De effecten van combifuncties in het onderwijs Peter Gramberg Jessica van der Linden 8 december 2011
Waarom een onderzoek naar de effecten? Combifunctionarissen zijn sinds 2008 o.a. aan de slag gegaan met: het vergroten en versterken van het aanbod; het stimuleren van de deelname aan activiteiten; het vergroten van de doorgaande lijn tussen het binnenen buitenschoolse programma. Er is nog niet eerder bekeken of ze deze doelen ook bereikt hebben.
Start Proces Effecten Waar hebben we naar gekeken? Aanstelling combinatiefunctionaris: onderwijssport onderwijscultuur Combinatiefunctionaris zijn aan de slag gegaan met het: Opzetten, versterken en uitbreiden van het sport- en cultuuraanbod. Coördineren en uitvoeren van activiteiten. Opzetten en versterken van contacten tussen scholen en organisaties rond sport en cultuur. Effecten op aanbod: Is het aanbod veranderd, versterkt en uitgebreid? Effecten op leerlingen: Nemen meer kinderen deel aan activiteiten? Zijn er meer kinderen toegeleid naar organisaties voor sport en cultuur? Effecten op samenhang binnen- en buitenschoolsprogramma: Stimuleren van deelname van kinderen aan sportieve en culturele activiteiten. Toeleiden van kinderen naar verenigingen. Wordt er beter samengewerkt tussen scholen en organisaties rond sport en cultuur? Is de afstemming tussen binnen- en buitenschoolse activiteiten verbeterd? Effecten op de school en docenten: Versterken van samenhang tussen binnen- en buitenschoolse programma Zijn taken van docenten verlicht? Hebben docenten geleerd over sport en cultuur? Effecten op ouders: Is de ouderbetrokkenheid vergroot?
Hoe is het onderzoek opgezet? (1) Via gemeenten op zoek gegaan naar scholen die al langer met een combinatiefunctionaris werken. 13 scholen verspreid over sectoren en over het hele land: Parkrijk Haarlem PO Caleidoscoop Almere PO Cypressenhof Middelburg PO De Catamaran Groningen PO De Sleutel Rotterdam PO Het Startblok Schiedam PO t Palet Eindhoven PO t Palet Vlaardingen PO De Spoorzoeker Roermond SO Mytylschool Eindhoven SO Insula College Dordrecht VO Da Vinci College Dordrecht ROC Kandinsky College Nijmegen VO Meerwaarde van combifuncties in het onderwijs
Hoe is het onderzoek opgezet? (2) Interviews met: directeuren; combinatiefunctionarissen; docenten; leerlingen. Aangevuld met enquêtes die zijn ingevuld door dezelfde groepen.
Effecten op het aanbod Combinatiefunctionaris : Wij organiseren activiteiten voor de leerlingen die de school zelf graag zou willen organiseren, maar waar ze zelf niet aan toe komen. Docent: De combinatiefunctionaris laat leerlingen kennis maken met sporten waar ze anders niet zo snel mee in aanraking komen.
't-palet-eindhoven-cf 7
Effecten op het aanbod Meer activiteiten. Diverser aanbod. Andere sporten of culturele activiteiten dan voorheen. Meer tijd voor het organiseren van activiteiten. Het aanbod kwalitatief beter en professioneler. Activiteitenaanbod vormt meer één geheel. Duidelijke opbouw in het activiteitenaanbod.
Effecten op kinderen Docent: Voordat de combinatiefunctionaris er was, was er geen sportaanbod op school, dus haar komst heeft voor een grote verandering gezorgd. Voorheen hoorde je kinderen bijna nooit over sporten. Kinderen moeten toch eerst even wennen en weten wat precies de bedoeling is van de sportactiviteiten, maar nu zijn ze er helemaal aan gewend en heel erg enthousiast.
t-palet-eindhoven-docenten 10
Effecten op kinderen Enthousiaste kinderen. Grotere deelname aan activiteiten. Verbetering in motorische ontwikkeling. Verbetering in de sociale omgang. Kinderen leren nieuwe dingen.
Effecten op kinderen Aandachtspunten: Vooral kinderen die al iets met sport, muziek of dans hebben zetten de stap naar de verenigingen. Naschools aanbod concurreert soms met de verenigingen.
Effecten op samenhang Combinatiefunctionaris: Veel sportclubs weten door de nauwe samenwerking met de combinatiefunctionaris en de scholen dat ze niet afwachtend moeten zijn, maar juist naar de kinderen toe moeten gaan. Ze leren om hun eigen clubs te promoten. De clubs zijn daardoor ook meer bekend geworden bij de leerlingen, ook al leidt het niet altijd direct tot meer leden.
't-palet-eindhoven-judodocent 14
Effecten op samenhang Kortere lijnen tussen scholen en verenigingen, waardoor: makkelijker activiteiten georganiseerd worden; er meer materiaal beschikbaar is voor de activiteiten; de betrokkenheid van verenigingen bij de activiteiten is vergroot. Duidelijke opbouw in activiteiten, waarbij leerlingen stapje voor stapje naar de verenigingen worden toegeleid.
Effecten op samenhang Aandachtspunten: De afstemming tussen combinatiefunctionaris en docenten is vaak beperkt tot korte overdracht over individuele leerlingen. Nauwelijks afstemming over: - de inhoud van het aanbod op de reguliere lessen; - de manier waarop met leerlingen wordt omgegaan.
Effecten op school en docenten Combinatiefunctionaris: Ik heb een duidelijke doelstelling om de kennis van goed bewegingsonderwijs bij de leerkrachten te vergroten. Daarom is er ook bewust voor gekozen om de groepsleerkrachten bij de gymlessen te betrekken. Op die manier zien de leerlingen dat de gymles geen apart onderdeel is, maar een onderdeel vormt van de school. Sommige leerkrachten zouden nu prima een eigen gymles kunnen geven, ook al mogen ze dat niet doordat ze geen bevoegdheid hebben.
Effecten op school en docenten De taken van docenten zijn verlicht, doordat: de verantwoordelijkheid voor sportieve en culturele activiteiten bij de combinatiefunctionaris ligt; zij minder tijd kwijt zijn met de voorbereiding van activiteiten. Kennisontwikkeling bij docenten op het gebied van sport en cultuur zien we alleen bij scholen waar docenten ook deelnemen aan de lessen van de combinatiefunctionaris.
Effecten op school en docenten Aandachtspunten: Het draagvlak bij docenten voor de activiteiten van de combinatiefunctionaris verschilt per school. Kennisoverdracht tussen combinatiefunctionaris en docenten is beperkt.
Effecten op ouders Ouderbetrokkenheid is geen prioriteit voor de combinatiefunctionaris. De ouderbetrokkenheid is dan ook niet toegenomen met de komst van de combinatiefunctionaris.
Conclusies: wat heeft de komst van de combinatiefunctionaris opgeleverd? Meer (divers) aanbod, meer structuur en eenheid in aanbod. Meer enthousiasme bij leerlingen voor sport/cultuur Kinderen doen vaker mee aan activiteiten. Kortere lijnen tussen scholen en verenigingen: makkelijker organiseren van activiteiten; meer materiaal beschikbaar voor activiteiten; grotere betrokkenheid van verenigingen bij activiteiten.
Conclusies: wat heeft de komst van de combinatiefunctionaris opgeleverd? Duidelijke opbouw in activiteiten op sommige scholen. De taken van docenten zijn verlicht, omdat: de verantwoordelijkheid voor sportieve en culturele activiteiten bij de combinatiefunctionaris ligt; zij minder tijd kwijt zijn met de voorbereiding van activiteiten.
Conclusies: waar is nog wat te winnen? Doorgaande lijn tussen aanbod van combinatiefunctionaris en reguliere lessen. Meer tijd en aandacht voor afstemming en kennisoverdracht tussen combinatiefunctionaris en docenten.
Conclusies: waar is nog wat te winnen? Toeleiding naar verenigingen: Meer individuele begeleiding van kinderen die nog niet zoveel met sport en cultuur naar verenigingen; Ouders vaker informeren over: o het belang van sport en cultuur voor kinderen; o de mogelijkheden op het gebied van sport en cultuur; o financiële ondersteuning bij lidmaatschap. Het belangrijkste aandachtspunt voor de toekomst is echter dat de combinatiefunctionarissen ook in de toekomst hun werk kunnen blijven doen. Het voortzetten van wat ze nu al bereikt hebben staat voorop.
Combinatiefunctionaris: De basis is gelegd, nu wordt het tijd om nog meer in te zetten op de toeleiding naar verenigingen en alles wat we nu bereikt hebben verder uit te bouwen en te verankeren.
Website resultaten effectenonderzoek www.onderwijspublicaties.nl/combinatiefuncties/
Voor meer informatie over het onderzoek kunt u contact opnemen met Jessica van der Linden (Oberon): jvdlinden@oberon.eu 030-2324227