5-8-25 Links: NBB.Stat Algemene informatie Maandelijkse conjunctuurenquête bij de bedrijven - augustus 5 Lichte verslechtering van het ondernemersvertrouwen in augustus De conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België is in augustus licht achteruitgegaan. Deze daling is vooral toe te schrijven aan de verwerkende nijverheid. Na een duidelijke verbetering in juli, is het bedrijfsklimaat enigszins verzwakt in de handel. Het vertrouwen nam daarentegen toe in de dienstverlening aan bedrijven - waardoor de daling van de voorgaande maand ten dele ongedaan gemaakt werd - en, voor de vierde maand op rij, in de bouwnijverheid. In de verwerkende nijverheid hebben de ondernemers hun vraagvooruitzichten aanzienlijk neerwaarts bijgesteld en verwachten ze eveneens hun personeel te verminderen. Voor de tweede opeenvolgende maand hebben ze daarenboven hun voorraadpeil negatiever beoordeeld. De handelaars verwachten dan weer een inkrimping van hun personeelsbestand en een afname van hun bestellingen bij de leveranciers. In de dienstverlening aan bedrijven werd de conjunctuurversteviging geschraagd door een aanmerkelijk positievere beoordeling van het huidige activiteitsniveau van de bedrijven, na een merkelijke daling de voorgaande maand. De ondernemers blijven overigens een toename van hun activiteit verwachten, zoals sinds april het geval is. In de bouwnijverheid, ten slotte, berust de stijging van de indicator op duidelijk optimistischere vraagvooruitzichten en, in mindere mate, op een intensievere benutting van het materieel. De algemene synthetische afgevlakte curve, die de onderliggende conjunctuurtrend aangeeft, blijft opwaarts gericht. Conjunctuurindicatoren Synthetische bruto curve Synthetische afgevlakte curve juli augustus verandering in verandering in 5 5 punten punten Verwerkende nijverheid -5,2-8, -2,8,7 Dienstverlening aan de bedrijven 7,2,8 4,6,9 Bouwnijverheid -9,8-8,3,5 -, Handel -6,7-8, -,3, Algemene synthetische curve -4, -5, -,,7 De afgevlakte curve heeft een vertraging van 2 maanden voor de algemene synthetische curve en 4 maanden voor de afzonderlijke bedrijfstakken. Bron: NBB. Communicatie Nationale Bank van België n.v. de Berlaimontlaan 4 BE- BRUSSEL tel. + 32 2 22 46 28 www.nbb.be Ondernemingsnummer: 3..34 - RPR Brussel
2 GRAFIEK - SYNTHETISCHE CURVEN AUGUSTUS 5 ALGEMENE SYNTHETISCHE CURVE NCS - - -3 2 3 4 5 VERWERKENDE NIJVERHEID DIENSTVERLENING AAN BEDRIJVEN NS975 3 NS296 - - - -3 2 3 4 5-2 3 4 5 BOUWNIJVERHEID HANDEL NS77 NS94 - - - - -3 2 3 4 5-3 2 3 4 5 Bron: NBB Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks Seizoengezuiverde reeks Communicatie de Berlaimontlaan 4 tel. + 32 2 22 46 28 Ondernemingsnummer: Nationale Bank van België n.v. BE- BRUSSEL www.nbb.be 3..34 - RPR Brussel
3 SYNTHETISCHE CURVEN EN ONDERLIGGENDE COMPONENTEN TABEL Seizoengezuiverde saldi van de antwoorden ''stijging'' of ''hoger dan normaal'' (+) en ''daling'' of ''lager dan normaal'' (-). Algemene synthetische curve Bruto reeks Afgevlakte reeks 98-5 5 5 Min. Max. Avg. Mei Juni Juli Aug. Maart April Mei Juni - 3,8 + 9,2-7,7-4,9-3,9-4, - 5, - 6,8-5,9-5, - 4,3 Curve verwerkende nijverheid - 34,3 + 6, -,7-6,4-5, - 5,2-8, - 8, - 7,4.. Beoordeling gezamenlijke orderpositie - 56, +, - 22, - 5,9-5,5-5, - 3, - 2,5-9,7.. Beoordeling peil van de voorraden ² - 2,9 + 25, + 6,3 -,6 -,3 + 3,7 + 6,5 +,6 +,.. Vooruitzichten werkgelegenheid - 36, + 8, - 9, - 5,9-8,8-6,7-9,3-5,9-6,.. Vooruitzichten van de vraag - 37, + 5, - 5,4-4,4 + 2,8 + 4,8-3, - 3,4-3,4.. Curve dienstverlening aan bedrijven - 4,7 + 34, +,5 + 9,4 + 3, + 7,2 +,8 + 7,3 + 8,2.. Beoordeling uitgeoefende activiteit - 54,4 +, - 5,3 -,8 + 3,5-5,4-4,3-5,3-3,4.. Vooruitzichten activiteit - 32, + 5,7 + 23,4 + 9, +,5 + 24, + 3, + 6,6 + 7,5.. Vooruitzichten van de marktvraag - 43, + 45, + 4,9 +, + 5,4 + 3, + 8,8 +, +,6.. Curve bouw - 39, + 24,3-7,8-3,9-2,4-9,8-8,3-3, - 3,.. Verloop orderbestand - 52, + 4, - 5, - 4, - 4,4-4,2-3,4 -,2-2,7.. Verloop ingeschakeld materieel - 9,4 + 24, + 2, - 8,7-8,5-7,8-4,9-6,8-7,6.. Beoordeling orderbestand - 74, + 3, - 24,5-25,8-8, -,2-22,8-24, - 23,7.. Vooruitzichten van de vraag - 39, + 2, - 3,5-6,9-8,6-7,2-2,2 -,8-9,9.. Curve handel - 28,6 + 6, -,8 -,8-3,8-6,7-8, - 9,2-8,.. Vooruitzichten werkgelegenheid - 8,4 + 8, + 2,2-2,8-6,5-6,6-9, - 4, - 4,8.. Vooruitzichten van de vraag - 4, + 29, +,4 + 4,4-9,8-2,3 +,9 -, - 7,8.. Vooruitzichten bestellingen bij leveranciers - 39, + 5, - 7, - 7, - 5,2 -, - 7, - 2,7-2,.. Minimum, maximum en gemiddelde waarde van iedere indicator (bruto reeks) sinds januari 98. 2 Een positief, respectievelijk negatief saldo, betekent dat de voorraden volgens het oordeel van de bedrijfsleiders respectievelijk hoger, lager dan normaal voor het seizoen beoordeeld worden. Bij de berekening van de synthetische curven wordt het teken van deze indicator daarom geïnverteerd. Communicatie de Berlaimontlaan 4 tel. + 32 2 22 46 28 Ondernemingsnummer: Nationale Bank van België n.v. BE- BRUSSEL www.nbb.be 3..34 - RPR Brussel
4 OVERIGE INDICATOREN VAN HET CONJUNCTUURONDERZOEK TABEL 2 Seizoengezuiverde saldi van de antwoorden ''stijging'' of ''hoger dan normaal'' (+) en ''daling'' of ''lager dan normaal'' (-). Bruto reeks Afgevlakte reeks 98-5 5 5 Min. Max. Avg. Mei Juni Juli Aug. Maart April Mei Juni Verwerkende nijverheid Verloop productietempo - 33, +, -,9-7,8-4, -,8 +,5 -,3 -,4.. Verloop binnenlandse bestellingen - 35, + 6, - 7,9-6,8-5,4 +,8-8,8-6,7-6,7.. Verloop buitenlandse bestellingen - 44, + 3, - 2,9 +,2-7,5 + 3,4 -, +,4 + 6,5.. Beoordeling buitenlandse orderpositie - 6, +, - 23,7-5, - 4,7-2,2 -,7-22,7 -,.. Verloop van de prijzen - 2, + 24, +, - 3,4-2,7 +,6-2,5-6,4-5,3.. Vooruitzichten van de prijzen - 24, + 43, + 6,9 + 5,7 + 6,7 + 4,3-4, -, +,2.. Bezettingsgraad productievermogen (in procenten van het totale productievermogen) 7, 84,6 78,9 - - 79,6 - Bron: driemaandelijkse enquête naar het productievermogen Dienstverlening aan bedrijven Verloop van de activiteit - 38, + 37, +, +,2-5, + 3, -,4 + 2,3 + 2,9.. Verloop van de werkgelegenheid - 49,4 + 34, + 6,6 + 6,8 + 7, + 9, +,8 + 2,4 + 3,5.. Vooruitzichten werkgelegenheid - 35, + 48, + 7, + 23,2 + 26, + 24,2 + 9,6 +,8 + 22,4.. Verloop van de prijzen - 5,8 + 2, +,6 +,3 +,8 + 2,5 +,5 +, +,.. Vooruitzichten van de prijzen - 3, + 3, + 6, + 4,8 + 6,4 + 6,6 + 4,7 + 3,4 + 3,9.. Bouw Verloop van de activiteit - 44, + 34,7-5, - 4,6 -,6-3, - 7,7-4, - 6,.. Verloop van de werkgelegenheid - 38, + 22, - 5,5-8, - 4,2-6,6-2,5-9,5 -,2.. Vooruitzichten werkgelegenheid - 5, + 3, - 5,8-3,7-3, - 3,9 -,4-2,3-3,4.. Verloop van de prijzen - 27, + 32, - 2, - 2, - 2,9-2,2-8,6-9, -,4.. Vooruitzichten van de prijzen -,6 + 46, + 5,4-6,8-5,8-2,6-9,3-4,3-5,4.. Handel Verloop van de omzet - 46, + 43, +,8 + 3,6-23, + 43, + 4,5-5,4-4,.. Beoordeling omzetverloop - 4, + 28, - 8,3-9,3-29,5 + 6, +,6-6, - 3,5.. Beoordeling peil van de voorraden ² - 2,9 + 32, + 2,2 + 4,3 +,8 + 9,2 + 6,9 +,9 +,3.. Verloop van de prijzen -, + 5, +,9-9,9 -,3 + 3,5 + 5, - 9,2-6,7.. Vooruitzichten van de prijzen -, + 66,2 +,7 +,3 + 9, + 3,3 + 2,4 + 5, + 5,6.. Minimum, maximum en gemiddelde waarde van iedere indicator (bruto reeks) sinds januari 98. 2 Een positief, respectievelijk negatief saldo, betekent dat de voorraden volgens het oordeel van de bedrijfsleiders respectievelijk hoger, lager dan normaal voor het seizoen beoordeeld worden. Communicatie de Berlaimontlaan 4 tel. + 32 2 22 46 28 Ondernemingsnummer: Nationale Bank van België n.v. BE- BRUSSEL www.nbb.be 3..34 - RPR Brussel
5 Trimestriële enquête bij de ondernemingen naar de kredietvoorwaarden - juli 5 Methodologie inzake de perceptie van de kredietbelemmering door de ondernemingen Sedert februari 4 publiceert de Nationale Bank van België (NBB) een nieuwe indicator in het kader van de driemaandelijkse enquête naar de kredietvoorwaarden die ze houdt bij de ondernemingen. Deze nieuwe indicator inzake de perceptie van de kredietbelemmering geeft het percentage ongunstige interpretaties van de huidige kredietvoorwaarden door de ondernemingen weer. Wat zijn statistische eigenschappen betreft, blijkt deze indicator interessanter dan een indicator die het percentage gunstige interpretaties of het saldo tussen gunstige en ongunstige beoordelingen zou weergeven. De nieuwe indicator is bovendien gemakkelijk te interpreteren, want een stijging ervan impliceert dat de ondernemingen oordelen dat de kredietvoorwaarden zijn verstrakt, en omgekeerd. Tot slot volgt de indicator dezelfde benadering als die van de credit constraint indicator die maandelijks door het Duitse instituut voor economisch onderzoek IFO wordt gepubliceerd sinds 3. De indicator inzake de perceptie van de kredietbelemmering opgesteld door de NBB is, op driemaandelijkse basis, beschikbaar sinds januari 9. De perceptie van de kredietbelemmering is in juli nog licht teruggelopen Uit de in juli 5 gehouden kwartaalenquête naar de beoordeling van de kredietvoorwaarden door de ondernemingen blijkt dat de algemene voorwaarden voor de toegang tot bankkrediet nog enigszins verder versoepeld zijn. Zo is de globale indicator betreffende de perceptie van kredietbelemmering gedaald van 2,5 % in april tot,8 % in juli. Uit de resultaten volgens bedrijfstak blijkt dat de kredietvoorwaarden tegenover de voorgaande drie maanden als minder belemmerend werden beschouwd in de verwerkende nijverheid (6,5 %) en in de bouwnijverheid (7,6 %), waardoor de waarden in deze branches tot een historisch laag peil terugliepen. In de diensten aan bedrijven, daarentegen, maakten de ondernemers gewag van een verkrapping van de kredietvoorwaarden (7,7 %), die de versoepelingen van de twee voorgaande kwartalen ongedaan maakte. Beschouwd vanuit het oogpunt van de ondernemingsgrootte, hebben alleen de grote ondernemingen (van 25 tot 499 werknemers) een verstrakking van de kredietvoorwaarden gemeld. In alle andere ondernemingscategorieën zijn de kredietvoorwaarden versoepeld, vooral in de zeer grote ondernemingen (5 werknemers en meer). 5 GRAFIEK 2 - PERCEPTIE VAN DE KREDIETBELEMMERING - GEZAMENLIJKE INDICATOR 4 3 5 6 7 8 9 2 3 4 5 Bron: NBB - trimestriële enquête naar de kredietvoorwaarden. Percentage bedrijven dat de huidige kredietvoorwaarden als belemmerend percipieert. De resultaten van de driemaandelijkse enquête naar de kredietvoorwaarden, uitgevoerd bij ondernemingen, worden tevens opgenomen en becommentarieerd in het driemaandelijkse communiqué van het Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen en dit samen met de Belgische resultaten van de ESCB-Bank Lending Survey. (http://www.nbb.be/doc/dq/bls/nl/bls_home.htm). Communicatie Nationale Bank van Belgïe n.v. de Berlaimontlaan 4 BE- BRUSSEL tel. + 32 2 22 46.28 www.nbb.be Ondernemingsnummer: 3..34 - RPR Brussel
6 GRAFIEK 3 - PERCEPTIE VAN DE KREDIETBELEMMERING - OPSPLITSING NAAR BEDRIJFSTAK 6 5 4 3 5 6 7 8 9 2 3 4 5 Verwerkende nijverheid Dienstverlening aan ondernemingen Bouw Bron: NBB - trimestriële enquête naar de kredietvoorwaarden. Percentage bedrijven dat de huidige kredietvoorwaarden als belemmerend percipieert. 6 GRAFIEK 4 - PERCEPTIE VAN DE KREDIETBELEMMERING - OPSPLITSING NAAR GROOTTE VAN DE ONDERNEMING 2 5 4 3 5 6 7 8 9 2 3 4 5 Klein Middelgroot Groot Zeer groot Bron: NBB - trimestriële enquête naar de kredietvoorwaarden. 2 Percentage bedrijven dat de huidige kredietvoorwaarden als belemmerend percipieert. Klein = -49 werknemers; middelgroot = 5-249 werknemers; groot = 25-499 werknemers; zeer groot= 5 werknemers of meer. TABEL 3 INDICATOR INZAKE DE PERCEPTIE VAN DE KREDIETBELEMMERING 7-4 -4-5 4-5 7-5 Gezamenlijke indicator ² 6,8 3,6 3, 2,5,8 Volgens bedrijfstak Verwerkende nijverheid 2,8 8,9 9,3 8,4 6,5 Diensten aan bedrijven,6 7,9 6,2 6, 7,7 Bouwnijverheid 6,2 4, 4,5 4,5 7,6 Volgens grootte van onderneming³ Klein 8,5 3,2 5,2 3,8 2, Middelgroot 3,4,3 7,9 9,2 6,6 Groot 9,2 8,6 3,5,3 3,5 Zeer groot 4,7 6,8 9,7 8, 3,9 Percentage bedrijven dat de huidige kredietvoorwaarden als belemmerend percipieert. 2 Gewogen gemiddelde van de verwerkende nijverheid, de diensten aan bedrijven en de bouwnijverheid (criterium voor weging: uitstaande schulden bij kredietinstellingen). Binnen de bedrijfstakken worden de antwoorden van de bedrijven evenwel ongewogen berekend. 3 Klein: -49 werknemers; middelgroot: 5-249 werknemers; groot: 25-499 werknemers; zeer groot: 5 werknemers of meer. Communicatie Nationale Bank van Belgïe n.v. de Berlaimontlaan 4 BE- BRUSSEL tel. + 32 2 22 46.28 www.nbb.be Ondernemingsnummer: 3..34 - RPR Brussel