Informatiefiche 1 Grondstof Meest producerende landen Aandeel in wereldproductie Kobalt DR Congo, Zambia, Marokko & Westelijke Sahara 51 % Industrieel Diamant DR Congo, Botswana, Zuid-Afrika 49% Koper DR Congo, Zambia 8% Filmfragment over het gebruik van mineralen uit de Congolese mijnen: Surf naar Youtube, zoek naar conflict minerals 101 en bekijk het filmpje. 1
Coltan, Oost-Congo en... jouw GSM? Bron: http://www.ibtimes.co.uk/articles/351164/20120612/anonymous-traxys-dr-congo-coltan-lead-ore.htm Er is een rechtstreeks verband tussen de handel in mineralen in Oost- Congo en de gruweldaden die worden uitgevoerd op de Congolese burgers door gewapende groeperingen. Alle grootste gewapende groepen die momenteel actief zijn in Oost- Congo financieren zich met de handel in waardevolle mineralen, zoals tin en coltan. Deze twee worden onder andere gebruikt in GSM s (bv voor solderingen en micro-elektronica). Bron: The UN Group of Experts (December 2008), and the UN Group of Experts S/2008/43 (February 2008)) MAAR er zijn alternatieven op de markt! Surf naar Youtube en zoek op Fairphone, buy a phone start a movement en ontdek het verschil met je gewone GSM. 2
Informatiefiche 2 i Wist je dat... één op drie vrouwen en één op vijf mannen reeds verkracht werden in Oost-Congo?! Elisabeth Sekanabo getuigt over wat gebeurde tijdens de rellen in Goma op 28 fabruari 2013: Er worden elke dag mensen doodgeschoten in Goma. Niemand weet waarom en niemand weet wie achter de moorden zit. Ik heb gruwelijke getuigenissen gehoord van mensen. Zo zouden er 's nachts dieven van deur tot deur gaan en inwoners dwingen hun geld af te geven. Zelfs als de burgers geld geven, lopen ze nog steeds een hoog risico om vermoord te worden. Wanneer de plaatselijke bewoners de dieven te pakken krijgen, is het hek dan ook van de dam. Ze slaan de dieven in elkaar tot ze sterven. Elisabeth Sekanabo, voorzitster van Amuka, een VZW die opkomt voor vouwen in Congo Bron: Artikel Er worden nog elke dag mensen vermoord in Goma, Mo*Magazine, 28 februari 2013. Filmfragment over de gevolgen van de verkrachtingen: surf naar www.deredactie.be en zoek naar het filmpje Een nieuwe golf van seksueel geweld in Oost-Congo (30/12/2012). GEWELD IS ALOMTEGENWOORDIG OORDIG De verhoogde aanwezigheid van soldaten en gewapende groepen rondom de Congolese vluchtelingenkampen zorgen voor voortdurende onveiligheid. Alle partijen in het conflict moeten het verkrachtingsprobleem aanpakken, stelt Thierry Goffeau, coördinator voor Artsen zonder Grenzen in Oost-Congo. Verkrachting is schering en inslag geworden. De daders kunnen straffeloos hun gang gaan. Tegelijkertijd zijn slachtoffers bang dat er wraak op ze genomen wordt, dus doen er maar weinig aangifte. Als vrouwen dichtbij de kampen of in de naburige dorpen naar sprokkelhout of voedsel zoeken, worden ze aangevallen. Een vluchteling vertelt: Ineens zag ik twee mannen in uniform die zeiden dat als ik niet wilde sterven, ik seks met hen moest hebben. Ook binnen het kamp zelf worden vrouwen verkracht. Het geweld is alom aanwezig, zegt Maria Jacob, psychologe voor Artsen Zonder Grenzen. Het geweld is gebaseerd op macht, de wet van de sterkste, de wet van het wapen. 3
OostOost-Congo: Congo: van oorlog naar vrede Bron: Artikel Elke dag worden er vluchtelingen verkracht in kampen Oost-Congo, www.artsenzondergrenzen.nl, 17 januari 2013 Bron: http://powerfulinfographic.com/wp-content/uploads/2011/06/image-one.jpg Bekijk de reportage over Dr. Mukwege, die verkrachte vrouwen behandelt. Surf naar www.nos.nl en zoek op Arts helpt verkrachte vrouwen. Wist je dat...... ongeveer één op de tien kinderen in DR Congo kindsoldaat is? Dat zijn er 30.000.... de VN stellen dat 15 tot 30% van de nieuwe soldaten in het leger van DR Congo jonger zijn dan 18 jaar?... één van de redenen waarom het leger en de rebellen kindsoldaten gebruiken is dat het voor de vijand moreel lastiger is om kinderen te doden? 4
Informatiefiche 3 i Wist je dat......er meer dan 100.000 mensen in verschillende vluchtelingenkampen rond Goma zitten? Na de gevechten tussen rebellen en regeringstroepen in november 2012 sloegen velen op de vlucht.... er meer dan 12.000 mensen op de vlucht zijn door de gevechten van M23? Bronnen: Artikel Congo: vluchtelingen in Noord-Kivu opnieuw in ernstige problemen. www.msf-azg.be, 14 december 2012 Artikel Bijna 12.000 Congolezen ontheemd door gevechten tussen M23-rebellen, www.hln.be, 12 maart 2013 Plaatsen waar M23 actief was in 2012 Filmfragment waarin de rol van andere landen in het conflict aan bod komt: surf naar www.deredactie.be en zoek het filmpje Reynders: Nieuw tijdperk voor Congo. 5
Deze kaart geeft een overzicht van de meer dan 25 gewapende groepen die actief zijn in Noord- en Zuid Kivu op 5 december 2012. Ondertussen is er weer heel wat veranderd: M23 is gesplitst, verschillende Mai Mai groepen geven zichzelf over, enz... Bron: http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-20586792?print=true De MUNESCO-vredesmacht van de Verenigde Naties is met ongeveer 20.000 manschappen ter plaatse. Wat doen zij aan al de ellende in de regio? In Goma heb ik de soldaten van de Verenigde Naties gezien, ze rijden er met hun jeeps door de stad om zogezegd de veiligheid te garanderen. De blauwhelmen zijn er om de bevolking te beschermen en te helpen, maar dat doen ze niet. Er worden vrouwen verkracht net naast en zelfs in de vluchtelingenkampen en ze doen er niets aan. De troepen observeren gewoon de hele toestand. Ze maken rapporten van de gebeurtenissen en daar blijft het bij. Elisabeth Sekanabo, voorzitster van Amuka, een VZW die opkomt voor vouwen in Congo Bron: Artikel Er worden nog elke dag mensen vermoord in Goma, Mo*Magazine, 28 februari 2013. 6
Informatiefiche 4 Amnesty International (AI) vraagt de politieke leiders van de wereld om een einde te maken aan de wapenleveringen aan de Democratische Republiek Congo. De rebellenbewegingen zijn uitgerust met wapens die het land illegaal zijn binnengekomen, zegt de mensenrechtenorganisatie in een rapport dat vandaag bekendgemaakt is. De meeste van deze wapens zijn in China, Egypte, Frankrijk, Zuid-Afrika, Oekraïne en de Verenigde Staten gemaakt. Volgens Amnesty worden allerlei wapens Congo binnengesmokkeld: van traangas en lichte wapens tot artillerie, mortieren en pantservoertuigen. In het rapport wordt het geval van hoge officieren van het Congolese leger aangehaald die "vaak wapens verkopen of geven aan gewapende groepen, ook aan groepen waartegen ze vechten". Bron: Artikel Amnesty International: stop illegale wapenhandel met Congo, www.hln.be, 12 juni 2012 De wapenexport wereldwijd Marktprijs van een AK-47 (Kalasjnikov) in Amerikaanse dollars 7
Filmfragment over het internationaal Wapenverdrag, gestemd op 2 april 2013. Surf naar www.nos.nl en zoek het filmpje Historisch wereldwijd wapenhandelverdrag. i Wist je dat...... elk privaat wapenbezit verboden is in Congo?... er nochtans meer dan 300.000 illegale wapens circuleren in Oost-Congo?.... bijna 10% van de huishoudens bevestigt dat ze over minstens één wapen beschikken?... er in Congo geen wapens geproduceerd worden?! Bron: Artikel Meer dan 300.000 illegale wapens in Oost-Congo, www.mo.be, 26 september 2011 8