Moors Spanje mei/juni 2013 HOVO Groningen Saskia van Lier
Al Andalus 711-1492 Umayyaden 756-1031 Taifa-rijken 1009-1060 Almorawiden 1060-1147 Almohaden 1133-1269 Nasriden 1232-1492
Van Gibraltar tot Alpujarras
Oorlogen Buitrago de Lozoya Cabo de Gata
Ontwikkeling: aceitunas, arroz, algodon en azúcar
De inval Roofovervallen op Spanje 711: jabal al Tariq (ibn Ziyad) Inname door Berberlegers, olv Arabieren Immigratie 732: slag Poitiers, Karel Martel 756: Emiraat van Córdoba
Westgoten V.a. 5e eeuw Christenen, ariaanse invloeden Hoofdstad Toledo Roderik-Rodriguez Mozaraben Visigoten 718: Covadonga en Reconquista
Spaanse Mark Karel de Grote Roelantslied, Roncesvalles, 778 Spaanse Mark vanaf 785 Roelantslied, 1445-50, 5e boek van Karel de Grote, geïllustreerd door Jean Fouquet in Tours
Islam en kafirs Kafir: ongelovige Christenen en Joden zijn mensen van het Boek, dhimmi s: beter dan anderen Vrijheid van godsdienst Dhimmi s betalen meer belasting en kunnen geen overheidsposten bekleden Mozaraben vanaf begin, 712, toegestaan
Veroveringen onder Mohammed, 612-632 Veroveringen Rechtgeleiden, 635-680 Veroveringen Umayyaden, 661-750
Emiraat van Córdoba Umayyaden verdreven uit Damascus 756-1031 Abd ar-rahman I en III 929: kalifaat 976: minister Al Mansur neemt de macht 997: plundering Santiago de Compostela 1031: emiraat valt uiteen
Spanje onder Al-Mansur, rond 1000
Cultuur Arabisering, hoofse kunsten Handelscontacten Damascus, Bagdad en Constantinopel Introductie fruit, groente, kruiden, katoen, suikerriet, rijst, moerbeibomen Irrigatiekanalen Schaakspel Wetenschap: Arabische vertalingen van Griekse werken, bibliotheek van Córdoba Handelsprivileges voor Joden
Zijden sjaal, Medina az Zahra, eind 10e, Real Academia de la Historia Madrid
Ivoren kistje, Medina az-zahra, 964, Museo Arquelogico Nacional Madrid. Geschenk kalief al-hakam II aan zijn Baskische concubine. Pauwen staan voor vrouwelijke schoonheid, dieren en ranken voor voorspoed en overvloed
Ivoren kistje, Medina az-zahra, 968, Louvre Parijs. Versiering bevat troonscène en dierengevecht: macht van dynastie; oogst en broedende vogels verwijzen naar het Gouden Tijdperk onder Abd ar- Rahman III
13e, Bibliotheca Monasterio Escorial (ajedrez)
Strijdbare Jacobus Jacobus strijdt tegen heidenen (Moren) Jacobus strijdt tegen ketters (adoptionisten/arianen/ Mozaraben) Santiago Matamoros in de slag bij Clavijo (834) Antwerpen, 1600-1620
Taifa-periode Taifa-rijken 1009-1060/1100 Taifa = partij: verschillende rijkjes Málaga, Toledo, Zaragoza, Sevilla 26 en vele kleinere staatjes Schatplichtig aan Castilië Verovering Toledo 1085: schrik El Cid, Rodrigo Díaz de Vivar, 1040-99
Spanje in taifa periode, rond 1031
Almorawiden en Almohaden Almorawiden: bewoners van ribat (Berbers) Almohaden: belijders van eenheid van God Almorawiden 1060-1147 Almohaden 1133-1269 Strenge moslims Berbers gehaat door Arabische upperclass
Taifa, Almorawiden, Almohaden
Cultuur Verbranding werk al-ghazali, 1109 Uitspraken over God zijn metaforen Ibn Rushd / Averroes (1126-98) Aristoteles + schepping gelijktijdig aan Schepper Ibn Tufayl ( 1185) Synthese verstand en openbaring Joden en christenen benadeeld Maimonides (1135-1204): gevlucht voor Almohaden
Toledo 1085 christelijk, hoofdstad van Castilië, aartsbisdom van Spanje Alfonso X el Sabio (1252-84): de christelijke arabier Tolerantie Kunst en wetenschap: vertaalscholen
Vooral buiten Almohaden/Almoraviden Toledo vanaf 1085 Convivencia? Joden 5%, 1492: ca. 100.000? Mozaraben: chr. onder moslims Moslims: Berbers, Arabieren, bekeerden (muwalladen) Mudejaren: moslims onder chr. Christenen Pogroms in 11e eeuw
Spaanse hagada s
Afbeelding in: Levenslicht, Abraham Abulafia, 1285, Biblioteca Vaticana
Nasriden Nasriden 1232-1492, Granada Bestaan dankzij allianties met grotere vorsten Rijkdom: luxe leven en hoge schatplicht mogelijk Mohammed V (1362-91) Mohammed Abu Abdallah: Boabdil 2 januari 1492: overgave
Nasriden in 1232
2 januari 1492, Francisco Pradilla y Ortiz, 1882
Cultuur Poëzie en literatuur Wetenschap: laatste islamitische bolwerk Pestepidemie 1348: onderzoek Romantisch beeld van Moors Spanje bepaald door Nasriden
Filippo Baratti, De sultane, 1872
Spaanse edict van uitzetting, 1492
Real Monasterio de Santo Tomás, Ávila, 1480
Ta(n)to Mo(n)ta, juk en knoop in Alhambra Het is allemaal gelijk, ontknopen of doorsnijden / Isabel of Ferdinand