De onafhankelijke controlfunctie, gepositioneerd in de Three Lines of Defence

Vergelijkbare documenten
Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars!

De onafhankelijke controlfunctie, gepositioneerd in de Three Lines of Defence. tweede, derde of tweede/derde

Meerwaarde Internal Audit functie. 16 maart 2017

HOOFDSTUK 4: ROL EN VERANTWOORDELIJKHEDEN VAN DE AUDITCOMMISSIE

Internal audit draagt bij aan comfort van commissarissen

Reglement Raad van Toezicht Bijlage G: profielschets bestuurssecretaris Bijlage H: profielschets controller

Ondernemen dankzij 3 lines of defense. Hoe 3 lines of defense ondernemerschap binnen uw organisatie kan stimuleren

DNB BEOORDELINGSKADER VOOR DE AUDITFUNCTIE BIJ TRUSTKANTOREN INGEVOLGE DE RIB WTT 2014

Reglement auditcommissie Woningstichting Simpelveld

REGLEMENT FINANCIEEL BELEID EN BEHEER

GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES

Internal Audit Charter

Commitment without understanding is a liability

CONTROLSTATUUT STICHTING ANTARES WOONSERVICE

Reglement Financieel Beleid en Beheer. - Stichting Huisvesting Vredewold

MODEL REGLEMENT FINANCIEEL BELEID EN BEHEER

IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018

Corporaties In Control

De uitdagingen van een kleine IAF

Controller controller verdedigingslinie controller procesrisico s verdedigingslinie 1a procesbeheersing verdedigingslinie 1b Risicomanagement taken

De effectieve directie

Reglement Financieel beleid en beheer Woningbouwvereniging Heerjansdam

CONTROLSTATUUT WOONSTICHTING SSW

REGLEMENT FINANCIEEL BELEID EN BEHEER HABEKO WONEN 1

Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!

Toezichts- en Toetsingskader VechtHorst. November 2017

COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN.

Versie Reglement voor de Auditcommissie Woonstichting Stek

Reglement Bestuur WormerWonen

Controlstatuut Havensteder

Visie op besturen en toezicht houden

Montae kennissessie 4 juli Rob Kragten

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel CORPORATE GOVERNANCE MAANDAG 2 MAART UUR

VERDIEPING BUSINESS RISK - UITLEG 24 BUSINESS RISK VRAGEN

Profielschets. 4 leden Raad van Commissarissen Provides

M O N T E S Q U I E U

Profielschets leden Raad van Commissarissen Ons Huis

Workshop Horizontaal Toezicht congres Rechtmatige Zorg Ervaringen uit de praktijk: Dimence Groep

RISICOMANAGEMENT VOOR WONINGCORPORATIES

De tevredenheid van woningcorporaties met hun visitatie (periode ) een beknopte analyse (Raeflex) Zeist, Mechteld van der Vleuten

Toelichting hoofdstructuur Pré Wonen

Wie ben ik? WHY: Definitie audit. Effectief auditprogramma (opbouw) GoRisk. NEN Introductie-evenement ISO AUDITING IN BEWEGING

Visie op toezicht Raad van commissarissen WBO Wonen

Hoofdlijnen Corporate Governance Structuur Stek

Visie op toezicht en bestuur Raad van Toezicht en Raad van Bestuur Woonstichting t Heem

De meerwaarde van de interne auditdienst voor het management

Stichting Huisvesting Vredewold Reglement Financieel Beleid en Beheer

Toezichts- en Toetsingskader van de Veenendaalse Woningstichting

Artikel 3 - Benoeming 1. De (her)benoeming van een Bestuurder geschiedt onverlet diens arbeidsrechtelijke positie voor een periode van vier jaar.

Doel Samenstelling en vergaderingen Taken en bevoegdheden Rapportage aan de RvC Diversen Herzieningstermijn...

Model Reglement Financieel Beleid en Beheer. d.d

Toezichts- en Toetsingskader Nijestee

drs. Martine Koedijk RA RE Gemeenteaccountant Amsterdam Directeur auditdienst ACAM

REGLEMENT FINANCIEEL BELEID EN BEHEER. Woningbouwvereniging Anna Paulowna. Postbus 66, 1760AB Anna Paulowna. Status: definitief

Internal Audit: cruciaal voor internal governance

Reglement voor de Audit Commissie Woonstichting Vooruitgang

Welkomstwoord. Leen Paape. - Hoogleraar Corporate Governance - Voorzitter van het Nyenrode Corporate Governance Instituut

Reglement voor de Auditcommissie Stichting Wonen Wateringen

Rijkswaterstaat in verandering...

Intern Toezicht Het team en de spelers

Visie op toezicht Versie: Vastgesteld door Raad van Toezicht: 23 november 2017

PAS conferentie 2015: Close the Gap Corporate Governance en Internal Audit

Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen

Notitie Pas toe of leg uit

Grip op fiscale risico s

REGLEMENT FINANCIEEL BELEID EN BEHEER. Van. Woningbouwvereniging t Goede Woonhuys. te Hilversum. Naar een model van Aedes van 10 juni 2016

Masterclass Controlling FAMO

PROFIEL VOOR DE RAAD VAN COMMISSARISSEN EN ZIJN LEDEN

Wim Eysink Deloitte IIA Raad van Advies. Voorstellen herziene Corporate Governance Code

Visie op besturen en toezicht houden bij Goed Wonen Gemert

Toetsings- en toezichtskader RvC

Visie op Governance. Woonopmaat

Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden

3.1 Corporate governance

Governancestructuur Wooncompagnie

Reglement Financieel Beleid en beheer Woningbouwvereniging Poortugaal op basis van het Aedes model d.d

Reglement Financieel beleid en beheer

Compliance Charter. a.s.r

De visie van het Bestuur van HEEMwonen op besturen is verankerd in het Bestuursreglement.

OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw

REGLEMENT VOOR DE AUDIT, COMPLIANCE EN RISICO COMMISSIE VAN PROPERTIZE B.V.

REGLEMENT AUDIT, RISK & COMPLIANCE COMMISSIE PGGM N.V. 26 november 2013

BIJLAGE E: PROCEDURE ZELFEVALUATIE RAAD VAN TOEZICHT

Vragenlijst zelfevaluatie RvC

Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden.

REGLEMENT FINANCIEEL BELEID EN BEHEER

Afdeling : Planning & Control Organisatie : Thuisvester Functie : Medewerker Planning & Control Datum : augustus 2014

Toezicht- en toetsingskader

Reglement Auditcommissie Raad van Commissarissen MN

IORP II Meer toegevoegde waarde uit sleutelfuncties

toezicht en toetsing - Raad van Commissarissen Stadgenoot; pagina 1 van 6

In hoeverre is het ICT-beleid bij de gemeenten Bergen op Zoom, Drimmelen, Halderberge en Moerdijk als doeltreffend en doelmatig aan te merken?

Woningstichting Simpelveld. Visie op Toezicht en Besturen

Profielschets Raad van Toezicht Augustus 2014

Profielschets. Manager Financiën. Omnivera GWZ. ERLY the consulting company Datum: februari 2016 Opdrachtgever: Omnivera GWZ

Reglement voor de Commissie Maatschappij. Stichting Woonbron

Beoordelingskader Reglement financieel beleid en beheer

Directiestatuut Domijn

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact?

Transcriptie:

Welkom De onafhankelijke controlfunctie, gepositioneerd in de Three Lines of Defence 2

De onafhankelijke controlfunctie, gepositioneerd in de Three Lines of Defence 3

Vraagstelling referaat Onderzoeksvraag: Hoe kan invulling worden gegeven aan het 3LoD model en de eisen vanuit de Woningwet met behulp van een gecombineerde functie van de tweede en derde verdedigingslinie bij middelgrote woningcorporaties? 4

Control functie is geen afdeling of persoon Beheersing kan niet worden uitgevoerd door 1 persoon en is ultieme verantwoordelijkheid van directie/bestuur met toezicht RvC 24-4-2019 5

Onafhankelijke controller of controleur? Controller moet economische rationaliteit in organisatie verhogen/borgen Control = beheersing Tendens: naar business partner toe Onafhankelijke controller = controleur = auditor Komen onafhankelijke controllers voor => nee, alleen bij woningcorporaties 24-4-2019 6

Onafhankelijke controleur = auditor Nodig voor controleur = normenkader Welk normenkader hanteert een controller bij besluitvorming over: Voorgenomen besluiten met verstrekkende financiële gevolgen? Effectiviteit en efficiency van de organisatie? Wat te doen bij beperkt normenkader? 24-4-2019 7

Aanleiding instellen controlfunctie Schandalen Enquêtecommissie Governance, Grenzen, Gedrag, Geld Tegenkracht => onafhankelijke controlfunctie >2.500 Vhe Afbakening >5.000 - <10.000 Vhe 8

Three Lines of Defence 9

Randvoorwaarden goed functioneren 3LoD Bedrijfsdoelen breed gedragen Iedere verdedigingslinie eigen verantwoordelijkheden => niet doorschuiven Flexibele lijnen (voetbal)=> goede coördinatie Voldoende kennis en vaardigheden In één keer goed 10

1 e Bestuur sterke risicocultuur en houding promoten 2 e Combineer rol politieagent en adviseur 3 e Directe lijn bestuur en raad van commissarissen Specifieke randvoorwaarden Continue monitoring Risk managementsysteem en risicostrategie Onafhankelijkheid t.o.v. eerste verdedigingslinie Kennis van de business 11

Combineren 2 e en 3 e verdedigingslinie Bepaalde taken niet => Zorg voor Control/Audit charter Jaarlijkse evaluatie onafhankelijkheids-, objectiviteits- en assurance bepalingen. 12

Woningwet Gepositioneerd in afzonderlijke eenheid (On)gevraagd adviseren bestuur en RvC Besluiten met verstrekkende gevolgen 13

Empirisch onderzoek Interview 6 woningcorporaties 4 met gecombineerde 2 e en 3 e verdedigingslinie 2 met gescheiden 2 e en 3 e verdedigingslinie 14

Conclusies en aanbevelingen Zorg voor geactualiseerde functiebeschrijving Meer kennis 1 e lijn (in 1 keer goed) Beschrijf kritische processen incl. beheersmaatregelen => voer controles uit! Kennis bestuur & RvC mogelijkheden 3 e lijn 15

Conclusies en aanbevelingen (vervolg) Meer kennis 3 e lijn Stel Control/Audit charter op Bepaal jaarplan 2 e 3 e lijn incl. uitbesteding Stimuleer actieve risicocultuur Eindverantwoordelijke, koppeling ondernemingsplan 16

Resultaat voor SOR Verminderde risico s => Betere resultaten Realisatie strategie SOR => Thuisgevoel 17

Stellingen Als de 1 e lijn niet haar integrale verantwoordelijkheid invult heeft een Woningbouwcorporatie maar weinig aan een onafhankelijke controller in de 3 e lijn 18

Stellingen Een juiste inrichting van de 3 e lijn is randvoorwaarde voor de OOB-status 19

Stellingen De RvC/RvT weet de onafhankelijke controller te vinden en capaciteiten optimaal te benutten 20

Stellingen Wij zijn als corporatie compleet voorbereid op de komst van het In Control Statement 21