Investment Highlights week 38 Datum: 23 september 219 Fed zet de turbo aan Ondanks de goede macroeconomische cijfers en de sterke arbeidsmarkt in de Verenigde Staten (Grafiek 1) kondigde de Fed afgelopen week aan de rente opnieuw te verlagen met,25% (Grafiek 2). De officiële reden bij de renteverlaging was dat deze gold als verzekering tegen de toegenomen onzekerheid over de wereldeconomie en het handelsconflict. Toch zullen de centrale bankiers ook de kritiek van president Trump hebben meegenomen in het besluit. Hij uitte afgelopen weken meermaals zijn ongenoegen over de Fed. In zijn ogen toonde deze in vergelijking met de ECB weinig daadkracht. Ook zag hij de lage rentes die elders in de wereld al gemeengoed zijn wel zitten. Aan de andere kant van de oceaan deed Boris Johnson een poging om tot iets van een brexit-deal te komen. Alhoewel het gesprek met Europese-Commissievoorzitter Juncker als positief werd gezien, lijkt het onwaarschijnlijk dat er op korte termijn een voor de meerderheid van de Britse partijen acceptabele uitkomst zal zijn. In Europa bleef het sentiment van ondernemers bedrukt, maar was er wel een verbetering in de verwachtingen voor de langere termijn te zien. Nu China en de Verenigde Staten weer in gesprek zijn over het handelsconflict lijkt er stilaan weer wat hoop te zijn op betere tijden voor de Europese en met name de Duitse industrie. Belangrijkste Economische data week 38 OESO verlaagt groeiraming voor derde keer dit jaar Cijfers Amerikaanse economie robuust Europese inflatie onveranderd laag < Lees verder op pagina 2> Overig Nieuws week 38 Fed volgt voorbeeld ECB en verlaagt rente Constructieve gesprekken over brexit-deal < Lees verder op pagina 3> Ontwikkelingen financiële markten week 38 Kapitaalmarktrentes fors lager Olieprijs stijgt fors door aanslag Saudi-Arabië < Lees verder op pagina 4> Vooruitblik op week 39 Oordeel Brits hoge gerechtshof over prorogation Klimaattop Verenigde Naties Grafiek 1 Arbeidsmarkt VS onverminderd sterk 4 3 2 1 jan-216 jan-217 jan-218 jan-219 Grafiek 2 Bandbreedte beleidsrente VS verder omlaag 3, 2, 1, Aanvragen nieuwe werkloosheidsuitkeringen Fed Funds target (bovenkant) Fed Funds target (onderkant), jan-15 jan-16 jan-17 jan-18 jan-19 Tabel 1 Selectie economische cijfers week 38 Act. Exp. Prev. VS: FOMC rate decision 2,% 2,% 2,25% VS: industriële productie,6%,2% -,2% VS: Empire Manufacturing 2, 4, 4,8 VS: business optimism 1,5 12, 16,8 EZ: CPI (j-o-j) 1,% 1,% 1,% D: ZEW current situation -19,9-15, -13,5 D: ZEW expectations -22,5-38, -44,1 VK: CPI (j-o-j) -,5% -,5% -,4% VK: BoE bank rate,75%,75%,75% CH: industriële productie 4,4% 5,2% 4,8% CH: detailhand. verkopen 7,5% 7,9% 7,6% Act. = Actual = meest recente cijfer, Exp. = Expectation = marktverwachting, Prev. = Previous = cijfer vorige periode Achmea Investment Highlights
Wereldeconomie onder druk Monetary policy should remain highly accommodative in the advanced economies, but the effectiveness of accommodative monetary policy could be enhanced if accompanied by stronger fiscal and structural policy support. De OESO schaart zich achter de oproep van Draghi aan overheden vorige week om meer fiscale en structurele hervormingen door te voeren. OESO stelt groeiramingen voor derde keer dit jaar bij De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) verlaagde afgelopen week voor de derde keer dit jaar zijn groeiverwachtingen voor de wereldeconomie. De OESO gaat er nu vanuit dat de wereldeconomie in 219 nog met maar 2,9% groeit. Dit is de laagste groeiverwachting sinds de financiële crisis (Grafiek 3). Eerder werd uit gegaan van 3,2% groei. De daling van de groei komt voor een belangrijk deel op het conto van de Verenigde Staten waar voor in 219 nog maar 2,4% groei wordt verwacht tegen 2,8% eerder dit jaar. De voornaamste reden van deze bijstelling is het handelsconflict. Waar men er eerder van uitging dat het handelsconflict een tijdelijk karakter zou hebben, lijkt dit nu in steeds grotere mate de nieuwe norm te worden. Bij de publicatie van de groeiramingen herhaalde de OESO de boodschap die Draghi vorige week al meegaf aan politici: zonder investeringen vanuit de overheid zal de groei tegen blijven vallen. Cijfers Amerikaanse economie robuust De cijfers die vorige week naar buiten kwamen lieten zien dat de Amerikaanse economie er in veel opzichten nog steeds goed voor staat. De aanvragen voor nieuwe werkloosheidsuitkeringen kwamen met 28. circa 5. lager uit dan werd verwacht. Ook de bouw van nieuwe huizen kwam in de maand augustus met 1,36 miljoen ruim 1. hoger uit dan de verwachting (Grafiek 4). Deze cijfers tonen dat de arbeidsmarkt er nog steeds florissant bij ligt, terwijl de huizenmarkt zich goed ontwikkelt. Ook de industriële productie kwam met,6% groei op maandbasis hoger uit dan de verwachting van,2% en was aanzienlijk sterker dan de -,2% een maand eerder. Deze ontwikkeling was bijzonder sterk doordat de vier onderliggende productiegroepen (consumenten goederen, gereedschappen, bouw- en ondernemingsgoederen en materialen) voor het eerst sinds oktober 218 tegelijk groei lieten zien. Europese inflatie onveranderd laag In Europa kwam afgelopen week een hele trits aan inflatiecijfers uit. Deze cijfers toonden over de hele linie hetzelfde stabiele gematigde beeld. De inflatie voor de eurozone als geheel bleef in lijn met de verwachting liggen op 1,% op jaarbasis, terwijl de inflatie op maandbasis met,1% lager lag dan de consensusverwachting van,2%. Ook publiceerde het Duitse ZEW afgelopen week de resultaten van hun enquête naar het ondernemersvertrouwen. Deze lieten voor de langetermijnverwachting een licht positief beeld zien. Alhoewel nog steeds in negatief territorium, steeg het betreffende indexcijfer onverwacht sterk van -44,1 naar -22,5 (Grafiek 5). Dit biedt enige hoop dat de Duitse economie zich richting einde van het jaar weer zal herpakken. Grafiek 3 OESO verwacht laagste groei sinds crisis -2, 2 25 21 215 22 Grafiek 4 Amerikaanse huizenmarkt blijft sterk Grafiek 5 Langetermijnverwachtingen bodemen Achmea Investment Highlights 2/5 6, 4, 2,, 6, 5,5 5, Groei wereldeconomie 4,5 jan-17 jul-17 jan-18 jul-18 jan-19 jul-19 5 Verkopen bestaande huizen (miljoenen) Nieuwe huizen (duizenden, rechter-as) Verwachtingen Duitsland Verwachtingen eurozone 1.5 1. 5-5 jan-17 jul-17 jan-18 jul-18 jan-19 jul-19
ECB vraagt om hulp overheden We took this step to help keep the U.S. economy strong in the face of some notable developments and to provide insurance against ongoing risks aldus Fed-voorzitter Jerome Powell in zijn toelichting nadat de centrale bankier bekend maakte de rente met,25% te verlagen. Fed volgt voorbeeld ECB en verlaagt rente Na de renteverlaging door de ECB vorige week, werd alom verwacht dat de Fed dit voorbeeld zou volgen. De verlaging van de bandbreedte van de beleidsrente met,25% afgelopen week kwam dan ook niet als een verrassing. De federal funds rate de rente waartegen banken kortetermijnfinanciering kunnen aantrekken mag zich van de Fed nu in bandbreedte van 1,75% tot 2,% bewegen. Ondanks dat markten er al vanuit gingen dat de renteaanpassing er zou komen, geeft de combinatie van een sterke arbeidsmarkt en goede economische cijfers met een neerwaartse aanpassing van de rente een wat vreemd beeld. In zijn toelichting bij het besluit gaf Fed-voorzitter Jerome Powell aan dat met name factoren buiten de Verenigde Staten het handelsconflict en de verzwakkende wereldeconomie doorslaggevend waren geweest. Dat de beleidskeuzes gegeven de huidige stand van zaken niet evident zijn, werd ook duidelijk uit het stemgedrag van de leden van het Federal Open Market Committee. Er waren voor het eerst sinds oktober 216 drie dissidenten. Twee van hen wilden helemaal geen renteverlaging en één wilde de rente nog verder verlagen. De markt schat de kans dat er dit jaar nog minimaal een renteverlaging door de Fed zal gebeuren op twee derde. De vraag blijft in hoeverre de uitingen van president Trump invloed hebben op het gevoerde beleid. Trump laat op Twitter al maanden zijn ongenoegen blijken over de inertie van de Fed-bankiers en de inzijn ogen te hoge rente. Jerome Powell heeft meermaals benadrukt dat de Fed onafhankelijk van het Witte Huis opereert. Maar ongetwijfeld heeft bij het besluit meegespeeld dat mogelijke negatieve ontwikkelingen in de economie direct aan de afwachtendheid van de Fed zouden worden gekoppeld. In ieder geval heeft de Fed afgelopen week daadkracht kunnen tonen op de geldmarkt. Er ontstond begin vorige week een tekort aan liquide middelen waardoor de rente die banken elkaar betalen om van elkaar tegen onderpand te lenen buiten de bandbreedte van de Fed schoot. De rente bereikte zelfs kortstondig het niveau van 1%. De Federal Reserve Bank van New York reageerde alert door direct $75 miljard de markt in te pompen. De rente kwam hierdoor vrij vlot weer binnen de bandbreedte te liggen. Belangrijke redenen voor het plotse tekort waren bedrijven die geld nodig hadden om hun belastingen voor de deadline van 15 september te betalen en de recente uitgifte van treasuries waardoor banken geld nodig hadden deze te kopen. Dat er voor het eerst sinds het stopzetten van het opkoopprogramma weer een tekort aan geld ontstond geeft aan dat het beleid in sommige opzichten misschien nog te krap is. Het zou zo maar de opmaat kunnen zijn naar een hernieuwd opkoopprogramma in de Verenigde Staten Constructieve gesprekken over brexit-deal Britse premier Boris Johnson heeft tot grote onvrede van de oppositie de bijeenkomsten van het Lagerhuis vijf weken opgeschort. Deze prorogation is vrij gebruikelijk in de Britse politiek en geeft een nieuwe regering de tijd om zijn beleid voor te bereiden. De timing van de opschorting was echter volgens velen bedoeld als opmaat naar een no-deal-brexit eind oktober. Ook de duur van vijf weken is uitzonderlijk lang en geeft het Lagerhuis amper tijd om nog een inhoudelijk discussie te kunnen voeren over een mogelijke nieuwe brexit-deal. Verschillende politici hebben daarom zaken aangespannen om de prorogation aan te vechten. Het Schotse gerechtshof oordeelde een week eerder dat de prorogation onwettig was. Het hoogste gerechtshof boog zich daarom afgelopen week over de kwestie. Naar verwachting volgt de uitspraak begin deze week. Boris Johnson toog afgelopen week naar Luxemburg voor een lunch met voorzitter van de Europese commissie Jean-Claude Juncker om een nieuwe deal te bespreken. Beide partijen klonken na afloop positief over hun gesprek. De oplossingen voor de gehate backstop, de regeling die een open grens tussen Ierland en Noord-Ierland moet garanderen, lijken zich nu te richten op de mogelijkheid om grenscontroles tussen Groot-Brittanië en het Ierse eiland. Dit zal echter volstrekt onacceptabel zijn voor de Noord-Ierse Democratic Unionist Party, de partij die de conservatieve regering aan haar meerderheid hielp. Vooralsnog lijkt het onwaarschijnlijk dat Boris Johnson een deal weet te smeden die wel een meerderheid in het Lagerhuis achter zich krijgt. Gegeven dat het Lagerhuis eerder de weg naar een no-deal-brexit heeft geblokkeerd, lijkt het waarschijnlijk dat we weer richting uitstel van brexit gaan. Zwitserse en Japanse centrale banken wijzigen rente niet Ook in Japan en Zwitserland kwamen de centrale bankiers vorige week bijeen om zich te buigen over de rente. Na de verlagingen door de ECB en de Fed was de vraag of men in deze landen hierin mee zou gaan. In Japan gaf BoJpresident Haruhiko Kuroda aan geen redenen te zien het rentebeleid te wijzigen. Wel zal de BoJ minder Japanse staatsobligaties kopen in de toekomst. Dit had een stuwend effect op de Japanse staatsrente. In Zwitserland hield de centrale bank de rente vooralsnog eveneens constant. Met een beleidsrente van -,75% heeft Zwitserland al de meest negatieve beleidsrente ter wereld. Wel sijpelde nieuws door dat de Zwitserse centrale bank op korte termijn het monetair beleid zal verruimen om het hoofd te bieden aan de lage inflatie en de sterke Zwitserse franc. Achmea Investment Highlights 3/5
Rente daalt na besluit Fed In het kielzog van het rentebesluit van de Fed daalde de risicovrije rente over de hele linie. Aandelen waren vlak, terwijl grondstoffen fors stegen als gevolg van de aanslag op de olieproductiefaciliteiten in Saudi-Arabië. Aandelenmarkten licht lager De wereldwijde aandelenmarkten maakten afgelopen week een pas op de plaats. Ontwikkelde markten noteerden -,2% in lokale valuta. Dit negatieve rendement kwam vooral op het conto van de Verenigde Staten en Pacific ex. Japan. Die respectievelijk -,4% en -,8% lieten zien in lokale valuta. Japanse beleggers hebben afgelopen jaren weinig plezier gehad van hun binnenlandse aandelen (Grafiek 6). Het koersverloop van aandelen opkomende markten was per saldo vlak. Kapitaalmarktrentes weer omlaag Het besluit van de Fed om de rente te verlagen had zijn uitwerking om de wereldwijde kapitaalmarktrentes. In Duitsland, Zwitserland, Japan en de Verenigde Staten daalde de rente. De daling was het sterkst op de Amerikaanse markt. Hier daalde de rente op 3- jaarsstaatspapier met 21 basispunten naar 2,16%. De 3- jaars Duitse rente daalde minder fors maar bevond zich eind vorige week op -,1% net weer in negatief territorium. Kredietobligaties profiteren van rentedaling De risico-opslagen van kredietoblgaties bewogen per saldo niet veel afgelopen week. Kredietobligaties genoteerd in Amerikaanse dollars profiteerden daardoor van de daling van de risicovrije rente. Global High Yield en EMD HC noteerden respectievelijk,2% en,7% rendementin lokale valuta. EMD LC had een moeilijkere week en daalde met -,1% in euro s door zwakkere opkomende markten valuta s Olieprijs stijgt fors door aanslag Saudi-Arabië Begin vorige week vond een aanval met drones op een Saoedische olieproductiefaciliteit plaats. Alhoewel deze aanval is opgeëist door rebellen in Jemen, wordt vermoed dat Iran hier achter zat. Ongeacht de dader was het effect direct merkbaar op de grondstoffenmarkten. De prijs voor een vat Brentolie schoot in eerste instantie met ongeveer 2% omhoog en intraday $72 aantikte (Grafiek 8). Gedurende de week daalde olie weer iets waardoor het rendement voor energie uiteindelijk op 5,8% uitkwam. Voor grondstoffen als geheel betekende dit een stijging van 3,3% in Amerikaanse dollars. Euro levert in Op de valutamarkten was de euro afgelopen week de zwakste munt. Ten opzichte van alle grote valuta s daalde de euro in waarde. Voor een euro ontvang je nu $1,1. Ondanks de renteverlaging van de Fed bleef de waarde van de Amerikaanse dollar goed liggen. Alleen ten opzichte van de Japanse yen werd iets ingeleverd. Grafiek 6 Aandelen ontwikkelde markten (lokale valuta) 12 11 1 9 8 7 jan-18 mei-18 sep-18 jan-19 mei-19 sep-19 Grafiek 7 Ontwikkeling 1-jaarsrentes (%-punten) 4 3 2 1 Europa VS Japan Azie ex. Jap. -1 jan-18 mei-18 sep-18 jan-19 mei-19 sep-19 Grafiek 8 Olieprijs fors hoger na aanslag Saudi-Arabië 8 7 6 5 VS Duitsland Japan VK Prijs vat Brent olie (in $) 4 jan-19 mrt-19 mei-19 jul-19 sep-19 Achmea Investment Highlights 4/5
Achmea IM - Investment Strategy Postadres Postbus 866 37 AW Zeist Bezoekadres Handelsweg 2 377 NH Zeist www.achmeainvestmentmanagement.nl Chief Strategist - Wim Barentsen willem.barentsen@achmea.nl Auteurs: Alex van den Berg - Senior Strategist alex.van.den.berg@achmea.nl Maurice Geraets - Senior Strategist maurice.geraets@achmea.nl Coen van de Laar - Senior Strategist coen.van.de.laar@achmea.nl Reinout van Tuyll - Senior Strategist reinout.van.tuyll@achmea.nl De auteurs van de Achmea Investment Highlights rouleren wekelijks over de afdeling Investment Strategy. De auteur van deze week: Reinout van Tuyll Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) heeft de informatie in dit document met zorg samengesteld. Deze informatie is alleen bestemd voor gekwalificeerde beleggers en/of professionele beleggers zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht ( Wft ). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen (in de zin van 1:1 Wft), (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies (in de zin van 1:1 Wft), en (iii) geen juridisch of fiscaal advies. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch of fiscaal adviseur. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de in dit document opgenomen informatie. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van een dergelijke (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De informatie in dit document is gebaseerd op door Achmea IM gemaakte aannames. Het is mogelijk dat andere aannames worden gemaakt dan de door Achmea IM gemaakte aannames. De door Achmea IM getrokken conclusies zijn daarom niet noodzakelijkerwijs juist en/of volledig. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist (Handelsregister nr. 1859537). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door de AFM gehouden register. Achmea Investment Highlights 5/5