Juli 2019 Wat is er al gebeurd en hoe gaan we verder? In deze nieuwsbrief lees je over wat het werk van de aannemer in de vijf deelgebieden, het nieuwe weidevogelplan, het beheerplan, recreatieve voorzieningen, afplaggen en leren over nieuwe natuur. 20190123 Stand van zaken uitvoering Het projectgebied bestaat uit vijf deelgebieden. In het voorjaar is het grootste deel van de percelen in de Bennekomse Meent (deelgebied 1) afgeplagd. In september gaat de aannemer verder met het restant. In dit deelgebied is ook de eerste drijverstuw geplaatst (zie foto). In de Bennekomse Hooilanden (deelgebied 2) wordt in september met het afgraven van grond gestart. De aannemer is in de Eemwal (deelgebied 3) gestart met maaien en de eerste plagwerkzaamheden. Momenteel wordt de waterkruising van de Uilenpassloot met de Kromme Eem gerealiseerd. Deze bestaat uit een betonnen kunstwerk (sifon) waarin een drijverstuw en landbouwstuw worden geïntegreerd om het waterpeil te reguleren. De Snip (deelgebied 4) is nagenoeg afgerond, op de stroken onder de hoogspanningsmasten na. Deze worden later in het jaar meegenomen. In Veenkampen (deelgebied 5) tenslotte, is de aannemer eind juni gestart met afgraven en hij wordt ondersteund door de weidevogelwerkgroep. De aannemer stopte daar begin juni met maaien vanwege de vele weidevogelnesten. De duiker in de Veenkampensloot, onder de Veensteeg, ligt er inmiddels ook in.de afgegraven grond wordt vervoerd naar aangrenzende landbouwpercelen en daar verwerkt. Het ophogen van de agrarische percelen verloopt goed. Ophoging compenseert de berekende extra natschade op deze percelen. Grond die overblijft gaat naar percelen van agrariërs die zich hebben aangemeld voor vrijwillige ophoging. Voordeel hiervan is dat de vrijkomende grond in het gebied blijft en de omgeving minimaal hinder ondervindt van grondtransport. De komende maanden gaat de aannemer ook verder met plaatsen van alle grote kunstwerken. Deverwachting is dat het werk in oktober klaar is, veel eerder dan bij aanvang was gepland. In de afbeelding hieronder zijn de deelgebieden te zien.
3 Foto: Vrijwilliger Nanne Galema (WBO), wethouder Willemien Vreugdenhil (gem. Ede), Kevin van Laar (WBO, onder) en de familie Van Stempvoort (rechts) bij het eerste kievitsnest van het Binnenveld, gevonden op 16 maart 2019 aan de Zuiderkade 36 te Ede. Fotograaf: Henk van Paassen Nieuw weidevogelplan in de maak Het tien jaar oude Weidevogelplan Binnenveld van de vier WERV-gemeenten is toe aan herziening. Door allerlei ontwikkelingen aan beide kanten van de Grift is het plan uit 2009 niet meer up to date. Zo gaat de weidevogelstand steeds verder achteruit, is er nieuwe natuurontwikkeling langs de Grift, zijn eigendom en beheer van de landbouwgrond gewijzigd en zijn er nieuwe beheerovereenkomsten mogelijk voor akker- en weidevogelbeheer via de Collectieven. Om te komen tot een nieuw plan is een Werkgroep Weidevogels Binnenveld ingesteld, die uit boeren, weidevogelbeschermers, Collectieven en gemeenten bestaat. Onder leiding van ANV Het Binnenveld verleende deze Werkgroep begin juli opdracht aan bureau ROM3D. Opdracht is om in goed overleg met alle partijen te komen tot een integraal weidevogelbeheerplan voor de komende zes jaar (2020-2026). Dat houdt in dat boeren samen met vrijwilligers, Staatsbosbeheer, Vereniging Mooi Binnenveld en Coöperatie Binnenveldse Hooilanden gaan kijken en bepalen hoe grondgebruik en beheer zo goed mogelijk afgestemd kunnen worden. Niet alleen op weidevogels, zoals kievit, grutto, Foto: Patrijs. tureluur, scholekster en wulp, maar ook op akkervogels, zoals patrijs en gele kwikstaart. Via overeenkomsten met Collectief Utrecht Oost en Collectief Veluwe kunnen tegen vergoeding allerlei beheer-maatregelen worden geregeld, waaronder kievitranden en uitgestelde werkzaamheden. De komende maanden worden diverse bijeenkomsten georganiseerd. Daarbij is het niet zozeer de bedoeling om algemeen beheer te regelen voor het Binnenveld als geheel. De aandacht ligt er meer op om voor verschillende deelgebieden in het Binnenveld met de betreffende grondgebruikers te gaan kijken wie waar wat kan gaan doen voor de betreffende akker- en weide vogels.
4 Foto: Afplaggen in deelgebied 5. Agrariërs die daarover graag willen meedenken en -praten kunnen zich melden bij de ANV-coördinator Otto Vloedgraven: tel (06) 28 87 06 03 of via email: info@anvhetbinnenveld.nl. vlonderpad en WUR-terrein. Bij de genoemde parkeerplaats wordt een uitkijkplateau geplaatst. De kaart op de volgende pagina geeft de recreatieve voorzieningen aan. De aangegeven trekpont is komen te vervallen. Beheerplan Dit gezamenlijke, levende document over eigendom, beheer en onderhoud met een looptijd tot 2024, is gereed en door de projectgroep goedgekeurd. Na de inrichting is het beheer van het gebied gericht op hoogwaardige natuur. Onderdeel van dit plan is ook het waterbeheer en onderhoud van de recreatieve voorzieningen. Dit plan borgt niet alleen een goed beheer maar ook een goede onderlinge afstemming en samenwerking. Recreatieve voorzieningen Door het projectgebied lopen twee klompenpaden: het Harsloërpad en het Grift en Graftenpad. Deze paden bieden wandelroutes door agrarisch cultuurlandschap. Wandelaars gaan over onverharde paden via boerenland en landgoederen. Rust, kleinschaligheid en de combinatie van cultuur en natuur bepalen de sfeer en vertellen over de geschiedenis van de omgeving. Het idee is om het Harsloërpad iets te verleggen via het onderhoudspad langs de nieuwe Veenkampensloot. Hiermee wordt het vlonderpad in deelgebied 4 een mooie aanvulling op het klompenpad. Verder worden twee nieuwe wandelrondjes gerealiseerd; vanaf de parkleerplaats bij de Werftweg, waarbij de Kromme Eem wordt overgestoken en het rondje langs het Afplaggen Een veelgehoorde term in tijden dat de uitvoering plaatsheeft is afplaggen. Veel mensen zien de activiteiten van de aannemer. Martin Waanders, ecoloog van adviesbureau RPS licht toe wat afplaggen inhoudt, evenals het hoe en waarom. Afplaggen is nodig om de voedselrijkdom te verlagen. Door grond af te graven, komt de grondwaterstand dichter bij het maaiveld. Hierdoor wordt het gebied natter. Dat is belangrijk om trilveen en blauwgrasland te laten terugkeren, want die bijzondere natuurwaarden zijn in het project het doel. In een model wordt vooraf de af te plaggen diepte bepaald. Dat model gebruikt de machinist in zijn GPS-systeem, de computer in zijn kraan. Belangrijke graadmeter hoe diep gegraven wordt, is hoe diep fosfaat in de grond zit, vervolgt Martin. Fosfaat is gebonden aan de bodem en spoelt daardoor niet snel weg. De indrukken van de in het voorjaar geplagde delen zijn goed. Dat is met name te zien aan het gebrek aan vegetatie ontwikkeling op de zandige delen in het projectgebied, hoe laag de voedselrijkdom daarin is. De aannemer plagt nog tot en met september af. Over een jaar of drie, misschien nog iets later, is het werkelijke resultaat zichtbaar.
5 R ecreatiek a a r t B innenveldse Hoo ilande n 16-4-2019 Veenenedaal Ko oi we g r We ft we g P Trekpontje Ve en st ee g Vlonderplateau Vlonderpad Legenda V e r h a r d w a n d e l / f i e t s p a d (Veenkampen) Struinpad K l o m p e n p a d (Harsloërpad en Grift en graftenpad) Uitkijkplateau Trekpont Vlonderpad /-plateau trilveen Picknickbank P Overig Wageningen Parkeerplaats Wegen (bestaand) Bebouwing 0 200 400 600 Meters
6 Foto: Ontwikkeling afgeplagd gebied deelgebied 1. Gemeente Ede en IVN Ede leren basisscholen over nieuwe natuur De unieke omstandigheden die de Binnenveldse Hooilanden bieden en de grote kans dat er bijzondere natuur ontstaat, lenen zich uitstekend om over te vertellen én van te leren. Naast de bijzondere natuur zoals trilveen, blauwgrasland en dotterbloemhooiland is er ruimte voor cultuurhistorie en recreatie. Het gebied is ook volop in ontwikkeling voor recreanten. Zo komen er nieuwe wandel en fietspaden, een vlonder en parkeer en picknickplekken. Om de komende jaren groep 7 en 8 leerlingen basisonderwijs, en indirect hun ouders, in Bennekom en Ede, kennis te laten maken met Het Binnenveld en hen de mooie en unieke natuur dicht bij huis actief laten ontdekken, stelden de gemeente Ede en IVN Ede een educatieprogramma op. Foto: Overlaat in deelgebied 1. In dat programma ontwikkelen zij Het Binnenveld Van Buiten Leren. Deze lessenserie is gericht op natuur en landbouw. Rode draad daarin zijn vragen als: wat is het verschil, wat doet natuur in het ene gebied en wat in het andere? In deze serie is ook plaats voor een zoekkaart Binnenveld. Gemeente Ede en IVN leiden ook vrijwilligers op die de lessen in het Binnenveld kunnen verzorgen. Uitgave van Waterschap Vallei en Veluwe, Steenbokstraat 10 7324 AX Apeldoorn Telefoon 055 5 272 911 E-mail lampenbroek@vallei veluwe.nl Internet www.vallei veluwe.nl Teksten en vormgeving Team Communicatie Foto s Waterschap Vallei en Veluwe Juli 2019. Aan informatie in deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend. Waterschap Vallei en Veluwe zorgt voor veilige dijken, schoon en voldoende oppervlaktewater en gezuiverd afvalwater in het gebied tussen IJssel, Nederrijn, Utrechtse Heuvelrug en Randmeren. Samenwerken en vernieuwen zijn essentieel in ons werk.