Cultuurbereik in Noord-Holland 2009

Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 drs. Robert Selten (Dienst Onderzoek en Statistiek, Gemeente Amsterdam) dr. Willem Bosveld (Dienst Onderzoek en Statistiek, Gemeente Amsterdam) drs. Stella Blom (DSP-groep)

Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 Amsterdam, 14 december 2009 drs. Robert Selten (Dienst Onderzoek en Statistiek, Gemeente Amsterdam) dr. Willem Bosveld (Dienst Onderzoek en Statistiek, Gemeente Amsterdam) drs. Stella Blom (DSP-groep) DSP groep BV Van Diemenstraat 374 1013 CR Amsterdam T: +31 (0)20 625 75 37 F: +31 (0)20 627 47 59 E: dsp@dsp-groep.nl W: www.dsp-groep.nl KvK: 33176766 A'dam

Inhoudsopgave Inleiding 3 1 Onderzoeksopzet 4 1.1 Vragenlijst 4 1.2 Veldwerk 4 1.3 Responsgroep 5 2 Resultaten cultuurbereik 8 2.1 Uitkomsten vragenlijst 8 2.2 Outputindicator deelname aan cultuur 21 2.3 Gewogen cijfers 23 Bijlage 1 Vragenlijst 26 Bijlage 2 Responsverantwoording 32 Bijlage 3 Open antwoorden 33

Inleiding In 2001, 2002, 2004 en 2008 voerde O+S, de Dienst Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam, onderzoek uit in het kader van cultuurparticipatie van inwoners van de provincie Noord-Holland. In 2009 is dit onderzoek herhaald als onderdeel van de Meting Cultuurbereik in Noord-Holland (actieve cultuurparticipatie). Dit rapport toont de resultaten van het onderzoek in 2009. Hierbij wordt een vergelijking gemaakt met de resultaten van de metingen uit 2004 en 2008. In hoofdstuk 1 zijn de opzet van het veldwerk en de samenstelling van de responsgroep beschreven. In hoofdstuk 2 worden de resultaten over cultuurparticipatie uit 2009 getoond in vergelijking met de resultaten uit 2004 en 2008. Bijlage 1 bevat de vragenlijst van het onderzoek. Bijlage 2 toont de responsverantwoording van de telefonische enquêtes. Bijlage 3 geeft een overzicht van de open antwoorden uit de enquêtes. Pagina 3 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

1 Onderzoeksopzet Het onderzoek van 2009 is in grote lijnen op dezelfde wijze uitgevoerd als de metingen van 2004 en 2008. Op verzoek van de opdrachtgever zijn enkele aanpassingen aangebracht in de vragenlijst en in de opzet van het veldwerk. Deze staan beschreven in de paragrafen 1.1 en 1.2. In paragraaf 1.3 volgt een beschrijving van de responsgroep aan de hand van de achtergrondkenmerken. 1.1 Vragenlijst In bijlage 1 is de vragenlijst van 2009 integraal opgenomen. De vragenlijst gaat over passieve en actieve cultuurparticipatie. Bij passieve cultuurparticipatie staat het bezoek aan culturele activiteiten en bezienswaardigheden centraal. Actieve cultuurparticipatie heeft vooral betrekking op het zelf beoefenen van een kunstvorm en het actief zijn bij een culturele instelling. De vraagstelling gaat hierbij primair uit van cultuurparticipatie op amateurbasis. Professionele beoefening van kunst of professionele betrokkenheid bij cultuur vallen buiten de focus van dit onderzoek. De vragenlijst van 2009 bevat een aantal wijzigingen en aanvullingen ten opzichte van de vragenlijst uit 2004 en 2008. Waar mogelijk worden in hoofdstuk 2 de antwoorden op de vragen vergeleken met de resultaten uit 2004 en 2008. Als een vergelijking niet mogelijk is, wordt volstaan met de cijfers van 2009. 1.2 Veldwerk De doelgroep van het onderzoek bestaat uit inwoners van de provincie Noord-Holland van 16 jaar of ouder, waarbij de gemeente Amsterdam buiten beschouwing wordt gelaten. De opzet van het veldwerk van 2009 is wederom gericht op een netto respons van 1000 inwoners. Een deel van de enquêtes is telefonisch afgenomen en deel via een directe benadering op straat (face-to-face). De streefaantallen zijn gericht op 725 telefonische enquêtes en 275 face-to-face enquêtes. Telefonisch deel Er is een random steekproef getrokken van KPN-telefoonnummers in de provincie, met uitsluiting van telefoonnummers in de gemeente Amsterdam. In 2009 is met een steekproef van 3200 telefoonnummers een geslaagde respons van 726 bereikt. Dit komt overeen met een responspercentage van 23%. Bijlage 2 bevat de responsverantwoording van het telefonische deel van het veldwerk in 2009. Het veldwerk is uitgevoerd in de periode van 28 september tot 7 oktober 2009. De gespreksduur van een succesvol afgeronde enquête bedroeg gemiddeld 7,6 minuten. Pagina 4 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Face-to-face deel Bij een telefonische benadering zijn allochtonen en jongeren doorgaans ondervertegenwoordigd. De vragenlijst wordt daarom voor een deel face-to-face afgenomen, met een gerichte benadering op deze twee groepen. Het face-to-face deel richt zich op de volgende groepen: 225 respondenten met een allochtone achtergrond (Marokkaans, Turks of Surinaams/Antilliaans) 50 jongeren van 16-18 jaar met een Nederlandse achtergrond. In 2004 en 2008 was de responsgroep eveneens middels een face-to-face benadering aangevuld met circa 225 niet-westerse allochtonen. In de opzet van die metingen was echter geen gerichte benadering op jongeren opgenomen, waardoor deze groep enigszins was ondervertegenwoordigd in het onderzoek. In het cultuurbeleid van de provincie Noord-Holland gaat juist speciale aandacht uit naar jongeren. Daarom is in de huidige meting ingezet op een aanvulling van 50 jongeren in de leeftijd van 16 t/m 18 jaar. Uit de vorige metingen bleek dat met de face-to-face enquêtes onder allochtonen voldoende jongeren uit die groep vertegenwoordigd zijn. Daarom is de huidige aanvulling van 50 jongeren uitsluitend gericht op jongeren met een Nederlandse achtergrond. De face-to-face enquêtes zijn afgenomen aan de hand van een gerichte benadering in steden en op plekken waar allochtonen en jongeren in redelijke mate vertegenwoordigd zijn. O+S heeft hiervoor allochtone enquêteurs ingezet. Het face-to-face veldwerk is uitgevoerd in vijf plaatsen van Noord-Holland: Alkmaar, Haarlem, Purmerend, Hoorn en Den Helder. 1 De allochtonen en jongeren zijn verdeeld over deze plaatsen geënquêteerd. De face-to-face enquêtes zijn afgenomen in de periode tussen 30 september en 10 oktober 2009. In het face-to-face deel van 2009 is een geslaagde respons van 283 bereikt. 1.3 Responsgroep Bij de meting in 2009 zijn in totaal 1009 respondenten in de provincie Noord-Holland geënquêteerd. In 2004 en 2008 kwam de respons uit op respectievelijk 1000 en 1004. Tabel 1.1 geeft de samenstelling van de responsgroep naar etniciteit, leeftijdsklasse, geslacht en opleidingsniveau. Zowel de absolute aantallen als de percentages zijn weergegeven. Uit de tabel blijkt dat de streefaantallen uit de onderzoeksopzet zijn gehaald. De responsgroep bestaat voor 70% uit autochtonen, 6% westerse allochtonen en 24% nietwesterse allochtonen. Dit is vergelijkbaar met de vorige twee metingen. Noot 1 In 2004 en 2008 vond het veldwerk plaats in Alkmaar, Haarlem, Purmerend, Haarlemmermeer en Zaanstad. De laatste twee plaatsen zijn vervangen door Hoorn en Den Helder om een betere spreiding van de face-toface respondenten over de provincie te krijgen. Pagina 5 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

In de huidige meting zijn zoals gewenst veel meer jongeren in de leeftijd van 18 jaar of jonger geënquêteerd. Deze groep bevat 88 respondenten, waaronder 60 autochtonen, 25 niet-westerse allochtonen en 3 westerse allochtonen. Een tiental respondenten bleek achteraf nog net geen 16 jaar te zijn. Deze respondenten zijn wel meegenomen in de leeftijdsgroep 16-18 jaar. Tabel 1.1 Achtergrondkenmerken respondenten 2004 2008 2009 aantal % aantal % aantal % etniciteit autochtonen 697 70 692 69 709 70 westerse allochtonen 35 4 59 6 58 6 niet-westerse allochtonen 237 24 248 25 239 24 Surinamers 92 9 82 8 57 6 Antillianen 12 1 16 2 11 1 Turken 74 7 65 6 74 7 Marokkanen 59 6 64 6 76 8 overige niet-westerse allochtonen 0 0 21 2 21 2 onbekend 31 3 5 0 3 0 leeftijd 16-18 jaar 38 4 24 2 88 9 19-30 jaar 148 15 171 17 94 9 31-54 jaar 514 51 400 40 391 39 55 jaar of ouder 296 30 399 40 429 43 onbekend 4 0 10 1 7 1 geslacht man 448 45 436 43 426 42 vrouw 551 55 561 56 576 57 onbekend 1 0 7 1 7 1 opleidingsniveau laag 327 33 291 29 367 36 midden (MBO-lang, HAVO, VWO) 319 32 333 33 281 28 hoog (HBO, WO) 326 33 359 36 330 33 onbekend 28 3 21 2 31 3 totaal 1000 100 1004 100 1009 100 Pagina 6 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Met de gerichte aanvulling van niet-westerse allochtonen en jongeren zijn deze groepen voldoende in het onderzoek vertegenwoordigd om daarover cijfers te presenteren. In de totaalcijfers zijn deze twee groepen oververtegenwoordigd. 2 De leeftijdsgroep van 16-18 jaar had in de voorgaande metingen van 2004 en 2008 een geringe omvang en bestond bovendien in grote meerderheid uit allochtonen. Daarom is terughoudendheid geboden bij vergelijking van de resultaten van deze leeftijdsgroep in de tijd. Het hogere percentage jongeren in de totale responsgroep heeft consequenties voor de vergelijking van de totalen over 2009 met de totalen over 2004 en 2008. Ten opzichte van de totaalcijfers over 2004 en 2008 hebben jongeren in de totaalcijfers over 2009 een groter gewicht gekregen. Het grotere aandeel 16-18 jarigen in het onderzoek is overigens niet ten koste gegaan van een geringer aandeel ouderen, maar vooral van een geringer aandeel twintigers. Omdat nog steeds sprake is van een relatief kleine groep 16-18 jarigen in het onderzoek (9% in 2009 tegenover 4% in 2004 en 2% in 2008) blijft hun invloed op de totalen over het algemeen beperkt. Een ander populatieverschil tussen de meting van 2009 en de vorige metingen komt voor bij de groep van niet-westerse allochtonen. Deze respondenten komen in grote meerderheid uit de vijf plaatsen waar de face-to-face enquêtes zijn afgenomen. In 2004 en 2008 waren hiervoor Alkmaar, Haarlem, Purmerend, Haarlemmermeer en Zaanstad uitgekozen. De nabij Amsterdam gelegen plaatsen Haarlemmermeer en Zaanstad zijn voor de meting van 2009 vervangen door twee plaatsen uit de Kop van Noord-Holland: Hoorn en Den Helder. Noot 2 Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat de inwonerspopulatie van de provincie Noord- Holland, exclusief Amsterdam, van 16 jaar en ouder voor 8% uit niet-westerse allochtonen bestaat (naast 82% autochtonen en 10% westerse allochtonen). Verder is 5% van de inwonerspopulatie in de leeftijd van 16-18 jaar (waarvan ongeveer 13% een niet-westerse allochtone achtergrond heeft). Pagina 7 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

2 Resultaten cultuurbereik Dit hoofdstuk toont de resultaten van de vragen over cultuurparticipatie in Noord- Holland. Van alle vragen uit de vragenlijst van 2009 zijn de resultaten opgenomen. Als de vraag ook in de vragenlijst van 2004 en 2008 voorkwam, dan zijn de resultaten van deze eerdere metingen erbij gezet. Verder zijn de kernvragen naar kunst en cultureel erfgoed uitgesplitst naar de achtergrondkenmerken etniciteit, leeftijd en geslacht. 2.1 Uitkomsten vragenlijst De onderzoeksresultaten worden in tabelvorm gepresenteerd. De tabellen bevatten uitsluitend percentages. Het percentage is steeds berekend over de gehele responsgroep, met uitzondering van degenen die de desbetreffende vraag niet hebben beantwoord (weet niet, wil niet zeggen, geen antwoord etc.). Als tabellen vanwege een doorverwijsvraag betrekking hebben op een deelpopulatie, dan is dit expliciet in de tabeltitel aangegeven. In de tabellen met uitsplitsing naar achtergrondkenmerken is steeds gepercenteerd per subgroep. De tabelnummers in deze paragraaf verwijzen naar de nummers van de vragen in de vragenlijst van 2009 (zie bijlage 1). Tabel 2.1 heeft dus betrekking op vraag 1, tabel 2.2 op vraag 2 etc. Voor elk van de genoemde culturele activiteiten in tabel 2.1a is aan de respondent gevraagd hoe vaak hij of zij in de afgelopen 12 maanden zo n activiteit heeft bezocht. Vervolgens is gevraagd hoe vaak hij of zij in de afgelopen 12 maanden zo n activiteit in de provincie Noord-Holland heeft bezocht. Zo geeft 75% van de respondenten in 2009 aan geen enkele keer een toneelvoorstelling te hebben bezocht, 11% zegt één keer een toneelvoorstelling te hebben bezocht en 14% meer dan één keer. De totaalrij onderaan de tabel is afgeleid uit de gegevens van de afzonderlijke activiteiten. Van alle respondenten in 2009 heeft 25% geen enkele keer een culturele activiteit bezocht in de afgelopen 12 maanden, 6% heeft dit één keer gedaan en 69% meer dan één keer. In tabel 2.1b staan de resultaten uit de metingen van 2004 en 2008. Zowel in 2004 als in 2008 had 83% van de respondenten in de voorgaande 12 maanden ten minste één keer een culturele activiteit bezocht. In 2009 is dit percentage dus gedaald naar 75%. In tabel 2.1a staan ook de frequenties waarmee culturele activiteiten binnen de provincie Noord-Holland worden bezocht. Deze liggen doorgaans iets lager maar de verschillen zijn niet groot: de meerderheid van de bezoeken vindt in de provincie plaats. In de metingen van 2004 en 2008 is niet gevraagd naar het bezoek aan culturele activiteiten in de provincie. Pagina 8 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.1a Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden de volgende culturele activiteiten bezocht? totaal, 2009 (%) in Noord-Holland, 2009 (%) 0 keer 1 keer > 1 keer 0 keer 1 keer > 1 keer toneelvoorstelling 75 11 14 77 10 12 cabaret of kleinkunst 78 9 13 80 9 12 concert klassieke muziek 81 7 12 83 6 11 opera of operette 93 3 3 94 3 3 uitvoering van een koor 80 8 12 81 8 11 concert harmonie, fanfare, brassband 89 6 5 90 6 4 concert pop- of wereldmuziek 77 11 12 81 10 9 jazz- of bluesconcert 87 8 5 89 7 4 dance- of houseparty 91 3 6 92 3 5 musical 81 12 6 87 8 5 ballet- of dansvoorstelling 89 6 5 90 6 4 film in bioscoop of filmhuis 50 7 43 52 7 41 literaire bijeenkomst 93 3 4 93 3 4 lezing over kunst of kunstgeschiedenis 92 4 4 93 4 3 tentoonstelling in galerie of atelier 69 10 21 72 10 19 cultureel festival in de open lucht 78 15 7 80 13 6 totaal 25 6 69 28 6 66 Pagina 9 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.1b Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden de volgende culturele voorstellingen bezocht? totaal, 2004 (%) totaal, 2008 (%) totaal, 2009 (%) 0 keer 1 keer 0 keer 1 keer 0 keer 1 keer toneelvoorstelling 69 31 71 29 75 25 cabaret of kleinkunst 73 27 76 24 78 22 concert klassieke muziek 83 17 81 19 81 19 opera of operette 92 8 91 9 93 7 uitvoering van een koor 79 21 80 20 80 20 concert harmonie, fanfare, brassband 90 10 89 11 89 11 concert pop- of wereldmuziek 67 33 74 26 77 23 jazz- of bluesconcert 85 15 89 11 87 13 dance- of houseparty 90 10 88 12 91 9 musical 75 25 75 25 81 19 ballet- of dansvoorstelling 82 18 87 13 89 11 film in bioscoop of filmhuis 38 62 48 52 50 50 literaire bijeenkomst 93 7 92 8 93 7 lezing over kunst of kunstgeschiedenis 91 9 91 9 92 8 tentoonstelling in galerie of atelier 69 31 72 28 69 31 cultureel festival in de open lucht 1 ) 78 22 totaal 2 ) 17 83 17 83 25 75 1 ) Niet gevraagd in 2004 en 2008. 2 ) Voor 2004 en 2008 exclusief tentoonstelling in galerie of atelier en cultureel festival in de open lucht. In de tabellen 2.1c en 2.1d is de frequentie uitgesplitst naar enkele achtergrondkenmerken. Daaruit blijkt dat de participatie van autochtonen niet is gedaald, maar de participatie van niet-westerse allochtonen wel. Mogelijk liggen populatieverschillen binnen de responsgroep van niet-westerse allochtonen hieraan ten grondslag (zie paragraaf 1.3). In de tabellen 2.1e en 2.1f is het bezoek aan de afzonderlijke culturele activiteiten weergegeven voor autochtonen en niet-westerse allochtonen apart. De groep westerse allochtonen is vanwege de geringe vulling niet in deze tabel opgenomen. Pagina 10 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.1c Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden een culturele activiteit uit voorgaande lijst bezocht? totaal, 2009 (%) in Noord-Holland, 2009 (%) 0 keer 1 keer > 1 keer 0 keer 1 keer > 1 keer autochtonen 19 7 75 21 6 73 westerse allochtonen 7 7 86 7 10 83 niet-westerse allochtonen 48 4 49 54 3 43 16-18 jaar 5 2 93 14 1 85 19-30 jaar 10 4 86 13 3 84 31-54 jaar 26 6 68 30 5 64 55 jaar of ouder 31 7 62 32 7 60 man 28 5 67 31 5 64 vrouw 23 6 71 26 6 68 totaal 25 6 69 28 6 66 Tabel 2.1d Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden een culturele voorstelling uit voorgaande lijst bezocht? 1 ) totaal, 2004 (%) totaal, 2008 (%) totaal, 2009 (%) 0 keer 1 keer 0 keer 1 keer 0 keer 1 keer autochtonen 18 82 19 81 19 81 westerse allochtonen 14 86 14 86 7 93 niet-westerse allochtonen 14 86 12 88 48 52 16-18 jaar 0 100 4 96 5 95 19-30 jaar 7 93 4 96 10 90 31-54 jaar 15 85 15 85 26 74 55 jaar of ouder 28 72 25 75 31 69 man 19 81 17 83 28 72 vrouw 16 84 17 83 23 77 totaal 17 83 17 83 25 75 1 ) Voor 2004 en 2008 exclusief tentoonstelling in galerie of atelier en cultureel festival in de open lucht. Pagina 11 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.1e Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden de volgende culturele activiteiten bezocht? totaal, 2009 autochtonen (%) niet-westerse allochtonen (%) 0 keer 1 keer > 1 keer 0 keer 1 keer > 1 keer toneelvoorstelling 73 12 15 87 5 8 cabaret of kleinkunst 74 10 16 92 5 4 concert klassieke muziek 77 8 15 97 1 2 opera of operette 93 4 3 97 1 2 uitvoering van een koor 75 10 15 95 2 3 concert harmonie, fanfare, brassband 86 7 6 99 0 0 concert pop- of wereldmuziek 74 12 13 88 6 6 jazz- of bluesconcert 86 9 5 94 3 3 dance- of houseparty 92 3 5 88 2 10 musical 78 14 7 90 7 3 ballet- of dansvoorstelling 88 7 5 96 1 3 film in bioscoop of filmhuis 49 9 43 56 3 41 literaire bijeenkomst 92 4 5 97 1 2 lezing over kunst of kunstgeschiedenis 91 5 5 97 1 2 tentoonstelling in galerie of atelier 61 12 27 94 2 4 cultureel festival in de open lucht 75 17 8 89 8 3 totaal 19 7 75 48 4 49 Pagina 12 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.1f Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden de volgende culturele activiteiten in de provincie Noord-Holland bezocht? in Noord-Holland, 2009 autochtonen (%) niet-westerse allochtonen (%) 0 keer 1 keer > 1 keer 0 keer 1 keer > 1 keer toneelvoorstelling 74 12 14 90 4 7 cabaret of kleinkunst 76 10 14 93 4 3 concert klassieke muziek 78 8 14 97 1 2 opera of operette 93 4 3 98 1 1 uitvoering van een koor 76 10 14 97 1 3 concert harmonie, fanfare, brassband 87 7 6 99 0 0 concert pop- of wereldmuziek 79 11 10 91 5 4 jazz- of bluesconcert 87 8 5 95 3 2 dance- of houseparty 93 3 4 89 2 10 musical 86 9 5 93 4 3 ballet- of dansvoorstelling 89 6 5 97 1 2 film in bioscoop of filmhuis 50 9 41 61 2 38 literaire bijeenkomst 92 3 4 97 1 2 lezing over kunst of kunstgeschiedenis 91 5 4 99 0 1 tentoonstelling in galerie of atelier 65 11 24 94 2 4 cultureel festival in de open lucht 78 15 7 90 8 3 totaal 21 6 73 54 3 43 Tabel 2.2 Beoefent u zelf ook een vorm van amateurkunst? 2004 (%) 2008 (%) 2009 (%) ja nee ja nee ja nee autochtonen 20 80 20 80 21 79 westerse allochtonen 34 66 34 66 28 72 niet-westerse allochtonen 22 78 17 83 14 86 16-18 jaar 16 84 21 79 22 78 19-30 jaar 21 79 20 80 18 82 31-54 jaar 21 79 18 83 19 81 55 jaar of ouder 21 79 23 77 21 79 man 17 83 18 82 14 86 vrouw 23 77 22 78 24 76 totaal 21 79 20 80 20 80 Pagina 13 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Uit tabel 2.2 komt naar voren dat 20% van de respondenten zelf een vorm van amateurkunst beoefent. Alleen deze respondenten kregen de vervolgvraag voorgelegd: "Wat voor amateurkunst beoefent u?" (zie tabel 2.3). Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) komt tot een hoger percentage kunstbeoefenaars in Nederland (42% in 2007, exclusief grafisch werk op pc en schrijven). 3 Het verschil zit voornamelijk in de vraagstelling. De vragenlijst van het SCP is anders van opzet. Het SCP stelt niet de inleidende doorverwijsvraag. Iedere respondent krijgt een tiental afzonderlijke vragen voorgelegd in de trant van Heeft u in de afgelopen 12 maanden in uw vrije tijd gedaan aan?, met telkens een andere kunstvorm waaronder laagdrempelige activiteiten als tekenen, zingen, werken met textiel, bespelen van een muziekinstrument en schrijven van columns. Een respondent die ten minste één van deze vragen met ja beantwoord wordt gezien als kunstbeoefenaar. Er zullen veel mensen zijn die in hun vrije tijd hebben gedaan aan tekenen, zingen, piano of gitaar spelen. kleding maken, fotografie, columns schrijven etcetera, maar zichzelf niet zouden typeren als een kunstbeoefenaar. Dit zal voor een groot deel het hogere aandeel kunstbeoefenaars verklaren. Een deel van het verschil zal ook gelegen zijn in de gekozen afbakening van de onderzoekspopulatie. Het cultuuronderzoek van het SCP heeft betrekking op de Nederlandse bevolking van 6 jaar en ouder. Uit cijfers van het SCP zelf blijkt dat kunstbeoefening het hoogst ligt bij schoolgaande kinderen (64% voor 6-11 jaar en 57% voor 12-19 jaar). Tabel 2.3a Wat voor amateurkunst beoefent u? (percentage van de respondenten die zelf een vorm van amateurkunst beoefenen; meerdere antwoorden mogelijk) niet-westerse autochtonen allochtonen totaal 2009 2009 2009 bespelen van muziekinstrument 37 28 36 schilderen / tekenen 24 19 23 beeldhouwen / boetseren / pottenbakken 7 0 6 toneel / mime 3 0 3 zang 21 28 22 dans 9 25 13 fotografie / film / video 3 6 4 schrijven van verhalen of gedichten 2 3 2 anders 4 9 3 9 totaal (beoefenaars van amateurkunst) n=150 100 n=32 100 n=199 100 3 ) Sociaal en Cultureel Planbureau. Cultuurbewonderaars en cultuurbeoefenaars: trends in cultuurparticipatie en mediagebruik. Den Haag, 2009. 4 ) De open antwoorden op deze vraag bij anders, namelijk zijn voor zover mogelijk gehercodeerd naar een van de vaste antwoordcategorieën. De overgebleven open antwoorden zijn ondergebracht in de categorie anders. Voor de meting van 2009 zijn deze open antwoorden integraal opgenomen in bijlage 3. Pagina 14 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.3b Wat voor amateurkunst beoefent u? (percentage van de respondenten die zelf een vorm van amateurkunst beoefenen; meerdere antwoorden mogelijk) autochtonen niet-westerse allochtonen totaal 2004 2008 2004 2008 2004 2008 muziek 35 40 31 38 33 40 schilderen 25 22 29 12 27 19 beeldhouwen 7 4 0 2 5 4 toneel 8 7 4 17 6 9 zang 18 25 20 17 19 23 dans 5 5 33 36 12 12 fotografie 4 2 6 2 4 3 anders 4 16 14 10 5 15 13 totaal (beoefenaars van amateurkunst) 100 100 100 100 100 100 *) De antwoordcategorieën in 2004 en 2008 wijken enigszins af van 2009. Tabel 2.4 Doet u dat bij een vereniging? (percentage van de respondenten die zelf een vorm van amateurkunst beoefenen, n=199 in 2009) 2004 (%) 2008 (%) 2009 (%) ja 46 51 42 nee 54 49 58 totaal (beoefenaars van amateurkunst) 100 100 100 *) De vraagstelling in 2004 en 2008 wijkt enigszins af van 2009. Tabel 2.5 Heeft u in de afgelopen 12 maanden lessen, workshops of opleidingen gevolgd op het gebied van de kunstvorm die u beoefent? (percentage van de respondenten die zelf een vorm van amateurkunst beoefenen, n=199) 2009 (%) ja 37 nee 63 totaal (beoefenaars van amateurkunst) 100 Pagina 15 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.6 Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden een museum bezocht? totaal, 2009 (%) in Noord-Holland, 2009 (%) 0 keer 1 keer > 1 keer 0 keer 1 keer > 1 keer museum 53 14 33 61 14 26 kunstmuseum 72 10 18 77 9 14 In de vragenlijst van 2009 is een speciaal blok met vragen over culturele erfgoedinstellingen en bezienswaardigheden opgenomen (vraag 8 tot en met 11). Deze opzet verschilt van de voorgaande metingen, waardoor vergelijking met de resultaten uit 2004 en 2008 slechts beperkt mogelijk is (zie tabel 2.8b). Tabel 2.8a Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden de volgende culturele erfgoedinstellingen en bezienswaardigheden bezocht? totaal, 2009 (%) in Noord-Holland, 2009 (%) 0 keer 1 keer > 1 keer 0 keer 1 keer > 1 keer oudheidkamer 92 4 3 94 4 2 archeologisch depot 94 5 2 96 3 1 archief 95 3 2 96 2 2 monumentale gebouwen 60 12 28 72 10 18 historische dorpen en steden 69 10 21 81 7 12 totaal 51 9 41 63 10 28 Tabel 2.8b Hoe vaak bent u in de afgelopen 12 maanden in de volgende culturele instellingen geweest? totaal, 2004 (%) totaal, 2008 (%) 0 keer 1 keer > 1 keer 0 keer 1 keer > 1 keer museum 48 18 34 51 13 36 archief 93 5 3 95 2 3 bezienswaardige gebouwen 54 11 35 58 9 33 dorpen of kastelen 59 12 29 63 11 26 Pagina 16 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.8c Hoe vaak bent u in de afgelopen 12 maanden in een culturele erfgoedinstelling of bezienswaardigheid uit voorgaande lijst geweest? (zie tabel 2.8a) totaal, 2009 (%) in Noord-Holland, 2009 (%) 0 keer 1 keer > 1 keer 0 keer 1 keer > 1 keer autochtonen 40 9 51 54 11 35 westerse allochtonen 29 19 52 45 16 40 niet-westerse allochtonen 87 4 8 91 5 4 16-18 jaar 86 5 9 94 4 2 19-30 jaar 69 6 24 82 4 14 31-54 jaar 49 11 39 62 12 25 55 jaar of ouder 40 7 53 52 9 38 man 49 9 42 62 10 28 vrouw 51 8 41 63 9 28 totaal 50 9 41 63 10 28 Tabel 2.8d Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden de volgende culturele erfgoedinstellingen en bezienswaardigheden bezocht? totaal, 2009 autochtonen (%) niet-westerse allochtonen (%) 0 keer 1 keer > 1 keer 0 keer 1 keer > 1 keer oudheidkamer 91 6 4 99 1 0 archeologisch depot 92 6 2 100 0 0 archief 93 4 3 100 0 0 monumentale gebouwen 50 14 36 92 3 5 historische dorpen en steden 61 13 26 92 3 5 totaal 40 9 51 87 4 8 Tabel 2.8e Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden de volgende culturele erfgoedinstellingen en bezienswaardigheden in de provincie Noord-Holland bezocht? in Noord-Holland, 2009 autochtonen (%) niet-westerse allochtonen (%) 0 keer 1 keer > 1 keer 0 keer 1 keer > 1 keer oudheidkamer 93 5 2 99 1 0 archeologisch depot 95 3 1 100 0 0 archief 94 3 3 100 0 0 monumentale gebouwen 65 12 23 95 3 2 historische dorpen en steden 78 8 15 94 3 3 totaal 54 11 35 91 5 4 Pagina 17 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.9 Bent u actief op het gebied van cultureel erfgoed? 2009 (%) ja nee autochtonen 6 94 westerse allochtonen 3 97 niet-westerse allochtonen 2 98 16-18 jaar 2 98 19-30 jaar 5 95 31-54 jaar 3 97 55 jaar of ouder 6 94 man 6 94 vrouw 4 96 totaal 5 95 Uit tabel 2.9 komt naar voren dat 5% van de respondenten zelf actief is op het gebied van cultureel erfgoed. Alleen deze kleine groep van 47 respondenten kreeg de vervolgvraag voorgelegd: "Op welk gebied van cultureel erfgoed bent u actief?" (zie tabel 2.10). Tabel 2.10 Op welk gebied van cultureel erfgoed bent u actief? (percentage van de respondenten die actief zijn op het gebied van cultureel erfgoed, n=47; meerdere antwoorden mogelijk) 2009 (%) (behoud van) een monument 28 historische vereniging, historisch genootschap, oudheidkamer 40 amateurarcheologie 4 genealogisch onderzoek (stamboomonderzoek) 4 anders 5 34 totaal (personen actief op gebied van cultureel erfgoed) 100 5 ) De open antwoorden op deze vraag bij anders, namelijk zijn voor zover mogelijk gehercodeerd naar een van de vaste antwoordcategorieën. De overgebleven open antwoorden zijn ondergebracht in de categorie anders. Deze open antwoorden zijn integraal opgenomen in bijlage 3. Pagina 18 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.11 Doet u dat als vrijwilliger bij een vereniging of instelling? (percentage van de respondenten die actief zijn op het gebied van cultureel erfgoed, n=47) 2009 (%) ja 65 nee 35 totaal (actief op gebied van erfgoed) 100 Tabel 2.12a Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden de volgende voorzieningen bezocht? totaal, 2009 (%) in Noord-Holland, 2009 (%) 0 keer 1 keer > 1 keer 0 keer 1 keer > 1 keer openbare bibliotheek 53 4 43 54 4 42 artotheek of kunstuitleen 92 3 4 93 3 4 Tabel 2.12b Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden de volgende voorzieningen bezocht? totaal, 2004 (%) totaal, 2008 (%) totaal, 2009 (%) 0 keer 1 keer 0 keer 1 keer 0 keer 1 keer openbare bibliotheek 47 53 57 43 53 47 artotheek of kunstuitleen 96 4 96 4 92 8 De antwoordcategorieën van vraag 13 zijn zodanig gerangschikt dat de culturele evenementen op het gebied van kunst (tabel 2.13a) en van cultureel erfgoed (tabel 2.13b) bij elkaar staan. Omdat deze vraag in voorgaande metingen niet is gesteld, is vergelijking met 2004 en 2008 niet mogelijk. Tabel 2.13a Bent u in de afgelopen 12 maanden naar de volgende culturele evenementen geweest? op gebied van kunst totaal, 2009 (%) in Noord-Holland, 2009 (%) nee ja nee ja Uitmarkt 91 9 91 9 beeldenroute 93 7 94 6 open atelierroute 89 11 90 10 totaal 78 22 80 20 Pagina 19 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.13b Bent u in de afgelopen 12 maanden naar de volgende culturele evenementen geweest? op gebied van cultureel erfgoed totaal, 2009 (%) in Noord-Holland, 2009 (%) nee ja nee ja Open Monumentendag 90 10 90 10 Fortenmaand, Stellingmaand 95 5 96 4 archeologische opgraving 94 6 98 2 totaal 82 18 86 14 Tabel 2.14 Kunt u zeggen op welke wijze u informatie over het culturele aanbod in de provincie Noord- Holland wil verkrijgen? (meerdere antwoorden mogelijk) 2009 (%) internet 29 uitgaansagenda in de krant 37 folders in openbare gelegenheden 18 RTV Noord-Holland 12 lokale radio of tv 8 anders 6 7 geen behoefte aan deze informatie 28 weet niet, geen antwoord 6 totaal 100 Op de vraag in tabel 2.14 hebben 67 respondenten (7%) een open antwoord gegeven. Deze open antwoorden zijn in enigszins gecategoriseerde vorm opgenomen in bijlage 3. Het overzicht geeft inzicht in de wijze waarop de provincie kan inspelen op de behoeften van bewoners om aan informatie over het culturele aanbod in de provincie te komen buiten de bestaande kanalen om. Tabel 2.15 Heeft u een van de websites van de provincie Noord-Holland wel eens bezocht? 2009 (%) ja 18 nee 82 totaal 100 6 ) De open antwoorden op deze vraag bij anders, namelijk zijn opgenomen in bijlage 3. Pagina 20 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.16 Heeft u de website www.plugout.nl wel eens bezocht? 2009 (%) ja 3 nee 97 totaal 100 Van alle respondenten heeft 3% de website plugout.nl wel eens bezocht. Conform de doelgroep wordt de website vooral door jongeren bezocht. In de leeftijdsgroep van 16-18 jaar heeft 10% de site wel eens bezocht, in de groep van 19-30 jaar ligt dit op 9%. Van de respondenten die ouder dan 30 jaar zijn heeft slechts 1% de site wel eens bezocht. 2.2 Outputindicator deelname aan cultuur In het Actieplan Cultuurbereik 2005-2008 van de provincie Noord-Holland is de volgende outputdoelstelling geformuleerd: Minimaal 90% van de Noord-Hollandse bevolking (excl. Amsterdam) neemt deel (actief of passief) aan culturele activiteiten. In de rapportage van O+S over het cultuurbereik in Noord-Holland over 2004-2008 is deze doelstelling getoetst aan de hand van de onderzoeksresultaten. We berekenen de outputindicator ook voor de meting van 2009. In de vragenlijst zijn verschillende soorten culturele activiteiten onderscheiden: bezoek aan activiteiten op het gebied van kunst (conform tabel 2.1a en 2.13a) bezoek aan activiteiten op het gebied van cultureel erfgoed (tabel 2.8 en 2.13b) bezoek aan musea (tabel 2.6) bezoek aan openbare bibliotheek en artotheek/kunstuitleen (tabel 2.12a) De bovenstaande categorieën hebben betrekking op passieve deelname aan culturele activiteiten. In de vragenlijst is ook gevraagd naar actieve deelname op het gebied van kunst (vraag 2) en op het gebied van cultureel erfgoed (vraag 9). In tabel 2.17 is deelname aan cultuur uitgesplitst naar soort activiteit en passieve/actieve deelname. 7 7 ) In de vragenlijst is gevraagd naar de frequentie van bezoek aan culturele activiteiten. Deze frequentie is eerst omgezet naar wel of geen deelname. Er is sprake van passieve deelname aan een van de onderscheiden cultuuruitingen als een persoon in de afgelopen 12 maanden ten minste één van de onderliggende activiteiten heeft bezocht. Actieve deelname volgt direct uit de vragen 2 en 9. Pagina 21 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.17 Deelname aan cultuur door de Noord-Hollandse bevolking exclusief Amsterdam in 2009 passief (%) actief (%) totaal (%) ja nee ja nee ja nee kunst 1 ) 76 24 20 80 78 22 cultureel erfgoed 51 49 5 95 52 48 museum 47 53 47 53 openbare bibliotheek 47 53 47 53 artotheek/kunstuitleen 8 92 8 92 cultuur totaal 84 16 23 77 85 15 1 ) Exclusief museumbezoek. De totaalkolom in tabel 2.17 geeft weer hoeveel procent van de respondenten passief en/of actief deelneemt. Ruim driekwart van de respondenten neemt deel aan cultuur op het gebied van kunst (78%). Ruim de helft neemt deel aan cultuur op het gebied van erfgoed (52%). Op de gebieden van museum, openbare bibliotheek en artotheek/ kunstuitleen is alleen de passieve variant van deelname gemeten en niet de actieve. De totaalrij in tabel 2.17 laat zien dat 85% van de respondenten aan cultuur deelneemt. Deze indicator geeft de meest ruime interpretatie van deelname aan cultuur. Een persoon neemt hierbij deel aan cultuur (passief of actief) als hij of zij in de afgelopen 12 maanden ten minste één van de in de vragenlijst genoemde culturele activiteiten heeft bezocht óf als hij of zij zelf actief is op het gebied van kunstbeoefening of cultureel erfgoed. Nagenoeg alle respondenten die actief aan cultuur deelnemen, doen dit ook passief. Daarom verschilt de totaalindicator voor deelname aan cultuur slechts marginaal van de indicator voor passieve deelname (85% om 84%). Het percentage van de Noord-Hollandse bevolking (exclusief Amsterdam) dat aan cultuur deelneemt komt dus uit op 85%. De deelname aan cultuur is daarmee lager dan bij de metingen van 2004 en 2008, toen de deelname op 93% zat. In tabel 2.18 is deelname aan cultuur uitgesplitst naar de achtergrondkenmerken etniciteit, leeftijdsklasse en geslacht. Daaruit blijkt dat de cultuurparticipatie van autochtonen en westerse allochtonen op hetzelfde niveau is gebleven. De participatie van niet-westerse allochtonen is daarentegen sterk omlaag gegaan (van 96% in 2008 naar 65% in 2009). Het is waarschijnlijk dat deze daling mede veroorzaakt wordt door populatieverschillen binnen de responsgroep van niet-westerse allochtonen (zie paragraaf 1.3). Pagina 22 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.18 Deelname aan cultuur (totaal) 2004 (%) 2008 (%) 2009 (%) ja nee ja nee ja nee autochtonen 92 8 91 9 91 9 westerse allochtonen 89 11 97 3 98 2 niet-westerse allochtonen 96 4 96 4 65 35 16-18 jaar 100 0 100 0 99 1 19-30 jaar 99 1 97 3 94 6 31-54 jaar 96 4 97 3 83 17 55 jaar of ouder 85 15 87 13 83 17 man 92 8 93 7 82 18 vrouw 94 6 93 7 87 13 totaal 93 7 93 7 85 15 *) De verzameling aan culturele activiteiten in 2004 en 2008 wijkt enigszins af van 2009. In dit cultuuronderzoek zijn niet-westerse allochtonen en jongeren oververtegenwoordigd. Dit heeft tot gevolg dat deze groepen een groter aandeel in de totaalcijfers hebben dan volgens de populatieverdeling gewenst is. Omdat met name de cultuurparticipatie van de niet-westerse allochtonen sterk afwijkt van die van de autochtonen, is correctie van de totaalcijfers door weging van de data gewenst. Bij de vorige metingen deed dit probleem zich niet voor, omdat de resultaten van de niet-westerse allochtonen slechts weinig afweek van de autochtonen. Bovendien waren de jongeren bij de vorige metingen niet oververtegenwoordigd. 2.3 Gewogen cijfers In deze paragraaf worden de resultaten van de outputindicatoren opnieuw weergegeven, waarbij de onderzoeksdata zijn gewogen naar leeftijdsklasse en etniciteit. De gewogen cijfers hebben daarmee betrekking op een onderzoekspopulatie die representatief is naar leeftijdsklasse en etniciteit. 8 Met de weging krijgen de niet-westerse allochtonen en de jongeren dus een lager gewicht. Met name de westerse allochtonen en de leeftijdsgroep van 19-30 jaar krijgen een hoger gewicht in de gewogen cijfers. 8 ) De weging is uitgevoerd op de kruising van leeftijd in 4 klassen en etniciteit in 3 groepen, conform de indeling in deze rapportage. De verdeling op deze kenmerken van de inwonerspopulatie van de provincie Noord-Holland, exclusief Amsterdam, is afkomstig van Statline, de elektronische databank van het CBS, en heeft betrekking op de situatie van 1 januari 2009. Pagina 23 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.19 Deelname aan cultuur door de Noord-Hollandse bevolking excl. Amsterdam in 2009, gewogen passief (%) actief (%) totaal (%) ja nee ja nee ja nee kunst 1 ) 83 17 21 79 85 15 cultureel erfgoed 61 39 5 95 61 39 museum 54 46 54 46 openbare bibliotheek 48 52 48 52 artotheek/kunstuitleen 8 92 8 92 cultuur totaal 90 10 25 75 91 9 1 ) Exclusief museumbezoek. Als gewogen wordt naar leeftijdsklasse en etniciteit, dan blijkt de cultuurparticipatie van de Noord-Hollandse bevolking (exclusief Amsterdam) uit te komen op 91%. Daarmee is de outputdoelstelling van de provincie Noord-Holland behaald: meer dan 90% van de Noord-Hollandse bevolking (exclusief Amsterdam) neemt deel (passief of actief) aan culturele activiteiten. Dit is dus een meer representatieve weergave van de deelname aan cultuur dan de ongewogen cijfers in de vorige paragraaf. In tabel 2.20 op de volgende pagina is deelname aan cultuur uitgesplitst naar etniciteit, leeftijdsklasse en geslacht. Naast deelname aan cultuur is ook deelname aan kunst en deelname aan cultureel erfgoed weergegeven. De cultuurparticipatie van niet-westerse allochtonen ligt op 65% tegenover 93% voor autochtonen. Met name op het gebied van cultureel erfgoed is het verschil tussen niet-westerse allochtonen en autochtonen groot (13% om 65%). Uit nadere analyse blijkt overigens dat Turken en Marokkanen beduidend minder aan cultuur deelnemen (respectievelijk 58% en 57%) dan Surinamers en Antillianen (77% voor de gezamenlijke groep). Surinamers en Antillianen nemen daarmee een tussenpositie in tussen enerzijds de Turken en Marokkanen en anderzijds de autochtonen in de provincie. Uit tabel 2.20 blijkt ook dat deelname aan cultuur het hoogst is onder jongeren uit de leeftijdsgroep van 16-18 jaar. De deelname aan cultureel erfgoed van jongeren blijft echter met 17% ver achter bij de deelname van de andere leeftijdsgroepen. Jongeren nemen onder andere meer deel aan cultuur dan de andere leeftijdsgroepen vanwege het meer voorkomende bezoek aan de openbare bibliotheek (niet opgenomen in de tabel). Pagina 24 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Tabel 2.20 Deelname aan kunst, cultureel erfgoed en cultuur in 2009, gewogen kunst 1 ) cultureel erfgoed cultuur ja nee ja nee ja nee autochtonen 87 13 65 35 93 7 westerse allochtonen 97 3 71 29 98 2 niet-westerse allochtonen 55 45 13 87 65 35 16-18 jaar 95 5 17 83 99 1 19-30 jaar 98 2 48 52 98 2 31-54 jaar 87 13 66 34 92 8 55 jaar of ouder 77 23 66 34 86 14 man 83 17 63 37 89 11 vrouw 87 13 60 40 92 8 totaal 85 15 61 39 91 9 1 ) Exclusief museumbezoek. Omdat de cijfers van 2004 en 2008 niet gewogen zijn naar leeftijdsklasse en etniciteit, is vergelijking met de gewogen cijfers van 2009 niet wenselijk. Het is aan te bevelen om bij een eventuele volgende meting dezelfde weging op de onderzoeksdata uit te voeren. Het is raadzaam om dan uitsluitend gewogen cijfers van 2009 en van de nieuwe meting te rapporteren, en vergelijking met de cijfers uit 2004 en 2008 achterwege te laten. De huidige meting van 2009, waarin zowel de vragenlijst als de opzet van het veldwerk is aangepast, vormt in dit opzicht een nieuwe nulmeting. Pagina 25 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Bijlage 1 Vragenlijst Vragenlijst Provincie Noord-Holland 2009 Goedendag, ik ben.. van O+S, de Dienst Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam. Wij doen een onderzoek in opdracht van de provincie Noord-Holland. Wij willen u graag enkele vragen stellen over een aantal onderwerpen die in de provincie spelen. Het gesprek duurt ongeveer 7 minuten. Zou u de vragenlijst willen beantwoorden? Uiteraard zullen uw antwoorden anoniem blijven. 1 Als eerste wil ik u een aantal vragen stellen over bezoek aan culturele activiteiten. Ik noem steeds een bepaalde activiteit, bijvoorbeeld een toneelvoorstelling, met de vraag hoe vaak u die in de afgelopen 12 maanden bezocht heeft. Daarna zal ik u vragen hoe vaak u deze de afgelopen 12 maanden heeft bezocht in de provincie Noord-Holland. aantal keren bezocht aantal keren bezocht in Noord-Holland toneelvoorstelling cabaret of kleinkunst concert klassieke muziek opera of operette uitvoering van een koor concert harmonie, fanfare, brassband concert pop- of wereldmuziek jazz- of bluesconcert dance- of houseparty Musical ballet- of dansvoorstelling film in bioscoop of filmhuis literaire bijeenkomst lezing over kunst of kunstgeschiedenis tentoonstelling in galerie of atelier cultureel festival in de open lucht Pagina 26 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

2 De vorige vraag ging over het bezoek aan culturele activiteiten. Beoefent u zelf ook een vorm van amateurkunst? 1 ja 2 nee ga naar vraag 6 3 weet niet ga naar vraag 6 3 Wat voor amateurkunst beoefent u? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 bespelen van muziekinstrument schilderen / tekenen beeldhouwen / boetseren / pottenbakken toneel / mime zang dans fotografie / film / video schrijven van verhalen of gedichten anders, namelijk 4 Doet u dat bij een vereniging? 1 2 3 ja nee weet niet 5 Heeft u in de afgelopen 12 maanden lessen, workshops of opleidingen gevolgd op het gebied van de kunstvorm die u beoefent? 1 2 3 ja nee weet niet 6 Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden een museum bezocht? museum (zowel bezoeken aan vaste collecties als aan speciale tentoonstellingen) aantal keren bezocht aantal keren bezocht in Noord- Holland 7 En hoe vaak betrof het hier een kunstmuseum? aantal keren bezocht aantal keren bezocht in Noord- Holland kunstmuseum Pagina 27 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

8 Dan volgen nu enkele vragen over cultureel erfgoed. Onder cultureel erfgoed verstaan we sporen uit het verleden die te zien zijn in bijvoorbeeld historische musea, archieven en monumenten. Ik wil een aantal erfgoedinstellingen en bezienswaardigheden noemen met de vraag hoe vaak u deze in de afgelopen 12 maanden bezocht heeft? aantal keren bezocht aantal keren bezocht in Noord- Holland oudheidkamer archeologisch depot archief (bijvoorbeeld voor stamboomonderzoek of streekgeschiedenis) monumentale gebouwen (zoals een kerk, molen, kasteel, fort, landhuis) historische dorpen en steden 9 Sommige mensen zijn zelf actief op het gebied van cultureel erfgoed, bijvoorbeeld als vrijwilliger bij een monument of vereniging of door het uitvoeren van archeologisch of stamboomonderzoek. Bent u actief op het gebied van cultureel erfgoed? 1 ja 2 nee ga naar vraag 12 3 weet niet ga naar vraag 12 10 Op welk gebied van cultureel erfgoed bent u actief? 1 2 3 4 5 (behoud van) een monument historische vereniging, historisch genootschap, oudheidkamer amateurarcheologie genealogisch onderzoek (stamboomonderzoek) anders, namelijk 11 Doet u dat als vrijwilliger bij een vereniging of instelling? 1 2 3 ja nee weet niet 12 Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden de volgende voorzieningen bezocht? openbare bibliotheek (niet een school- of universiteitsbibliotheek) aantal keren bezocht aantal keren bezocht in Noord- Holland artotheek / kunstuitleen Pagina 28 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

13a Bent u dit jaar naar de volgende culturele evenementen geweest? Indien ja: Was dit in Noord- Holland? ja nee ja nee Uitmarkt 1 2 1 2 Open Monumentendag 1 2 1 2 Fortenmaand, Stellingmaand (openstelling van 1 2 1 2 forten) 13b Hoe vaak bent u in de afgelopen 12 maanden naar de volgende culturele evenementen geweest? aantal keren bezocht aantal keren bezocht in Noord- Holland archeologische opgraving beeldenroute open atelierroute 14 Kunt u zeggen op welke wijze u informatie over het culturele aanbod in de provincie Noord-Holland wil verkrijgen? 1 2 3 4 5 6 7 8 internet uitgaansagenda in de krant folders in openbare gelegenheden RTV Noord-Holland lokale radio of tv anders, namelijk geen behoefte aan deze informatie weet niet 15 De provincie Noord-Holland heeft verschillende websites met informatie over cultuur, zoals noord-holland.com, uitinnoordholland.nl en noordhollanduitburo.nl. Heeft u een van deze websites wel eens bezocht? 1 2 3 ja nee weet niet 16 Heeft u de website www.plugout.nl wel eens bezocht? 1 2 3 ja nee weet niet Pagina 29 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Achtergrondvragen Wilt u tot slot een paar achtergrondvragen beantwoorden? 17 Wat is uw leeftijd? 18 Wat is. uw geboorteland geboorteland moeder geboorteland vader Nederland 8 8 8 Suriname 1 1 1 Nederlandse Antillen of Aruba 2 2 2 Turkije 3 3 3 Marokko 4 4 4 Europa (inclusief voormalige Sovjet- Republieken) VS, Canada, Australië, Nieuw Zeeland, overig Oceanië, Japan, Indonesië, Nederlands Indië overig Azië, overig Midden- en Zuid- Amerika, overig Afrika 5 5 5 7 7 7 10 10 10 onbekend (geen antwoord) 9 9 9 19 Wat is uw hoogst VOLTOOIDE opleiding? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 geen opleiding gevolgd of enkele jaren lagere school / basisschool gevolgd lagere school, basisschool, speciaal onderwijs VSO, voortgezet speciaal onderwijs VBO, LBO (huishoud-, ambacht-, technische school, interne bedrijfsopleiding), MBO-kort, BBL/BOL 1-2, leerlingwezen, ULO MAVO, MULO, VMBO MBO(-lang), BBL/BOL 3-4, interne opleiding op mbo-niveau HAVO, VWO, HBS, MMS HBO, interne opleiding op hbo-niveau WO, universiteit, kandidaatsexamen opleiding in buitenland gevolgd anders, namelijk weet niet, geen antwoord 20 Wat is de postcode van uw huisadres? 21 ENQ: noteer geslacht: 1 2 3 man vrouw weet niet, geen antwoord Dit is het einde van de vragenlijst. Ik dank u hartelijk voor uw medewerking. Pagina 30 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Pagina 31 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Bijlage 2 Responsverantwoording totaal Eindstand abs. % 1a. Bruto steekproef: 3200 100% * niet gebruikt 0 * stratificatie bereikt 0 * systeemfout e.d. 0 * niet geslaagd, wel geschreven 0 1b. Bruto steekproef exclusief niet gebruikte nummers: 3200 100% 2. Kaderfout 1 * geen gehoor 503 16% * antwoordapparaat 104 3% * in gesprek 160 5% * afgesloten nummer, informatietoon 33 1% * buiten doelgroep 17 1% * faxnummer 10 0% * 06-nummer 1 0% * adres onbekend 7 0% subtotaal 835 26% 3. Kaderfout 2 * afspraak maken, gemaakt 139 4% * juiste persoon langdurig afwezig 5 0% * juiste persoon niet in staat 81 3% * taalprobleem 30 1% * geen huishouden 11 0% * reeds ondervraagd 2 0% subtotaal 268 8% 4. Weigering * weigering, geen interesse in onderwerp 681 21% * weigering, principieel 493 15% * weigering, te druk, geen tijd 197 6% subtotaal 1371 43% 5. Respons * geslaagd 726 23% 6. Respons excl. Kaderfout 1 en 2 726 35% Pagina 32 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Bijlage 3 Open antwoorden De vragenlijst van 2009 bevat drie vragen waar respondenten een anders, namelijk -antwoord konden geven. Deze open antwoorden zijn hieronder in alfabetische volgorde opgenomen. Vraag 3 Open antwoorden op de vraag Wat voor amateurkunst beoefent u? (n=17) 1 borduurwerk 2 coupeuse 3 hout draaien 4 ik werk achter de schermen 5 knutselen 6 maken van programma's voor plaatselijke radio (klassiek) 7 meubelstofferen 8 ontwerpen van hoeden 9 ontwerpen van kleding, sieraden 10 ontwerpen van lichten, animatie van feesten en toneel etc. 11 plexiglas objecten maken 12 porselein schilderen 13 punniken, kaarten maken (knutselen) 14 quilten (handwerktechniek met textiel) 15 textiele werkvorm 16 van afval leuke dingen maken 17 vertellen van verhalen Pagina 33 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Vraag 10 Open antwoorden op de vraag Op welk gebied van cultureel erfgoed bent u actief? (n=15) 1 centrum voor wadden en noordzee (museum) 2 gids 3 historische waarde landschap 4 ik fotografeer 5 ik zing in een Bulgaars koor en dan bezoeken we Bulgarije en proberen daar het culturele erfgoed over te brengen 6 industrieel erfgoed 7 interesse in historie van eigen woonplaats 8 maken van lesprogramma's 9 natuureducatie voor kinderen en volwassenen (museum Pieter Vermeulen); ook oudheidkundig onderzoek naar grondlagen en deze grondlagen tentoonstellingsklaar maken 10 oldtimers, auto's 11 op het gebied van Molukse cultuur 12 vereniging/activiteiten 13 via mijn werk; kinderen (4-12) in contact brengen met culturele erfgoed 14 vrijwilliger in een museum 15 vrijwilliger in een parfumflesjes museum Pagina 34 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep

Vraag 14 Open antwoorden op de vraag Kunt u zeggen op welke wijze u informatie over het culturele aanbod in de provincie Noord-Holland wil verkrijgen? (n=67) 1 abonnement bij de stadsschouwburg 2 abonnement op programmablad Preludium van Concertgebouw 3 affiches / posters / aanplakbiljetten op straat of bij middenstanders (door 5 respondenten gegeven) 4 ANWB 5 bibliotheek (door 3 respondenten gegeven) 6 boeken 7 boekjes van overkoepelende culturele organisatie (Oostzaan) 8 cultureel blad / museumblad (door 3 respondenten gegeven) 9 e-mail / e-mail nieuwsbrief (door 3 respondenten gegeven) 10 folders / boekwerkje in de bus (door 7 respondenten gegeven) 11 folders met informatie over de toegankelijkheid van culturele activiteiten met een rollator 12 gemeentehuis 13 huis-aan-huisbladen (door 4 respondenten gegeven) 14 informatie theater Amstelveen 15 krantenartikelen 16 landelijke tv en radio 17 lokale kranten (door 4 respondenten gegeven) 18 mond tot mond, via familie / vrienden / kennissen (door 8 respondenten gegeven) 19 museumjaarkaart (door 2 respondenten gegeven) 20 nieuwsbrief van het cultuurnetwerk voor het onderwijs 21 Noordhollands Dagblad (door 5 respondenten gegeven) 22 philharmonie 23 programmablad over culturele activiteiten in de omgeving 24 uitgids, musea-uitgaven 25 uitgebreide informatiekrant 26 via blad Ons Amsterdam 27 via stichtingen 28 via website ontrack.nl 29 VVV-kantoor (door 5 respondenten gegeven) 30 weekbladen / tijdschriften (door 4 respondenten gegeven) 31 west-fries genootschap Pagina 35 Cultuurbereik in Noord-Holland 2009 DSP - groep