LANDSEXAMEN VWO 2019-2020 Examenprogramma WISKUNDE D (V.W.O. ) 1 Het eindexamen Wiskunde D kent slechts het commissie-examen. Er is voor wiskunde D dus geen centraal schriftelijk examen. Het commissie-examen wordt schriftelijk in maart-april afgenomen. Dit schriftelijk gedeelte duurt 2½ uur. 2 Het examenprogramma Het examenprogramma voor het commissie-examen Wiskunde D bestaat uit de volgende (sub)domeinen: Examenprogramma Wiskunde D Vwo Domeinen Subdomeinen en eindtermen Commissie -examen A Vaardigheden A1: Algemene vaardigheden x A2: Profielspecifieke vaardigheden x A3: Wiskundige vaardigheden x B Kansrekening en statistiek B1: Combinatoriek x B2: Kansrekening x B3: Toevalsvariabelen x B4: Kansverdelingen x B5: Het toetsen van hypothesen x B6: Correlatie en regressie x B7: Profielspecifieke verdieping x C Dynamische systemen C1: Discrete dynamische systemen x C2: Continue dynamische systemen x C3: Toepassingen van discrete en continue dynamische systemen x D Meetkunde D1: Aanalytische en synthetische methoden x D2: Kegelsneden: synthetisch en in coördinaten x D3: De ruimte x D4: Toepassingen en ICT x E Complexe getallen E1: Basisoperaties x E2: Profielspecifieke verdieping x F Wiskunde in wetenschap x G Keuzeonderwerpen x 3 Het commissie-examen Wiskunde D Het commissie-examen schriftelijk gedeelte heeft betrekking op de eindtermen van de (sub)domeinen A (A1 t/m A3), B (B1 t/m B6), C (C1 t/m C3), D (D1 t/m D6), E (E1 en E2), F, G en H.
4 De leerstofomschrijving - De te bestuderen leerstof omvat de methode Getal & Ruimte Wiskunde Vwo D 1, 2 en 3 11 de editie. Leerboek Getal & Ruimte Wiskunde Vwo D Deel 1 (ISBN 978.90.01.84238.3) Uitwerking Getal & Ruimte Wiskunde Vwo D Deel 1 (ISBN 978.90.01.84253.6) Leerboek Getal & Ruimte Wiskunde Vwo D Deel 2 (ISBN 978.90.01.84239.0) Uitwerking Getal & Ruimte Wiskunde Vwo D Deel 2 (ISBN 978.90.01.84254.3) Leerboek Getal & Ruimte Wiskunde Vwo D Deel 3 (ISBN 978.90.01.84240.6) Uitwerking Getal & Ruimte Wiskunde Vwo D Deel 3 (ISBN 978.90.01.84255.0) Leerboek Getal & Ruimte Wiskunde Vwo D Deel 4 (ISBN 978.90.01.84241.3) Uitwerking Getal & Ruimte Wiskunde Vwo D Deel 4 (ISBN 978.90.01.84256.7) 5 Toegestane hulpmiddelen tijdens het examen - De GRM (Grafische Rekenmachine) met geblokkeerd geheugen. Zie bijlage 2 voor meer informatie. - Woordenboek NE-NE
Bijlage 1 De eindtermen Domein A: Vaardigheden Subdomein A1: Algemene vaardigheden 1. De kandidaat heeft kennis van de rol van wiskunde in de maatschappij, kan hierover gericht informatie verzamelen en de resultaten communiceren met anderen. Subdomein A2: Profielspecifieke vaardigheden 2. De kandidaat kan profielspecifieke probleemsituaties in wiskundige termen analyseren, oplossen en het resultaat naar het oorspronkelijke probleem terugvertalen. Subdomein A3: Wiskundige vaardigheden 3. De kandidaat beheerst de bij het examenprogramma passende wiskundige denkactiviteiten te weten modelleren en algebraïseren, ordenen en structureren, analytisch denken en probleemoplossen, formules manipuleren, abstraheren, en logisch redeneren en bewijzen en kan daarbij ICT functioneel gebruiken. Domein B: Kansrekening en statistiek Subdomein B1: Combinatoriek 4. De kandidaat kan permutaties en combinaties herkennen en toepassen op combinatorische problemen en de bijbehorende formules interpreteren en verklaren. Subdomein B2: Kansrekening 5. De kandidaat kan een toevalsexperiment verklaren in een kansmodel, de begrippen onafhankelijke gebeurtenis en voorwaardelijke kans hanteren, kansen berekenen met behulp van som-, complement- en productregel, en van een discrete toevalsvariabele de verwachtingswaarde berekenen. Subdomein B3: Toevalsvariabelen 6. De kandidaat kan bij eindige kansmodellen uitgaande van een kansverdeling de verwachtingswaarde en de variantie berekenen en de rekenregels voor verwachtingswaarde en variantie voor zowel afhankelijke als onafhankelijke toevalsvariabelen toepassen op herhaaldelijk uitgevoerde kansexperimenten. Subdomein B4: Kansverdelingen 7. De kandidaat kan in het binomiale en het (standaard-)normale verdelingsmodel de formules voor de kansverdeling, het gemiddelde en de variantie verklaren en gebruiken voor het berekenen van kansen, relatieve frequenties, grenswaarden, gemiddelden en standaardafwijkingen van discrete en continue verdelingen. Subdomein B5: Het toetsen van hypothesen 8. De kandidaat kan nul- en alternatieve hypothesen formuleren, hierop kritisch reflecteren, en bijbehorende een- of tweezijdige toetsen uitvoeren bij binomiaal- of normaalverdeelde toevalsvariabelen. Subdomein B6: Correlatie en regressie 9. De kandidaat kan samenhang tussen variabelen onderzoeken met correlatieregressierekening, waarbij het rekenwerk aan ICT wordt uitbesteed, en kan de resultaten interpreteren en beoordelen. Subdomein B7: Profielspecifieke verdieping 10. De kandidaat kan de stof van wiskunde B gebruiken voor een profielspecifieke verdieping.
Domein C: Dynamische systemen Subdomein C1: Discrete dynamische systemen 11. De kandidaat kan rijen relateren aan recurrente betrekkingen, iteraties, webgrafieken en contexten en kan het gedrag ervan beschrijven in termen van stationair, convergent of divergent. Subdomein C2: Continue dynamische systemen 12. De kandidaat kan in differentiaalvergelijkingen van de vorm y = f (y,t) eigenschappen van f relateren aan eigenschappen van oplossingen, zoals het al dan niet stationair zijn, monotonie en asymptotisch gedrag en in eenvoudige gevallen een oplossing expliciet bepalen. Subdomein C3: Toepassingen van discrete en continue dynamische systemen 13. De kandidaat kan de stof uit de subdomeinen C1 en C2 toepassen in profielspecifieke probleemsituaties. Domein D: Meetkunde Subdomein D1: Analytische en synthetische methoden 14. De kandidaat kan analytische en synthetische methoden en redeneringen toepassen op meetkundige probleemsituaties en daarmee eigenschappen bewijzen. Subdomein D2: Kegelsneden: synthetisch en in coördinaten 15. De kandidaat kan kegelsneden zowel synthetisch als algebraïsch beschrijven, en op grond van een synthetische of algebraïsche beschrijving ligging en eigenschappen bij de bijbehorende figuren onderzoeken en bewijzen. Subdomein D3: De ruimte 16. De kandidaat kan de beschrijving van ruimtelijke figuren met drie coördinaten gebruiken, en daarbij de begrippen afstand, hoeken, in- en uitproduct, vector en normaalvector hanteren. Subdomein D4: Toepassingen en ICT 17. De kandidaat kan meetkundige toepassingen onderzoeken, ook met behulp van ICT. Domein E: Complexe getallen Subdomein E1: Basisoperaties 18. De kandidaat kan rekenen met complexe getallen, de geconjugeerde, het argument en de absolute waarde, kan de stelling van De Moivre gebruiken, kan rekenen met de formule van Euler als representatie van poolcoördinaten, en kan in redeneringen de relatie gebruiken tussen de complexe getallen en de meetkunde van het platte vlak. Subdomein E2: Profielspecifieke verdieping 19. De kandidaat kan de stof van subdomein E1 gebruiken voor een profielspecifieke verdieping. Domein F: Wiskunde in wetenschap 20. De kandidaat heeft kennis van een profielspecifiek onderwerp dat aansluit bij de wijze waarop wiskunde wordt gebruikt in het hoger onderwijs. Domein G: Keuzeonderwerpen
Bijlage 2 GRM met geblokkeerd geheugen Alleen de in de Regeling toegestane hulpmiddelen voor de centrale examens VO 2020 genoemde grafische rekenmachines zijn nog toegestaan op havo. Toegestane grafische rekenmachines (GRM's) Bij wiskunde A en B van HAVO/VWO en wiskunde C en D van VWO zijn de GRM's als hulpmiddel toegestaan. Deze GRM's worden niet verstrekt door het Examenbureau. Toegestane GRM s in 2019 Texas Instruments: - TI-84 Plus T vanaf versie OS 5.1, de basisversie met LED-lampje; - TI-84 Plus CE-T vanaf versie OS 5.1.5 - TI-Nspire CX vanaf versie OS 4.4.0. 532* (alleen de versie zonder CAS) N.B.1 Op machines die over CAS-functionaliteiten beschikken dient deze functionaliteit te worden geblokkeerd in de examenstand. N.B.2 In machines met een SD-slot mag tijdens het CE geen SD-kaart zitten. N.B.3 Oudere types, ook die eerder wel waren toegestaan, zijn NIET meer toegestaan Casio: - Fx-9860Gll (SD) met reset of examenstand: OS 2.07 en hoger - Fx-CG20 met reset of examenstand en OS 2.01 en hoger - Fx-CG50 Hewlett Packard: HP Prime,mits in de examenstand de volgende instellingen zijn gerealiseerd: - De time-out is ingesteld op 4 uur. - Het geheugen is gewist. - De knipperende LED staat aan. - Gebruikerstoepassingen zijn uitgeschakeld. - CAS is uitgeschakeld. - Opmerkingen en programma s zijn gewist en onbereikbaar gemaakt. - Nieuwe opmerkingen en programma s aanmaken is geblokkeerd. Verder geldt het volgende. a. Een grafische rekenmachine mag tijdens het examen niet op het lichtnet worden aangesloten of met andere apparatuur worden verbonden. b. Het is een kandidaat niet toegestaan tijdens het examen gebruik te maken van de grafische rekenmachine van een andere kandidaat. c. Het is niet toegestaan dat de kandidaat tegelijkertijd de beschikking heeft over twee grafische rekenmachines. d. Tijdens de alle examens wiskunde A, B, C en D dient het geheugen van de grafische rekenmachine te zijn geblokkeerd door een examenstand, dan wel te zijn gewist door een reset van de gehele machine. Meer gedetailleerde informatie hierover ontvangt u via de Septembermededeling en/of Maartmededeling voor het betreffende examenjaar. Op www.examenblad.nl. Voor de meest recente informatie kunt u terecht op de websites van de verschillende fabrikanten: casioeducatie.nl, hp-prime.nl, education.ti.com/nederland. Het is niet toegestaan dat de kandidaat tegelijkertijd de beschikking heeft over twee (grafische) rekenmachines.