Keuzeopdracht Biologie Bloeddruk Keuzeopdracht door een scholier 1932 woorden 11 juni 2003 4,4 41 keer beoordeeld Vak Biologie Natuurwetenschappelijke werkwijze: Theorie -> hypothese -> werkwijze -> resultaten -> conclusie Dan zijn er twee opties, de hypothese klopt of hij klopt niet. Als deze klopt, ben je zo goed als klaar,alleen nog een discussie, als hij niet klopt moet je een nieuwe hypothese bedenken. Theorie: Onze hartspier pompt ritmisch het bloed met een zekere kracht in ons lichaam doorheen onze bloedvaten. Hierdoor ontstaat er een druk in onze bloedvaten : de bloeddruk. Wanneer onze hartspier samentrekt zal de druk in de aders het hoogst zijn (de aders worden met bloed gevuld), spreekt men van de systolische druk of bovendruk. Nadat de hartspier zich heeft samengetrokken moet deze zich ook weer ontspannen waardoor er een lage druk ontstaat (de hartkamers worden met bloed gevuld) die men diastolische druk of onderdruk noemt. Zie ook de bijlagen Samenvatting van de bijlage: Wanneer er cafeine in het bloed komt stijgt de bloeddruk voor een korte periode, maar daalt daarna weer. De hartslag zal 1 a 2 slagen per minuut lager zijn. Deze zal zich daarna weer herstellen. Hypohese: De bloeddruk zal voor een korte periode hoger zijn en daarna weer zakken. Met de hartslag zal het tegenovergestelde gebeuren, deze zal eerst zakken en daarna weer stijgen. Werkwijze: Eerst drinkt de proefpersoon twee koppen koffie nadat we vooraf de bloeddruk hebben bepaald. Nadat de proefpersoon de koffie heeft opgedronken meten we elke 4 minuten de bloeddruk (en daarmee ook de hartslag.) Dit doen we tot 44 minuten, daarna doen we het nog een keer na 60 minuten. https://www.scholieren.com/verslag/keuzeopdracht-biologie-bloeddruk Pagina 1 van 5
Resultaten: Voordat onze proefpersoon koffie had gedronken, was zijn hartslag 63 en zijn bloeddruk 107 over 63. Alle waarden van de bloeddruk zijn in mm kwik. Van de resultaten hebben we een tabel gemaakt. Tijd na laatste kop koffie (in minuten) Onderdruk (in mmhg) Bovendruk (in mmhg) Hartslagen (per minuut) 0 66 110 74 4 73 117 69 8 68 120 73 12 65 118 67 16 69 115 69 20 71 109 71 24 67 110 67 28 69 111 64 32 70 106 60 36 64 105 68 40 65 112 71 44 67 110 66 60 63 108 61 We hebben de gegevens uitgewerkt in grafieken: We zien dus dat nadat de koffie binnen is, de bloeddruk stijgt. De hartslag daalt echter. Na een tijdje gaat de bloeddruk weer omlaag. De waarde van de onderdruk zonder koffie (63 mmhg) ligt beduidend lager dan de waarde van diezelfde druk in de eerst 10 minuten die gemiddeld 70 mmhg is. Ditzelfde is echter ook het geval bij de bovendruk. Conclusie & discussie: Wat wij hebben ondervonden klopt met de theorie. Wij hebben wel, relatief, grote afwijkingen tussen de metingen, dit heeft volgens ons en de instructies van het apparaat een aantal oorzaken: De meetapparatuur is niet oneindig nauwkeurig De houding (hoogte) van de hand ten opzichte van het hart Positie van het lichaam. Tussentijds bewegen. Spanning van de proef persoon. Wij denken dat dit de belangrijkste oorzaken zijn. Echter, al met al kunnen we onze hypothese aannemen https://www.scholieren.com/verslag/keuzeopdracht-biologie-bloeddruk Pagina 2 van 5
Bijlagen: Bron: Het Parool 13-9-2002 ''Deze resultaten doen vermoeden dat koffieonthouding eveneens een niet-farmacologisch alternatief voor de behandeling van hoge bloeddruk is. Het stoppen met een middel waarvan bekend is dat het langdurig de bloeddruk verhoogt bij dagelijkse inname is stellig zinvol als strategie tegen hypertensie, en koffiedrinkers met een te hoge of zelfs licht verhoogde bloeddruk zou het advies gegeven moeten worden cafeïne uit het dagelijks dieet te schrappen.'' Al meer dan tien jaar doet James D. Lane onderzoek naar de effecten van koffie op het menselijk functioneren, en al meer dan tien jaar stelt hij hoofdschuddend vast dat ''het gebruik wijdverbreid blijft ondanks de groeiende bewijslast dat cafeïne een sterk stimulerende werking heeft op het hart- en vaatstelsel.'' Deze krachtige waarschuwing geeft hij in het jongste nummer van Psychosomatiek Medicine (dl. 64, p. 595-603). Voortbouwend op eerder onderzoek verdeelde hij een groep van vijftig vrijwilligers in tweeën. De ene groep kreeg de eerste dag tweemaal daags 250 mg cafeïne (tweemaal twee koppen koffie) de tweede dag een placebo (dezelfde soort pil maar met niks erin) en de derde weer cafeïne, bij de andere groep ging het andersom. Zo kon het effect van de cafeïne op de bloeddruk en de hartslag bij ieder afzonderlijk netjes worden gemeten. De vrijwilligers kregen apparaatjes mee zodat ze voor het overige hun dagelijkse bezigheden konden blijven uitvoeren - eerder onderzoek bleef meestal beperkt tot het laboratorium. ''Toen de gegevens geanalyseerd waren, bleek dat het belangrijkste effect van de dosis cafeïne op alledrie de cardiovasculaire variabelen significant was.'' De systolische bloeddruk (de druk op een ader tijdens een hartslag) steeg met 4 millimeter kwik, de diastolische (de druk op een ader in rust) steeg met 3 millimeter kwik, en de hartslag daalde met 2 slagen per minuut. Ook de concentratie stresshormonen bleek door de cafeïne verhoogd. Cafeïne heeft, anders gezegd, het bedoelde effect - 's ochtends een bakje koffie is geen onzin. Of koffieabstinentie zin heeft bij het verlagen van de bloeddruk, is echter iets heel anders. Uiteraard moest Lane, door zijn proefopzet, rekening houden met de dagelijkse bezigheden van zijn vrijwilligers. En eigenlijk maakten die veel meer uit dan de doses cafeïne, zo blijkt uit zijn artikel. De meeste vrijwilligers hadden zittend werk. Wie werkelijk zijn bloeddruk omlaag wil brengen, kan beter blijven liggen: daardoor daalt de systolische bloeddruk met 9 mmhg, de diastolische met 5. De gemiddelde stressscore op een schaal van 1 tot 5 was 2, als de vrijwilligers hun stress minimaliseren, scheelt dat ook ruim 1 mmhg. Ook minder lichaamsbeweging scheelt in de bloeddruk, en wel 1,7 mmhg per punt op een schaal van 1 tot 5. Niet helemaal ten onrechte wijst Lane erop dat het effect van een geringe verlaging van de bloeddruk per persoon vrij klein is, maar dat het op bevolkingsniveau toch flink scheelt. Als iedereen zijn bloeddruk met 5 mmhg weet te verlagen, zou dat 20 procent in hart- en vaatziekten schelen. De vraag is alleen, of een https://www.scholieren.com/verslag/keuzeopdracht-biologie-bloeddruk Pagina 3 van 5
algemene verlaging van de bloeddruk niet eenvoudiger te bereiken is als we voortaan gewoon in bed blijven liggen - en dan kunnen we, zeker als we ons niet te druk maken over de cafeïne, nog wel een paar bakken koffie nemen ook. Bron: http://www.koffiebureaucafe.be Koffie en hart/bloedsomloop Eén van de oudste bezwaren tegen koffie luidt: hij is schadelijk voor het hart en de bloedsomloop. Het is een vooroordeel dat men gerust kan vergeten. Tijdens de afgelopen 20 jaar werd het verband tussen koffiegebruik en ziekten van het hart/stoornissen van de bloedsomloop in talloze studies onderzocht. Conclusie: Koffie en cafeïne verhogen de bloeddruk niet en leiden ook niet tot een hoger risico op coronaire hartziekten, stoornissen van het hartritme of hartinfarcten. Dit wordt vooral duidelijk aan de hand van een samenvattende evaluatie van negen grote onderzoeken met in totaal 87.000 deelnemers over het thema koffiegebruik en hoge bloeddruk: bij vier studies had het koffiegebruik geen invloed op de bloeddruk. In vier andere gevallen bestond het vermoeden dat een hoog koffiegebruik een lichte stijging van de bloeddruk teweeg kon brengen. Een onderzoek uit Schotland wees zelfs op een negatieve correlatie tussen het koffiegebruik en een hoge bloeddruk, d.w.z. personen die koffie dronken, hadden gemiddeld een lagere bloeddruk dan diegenen die geen koffie dronken. Persoonlijkheidsfactoren zoals stressgevoeligheid of neiging tot overgewicht, die meestal verbonden zijn aan een te hoog cholesterolgehalte, zijn onbetwist de beslissende risicofactoren voor het ontstaan van hartziekten en stoornissen van de bloedsomloop. Dat mensen die problemen hebben met hun bloedsomloop, die roken en te veel eten, vaak ook een voorliefde hebben voor koffie, leidde tot het vermoeden dat koffie een medeoorzaak was voor hartziekten en stoornissen van de bloedsomloop. Dit kon echter aan de hand van vele wetenschappelijke onderzoeken weerlegd worden. Zo kan een grote voorliefde voor koffie soms een teken zijn voor andere oorzaken van hartziekten of van stoornissen van de bloedsomloop, zonder dat koffie hier oorzakelijk bij betrokken is. Laten we hierna één van de belangrijkste resultaten bekijken die het onderzoek in verband met de samenhang tussen het koffiegebruik en hartziekten/stoornissen van de bloedsomloop uitgewezen heeft: Hartziekten/stoornissen van de bloedsomloop algemeen In de Framingham-studie, één van de grootste epidemiologische studies inzake de gezondheid met meer dan 6000 Deelnemers en een looptijd van twintig jaar, leden in totaal 717 personen bij het begin van de onderzoeken aan diverse hartziekten/circulatiestoornissen zoals bv. coronaire hartziekte, hartinfarct of Angina pectoris. Na afsluiting van het onderzoek kwamen de wetenschappers tot het duidelijke besluit dat de ontwikkeling van de hartziekte bij de betrokken personen tijdens de duur van het onderzoek geen verband toonde met het koffiegebruik. Dit resultaat werd door vele andere onderzoeksreeksen bevestigd. Bij een uitgebreid Noors onderzoek, het Tromsö-hartonderzoek, komen de auteurs uiteindelijk tot de slotsom: "Het koffiegebruik lijkt gewoon een indicator voor een levensstijl te zijn die gepaard gaat met een hoog risico op coronaire hartziekte." Als er uiteindelijk bij enkele kleinere onderzoeken een verband vastgesteld werd tussen coronaire hartziekten en het koffiegebruik, dan kwam dit normaal omdat de invloed van andere beslissende oorzaken niet onderzocht werd en koffie dus ten onrechte als plaatsvervanger moest "opdraaien" voor de eigenlijke veroorzakers. Hoge bloeddruk https://www.scholieren.com/verslag/keuzeopdracht-biologie-bloeddruk Pagina 4 van 5
Het thema "koffiegebruik en hoge bloeddruk" was altijd al het meest omstreden in verband met hartziekten/stoornissen van de bloedsomloop. Terwijl de meeste onderzoeken aantonen dat er geen verband bestaat tussen koffiegebruik en een verhoogde bloeddruk, tonen andere studies aan dat het koffiegebruik bij mensen die langere tijd geen koffie gedronken hebben en dan terug koffie beginnen te drinken, gepaard gaat met een lichte stijging van hun bloeddruk. Bij de gemeten waarden stegen de systolische en de diastolische bloeddruk met telkens 5 tot 10 mm kwikzuil. Niet meer dus dan de bloeddrukstijging bij mensen die opstaan van een stoel. Gelijktijdig is evenwel gebleken dat de licht gestegen bloeddruk zich over het algemeen na enkele uren terug normaliseerde. De meeste grote epidemiologische studies - bv. de Framingham-studie of de Kaiser-Permanente studie - zien geen verband tussen koffiegebruik en een hoge bloeddruk. Blijkbaar hebben patiënten met een hoge bloeddruk er ook geen voordeel bij om af te zien van het koffiedrinken. Zo wees een studie bij koffiedrinkers met een hoge bloeddruk uit dat hun bloeddruk niet daalde als ze ervan afzagen om hun geliefde koffie te drinken. Hartinfarct Een ander uitgebreid Amerikaans epidemiologisch onderzoek, de Kaiser-Permanente Hartinfarct-studie, neemt betreffende de koffie eveneens een duidelijk standpunt in: "Koffiedrinken is geen aantoonbare risicofactor voor het hartinfarct", stellen de auteurs vast. Gelijktijdig komen ze tot het besluit dat het niet nodig is om het koffiegebruik te beperken om zichzelf te behoeden tegen een hartinfarct. Uiteindelijk kon er helemaal geen dosisverband/invloed vastgesteld worden: ook als het koffiegebruik zeer hoog lag, nam de kans op een infarct niet overeenkomstig toe. Stoornissen van het hartritme De meeste mensen doen op een bepaald moment in hun leven ervaringen op met lichte stoornissen van de hartfunctie - het gaat daarbij geregeld om onschuldige aanvallen van hartkloppingen of onregelmatigheden van het hart. Wat het verband tussen het koffiegebruik en de echte stoornissen van het hartritme betreft, komt een Amerikaans onderzoek dat in 1989 werd verricht door de Harvard School of Public Health tot het besluit dat bv. twee koppen koffie dagelijks geen invloed hebben op de stoornissen van het hartritme bij personen die hierdoor getroffen worden. Een ander Amerikaans onderzoek over hetzelfde onderwerp resumeert: "Cafeïne doet noch het aantal, noch de kracht van de ventriculaire aritmieën toenemen." Desondanks zijn er ook bepaalde observaties dat bepaalde mensen met stoornissen van het hartritme gevoelig reageren op hogere dosissen cafeïne. Voor dergelijke personen is het natuurlijk raadzaam om het gebruik van cafeïne te beperken. Dit geldt niet alleen voor koffie, maar ook voor andere dranken die cafeïne bevatten, zoals bv. thee en cola's. Conclusie: Koffiedrinken heeft geen invloed op de bloeddruk. Het koffiedrinken voert de bloeddruk in het uiterste geval ook minder op dan de gebruikelijke, alledaagse activiteiten, zoals bv. de trap opklimmen of het dragen van boodschaptassen. Koffie behoort evenmin tot de oorzaken van coronaire hartziekten, hartinfarcten en stoornissen van het hartritme. Ook bij voorhanden zijnde hartziekten/stoornissen van het hartritme is het normaal niet nodig om af te zien van het koffiedrinken, aangezien dit geen voordeel voor de gezondheid, resp. geen verbetering van de ziekte, met zich meebrengt. https://www.scholieren.com/verslag/keuzeopdracht-biologie-bloeddruk Pagina 5 van 5