IX Geneeskundestudenten die het doctoraal examen hebben behaald, beginnen doorgaans aan hun coschappen. Deze overgang van theorie naar praktijk blijkt vele vragen en uitdagingen te geven. Dit boek is geschreven om coassistenten wegwijs te maken in de coschappen en bovenal hen te helpen bij uiteenlopende praktische problemen. Vaak hebben coassistenten eigen zakboekjes waarin van alles opgekrabbeld staat, met daarin net die praktische klinische weetjes waar het curriculum niet lang bij heeft stilgestaan. Hoe lees je een ecg in de praktijk? Waar let ik op bij een thoraxfoto? Hoe test je de oogzenuwen? Hoe start ik een antistollingsbeleid? Wat vertelt die labwaarde mij? Bij al dit soort dagelijkse vragen probeert dit boek te helpen: om de overgang naar de praktijk te veraangenamen, maar bovenal efficiënter te laten verlopen. In dit boek wordt een indruk gegeven van wat de coschapperiode inhoudt en wat de taken en verantwoordelijkheden van de coassistent zijn. De nadruk wordt gelegd op veelvoorkomende klinische vragen en problemen waar de coassistent gedurende de coschappen vrijwel zeker tegenaan zal lopen. Daarnaast is een apart deel opgenomen met een overzicht van relevante adressen, websites, verenigingen en organisaties. De hoofdstukken zijn geschreven door coassistenten, samen met enthousiaste, vooraanstaande specialisten, van alle acht medische faculteiten in Nederland, die de noodzaak zagen om hun aanstaande collega s de helpende hand te bieden en te informeren over de coschappen in al hun facetten. Het boek is in eerste in-
X stantie bedoeld voor coassistenten, maar wordt voorts aanbevolen aan studenten geneeskunde en beginnende assistenten. ziet op- en aanmerkingen gaarne tegemoet en spreekt de hoop uit dat het boek in een behoefte voorziet. Graag danken wij alle auteurs en onze uitgever voor de enthousiaste medewerking. Amsterdam, voorjaar 2002 bij de tweede druk Gezien de grote belangstelling voor de eerste uitgave van dit boek mag geconcludeerd worden dat er een duidelijke behoefte bestaat aan een Handboek voor de coassistent. De vele enthousiaste reacties van studenten, coassistenten en artsen onderbouwen dit. Deze tweede, geheel herziene druk hebben wij geprobeerd te actualiseren en te verbeteren. Hierbij is dankbaar gebruik gemaakt van de waardevolle terugkoppeling van recensenten en gebruikers. Graag nodigen wij u ook nu uit tot het doen van suggesties ten aanzien van de inhoud en eventuele verdere aanvullingen. zal volharden in haar streven coassistenten zo goed mogelijk wegwijs te maken in de coschappen en bovenal hen te helpen bij uiteenlopende praktische problemen. Amsterdam, voorjaar 2004
XI bij de derde druk Het Handboek voor de coassistent is uitgegroeid tot een begrip binnen de coassistentschappen. Naast het Handboek zelf zijn er nu ook Leidraden beschikbaar om je wegwijs te maken tijdens de verschillende individuele coschappen, zoals de Leidraad Chirurgie of handig voor je tropencoschap de Leidraad international health. Verder bestaan er nu ook handige Nederlandse websites speciaal toegespitst op coassistenten. De coassistent heeft zelfs een eigen soapserie op de televisie gekregen! Graag willen wij alle coassistenten en arts-assistenten bedanken die met hun waardevolle commentaar en aanvullingen er mede voor gezorgd hebben dat deze derde druk verder verbeterd en geactualiseerd is. Wij zijn ook alle auteurs wederom zeer erkentelijk voor hun bijdrage aan deze geheel herziene editie. Tot slot wijzen wij u er graag op dat het Handboek voor de coassistent nu ook als e-book verkrijgbaar is. Amsterdam, najaar 2008 bij de vierde druk Het Handboek voor de coassistent viert zijn tiende verjaardag! De geneeskunde is continu in beweging; de nieuwste inzichten en nieuwe richtlijnen zijn dan ook verwerkt in deze geheel geactualiseerde vierde editie. Veel zaken blijven echter ook hetzelfde: gedegen anamnese, lichamelijk onderzoek en klinische redenen blijven aan de basis staan van de arts-patiëntrelatie, waarbij enthousiaste en gedreven clinical teachers es-
XII sentieel zijn om de jonge arts klaar te stomen voor het vak. Inmiddels zijn de eerste generaties artsen in Nederland die in de kliniek begonnen zijn met het Handboek in de jaszak, zelf enthousiaste begeleiders van coassistenten geworden. Graag bedanken wij de vele (nieuwe) auteurs onder wie ook weer nieuwe coassistenten voor hun bijdragen aan dit boek. Suggesties voor verbeteringen zijn altijd zeer welkom (via de uitgever of per e-mail: w.j.wiersinga@amc.uva.nl). Veel succes met je volgende coschap! Amsterdam, najaar 2012
http://www.springer.com/978-90-313-9802-7