Lesaanbod 2014/2015 Primair Onderwijs Bibliotheek Zwolle Stadkamer i.o. Afdeling Educatie www./educatie 0
Inhoudsopgave WELKOM 2 TAAL & LEZEN Kerndoelen 6 Voorlezen is leuk! (groep 1 en 2) 8 Kikker en een heel bijzondere dag (groep 1 en 2) 9 Kleine Ezel & de Quiz (groep 1 en 2) 10 Haas & de Quiz (groep 3) 11 Sheherazade (groep 4) 12 Ren je rot (groep 3 en 4) 13 Boekentest (groep 5) 14 Je favo boek (groep 5 en 6) 15 Bieppstore (groep 6) 16 Blog je boek! (groep 7 en 8) 17 Eén tegen allen (groep 7 en 8) 18 Leespromotie (leerkrachten) 19 Cursus Open Boek (leerkrachten) 20 DigiTaal & Lezen (leerkrachten) 21 Interactief voorlezen (ouders) 22 Boeken zoeken & lezen (ouders) 23 MEDIAWIJSHEID Competenties 25 Wegwijs met de ipad (groep 1 t/m 4) 27 Spinternet (groep 1 t/m 4) 28 Mediawijsheid Ganzenbord (groep 3 en 4) 29 Cursus Word (groep 4) 30 Diploma Veilig Internet (groep 5 en 6) 31 Cursus PowerPoint (groep 5) 32 Mediawijsheid Ganzenbord (groep 5 en 6) 33 Diploma Veilig Internet (groep 7 en 8) 34 Maak je eigen website (groep 7 en 8) 35 Cursus Prezi (groep 7 en 8) 36 Media Makkers (groep 7 en 8) 37 Mediawijsheid in het onderwijs (leerkrachten) 38 Mijn kind & Media (ouders) 39 1
Lesaanbod Primair Onderwijs 2014/2015 Bibliotheek Zwolle Welkom! In dit document vindt u het nieuwe lesaanbod van Bibliotheek Zwolle. Ook in het schooljaar 2014/2015 is er weer een uitgebreid aanbod van activiteiten voor het Primair Onderwijs. De activiteiten sluiten aan op de belangrijke speerpunten in het onderwijs: taal- en leesbevordering en mediawijsheid. Vanuit de afdeling Educatie van Bibliotheek Zwolle zorgen we voor verbinding met en integratie van deze twee thema s in het onderwijs. Dit doen we door een groot aantal lessen en activiteiten aan te bieden, met als doel het vergroten van het leesplezier, het stimuleren van de taal- en leesontwikkeling en het ontplooien van mediawijsheid. Het aanbod is opgedeeld in de twee thema s Taal & Lezen en Mediawijsheid. Per thema wordt aangegeven welke lessen er mogelijk zijn. Sommige lessen zijn eenmalig, andere vormen een lessenreeks. Ook zijn er presentaties en workshops voor leerkrachten en ouders opgenomen in het aanbod. Belangrijk In dit document staat het begrip Brede scholen voor alle brede scholen die een samenwerkingsverband hebben met Bibliotheek Zwolle. Praktisch Alle lessen en presentaties/workshops kunnen worden uitgevoerd door één van onze medewerkers. Bij sommige activiteiten kunt u er voor kiezen om de les(sen) zelf uit te voeren. Het gaat dan om een Biebwijz leskoffer die gereserveerd kan worden via Biebwijz.nl. Dit wordt aangegeven bij de betreffende activiteiten. Elke les duurt circa 45 minuten, tenzij anders vermeld wordt. Voor de Mediawijsheid lessen zijn computers met internet en Flash een vereiste; één computer per twee leerlingen is voldoende. Op kunnen wij lessen op maat verzorgen, waarbij we tegemoet komen aan de wensen van de school, leerkrachten en/of kinderen. Financieel Brede scholen die een samenwerkingsverband hebben met Bibliotheek Zwolle, kunnen bij het aanbod gebruik maken van hun brede school uren t/m 1 januari 2015. Voor elke les wordt er anderhalf uur ingeleverd, dit is inclusief onze voorbereidingstijd en reistijd. Het aantal brede school uren is door de gemeente Zwolle vastgesteld en is per school verschillend. Niet-brede scholen betalen voor de activiteiten en leskoffers. De kosten worden per activiteit aangegeven. Besluit Vanaf 2015 werkt de gemeente toe naar een regeling waarbij de focus ligt op een wijk-gerelateerd, 2
naschools aanbod. Dit heeft als gevolg dat de brede school uren anders ingezet gaan worden en dat de verhouding binnenschools naschools verandert. Wij houden u op de hoogte van de ontwikkelingen en ons aanbod middels onze nieuwsbrief en website www./educatie. De Bibliotheek op School Een goede schoolbibliotheek ondersteunt en bevordert het leesplezier, de taalontwikkeling en de informatie- en mediavaardigheden. Met een lees- en mediaplan en deskundige ondersteuning van de bibliotheek kunt u een kwaliteitsslag maken en zorgen voor een ideale lees- en mediaomgeving. De Bibliotheek op School in een notendop: Structurele samenwerking van school, bibliotheek en gemeente; Gericht op aantoonbare verbetering van lezen, taal, informatie- en mediavaardigheid van leerlingen; Jaarlijks lees- en mediaplan met doelen en activiteiten vormt het operationele uitgangspunt; Structurele aandacht voor lezen en mediawijsheid (ingeroosterd); Goede doelgroepgerichte collectie boeken en materialen per leerling; Alle leerlingen en leerkrachten lid van de bibliotheek; Materialen beschikbaar voor op school en thuis; Minimaal 50 procent van de collectie is fysiek in de school aanwezig en direct uitleenbaar; Overige deel van collectie is ook fysiek aanwezig of wordt gereserveerd via de digitale Bibliotheek op School; Goede samenwerking tussen kundige en opgeleide leescoördinator (school) en leesconsulent (bibliotheek); Goede samenwerking tussen kundige en opgeleide mediacoaches van school en bibliotheek; Resultaten worden gemonitord en bijgestuurd. Veel scholen in Zwolle zijn intussen al voorzien van een Bibliotheek op School. De projectleider van de bibliotheek maakt samen met de leescoördinatoren van de school de plannen. Hiervoor krijgen de leescoördinatoren de cursus Open Boek aangeboden. Vanuit de afdeling Educatie bieden wij ondersteuning bij de organisatie van de Bibliotheek op School. U kunt te allen tijde contact met ons opnemen voor meer informatie, overleg of ondersteunende taken. Wij helpen uw school graag verder met het opzetten van de Bibliotheek op School! Voor vragen en informatie over de Bibliotheek op School kunt u terecht op de website www.bibliotheekopschool.nl of bij onze medewerkers Nicole Verkerk en Marieke Bruins. Projecten en themaweken Bibliotheek Zwolle zorgt voor een uitgebreid activiteitenaanbod tijdens speciale themaweken of dagen. Op onze website www. vindt u meer informatie over onder andere: De Kinderboekenweek (1 t/m 12 oktober 2014) De week van de Mediawijsheid (21 t/m 28 november 2014) 3
De Nationale Voorleesdagen (21 t/m 31 januari 2015) De Voorleeswedstrijd (2014/2015) Verrijking van het lesaanbod Indien gewenst kunnen wij tevens adviseren over literaire verrijking van methodes, lessen of zaakvakken op school. Hiervoor bieden we media zoals leesondersteunende verhalen, informatieve boeken en dvd s. Voor vragen en informatie hierover kunt u terecht bij onze teamleider Ineke van Oort. Advies over cultuureducatie Voor het aanbod cultuureducatie van onze nieuwe organisatie de Stadkamer kunt u terecht op www.cultuureducatiezwolle.nl. Vanuit de nieuwe organisatie de Stadkamer adviseren we u graag over het leggen van een verbinding tussen lees- en taalonderwijs en cultuureducatie. U kunt hiervoor contact opnemen met Ineke van Oort. Contactgegevens Team Educatie Medewerker Functie Email Team Educatie educatie@ lesaanbodpo@ (mailadres voor het reserveren van lessen) Ineke van Oort Teamleider i.van.oort@ Marieke Bruins Consulent m.bruins@ (contactpersoon voor Bibliotheek op School) Nicole Verkerk Combinatiefunctionaris n.verkerk@ Ellen Geersing Combinatiefunctionaris e.geersing@ Anneloes Zomerdijk Combinatiefunctionaris a.zomerdijk@ Marijke van den Berge Educatief medewerker m.vandenberge@ Voor vragen en/of opmerkingen kunt u mailen met één van onze medewerkers. De contactgegevens staan ook bij de activiteiten vermeld. Hopelijk tot ziens op uw school of in de bibliotheek! Team Educatie Bibliotheek Zwolle Stadkamer in oprichting 4
5
Taal & Lezen Kerndoelen De projecten van Taal & Lezen zijn gericht op taal- en leesbevordering. Alle projecten zijn gerelateerd aan één of meerdere kerndoelen, zoals die verwoord zijn in Kerndoelen Primair Onderwijs van het Ministerie van OCW, april 2006. Mondeling taalonderwijs 1. De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 2. De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren. 3. De leerlingen leren informatie te beoordelen in discussies en in een gesprek dat informatief of opiniërend van karakter is en leren met argumenten te reageren. Schriftelijk taalonderwijs 4. De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema s, tabellen en digitale bronnen. 5. De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen. 6. De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale. 7. De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten. 8. De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift, bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur. 9. De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. 12. De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder woordenschat vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken. Mens en samenleving 35. De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als consument. 6
In de volgende tabel staat aangegeven welke kerndoelen relateren aan de verschillende projecten. Mondeling taalonderwijs Schriftelijk taalonderwijs Mens & Samenleving Groep Bibliotheek activiteit 1 2 3 4 5 6 7 8 9 12 35 1, 2 Voorlezen is leuk* X X X X X 1, 2 Kikker en een heel bijzondere dag X X X X X X 1, 2 Kleine Ezel & de Quiz* X X X X X 3, 4 Haas & de Quiz X X X X X 3, 4 Sheherazade X X X X 3, 4 Ren je rot* X X X 5, 6 Boekentest* X X X X 5, 6 Je favo boek X X 5, 6 BieppStore* X X X X 7, 8 Blog je boek X X X X X 7, 8 Eén tegen allen* X X X X X X X * (Inclusief) bibliotheekbezoek 7
Groep 1 en 2 Voorlezen is leuk! (bibliotheekbezoek) Groep 1-2 2014/2015, op afspraak Doelen: - Bevorderen van het leesplezier - Bevorderen van het voorlezen thuis - Vergroten van begrip en woordenschat Kerndoelen: 1, 2, 4, 9, 12 1 45 minuten Kist met prentenboeken Speelontdekboeken Strippenkaarten Stickers/stempels Leerkrachtenhandleiding Brede scholen: 1,5 uur 'Voorlezen is leuk!' stimuleert op een actieve manier zowel het bibliotheekbezoek als het voorlezen thuis. Ouderparticipatie is dan ook een belangrijk uitgangspunt in dit project. De basis voor Voorlezen is leuk zijn de speelontdekboeken Boekenpret. Hierin staan uitgebreide voorlees- en speltips. Een aantrekkelijke strippenkaart zorgt voor extra leesplezier. Tijdens een bezoek aan de bibliotheek wordt in de groep een prentenboek voorgelezen. Daarna gaan de kinderen aan de slag met allerlei activiteiten. De kleuters krijgen op school via de leerkracht een prentenboek en een speelontdekboek mee naar huis. Het boek staat boordevol voorlees- en speltips voor thuis. Ook krijgen ze een strippenkaart. Bij elk bibliotheekbezoek krijgen de kleuters stickers of stempeltjes die ze kunnen sparen. Bij inlevering van de volle strippenkaart krijgen ze van de bibliotheek natuurlijk een kleine beloning. Op de achterkant van de strippenkaart staan voorleestips voor de ouders. Deze activiteit is ook te reserveren als Biebwijz leskoffer, zie www.biebwijz.nl. Voor gebruik van een Biebwijz koffer dienen brede scholen 1,5 uur in te leveren. Niet brede scholen betalen de op Biebwijz.nl aangegeven prijs voor de leskoffer. In de bibliotheek 8
Groep 1 en 2 Kikker en een heel bijzondere dag Groep 1-2 2014/2015, op afspraak Doelen: - Bevorderen van het leesplezier - Bevorderen van het voorlezen thuis - Vergroten van begrip woordenschat Kerndoelen: 1, 2, 4, 5, 9, 12 2 45 minuten Kist met prentenboeken over Kikker Dierenmaskers Kikkerpop Lessuggesties voor de leerkracht Feest, wat fijn! Taart, muziek, slingers, ballonnen én limonade: welk kind kijkt er nu niet uit naar een feest? Tijdens de lessen van Kikker en een heel bijzondere dag ervaren de kinderen het plezier van prentenboeken. De bibliotheekmedewerker leest een boek voor en introduceert een kist met boeken over Kikker. De boeken worden twee weken uitgeleend aan de klas en mogen ook met de kinderen mee naar huis. Tijdens dit project leren ze spelenderwijs begrippen als feest, dagen van de week, emoties en kleuren. In de kist zitten dierenmaskers en een kikkerpop waarmee de kinderen volop de gelegenheid krijgen om het verhaal te vertellen en uit te spelen. Deze activiteit is ook te reserveren als Biebwijz leskoffer, zie www.biebwijz.nl. Voor gebruik van een Biebwijz koffer dienen brede scholen 1,5 uur in te leveren. Niet brede scholen betalen de op Biebwijz.nl aangegeven prijs voor de leskoffer. Brede scholen: 3 uur Cultuureducatie tip bij deze lessenreeks! Theatervoorstelling Kikker is jarig! Maandag 2 maart 2015 in Odeon De Spiegel Het is 25 jaar geleden dat Kikker zijn eerste avonturen beleefde in de boeken van Max Veldhuijs. Kikker is dus jarig en wordt 25! En Kikker is vrolijk omdat hij is jarig is. Maar dan begint hij te twijfelen, zijn vriendjes zijn hem toch niet vergeten? Een feestelijke voorstelling voor de kleuters en de kinderen uit groep 3 en 4 om op een vrolijke manier in aanraking te komen met het fenomeen theater en musical. Kijk voor meer informatie op: www.cultuureducatiezwolle.nl. 9
Groep 1 en 2 Kleine Ezel & de Quiz (inclusief bibliotheekbezoek) Groep 1-2 2014/2015: op afspraak Doelen: - Bevorderen van het leesplezier - Vergroten van begrip en woordenschat Kerndoelen: 1, 2, 4, 9, 12 2 45 minuten Kist met boeken over Kleine Ezel Letters Lessuggesties voor de leerkracht Kennen de kinderen Kleine Ezel? In deze lessen maken ze uitgebreid kennis met hem in de boeken van Rindert Kromhout en Annemarie van Haeringen! In de eerste les brengen de kinderen een bezoek aan de bibliotheek. Hier krijgen ze een verhaal te horen over Kleine Ezel en mogen ze aansluitend op zoek naar letters, waarmee een spelletje wordt gedaan. Tot slot krijgt de groep een aantal boeken van Kleine Ezel mee naar school. De leerkracht ontvangt een activiteitenhandleiding, zodat de kinderen in de weken erna met het thema aan de slag kunnen. Na twee tot drie weken komt de bibliotheekmedewerker op school voor de Grote Kleine Ezel Quiz! Hoeveel weten de kinderen inmiddels over Kleine Ezel en zijn vriendjes? Brede scholen: 3 uur Een les in de bibliotheek en een les op school 10
Groep 3 Haas & de quiz Groep 3 2014/2015: op afspraak Doelen: - Leren van begrippen - Bevorderen van het leesplezier Kerndoelen: 1, 2, 7, 9, 12 2 45 minuten Kist met boeken over Haas Lessuggesties voor de leerkracht Maak uitgebreid kennis met Haas en zijn vriendjes! De kinderen krijgen allerlei spannende avonturen van Haas te horen. In de klas wordt een aantal boeken van Haas, van auteur Annemarie Bon, geïntroduceerd. De bibliotheekmedewerker leest een fragment voor uit één van de boeken en de kinderen worden enthousiast gemaakt voor de andere verhalen over Haas. De boeken worden twee weken uitgeleend aan de groep en mogen ook met de kinderen mee naar huis. De leerkracht kan in de tussentijd het thema Haas uitbreiden met diverse activiteiten. Na twee weken komt de bibliotheekmedewerker terug voor de Grote Haas Quiz. Hoeveel weten de kinderen over Haas en zijn vriendjes? Brede scholen: 3 uur 11
Groep 4 Sheherazade Groep 4 2014/2015: op afspraak Doelen: - Leren van begrippen - Bevorderen van het leesplezier Kerndoelen: 1, 2, 7, 9 1 45 minuten Ladenkastje met 6 voorwerpen Kist met boeken van verschillende boekensoorten Lessuggesties voor de leerkracht Noem de naam Sheherazade en beelden en geluiden uit het Midden-Oosten dringen zich aan ons op. Sheherazade vertelt de sultan duizend en één nachten lang verhalen en weet daardoor haar terechtstelling uit te stellen. Door het project Sheherazade maken leerlingen in groep 4 kennis met verschillende soorten boeken als prentenboeken, leesboeken, informatieve boeken, gedichten, verhalenbundels en sprookjesboeken. De bibliotheekmedewerker komt met een prachtig kastje in de klas met zes laatjes. Elk laatje bevat een voorwerp dat verwijst naar de boekensoort. De boeken blijven enkele weken in de klas om gelezen te worden. Deze activiteit is ook te reserveren als Biebwijz leskoffer, zie www.biebwijz.nl. Voor gebruik van een Biebwijz koffer dienen brede scholen 1,5 uur in te leveren. Niet brede scholen betalen de op Biebwijz.nl aangegeven prijs voor de leskoffer. Brede scholen: 1,5 uur 12
Groep 3 en 4 Ren je rot (bibliotheekbezoek) Groep 3-4 2014/2015: op afspraak Doelen: - Leren van begrippen - Bevorderen van het leesplezier Kerndoelen: 1, 7, 9 1 45 minuten Rennen mag natuurlijk niet in de bibliotheek, maar vooruit, voor dit bezoek maken we een uitzondering. De kinderen spelen namelijk het spel Ren je rot tijdens dit bibliotheekbezoek! De bibliotheekmedewerker leest een fragment voor uit het nieuwe boek van Vivian den Hollander: Botel Bibalo, een spannende ontsnapping. De kinderen moeten héél goed opletten, want na het voorlezen krijgen ze vragen voor hun kiezen over het verhaal! Ze moeten rennen naar het goede antwoord en voor elk goed antwoord verdienen ze een muntje. Wie heeft aan het eind de meeste muntjes en wordt koning(in) Bibalo? Boek Botel Bibalo Muntjes Antwoordplaten Brede scholen: 1,5 uur In de bibliotheek 13
Groep 5 Boekentest (bibliotheekbezoek) Groep 5 2014/2015: op afspraak Doelen: - Bewust een keuze maken voor een boek - Bevorderen van het leesplezier Kerndoelen: 3, 9, 12, 35 Hoe kies je een leuk boek uit? Waar moet je op letten? En wat is belangrijk bij het maken van een keuze? De Boekentest voor leerlingen van groep 5 staat boordevol vragen over het kiezen van boeken en alles wat daarmee samenhangt. Met De Boekentest leren kinderen een bewuste keuze maken! Tijdens het bibliotheekbezoek maken de kinderen De Boekentest en mogen ze op basis van de testresultaten een aantal boeken kiezen en lenen. Eenmaal op school is het lezen geblazen! 1 Duur: per les: 45 minuten Kist met boeken van verschillende boekensoorten Boekentest Brede scholen: 1,5 uur In de bibliotheek 14
Groep 5 en 6 Je favo boek Groep 5-6 2014/2015: op afspraak Doelen: - Ontdekken v/h eigen favoriete genre - Leren schrijven van een verhaal - Bevorderen van het leesplezier Kerndoelen: 5, 9 3 45 minuten Kist met boeken van verschillende boekensoorten Verhaaldobbelstenen Kaften Leestypetest De één houdt van boeken over sport, de ander houdt van griezelverhalen. Wat voor leestypes zitten er eigenlijk in de klas? In deze les gaan de kinderen eerst aan de slag met de test Welk leestype ben jij? Naar aanleiding van de uitkomst bedenken ze een eigen boek van dat genre. Met drie verhaaldobbelstenen worden hoofdpersoon, onderwerp en plaats vastgesteld. Dan beginnen ze met het ontwerpen van de boekenkaft. Natuurlijk is het niet alleen belangrijk dat het boek er mooi uitziet, er moet ook een echte flaptekst op komen te staan. Tot slot schrijven ze het eerste hoofdstuk van hun verhaal. De kinderen zijn dus de schrijver, illustrator én de uitgever van hun boek! De bibliotheekmedewerker komt in dit project drie keer voor een les in de klas. Brede scholen: 4,5 uur 15
Groep 6 BieppStore (inclusief bibliotheekbezoek of in de Bibliotheek op School indien aanwezig) Groep 6 2014/2015: op afspraak Doelen: - Wegwijs worden in de bibliotheek; weten hoe ze moeten zoeken - Kennis maken met apps en met de werking van de Appstore - Bevorderen van het leesplezier Kerndoelen: 3, 8, 9, 35 2 Bibliotheekbezoek: 1 uur Les op school: 30 minuten Kist met boeken van verschillende boekensoorten ipads van bibliotheek Wifi/internetaansluiting Kom shoppen in de BieppStore en download leuke, leerzame en verrassende apps door het uitvoeren van opdrachten in de bibliotheek (op School). Welke groep kan goed zoeken in de bieb en lukt het om zijn winkelmandje vol te krijgen? Gewapend met een tablet en toegang tot BieppStore leren leerlingen op een speelse manier zoeken in de bibliotheek. Virtueel shoppend, maken de leerlingen kennis met onder meer verschillende kinderboekenschrijvers, verfilmde boeken en gedichten. Ze leren zoeken in de catalogus en de fysieke collectie van de bibliotheek (op school). Is een opdracht succesvol uitgevoerd? Dan is een Bieppkredietkaartje verdiend waarmee de (fictieve) app gedownload kan worden. Dit interactieve en multimediale bibliotheekbezoek is ontwikkeld voor groep 6. De bibliotheekmedewerker zorgt voor een aantal ipads; daarbij is een goed werkende internetverbinding nodig (Wifi code). Leerlingen werken bij BieppStore in groepjes van drie of vier leerlingen. Brede scholen: 3 uur Een les op school en een les in de bibliotheek 16
Groep 7 en 8 Blog je boek! Groep 7-8 2014/2015: op afspraak Doelen: - Gericht kunnen zoeken op internet naar onderwerpen en relevante informatie - Bevorderen van het leesplezier - Bevorderen van een goede samenwerking in de klas Kerndoelen: 5, 6, 7, 8, 9 3 Lesduur: 45 minuten Kist met boeken van de bibliotheek Computers Wifi/internetaansluiting Brede scholen: 4,5 uur Tegenwoordig is het heel hip om je eigen blog te hebben. Favoriete bloggers schrijven over uiteenlopende onderwerpen en worden vaak door enorme aantallen mensen op internet gevolgd. Wat is een blog eigenlijk? Een weblog is een logboek dat online bijgehouden kan worden. Op een weblog kun je makkelijk teksten, afbeeldingen en video s delen met de rest van de wereld en iedereen kan vervolgens op deze berichten reageren. Een weblog kan in het onderwijs voor verschillende doeleinden worden gebruikt: Communiceren met een andere school (bijvoorbeeld in het buitenland) Publiceren van opstellen of verhaaltjes Publiceren van werkstukken Nieuws in de groep delen Huiswerkagenda Een klassendagboek Bijles en contact voor langdurig zieke leerlingen Tijdens deze lessen gaan we een blog maken over boeken. De bibliotheekmedewerker laat een aantal leuke/interessante blogs zien en overlegt met de leerlingen en de leerkracht hoe het blog er uit komt te zien en welke informatie er op kan komen. Stapsgewijs ontstaat het blog en leren de kinderen informatie te kiezen, vorm te geven en het blog kenbaar te maken om volgers te krijgen. N.B. Voor deze lessenreeks zijn computers met internet nodig; minstens één computer per twee leerlingen. 17
Groep 7 en 8 Eén tegen allen (inclusief bibliotheekbezoek) Groep 7-8 2014/2015: op afspraak Doelen: - Kennismaken met en gebruik maken van de collectie van de openbare bibliotheek - Goed gebruik kunnen maken van de catalogus van de openbare bibliotheek - Gericht kunnen zoeken op internet naar onderwerpen als schrijvers, uitgevers, spreekbeurten en werkstukken - Bevorderen van het leesplezier - Bevorderen van een goede samenwerking in de klas Kerndoelen: 1, 2, 3, 4, 6, 7, 9 2 45 minuten De bibliotheek daagt de klas uit om een aantal opdrachten uit te voeren. Nee, dit is niet zo maar een spelletje, dit is bloedserieus! Beide partijen tekenen een heus contract. De inzet bepalen de klas en de bibliotheek samen. De verliezer levert een tegenprestatie, dat is zeker. Welke klas durft de uitdaging met de bibliotheek aan te gaan? De klas moet opdrachten uitvoeren die op een poster (A1- formaat) staan. De poster komt uiteraard in de klas te hangen. De kinderen moeten bijvoorbeeld een lijst met 6 boeken maken die door Jacques Vriens zijn geschreven, een rap maken over het onderwerp lezen en deze rap opvoeren voor de klas of een lekker recept maken uit een kinderboek en dit klaarmaken voor de bibliotheek. Aan het eind levert de groep een map in met de opdrachtresultaten en beoordeelt de bibliotheekmedewerker of het goed is uitgevoerd en wie de tegenprestatie zal moeten leveren Het getekende contract geldt! Deze activiteit is ook te reserveren als Biebwijz leskoffer, zie www.biebwijz.nl. Voor gebruik van een Biebwijz koffer dienen brede scholen 1,5 uur in te leveren. Niet brede scholen betalen de op Biebwijz.nl aangegeven prijs voor de leskoffer. Poster met opdrachten Handleiding voor de leerkracht Contract Brede scholen: 3 uur Een les in de bibliotheek en een les op school 18
Workshop voor leerkrachten Leespromotie Leerkrachten PO 2014/2015: op afspraak Doelen: - Stimuleren van leespromotie (en daarmee leesbevordering) in de klas - Vergroten van de kennis en vaardigheden bij het inzetten van leespromotie Duur workshop: ± 1,5 uur Kinderen die veel lezen, doen dit vaak met veel plezier. Plezier vormt de basis van leesbevordering. Maar hoe zorg je ervoor dat kinderen die minder plezier aan lezen beleven er meer plezier in krijgen? In deze workshop ervaar je hoe je als leerkracht aan leespromotie kunt doen in je klas. Want wanneer je dit structureel inzet, wordt het leesplezier ongetwijfeld gestimuleerd, met als gevolg een betere taal- en leesontwikkeling. De workshop duurt een uur tot anderhalf uur. N.B. Voor deze workshop zijn een digibord en internet nodig. Brede scholen: 4 uur 19
Workshop voor leerkrachten Cursus Open Boek Leerkrachten PO 2 keer per jaar. Neem voor exacte lesdata contact op. Doelen: - Visie ontwikkelen op het gebied van leesbevordering - Opstellen van een lees- en mediaplan - Vergroten van kennis en vaardigheden die nodig zijn voor het realiseren van leesbevordering 5 3 uur 300,- incl. handboek (voor zowel leerkrachten van brede scholen als voor leerkrachten van niet brede scholen) De bibliotheek Mail naar: educatie@ De cursus Open Boek leidt leerkrachten in het primair onderwijs op tot leescoördinator. Een leescoördinator brengt meer eenheid in het leesonderwijs. Invalshoek is de leesbevordering: leesbeleving en -interesse, leesmotivatie en literaire competenties. Het niveau van begrijpend en technisch lezen wordt beïnvloed door de motivatie van de lezer, de tijd om te lezen en de beschikbare boeken. De leescoördinator zorgt er samen met het team voor dat het leesonderwijs is voorzien van de volgende basisvoorwaarden: Een visie op lezen Voldoende (voor)leestijd Een actuele gevarieerde boekencollectie De kwaliteit van werkvormen Deelname aan leesactiviteiten en projecten Deskundigheidsbevordering van leerkrachten Een leescoördinator stelt een (school)leesplan op met daarin de plannen en activiteiten voor het leesonderwijs. De cursus Open Boek bestaat uit vijf themabijeenkomsten. De cursus heeft als slotopdracht om een realistisch schoolleesplan te schrijven voor de eigen school. Met behulp van de website www.leesplan.nl, onderdeel Mijn Leesplan, wordt dit schoolleesplan opgesteld. De cursisten ontvangen aan het eind van de cursus een certificaat. Voor meer informatie over deze cursus kunt u terecht op www.cursusopenboek.nl en/of contact opnemen via educatie@. 20
Workshop voor leerkrachten DigiTaal & Lezen Leerkrachten PO 2014/2015: op afspraak Doelen: - Vinden en beoordelen van geschikte digitale prentenboeken, apps, e.d. - Inzetten van digitaal taal- en leesmateriaal in de klas Duur workshop: ± 1,5 uur Brede scholen: 4 uur We zitten middenin het digitale tijdperk. Je kunt het zo gek niet bedenken of het gebeurt tegenwoordig digitaal. Zo ook de prentenboeken! Digitale prentenboeken kunnen erg educatief waardevol zijn. Als vervanging van een papieren versie, maar ook zeker als aanvullend materiaal. Er komen steeds meer digitale prentenboeken online, waarvan er een groot aantal goed te gebruiken is. Je moet ze alleen weten te vinden! Uit onderzoek is gebleken dat het gebruik van digitale prentenboeken een significant effect heeft op het verhaalbegrip en de expressieve woordenschat. Naast de digitale prentenboeken zijn er tal van educatieve taalen leesapps en luisterboeken. Ze zijn er in vele soorten en maten, voor jong en oud! Wat is er allemaal te vinden op gebied van digitaal taal- en leesonderwijs? Op welke manieren kun je dit inzetten in de klas? Hoe zorg je ervoor dat het digitale materiaal de taal- en leesontwikkeling van het kind stimuleert? Met deze workshop krijg je antwoord op alle vragen en zal het digibord een nog belangrijkere functie krijgen in de klas. De workshop duurt ongeveer anderhalf uur. De bibliotheekmedewerker neemt een aantal ipads mee. N.B. Voor deze workshop zijn een digibord en internet nodig. 21
Workshop voor ouders Interactief voorlezen Ouders van kinderen in het PO 2014/2015: op afspraak Doelen: - Bevorderen van vaardigheden in interactief voorlezen bij ouders - Stimuleren dat er thuis wordt voorgelezen Duur workshop: ± 1,5 uur Kist met diverse kinderboeken Minimum aantal deelnemers: 8 Brede scholen: 4 uur Voorlezen is erg leuk en tegelijkertijd een uitstekende manier om de taalontwikkeling van het kind te stimuleren. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen uit gezinnen waarin veel wordt voorgelezen, taalvaardiger zijn dan kinderen die thuis niet of nauwelijks zijn voorgelezen. Ze hebben een grotere woordenschat en scoren beter op begrijpend lezen. Hierdoor zijn ze ook beter in leren in het algemeen. Goed voorlezen is een interactief proces. Het is een samenspel tussen ouder en kind, of tussen leerkracht en leerlingen. Door het inlassen van interactieve momenten tijdens het voorlezen worden de taalontwikkeling, het verhaalbegrip en de woordenschat van kinderen gestimuleerd. Hoe je interactief voorlezen het beste kunt aanpakken, leert men in deze workshop. 22
Workshop voor ouders Boeken zoeken & lezen Ouders van kinderen in het PO 2014/2015: op afspraak Doelen: - Vergroten van de zoekvaardigheden van ouders in het vinden van geschikte kinderboeken - Vergroten van de kennis van ouders betreft geschikte kinderboeken, verschillende mediasoorten en bibliotheekmaterialen - Stimuleren dat er thuis wordt voorgelezen Duur workshop: ± 1,5 uur Kist met diverse kinderboeken Hoe meer er thuis gelezen wordt, hoe beter de taal- en leesontwikkeling van het kind. Het is daarom erg belangrijk dat ouders weten welke boeken geschikt zijn voor welke leeftijd en hoe zij deze kunnen vinden. Tijdens de workshop wordt ingegaan op de lees- en taalontwikkeling van het kind en welke boeken daarbij passen. Hoe lees je voor aan kinderen en waarom is voorlezen zo belangrijk? Wat is interactief voorlezen en hoe kies je een boek? Verder geven we tips over hoe ouders met kinderen en boeken aan de slag kunnen gaan. Ook wordt er een boekpresentatie gegeven, waarbij we verschillende mediasoorten laten zien. We geven informatie en advies over deze bibliotheekmaterialen. De workshop kan op maat gegeven worden: algemeen of toegespitst op een groepsniveau. De concrete invulling wordt bepaald in samenspraak met de school. N.B. Voor deze workshop zijn een digibord en internet nodig. Minimum aantal deelnemers: 8 Brede scholen: 4 uur 23
24
Mediawijsheid Competenties Mediawijsheid is het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde samenleving (Raad van Cultuur, juli 2005). Mediawijsheid bestaat uit tien competenties, die een leerling nodig heeft om mediawijs te worden. De tien competenties zijn opgesplitst in vier deelgebieden: Begrip B1. Inzicht hebben in de medialisering van de samenleving B2. Begrijpen hoe media gemaakt worden B3. Zien hoe media de werkelijkheid kleuren Gebruik G1. Apparaten, software en toepassingen gebruiken G2. Oriënteren binnen media-omgevingen Communicatie C1. Informatie vinden en verwerken C2. Content creëren C3. Participeren in sociale netwerken Strategie S1. Reflecteren op het eigen mediagebruik S2. Doelen realiseren met media Al onze Mediawijsheid projecten zijn gerelateerd aan meerdere competenties. Op de volgende pagina wordt in schema aangegeven welke mediawijsheidcompetenties relateren aan de verschillende projecten. De afdeling Educatie van Bibliotheek Zwolle heeft een Nationaal Mediacoach in dienst en draagt daarmee het Nationaal Keurmerk Mediawijsheid. 25
Het competentiemodel is ontwikkeld door Mediawijzer.net en ziet er als volgt uit: Groep Bibliotheekactiviteit B1 B2 B3 G1 G2 C1 C2 C3 S1 S2 1 t/m 4 Wegwijs met de ipad X X X 1 t/m 4 Spinternet X X X X 3 t/m 8 Mediawijsheid Ganzenbord X X X X X 4 Cursus Word X X X X X 5 t/m 8 Diploma Veilig Internet X X X X X X X X X X 5 Cursus PowerPoint X X X X X X 7, 8 Maak je eigen website X X X X X X 7, 8 Cursus Prezi X X X X X X 7, 8 Media Makkers X X X X X X X X X X 26
Groep 1 t/m 4 Wegwijs met de ipad Groep 1 t/m 4 2014/2015, op afspraak Mediawijsheidcompetenties: B1, G1, G2 2 45 minuten ipads van de Bibliotheek Brede scholen: 3 uur De kinderen van nu groeien op in een digitale wereld. Internet is een belangrijk onderdeel van het leven geworden. Daar hoort ook de ipad bij. Maar wat kun je er eigenlijk allemaal mee? De eerste les begint met een kringgesprek over digitale media. Wat is het verschil tussen een boek en een ipad? Kun je een boek lezen op een ipad? En wat kun je er verder allemaal mee doen? Vervolgens maken de kinderen spelenderwijs kennis met diverse educatieve apps op de ipad, geschikt voor groep 1/2 of groep 3/4. De bibliotheekmedewerker neemt hiervoor een aantal ipads mee. De apps met spelelement dragen ook bij aan de taal- en leesontwikkeling van de kinderen en zorgen tegelijkertijd voor een plezierige ervaring met de ipad. De tweede les worden de kinderen uitgedaagd tijdens een heuse ipad Quiz! Hoe zet je de ipad neer? Waar vind je de Home-knop? Hoe maak je een selfie? Kortom, een uitdagende én mediawijze les! 27
Groep 1 t/m 4 Spinternet Groep 1 t/m 4 2014/2015, op afspraak Mediawijsheidcompetenties: B1, B2, G1, G2 2 45 minuten ipads van de Bibliotheek Computers met internetaansluiting Digibord We leren kinderen lezen en schrijven, maar in onze mediamaatschappij is ook de digitale geletterdheid steeds belangrijker. Spinternet leert jonge kinderen spelenderwijs het ABC op gebied van mediawijsheid, te beginnen met internet. De lessen Spinternet bestaan onder andere uit een filmpje waarin (Sp)internet uitgelegd wordt, gesprekken over media & internet en een computerspel met bijbehorende verwerkingsactiviteiten. De kinderen ontdekken op een visuele en actieve manier wat internet is, hoe het werkt en waarvoor het allemaal wordt gebruikt. N.B. Voor deze lessenreeks zijn een digibord en computers met internet en Flash nodig. Brede scholen: 3 uur 28