ERFGOEDLOPER NIEUWSBRIEF MUSEUMHUIS GRONINGEN / GRONINGER MOLENHUIS nummer 13, 21 oktober 2011 -------------------------------------------------------------------- In deze ERFGOEDLOPER Column Roeli Broekhuis Molenvriendendag Educatietraject Eemsmond Oktobermaand Kindermaand Ledenvergadering Cursusnieuws -------------------------------------------------------------------- COLUMN RR OOEE LL I I BB RR OO EE KK HH UU I ISS Niet tellen maar wegen. Deze week had onze staatssecretaris Halbe Zijlstra een debat met de Kamercommissie over de BRIM, het Besluit Rijkssubsidiëring Instandhouding Monumenten. Deze regeling is zes jaar geleden ingevoerd om onderhoud te subsidiëren, zodat grootschalige restauraties niet meer nodig zijn. Zes jaar geleden konden de molens en buitenplaatsen als eerste van de regeling gebruik maken, daarna kwam er ieder jaar een andere monumentencategorie bij. Door het verhogen van de maximale subsidie en door de grote stroom aanvragen werd in 2011 een groot deel van de aanvragen afgewezen omdat het Rijk geen geld meer had. De notaris kwam eraan te pas om te loten. Dit nooit weer, moet de staatssecretaris gedacht hebben. Afgelopen week vergaderde hij met de vaste Kamercommissie over de manier waarop het geld van de BRIM verdeeld diende te worden. Zijlstra wil zoveel mogelijk eigenaren bedienen. Dat kan door de aanvragen voor het laagste bedrag als eerste toe te kennen. Is dit wel reëel, vroegen Kamerleden zich af. Gaat het herstel van een kapotte regenpijp voor het vervangen van een dakgoot? Moet je niet kijken naar technische noodzaak? Zijlstra begrijpt het probleem, maar vraagt zich terecht af hoe je dit voor al onze monumenten goed kunt uitwerken. Het tellen is dan toch efficiënter en objectiever dan het wegen. Het probleem waar Zijlstra voor staat is representatief voor de vragen waar ook andere bestuurders voor staan. Wat is een gerechtvaardigd bedrag voor het onderhoud van een monument? Wat bepaalt de hoogte van een subsidie voor een museum? Is dat voor het onderhoud van de collectie of het maken van mooie tentoonstellingen waar veel mensen naar komen kijken? Moet je kijken naar een goede verdeling over de provincie? Welk argument telt het zwaarste? Hoe wordt dit vervolgens verantwoord? Overheden werken steeds meer met prestatieafspraken. Ook onze organisatie heeft een uitgebreid prestatiecontract met de provincie waarin nauwkeurig staat wat voor de ontvangen subsidie moet worden geleverd. De rekenkamer kan het controleren en de bestuurders houden via de ambtenaren een vinger aan de pols. Het lijkt mooi, maar de steeds weer terugkerende worsteling van het rijk, de provincies en gemeenten om een heldere verdeling van subsidies te realiseren, geeft aan dat het ook op deze manier niet zo gemakkelijk gaat. Op 8 november organiseert de Boekmanstichting een debat met als titel Niet tellen maar wegen: over de zin en onzin van prestatieafspraken in de culturele sector. Bij dit debat verschijnt ook een publicatie. In het voorwoord staat het prachtige citaat van Albert Roeli Broekhuis is directeur van het Museumhuis Groningen/ Groninger Molenhuis Einstein: De waarde van prestaties ligt in het nastreven ervan.. Een waar woord, maar hoe gaan we dit objectiveren?
MOLENVRIENDENDAG Op 29 oktober vindt in Thesinge de Molenvriendendag plaats. Molenliefhebbers kunnen de onlangs gerestaureerde molen Germania bekijken maar ook de kerk bezichtigen waar aan het begin van de middag een lezing wordt gegeven door dr. Egge Knol over de geschiedenis van het voormalige Vrouwenklooster. Ook de Museumsmederij is geopend. De Molenvriendendag wordt al enige jaren georganiseerd door het Groninger Molenhuis en kent diverse trouwe bezoekers. Aan drie molenaars is gevraagd waarom ze komen. Dick Wijchgel, molenaar van koren en pelmolen De Hoop in Garsthuizen en tevens instructeur Voor mij is het een soort reünie, je ziet elkaar weer, kunt even bijpraten over molenzaken: hoe staat het met de restauratie, het aantal leerlingen of geslaagde molenaars, dat soort dingen. Je bent een beetje familie van elkaar. Het Molenhuis heeft een mooi programma voor 29 oktober. Ik kijk bijvoorbeeld uit naar de lezing van Egge Knol. Want ik ben namelijk geïnteresseerd in historie en niet alleen in die van de molens. Gerard Murris, molenaar van koren en pelmolen Berg in Winschoten Ik ga voornamelijk om collega molenaars te ontmoeten en dan vooral molenaars uit andere delen van de provincie. De molenaars uit Oost Groningen zien en spreken elkaar namelijk regelmatig. Deze bijeenkomst interesseert me met name vanwege de spreker Egge Knol. Drewe Schouten, molenaar van koren en pelmolen Fortuna in Noordhorn Voor mij zijn Molenvriendendagen de gelegenheid om andere molenaars te spreken. En verder kom ik om de gastmolen aan een grondige inspectie te onderwerpen. Elke molen is namelijk een individu. Ik ben benieuwd hoe anderen het aanpakken, bijvoorbeeld ten aanzien van publiciteit. De Molenvriendendag: een dag van ontmoeting. In 2009 stonden de molens van Noordbroek centraal.
EDUCATIETRAJECT EEMSMOND Erfgoedtraject Eemsmond is een samenwerkingsproject van het Museumhuis Groningen en Kunststation C. Het laat de leerlingen van de dertien deelnemende basisscholen in de gemeente Eemsmond, gedurende hun schoolloopbaan, kennis maken met het lokale culturele erfgoed. Zie voor meer informatie www.museumhuisgroningen.nl/ projecten/educatie. Het afgelopen jaar is het product getest door scholen en erfgoedinstellingen. Eén van de deelnemende instellingen is de Menkemaborg in Uithuizen. De redactie sprak met educatief medewerker Marjo Brandse over haar ervaringen en haar verwachtingen. Hoe ziet jullie lesmateriaal eruit? De Menkemaborg heeft een CD rom gemaakt, die in de klas gebruikt kan worden, zowel centraal, via het digibord, als door het individuele kind. De CD rom bevat een voorbereidende les over de borgen in Groningen, niet alleen over de nog bestaande maar ook over verdwenen borgen, zoals de borg Dijksterhuis. Het materiaal is bedoeld voor de kinderen van de groepen 5 en 6 en bevat veel interactief beeldmateriaal. Kun je schetsen hoe de uitvoering met de school verloopt? Zodra een school zich bij ons heeft gemeld, bezoek ik de school zodat ik de betreffende leerkracht kan uitleggen hoe het materiaal gebruikt kan worden. De docentenhandleiding is overigens te downloaden via de site van het Museumhuis. Na de voorbereidende les op school komen de kinderen op de borg en met behulp van onze audio tour leren ze de hoofdpersonen beter kennen. Gerhard Alberda (11) en zijn zusje Suzanna (7), en de keukenhulp Fieke (14) hebben echt bestaan en leefden rond 1775 op de borg. Het lesmateriaal gaat in op het dagelijks leven op de borg en de verschillende kansen voor kinderen in die tijd. Na het bezoek aan de borg volgt de verwerking in de klas. Ik heb er voor gekozen hierop de nadruk te leggen. Ik vind het belangrijk kinderen eerst te laten ontdekken, aan de hand van Gerhard, Suzanna en Fieke, dan heb je meteen het enthousiasme te pakken. Hoe zijn de voorbereidingen op dit project gegaan? We hebben er veel tijd ingestoken, meer dan aanvankelijk begroot. Wat ik fijn vond aan de pilotfase is, dat je uiteindelijk maatwerk kunt leveren, want het kost nogal wat inspanningen om uit het beschikbare materiaal de vertaalslag voor kinderen te maken. Dat wordt vaak onderschat. De ervaringen die we hebben opgedaan tijdens de pilot zijn geëvalueerd en worden meegenomen in de uitvoering. Wat hoop of verwacht je van het project? Ik ben zeer benieuwd hoe het eerste jaar gaat verlopen. Wat ik hoop is dat kinderen verbanden gaan ontdekken, bijvoorbeeld ten aanzien van plekken en tijd. Geschiedenis is meer dan jaartallen. Waar ik ook zeer over te spreken ben is de vormgeving van de map. Ik heb voorgesteld Monique Beijen te vragen voor de illustraties. Ik kende haar nog van het educatieve product De Kerstvloed van 1717 waar ik bij betrokken was. Monique heeft destijds het figuurtje Martje getekend. De organisatie heeft dat voorstel tot mijn tevredenheid overgenomen. Wat is de meerwaarde van het project? Wat ik waardevol vind zijn de contacten met collega instellingen. Ik vind het prettig te horen hoe anderen het aanpakken. De voorbereiding van dit project heb ik als leerzaam ervaren, niet alleen vanwege het testen van het lesmateriaal maar ook door de contacten met collega s. Zeer stimulerend. Dat smaakt zeker naar meer.
OKTOBERMAAND KINDERMAAND Een foto impressie. Speltpannenkoeken bakken in molen Hollands Welvaart in Mensingeweer Knutselen in het Tekenatelier Groningen Middeleeuwse Boekenkunst anno 2011 in Klooster Ter Apel Abel Tasman Kabinet Lutjegast Oktobermaand Kindermaand in de Menkemaborg En ineens klonk er muziek in de Menkemaborg. Organist Eeuwe Zijlstra bespeelde op zondagmiddag 2 en woensdagmiddag 19 oktober het onlangs gerestaureerde kabinetorgel in de Menkemaborg. Bovendien had hij een demonstratieorgeltje bij zich. Klein van formaat, maar toch een volledig orgel wat betreft registers en speciale klanken. Kinderen mochten op beide dagen het orgeltje bespelen, maar ook volwassenen lieten deze kans niet aan zich voorbij gaan. Kinderen konden bovendien de hele maand gratis de junior audiotour gebruiken, waarbij ze als het ware werden rondgeleid door kinderen die in de 18e eeuw op de borg woonden. En nu moesten ouders een keer wachten tot hun kinderen klaar waren met het museumbezoek!
LEDENVERGADERING Op maandag 31 oktober vindt in het Museumhuis een ledenvergadering plaats. Bij de opheffing van de Federatie is afgesproken om jaarlijks een bijeenkomst te organiseren voor aangesloten organisaties. Doel is om activiteiten en dienstverlening van het Museumhuis te bespreken. Hiervoor wordt u van harte uitgenodigd. De agenda is als volgt: 14:00 14:30 uur Inloop met koffie / thee 14:30 15:30 uur Plenaire vergadering met als agendapunten cursusaanbod 2012 vernieuwing museumregister en adviseringsrol educatie promotie / cultuurkalender Groningen veiligheidszorg / collectiewacht 15:30 15:45 uur Koffie / thee 15:45 16:15 uur Collectiewacht: toelichting door Roeli Broekhuis 16:15 17:00 uur Afsluitende borrel Aanmelden Wilt u zich aanmelden: info@museumhuisgroningen.nl, graag met vermelding van het aantal personen dat de vergadering wil bijwonen. U krijgt dan de inhoudelijke stukken toegezonden. Onderhoud van de collectie vraagt de nodige zorg en aandacht.
CURSUSNIEUWS rondleiden voor 8 tot en met 12 jarigen: moeilijk of makkelijk? Een stap verder met educatie in uw instelling!! Datum : woensdag 18 januari 2012 Tijd : 10:00 15:00 uur Locatie : nog vast te stellen Op 9 november 2010 vond in het Openluchtmuseum Het Hoogeland in Warffum een succesvol Kijkje in de keuken rond het thema educatie plaats. Als vervolg daarop organiseert het Museumhuis Groningen een speciale educatiedag waarbij diverse onderwerpen aan bod komen. Onderwerpen zijn: kleuters in mijn instelling. wat nu? rondleiden voor 8 tot en met 12 jarigen: moeilijk of makkelijk? een gezinsvriendelijk museum? speciaal onderwijsleerlingen: over welke kennis, tips en trucs moeten we beschikken? De kosten voor de dag bedragen 55, p.p. In verband met de voorbereidingen en het vastleggen gastsprekers aanmelden voor 15 november! info@museumhuisgroningen.nl -------------------------------------------------------------------- Erfgoedloper is een uitgave van Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen, t. (050) 313 00 52. Reacties en kopij: t.pol@museumhuisgroningen.nl