Investeer in een participatieve landbouwontwikkeling Landbouwinitiatieven voor en door de lokale bevolking in de Evenaars-provincie en Bandundu in D.R. Congo. De bevolking op het Congolese platteland is bijna volledig afhankelijk van landbouw. Hoewel de regio s een enorm potentieel hebben, wordt de ontwikkeling van de landbouwproductie bemoeilijkt door hindernissen zoals een slecht wegennet, tekort aan opslagplaatsen en gebrek aan een goed beheer en knowhow. Aan de hand van boerencoöperatieven zal de lokale bevolking de hoofdrol spelen in dit project Zij analyseren zelf het wat, waar en hoe van de landbouwinitiatieven. De lokale partners van Congodorpen zorgen voor ondersteuning en werken verder aan infrastructurele verbeteringen vb. zuiver water en de commercialisering van de producten. De participatie van de bevolking en de grondige analyses en evaluaties die worden uitgevoerd, vormen de duurzaamheid en dupliceerbaarheid van dit project. Dit project omvat 40 gemeenschappen in de Evenaarsprovincie en Bandundu. De begunstigden zijn de bevolking van die 40 gemeenschappen, zo n 400.000 inwoners, en de 120 boerencoöperatieven die ongeveer 6.000 leden tellen waarvan 50% vrouwen zijn. De economische situatie en het algemeen welzijn zal in de hele regio aanzienlijk verbeteren. Thema: Landbouw en voedselzekerheid Ngo : Congodorpen Locatie : 40 gemeenschappen in de Evenaarsprovincie en Bandundu Projectduur: 2014 2016 Cofinanciering : DGD (80%) Gezocht budget via Ondernemers voor Ondernemers: 2014: 30 000 2015: 50 000 2016: 50 000 Aarzel niet en stort nu uw bijdrage op rekening van Ondernemers voor Ondernemers: BE50 4310 7565 5118 - BIC KREDBEBB BE12 2300 0606 0092 - BIC GEBABEBB Met vermelding: Landbouw Congodorpen Of contacteer snel anne-lise@ondernemersvoorondernemers.be of bel haar op het nr. 016 33 27 20. Kernwoorden: Verhoging landbouwproductie Voedselzekerheid Boerencoöperatieven Infrastructurele verbetering Verbetering socio-economische situatie
1. SITUERING 1.1. Context De Democratische Republiek Congo is met een oppervlakte van bijna 2,3 miljoen km² één van de grootste landen in Afrika. Congo telt bijna 70 miljoen inwoners, waarvan twee derde op het platteland woont. Congo is één van de armste landen ter wereld: in de rangschikking van de Human Development Index van de Verenigde Naties strandt het momenteel op de voorlaatste plaats. De economische toestand van het land laat nog veel te wensen over. Toch is het van belang dit te nuanceren: Congo kent de laatste jaren een hoge economische groei en een dalende inflatie. Het land wordt dan ook als zeer aantrekkelijk beschouwd voor investeerders. 1 Country Profile Democratische Republiek Congo België Grootte ( km²) 2.267.050 km² 30.528 km² Aantal inwoners 69.360.000 inwoners 11.195.138 inwoners Bevolkingsdichtheid 29,8 personen/km² 362,3 personen/km² Aantal inwoners op het platteland, in de steden, mannen vs. Vrouwen 41,5% van de inwoners woont in steden of stedelijke gebieden 97,6 % van de inwoners woont in de steden of stedelijke gebieden Levensverwachting bij geboorte 50 jaar 80 jaar Human Development Index 186 ste plaats (op 187 landen) 21ste plaats (op 187 landen) Inkomensniveau Low income level High income level Gemiddeld gezinsinkomen 430 USD per capita 45.210 USD per capita GDP (BBP) per capita 388 USD per capita 45.387 USD per capita Werkzaamheids-graad 66 % van de actieve bevolking werkt 49% van de actieve bevolking werkt. 44,3 % in de landbouwsector 21,7 % in de industriële sector 34 % in de dienstensector 21,7% in de industriële sector 1,2 % in de agriculturele sector 7,5 % is werkloos Gemiddelde jaarlijkse 7,1% per jaar 1,6% per jaar inflatievoet Armoedegraad 71,3% leeft met minder dan 1,25$/dag 4% leeft met minder dan 1.25$/dag Eerste en tweede taal Lingala en Frans Nederlands en Frans Internationale handelsmunt Franc Congolais (CDF) Euro (EUR) 1.2. Projectlocatie Het voorliggende project situeert zich in de noordelijke Evenaarsprovincie, in de districten Zuid-Ubangi, Noord-Ubangi en Mongala en in de provincie Bandundu in Kwango en Kwilu in het westen. Activiteitenzone in de noordelijke Evenaarsprovincie en de provincie Bandundu 1 http://www.nabc.nl/uploads/content/files/factsheet-economie-drc-2012.pdf
1.3. Probleemstelling De bevolking op het platteland in de Evenaarsprovincie en de provincie Bandundu leeft in extreem moeilijke omstandigheden: er is nood aan basisinfrastructuur en ontsluitingswegen, onderwijs en gezondheidszorg, drinkwater- voorziening en productiemiddelen voor de landbouw. De regio beschikt nochtans over een groot landbouwpotentieel en was tot de jaren negentig een belangrijke productieregio van maïs, rijst en maniok. Er zijn echter een aantal factoren die de rentabiliteit van de landbouwproductie blijvend bemoeilijken: de transportkosten zijn enorm hoog door de slechte toestand van de wegen en de beperkte beschikbaarheid van lokale transportmiddelen en opslagruimten. Producenten hebben moeilijk toegang tot productiemiddelen (zaai- en plantgoed en werktuigen) en er is nood aan technische knowhow om de kwaliteit en de kwantiteit van de productie te verhogen. Een evenwichtige wederopbouw van de Congolese economie kan enkel via het stimuleren van de landbouw 2. Enkel deze sector kan inkomsten creëren voor een groot aantal mensen. Op die manier beschikken ze over een eigen inkomen dat hen toelaat om zelf te investeren in hun basisbehoeften, zoals onderwijs voor hun kinderen, gezondheidszorg voor hun familie en watervoorziening. 2. DOELSTELLING Specifiek willen we met dit project landbouwinitiatieven uitwerken op basis van ontwikkelingsstrategieën maar geformuleerd door de plaatselijke landbouwbevolking en dus aangepast aan hun noden en situatie. De initiatieven worden opgestart door de lokale actoren, waarvoor boerencoöperatieven worden opgericht, en krijgen daarbij steun van de partners van Congodorpen. Het is ook de bedoeling dat de opgezette initiatieven grondig geëvalueerd worden om zo als model te dienen voor verschillende regio s. Het is dus belangrijk te begrijpen dat we ons in een eerste fase bevinden met dit project, een verkennende fase. Na de analyse en ontwikkeling van strategieën, zullen we ons in een tweede fase focussen op de productie en in een laatste fase op de commercialisering van de producten. Concreet gaat het hier om 40 gemeenschappen in de Evenaarsprovincie en Bandundu. De begunstigden zijn de bevolking van die 40 gemeenschappen, zo n 400.000 inwoners en de 120 boerencoöperatieven die ongeveer 6.000 leden tellen. Van die leden zijn 50% vrouwen. Door hen te betrekken bij het beslissingsproces en hen van de nodige vorming te voorzien, kunnen zij zich ook ontplooien en bijdragen aan de socio-economische verbeteringen van de regio. Ter ondersteuning hiervan wordt binnen dit project ook geïnvesteerd in: - ontwikkeling en ondersteuning van boerencoöperatieven. - verhoging van de opslagcapaciteit. - lokale verwerking en commercialisering van landbouwproducten. - watervoorzieningen in de regio s 2 Tollens, E (2004). Les défis : Sécurité alimentaire et cultures de rente pour l exportation. Principales orientations et avantages comparatifs de l agriculture en R.D.Congo. Rapport de la Table Ronde sur l Agriculture en RDC Vers une stratégie de développement agricole, base solide du décollage économique (Kinshasa 19 20 mars 2004). K.U. Leuven, 28p. Department of Agricultural and Environmental Economics (28 p.)
3. EFFECT/IMPACT 3.1. Voorziene socio-economische en maatschappelijke impact Landbouw is de belangrijkste sector - en zal dat waarschijnlijk nog een tijd blijven - in de Congolese economie maar het potentieel voor productie, opslag, transport, verwerking, consumptie en commercialisering van landbouwproducten wordt niet benut. Op economisch vlak zal dit project en de projecten die eruit voortvloeien een enorme impact hebben wanneer de bevolking zelf het landbouwpotentieel van de regio efficiënt benut. De voedselzekerheid, een belangrijk aspect binnen de ontwikkeling van de DR Congo, zal aanzienlijk stijgen. De sociale en maatschappelijke impact is ook voor een groot deel af te leiden uit de participatieve benadering binnen het project. Eerst en vooral is er een grote responsiveness van de bevolking omdat ze het heft in eigen handen kunnen nemen. Dat zorgt voor een gevoel van zelfzekerheid en welzijn, niet alleen nu maar ook met het oog op de toekomst. De impact is nog groter voor vrouwen, die tot hiertoe vaak niet konden of mochten werken. Zij worden integraal betrokken bij dit project. Het inkomen dat de boerenorganisaties verwerven uit hun landbouwactiviteiten kan geïnvesteerd worden in het ontplooien van andere activiteiten zoals onderwijs en gezondheid. Meer concreet is het de bedoeling dat de bevolking in de regio op termijn autonoom verder kan gaan met het uitbreiden en efficiënt benutten van de landbouwfaciliteiten. In de toekomst kan worden gekeken naar een uitbreiding van handels- en exportactiviteiten, wat de economie en het algemeen welzijn van de bevolking enorm ten goede zal komen. 3.2. Hefboomwerking van de ingezette middelen Na afloop van het programma wil Congodorpen verschillende gedocumenteerde en geteste ervaringen ter beschikking hebben, die kunnen dienen als model voor andere gemeenschappen in de interventieregio of elders. De hefboomwerking is bij deze projectfase dus vooral te vinden in de duplicering. Wanneer de landbouwmogelijkheden in de toekomst optimaal gebruikt worden, kan wel duidelijk de lucratieve meerwaarde van een investering worden aangegeven. Uit onderzoek blijkt wel dat in de Democratische Republiek Congo landbouw de meeste kansen biedt voor een verhoging van het inkomen van de bevolking. Zelfs met een kleine verhoging van het landbouwpotentieel kan het gezinsinkomen met 2% stijgen, wat zorgt voor een daling van het armoedecijfer met 4%. 3 3.3. Duurzaamheidsaspect In dit project is het uitwerken van ontwikkelingsplannen voor elke gemeenschap cruciaal. Dit gebeurt door de bevolking zelf. Vanuit die ontwikkelingsplannen zullen boerenorganisaties specifieke initiatieven formuleren. Congodorpen voorziet in capaciteitsversterking en begeleiding van dit proces maar rekent dus op de grote inzet van de bevolking. Een samenleving kan tenslotte enkel duurzaam zijn als ze door de bevolking gedragen wordt: participatie van de bevolking op alle niveaus loopt als een rode draad door duurzame ontwikkeling. Door de bevolking actief te betrekken bij en te laten deelnemen aan de interventies, wil dit project participatieve duurzaamheid stimuleren. 3 http://www.afdb.org/fileadmin/uploads/afdb/documents/publications/working%20105%20%20pdf%20d.p df
4. AANPAK 4.1. Financieringsbronnen De tabel hieronder geeft een overzicht van de totale kost voor het project in de drie projectjaren. De Belgische Ontwikkelingssamenwerking (DGD) ondersteunt dit project van Congodorpen. DGD financiert 80% van het project. Congodorpen financiert 20 %, daarvoor gaat ze op zoek naar partners, onder andere via Ondernemers voor Ondernemers. Landbouwprogramma 2014 2015 2016 Totaal Benodigd budget 295.000,00 506.701,67 542.298,00 1.343.999,67 Financiering DGD 80% 236.000,00 405.361,33 433.838,40 1.075.199,73 Eigen inbreng 20%, Waarvan: 59.000,00 101.340,33 108.459,60 268.799,93 Ondernemers voor Ondernemers 30.000,00 50.000,00 50.000,00 100.000,00 Andere zoals provincies, 29.000,00 51.340,33 58.459,60 138.799,93 gemeentes, private schenkers TOTAAL financiering 295.000,00 506.701,67 542.298,00 1.343.999,67 4.2. Strategische samenwerking met lokale partners In Zuid-Ubangi werken we samen met de partner CDI-Bwamanda-Congo, in Noord-Ubangi met ADINE, dat in 2013 na een decentralisatieproces uit het vroegere CDI-Bwamanda-Congo ontsprong. CDI-Bwamanda-Congo en ADINE kiezen voor integrale plattelandsontwikkeling: de structurele verbetering van de levensomstandigheden van de bevolking is pas mogelijk als meerdere sectoren (landbouw- en plattelandsontwikkeling, onderwijs, gezondheidszorg, watervoorziening ) worden gestimuleerd. Congodorpen werd opgericht ter ondersteuning van deze partners. Dat betekent ten eerste dat Congodorpen in België aan fondsenwerving doet om de projecten in het zuiden te ondersteunen. Ten tweede zorgen we voor goede opleidingen voor onze partners op vlak van beheer zodat ze zelfstandig kunnen werken. In de andere richting krijgen wij feedback van onze partners. Zij staan in contact met de bevolking en analyseren hun noden en levensomstandigheden. Verder hebben zij een coördinerende en uitvoerende taak op het terrein, altijd in samenspraak met Congodorpen. 4.3. Enkele concrete acties voor 2015 - Identificatie van de boerenorganisaties waarmee gewerkt zal worden - Versterking van de capaciteiten van de boerenorganisaties via vorming en bijscholing (10.320 euro) - Campagnevoering en sensibilisatie (21.000 euro) - Materiaal ter ondersteuning van de boerengroepen en unies aanleveren (48.000 euro)
5. Beeldmateriaal 1. black eyed beans 2. machine voor het bewerken van palmnoten (pellen en olie persen)