WELZIJN & ZORG BJ ZIEKTE Massage verminderd stress Borstkanker is in Nederland de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Een op de negen vrouwen krijgt hiermee te maken. Onder vrouwen tussen 30 en 59 jaar is het de meest voorkomende doodsoorzaak. Echter, driekwart van de vrouwen met borstkanker is ouder dan 50 jaar wanneer de diagnose gesteld wordt. Conventionele behandelingen kunnen aanleiding zijn voor bijwerkingen. Veel voorkomende bijwerkingen zijn: vermoeidheid, angst, misselijkheid, pijn en lymfoedeem. Deze bijwerkingen kunnen tevens een reden zijn om complementaire hulp te zoeken. Bij vermoeidheid lijken vooral lichaamsbeweging en stress reducerende behandelingen effectief. Stressreductie Sociologisch onderzoek toonde aan dat veel vrouwen met borstkanker zich sterk voordoen en het sociaal niet acceptabel vinden angst, woede of negatieve emoties te tonen. Daarnaast blijkt uit studies dat angst, depressie en gevoelens van onmacht relatief veel voorkomen. Gemiddeld lijdt 30% van de borstkankerpatiënten aan een depressie, en wordt deze vaak onvoldoende onderkend door de behandelaar. Depressie bij kanker is vaak goed te behandelen, mits juist gediagnosticeerd. Op het gebied van stressreductie zijn er diverse complementaire behandelingen onderzocht. Zo blijkt lichaamsmassage stress, angst en pijn te verminderen en de stemming te verbeteren. Voor aromatherapie is dit eveneens aangetoond. Ook meditatie, ademhalingsoefeningen en yoga kunnen angst en pijn verminderen. Verder kan het bijhouden van een dagboek of deelname aan psychotherapie of lotgenoten steungroepen bijdragen aan het verminderen van stress en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Individuele psychotherapie kan ook pijn verminderend werken en lijkt kosten van verdere behandeling te besparen. Positief blijken ook de invloeden van Yogatherapie, die vele voordelen biedt die voor borstkankerpatiënten van waarde kunnen zijn. Het draagt bij aan flexibiliteit en kracht, vergroot het uithoudingsvermogen, de balans en botdichtheid, en zorgt voor ontspanning en gewichtsbeheersing. Onderzoek toonde aan dat yoga een positieve invloed heeft op het immuunsysteem, de spijsvertering, stemming, bloedcirculatie en slaap.
Vanwege de positieve onderzoeken bij kankerpatiënten zijn er steeds meer opleidingen voor yogadocenten beschikbaar die zich richten op het behandelen van of lesgeven aan kankerpatiënten. Onderzoek naar effecten van massage bij kanker Massagetherapie en healing touch verminderen pijn, en hebben een positieve invloed op de stemming (zoals boosheid, verwarring en depressie) en op vermoeidheid bij patiënten met kanker die chemotherapie ondergaan Dit blijkt uit een studie van de universiteit van Minnesota. 87 procent van de 164 onderzochte patiënten waren vrouwen, waarvan meer dan de helft borstkanker had. De patiënten werden willekeurig verdeeld in drie groepen en ondergingen vier weken lang massagetherapie, healing touch of waren in de nabijheid van een therapeut zonder dat er een behandeling werd gegeven. De drie groepen ondergingen tevens vier weken alleen de standaardbehandeling voor kanker, wat diende als controleconditie. In de massagetherapiegroep werd de standaard Zweedse massage gegeven, in de healing touch groep werden volgens een standaard protocol, aanrakingstechnieken gevolgd, terwijl in de derde groep alleen muziek werd gedraaid (net als bij de andere groepen). De uitkomst van het onderzoek was dat massagetherapie en healing touch effectiever waren dan alleen de aanwezigheid van een therapeut of de standaardbehandeling. Daarbij werd gekeken naar de lichamelijke ontspanning, pijnvermindering, stemmingsverbetering en vermoeidheid. Mensen uit de massagegroep hadden bovendien minder anti-ontstekingsmedicatie nodig. Topinstituten in de USA integreren inmiddels al massage op kankerafdelingen. Zelfs een gezichtsmassage werkt al stress verminderend bij kankerpatiënten. Uit een ander onderzoek blijkt dat zelfs aanraken helpt tegen pijn en tegen een slechte stemming. Dat bleek uit een studie in de VS die in september 2008 in een tijdschrift voor internisten gepubliceerd werd. Massage bij kanker is ook zinvol om pijn te verminderen en depressieve gevoelens tegen te gaan. Er werden bijna 300 patiënten onderzocht.
De ene helft kreeg massage en de andere helft alleen een simpele aanraking. Beide behandelingen hadden wel meteen een pijnstillend effect en een positief effect op de stemming, maar massage was significant beter. In deze studie werden alleen de directe effecten van massage en aanraking bekeken, niet de effecten op de wat langere termijn. Massage en aanraken zijn simpele zaken, die geen bijwerkingen hebben en dus gewoon groen licht dienen te hebben. We zijn zo vervreemd van aanraken, maar het ontspant direct! Gelukkig wordt dit de laatste tijd langzamerhand meer en meer ingezien. Massage tijdens chemotherapie in het ziekenhuis Het Beatrixziekenhuis in Gorinchem, onderdeel van de Rivas Zorggroep, bood als een van de eerste algemene ziekenhuizen in Nederland, massagetherapie voor chemotherapiepatiënten aan. Inmiddels zijn er meer ziekenhuizen die massagetherapie aanbieden. Patiënten met kanker, die komen voor een chemokuur, kunnen tijdens de behandeling geheel vrijblijvend en kosteloos een massage krijgen. De focus van patiënten ligt, met name tijdens de chemokuur, op het zieke gedeelte van hun lichaam. Een massage versterkt juist het lichaamsbewustzijn en brengt de focus terug naar het hele lichaam. In het begin is er gestart met een proefperiode waarbij er één ochtend per week werd gemasseerd. De reacties van de patiënten waren zo positief dat er besloten is om door te gaan met het aanbieden van de massagetherapie. Volgens het Beatrixziekenhuis brengt een chemokuur veel spanningen met zich mee. Massagetherapie werkt ontspannend, wat ervoor kan zorgen dat patiënten hun rustgevende medicatie niet meer nodig hebben of tijdens de chemokuur in slaap vallen. Het ziekenhuis streeft ernaar om goede medische zorg te verlenen, maar ook om deze in zo'n prettig mogelijke omgeving en op zo'n prettig mogelijke manier te verlenen. Daarbij is aandacht voor de patiënt cruciaal. Deze massagetherapie is daar een uitstekend voorbeeld van. Naast massagetherapie besteedt het Beatrixziekenhuis ook op andere momenten extra aandacht aan patiënten met kanker.
Gewone, simpele klassieke massages zoals de Zweedse massage, kunnen enorm rustgevend zijn. Deze massagevorm wordt veel gebruikt als ontspanningsmassage en ook als stimulerende massage. Hij kan zelfs ingezet worden bij kanker, om ontspanning mogelijk te maken en relaxatie te bewerkstelligen. Minder stress betekent ook minder belasting van het immuunsysteem. En dat systeem is belangrijk bij kanker. Er zijn veel verschillende vormen van massagetechnieken, tot en met zeer gespecialiseerde vormen, zoals bijvoorbeeld de Japanse Kobido gezichtsmassage. Kobido is een bevorderende en stimulerende, maar vooral ontspannende massage van het hoofd en nekgebied. Deze methode is 500 jaar geleden ontwikkeld in Japan en sindsdien overgedragen van leermeester op leerling. Kobido behandelt zowel oppervlakkige als diepe weefsels met hoogwaardige verfijning, zachte hand en manipulerende technieken. Negentig procent van alle spanning in het lichaam bevindt zich in het hoofd en de nek. De Kobido massages ondersteunen bij het vrijmaken van stress en trauma s welke diep verborgen zijn in het spierenstelsel en energiebanen van het gezicht, hoofd en nek. Verder zijn er vormen van massage die steunen op moderne inzichten in de neurofysiologie, zoals bijvoorbeeld de segmentale massages volgens Prof. Dr. K. Hansen en Dr. H. Schliack. Een dieptemassage die bestaat uit vrij stevige handgrepen (die uiteraard aangepast worden aan de conditie van de klant) en klassieke massage. Segmentale massage maakt het onderhuidse bindweefsel weer los, waardoor de storing verdwijnt. Door prikkeling van de zones kan een inwendig orgaan gunstig worden beïnvloed. Dit soort vormen sluiten ook aan bij segmentale acupunctuur. Ook lymfeoedeem kan bijvoorbeeld met bepaalde massages gunstig beïnvloed worden. Door middel van milde massagetechnieken wordt het lymfesysteem gestimuleerd tot een betere afvoer van vocht. Drukpuntmassage Daarnaast blijkt uit de praktijk dat Shiatsu massage als complementaire behandeling tijdens een chemotherapie verlichting biedt. Tijdens een chemokuur krijgen kankerpatiënten veel gifstoffen toegediend die de tumor moeten doden, maar wel in het hele lichaam terecht komen. Gezonde cellen worden door de chemokuur ook aangetast, alleen kan een gezonde cel er in principe beter tegen. Algemene klachten van kankerpatiënten die met chemo worden behandeld, zijn vermoeidheid, misselijkheid en een algemeen malaise gevoel. Shiatsu massage kan het proces om de gifstoffen uit het lichaam kwijt te raken, ondersteunen en geeft tevens meer energie.
Tijdens de Shiatsu massage wordt druk met de handen/vingers (shi=vinger en atsu=druk) van de therapeut uitgeoefend op bepaalde punten van het lichaam. Veelal wordt deze druk op dezelfde punten gegeven als bij acupunctuur of acupressuur, op de meridianen = energiebanen in het lichaam. Bij Shiatsu wordt echter op (bijna) alle punten die op een meridiaan liggen, druk uitgeoefend. Het is een zachte massage, er wordt niet geforceerd of pijn gedaan. Omdat door pijn en malaisegevoel men moeizamer en minder volledig gaat ademen, is er minder opname van zuurstof. In de Shiatsu behandeling wordt dan ook veel aandacht gegeven aan de adembeweging, die door de massage wordt verbeterd. De massage richt zich erop om blokkades op te heffen en te zorgen dat het lichaam weer als een geheel gaat voelen. Het lichaam komt ondanks de ziekte meer in evenwicht. Het resultaat is dat mensen zich na de behandeling energieker voelen en mede door een betere ademhaling zich minder misselijk en minder ellendig voelen. Het wordt aangeraden om vlak voor de eerste chemobehandeling al met een massage te beginnen en de massage eenmaal per week of veertien dagen te herhalen. Kortom: Massage blijkt voor kankerpatiënten een probaat middel te zijn om zich lekkerder te voelen. Het helpt bovendien om het veranderde lichaam en het veranderde leven te accepteren. Bron : MassageZaken mei 2010