Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 4 - Nr. 9 - juni 2005 Vergroting gebruiksgemak door Alar 85 Spuitkorrel (pagina 5) Jet 5 nu ook tegen virussen (pagina 8) GNO s Met Alar 85 en BotaniGard voegt Certis weer twee prima producten toe aan zijn assortiment. Ze zijn een aanwinst voor de praktijk. Een waardevolle ondersteuning voor het werk van de tuinder. De reacties op de introductie in Amsterdam waren dan ook positief. We doen waarvoor we zijn: nieuwe, steeds weer betere en verbeterde middelen ontwikkelen om gaten in de gewasbescherming te dichten. De producten voldoen aan de daarvoor gestelde wettelijke eisen. Wat dat betreft: ik ben benieuwd wat de nieuwe Bestrijdingsmiddelenwet precies gaat brengen. Hopelijk wordt daarin voldoende rekening gehouden met schimmelpreparaten zoals BotaniGard. In de huidige wet is de toelating hiervan gebrekkig geregeld. BotaniGard is een gewasbeschermingsmiddel van natuurlijke oorsprong (GNO). Nu is het niet aantrekkelijk voor een GNO het lange traject voor een toelating te doorlopen. Dat is te duur en duurt te lang. BotaniGard heeft een toelating dankzij het project GENOEG. Beter is het dat in de nieuwe bestrijdingsmiddelenwet voor GNO s een aparte toelatingsprocedure komt. Bij deze krijgt u ook onze bekende vangplaat, zodat u attent kunt reageren op de witte vlieg. Het middel dat u daartoe kiest, is aan u. Dennis Eekhoff BOTANIGARD BESTRIJDT WITTE VLIEG BIOLOGISCH Met de toelating van BotaniGard heeft Certis opnieuw een goed middel in handen tegen witte vlieg. BotaniGard werkt selectief en is daardoor goed in te passen als ondersteuning van de biologische bestrijding. Het middel is geformuleerd op basis van plantaardige olie. BotaniGard is een insecticide op basis van de schimmel Beauvaria bassiana GHA. De schimmel is algemeen pathogeen van vele insecten. De sporen van BotaniGard kiemen op het insect, waarna de kiembuis het lichaam binnendringt. Het insect sterft na vijf tot zeven dagen. Het middel werkt met name tegen jonge larven. Door de oliebasis van de formulering is BotaniGard minder gevoelig voor bijvoorbeeld een lage relatieve luchtvochtigheid. Het middel laat zich bovendien goed combineren en afwisselen met chemische insectenbestrijdingsmiddelen. Het werkt selectief en is zeer geschikt voor toepassing in een geïntegreerde bestrijding. Certis doet momenteel onderzoek naar de geïntegreerde bestrijding in roos. Meer hierover leest u op pagina 3. Dennis Eekhoff, technisch adviseur Zeer geschikt middel voor geïntegreerde bestrijding In vele teelten inzetbaar BotaniGard is toegelaten voor kaswittevlieg en tabakswittevlieg in bloemisterijgewassen, boomkwekerijgewassen, aardbeienplanten, aubergine, courgette, komkommer, meloen en paprika. Het product heeft geen veiligheidstermijn. Er kan dezelfde dag nog geoogst worden. BotaniGard is ook toegestaan in de biologische teelt (EKO). 1
DE BREDELAAR TEST WERKING BOTANIGARD Waalke Waalkens Voordat een product een toelating krijgt, wordt het eerst uitvoerig onderzocht op onder andere werkzaamheid in de praktijk. Ook met BotaniGard is dat gebeurd. Dit middel is onder meer getest door Proefbedrijf Gewasbescherming De Bredelaar B.V. te Elst. Een private, onafhankelijke organisatie die gespecialiseerd is in de uitvoering van gewasbeschermingsonderzoek in de land- en tuinbouw. De Bredelaar is voor zijn onderzoek GEP (werkzaamheid) en GLP (residu) gecertificeerd, hetgeen wettelijk vereist is om registratieonderzoek uit te kunnen voeren en geaccepteerd te krijgen in Europa. Je kunt ons beschouwen als het verlengstuk van de research- en developmentafdeling van de agrochemische industrie in binnen- en buitenland. Bij het deugdelijkheidsonderzoek ten behoeve van een aanvraag tot toelating wordt met name gekeken naar de werking en gewasveiligheid van middelen en wordt de optimale dosering vastgesteld. Het is toegepast onderzoek waarbij de opdrachtgever aangeeft wat hij onderzocht wil hebben, vertelt Waalke Waalkens, technical manager van De Bredelaar. Hij vervolgt: Ongeveer vijfenzestig procent van het deugdelijkheidsonderzoek dat wij uitvoeren, is ten behoeve van een toelating van nieuwe middelen of een uitbreiding van een toelating van een reeds geregistreerd product. De laatste jaren werken we ook actief mee aan het verkrijgen van registraties in kleine gewassen. Het betreft dan met name residuonderzoek dat gefinancierd wordt door een productschap of door het Fonds Kleine Toepassingen. De Bredelaar maakt bij al dit onderzoek gebruik van spuitapparatuur dat een praktijktoepassing goed simuleert. Tweehonderd proeven De Bredelaar doet jaarlijks zo n tweehonderd proeven met fungiciden, herbiciden, insecticiden, nematiciden, groeiregulatoren en kiemremmers. Het gaat hierbij om toepassingen in de glastuinbouw (glasgroenten en sierteelt), de akkerbouw, de fruitteelt, de vollegrondsgroenteteelt, de bloembollenteelt en openbaar groen. Het onderzoek in de glastuinbouw vindt deels plaats in de eigen kas en deels in gehuurde kassen cq. kascompartimenten. Behalve registratieonderzoek voert het bedrijf ook ontwikkelings/screenings- en demonstratieonderzoek uit. In dat laatste geval worden proeven aangelegd waarbij concurrerende middelen met elkaar worden vergeleken. Zo n demonstratieproef is onder andere uitgevoerd met BotaniGard ter bestrijding van kaswittevlieg en tabakswittevlieg in poinsettia en hibiscus. Onafhankelijk onderzoeksbedrijf Nauwgezet werk Waalkens: Onderzoek in de glastuinbouw is zeer specifiek en vraagt om gespecialiseerde kennis en ervaring. Het verschil tussen slagen en niet slagen van een proef is soms heel klein. Gedetailleerde kennis omtrent de ontwikkeling en groeiomstandigheden (bijvoorbeeld relatieve vochtigheid, temperatuur, daglengte en bloemkleur) van een ziekte of plaag is daarbij essentieel. Verder is nauwkeurig en nauwgezet werken een vereiste. De resultaten van het onderzoek zijn vertrouwelijk en alleen beschikbaar voor de opdrachtgever. DEMONSTRATIE- PROEF BOTANIGARD 16 14 Wittevliegbestrijding Hibiscus Wageningen 2005 De Bredelaar heeft in april-juni 2005 op Hibiscus een demonstratieproef uitgevoerd met BotaniGard tegen kaswittevlieg en tabakswittevlieg. Zoals uit de grafiek blijkt scoort BotaniGard beduidend beter dan Mycotal met Addit. Eieren/larven/poppen per blad 12 10 8 6 4 2 Onbehandeld 0,1% Mycotal + 0,25% Addit 0,125% BotaniGard 0 voortelling 7d na beh 1 7d na beh 2 8d na beh 3 7d na beh 4 7d na beh 5 8d na beh 6 2
SLUIPWESPEN EN BOTANIGARD OPLOSSING VOOR WITTE VLIEGPLAAG IN ROOS? len elkaar in het kader van resistentiemanagement mooi aan. Bij witte vlieg heb je heel snel resistentie. BotaniGard is een schimmel. De vlieg krijgt geen kans hiertegen resistentie op te bouwen. BotaniGard heeft bovendien geen milieubelastingspunten voor de milieumeetlat. Ook dat is een plus. Kwekerij Herburg werkt al ruim tien jaar met biologische bestrijders, onder andere tegen trips en spint. Als selectief correctiemiddel tegen spint wordt Floramite gebruikt, tegen trips Conserve. De proef met de geïntegreerde bestrijding van witte vlieg met sluipwespen bij rozenkwekerij Herburg in Berkel en Rodenrijs wordt uitgebreid. Het afgelopen jaar is vooral gekeken naar de aantallen sluipwespen die moeten worden ingezet. Dit jaar staat de gecombineerde inzet van sluipwespen en BotaniGard centraal. Herburg teelt 3 hectare Passion. Witte vlieg lijkt in roos steeds meer probleem nummer 1 te worden. Door anders telen (steeds meer lux bij belichting), gewassen die gevoeliger zijn en een verminderde werking van chemische middelen ontstaan op vele plaatsen grote problemen met het insect. Zo scheiden de larven van de vlieg de honingdauw op het blad af en maken het vet- De sluipwesp Encarsia formosa tig, waardoor schimmels het blad bevuilen. Ook beschadigen ze het blad en veroorzaken groeiremming. De proef met het uitzetten van meer sluipwespen tegen witte vlieg is naar volle tevredenheid verlopen, aldus Dennis Eekhoff, technisch adviseur van Certis. In de rozenteelt moet je duidelijk meer sluipwespen uitzetten dan in de groenteteelt. Je moet daarmee bovendien op tijd beginnen, al direct bij de eerste constatering van witte vlieg. Herburg hoefde vorig jaar maar één keer met Applaud en slechts twee keer met Admire te corrigeren (druppelen). Zonder sluipwespen moest hij acht keer met het middel druppelen. Eekhoff raadt af zwavel in de kas te gebruiken in combinatie met de sluipwespen. De sluipwesp slaat dan niet goed aan. Hij heeft dan moeite met het zoeken van de prooi en het leggen van eitjes. Beter resistentiemanagement De verwachtingen over de proef met BotaniGard en sluipwespen zijn hooggespannen. Dennis Eekhoff: BotaniGard is absoluut veilig voor de biologie. Eind vorig jaar hebben we het al op kleine schaal op probleemplekken geprobeerd. De resultaten toen waren bemoedigend. De combinatie van BotaniGard en sluipwespen is een veel belovende. Eekhoff: BotaniGard en de sluipwespen vul- ADEQUATE TOEPASSING BOTANIGARD Start met BotaniGard op een beginnende populatie van witte vlieg. Volg de ontwikkeling van deze populatie goed met gele vangplaten. Spuit BotaniGard - om de cyclus van de witte vlieg in een blok te doorbreken - minimaal vier maal, met een spuitinterval van vijf tot zeven dagen. De dosering is 125 ml op 100 liter water. BotaniGard is een jaar houdbaar en zonder koeling te bewaren. Het product is gebruiksklaar en zo op te lossen in de spuitvloeistof. Voor gebruik krachtig schudden. In het algemeen is het product niet te mengen met fungiciden. Ook kunnen enkele fungiciden de werking negatief beïnvloeden. Raadpleeg hiervoor uw adviseur. 3
TUREX BESTE BIOLOGISCHE OPLOSSING TEGEN RUPSENSCHADE Meerdere jaren al melden telers en vertegenwoordigers van de handel in gewasbeschermingsmiddelen dat de Turkse mot in het najaar moeilijk te bestrijden is. Certis heeft daarom in het voorjaar van 2004 het onderzoeksbedrijf De Bredelaar gevraagd een effectiviteitsproef te doen met de werking van de diverse standaardmiddelen. Het onderzoek was tevens een uitgelezen moment voor een vergelijking met product X, het zusje van Turex. Beide hebben als actieve stof Bacillus thuringiensis. Maar terwijl Turex eigenschappen bezit van de twee stammen kurstaki en aizawai is product X een volledige aizawaistam. Turex heeft hierdoor een brede werking op vele soorten rupsen. Product Z (zie de grafiek). is een nieuw specifiek virus tegen Turkse mot. De proef is uitgevoerd met tien gerberaplanten per object. Er zijn drie herhalingen uitgevoerd. Per plant zijn twee rupsjes van het eerste larvale stadium uitgezet en twee van het derde. Aan de hand van de twee rupsenstadia wordt de werking op kleine en grote rupsen getest. Resultaten Zeven dagen na de eerste bespuiting blijken de rupsen in de Turex- en product X-objecten de minste schade te veroorzaken. Product Y (teflubenzuron) geeft enige reductie van schade, product Z heeft geen effect. Na veertien dagen blijken de rupsen in het Turexobject het best bestreden, direct gevolgd door product X. Product Y en Z hebben het minste De resultaten van de proef komen overeen met proeven in 2003. Daarin was Turex beter, respectievelijk vergelijkbaar met product X op Turkse mot. Turex presteerde altijd beduidend beter dan product Y, dat in de vruchtgroenten veel wordt gebruikt in het najaar. Ook blijkt Turex perfecte resultaten te hebben op grote rupsen. De proefresultaten komen dus goed resultaat. overeen met de ervaringen uit de praktijk. Aantal beschadigde bladeren/plant Turkse mot proef gerbera - Horst 2004 Dag 0 7 dgn na beh. 1 7 dgn na beh. 2 35 30 25 20 15 10 5 0 Onbehandeld 100 g/100 L Turex 100 g/100 L product X 100 ml/100 L product Y Experimenteel product Z ALAR STANDAARD VOOR GROEIREGULATIE Alar is al meer dan twintig jaar de standaard voor de groeiregulatie van snijbloemen, potplanten, perkplanten en boomkwekerijproducten onder glas. Alar remt de celstrekking waardoor de lengtegroei veilig en flexibel kan worden beïnvloed. Ook zorgt het voor een gelijkmatige bloei. Het resultaat is een mooi uniform gewas met een prachtige bloei en uitstekende opbrengst. ALTIJD DE BESTE OPLOSSING De oplosbaarheid van Alar is getest in een laboratoriumproef. Vier daminozidekorrels, waaronder Alar 85, en het spuitpoeder Alar 64 zijn in een hoge concentratie met elkaar vergeleken. Na drie minuten schudden of roeren waren alleen de beide Alar-formuleringen volledig opgelost (zie de foto). De drie andere daminozidespuitkorrels losten deels op en waren na een uur wachten in lichte mate (nr. 3) of sterk (nr. 4 en 5) uitgezakt. Nieuw: Alar 85 Alar 64 is al een generatie een vertrouwd en betrouwbaar product. Dit vettige spuitpoeder stuift niet en lost goed op. De nieuwe formulering Alar 85 spuitkorrel lost ook goed op, maar heeft een extra gebruiksgemak. Het laat zich gemakkelijker afwegen omdat het zo uit de fles te gieten is. Bovendien heeft Alar 85 een hoger gehalte actieve stof. Daardoor is minder nodig voor hetzelfde Alarresultaat. 1 = 13,3 g/100 ml Alar 64 2 = 10 g/100 ml Alar 85 3, 4 en 5 = 10 g/100 ml daminozide A, B, C. 4
oplost in water. Dat oplossend vermogen wordt minder naarmate de concentratie groter is. Je krijgt dan bezinksel. Dat gaat ten koste van de werking van het middel, aldus Buurman. Nico Buurman (rechts) en adviseur Dirk Soer ALAR 85 LOST BETER OP Alar 85 granulaat gaat beter in oplossing dan ander granulaat dat ik geprobeerd heb, aldus Nico Buurman, teeltmanager van Kreling Chrysanten in Bruchem. Buurman heeft het middel in een vergelijkend proefje bekeken. Omdat het beter oplost, is er dus ook minder kans op verstoppingen. Buurman werkt met een Dosatron-spuit. De Dosatron pulseert een geconcentreerde Minder kans op verstoppingen hoeveelheid in de spuitleiding. We werken daarnaast ook wel met een spuittank. Daarin los je een middel op in bijvoorbeeld 100 liter water. Met de Dosatron los je datzelfde middel op in 1 à 1,5 liter water. Met deze methode is het extra belangrijk dat het remmiddel goed Groei remmen op maat Kreling Chrysanten teelt onder negen hectare glas rassen als Delianne, Feeling Green, Dublin en Reagan. Voor sommige chrysantenrassen is een oplossing van 80 gram remstof per liter water nodig, voor andere 300 gram, vertelt Nico Buurman. Remstof in poedervorm lost goed op. Tegenwoordig is alle remstof in granulaatvorm, met uitzondering van Alar 64. Juist de allerhoogste concentratie in granulaatvorm levert problemen op. Er vormde zich een harde koek in de geconcentreerde oplossing die niet meer oplost. Maar nu met Alar 85 granulaat behoort dit probleem tot het verleden. Gemakkelijk doseren Op de Dosatron-spuit zit een voorraadtankje van tien liter. Normaliter is dat genoeg voorraad voor tien vakken (8000 m 2 ). Buurman gebruikte tot nog toe daminozide 85 poeder. Dat middel loste goed op, maar is niet meer beschikbaar. Alar 85 granulaat heeft als bijkomend voordeel dat het gemakkelijk doseert en goed oplost, aldus Dirk Soer, van toeleverancier Heins-Van Zijl uit Zaltbommel en specialist gewasbescherming. SILWET GOLD PERFECTE HULPSTOF VOOR ALAR IN CHRYSANT Silwet Gold, zo is uit recent onderzoek gebleken, is een ideale hulpstof om de werking van Alar 64 en Alar 85 in chrysanten te versterken. Met een hoeveelheid Silwet Gold van 20 ml/100 liter water kan een besparing van 25% Alar worden gerealiseerd. Uit het onderzoek blijkt dat een verlaging van 25% in combinatie met een geringe hoeveelheid Silwet Gold beter de werking van de volledige dosering Alar benadert dan 50% Alar met 5 kg Atplus per hectare (zie grafiek). Silwet Gold is dan ook een geschiktere hulpstof voor Alar dan Atplus. In dit stadium van onderzoek geldt ook voor Silwet dat eerst een proefbespuiting moet worden uitgevoerd om ervaring op te doen. Nieuwe uitvloeier Silwet Gold is voor Nederland een nieuwe superuitvloeier. Het wordt in het buitenland al vele jaren met succes toegepast. Het middel is vloeibaar en direct toepasbaar. Voor één hectare is slechts 200 ml nodig, zodat flink wordt bespaard op de hoeveelheid actieve stof. Het is veel goedkoper dan Atplus. Steellengte in cm 120 110 100 90 80 70 60 Remproef chrysant Naaldwijk 28/1/2005 a Onbehandeld ef Alar 85 SG 100% ef Alar 64 SP 133% c Alar 85 SG 75% b Alar 85 SG 50% f de Alar 85 SG 75% + Silwet Gold 0,02% Alar 85 SG 50% + Atplus 0,5% 5
BASAMID STROOIEN IS SECUUR WERK De Basamid wordt tot 15 centimeter ondergewerkt. Nadat het plastic eraf gegaan is, wordt van de toplaag maximaal 5 centimeter opgefreesd, want anders haal je de nietontsmette grond boven. Daar moet je goed aan denken. Compost Basamid heeft tegen onkruid een zeer goede effectiviteit. Maar als er te veel vers organisch materiaal op het land ligt, bindt het middel te veel en is de effectiviteit dus minder, aldus Certis-adviseur Edwin Hendriks. De grond moet bovendien goed vochtig zijn. Dat is nodig voor de omzetting van de werkzame stof in het product. In het Zundertse kan worden volstaan met 200 tot 250 kilo Basamid per hectare. Hendriks: Basamid is het enige middel dat je zonder vergunning mag toepassen, omdat het niet valt onder de Regulering Grondontsmetting Het middel niet vaker dan één keer in de drie jaar inzetten om een goede werking te blijven houden. Certis-adviseur Edwin Hendriks en Wil Huybregts: Basamid heeft tegen onkruid goede werking. Basamid is een geweldig goed middel tegen onkruid. Een alternatief is er niet. Het scheelt heel wat manuren werk. Als je geen Basamid gebruikt komt er van je zaailingen niets terecht, vertelt Wil Huybregts van loon- en grondverzetbedrijf Huybregts BV in Zundert. Zundert is het centrum van de Brabantse boomkwekerij. En dus veel Basamid-gebruikers hier, vertelt Huybregts. Vooral in het voorjaar - en in mindere mate ook het najaar - heeft hij de handen vol aan Basamid. Huybregts doet in één werkgang strooien, frezen en afdekken met folie. Die blijft tien tot veertien dagen liggen, zodat Basamid zijn werk goed kan doen. Huybregts heeft het onderwerksysteem zelf bedacht en de strooi- bak voorop de trekker zo gemaakt dat deze elektrisch aangedreven hydraulisch open en dicht gaat, zodat het middel automatisch goed wordt gedoseerd. Zonder vergunning toepasbaar Opfrezen Huybregts heeft acht man personeel en werkt in heel West-Brabant. Het toepassen van Basamid gebeurt door een vaste man. Basamid strooien is secuur werk. De doseerschuif is afgesteld op een rijsnelheid van 3,5 kilometer per uur. Dat luistert dus nauw. BASAMPA: GRANULAAT- STROOIER VOOR BASAMID De Basampa is een speciaal voor Basamid ontworpen granulaatstrooier. De strooizak hangt op de rug. Er kan 15 kg Basamid in. De doseerpijp kunt u instellen met behulp van de bijgeleverde strooitabel. De Basamid wordt verdeeld door een zwaaiende beweging te maken. De werkbreedte is maximaal 3 meter. Meer informatie is verkrijgbaar bij Certis. 6
GOED BASAMID-GEBRUIK 1. De grond dient zaaivochtig te zijn. 2. Grondtemperatuur minimaal 10 C. 3. Geen massa organisch materiaal in de te ontsmetten bovenlaag. 4. Grond voldoende fijn klaarleggen. 5. Basamid goed verdelen. 6. Basamid infrezen tot 7-12 cm diepte. 7. Grond afdekken met plastic folie. 8. Plastic folie na 10-14 dagen verwijderen. 9. Tuinkersproef nemen 2-3 weken na toepassing. 10. Basamid niet vaker dan 1x in de 3 jaar toepassen. ROKADE VERBETERT ONKRUIDBESTRIJDING IN DE BOOMKWEKERIJ veel langer gebruikt. Er is dus veel praktijkervaring beschikbaar. Rokade kan het beste worden ingezet kort na planten in het voorjaar of - bij meerjarige gewassen - in voor- of najaar voordat het onkruid opkomen. Het kan met behulp van een eenvoudige handstrooier worden toegepast over het droge gewas heen. Rokade heeft geen contactwerking. Inzetbaarheid Rokade werkt sterk op diverse grassen (o.a. straatgras), muur, kleine brandnetel, perzikkruid en wilgenroosje. Voor onkruiden uit de familie van composieten (o.a. klein kruiskruid) is Rokade selectief. Ook is er geen bestrijding van kleine veldkers en ooievaarsbek. Gewassen waarin Rokade veilig inzetbaar is, zijn onder andere: Berberis stenophylla, Buxus sempervirens, Cornus alba, Erica gracillis, Fagus sylvatica, Juniperus media, Viburnum plicata. Rokade mag nu ook in de boomkwekerij tegen onkruiden worden ingezet. Rokade is een bodemherbicide in granulaatvorm dat de actieve stof propyzamide (2,5%) bevat. De dosering in de boomkwekerij is 40-60 kg/ha. In de boomkwekerij zorgt de diversiteit aan gewassen vaak voor veel selectiviteitsproblemen met herbiciden. Uit onderzoek en praktijkervaring blijkt dat Rokade in zeer veel gewassen inzetbaar is. Zowel in de vollegrondsteelt, als in de teelt van containerplanten. Het spoelt bij grote neerslag niet de pot in. Veel ervaring In de boomkwekerij in België en Duitsland worden middelen met dezelfde actieve stof al 7
VEILIG TELEN MET DNA MULTISCAN EN DNA PREVISCAN Daniël Ludeking Recirculatie van water en meststoffen is in de tuinbouw de normaalste zaak van de wereld. Maar brengt dit ook risico s met zich mee? Met de laatste moleculaire detectietechnieken van Relab den Haan in Den Hoorn kan daar snel en nauwkeurig inzicht in worden gegeven. Plantenziekten als Pythium, Phytophthora, Fusarium en Verticillium kunnen bij veel gewassen snel om zich heen slaan en enorme schade veroorzaken. In de kas kunnen deze ziekteverwekkers gemakkelijk worden verspreid via recirculatiewater. Met behulp van de DNA Multiscan techniek zijn deze ziekteverwekkers (schimmels en bacteriën) gemakkelijk op te sporen. De DNA analysemethode wordt toegepast door Relab den Haan. Het laboratorium mag als enige in Nederland deze techniek gebruiken. De methode geeft aan welke ziekteverwekkers aanwezig zijn en geeft ook inzicht in de besmettingsgraad. De tuinder kan met de resultaten van zo n DNA-scan snel een gerichte behandeling uitvoeren bijvoorbeeld een aangietbehandeling met Topsin of een kas-, tafel- of fustontsmetting met Jet 5. Preventieve analyses De DNA-techniek wordt ook gebruikt om drainwater dat wordt gerecirculeerd snel te kunnen onderzoeken op schimmels. Relab den Haan heeft hiervoor de DNA Previscan ontwikkeld. Daarmee kan een scan worden uitgevoerd van negen veel voorkomende schimmels. De scan is bestemd voor preventief gebruik. De tuinder kan zo snel bepalen of recirculatie verantwoord is. Ook kan hij hiermee controleren of na een behandeling de ziektekiemen in het water zijn teruggedrongen. Vroegtijdig ingrijpen voorkomt een veel groter verbruik van gewasbeschermingsmiddelen in een later stadium. Uit praktijkproeven in tomaat, paprika, roos en gerbera blijkt dat preventieve analyses met behulp van de DNA Multiscan techniek zeer waardevol zijn. Meer informatie: Daniël Ludeking, Relab den Haan, tel. (015) 750 25 90, e-mail: dna@denhaan.nl DNA-SCAN BETROUWBAAR De DNA Multiscan is gebaseerd op de unieke code van het leven: DNA. Het DNA bevat de erfelijke eigenschappen die bepalen hoe een organisme eruit ziet en - in een mindere mate - hoe het zich gedraagt. Omdat met behulp van DNA het kleinste onderscheid kan worden gemaakt tussen alle levende wezens zijn deze technieken zeer betrouwbaar. De resultaten van een DNA Multiscan zijn binnen twee werkdagen beschikbaar. De test kan worden uitgevoerd in water (matwater, drainwater, regenwater en bronwater), maar ook in grond, veen, perliet en plantmateriaal. C o l o f o n Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw Redactie: Martin Meijdam, Certis PRLT food & agribusiness communicatie, Zoetermeer ENIGE TOEGELATEN VIRUSBESTRIJDINGSMIDDEL IN NEDERLAND Vormgeving: Crown Creatives in Communication, Driebergen TOELATING JET 5 UITGEBREID De toelating van het desinfectiemiddel Jet 5 is uitgebreid. Het middel mag nu ook worden ingezet als desinfectiemiddel voor oppervlakken en materialen ter bestrijding van Pepinomozaïekvirus. Ook is het toegelaten voor dompeltoepassing bij de teelt van tulp, lelie, gladiool, narcis en hyacint. Het doodshoofd op de verpakking is vervallen. Beeld: BCP-Certis/Ward Stepman, Marcel Bekken, NFP, Relab den Haan, Hans Sas Technisch adviseur: Dennis Eekhoff: 06-513 551 86 De uitbreiding van Jet 5 als middel tegen het Pepinomozaïekvirus is van groot belang voor ondermeer de tomatenteelt. De uitbreiding met virussen komt op de al bestaande toelating als desinfectiemiddel tegen algen, schimmels en bacteriën. Jet 5 is hiermee het enige toegelaten virusbestrijdingsmiddel in Nederland. Boldompeling Jet 5 heeft als bolbehandelingsmiddel een toelating tegen diverse schimmelaantastingen, waaronder zuur (Fusarium spp.). Uit laboratoriumonderzoek en praktijkproeven van onder andere het LBO te Lisse is gebleken dat Jet 5 goed werkt tegen zuur. Het middel is in de teelt van bloembollen en -knollen dan ook zeer geschikt voor schimmelbestrijding door boldompelbehandeling. Certis Europe B.V. biedt systeemoplossingen voor milieubewuste, geïntegreerde gewasbescherming. Certis levert de kennis en producten, zoals biologische en chemische middelen, natuurlijke vijanden, feromonen en vangtechnieken. Certis ondersteunt hiermee telers van specialistische, hoogwaardige gewassen bij de ontwikkeling van een gezonde en duurzame teelt. Postbus 1180 3600 BD Maarssen Straatweg 30 B 3604 BB Maarssen T +31(0)346 55 24 00 F +31(0)346 55 22 74 E info@certiseurope.nl www.certiseurope.nl 8