3 Preventiegids voor de binnenvaart Werf- en reparatieaangelegenheden Een uitgave van de Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland in samenwerking met: Noord Nederlandsche P & I Club Anker Rechtsbijstand efm Verzekeringen Vereniging Noord-Nederland Oranje Verzekeringen Schepen Onderlinge Nederland
Werf- en reparatieaangelegenheden Als binnenvaartondernemer zult u vroeg of laat een beroep moeten doen op een werf, een machinefabriek of een andersoortig reparatiebedrijf. Als het hierbij om omvangrijke werkzaamheden en hoge kosten gaat denk bijvoorbeeld aan het reviseren van de hoofdmotor is het van groot belang om vooraf duidelijke afspraken te maken over de uit te voeren werkzaamheden, de reparatieduur en de kosten. De overeenkomst De praktijk wijst uit dat er nogal eens discussie ontstaat over de hoogte van de factuur, het al dan niet verrichte meerwerk en extra tijdverlet door uitloop van de werkzaamheden. Deze discussie vloeit vaak voort uit de omstandigheid dat veel reparatieopdrachten niet of niet voldoende op schrift zijn gesteld en het voor partijen niet duidelijk is wat er precies mocht worden verwacht. Om deze problemen enigszins te kunnen voorkomen, is het van belang om een uitgebreide schriftelijke offerte/opdrachtbevestiging te laten opstellen. Indien het voor u van essentieel belang is dat de reparatie vóór een bepaalde datum is voltooid, laat dit dan opnemen in de overeenkomst waarbij een bedrag wordt gesteld op elke dag dat de genoemde datum wordt overschreden. Zorgt u er bij meerwerk voor dat de extra werkzaamheden met de prijs zonodig tussentijds altijd schriftelijk worden vastgelegd, zodat wordt voorkomen dat u bij de eindfacturatie voor verrassingen komt te staan. Algemene voorwaarden Bij het aangaan van een reparatieopdracht zal in de regel worden verwezen naar bepaalde voorwaarden, vaak aangehaald als leverings- of verkoopvoorwaarden ( de kleine letters ). In de binnenvaart betreft dit meestal de Metaalunie-(Smecoma) of de Cebosine-(VNSI) voorwaarden. Vanzelfsprekend kunnen ook andere algemene voorwaarden van toepassing worden verklaard. Bij geschillen zal de toepasselijkheid van deze algemene voorwaarden aan de orde komen. Deze toepasselijkheid moet in principe uitdrukkelijk in de overeenkomst worden vermeld. Algemene voorwaarden kunnen echter ook krachtens gewoonte van toepassing zijn. Het gaat er in alle gevallen om dat de opdrachtgever een redelijke mogelijkheid is geboden om kennis van de algemene voorwaarden te nemen. Soms wordt onderaan een pagina van de offerte, de opdrachtbevestiging of de factuur verwezen naar algemene voorwaarden. De enkele vermelding van de toepasselijkheid op het briefpapier van de opdrachtnemer zal niet voldoende zijn om toepasselijkheid aan te nemen. De hoofdregel is dat de voorwaarden vooraf ter hand moeten worden gesteld. Als u er voor tekent dat de voorwaarden u bekend zijn of overhandigd terwijl dit in werkelijkheid niet het geval is, dan zullen de voorwaarden wel degelijk toepasselijk zijn op de door u afgesloten overeenkomst. Houdt u er rekening mee dat als algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden van toepassing zijn, de aansprakelijkheid van de opdrachtnemer in een groot aantal situaties zal zijn beperkt of zelfs uitgesloten. De aansprakelijkheid gaat vaak niet verder dan de in de voorwaarden omschreven garantieverplichtingen. Aansprakelijkheid voor bijkomende schade zoals tijdverlet en andere bedrijfsschade, is in de regel uitgesloten. In het algemeen zal een contractant alleen bij schade veroorzaakt door opzet of grove schuld zijn aan te spreken. Indien er al sprake is van aansprakelijkheid en men gehouden is (een gedeelte van) de schade te betalen, dan zal de hoogte van de vergoeding vaak worden beperkt tot het in de voorwaarden genoemd percentage (bijvoorbeeld maximaal 25% van de opdrachtsom). Voorts dient bij verhaalsacties richting een opdrachtnemer, de vervaltermijn in de gaten te worden gehouden. Veelal wordt er in de voorwaarden een korte termijn genoemd waarbinnen schriftelijk gereclameerd dient te worden.
Garantie Het zal voor uw bedrijfsvoering van belang zijn onder welke voorwaarden er garantie wordt verleend op de uitgevoerde werkzaamheden en de geleverde materialen. Bij het aangaan van de overeenkomst verdient het aanbeveling de garantiebepalingen goed te bekijken. De periode van garantie en de hoogte van de vergoedingen zullen in de garantiebepalingen worden vermeld. Kosten die boven de enkele garantieverplichting uitgaan, zoals transport-, reis- en verblijfskosten en kosten van montage en demontage, zullen in de regel volgens de gehanteerde voorwaarden voor rekening van de opdrachtgever komen. Tevens zal bij een beroep op garantie moeten worden aangetoond dat men alle gebruiksvoorschriften in acht heeft genomen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van het bijhouden van een machinekamerdagboek of logboek. Voor een beroep op garantie zal dit over het algemeen binnen de garantietermijn moeten gebeuren. Bij constatering van gebreken dient u de opdrachtnemer vrijwel altijd de gelegenheid te bieden alsnog naar behoren te presteren. Wij adviseren u uw klachten altijd schriftelijk aan de wederpartij kenbaar te maken, zodat nadien geen bewijsproblemen ontstaan over de tijdige reclamatie. Houd er rekening mee dat tijdverletschade bij garantiewerkzaamheden doorgaans niet voor vergoeding in aanmerking komt. België Indien u ervoor kiest om in België te repareren, is de gang van zaken niet wezenlijk anders dan hierboven beschreven. Ook hier is het van belang dat afspraken schriftelijk worden vastgelegd. Naar Belgisch recht is de bewijskracht van mondelinge afspraken en verklaringen veel geringer dan naar Nederlands recht, zodat een duidelijke schriftelijke overeenkomst van nog groter belang is. De algemene voorwaarden zijn van toepassing als deze bij het aangaan van de overeenkomst bekend zijn. In België zal op een offerte/opdrachtbevestiging naar de algemene voorwaarden verwezen moeten worden. Er is echter een duidelijk verschil met de Nederlandse situatie: als de algemene voorwaarden alleen op de factuur voorkomen (dus achteraf), zijn deze toch van toepassing als u niet binnen redelijke termijn (vaak binnen 8 dagen) hiertegen protesteert. Duitsland Ook in Duitsland zijn de te nemen stappen vergelijkbaar. Ook hier zijn algemene voorwaarden alleen van toepassing als deze deel uitmaken van de onderliggende overeenkomst. Er is echter een verschil: Duitse jurisprudentie heeft uitgewezen dat algemene voorwaarden zonder meer gelden als deze in de desbetreffende branche gebruikelijk zijn. Dit is vastgesteld voor onder meer scheepswerven. Ingeval van garantieaanspraken moeten deze binnen een half jaar ingediend worden. De verval- en verjaringstermijn van deze garantie gaat direct lopen na beëindiging van de werkzaamheden (dus niet pas na ontdekken van een gebrek). De verjaringstermijn wordt uitsluitend gestuit door over te gaan tot daadwerkelijke procesmaatregelen. WERF- EN REPARATIEAANGELEGENHEDEN
Praktijkvoorbeeld Schipper De B. is toe aan een nieuwe hoofdmotor voor zijn schip. De oude gaat al tijden mee, maar krijgt de laatste tijd kuren, waardoor het vertrouwen in de motor afneemt en dure reparaties nodig zijn. Van een collega-schipper heeft De B. gehoord dat deze erg tevreden is over een motorreparatie bij machinefabriek S. en dat de kosten hem meevielen. De B. neemt dan ook telefonisch contact op met dit bedrijf en vraagt naar de mogelijkheden van inbouw van een nieuwe hoofdmotor. De machinefabriek brengt vervolgens een offerte uit die de schipper nogal duur vindt. Na contact met de fabriek wordt aangegeven dat het ook mogelijk is voor een aanmerkelijk lager bedrag de oude motor te reviseren, waarna deze weer als nieuw zal zijn. Dit klinkt De B. aantrekkelijk in de oren en hij besluit voor de revisie te kiezen. Ook van deze kosten komt een offerte en er wordt telefonisch een afspraak gemaakt wanneer de revisie gaat plaatsvinden. De B. ondertekent de offerte en ziet da hij er tevens voor tekent dat de algemene voorwaarden hem bekend zijn en ook aan hem zijn afgegeven. Hoewel De B. deze voorwaarden niet werden overhandigd, maakt hij hiervan geen punt. De revisie vangt aan en loopt door onvoorziene omstandigheden het personeel staakt een week en de revisie lijkt moeilijker uit te voeren te zijn met drie weken uit. De B. is hier niet gelukkig mee omdat hij in deze weken enkele aantrekkelijke reizen had kunnen maken. Nadat de reparatie voltooid is wordt De B. verzocht een verklaring te ondertekenen waarin vermeld staat dat de werkzaamheden naar tevredenheid werden verricht. De B. neemt daarop een reis aan. Bij terugkomst op zijn waladres ligt de rekening in de bus. Uit de rekening blijkt dat het bedrag aanzienlijk hoger is dan de offerteprijs. De B. pakt de telefoon en belt de fabriek op. Hij spreekt zijn verbazing uit over de hoogte van de rekening en krijgt te horen dat er nogal wat meerwerk in rekening moest worden gebracht omdat er tussentijds allerlei extra werkzaamheden door De B. werden opgedragen. De B. ging er vanuit dat dit alles bij de prijs was inbegrepen; de fabriek gaf immers niet aan dat er meerkosten in rekening zouden worden gebracht. De B. deelt mee dat hij de bijrekening niet wil betalen en dat hij de machinefabriek aansprakelijk acht voor zijn schade door het oponthoud van drie weken. De fabriek verwijst naar haar algemene voorwaarden waarin verschillende bepalingen zijn opgenomen over meerwerk, overmacht en tijdig schriftelijk reclameren. Over en weer wordt behoorlijk gediscussieerd en de schipper moet, uiteindelijk bakzeil halen. Dit alles had voorkomen kunnen worden als partijen vooraf duidelijk afspraken over de opleveringstermijn, het meerwerk en een duidelijke omschrijving van de uit te voeren werkzaamheden op schrift hadden gesteld. Ook had De B. er op moeten letten dat hij de algemene voorwaarden had ontvangen. Door er voor te tekenen dát hij ze had gekregen, kan hij achteraf niet stellen dat deze niet van toepassing zijn.
Kortom: Bij het sluiten van de overeenkomst Houd rekening met het van toepassing zijn van algemene voorwaarden. Zorg ervoor dat een nauwkeurige prijsopgaaf/offerte/opdrachtbevestiging met de te verrichten werkzaamheden in uw bezit is. Leg de opleveringsdatum met een overeengekomen boeteclausule (per dag) vast. Tijdens de werkzaamheden Leg wijzigingen van de opdracht en meerwerk met bijbehorende prijs vast. Garantie Houd altijd een machinekamerdagboek/ logboek bij. Maak klachten schriftelijk kenbaar. Als u vragen heeft over de bovenstaande problematiek kunt u vanzelfsprekend telefonisch contact opnemen met één van de in deze preventiemap genoemde betrokkenen. Aan deze brochure is uiterste zorg besteed, de FOV/samenstellers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor eventuele onvolkomenheden. WERF- EN REPARATIEAANGELEGENHEDEN
Adressen FOV FEDERATIE VAN ONDERLINGE VERZEKERINGMAATSCHAPPIJEN IN NEDERLAND (FOV) J.F. Kennedylaan 101 Postbus 92 3980 CB Bunnik Telefoon 030-656 71 60 Telefax 030-656 75 04 E-mail info@fov.nl Internet www.fov.nl Contactpersoon: mr. H.M. van Voorst-ter Hoeve NOORD NEDERLANDSCHE P&I CLUB (NNPC) Erasmuslaan 20 9752 PG Haren (Gr.) Telefoon 050-534 32 11 Telefax 050-534 84 44 E-mail info@nnpc.nl Internet www.nnpc.nl Contactpersoon: mr. P.J. van der Werf ANKER RECHTSBIJSTAND van Swietenlaan 25-3 Postbus 8002 9702 KA Groningen Telefoon 050-520 99 99 Telefax 050-525 73 31 E-mail jurist@anker.nl Internet www.anker.nl/rechtsbijstand Contactpersoon: mr. L.S. Terpstra efm ONDERLINGE SCHEPEN VERZEKERING U.A. Blankenstein 150 Postbus 333 7940 AH Meppel Telefoon 0522-24 36 00 Telefax 0522-24 36 99 E-mail info@efmverzekeringen.nl Internet www.efmverzekeringen.nl Contactpersoon: J. Visscher VERENIGING NOORD NEDERLAND U.A. ONDERLINGE VERZEKERING VAN SCHEPEN Postbus 110 8440 AC Heerenveen Telefoon 0513-62 30 78 Telefax 0513-62 91 67 E-mail info@noordnederland.com Internet www.noordnederland.com Contactpersoon: H. de Jonge ORANJE VERZEKERINGEN ONDERLINGE VERZEKERING VAN SCHEPEN Schweitzerlaan 21 Postbus 340 9700 AH Groningen Telefoon 050-526 25 55 Telefax 050-526 31 32 Scheepmakerij 112 Postbus 85 3331 AB Zwijndrecht Telefoon 078-612 25 00 Telefax 078-612 24 50 E-mail oranje@oranje-verzekeringen.nl Internet www.oranje-verzekeringen.nl Contactpersoon: F. Bieze SCHEPEN ONDERLINGE NEDERLAND U.A. Schweitzerlaan 4 Postbus 8095 9702 KB Groningen Telefoon 050-525 55 00 Telefax 050-525 55 15 Boelewerf 46 2987 VE Ridderkerk Telefoon 0180-48 72 27 Telefax 0180-48 72 28 E-mail info@son.nl Internet www.son.nl Contactpersoon: A.G. Jansma Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de FOV. augustus 2003 WERF- EN REPARATIEAANGELEGENHEDEN