Reptielen Les 1 Kenmerken reptielen Inhoud 1. De leerkracht vraagt aan de leerlingen of zij thuis huisdieren hebben of dat zij iemand kennen die een huisdier thuis heeft. 2. De leerkracht vertelt dat er verschillende dierensoorten op Aruba leven, ook het diersoort: reptielen. De leerkracht vraagt aan de leerlingen welke reptielen zij kennen. 3. De leerkracht laat de vier afbeeldingen van de bekendste soorten reptielen op het digibord zien: slangen, krokodillen, schildpadden en hagedissen. 4. De leerkracht vraagt de leerlingen wat de kenmerken zijn van reptielen. 5. De leerkracht vraagt steeds een leerling naar voren te komen en op het digibord de kenmerken die bij elkaar horen bij elkaar te zetten. 6. De leerkracht vertelt wat koudbloedig en warmbloedig is en laat hierbij een filmpje zien ter verduidelijking. 7. De leerlingen krijgen per groepje een afbeelding van een slang, krokodil, schildpad en een hagedis. De leerlingen schrijven zoveel mogelijk op wat zij al weten van deze dieren. 8. De leerkracht bespreekt de opdracht klassikaal. De volgende lessen zal de leerkracht ingaan op wat de leerlingen hebben opgeschreven wat ze al weten over elk diersoort. De volgende keer: Soorten slangen Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/- ll1ycplf6is/?utm_campaign= share&utm_medium=copy Digibord: Prezi les 1 reptielen Digibord: Workspace les 1 reptielen Filmpje: http://www.schooltv.nl/video/warm-enkoudbloedige-dieren-hettegenstroomprincipe-bijvogels/#q=reptielen Werkblad met vier vakken: slang, krokodil, schildpad en hagedis. Les 2 Slangen
Antwoorden Kenmerken reptielen: Voortplanting - Eieren in een hoornachtige schaal (tegen uitdroging) Leefgebied - Land en water Temperatuur - Koudbloedig (temperatuur gelijk aan temperatuur van de omgeving) Huid - Taaie hoornschubben Lichaam - Gewervelde dieren Ademhaling - Via de longen In de winter - Winterslaap (in de winter koud en weinig voedsel)
Les 2 Soorten slangen Inhoud 1. De leerkracht vraagt de leerlingen kort te benoemen welke kenmerken er bij een reptiel horen. 2. De leerkracht vertelt dat ze het tijdens deze les gaan hebben over de verschillende soorten slangen. 3. De leerkracht evalueert wat de leerlingen de vorige les hebben opgeschreven over wat zij al weten over het diersoort slangen. 4. De leerkracht laat een filmpje zien over de slang. De leerkracht vraagt de leerlingen om tijdens het bekijken van het filmpje te letten op de antwoorden van de vragen die op het bord staan. Hulpmiddel Prezi les 2: http://prezi.com/ednb2k_pvxvo/?utm_ campaign=share&utm_medium=copy A4'tjes met vier vakken Filmpje: http://www.schooltv.nl/video/slangenhoe-ziet-een-slang-eruit/#q=reptielen Vragen: Hoe ziet de huid van de slang eruit? Wat betekent koudbloedig? Hoe beweegt de slang? Hoe kan de slang weten wanneer er een prooi in de buurt is? Hoe dood de slang zijn prooi? 5. De leerkracht legt uit dat de twee gevaarlijkste soorten slangen voor mensen de wurgslang en gifslang zijn. De leerkracht laat afbeeldingen zien van de wurgslangen: anaconda, python en boa. 6. De leerkracht legt uit wat de kenmerken van een wurgslang. 7. De leerkracht laat afbeeldingen zien van de gifslangen: adder, ratelslang en cobra. 8. De leerkracht legt uit wat de kenmerken van een gifslang. 9. De leerlingen maken het werkblad 'slangen' en mogen overleggen met hun buurman/buurvrouw 10. De leerkracht evalueert de opdrachten klassikaal. De volgende keer: Krokodillen en schildpadden Digibord: Prezi les 2 Werkblad slangen les 2 Les 3 Krokodillen en schildpadden
Antwoorden vragen Hoe ziet de huid van de slang eruit? De huid is bedekt met schubben. Wat betekent koudbloedig? De slang past zijn temperatuur aan, aan de omgeving. Hoe beweegt de slang? De slang beweegt door een kronkelde beweging te maken of door zich vooruit te trekken door middel van takken of stenen die op de grond liggen. Hoe kan de slang weten wanneer er een prooi in de buurt is? Door te ruiken en te proeven (met zijn tong) waar de prooi is. Ook voelt de slang trillingen op de grond. Hoe dood de slang zijn prooi? Een wurgslang wurgt zijn prooi. De gifslang bijt zijn prooi en vergiftigt hem zodat hij dood gaat.
Werkblad slangen les 2 Er bestaan zo n 2000 soorten slangen, waarvan 250 soorten gevaarlijk zijn voor mensen. De gevaarlijkste soorten zijn: Wurgslangen (anaconda, pyton, boa) Gifslangen (adder, ratelslang, cobra) Slangen doden en eten andere dieren. Ze slokken hun prooi in z n geheel naar binnen. De bek van een slang lijkt wel op elastiek, ze kunnen hun bek heel ver openmaken. Als ze eenmaal genoeg te eten hebben gehad, duurt het vaak wel maanden voordat zij weer iets eten. Hun maagzuur is heel sterk, daarmee wordt het voedsel verteerd. Slangen hebben geen poten. Ze bewegen zich voort met behulp van hun ribben. Vraag 3 Noem de twee gevaarlijkste soorten slangen. Vraag 4 Noem een wurgslang en een gifslang. Vraag 5 Hoe eet een slang zijn prooi? Ze kunnen ook heel slecht zien en zijn doof. Veel beter is hun reuk en smaak. Heel speciaal is hun tong. Een slang steekt zijn tong steeds naar buiten, zo proeft hij of er een dier in de buurt is. Hij kan ook een dier volgen door steeds zijn tong over de grond te likken. Meestal legt een slang 10 tot 15 eieren. Zo gauw de eieren zijn gelegd gaat de moederslang verder met haar eigen leven. De jongen moet zelf uit het ei zien te komen. Dat doen ze met behulp van de eitand (voor op de neus), die vlak na de geboorte afvalt. Veel eieren die op de grond worden gelegd, worden door andere dieren opgegeten. Sommige slangen dragen hun eieren ook mee, totdat ze zijn uitgebroed.
Gifslangen. Een gifslang heeft een voorraad gif. Die gif zit in zijn kop. Er loopt een buisje vanuit die voorraad naar de giftand. Zodra de gifslang bijt, gaat het gif stromen achter de tand langs en komt het gif in het lichaam van de prooi terecht. Vraag 6 Hoe komt het gif van de slang in zijn prooi terecht? Ratelslangen. Op Aruba komt de ratelslang voor. Het bijzondere van deze slang is de staart. Aan de staart zitten een aantal harde droge ringen. Als je bij de slang in de buurt komt, gaat hij ratelen. Als hij gaat aanvallen, ratelt de staart ook. Wurgslangen Zij doden hun prooi door zich met hun bek vast te bijten en dan hun lichaam om hun prooi te wikkelen. Net zolang tot de prooi stikt. Een wurgslang die op Aruba leeft is de Boa.
Les 3 Krokodillen en schildpadden Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat deze les gaat over de reptielen: krokodillen en schildpadden. 2. De leerkracht evalueert wat de leerlingen de vorige les hebben opgeschreven over wat zij al weten over de krokodillen en schildpadden. 3. De leerkracht laat een filmpje zien over de krokodil. De leerkracht laat een aantal vragen op het bord zien die de leerlingen gaan beantwoorden tijdens het bekijken van het filmpje. Hulpmiddel Prezi les 3: http://prezi.com/qi_tsh9bladk/?utm_campaign =share&utm_medium=copy A4'tjes met vier vakken Filmpje: http://www.npo.nl/freek-in-het-wild/21-09- 2014/VPWON_1232459 Vragen: Waarom heeft de krokodil zijn bek open? Hij heeft het warm en verdamd water via de tong (soort van zweten) Hoe ziet het lichaam van de krokodil eruit? Lang lichaam, grote tanden, ogen (die onder water kunnen kijken, neusgaten, sterke poten met vliezen tussen de tenen. Waarom vingen mensen vroeger een krokodil? Voor het vlees en de huid 4. De leerkracht evalueert de vragen met de leerlingen. 5. De leerkracht vertelt de leerlingen dat er drie soorten schildpadden zijn: de landschildpad, de zeeschildpad en de moerasschildpad en laat drie afbeeldingen zien. 6. De leerlingen krijgen per groepje de opdracht om een vraag te beantwoorden. De vraag kunnen de leerlingen beantwoorden door de juiste informatie uit de gekregen tekst te halen en zo het antwoord te vinden. De leerlingen schrijven dit kort en Afbeeldingen in Prezi Per groepje een tekst A4'tjes
bondig op een A4'tje. 7. De leerlingen presenteren per groepje wat zij hebben opgezocht. De leerkracht schrijft in steekwoorden op het digibord wat de leerlingen hebben onderzocht. 8. De leerkracht vat kort samen wat de leerlingen hebben onderzocht en laat vervolgens een filmpje zien over de schildpad, om te kijken of de informatie overeen komt. 9. De leerkracht laat een aantal weetjes op het digibord over de schildpad. 10. De leerkracht en leerlingen bespreken en maken het werkblad krokodillen en schilpadden samen. De volgende keer: Soorten hagedissen Filmpje: http://www.schooltv.nl/video/land-enzeeschildpadden-de-enige-reptielen-zondertanden/#q=reptielen Weetjes: Schildpadden komen uit eieren Pas uitgekomen schildpadjes weten dat ze naar de zee moeten Jonge schildpadjes kunnen de winterkou overleven en worden in het voorjaar weer actief Schildpadden waren nog eerder dan dinosaurussen Sommige zijn zo klein als een hand Andere zijn wel drie meter lang en 1000 kilo zwaar (lederschildpad) Sommige bijten ontzettend hard en kunnen dodelijk zijn (aligator schildpad) De schildpad legt wel 100 eieren Werkblad krokodillen en schildpadden Les 4 Hagedissen
Tekst schildpadden Algemene informatie Landschildpadden, zeeschildpadden en moerasschildpadden zijn reptielen. Ze hebben allemaal een hoornen of lederachtig schild. Net als alle andere reptielen zijn schildpadden koudbloedige dieren. Ze komen vooral voor in de warmere gebieden. Fossielen hebben laten zien dat de eerste schildpadden ongeveer 180 miljoen jaar geleden leefden. Ze bestonden dus als toen de eerste dinosaurussen verschenen en leefden nog steeds toen de laatste dinosaurus uitstierf. Zoals de naam al zegt leven landschildpadden op het land, zeeschildpadden in zee en moerasschildpadden in moerassen of andere gebieden met zoet water. Zintuigen Hoewel de meeste schildpadden vrij goed kunnen zien, ten minste van dichtbij, maken ze gebruik van hun reukvermogen om voedsel op te sporen. De neusgaten van schildpadden die in het water leven, liggen precies op het hoogste punt van de kop. Hierdoor kunnen de dieren ademhalen terwijl ze bijna helemaal onder water liggen. Voedsel Volwassen zeeschildpadden eten zeegras en algen. De jonge schildpadden eten meer dierlijk voedsel, zoals schaaldieren, weekdieren en zelfs vissen. Moerasschildpadden eten bijna alles wat ze tegenkomen: waterinsecten, weekdieren, schaaldieren, wormen, vissen, kikkers, kikkervisjes en zelfs slangen en kuikens van watervogels. Ze voeden zich ook met aas en sporen met hun goede reukvermogen een dood of rottend dier op in het water. Landschildpadden eten bijna al het plantaardige materiaal dat ze tegenkomen, van droog gras en cactussen tot groene planten, bloemen en vruchten. De prooi wordt meestal tussen de kaken genomen en dan met de klauwen aan stukken gescheurd. Sommige schildpadden zijn actieve jagers en zoeken de wateren af naar prooi, andere lokken de prooi in een hinderlaag. Bij veel moerasschildpadden zijn de schilden bedekt met algen, waardoor ze op een gewone steen lijken die op de bodem ligt. Als er een prooi voorbij komt, schiet de kop uit het schild en grijpt de schildpad de prooi.
Winterslaap Zeeschildpadden houden geen winterslaap, ze leven in warme oceanen waar het water nooit te koud wordt. Als er één aanspoelt aan de kusten van Noord- Europa, zal hij hoogst waarschijnlijk sterven van de kou als hij niet op tijd gered wordt. Land- en moerasschildpadden leven in koudere gebieden en houden meestal enkele maanden per jaar een winterslaap. Landschildpadden graven een hol van ongeveer 30-60cm diep. Moerasschildpadden graven zich in de oever van een rivier of poel in of houden hun winterslaap in de modder onder water. Ze kunnen hier overleven, omdat de koude temperatuur ervoor zorgt dat de hartslag en de bloeddruk omlaag gaan en er dus weinig zuurstof nodig is om te overleven. Lichaam Schildpadden hebben een buikschild (onderste schild) en een pantser (bovenste schild). Verder hebben ze een zwemvlies om mee te zwemmen. Zonnebaden Schildpadden zonnebaden om hun lichaamstemperatuur te verhogen, om meer energie te krijgen en om parasieten te doden. Geboorte Als de moeder waterschildpad eitjes legt, graaft ze eerst een kuil en legt ze daar de eitjes in. De kleine schildpadden moeten zelf uit het ei komen. Ze kunnen meteen al vrij zwemmen. Schubben en schild Bij schildpadden zitten de belangrijkste schubben op de rug. De schubben zijn helemaal aan elkaar vastgegroeid tot een hard schild. Schildpadden hebben twee schilden. Een op de rug en een op de buik. Het rugschild en het buikschild vormen samen een soort doos, een pantser. Dat is een harde laag om iets heen. Alles wat in het schild zit, is goed beschermd zoals het hart en de longen. Het pantser beschermt de schildpad tegen aanvallen van roofdieren.
Vragen leerlingen Groepje 1 en 2: Waar leeft de landschildpad? Waar leeft de zeeschildpad? Waar leeft de moerasschildpad? Waarmee zoekt de schildpad zijn prooi? Hoe vangt de schildpad zijn prooi? Waarmee zwemt de schildpad? Groepje 3 en 4: Zijn schilpadden koudbloedige of warmbloedige dieren? Komen schildpadden in koude of warme gebieden voor? Wat eet de zeeschildpad? Wat eten de jonge schildpadden vooral? Wat eet een landschildpad? Wat eet de moerasschildpad? Groepje 5 en 6: Houdt de zeeschildpad een winterslaap? Ja/nee, hoe? Houdt de landschildpad een winterslaap? Ja/nee, hoe? Houdt de moerasschildpad een winterslaap? Ja/nee, hoe? Hoe ziet het lichaam van de schildpad eruit? Wat beschermt het hart en de longen van de schildpad?
Vragen leerlingen De antwoorden Groepje 1 en 2: Waar leeft de landschildpad? Landschildpadden leven op het land. Waar leeft de zeeschildpad? Zeeschildpadden leven in zee. Waar leeft de moerasschildpad? Moerasschildpadden in moerassen of andere gebieden met zoet water Waarmee zoekt de schildpad zijn prooi? Door te kijken en te ruiken. Hoe vangt de schildpad zijn prooi? De prooi wordt tussen de kaken genomen en dan met de klauwen aan stukken gescheurd. Waarmee zwemt de schildpad? De schildpad heeft zwemvliezen. Groepje 3 en 4: Zijn schildpadden koudbloedige of warmbloedige dieren? Schildpadden zijn koudbloedige dieren. Komen schildpadden in koude of warme gebieden voor? In warme gebieden. Wat eet de zeeschildpad? De zeeschildpad eet zeegras en algen. Wat eten de jonge schildpadden vooral? De jonge schildpadden eten meer dierlijk voedsel, zoals schaaldieren, weekdieren en zelfs vissen. Wat eet een landschildpad? Landschildpadden eten bijna al het plantaardige materiaal dat ze tegenkomen, van droog gras en cactussen tot groene planten, bloemen en vruchten. Wat eet de moerasschildpad? Moerasschildpadden eten: waterinsecten, weekdieren, schaaldieren, wormen, vissen, kikkers, kikkervisjes en zelfs slangen en kuikens van watervogels.
Groepje 5 en 6: Houdt de zeeschildpad een winterslaap? Ja/nee, hoe? Nee, zeeschildpadden houden geen winterslaap. Ze leven in warme oceanen waar het water nooit te koud wordt. Houdt de landschildpad een winterslaap? Ja/nee, hoe? Ja, een paar maanden in het jaar houdt de landschildpad een winterslaap. De landschildpad graaft een hol van 30-60 cm diep gaat hier in liggen. Houdt de moerasschildpad een winterslaap? Ja/nee, hoe? Ja, moerasschildpadden graven zich in de oever van een rivier of poel in of houden hun winterslaap in de modder onder water. Hoe ziet het lichaam van de schildpad eruit? Schildpadden hebben een buikschild (onderste schild) en een pantser (bovenste schild). Wat beschermt het hart en de longen van de schildpad? Het pantser (het schild) beschermt de schildpad.
Werkblad krokodillen en schildpadden Krokodillen Er zijn 16 soorten krokodillen. Het zijn de grootste reptielen (ze kunnen 9 meter) worden. Sommige kunnen wel 50 jaar oud worden. Krokodillen zijn vleeseters. Ze eten vis, vogel en ook wel dieren zo groot als een paard. Ze liggen in het water of op een zandbank en pakken het dier als ze komen drinken. Met hun krachtige kaken sleuren ze het dier het water in, tot het dier verdronken is. De krokodillen leven het meest in het water. Ze hebben speciale spieren waarmee de oren, neus en ogen afgesloten kunnen worden, zodat ze met hun lijf in het water kunnen liggen, bijna onzichtbaar, en alleen de oren, ogen en neusgaten boven water uitsteken. Vraag 7 Hoe eet een krokodil zijn prooi? Schildpadden Er zijn 3 soorten schildpadden. * Landschildpadden * Zeeschildpadden * Moerasschildpadden Ze kunnen zichzelf goed beschermen door onder hun schild te kruipen. Ze trekken dan hun kop en poten in. Schildpadden eten vooral jonge plantjes. Schildpadden kunnen zeer oud worden, soms ouder dan 100 jaar. Vraag 8 Noem 3 soorten schildpadden? Vraag 9 Wat doen schildpadden als er gevaar dreigt?
Les 4 Hagedissen Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat deze les gaat over de hagedis. 2. De leerkracht evalueert wat de leerlingen de vorige les hebben opgeschreven over wat zij al weten over de hagedis. 3. De leerkracht laat enkele afbeeldingen zien die de leerkracht zelf heeft gemaakt. De leerkracht zegt dat zij deze dieren heeft gezien rondom haar appartement en vraagt de leerlingen of zij weten welke dieren dit zijn (gekko en leguaan) 4. De leerkracht laat verder de afbeeldingen van varanen en skinken zien. 5. De leerkracht laat een filmpje zien over de gekko en zet enkele vragen op het bord die de leerlingen tussentijds moeten beantwoorden. Hulpmiddel Prezi les 4: http://prezi.com/myr1gpsnk7j/?utm_campaign= share&utm_medium=copy A4'tjes met vier vakken Afbeeldingen in Prezi Afbeeldingen in Prezi Filmpje gekko: http://www.schooltv.nl/no_cache/ video/crid/20120709_gekko01/ Vragen: Onder welk diersoort valt de gekko? Hoe kan het dat de gekko tegen de muur kan lopen? Wanneer gaan de gekko's op zoek naar eten? Wat eten de gekko's? 6. De leerkracht evalueert de vragen met de leerlingen. 7. De leerkracht laat een filmpje zien over de leguaan en zet enkele vragen op het bord die de leerlingen tussentijds moeten beantwoorden. Filmpje leguaan: http://www.schooltv.nl/video/deleguaan-een-koudbloedigreptiel/#q=leguaan Vragen: Hoe lang kan een leguaan worden? Hoe ziet de huid van een leguaan eruit?
Wat doet een leguaan om een vijand af te schrikken? De leguaan is koudbloedig, wat betekent dit? 8. De leerkracht evalueert de vragen met de leerlingen. 9. De leerlingen spelen het spel mix en koppel over de vier bekendste hagedissensoorten: gekko's, leguanen, varanen en skinken. De volgende keer: Quiz reptielen Mix en koppel hagedissen Les 5 Quiz reptielen
Vragen gekko Bij welke diersoort hoort de Gekko? Reptielen -> hagedissen Hoe kan het dat de Gekko tegen de muur kan lopen? De gekko heeft groeven tussen de vingers en tenen (hechtlamellen), hierdoor blijven ze 'vastplakken' Wanneer gaan de Gekko's op zoek naar eten? Als het donker is Wat eten de Gekko's? Insecten Vragen leguaan Hoe lang kan een leguaan worden? 1 meter lang Hoe ziet de huid van een leguaan eruit? De huid is bedekt met schubben. Wat doet een leguaan om een vijand af te schrikken? Met zijn kop schudden. Een mannetjes leguaan doet dit om een vrouwtje te versieren. De leguaan is koudbloedig, wat betekent dit? Dat de temperatuur zich aanpast aan de omgeving (zelfde temperatuur).
Les 5 Mix en koppel Gekko Deze hagedissen zijn klein en snel Deze hagedissen lopen gemakkelijk tegen de muur en op het plafond Er zijn veel soorten kleuren van deze dieren
Leguaan Deze hagedis is groter dan andere hagedissen Deze hagedis heeft een hanenkam dat loopt tot de staart Deze hagedis heeft een lichaamslengte (inclusief staart) van ongeveer een meter
Varanen Vergeleken andere hagedissen heeft deze hagedis een lange nek en een kop met een spitse snuit De poten van deze hagedis heeft klauwen De staart van dit dier is ongeveer even lang als zijn lichaam
Skinken Deze hagedis heeft een lang en rond lichaam Deze hagedis heeft glanzende schubben Dit dier lijkt op een slang, maar het is een hagedis.
Les 5 Quiz reptielen Inhoud 1. De leerkracht deelt de leerlingen in groepjes van circa vier leerlingen. De leerlingen gaan een quiz spelen. De vragen gaan over wat ze de afgelopen lessen hebben geleerd. Het groepje die de meeste vragen goed heeft beantwoord, heeft gewonnen. 2. De leerkracht evalueert de antwoorden met de leerlingen. De volgende keer: Amfibieën Hulpmiddel Prezi les 5: http://prezi.com/twhbrs87vefq/?utm_campaign =share&utm_medium=copy Quiz Reptielen Les 1 Amfibieën
Quiz Reptielen Vraag 1: Wat zijn de vier bekendste reptielen? Vraag 2: Hoe ademen reptielen? Vraag 3: Wat betekent koudbloedig? Vraag 4: Hoe ziet de huid van een slang eruit? Vraag 5: Welke soorten slangen zijn het gevaarlijkste? Vraag 6: Hoe bewegen slangen? Vraag 7: Wat eten krokodillen? Vraag 8: Hoe vangen de krokodillen hun prooi? Vraag 9: Welke soorten schildpadden zijn er? Vraag 10: Hoe oud kunnen schildpadden worden? Vraag 11: Welke vier bekende hagedissen ken je? Vraag 12: Wat eten hagedissen?
Quiz Reptielen De antwoorden Vraag 1: Wat zijn de vier bekendste reptielen? Slangen, krokodillen, schildpadden en hagedissen Vraag 2: Hoe ademen reptielen? Via de longen Vraag 3: Wat betekent koudbloedig? Het dier past zijn lichaamstemperatuur aan, aan de omgeving Vraag 4: Hoe ziet de huid van een reptiel eruit? De slang heeft schubben van hoorn Vraag 5: Welke soorten slangen zijn het gevaarlijkste? Wurgslangen en gifslangen Vraag 6: Hoe bewegen slangen? Door met de ribben te bewegen Vraag 7: Wat eten krokodillen? Vis, vogel, vlees Vraag 8: Hoe vangen de krokodillen hun prooi? Door hun prooi in het water te sleuren met hun kaken Vraag 9: Welke soorten schildpadden zijn er? Zeeschildpadden, landschildpadden en moerasschildpadden Vraag 10: Hoe oud kunnen schildpadden worden? Schildpadden kunnen ouder dan 100 jaar worden Vraag 11: Welke vier bekende hagedissen ken je? Gekko's, leguanen, varanen en skinken Vraag 12: Wat eten hagedissen? Insecten