INISOL Vrije Universiteit Brussel OBTAIN YOUR BUSINESS ENGINEERING DEGREE IN BRUSSELS vademecum2013-2014 Pagina 1
LMIRL Professional skills and a diploma are of course essential. But for us, your talent makes all the difference. At Ernst & Young, we care about your character and how we can fully develop your potential. We coach you on-the-job every step of the way. The result is rapid learning and fast growth, both personally and professionally. That gives you a distinct advantage in your career. In our highly motivated team, you will deal with all aspects of Assurance, Transaction, Tax and Advisory services for leading companies. We will be pleased to get to know you during our Recruitment Days on November 30th and December 1st or on December 7th and 8th 2012. Don t forget to bring along your passion, natural talent and especially yourself. Would you like to take part? Check now at www.ey.com/careersbelgium CERTIFIED BY THE CRF INS TITUT E Ernst & Young 2012 Pagina 2
Contents 4 WIE IS INISOL? 5 WERKWIJZE 7 VERPLICHTE VAKKEN 1STE MASTER (36 SP) 7 Jaarrekeninganalyse en Auditing (1ste semester) 7 International Trade (1ste semester) 8 Onderzoeksmethoden in Economie en Management (jaaropleidingsonderdeel) 8 Economische Analyse van de Onderneming (2de semester) 8 Operationeel Beheer en Logistiek (2de semester) 8 Information Systems Strategy and Management (2de semester) 9 SPECIALISATIE ACCOUNTANCY & AUDIT 9 Advanced Accounting and International Financial Statements - V. Weets 10 Controleleer en -deontologie J. BRANSON 11 Consolidatie van de jaarrekeningen J. BRANSON 13 SPECIALISATIE ONDERNEMEN & STRATEGIE 13 Corporate Social Responsibility - A. VERBEKE 14 Competitive Strategy E. HAEZENDONCK 14 Organisatieontwerp en -verandering - M. DOOMS 15 SPECIALISATIE LOGISTIEK & BESLUITVORMING 15 Sustainable Mobility and Logistics 16 Software for Management - F. PLASTRIA 16 Kwantitatieve methoden voor personeelsbeleid - M. GUERRY 17 SPECIALISATIE FINANCE & RISK MANAGEMENT 17 Project Management - P. UYTTENDAELE 17 Risk Management - S. VANDUFFEL 18 Global Banking - F. VAN DEN SPIEGEL 18 Vermogensbeheer - F. VAN DEN SPIEGEL 18 Verzekeringen - S. VANDUFFEL 19 SPECIALISATIE INTERNATIONAAL ONDERNEMEN & STRATEGIE 19 Multinational Strategic Planning - A. VERBEKE 20 International Business Law - K. VAN DER BORGHT 20 Internationaal Marketingproject - L. VANHAVERBEKE 21 Project Management - P. UYTTENDAELE 21 Governance, Law, and Policy of the European Union - Y. DEVUYST 22 SPECIALISATIE BESLUITVORMING & BELEIDSINFORMATICA 22 Distributie en Vestigingsproblemen - F. PLASTRIA 23 Databases - B. SIGNER 23 ICT Auditing - E. VANDIJCK 23 Web Information Systems - B. SIGNER 24 Systeemdynamica - P. KUNSCH 25 TECHNOLOGIE & ONDERNEMEN 25 Sustainable Energy - J. VAN MIERLO 25 Technology and applications of micro-electronics and photonics - J. STIENS 26 Biotechnology - S. MUYLDERMANS 26 Materiaalkunde en -innovatie - H. TERRYN 27 Entrepreneurship - N. DENTCHEV 27 Business Aspects of Innovation in Materials 27 Business Aspects of Micro-electronics and Photonics 28 Business Aspects of Biotechnology 28 Business Aspects of Software Industry 30 ONDERZOEKSVAARDIGHEDEN BIJ MASTERPROEF 30 Marktonderzoek - L. VANHAVERBEKE 31 Methoden van historisch onderzoek - P. VAN DEN EECKHOUT 31 Forum Overheidsmanagement - N. DE BATSELIER 31 Econometrie - J. DE WIT 32 PRAKTIJK 32 Technological Business Development Project - M. GOLDCHSTEIN 33 Trade Mission - M. DOOMS 34 Stage (inclusief paper) - M. DOOMS 36 MASTER IN BUSINESS AND TECHNOLOGY 37 1ste Master in Business and Technology 38 2de Master in Business and Technology Pagina 3
WIE IS INISOL? Initiatiefgroep Solvay, kortweg INISOL, is een vereniging laatstejaarsstudenten handelsingenieur aan de Solvay Business School van de VUB, met als doel het bedrijfsleven en de student dichter bij mekaar te brengen. INISOL baseert zich hiervoor op drie pijlers die gezamenlijk uitgevoerd worden. Pijler 1: Begeleiding bij studiekeuze De eerste pijler heeft als voornaamste taak de student de juiste voorbereidende studiekeuze te helpen maken zodat hij/zij optimaal voorbereid is op de job die bij hem/haar past. In een eerste stap begeleiden we de studenten uit het secundair onderwijs reeds voordat ze hun opleiding aanvatten. Er wordt namelijk een promotiebrochure gemaakt voor de toekomstige student handelsingenieur met getuigenissen van alumni en professoren. De bedoeling is de toekomstige studenten te stimuleren in de keuze voor handelsingenieur, een beeld te schetsen van de opleiding en mogelijkheden in de bedrijfswereld. Deze brochure kadert ook in de begeleiding die INISOL de studenten tracht aan te bieden. De keuze van de geschikte optievakken is voor vele studenten een moeilijke opdracht. Met dit vademecum trachten we de studenten wegwijs te maken in de keuzemogelijkheden tijdens hun academische loopbaan. De verschillende keuzevakken en specialisaties worden uitgebreid toegelicht in ons vademecum. Zo kunnen de studenten genieten van een persoonlijk getinte opleiding die hen optimaal voorbereid voor de eigen carrièrekeuzes. Pijler 2: Begeleiding bij jobkeuze De tweede pijler is de bedrijvenwerking. Door gespecialiseerde bedrijven en headhunters naar de campus te halen, worden de toekomstige handelsingenieurs alle troeven aangereikt om hun carrière optimaal van start te doen gaan. Nieuw sinds dit jaar is de organisatie van een stagebeurs. Aangezien de student zelf verantwoordelijk is voor het zoeken naar een stage, willen wij hierbij een handje toesteken om de zoektocht te verlichten. Verder organiseren we ook een bedrijvenforum. Via dit forum slaan we een brug tussen de student, die een geschikte job zoekt, en het bedrijf dat tracht nieuwe enthousiaste werknemers aan te trekken. Verschillende bedrijven komen zich voorstellen aan de studenten en leggen op deze manier een eerste contact met potentiële kandidaten. De student kan op zijn beurt kennis maken met de deelnemende bedrijven en toetsen of zijn profiel past binnen het bedrijfsprofiel. Pijler 3: De handelsmissie Het paradepaardje van onze organisatie is de jaarlijkse handelsmissie. Op de handelsmissie voeren laatstejaarsstudenten handelsingenieur een opdracht uit voor een Belgische onderneming in een ontluikende economie. Het unieke van de handelsmissie is dat dit project bedrijven de kans biedt om op een berekende manier gebruik te maken van de inzet en de motivatie van jonge mensen. De Solvay Business School en universiteit begeleiden al meer dan dertig jaar de studenten opdat hun enthousiasme omgezet wordt in een professioneel resultaat. In 2013 gingen we met een pool van gemotiveerde studenten naar Colombia. Een overzicht van alle activiteiten van Inisol kan je terugvinden op de vernieuwde website www.inisol.be. Veel succes met de studies en een aangenaam academiejaar toegewenst, Inisol. Pagina 4
WERKWIJZE Als Handelsingenieur kan je jouw opleiding personaliseren door naast een (beperkt) aantal verplichte opleidingsonderdelen, je specialisatie en enkele andere vakken af te stemmen op jouw interesses. Een overzicht van wat je allemaal kan verwachten van de masteropleiding: Eerste jaar Master Handelsingenieur 6 verplichte vakken voor een totaal van 36 studiepunten 1 technologisch opleidingsonderdeel binnen het blok technologie en ondernemen van 6 studiepunten 1 specialisatie van 18 studiepunten, te kiezen uit: Accountancy & Auditing Ondernemen en strategie Logistiek en besluitvorming Tweede jaar Master Handelsingenieur 1 opleidingsonderdeel binnen het blok onderzoeksvaardigsheden van 6 studiepunten. (In overleg met de promotor kan eventueel een ander masteropleidingsonderdeel buiten de lijst gekozen worden.) 1 praktijkproject binnen het blok Praktijk van 6 studiepunten 1 opleidingsonderdeel vrij te kiezen uit de masteropleidingsonderdelen Handelsingenieur of Toegepaste Economische Wetenschappen van 6 studiepunten Het vak Entrepreneurship van 3 studiepunten + 1 business aspect van een technologische sector van 3 studiepunten 1 specialisatie van 18 studiepunten, te kiezen uit Finance & Risk Management Internationaal ondernemen en strategie Besluitvorming en beleidsinformatica Accountancy & Auditing Ondernemen en strategie Logistiek en besluitvorming Voor de Master Handelsingenieur heb je, naast het Nederlandstalige programma, ook de mogelijkheid om je volledige master in het Engels te volgen. Dit kan door te opteren voor de Master: Business and Technology. Hierbij is het zelfs mogelijk om een jaar aan de Université Libre de Bruxelles te gaan studeren! Meer informatie hierover vind je in het tweede deel van deze brochure. In dit vademecum kan je zowel een beschrijving van de specialisaties terugvinden als van de ander blokken waaruit men een opleidingsonderdeel dient te kiezen. We starten met een woordje uitleg over de specialisaties. Deze bestaan telkens uit drie vakken. Afhankelijk van de specialisatie zijn dit ofwel drie verplichte vakken (geen keuze mogelijk) ofwel twee verplichte vakken en één keuzevak. Bij ieder vak vind je een beschrijving van de inhoud, de wijze van examineren, het benodigde studiemateriaal en de aanbevolen voorkennis. Af en toe wordt er ook een extra woordje door studenten zelf aan toegevoegd. Let wel op, het is steeds mogelijk dat de inhoud van het programma toch nog verschilt met hetgeen hier wordt beschreven! Na de uitleg over de verschillende specialisaties vind je informatie terug over de opleidingsonderdelen binnen de blokken technologie en ondernemen, onderzoeksvaardigheden en praktijk. Tenslotte geven we ook nog wat uitleg over de Engelstalige Master in Business and Technology. Indien er toch nog onduidelijkheden zijn, is het raadzaam de opleidingskaarten te bekijken via de VUB-website. Pagina 5
Prikkel je talent. Bezoek onze website en vind je toekomstige job. Je zoekt niet zomaar een job, maar een carrière die je uitdaagt en inspireert. Je wilt projecten die je nieuwsgierigheid prikkelen en collega s die bruisen van ideeën, net zoals jij. Dan zit je goed bij ING. Wij zijn op zoek naar alerte, creatieve en gemotiveerde mensen. Het ING-team motiveert, coacht en begeleidt je om samen de bank van de toekomst te creëren. Klaar voor deze uitdaging? Surf dan meteen naar ing.be/younggraduates en ontdek je toekomstige job. Pagina 6
VERPLICHTE VAKKEN 1STE MASTER (36 SP) Jaarrekeninganalyse en Auditing (1ste semester) International Trade (1ste semester) In het boekdeel Jaarrekeninganalyse worden de gebruikers van jaarrekeninginformatie wegwijs gemaakt in het proces dat leidt tot de totstandkoming van de jaarrekening en manieren aangeleerd om de informatie uit die jaarrekening op een zo correct mogelijke manier te interpreteren. In het boekdeel Auditing wordt in gegaan op de aspecten van de financiële audit, in het bijzonder de wettelijke controle van de jaarrekening door een wettelijk auditor of een auditkantoor. De groepsopdracht omvat het zelfstandig uitvoeren van een analyse van de jaarrekeningen van een Belgische vennootschap. Dit vak geeft de student een goede inleiding tot de belangrijkste aspecten van de internationale handel en investeringen. De inhoud kan opgesplitst worden in 3 grote delen: 1) De voordelen van internationale handel, 2) De verschillende modellen inzake internationale handel, en 3) Protectionisme. Er moeten doorheen het jaar 2 kleine papers/assignments ingediend worden waar men per 2 aan mag werken. Het is hierbij de bedoeling dat de theoretische modellen worden getoetst in de praktijk d.m.v. het opzoeken van empirische data. Professor Breesch geeft de eerste weken van het semester uitleg over het nut van de financiële rapportering, over de Belgische en internationale wetgeving hierrond en over het Belgisch ondernemingslandschap waarop dit betrekking heeft. Vervolgens wordt de meeste tijd besteed aan de verschillende analysetechnieken van de jaarrekening. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de jaarrekening van Colruyt als praktijkvoorbeeld. Het is de bedoeling dat de student eenzelfde analyse doet in de groepstaak voor de aan hem toegewezen vennootschap. Ten slotte worden de laatste weken van het semester besteed aan de audit van een jaarrekening. Website http://homepages.vub.ac.be/~lmahens/ecn507.html Examinering Schriftelijk examen (75%) + 2 korte papers (25%) Professor Hens gebruikt het boek International Economics: theory & policy van Krugman et al. Dit boek heeft de student waarschijnlijk al aangekocht voor het vak Monetaire Economie van professor Van Hove in de 3e bachelor. Professor Hens legt alles op een zeer duidelijke - en soms zelf trage - manier uit waarbij hij de structuur van het handboek volgt. Tijdens het semester moet de student twee keer een kleine opdracht maken waarbij de aangeleerde modellen worden toegepast in de praktijk. Hierbij moet data worden opgezocht in o.a. de jaarboeken van het IMF om deze dan analytisch toe te passen in de geziene modellen. Examinering Schriftelijk examen (60%) + Groepsopdracht (40%) Pagina 7
Onderzoeksmethoden in Economie en Management (jaaropleidingsonderdeel) Operationeel Beheer en Logistiek (2de semester) Het eerste deel bestaat uit een reeks lezingen waarin verschillende onderzoeksteams komen spreken over de meeste belangrijke onderzoeksmethoden in hun domein en deze illustreren middels de presentatie van één of meerdere recente papers. (Dit geeft de studenten een beeld van naar wat er onderzoek wordt gedaan en waar de mogelijkheden liggen om hierbij aan te sluiten met een masterproef.) Het tweede deel bestaat uit het schrijven van een voorbereidende paper m.b.t. de masterproef, en dit onder de begeleiding wat de inhoud betreft - van de toekomstige promotor. Deze reeks lessen en oefeningen handelen over materiaalbeheer doorheen de gehele supply chain en de beslissingsondersteunende systemen die hierbij toegepast kunnen worden. De logistieke functie moet ervoor zorgen dat de verschillende bronnen op het juiste moment op de juiste plaats zijn. Er wordt beschreven welke rol materiaalen productiebeheer in een organisatie spelen, en welke operationele beslissingen er genomen worden Examinering Schriftelijk examen (70%) Taak (30%) Examinering Schriftelijk examen (50%) Paper (50%) Economische Analyse van de Onderneming (2de semester) Information Systems Strategy and Management (2de semester) Volgende topics worden behandeld tijdens de lessen: Het bestaan van ondernemingen, De onderneming als winstmaximaliserende organisatie De onderneming gedreven door managementsdoelstellingen Ondernemingsgedrag als resultante van de interactie tussen eigenaars en management. Examinering Schriftelijk examen (66%) Paper (stamboomonderzoek van 1 basispaper) (34%) Dit vak bestudeert de aanwezigheid van informatiesystemen binnen het bedrijf. Eerst en vooral gaat men de impact bekijken op de bedrijfsstrategie, hoe kunnen we het informatiesysteem hiermee in lijn brengen. Verder wordt er ingegaan op het beheer van het systeem. Hoe kan men zich gaan beveiligen, wat is de impact op het dagelijkse management, wie is er voor verantwoordelijk en wie moet er mee leren werken, Examinering Mondeling open boek examen (60%) 2 groepsopdrachten (40%) Pagina 8
SPECIALISATIE ACCOUNTANCY & AUDIT Keuzespecialisatie in 1e en 2e jaar Master Handelsingenieur. Deze specialisatie bestaat uit 3 verplichte opleidingsonderdelen. Advanced Accounting and International Financial Statements - V. Weets 6 studiepunten in het 1ste semester en 150 uren studietijd. 26 contacturen Hoorcollege ( V. WEETS ) 26 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( V. WEETS ) Europese beursgenoteerde entiteiten moeten voor het opstellen van hun geconsolideerde jaarrekening sinds 2005 gebruik maken van de International Financial Reporting Standards (IFRS). In de cursus Advanced Accounting and International Financial Statements gaan we in op de belangrijkste principes van dit internationale rapporteringskader en behandelen we enkele specifieke standaarden aan de hand van case studies. Telkens kijken we ook naar de verschillen tussen IFRS-rapportering en het Belgische rapporteringskader. Het is de bedoeling dat de student aan het einde van deze cursus in staat is om een theoretisch gefundeerde oplossing te geven voor een case die verband houdt met de behandelde onderwerpen. Daarnaast wordt ook een algemeen inzicht en overzicht van de stand van zaken in verband met internationale financiële rapportering verwacht. De cursus biedt aldus een nuttige voorbereiding tot beroepen in de financiële sector (accountant, bedrijfsrevisor, treasurer, controller, financieel directeur). Alvorens men een inschrijving kan nemen voor Advanced Accounting and International Financial Statements moet men gelijktijdig ingeschreven of reeds geslaagd zijn voor Jaarrekeninganalyse en auditing. Tijdens de lessen wordt eerst kort de theorie overlopen waarna er oefeningen gemaakt worden en actuele voorbeelden besproken worden. Het examen bestaat uit twee delen, een schriftelijk en een mondeling. Het schriftelijk examen is een open boek examen waarbij men een aantal oefeningen moet maken. Het mondeling examen is een gesloten boek examen waarbij men twee vragen moet beantwoorden. Het is niet de bedoeling om de standaarden vanbuiten te kennen maar wel ze te kunnen toepassen. De vragen die op het mondeling examen gesteld worden handelen meestal over onderwerpen die tijdens de lessen aan bod zijn gekomen. Pagina 9
Het examen bestaat enerzijds uit een taak waarbij IFRS aan de praktijk moet getoetst worden, een schriftelijk open boek gedeelte waar de student een theoretisch gefundeerde oplossing moet uitwerken in verband met de financiële rapportering van een concrete case, en daarnaast is er ook nog een mondeling gedeelte waar meer zal ingegaan worden op de behandelde theoretische aspecten van IFRS-rapportering en de recente ontwikkelingen in verband met internationale verslaggeving. Het eindevaluatiecijfer wordt als volgt berekend: - 50% schriftelijk onderdeel - 25% mondeling onderdeel - 25% taak Handboek Advanced Financial Accounting, An International Approach, Jagdish Kothari and Elisabetta Barone, FT Prentice Hall Cursustekst International Financial Reporting, Alan Melville, Prentice HallI Aanvullend studiemateriaal Aan de slag met IFRS/ IFRS: La Pratique published by Kluwer Applying international financial reporting standards by Alfredson e.a., Wiley www.iasb.org.uk www.efrag.org www.iasplus.com http://europa.eu.int/comm/internal_market/accounting/ias_en.htm#adopted-commission Controleleer en -deontologie - J. BRANSON 6 studiepunten in het 2de semester en 150 uren studietijd 13 contacturen Hoorcollege ( J. BRANSON ) 13 contacturen Hoorcollege ( D. BREESCH ) 13 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( J. BRANSON ) 13 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( D. BREESCH ) De cursus controleleer en -deontologie bestaat uit twee delen: deontologie en controleleer. In het deel controledeontologie komen de regels aan bod met betrekking tot de van de bedrijfsrevisor verwachte onafhankelijkheid, de verenigbare en verboden activiteiten, de vereiste deskundigheid, het bewaren van het beroepsgeheim, de betrekkingen met cliënten en de bezoldiging, de omgang met confrators en het voeren van reclame,... In het deel controleleer gaat aandacht naar de hoofdtaak van een bedrijfsrevisor en naar enkele bijzondere opdrachten die het Belgische Wetboek van Vennootschappen aan de bedrijfsrevisor oplegt. Het betreft o.m. de inbreng in natura en quasi-inbreng, fusies en splitsingen, en ondernemingsraad. Er wordt ingegaan op de concepten die bij de internationale controlestandaarden (ISA s) worden gebruikt. Enkele belangrijke standaarden worden meer in detail besproken. Tijdens de colleges wordt ook de organisatie van het auditberoep nader toegelicht. Nieuwe ontwikkelingen of bijzondere problemen in de controleleer worden nader bestudeerd en geduid. Om een inschrijving te kunnen nemen voor Controleleer & -deontologie moet men ingeschreven of geslaagd zijn voor Jaarrekeninganalyse en auditing. Mondeling examen Controledeontologie: 33% Mondeling examen Controleleer: 33% Schriftelijk examen omtrent de internationale controlestandaarden: 34% Collegedictaten (o.a. Powerpointpresentatie) IBR (Instituut der Bedrijfsrevisoren), Vademecum van de bedrijfsrevisor IBR, Meest recente jaarverslag Aanvullend studiemateriaal: Ter beschikking gesteld tijdens het semester via de elektronische leeromgeving Pointcarré, afhankelijk van de actualiteit. Aanvullende nota s controleer en -deontologie: ISAs, Dries Schockaert, Vubtiek Pagina 10
Consolidatie van de jaarrekeningen J. BRANSON 6 studiepunten in het 2de semester en 150 uren studietijd 26 contacturen Hoorcollege ( J. BRANSON ) 39 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica (J. BRANSON) Het hoorcollege bestaat uit een (uitgebreide) algemene inleiding en de detailstudie van enkele specifieke consolidatieproblemen. In het algemene stuk wordt eerst ingegaan op de waardering en de boekhoudkundige verwerking van aandelen in de enkelvoudige jaarrekening. Voor de tweede rubriek wordt nog nader ingegaan op de classificatie als verbonden ondernemingen, ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat en andere ondernemingen. Via de discussie van de financiële vaste activa wordt de noodzaak aangekaart om een geconsolideerde verslaggeving uit te voeren. De toepassingsvoorwaarden voor en de werking van de verschillende consolidatiemethodes worden bestudeerd, denk bijvoorbeeld maar aan de integrale consolidatie, de evenredige consolidatie en de vermogensmutatiemethode. Joël Branson, De geconsolideerde jaarrekening (syllabus). Aanvullende documentatie wordt tijdens het semester regelmatig ter beschikking gesteld via de elektronische leeromgeving Pointcarré. Het betreft bijvoorbeeld de tijdens het hoorcollege besproken cases en de oplossingen van de tijdens de oefeningensessies behandelde problemen. Algemeen boekhouden Om een inschrijving te kunnen nemen voor Consolidatie van de jaarrekeningen moet men ingeschreven of geslaagd zijn voor Jaarrekeninganalyse en auditing. Uitgebreid schriftelijk examen, met theorievragen, enkele korte oefeningen en een geïntegreerde case. Ingeval het aantal ingeschreven studenten < 5 (in 1e of in 2e zittijd), verandert de aanpak als volgt: beperkter schriftelijk gedeelte met enkel oefeningen + mondelinge verderzetting. De cursus geeft een overzicht van de verschillende technieken om ondernemingen te consolideren (het samenbrengen van jaarrekeningen van rechtspersonen en vennootschappen die een groep of groepsdeel vormen). Men gaat eerst dieper in op de banden die kunnen bestaan tussen ondernemingen. Eens men dit onder de knie heeft, kan men de consolidatie-techniek toepassen die hoort bij de beschouwde relatie. Men begint met de integrale consolidatie, dat uitgebreid aan bod komt. Elke les wordt dan een moeilijkheid toegevoegd om de techniek toe te passen. Daarna komen de evenredige consolidatie en de vermogensmutatiemethode aan bod, zodat men in de laatste oefeningenles een grote case krijgt waarin men alle methoden moet kunnen toepassen. Deze laatste oefening is gelijkaardig aan de oefening op het examen. Pagina 11
How about some movement then? At KPMG, we believe there s nothing more promising than the road ahead. Discovering new facts and chasing insights, gathering knowledge along the way. With our clients, we forge strong working relationships and take on every challenge. With our people, we share our passion and skills to manage tough situations with courage. Together, we make a difference in a highperforming place. You re about to graduate or have recently graduated in accountancy, economics, commercial sciences, law, tax, commercial engineering, finance or business studies? Well, let s talk because we walk your talk! We invite you to discover the perspectives KPMG can offer you as one of the world s leaders in Audit, Tax and Legal, Advisory and Accountancy Services. Your journey begins here and now www.mykpmg.be We walk your talk Connect with us on: Pagina 12
SPECIALISATIE ONDERNEMEN & STRATEGIE Keuzespecialisatie in 1e en 2e jaar Master Handelsingenieur. Deze specialisatie bestaat uit 3 verplichte opleidingsonderdelen. Corporate Social Responsibility - A. VERBEKE 6 studiepunten in het 1ste semester en 150 uren studietijd 39 contacturen Hoorcollege ( A. VERBEKE ) Corparate social responsibility (CSR) gaat over het bedrijf dat economische doelstellingen nastreeft terwijl men probeert een antwoord te bieden aan sociale vraagstukken. Denk bijvoorbeeld maar aan het tegengaan van de klimaatsverandering, fair trade, zich inzetten voor de maatschappij, De verschillende mogelijkheden om CSR in de bedrijfsstrategie te implementeren komen aan bod, alsook de studie van de stakeholders en de daarbij horende trade-offs die moeten gemaakt worden. Making Sustainability Work: Best Practices in Managing and Measuring Corporate Social, Environmental and Economic Impacts by Marc J. Epstein. Papers worden ter beschikking gesteld via Pointcarré. Schriftelijk examen waarbij men de mogelijke vragen op voorhand ter beschikking krijgt + groepstaak (2 bonuspunten) Bijkomende informatie Deze cursus wordt volledig in het Engels gedoceerd. Alvorens men een inschrijving kan nemen voor Corporate Social Responsability moet men geslaagd zijn voor Management Deze cursus wordt gedoceerd in een viertal hoorcolleges. Het examen bestaat uit 5 vragen waarvan men er 4 moet beantwoorden. De student krijgt tijdens het semester een lijst met de 20 mogelijke examenvragen. Daarnaast is er ook nog een bonusvraag over een gastlezing waarmee men maximaal 1 bonuspunt kan verdienen. Verder mag men ook in groepjes van maximaal 3 personen een case study oplossen rond de CSR-activiteiten van een onderneming. De resultaten hiervan dienen later gepresenteerd te worden. Pagina 13
Competitive Strategy E. HAEZENDONCK 6 studiepunten in het 2de semester en 150 uren studietijd 26 contacturen Hoorcollege ( E. HAEZENDONCK ) 26 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( E. HAEZENDONCK ) In deze cursus wordt nagegaan in welke mate ondernemingssucces afhankelijk is van de omgeving en strategie van een onderneming. Speciale aandacht gaat uit naar de formulering en analyse van de strategie. We onderscheiden twee niveaus: concern strategy en competition strategy. Concern strategy bepaald in welke industrieën de onderneming moet investeren en competition strategy bepaald hoe een onderneming zich kan positioneren in een marktsegment en hoe het een concurrentievoordeel kan bereiken en behouden. Er wordt ook aandacht besteed aan de link tussen de strategie en de ondernemingsomgeving. Tijdens de cursus worden verschillende economische en strategische instrumenten en methoden besproken die nuttig zijn voor de analyse van de concurrentiesituatie. Voorbeelden worden aangehaald tijdens het hoorcollege en er worden kleine cases opgelost. Verder zullen er theoretische concepten worden bestudeerd die belangrijk zijn bij het uitbouwen van een strategie. Alvorens men een inschrijving kan nemen voor Competitivev Strategy moet men geslaagd zijn voor Micro-economie en Management en geslaagd of op zijn minst ingeschreven zijn voor Bedrijfsfinanciering Schriftelijk open boek examen (75%) en een permanente evaluatie op basis van participatie tijdens discussies en opdrachten (25%). Economics of strategy, Besanko, D., D. Dranove, M. Shanley and S. Schaefer, 5th International Ed, John Wiley & Sons, New York, 2010 Cases worden aangeboden via Pointcarré. Bijkomende informatie Deze cursus wordt volledig in het Engels gedoceerd. Organisatieontwerp en -verandering - M. DOOMS 6 studiepunten in het 2de semester en 150 uren studietijd 26 contacturen Hoorcollege ( M. DOOMS) 13 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica (M. DOOMS) Het veld van organisatieleer wordt historisch ondersteund door verschillende disciplines, waaronder o.a. sociologie, psychologie en economie (bedrijfskunde). De focus van het vak organisatieleer ligt op het post-bureaucratische tijdperk en op organisatie-ontwikkeling en -verandering. De invulling van het vak berust op een handboek aangevuld met enerzijds verdiepingen vanuit de wetenschappelijke literatuur en anderzijds gevalstudies die klassikaal onder oefeningenvorm worden opgelost. Een beperkt aantal gastsprekers (ca. 5) komen verschillende onderdelen toelichten vanuit hun eigen ervaringen door middel van casestudies. Zowel private en publieke ondernemingen als non-profit organisaties zullen besproken worden. Alvorens men een inschrijving kan nemen voor Organisatieleer moet men geslaagd zijn voor Arbeids- en organisatiepsychologie Handboek (verplicht): Organizational Theory, Design, and Change: Text and Cases by Gareth R. Jones Tijdschriftartikels (bijv. Harvard Business Review, etc.) Presentaties gastsprekers Schriftelijk examen, open boek Pagina 14
SPECIALISATIE LOGISTIEK & BESLUITVORMING Keuzespecialisatie in 1e en 2e jaar Master Handelsingenieur. Deze specialisatie bestaat uit 3 verplichte opleidingsonderdelen. Sustainable Mobility and Logistics 6 studiepunten in het 1ste semester en 150 uren studietijd 13 contacturen Hoorcollege ( C. MACHARIS ) 13 contacturen Hoorcollege ( J. VAN MIERLO ) 13 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( C. MACHARIS ) 13 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( J. VAN MIERLO ) Logistiek en mobiliteit zijn essentieel in het economisch gebeuren. Het veroorzaakt echter ook heel wat externe effecten, zoals emissies, klimaatsverandering, geluidshinder en verkeersfiles. In deze cursus bespreekt men hoe logistiek en mobiliteit op een meer duurzame wijze kan georganiseerd worden. Vooreerst worden de gehanteerde onderzoekstechnieken in het domein van logistiek en mobiliteit besproken om vervolgens de meest actuele onderzoeksresultaten binnen het domein voor te stellen. AANBEVOLEN VOORKENNIS Alvorens men een inschrijving kan nemen voor Sustainable Mobility and Logistics moet men geslaagd zijn of op zijn minst ingeschreven zijn voor Operationeel beheer en logistiek 70% schriftelijk examen theorie en 30% groepsopdracht Macharis, C. and J. Van Mierlo (Eds.), 2012, Sustainable Mobility and Logistics, VUB Cursusdienst. Aanvullend studiemateriaal: Slides (Pointcarré) Wetenschappelijke papers Nota s De studenten moeten de basisbegrippen van de verkeerskunde en logistiek begrijpen en kritisch kunnen gebruiken. De beoogde inzichten en kennis zijn: de samenstellende componenten van transportsystemen en hun interacties; relevante begrippen zoals bereikbaarheid, leefbaarheid, toegankelijkheid; kostenstructuur en de markt; impact op het milieu en andere externe effecten; mogelijke beleidsmaatregelen en verschillende actoren; en de basiskenmerken van de verkeersmodellering en onderzoekstechnieken en dit voor de verschillende transportmodi (weg, spoor, water, lucht). Pagina 15
Software for Management - F. PLASTRIA 6 studiepunten in het 1ste semester en 150 uren studietijd 13 contacturen Hoorcollege ( F. PLASTRIA ) 39 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( F. PLASTRIA ) Dit werkcollege omvat het gebruik van spreadsheets in een management omgeving. De nadruk ligt hierbij op het modelleren van praktijksituaties en kosten-baten analyses, gebruikmakend van indicatoren zoals NPV, IRR en payback time. Verscheidene vormen van sensitiviteitsanalyses en scenario- analyses worden besproken, alsook goalseeking en optimalisatietechnieken. Een simpel voorbeeldje: een energieleverancier wenst een nieuwe centrale te bouwen. Om te kijken of het hele project een positieve NPV heeft zal de expert een model bouwen in Excel om de kosten en omzet te ramen. De studenten worden geëvalueerd op basis van een persoonlijke taak. Elke student moet een beleidsgerichte case-study als model uitwerken over een onderwerp naar keuze in samenspraak met de assistenten. Het doel is om een aantal beleidsvragen te beantwoorden aan de hand van dit model en uitdrukkelijk gebruik te maken van aangeleerde spreadsheettechnieken. Een schriftelijk rapport met bijbehorende spreadsheetbestanden wordt ingediend en het werk wordt later klassikaal mondeling voorgesteld op computer. Tijdens de beoordeling wordt, zowel in het rapport als tijdens de voorstelling, vooral aandacht besteed aan het realisme in de uitwerking van de case en de relevantie van de beleidsvragen, hun analyse en de bekomen conclusies. Basiskennis MS Excel Mondeling te verdedigen, schriftelijk in te dienen taak (100%) Software for Management,, VUB course 553, F.Plastria, VUB, 2012 Aanvullend studiemateriaal: J.H.MOORE, L.R.Weatherford, Decision modeling with Microsoft Excel, Prentice Hall, 2001. D.VOSE, Quantitative Risk analysis - a guide to Monte Carlo simulation modelling, Wiley 1996. Er zijn slechts 3 theorielessen, en een 6 tal oefeningenlessen. De software die gebruikt wordt tijdens de lessen is Microsoft Excel. Zowel de theorie- als de oefeningenlessen behandelen voorbeelden van oefeningen. Men kan dit beschouwen als een gevorderde cursus van Excel. Zowel de basisfuncties (som, gemiddelde,...) als gevorderde Excel tools (Montecarlo simulatie, NPV, IRR, look-up functie, randomgeneratie van getallen...) komen aan bod. Ook wordt een macro (hypertab) ter beschikking gesteld die toelaat om berekeningen te doen die de basisversie van Excel niet toelaat. Kwantitatieve methoden voor personeelsbeleid - M. GUERRY 6 studiepunten in het 2de semester en 150 uren studietijd 26 contacturen Hoorcollege ( M. GUERRY ) 26 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( M. GUERRY ) Het betreft een opleidingsonderdeel in het bijzonder toegespitst op kwantitatieve methoden en modellen voor personeelsbeleid (Manpower Planning). Volgende onderwerpen komen aan bod: Manpower planning: inhoud, situering en doelstellingen Graffentheorie: o.a. reductie van een graf en de aanwending ervan in manpower planning Markov ketens in manpower planning Reguliere en absorberende Markov ketens Modelisatie van manpower systemen via push modellen en pull modellen Behoudbaarheid en bereikbaarheid van personeelsverdelingen Loopbaanpatronen Wastage analyse Toepassingen op PC en gebruik van softwarepaketten worden voorzien. Alvorens men een inschrijving kan nemen voor Kwantitatieve methoden voor personeelsbeleid moet men geslaagd of op zijn minst ingeschreven zijn voor Wiskunde II voor HI Het examen bestaat uit de volgende (verplichte) onderdelen: HOC: mondeling examen (met schriftelijke voorbereiding, openboek examen) WPO: presentatie van de resultaten van een case study (groepswerk) Het eindcijfer wordt als volgt samengesteld: 25% tussentijdse evaluatie groepswerk 25% presentatie groepswerk 50% mondeling examen Van Buggenhaut J.M., Guerry M.A., Theuns P., Kwantitatieve methodes voor personeelsbeleid, VUBuitgaven, 82p., 1996. Pagina 16
t SPECIALISATIE FINANCE & RISK MANAGEMENT Keuzespecialisatie in het 2e jaar Master Handelsingenieur. Deze specialisatie bestaat uit 2 verplichte opleidingsonderdelen en 1 te kiezen opleidingsonderdeel. Project Management - P. UYTTENDAELE VERPLICHT 6 studiepunten in het 1ste semester en 150 uren studietijd 13 contacturen Hoorcollege ( P. UYTTENDAELE ) 13 contacturen Hoorcollege ( F. GAILLY ) 13 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( P. UYTTENDAELE ) 13 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( F. GAILLY ) Deze cursus bestaat uit drie delen. Het eerste deel bestaat uit het begrijpen van projecten en project management, definitie van het project, project organisatie, het project schema, project cost management, project communication management, het managen van problemen, omgaan met conflicten, HR-management van het project, project risk management. Ook zal er een gastspreker worden uitgenodigd om zijn praktische ervaring in project management te delen. Het tweede deel focust op ICTprojecten en het derde deel is een taak (case study). Case study (40%) Schriftelijk examen van het eerste en tweede deel (60%) Voor het eerste deel over Project Management: A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK Guide)Fourth Edition Project Management Institute (PMI) Global Standard ISBN 978-1-933890-51-7 Voor het tweede deel of ICT deel: Software Project Management: A Unified Framework, Walker Royce, Addison-Wesley, ISBN 978-0-321-73402-0 Bijkomende informatie Deze cursus wordt volledig in het Engels gedoceerd. Risk Management - S. VANDUFFEL VERPLICHT 6 studiepunten in het 1ste semester en 150 uren studietijd 39 contacturen Hoorcollege ( S. VANDUFFEL ) Risk management is cruciaal in de moderne bedrijfsvoering: aandeelhouders, ratingagentschappen, klanten en toezichthouders eisen van de bedrijven dat ze hun risico s adequaat identificeren, meten en beheersen. Risicometing is sterk gerelateerd aan het meten van nut ( utility ). We bespreken hoe moderne risicomaatstaven zoals Value-at- Risk (VaR) hierin passen en hoe zich dit verhoudt tot het nemen van rationele beslissingen. We geven een overzicht van de risico s die bedrijven lopen en bespreken hoe hiermee kan omgegaan worden. Alvorens men een inschrijving kan nemen voor Risk Management dient men geslaagd te zijn voor Wiskunde II voor Handelsingenieurs en voor Statistiek II Schriftelijk examen (100%) Slides en klasnota s Pagina 17
1 TE KIEZEN UIT: VERMOGENSBEHEER - VERZEKERINGEN - GLOBAL BANKING Global Banking - F. VAN DEN SPIEGEL 6 studiepunten in het 2de semester en 150 uren studietijd 26 contacturen Hoorcollege ( F. VAN DEN SPIEGEL ) 26 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( F. VAN DEN SPIEGEL ) De banksector gaat door een fundamenteel overgangsproces. De technologie, de liberalisering van markten en de globalisering van de wereldeconomie hebben een grote invloed op het milieu waarin de financiële tussenpersonen werken. Dit proces van verandering is meer fundamenteel aanwezig binnen de Europese Unie. De eenheidsmunt en het gemeenschappelijke politieke doel van financiële integratie in de EU duwen banken nog sterker naar grensoverschrijdende strategieën. De cursus zal een overzicht geven van het nieuwe milieu voor banken en de gevolgen op bankorganisaties, producten en strategieën Alvorens men een inschrijving kan nemen voor Global Banking moet men geslaagd zijn voor Geld- en kapitaalmarkten. Voor studenten in de Master of Business and Technology zijn er geen toelatingsvereisten. Verzekeringen - S. VANDUFFEL 6 studiepunten in het 2de semester en 150 uren studietijd 26 contacturen Hoorcollege ( S. VANDUFFEL ) 26 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( S. VANDUFFEL ) In het eerste deel wordt het waarom en het nut van verzekeringen besproken en de ermee samengaande basisprincipes. Vervolgens worden ook de volgende topics behandeld tijdens deze cursus: Inleiding tot portefeuillemodellen; Inleiding tot Monte Carlo Simulatie; Waarderingsprincipes; Boekhoudkundige aspecten; Inleiding tot Solvency II en Inleiding tot herverzekeringen. Alvorens men een inschrijving kan nemen voor Verzekeringen moet men geslaagd zijn voor Wiskunde II voor Handelsingenieurs en voor Statistiek II. Schriftelijk examen (100%) Slides, klasnota s. Paper met 4-5 studenten. Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding B Casu, C. Girardone, P. Molyneux : Introduction to Banking, Prentice Hall, 2006 Vermogensbeheer - F. VAN DEN SPIEGEL 6 studiepunten in het 1ste semester en 150 uren studietijd 26 contacturen Hoorcollege ( F. VAN DEN SPIEGEL ) 26 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( F. VAN DEN SPIEGEL ) In het eerste deel wordt de waardering van financiële activa behandeld, gebaseerd op de concepten van risico en verwacht rendement. Tevens wordt het effect van diversificatie op het risico toegelicht. De belangrijkste theorieën en modellen komen aan bod: Moderne Portefeuilletheorie, CAPM, APT, enz. Vervolgens wordt de selectie van beleggingen door beleggers geanalyseerd, gebaseerd op de nutstheorie. Er wordt ook aandacht besteed aan de zogenaamde Behavioural Finance Theory. Renteberekening en rentetheorie geven inzicht in de tijdswaarde van geld. De algemene modellen en concepten worden achtereenvolgens toegepast op de verschillende financiële activaklassen : obligaties, aandelen, futures, opties en hybride producten. Verdere aandacht wordt besteed aan het Asset Management proces, bestaande uit de strategische allocatie, de tactische allocatie en de portefeuille samenstelling. Finaal worden de beleggingsresultaten behandeld: meting, analyse en beoordeling. Theoretische uiteenzettingen worden afgewisseld met oefeningensessies. De lessen voor dit vak worden, net zoals Geld- en Kapitaalmarkten gedoceerd door Freddy Van den Spiegel. Luisteren naar zijn uiteenzettingen, theorieën en ervaringen is ongelooflijk boeiend. Wel dien je je aan te passen aan zijn tempo en manier van lesgeven, die soms nogal overdonderend kunnen overkomen. Begrijpend nota nemen en actief meewerken is niet altijd even evident. Het examen is open boek en grotendeels gebaseerd op inzicht. Je studeert dus best op een actieve manier. Gezien het mondeling is, zorg je best voor een verzorgd voorkomen en kom je best zelfverzekerd over. Alvorens men een inschrijving kan nemen voor Vermogensbeheer moet men geslaagd zijn voor Gelden kapitaalmarkten. Mondeling met schriftelijke voorbereiding. Power Point Presentaties worden ter beschikking gesteld. Pagina 18
SPECIALISATIE INTERNATIONAAL ONDERNEMEN & STRATEGIE Keuzespecialisatie in het 2e jaar Master Handelsingenieur. Deze specialisatie bestaat uit 2 verplichte opleidingsonderdelen en 1 te kiezen opleidingsonderdeel. Multinational Strategic Planning - A. VERBEKE VERPLICHT 6 studiepunten in het 2de semester en 150 uren studietijd 39 contacturen Hoorcollege ( A. VERBEKE ) Het doel van deze cursus is om na te gaan wat de kern is van een succesvolle internationale business strategie, waarbij een overzicht wordt gegeven van de grondslagen van internationaal succes. In het eerste deel wordt een framework geïntroduceerd, dat de studenten zou moeten toelaten de essentie te vatten van een complexe internationale business setting. In het tweede deel worden artikels en case studies besproken en toegepast op het eerder aangeleerde framework. Schriftelijk examen. International Business Strategy, Alain Verbeke, Cambridge University Press Bijkomende informatie Deze cursus wordt volledig in het Engels gedoceerd. De prof geeft af en toe interessante praktijkvoorbeelden die de theorie aangenamer maken. Het voordeel van dit vak is dat de prof een heel goed boek heeft en slides die hij echt volgt. Het examen is op voorhand redelijk goed in te schatten want er wordt genoeg uitleg en voorbeeldvragen gegeven. Bijkomende informatie, niet verplichte leerstof : Alan M. Rugman and Alain Verbeke, Analysis of Multinational Strategic Management, Cheltenham: E.Elgar, 2005 Chris Bartlett and Sumantra Ghoshal, Managing Across Borders: The Transnational Solution, Harvard Business School Press, 1989 (Provides a good description of various MNE types and their historical development path over time.) John Dunning, Multinational Enterprises and the Global Economy, Addison-Wesley, 1992 (This book provides an impressive overview of the entire economics and economic policy-based literature on the MNE, including its wide variety of impacts on home and host country stakeholders.) Julian Birkinshaw, Entrepreneurship in the Global Firm, Sage, 2000 (Provides a superb subsidiary perspective on the challenges and opportunities facing managers in the international environment.) Geoffrey Jones, Multinationals and Global Capitalism, Oxford University Press, 2005 (Provides a rich, historical perspective on the evolution of the multinational enterprise.) Pagina 19
International Business Law - K. VAN DER BORGHT VERPLICHT 6 studiepunten in het 1ste semester en 150 uren studietijd 39 contacturen Hoorcollege ( K. Van Der Borght ) 26 contacturen Werkvormen en Praktische Oef. (K. Van Der Borght ) Het doel van de cursus is om studenten een inleiding te geven tot de kernregels en begrippen van internationaal privaat en publiek recht, gerelateerd aan handel. De volgende onderwerpen komen aan bod: Regels en beleid van de World Trade Organization Externe handelsregels en beleid van de Europese Unie en andere organisaties Het vermijden van geschillen en strategie voor overeenkomsten in handelscontracten Regels en praktijken van internationale commerciële contracten Internationale investeringswetgeving Het schrijven van een paper (50%) Presentaties, korte paper en klasdiscussies (50%) Cursusmateriaal beschikbaar gemaakt via Pointcarré. PowerPoint Presentaties worden ter beschikking gesteld. 1 TE KIEZEN UIT: Internationaal Marketingproject - Governance, Law and Policy of the EU - Project Management Internationaal Marketingproject L. VANHAVERBEKE Jaaropleidingsonderdeel van 6 studiepunten en 150 uren studietijd 26 contacturen Hoorcollege ( L. VANHAVERBEKE ) 39 contacturen Werkcollege, Oefeningen of Practica ( L. VANHAVERBEKE ) Deze cursus heeft als doel een beter inzicht te verstrekken in het marketing/managementproces en in de verschillende marketingstrategieën. Het idee is dat de studenten zowel vanuit een theoretisch denkkader als vanuit een heuse praktijkopdracht een blijvend begrip krijgen van het marketing/managementdomein. Theoretisch denkkader: Het hoorcollege geeft een overzicht van marktgericht strategisch beleid. Verscheidene gastsprekers komen vanuit de marketingpraktijk spreken over het hoe en waarom van marketingstrategieën. Praktijkopdracht: In het werkcollege wordt aan de student gevraagd om het strategisch marketing/ managementmodel toe te passen op de casestudy van de l Oréal Brandstorm Award of de Henkel Innovation Challenge. Er wordt hier gewerkt in groepjes van drie studenten. Op overeengekomen tijdstippen worden de resultaten van elke stap in het proces voorgesteld aan professor, assistenten en medestudenten. OPGELET: Er worden maximum 8 GROEPJES van 3 studenten toegelaten tot het vak. Indien er meer inschrijvingen zijn, worden de studenten toegelaten in chronologische volgorde van tijdstip van inschrijven. Wij raden bovendien sterk aan om gemengde groepjes van studenten uit de economie en de communicatiewetenschappen te vormen. Puntenverdeling: geen examen; punten volledig voor de taken & presentaties gedurende het academiejaar. Aaker, D. & McLoughlin, D. (2010) Strategic Marketing Management: global perspectives. John Wiley & Sons, West Sussex, 354 p. Slides van de les en de gastcolleges Extra referentiemateriaal wordt in de loop van het academiejaar ter beschikking gesteld op Pointcarré Aanbevolen studiemateriaal: De Vos, K. (2006) Brainstormen 50.000 ideeën per dag! Het ultieme boek. Pearson EducationBenelux, Amsterdam, 253 p. (of een recentere druk: vierde druk, 2008) Taylor, J. and Hatch, S. (2007) Rigourous Magic, communication ideas and their application. John Wiley and Sons, Chichester, 278 p. Burk Wood, M. (2006) Het marketingplan. Pearson Education Benelux, Amsterdam, 2de editie, 270 De Pelsmacker, P., Geuens, M. en Van den Bergh, J. (2008) Marketingcommunicatie. Perarson Education Benelux, Amsterdam, 3de editie, 552 p. Pagina 20