Een realistische blik op de technische ontwikkelingen in de luchtvaartsector

Vergelijkbare documenten
Laat uw stem horen! Maak nu bezwaar tegen de vliegtaks!

Minder en duurzamer vliegen?

Informatiebijeenkomst schone scheepvaart. SHIP, 1 november Henri van der Weide

Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen

Hinderbeperkende. maatregelen Eindhoven Airport. Donderdag 28 februari 2019

Biobrandstoffen een belangrijke bijdrage op

DUURZAME ENERGIE IN DE GARNALENVISSERIJ. 12 december 2014 Henk Oudman

Clean fuel. LNG Facts & Figures

Soorten brandstoffen en aandrijvingen. Alternatieve Brandstoffen. Alternatieve Brandstoffen. Enkele voorbeelden. Alternatieve aandrijvingen

De grote vervuiler: hoe de luchtvaart wil blijven groeien

KLM-bijdrage aan de Internetconsultatie Belasting op Luchtvaart

GROENE KOOLWATERSTOFFEN. Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma

Schiphol, 12 september 2019 Arie Bleijenberg Koios strategy Hoe verder? Hoe duurzaam?

De Superbus. Ir. Joris A. Melkert Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek TU Delft

Schiphol, 12 september 2019 Arie Bleijenberg Koios strategy Hoe verder? Hoe duurzaam?

William Meerschaut PR & Communication Manager Hyundai Belux

De rol van brandstof en vliegtuig

KLIMAATRONDETAFEL Mobiliteit, Logistiek en Voertuigen Fact & Figures. Tania Van Mierlo Afd. Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid

Transport in 2050 binnen strenge CO2 grenzen

LRN Lunchsessie. Duurzame Luchtvaart. 12 september 2018

ALGEMENE GEGEVENS SAMENVATTING FEITELIJKE INFORMATIE. Nummer voorval: Datum, tijd 1 voorval: 31 maart 2008, uur

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

KLIMAATRONDETAFEL Mobiliteit, Logistiek en Voertuigen Fact& Figures

Stand van zaken Actieplan Slim en duurzaam. april 2019

Agendapunt 8. Beraad Vlieghinder moet minder (BVM2) Landelijk Bewonersberaad Luchtvaart (LBBL) BVM2

Wie zijn wij? Esso brandstoffen. Eigen tankstations. Brandstoffen. Strategische voorraad tot 23 miljoen liter. Levering binnen uur

BOVAG-BREDE BRANDSTOFVISIE

Vraag 1 Kent u het bericht Leading airlines failing to plan for long haul on climate, warns influential investor initiative? 1

Methanol. De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010

Jan Schouten. Volvo Truck Nederland

Vos Logistics : maak de markt vrij voor LNG-transport in NL

H2 Waterstofvoertuigen ontwikkelingen

LITHIUM ION BATTERIES. NNV Symposium Energie en Klimaat, Utrecht 20 September 2019 Wim Soppe

Bezoek Omgevingsraad Schiphol

Duurzaam transport voor nu en de toekomst

Is (bio)diesel de brandstof van morgen? Ir. Ruud Verbeek - TNO

Milieu en klimaat en Eindhoven Airport. Presentatie dd 11 december in Vessem

Seminar Schone Voertuigtechnieken

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein

Duurzame hub, oké. Maar hoe?

Milieu en klimaat en Eindhoven Airport. Presentatie dd 28 januari in Son en Breugel

Presentatie dd 31 oktober in Riethoven

Hoe kan innovatie helpen?

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

Luchtkwaliteit Klimaataspecten en daarmee gerelateerde kosten rond vliegveld Eindhoven. Presentatie BVM2 Oerle 27 nov 2017

Tweede Kamer der Staten-Generaal

2018:

Vliegen in de toekomst. Door Thomas Rugers, Sven Bouwmeester, Steijn Strikkers en Jelmer Egberts.


SCHONE BINNENVAART EN AUTONOOM VAREN

De specialist voor de kleine luchtvaart

Presentatie Kennisdag LBBL 06 okt 2018 Klimaat, brandstoffen en techniek. Het hangt ervan af welke vraag je stelt!

Ecotanken quiz antwoorden

Hyundai en waterstof WaterstofNet congres William Meerschaut PR & Communications Manager Hyundai Belux

Hoe registreer je een Pirep in op IVAO

CO 2 -emissies Eindhoven Airport

Het economisch belang van luchtvaart. Is stilstand of krimp slecht voor Nederland?

NRMM verordening (EU) 2016/1628: Wat betekent deze verordening voor scheepseigenaren, leveranciers, verzekeraars?

MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE. Suzanne de Vos-Effting

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Introductie. ir. Frank Rieck

Biobrandstoffen in de luchtvaart

Technische bijlage. Notitie Aanvulling MER luchthavenbesluit Twente (adt bijlage), 19 juni

KIVI NIRIA jaarcongres

NL In verscheidenheid verenigd NL A8-0258/36. Amendement. Peter Liese namens de PPE-Fractie

Agenda. De uitdaging. Euro normen ENVIRONMENTAL VEHICLE STRATEGY. De uitdaging. Dubbele strategie. Hybride techniek & potentieel

Vliegveld Eindhoven en milieu en klimaat in Meerhoven

Vergroening in de binnenvaart 16 November2018

MIB in de HAN 26 maart 2015 Alternatieve brandstoffen en industriële verbrandingsmotoren

Duurzame mobiliteit door bedrijfsvoertuigen met lage uitstoot

WB Evolving Design Hybride systemen

Milieuvriendelijke havenwerktuigen: inspirerende voorbeelden. 23 september Mark Pecqueur Tom Van Den Noortgaete

3.3 Straddle Carriers

Vergroening in de binnenvaart en de Europese regelgeving

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage

Klimaatverandering & Eindhoven Airport. Cas van Kleef Campagneleider Luchtvaart

De Groningen weg van Broem naar Zoem

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO

Inspectie Verkeer en Waterstaat

Introductie. Duurzame stedelijke distributie. Goevaers Consultancy. België 16 februari 2013

EFRO project. Factsheets rondvaart. Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek

Varen op batterijen Nut en noodzaak Marine Industry Gorinchem Bram Kruyt, 8 mei 2019

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

CO2-emissies van KLM en Schiphol

Presentatie regionale PvdA over Eindhoven Airport dd 22 februari 2018

Kwartaalrapportage. Vliegtuigmeldingen rondom Rotterdam The Hague Airport

BAS rapportage gebruiksjaar 2013

Waterstof. Waterstof en Utrecht. Waterstof in Utrecht?

Geluid, milieu en klimaat en Eindhoven Airport. Presentatie dd 31 oktober in Riethoven

Cruciale informatie beschikbaar stellen voor iedereen van ons ons mensen op het terrein. Kurt Vollmacher OGS Netwerkdag 27 juni 2013

Nederlandse lijst van energiedragers en standaard CO2 emissiefactoren, versie januari Datum Januari 2018 Status Definitief

LNG marine fuel: Uitdagingen en kansen door een gebruiker en vervoerder. CEDA, 29 September 2016

Vliegtuigmeldingen rondom Rotterdam The Hague Airport

1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen

Haalbaarheidsstudie naar elektrische voortstuwing in de kottervisserij

Kwartaalrapportage. Vliegtuigmeldingen rondom Rotterdam The Hague Airport. 2 e kwartaal Traumaheli

5,7. Boeing 707. Werkstuk door een scholier 2755 woorden 13 juni keer beoordeeld

Suggesties reactie op internetconsultatie Omgevingsraad Schiphol

Informatiebijeenkomst CDA Eersel. Manifest BVM2 over Eindhoven Airport. 06 sept 2017

1e rapportage geluidanalyse Maastricht Aachen Airport van de werkgroep Omgevingsmaatregelen van de CRO MAA versie 03 d.d.

Transcriptie:

Een realistische blik op de technische ontwikkelingen in de luchtvaartsector Joris Melkert Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek Inhoud Sneeuwbaleffect in de luchtvaart De stand van zaken Een luchthaven in zee Elektrische vliegtuigen Alternatieve brandstoffen Nieuwe configuraties Conclusies 1

Sneeuwbaleffect in de luchtvaart 1 kg meer massa => 1 kg meer draagkracht nodig draagkracht is niet gratis - > meer luchtweerstand meer luchtweerstand -> meer stuwkracht meer stuwkracht -> grotere motoren -> meer brandstof } => meer massa Sneeuwbaleffect in de luchtvaart Snelle schatting van het sneeuwbaleffect voor een Airbus A380: Maximum startgewicht Betalende lading = 548,000 kg 83,000 kg = 6.60 2

De stand van zaken zoek de verschillen 1967 1987 2017 Sources: airliners.net, @zhangmx969, Shimin Gu De stand van zaken brandstofgebruik Source: Lee, IEA 3

De stand van zaken geluid Source: BDL De stand van zaken fabrikanten 4

De stand van zaken fabrikanten De stand van zaken luchtvaartmaatschappijen $16.32 $6.94 - $1.50 $4.96 $2.87 $4.96 Netto winst per ticket Source: IATA 5

Een luchthaven in zee Source: tix.nl, By Wylkie Chan - Wylkie Chan, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11251117 Een luchthaven in zee Source: Vlucht naar Voren 6

Een luchthaven in zee Source: kwaliteitsatlas.nl Een luchthaven in zee Source: kwaliteitsatlas.nl 7

Een luchthaven in zee Source: kwaliteitsatlas.nl Een luchthaven in zee Source: kwaliteitsatlas.nl 8

Elektrische vliegtuigen Source: Pipistrel, Airbus Elektrische vliegtuigen Source: Pipistrel, Airbus 9

Elektrische vliegtuigen Source: Pipistrel, Airbus Elektrische vliegtuigen Source: Hartzellprop.com 10

Elektrische vliegtuigen volumetrische energiedichtheid MJ/liter 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Jet A / Jet A-1 Biodiesel F-T kerosene Ethanol LNG Methanol Lithium Battery Liquid hydrogen 0 50 100 150 gravimetrische energie-dichtheid MJ/kg Elektrische vliegtuigen Elektrisch vliegen gaat er komen! Maar: - Het zal niet de komende generatie vliegtuigen zijn - Het zal gaan via twee routes 1. Kleine luchtvaart 2. Hybride passagiersvliegtuigen 11

Alternatieve brandstoffen Source: KLM Alternatieve brandstoffen volumetric energy density MJ/liter 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Jet A / Jet A-1 Biodiesel F-T kerosene Ethanol LNG Methanol Lithium Battery Liquid hydrogen 0 50 100 150 gravimetric energy density MJ/kg 12

Alternatieve brandstoffen Area-averaged probe Cessna Citation II - P&W JT15Ds GTL 0-50% in two base fuels for ground testing GTL 0-90% in flight testing Measurement of ICAO LTO emissions by DLR Direct particle size and number Alternatieve brandstoffen 13

Alternatieve brandstoffen Cessna Citation II - P&W JT15Ds GTL 0-50% in two base fuels for ground testing GTL 0-90% in flight testing Area-averaged probe Measurement of ICAO LTO emissions by DLR Direct particle size and number Soot filters in undiluted sampling line Alternatieve brandstoffen Is waterstof een optie? Ja, je kunt waterstof gebruiken in straalmotoren Maar je hebt wel wat modificaties nodig. Een beter alternatief is het gebruik van brandstofcellen en elektrische motoren Source: Olivier Cleynen 14

Nieuwe configuraties Source: orbitalvector.com Nieuwe configuraties Source: DLR 15

Nieuwe configuraties Source: NASA Nieuwe configuraties Source: Airbus 16

Nieuwe configuraties Source: aerobuzz.fr,entrevoisins Nieuwe configuraties Source: NLR 17

Nieuwe configuraties Sources: NASA Nieuwe configuraties quick fixes 18

Nieuwe configuraties quick fixes Nieuwe configuraties quick fixes 19

Nieuwe configuraties quick fixes Source: Mets747 Nieuwe configuraties quick fixes Source: blogs.wsj.com 20

Conclusies There is no quick fix We hebben meer onderzoek en ontwikkeling nodig + We moeten oude vliegtuigen sneller vervangen + We moeten kijken naar alternatieve brandstoffen drop-in fuels + We hebben betere procedures nodig (Single European Sky) + We moeten compenseren (ETS, CORSIA en verder) + We hebben sterker stimulansen nodig (wetgeving + maatschappelijke druk) + We moeten de groei gaan beperken, bij voorkeur snel reduceren. 21