Duurzaamheidsverslag 27 Evonik Degussa Antwerpen NV
2 I Duurzaamheidsverslag 27 Duurzaamheidsverslag 27 I Duurzaamheidsverslag 27 Evonik Degussa Antwerpen NV Inhoudstafel Boodschap van de Directie 4 Kerncijfers 8 1. Financieel 1.1 Financieel overzicht 1 1.2 Balans en resultatenrekening 12 1.3 Toelichting 15 2. Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu 2.1 Veiligheid 18 2.2 Milieu 24 2.3 Investeringen en kosten 26 2.4 Water 28 2.5 Energie 29 3. Sociaal 3.1 Inleiding 32 3.2 Opleiding 33 3.3 Sociaal overzicht 34 3.4 Maatschappelijke verantwoordelijkheid 36
I Duurzaamheidsverslag 27 Duurzaamheidsverslag 27 I Boodschap van de Directie Evonik Degussa Antwerpen NV is trots haar tweede Duurzaamheidsverslag te presenteren. Er is echter heel wat veranderd sinds het verslag van 26. Vorig jaar schreef mijn voorganger Jan Van den Bergh dit voorwoord nog. Sinds ik hem in september 27 opgevolgd ben als Afgevaardigd Bestuurder, volg ik nu het reilen en zeilen van de Antwerpse vestiging. Ik treed met dit Duurzaamheidsverslag in de voetsporen van Jan. Evonik Degussa Antwerpen NV is een bedrijf dat belang hecht aan een evenwichtige benadering van de drie P s (people, planet, profifit). Het is voor mij een prioriteit dit beleid verder uit te bouwen. De invulling van een dergelijk duurzaamheidsbeleid vergt tijd: het is een werk van lange adem en het is nooit volledig af. Wij willen in dit verslag een aantal elementen aanhalen waaraan we op duurzaamheidsvlak hard gewerkt hebben. Maar tevens zijn we ons ervan bewust dat er nog uitdagingen zijn waarop we beter en sterker kunnen scoren. Dit zijn elementen waar wij in 28 en in de komende jaren zullen aan werken. Een andere verandering is dat ons bedrijf sinds 26 september 27 door het leven gaat als Evonik Degussa Antwerpen NV. Dit is het rechtstreekse gevolg van de nieuwe naam van ons moederbedrijf, dat op 12 september 27 van Degussa GmbH in Evonik Degussa GmbH omgedoopt werd. De concernnaam Evonik Industries AG weerspiegelt de nieuwe, toekomstgerichte en duurzame visie van de onderneming. Evonik Industries focust voortaan op drie peilers: Chemie, Energie en Immobiliën. De mijnbouwactiviteiten maken nu deel uit van de RAG-stichting, die eigenaar van Evonik Industries is. Evonik Degussa Antwerpen NV legt zich al sinds 1968 toe op chemie en zal dit ook blijven doen. De chemiemarkt evolueert echter constant. De vraag naar bepaalde oudere producten daalt en steeds meer nieuwe producten en innovaties doen hun intrede. In 27 werden we hiermee ook bij Evonik Degussa Antwerpen NV geconfronteerd. We zagen ons verplicht de cyanuurchlorideen perboraateenheid omwille van de marktomstandigheden te sluiten. Dit was geen gemakkelijke beslissing, maar voor alle medewerkers werd een oplossing binnen de fabriek gevonden. Hierbij konden heel wat medewerkers muteren naar de methionine-afdeling, waar de heropstart van de ME-1-eenheid wordt voorbereid. Deze oplossing kwam tot stand dankzij de constructieve samenwerking van alle medewerkers en de vakbondsorganisaties. Evonik Degussa Antwerpen NV investeert bewust veel in deze goede samenwerking, met regelmatige informatie-uitwisselingen Lutz Hippe, Afgevaardigd Bestuurder en overleg. De duurzame toekomst van onze fabriek hangt immers samen met een positief, transparant en interactief sociaal klimaat. Al onze medewerkers zijn dan ook belangrijk voor ons. Met 16.5 uren opleiding in 27 hebben we onze 1.33 medewerkers verder begeleid in hun persoonlijke en loopbaanontwikkeling; onze speerpunten zijn hier technische bijscholing, personal skills, maar vooral veiligheidsbijscholing in al zijn aspecten. Het vermijden van ongevallen is een constant aandachtspunt waarvoor we samen met het Comité Preventie en Bescherming, in het belang van iedereen, continu actie ondernemen. > De klimaatdiscussie blijft onze maatschappij beroeren en wij nemen dan ook het voortouw om, binnen onze mogelijkheden, ons steentje bij te dragen.
6 I Duurzaamheidsverslag 27 Duurzaamheidsverslag 27 I 7 Boodschap van de Directie Ook op het vlak van milieu blijft Evonik Degussa Antwerpen NV meer dan de nodige inspanningen leveren. De klimaatdiscussie blijft onze maatschappij beroeren en wij nemen dan ook het voortouw om, binnen onze mogelijkheden, ons steentje bij te dragen. In 27 is het CO 2 -equivalent per ton geproduceerd product gedaald tot,31 in vergelijking met,34 in 26. De beheersing van deze CO 2 -emissies, het terugdringen van het waterverbruik, de stijging van het aantal nuttige toepassingen van onze afvalstoffen en de daling van onze geleide emissies (waarvan u de details leest in dit verslag) tonen aan dat Evonik Degussa Antwerpen NV verantwoord en vooruitstrevend met het milieu omgaat. Wij investeren daarvoor in milieu ook aanzienlijke bedragen (2,68 miljoen EUR in 27). En omdat we altijd beter willen doen, blijven we zoeken naar innovatieve methoden om onze impact op het milieu nog meer te optimaliseren. Om deze investeringen in onze medewerkers enerzijds en milieubescherming anderzijds te blijven garanderen, is het belangrijk dat wij een fifinancieel gezond bedrijf zijn. Wij hebben in 27 met onze omzet van 412,7 miljoen EUR een omzetstijging van 4,6% gerealiseerd in vergelijking met 26. Deze toename gaat hand in hand met de stijging van de productiecapaciteit, die met 6,5% steeg tot 78%. De afgelopen vijf jaar heeft Evonik Degussa Antwerpen NV dankzij de inspanningen van al onze medewerkers elk jaar een omzetstijging kunnen realiseren. Ook de winstcijfers noteren een geleidelijke stijging in deze periode en kwamen in 27 uit op 21,3 miljoen EUR. Tegelijk blijven de uitgaven voor milieu, veiligheid en gezondheid erg belangrijk: met 27,2 miljoen EUR hebben wij ook in 27 de nodige stappen ondernomen om een duurzaam, doch competitief evenwicht tussen economische, ecologische en maatschappelijke uitdagingen te realiseren. Ook in de komende jaren is het voor Evonik Degussa Antwerpen NV een prioriteit om dit duurzaamheidsbeleid verder te zetten. Zo helpen wij mee te bouwen aan een veilige, gezonde wereld met het nodige, innovatieve comfort voor onze kinderen en de kinderen van onze kinderen. Deze toekomstvisie zullen we in 28 nog verder kracht bijzetten. Terwijl u dit leest, bestaat Evonik Degussa Antwerpen NV immers 4 jaar. Wij zullen van deze verjaardag gebruik maken om met al wie ons nauw aan het hart ligt (medewerkers, omwonenden, overheden en beleidsmakers) verder in dialoog te treden om samen verder te timmeren aan evenveel duurzame jaren voor onze onderneming. De afgelopen vijf jaar heeft Evonik Degussa Antwerpen NV dankzij de inspanningen van al haar medewerkers elk jaar een omzetstijging kunnen realiseren. De visie van Evonik Degussa Antwerpen NV: een duurzame aanpak In 26 en 27 heeft Evonik Degussa Antwerpen NV haar visie voor de toekomst opnieuw onder de loep genomen. Dit vertaalt zich in de volgende 4 missies: Evonik Degussa Antwerpen NV wil Een betrouwbare en competitieve productie garanderen. Een attractieve partner zijn om nieuwe investeringen en activiteiten aan te trekken. Respectvol en verantwoord omgaan met de medewerkers. Respectvol en verantwoord omgaan met de omgeving. Deze visie weerspiegelt de motivatie van Evonik Degussa Antwerpen NV om als productie-entiteit (maar ook met de services die ten dienste staan van de productieeenheden) duurzaam om te gaan met de drie P s (people, planet, profifit) in een evenwichtige verhouding. In de loop van 27 werden vier succesfactoren vertaald in concrete initiatieven: De creatie en de bestendiging van een constructief sociaal klimaat Overleg en dialoog met sociale partners Het opzetten van een netwerk en dialoog met de Business Units en het corporate hoofdkantoor van Evonik Industries Coaching en permanent leren In dit Duurzaamheidsverslag zullen een aantal van deze initiatieven naar voren geschoven worden als belangrijke illustraties van de aanpak van Evonik Degussa Antwerpen NV.
8 I Duurzaamheidsverslag 27 - Kerncijfers Duurzaamheidsverslag 27 - Kerncijfers I 9 Kerncijfers Capaciteitsbenutting 2 2 2 26 27 Capaciteitsbenutting 81% 82% 73% 71,5% 78% Veiligheid, kwaliteit en milieu De CO 2 -equivalenten (verzameling van voornaamste broeikasgassen) bij Evonik Degussa Antwerpen NV zijn in 27 met 1,1% gedaald, ondanks een productiestijging van 8%. De daling van CO 2 -equivalent per ton verkocht product staaft deze tendens. CO 2 -equivalent per ton (*) verkocht product (ton) Frequentiegraad (arbeidsongevallen met werkverlet per miljoen werkuren) 2 2 2 26 27,31,34,31 79.242 89.945 954.336 969.989 1.5.435 4,9 7,28 7,55 5,8 7,23 In het kader van duurzame ontwikkeling werd in 27 aan milieubescherming, veiligheid en gezondheid 27,2 miljoen EUR besteed. Het investeringsvolume aan milieu- en veiligheidsactiviteiten bedraagt 5,43 miljoen EUR. (*) : In 25 ging de Kyoto-regeling van start (eerste handelsperiode 25-27). Pas vanaf dan zijn hierover cijfers beschikbaar. Kerncijfers in DEUR Omzet Afschrijvingen Winst van het boekjaar Eigen vermogen en voorzieningen Schulden Vaste activa Vlottende activa Investeringen Personeelskosten Medewerkers (jaargemiddelde) 23 24 25 26 27 34.26 31.316 9.725 84.957 93.264 87.657 9.564 35.65 86.813 1.13 34.794 25.436 22.16 112.638 15.194 179.677 83.155 117.92 86.798 1.9 35.162 22.864 11.8 134.41 23.863 288.416 76.857 132.232 88.99 1.73 394.734 52.321 18.7 155.86 192.999 257.365 9.72 24.45 89.552 1.63 412.734 6.355 21.342 178.381 128.646 223.83 83.944 28.243 88.478 1.29 Sociaal Aantal uren opleiding 3. 25. 2. 15. 1. 5. 23 24 25 26 27 Werknemers (per 31.12.27) 8 vrouwen 953 mannen
I Duurzaamheidsverslag 27 - Financieel 1 Duurzaamheidsverslag 27 - Financieel I 11 1. Financieel Degussa Antwerpen NV werd op 26.9.27 in Evonik Degussa Antwerpen NV gewijzigd en behoort samen met de moedermaatschappij, Evonik Degussa GmbH, tot de chemische sector van het multinationale concern Evonik Industries AG, dat bestaat uit 3 sectoren: Chemie, Energie en Immobiliën. Aansluiting EBIT - Nettoresultaat Wereldwijd werken zowat 43. hooggekwalifificeerde en gemotiveerde mensen elke dag aan vooruitstrevende oplossingen in de speciaalchemie, aan de recentste generaties krachtcentrales en hernieuwbare energietechnologie en aan superieure residentiële huisvesting. Na de afslanking van de besturende en administratieve functies in het hele concern kreeg het segment Chemie einde 27 een nieuwe organisatiestructuur. Het samenbrengen van twaalf in zes Business Units zal de effi fifificiëntie en marktgerichtheid nog verhogen. Onderzoek, ontwikkeling en innovatie zijn de sleutelelementen van onze strategie voor duurzame waardecreatie en winstgevende groei. Ca. 2% van de omzet in het segment Chemie is gebaseerd op producten, toepassingen en processen die minder dan in DEUR 1.1-31.12.27 1.1-31.12.26 Mut. % Bedrijfsresultaten +/- Uitzonderlijke resultaten = EBIT +/- Financieel resultaat = Resultaat vóór belastingen +/- Belastingen = Resultaat na belastingen 22.392 1.519 23.911-3.855 2.56 1.286 21.342 27.874-6.671 21.23-5.29 15.913 2.787 18.7-2% 13% 26% 14% vijf jaar oud zijn. Met innovatieve ideeën en concepten opent Evonik de toegang naar nieuwe markten. 1.1 Financieel overzicht Evonik Degussa Antwerpen NV sluit het boekjaar 27 af met een omzet van 412,7 miljoen EUR, een stijging met 4,6% ten opzichte van 26. De capaciteitsbenutting steeg van 71,5% vorig jaar tot 78%, vooral door de sterke prestaties in de nieuwe methionine-eenheid. Het EBIT steeg met 13% tot 23,9 miljoen EUR. Door de sterke afname van de schulden dalen de fifinanciële kosten aanzienlijk. Eénmalige uitzonderlijke resultaten zorgen ervoor dat het resultaat vóór belastingen met 26% tot 2, miljoen EUR steeg. Tengevolge terugneming van geraamde belastingen eindigt het resultaat na belastingen met 21,3 miljoen EUR alsnog 14% hoger in vergelijking met het vorige boekjaar. Als belangrijkste investeringsproject in 27 is de uitbreiding van de chloorsilaancapaciteit te vermelden. Meer bepaald werd de trichloorsilaan-productie uitgebreid om aan de toenemende vraag van zeer zuiver trichloorsilaan voor de productie van polykristallijn silicium voor zonnecellen te kunnen voldoen. De nieuwe installatie werd in de tweede helft van 27 succesvol opgestart. Verdere investeringen betroffen de modernisering van de stilgelegde methionine- eenheid ME-1 om deze naast de nieuwe producerende ME-2-eenheid terug in dienst te kunnen nemen van zodra de wereldwijd toenemende vraag dit vereist. Op logistiek vlak is geïnvesteerd in een containeropslagen spoelinstallatie die onze effificiëntie voor containerbehandeling aanzienlijk verbetert. In de loop van 27 drongen zich voor verschillende producten, die onder sterke concurrentiedruk staan, verdere saneringen op. De reeds in 26 aangekondigde stilleggingen van de cyanuurchloride-eenheid en een deelinstallatie voor zwavelgrondstof van organosilanen verliepen volgens plan. Door deze laatste maatregel is onze situatie op de rubbersilaanmarkt aanzienlijk verbeterd. De wereldwijd dalende marktvraag naar perboraat voor waspoeders, de substitutie van natriumperboraat door natriumpercarbonaat en de hieruit voortvloeiende prijsconcurrentie leidde tot de moeilijke beslissing de eenheid voor natriumperboraat einde 27 te sluiten. Opmerkelijk is dat in 27 niet alleen de omzet met 4,6% steeg in vergelijking met het jaar voordien, maar tegelijk ging de capaciteitsbenutting met 6,5% de hoogte in tot 78%. Zeker tegen de achtergrond van het stilleggen van de cyanuurchloride-, de zwavelgrondstof- en de perboraatinstallaties, is dit bijzonder. De verklaring ligt bij de veelvuldige productierecords van de in 26 nieuw opgestarte methionine-eenheid. Januari 8.1/29.3.27: Kunsttentoonstelling in t Brantijser (foto1-3) 22.1.27: Uitstap naar de koolmijnen van Ruhrkohle AG (RAG) in Voerde (D) in kader van 3 jaar FCP-A (foto 4) 31.1.27: Schoolbezoek Stella Maris Campagne rookbeleid 1 2 3 4 Kunsttentoonstelling Vera Van der Meeren in OCC / Personeelsrestaurant
E d i t i E d E C E M B E R 2 6 i n f o R M a t i E v o o R d E M E d E w E R k E R s v a n d E g u s s a E d i t o Beste collega s, December 26. Het laatste kwartaal van dit jaar kende minder goed nieuws. Cyanuurchloride maakt moeilijke tijden door. De markt verschuift naar Azië en is in Europa sterk gekrompen. Door de versterkte Chinese concurrentie is de prijs zwaar onder druk komen te staan. De Business Unit Building Blocks van de Degussa-groep zag zich daarom genoodzaakt de Europese productie van cyanuurchloride terug te schroeven. Ondanks al onze inspanningen heeft onze Antwerpse fabriek het niet gehaald. Maar mits de medewerking van iedereen en constructief overleg met onze vakbonden kunnen we onze medewerkers een alternatief bieden. Er was de officiële inhuldiging van onze nieuwe methionine-eenheid op 26 oktober laatstleden, de gelegenheid om onze fabriek binnen het concern in de kijker te zetten. Deze grootste investering (ca. 35 miljoen) in de geschiedenis van Degussa is het antwoord op de voortdurend stijgende vraag naar methionine, een essentieel aminozuur voor milieuvriendelijke dierenvoeding. Dankzij de inzet van vele medewerkers is dit project een succesverhaal. Ook binnen het concern is er de voorbije maanden heel wat gebeurd. En dat heeft zo zijn weerslag op deze krant. Dit is namelijk de laatste number 1 en waarschijnlijk ook de laatste essentieel in zijn huidige vorm. In 27 komt er een nieuw magazine, dat volledig zal zijn aangepast aan de RAGstructuur waarin Degussa werd opgenomen. Met dit nummer zwaaien we dus zowel 26 als de number 1 uit. Ik wens u veel leesplezier en een veilig en voorspoedig 27 toe. Jan Van den Bergh Afgevaardigd Bestuurder E v E n t s s i t E d E g u s s a a n t w E R P E n n v voormiddag gaven Jan Van den Bergh (Afgevaardigd Bestuurder), Rudolf Vanheertum (Directeur Operations) en Dr. Hubert Wennemer (Hoofd Business Unit Feed Additives) samen een persconferentie die veel belangstelling genoot. Om 15u ging de academische zitting van start. Jan Van den Bergh, Dr. Klaus Engel (Voorzitter van de Degussa-groep) en Vlaams minister Kris Peeters kwamen achtereenvolgens aan het woord. Het strategische belang van het methionineproject voor de fabriek in Antwerpen en voor Degussa liep als rode draad door de speeches van Jan Van den Bergh en Dr. Klaus Engel. Minister Kris Peeters sprak over innovatie als motor voor Vlaanderen in actie. Na de speeches volgde de onthulling van het kunstwerk De beheersing van de stroom door minister Kris Peeters en Dr. Klaus Engel. Kunstenaar Rudi Devoght (S-OE-EMR-O) gaf zelf wat meer uitleg bij zijn werk, dat trouwens gemaakt is uit schroot en oude werktuigen afkomstig van de methionineeenheid. De genodigden vertrokken vervolgens met bussen naar de verpakkingshal van de nieuwe methionine-eenheid voor de officiële inhuldiging. Minister Kris Peeters, Dr. Klaus Engel, Dr. Manfred Spindler (Lid van de Vorstand van Degussa AG) en Dhr. Christoph Jessen (Botschafter der Bundesrepublik Deutschland) werden uitgenodigd om met een druk op de knop de machine in gang te zetten. Daarna was het tijd om te klinken op een gezonde en succesvolle toekomst van de nieuwe eenheid. vervolg fotoreportage op pag. 3 >> Belangrijk bericht De december-editie en laatste uitgave voor het jaar 26 is meteen ook de laatste uitgave van het concernblad number 1. Aangezien RAG vanaf 27 de concerninfo zal verspreiden, Bijlage number 1 Editie december 26 Pagina 1 zijn er voor onze essentieel ook veranderingen op til. Wat we al zeker weten: het krantenformaat verdwijnt, we krijgen opnieuw een tijdschrift. v.l.n.r. Minister Kris Peeters, Dr. Klaus Engel, Dr. Manfred Spindler en Dhr. Christoph Jessen geven samen de druk op de knop. Dr. Klaus Engel, voorzitter van de Degussa-groep, aan het woord. De Redactie volgt de evolutie uiteraard op de voet en houdt haar lezers op de hoogte. De Redactie I Duurzaamheidsverslag 27 - Financieel 12 Duurzaamheidsverslag 27 - Financieel I 13 Resultatenrekening 1.2 Balans en resultatenrekening Balans in DEUR 31.12.27 31.12.26 Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Vorderingen op meer dan één jaar Voorraden en bestellingen in uitvoering Vorderingen op ten hoogste één jaar Liquide middelen Overlopende rekeningen Totaal der activa Passiva Eigen vermogen Kapitaal Reserves Overgedragen winst Kapitaalsubsidies Voorzieningen en uitgestelde belastingen Voorzieningen voor risico s en kosten Uitgestelde belastingen Schulden Schulden op meer dan één jaar Schulden op ten hoogste één jaar Overlopende rekeningen Totaal der passiva 223.83 31 222.549 233 83.944 91 37.56 45.695 14 548 37.27 151.79 27.5 13.938 18.768 873 27.32 24.355 2.947 128.646 9.976 118.21 469 37.27 257.365 253 256.46 1.66 9.72 95 32.58 57.512 28 1.26 348.85 129.989 27.5 14.82 86.563 1.124 25.98 21.55 3.593 192.999 11.589 18.724 686 348.85 in DEUR 27 26 46.393 451.61 412.734 394.734 Bedrijfsopbrengsten Omzet Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed product Geproduceerde vaste activa Andere bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen Diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen en waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen Voorzieningen voor risico s en kosten Andere bedrijfskosten Bedrijfswinst Financiële opbrengsten Financiële kosten Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten Winst van het boekjaar vóór belasting Onttrekking aan de uitgestelde belastingen Overboeking naar de uitgestelde belastingen Belastingen op het resultaat Winst van het boekjaar Onttrekking aan de belastingvrije reserves Overboeking naar de belastingvrije reserves Te bestemmen winst van het boekjaar Resultaatverwerking Te bestemmen winst van het boekjaar Overgedragen winst van het vorige boekjaar Over te dragen winst 495 3.512 43.652-438.1 197.441 87.64 88.478 6.355 878-1.915 5.7 22.392 95-4.76 18.537 7.653-6.134 2.56 652-12 646 21.342 1.28-165 22.25 22.25 86.563-18.768-169 2.76 54.33-423.727 192.178 82.853 89.552 52.321 559 768 5.496 27.874 895-6.184 22.585 - -6.671 15.913 669-5 2.123 18.7 1.36-147 19.589 19.589 66.974-86.563 number 1 essentieel p 26 oktober werd de nieuwe methionine-eenheid, die op O 5 oktober 25 in dienst werd genomen, officieel ingehuldigd. In de Nieuwe ME-eenheid officieel ingehuldigd Februari 2.2.27: Overlijden van oud-afgevaardigd bestuurder (1982-199) Fritz Sperr (foto 1) 8.2.27: essentieel in een nieuw kleedje (foto 2) Kunsttentoonstelling Gustaaf Moerman in OCC / Personeelsrestaurant (foto 3-5) Aan de lezers van essentieel 1 2 3 4 5
I Duurzaamheidsverslag 27 - Financieel 14 Duurzaamheidsverslag 27 - Financieel I 15 1.3 Toelichting Bedrijfsopbrengsten Evonik Degussa Antwerpen NV behaalde in het verslagjaar een omzet van 412,7 miljoen EUR, wat 18, miljoen EUR of 4,6% hoger is dan de omzet in het boekjaar 26. De afzethoeveelheden die aan de basis van de omzet liggen, stegen met 4,78% in vergelijking met het voorgaande boekjaar. 4% van onze productie heeft een eindbestemming buiten Europa. Investeringen Het investeringsvolume bedroeg 28,2 miljoen EUR. Van de investeringen was 11 miljoen EUR verbonden aan de uitbreiding van de TCS-capaciteit. Sinds de oprichting van de vennootschap in 1968 werd 1.33 miljoen EUR geïnvesteerd. Vlottende activa De daling van de vlottende activa is toe te schrijven aan de daling van de handelsvorderingen op verbonden ondernemingen op balansdatum. Schulden De investering voor de nieuwe methionineinstallatie werd gefifinancierd door intercompany-leningen, welke door de positieve cashflflflow in de loop van het boekjaar met 53% werden afgebouwd. Door de afbouw van de schuld enerzijds en de gestegen intrestvoeten anderzijds resulteerde dit in een daling van de kosten van de schulden met 14%. Bedrijfskosten Grond- en hulpstoffen De bedrijfskosten worden negatief beïnvloed door de hoge kosten voor energie en grondstoffen. Personeel De personeelskosten daalden met 1,2% in vergelijking met het vorige boekjaar. In 27 waren er gemiddeld 1.29 medewerkers in dienst tegenover 1.63 in 26. Afschrijvingen De afschrijvingen bedragen 6,4 miljoen EUR, waarvan 1,9% betrekking heeft op de investeringen van het boekjaar. In tegenstelling tot andere investeringen, die degressief worden afgeschreven, wordt de nieuwe methionine-installatie lineair afgeschreven; de afschrijvingslast over het boekjaar bedraagt 48 miljoen EUR. Gezien de nieuwe AC/MC-installatie (deelinstallatie MEIV) in 27 voor het eerst een volledig boekjaar afgeschreven werd, zijn de totale afschrijvingen met 8 miljoen EUR gestegen. Veiligheid, kwaliteit en milieu In het kader van duurzame ontwikkeling werd aan milieubescherming, veiligheid en gezondheid 27,2 miljoen EUR besteed. Het investeringsvolume aan milieu- en veiligheidsactiviteiten bedraagt 5,43 miljoen EUR. Uitzonderlijke resultaten Tengevolge van de sluiting van de perboraat-eenheid en de cyanuurchlorideeenheid, werden in 27 de betreffende activa volledig afgewaardeerd, waardoor een uitzonderlijke afschrijving werd geboekt van,8 miljoen EUR. Bovendien werd op balansdatum een provisie aangelegd ter dekking van de kosten verbonden met deze sluiting voor een totaal bedrag van 5,3 miljoen EUR. Door de geplande verkoop van een fi financiële participatie werd een uitzonderlijke meerwaarde van 7,6 miljoen EUR gerealiseerd. Te bestemmen winst van het boekjaar Het boekjaar werd afgesloten met een winst na belastingen van 22.25.32,38 EUR tegenover een winst van 19.589.359,56 EUR in het voorgaande boekjaar. Maart 1.3.27: Schoolbezoek Don Bosco Haacht 12.3.27: bezoek ACTA (foto 1) 19.3.27: Schoolbezoek KTA Brasschaat 2.3.27: Schoolbezoek PTS Boom 28 / 29.3.27: Bezoek Dr. Breitstadt (Evonik concernarts) 1 Dialogen Directie / medewerkers
I Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu 16 Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu I 17 2. Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu Evonik Industries heeft op wereldwijde schaal de volgende beleidslijnen afgesproken aangaande haar Veiligheids-, Gezondheids- en Milieubeleid. Evonik Degussa Antwerpen NV heeft deze geïncorporeerd. Bescherming van mens en omgeving, een eerlijke behandeling van onze partners en gerichtheid naar de noden van onze klanten zijn essentiële bestanddelen van onze activiteiten. Wij zorgen ervoor te voldoen aan alle wetten en vrijwillig aangegane verplichtingen. Vervolgens vertaalt zich dit in de volgende waarden: We verwachten veilig en verantwoordelijk handelen van al onze medewerkers Milieu, Veiligheid en Gezondheid zijn de verantwoordelijkheid van de hiërarchische lijn Wij willen de geprefereerde partner van onze klanten zijn We verwachten van onze leveranciers veilig werk en respect voor het milieu We verwelkomen, evalueren en implementeren ideeën van onze medewerkers We ondersteunen en beschermen de gezondheid van onze medewerkers Bescherming van mens en milieu is onze plicht De principes van Responible Care (verantwoord en zorgvuldig handelen) zijn wereldwijd geldig We reduceren risico s op een methodische wijze We zijn goede buren We informeren open en eerlijk We werken constructief met de overheid samen Elke vestiging is verantwoordelijk om deze richtlijnen lokaal te implementeren. Ook Evonik Degussa Antwerpen NV heeft hiervoor de nodige managementsystemen voorzien. April 19.4.27: Schoolbezoek HIK Geel (foto 1) 22.4.27: Deelname Antwerp 1 Miles (foto 2-3) 1 2 3
I Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu 18 Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu I 19 2.1 Veiligheid Frequentiegraad ongevallen Evonik Degussa Antwerpen NV telde in 27 een frequentiegraad van 7,23 (frequentie van arbeidsongevallen met werkverlet per miljoen werkuren). Dit betekende een stijging ten opzichte van 26. Opvallend is dat de oorzaken van de ongevallen bijzonder triviaal zijn. De ongevallen gebeurden tijdens routinewerkzaamheden. Alle stilstandswerken en projecten verliepen volledig ongevalvrij, er was geen enkel chemisch ongeval. Bovendien zijn 9 van de 1 ongevallen te wijten aan te weinig aandacht bij het werk. Toch weet Evonik Degussa Antwerpen NV het aantal ongevallen al geruime tijd op een laag niveau te houden, dankzij een voortdurende aandacht voor ongevalpreventie en een doorgedreven veiligheidsbeleid. De chemische sector, waar Evonik Degussa Antwerpen NV deel van uitmaakt, vertoont een lage ongevalfrequentie in vergelijking met andere sectoren in ons land. Sectorvergelijking frequentiegraad 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 35 39,16 36,51 36,5 35,99 35,82 35,61 32,66 3 3,15 27,98 26,63 26,7 26,7 25 22,61 2 15 16,76 18,91 19,11 18,47 16,15 15,69 14,2 13,46 1 1,53 9,99 1,5 5 8,83 4,67 4,7 7,9 8,23 4,6 8,5 5,77 4,9 7,28 7,55 5,8 industrie België chemie België Evonik Degussa Antwerpen NV Mei 4.5.27: Algemene Vergadering Evonik Degussa Antwerpen NV 4/5.5.27: Opendeurdag CIT Leuven (Chemische Ingenieurs technieken KVL) 8/9.5.27: AGI-Tagung (Duitse organisatie van diverse vakgroepen) (foto 1) 23.5.27: Schoolbezoek Karel de Grote Hogeschool (foto 2) 1 2 3 4 26.5.27: Bezoek Disneyland Parijs met Personeelskring (foto 3-4)
I Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu 2 Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu I 21 2.1 Veiligheid Veiligheidsbeleid en ongevalpreventie gaan samen met gerichte opleidingen en specifieke kennis. Evonik Degussa Antwerpen NV kent op dit vlak een lange traditie. In 27 ging bijzondere aandacht naar: situaties. In 27 namen 68 werknemers van zowel Operations als Services deel aan 14 workshops, waarin 159 verbeterpunten naar voor gebracht werden. In 63 vervolgsessies van deze workshops werd hieraan verder gewerkt. Maar even belangrijk is de attitudewijziging, waarbij voortdurende aandacht voor veiligheid als een teamgedeelde verantwoordelijkheid wordt ervaren. Frequentiegraad Evonik Degussa Antwerpen NV = Aantal ongevallen x 1 6 Aantal uren blootstelling Veiligheid voor werken op stellingen: Specififieke aandacht ging niet alleen naar de technische vereisten van stellingbouw (zoals bouw, montage, stabiliteit, belasting en keuring), maar ook naar een opleiding die werknemers een voortdurende opmerkzaamheid bij het bouwen, het betreden en het werken op stellingen bijbrengt. Workshop Valbeveiliging: Ongeveer 1 medewerkers namen in 27 deel aan de opleidingssessies voor valbeveiliging. Iedereen die geconfronteerd kan worden met het werken op hoogte (zowel bedrijfsleiding, bedrijfsingenieurs, brandweer als medewerkers van de werkplaatsen en rigging) nam hieraan deel. Workshops Veilig Gedrag: Via een interactieve workshop zoeken werknemers naar verbeteringsvoorstellen in hun directe omgeving, zodat er sneller kan ingegrepen worden bij potentieel onveilige Safety Awards Om veilig werken positief te stimuleren, kent Evonik Safety Awards toe aan bedrijfseenheden die erin slagen langere periodes ongevalvrij te werken. Deze stimulans scherpt via sociale cohesie de attitude op voorzichtigheid aan. In 27 werden er 3 gouden, 1 zilveren en 2 bronzen Safety Awards uitgereikt voor eenheden die respectievelijk tien, negen en vijf jaar ongevalvrij (zonder werkverlet) werkten. Uweb 2: permanente interactieve veiligheidsopleiding In een snel veranderende omgeving van technische vereisten is het nodig bestaande en nieuwe werknemers voortdurend bij te scholen op veiligheidsaspecten. Sinds 27 werd gestart met de computergestuurde, interactieve, eenvoudig te bedienen Uweb 2 trainingsmodules voor praktische trainingen als brandbeveiliging, omgang met gevaarlijke stoffen, oog- en gezichtsbescherming. Via een leer- en een testmodule kunnen werkgever en werknemer perfect bijhouden welke kennis geassimileerd is. De resultaten zijn voor beide partijen positief, en bijsturing kan - waar nodig - gemakkelijk en snel gebeuren. Voor 28 voorziet men dan ook een verdere uitbreiding van deze toepassing. 8 82,5 7 6 5 4 3 2 1 59,11 36,35 53,87 43,81 42,12 42,52 36,4 27,86 26,32 23,59 2,74 2,18 12,55 16,54 17,26 13,9 14,12 13,9 11,79 11,69 1,42 11,93 8,9 8,83 4,67 4,77,9 8,23 8,5 4,6 7,55 7,23 7,28 5,77 5,8 4,9 1971 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 21 23 25 27 Mei 31.5 / 3.6.27: Motortreffen in Antwerpen (foto 1-3) Kunsttentoonstelling Bie Van Assche in OCC/Personeelsrestaurant (foto 4) 1 2 3 4
I Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu 22 Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu I 23 2.1 Veiligheid Jaaractieplan veiligheid In 27 heeft het Jaaractieplan van Evonik Degussa Antwerpen NV zich toegespitst op 2 peilers: Om de veiligheid in het woon-werkverkeer te bevorderen, werden in een eerste fase de pijnpunten in de verkeerssituatie en ongevallen uit het verleden geanalyseerd. Daaruit bleek vooral dat de groep zwakke weggebruikers relatief vaak betrokken is bij woon-werkverkeersongevallen. Vervolgens werden de werknemers via verschillende kanalen (posters, quiz, informatiecampagne) gesensibiliseerd over deze analyse en verkeersveiligheid in het algemeen. Samen met de verkeerspolitie en met andere havenbedrijven werd gezocht naar verkeersveilige oplossingen voor de zwarte punten. In 27 werden 6 woon-werkverkeersongevallen genoteerd, een aanzienlijke daling in vergelijking met vorige jaren. In de komende jaren zal hier blijvend aandacht aan besteed worden, om het aantal ongevallen verder te verminderen, zeker bij de zwakke weggebruikers. Rookbeleid. Evonik Degussa Antwerpen NV heeft als chemisch bedrijf altijd een zeer strikt rookverbod gekend: op een beperkt aantal plaatsen in de fabriek mocht gerookt worden. Met de nieuwe wetgeving op het algemene rookverbod op de werkplaats, die op 1 januari 26 in voege trad, heeft Evonik Degussa Antwerpen NV haar rookontradingsbeleid opnieuw extra onder de aandacht gebracht. Naar de rokende werknemers (ongeveer 14% van de werknemers) is er een actieve rookontradingscampagne gevoerd. Er waren in 26 13 werknemers die hebben deelgenomen aan het rookstopprogramma, waarvan er 8% blijvend gestopt zijn met roken. Voor de rokers werden er zes rookhuisjes, verspreid over het hele fabrieksterrein, voorzien. Certificaat voor veiligheid van maritiem transport Evonik Degussa Antwerpen NV is voor de periode 27-29 gecertififieerd voor ISPS, het International Ship and Port Facility Security Code. Deze code legt richtlijnen op voor het beveiligen van zeehaventerminals en zeeschepen tegen terroristische dreigingen. Na een audit door de lokale overheid bleek dat bij Evonik Degussa Antwerpen NV alle maatregelen op vlak van infrastructuur en procedures overeenstemmen met de internationale code en dus internationaal zeetransport mag ontvangen en versturen. Audit PAM Eind november 27 heeft de Technische inspectie van de FOD WASO (Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg) samen met de Milieuinspectie een audit doorgevoerd inzake meet- en regeltechnische Preventieve Actieve Maatregelen (PAM). Deze PAM-audit controleerde de EMR (elektro, meet en regel)-beveiligingskringen en veiligheidsventielen in de AC/MC-eenheid. De evaluatie was gunstig, met op een aantal vlakken ruimte voor technische, organisatorische en administratieve verbeteringen. Samen met de overheid werden streeftermijnen vastgelegd voor aanpassingen. Doelstellingen 28 Voor de komende jaren formuleert Evonik Degussa Antwerpen NV als doelstelling een belangrijke doorbraak in het verminderen van de frequentiegraad van ongevallen. Dit zal gepaard gaan met een belangrijk actieplan op verschillende domeinen (lokale veiligheidsactieplannen, lokaal overleg, analyse van ongevallen, doelgerichte opleidingen, informatie, sensibilisering en attitudeverscherping). Juni 1.6.27: Schoolbezoek VITO Hoogstraten (foto1) 11.6.27: Bezoek Districtsraad Berendrecht/Zandvliet/Lillo (foto2) 19.6.27: Bezoek ACTA (vakgroep procestechnieken) 1 2 3 21.6.27: Bezoek Havenschepen Marc Van Peel (foto3)
I Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu 24 Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu I 25 2.2 Milieu Geleide emissie in de lucht Lichte daling van de luchtemissies Voor het eerst sinds 5 jaren zijn de luchtemissies in 27 licht gedaald en vooral de daling van de NO-emissie (-46 ton) is opmerkelijk. Daarnaast is er wel een lichte stijging van SO 2 -emissies (+19 ton), CO-emissies (+5 ton) en de emissie van VOS (vluchtige organische stoffen zoals koolwaterstoffen (+1 ton)). De stijging van de SO 2 -emissie is toe te schrijven aan de gestegen productieactiviteit van de methionine-eenheid. Positief is de ontwikkeling van de dalende trend van de stofemissie (8 t: laagste waarde in 5 jaren). De daling van de emissie per ton product (,64 kg/t product) t.o.v. 1993 (5,7 kg/t product) zet zich verder: sinds 1993 zijn de luchtemissies immers met 49% gedaald. Broeikasgassen Bij Evonik Degussa Antwerpen NV worden ook broeikasgassen geëmitteerd. De belangrijkste broeikasgassen zijn CO 2, CH 4 (methaan), N 2 O (lachgas) en freonen. Voor een betere onderlinge vergelijking rekenen we de hoeveelheden (in ton) om naar CO 2 -equivalenten. De belangrijkste bron blijft CO 2 (lichte stijging van,8%), maar er is een belangrijke daling van de CH 4 -hoeveelheid (-19%). Bovendien daalt, door energiebesparende maatregelen, Luchtemissies t / j 14 12 1 8 6 4 2 199 23 24 25 26 27 Broeikasgassen Gas CO 2 CH 4 N 2 O freonen 25 27. 717 19 1,7 Hoeveelheid (t) 26 299. 857 25 2,8 27 31.337 7 11 3,7 25 269.926 15.57 5.89 3.468 % t product 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 CO 2 -equivalenten 26 299.118 17.997 7.75 5.732 Stof KWS N 2 O CO NOX SO 2 % t product 27 31.337 14.7 3.41 7.55 de globale CO 2 -equivalenten emissie met 1,1%, ondanks de productiestijging met meer dan 8%. Het CO 2 -equivalent per ton verkocht product daalt naar,31 in vergelijking met,34 in 26. Afvalstoffen Het gebruik van afvalstoffen en secundaire grondstoffen voor nuttige toepassingen of valorisatie (hergebruik, recyclage, benutting van energie-inhoud) neemt sinds 1996 toe en bereikte in 27 de hoogste waarde ooit, nl. 98,58%. De toename in de hoeveelheid afvalstoffen wordt bepaald door de hoeveelheid biologisch slib uit de waterzuivering dat met een laag drogestofgehalte (slechts 5%) verwijderd wordt. In de loop van 28 wordt een nieuwe filterpersinstallatie in dienst genomen waardoor het drogestofgehalte opnieuw zal stijgen en de hoeveelheid biologisch slib duidelijk zal verminderen. In 27 werd slechts 198 t niet-gevaarlijk afval gestort. De hoeveelheid recycleerbaar afval stijgt jaarlijks (4.947 t in 27). Samen betekent dit dat er slechts 35,7 kg afval/t product geproduceerd werd. Lozingen in het water In 27 kon de positieve trend van de laatste jaren verder gezet worden (sinds 199 daalden de lozingen met ca. 83%). Voor chemisch zuurstofverbruik (CZV) en totale stikstof werden de laagste emissies ooit gerealiseerd, respectievelijk 13 t en 19 t. De hoeveelheid Boor (B) verminderde in 27 met 22%. Globaal wordt er slechts,15 kg/t product geloosd in het water. Afval volgens verwerkingswijze afval t / j 4. 35. 3. 25. 2. 15. 1. 5. Emissies in water (COD, TotN, B) t / j 9 8 7 6 5 4 3 2 1 199 23 24 25 26 27 199 23 24 25 26 27 kg afval / t product 4, 35, 3, 25, 2, 15, 1, 5, kg / t product 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1,5 Verbranding Fysicochemie Deponie Verbranding met energiewinning recyclage kg afval / ton product Boor Totaal N COD kg / t product Juni 29.6.27: Inhuldiging Centraal Containerplein (foto1) Juli 3.7.27: Bezoek schepen Robert Voorhamme (foto2) 4.7.27: Overhandiging Safety Awards (foto3) 1 2 3 1.7.27: Bezoek ex-kaderleden Electrabel Distributie Noord
I Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu 26 Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu I 27 2.3 Investeringen en kosten Investeringen en kosten Investeringen in leefmilieu en veiligheid bestaan uit directe en indirecte investeringen. Directe investeringen omvatten investeringen die aanvullende oplossingen aanbieden. Indirecte investeringen worden bij het ontwerpen van nieuwe inrichtingen gerealiseerd (warmtekrachtkoppeling (WKK), projecten). Milieu-investeringen De biologische waterzuiveringsinstallatie in 199 was het startsignaal van een hele reeks installaties die het milieu ten goede komen (een H 2 O 2 -wasser (1998), een ondergronds bluswateropvangsysteem (21), een buffertank voor de biologie (22) en verschillende nieuwe installaties voor het ME IV-project (sinds 24)). In 27 werd een nieuw Centraal Containerplein opengesteld voor de opslag van gevaarlijke stoffen en in een afvalwatertank voor ME-1 geïnvesteerd. Het totale investeringsvolume bedroeg ca. 3 miljoen EUR voor de periode 24 27. Veiligheidsinvesteringen Sinds 199 werd ca. 2 miljoen EUR geïnvesteerd in veiligheid. In 27 werden belangrijke investeringen in o.a. installatieveiligheid (o.a. chloor-silaanproject en HCl-reiniging) en crisismanagementverbeteringen gerealiseerd. Investeringen en bedrijfskosten Miljoen euro 35 3 25 2 15 1 5 199 23 24 25 26 27 VGM-Heffifingen Miljoen euro 3 2,5 2 1,5 1,5 199 23 24 25 26 27 Bedrijfskosten voor milieu en veiligheid Investeringen en veiligheid Investeringen milieu zware risico's drijfkracht watervang afvalwater afval In totaal werd sinds de oprichting van de vestiging reeds bijna 95,2 miljoen EUR geïnvesteerd in veiligheid en milieu, wat overeenkomt met ongeveer 1% van het totale investeringsbedrag. Bedrijfskosten voor milieu en veiligheid Samenstelling van de kosten Er is een duidelijke stijgende tendens in de uitgaven voor milieu en veiligheid. Met 27,2 miljoen EUR voor het jaar 27 werd dit bevestigd. De kosten voor milieu maken hiervan 8% uit, bepaald door de zuivering van de afvallucht om de luchtemissies te beperken, de zuivering van het afvalwater in de biologische waterzuiveringsinstallatie en de verwerking van het afval. De zorg voor veiligheid en gezondheid via de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming en het eigen brandweerkorps vormen met de resterende 2% een belangrijke uitgavepost voor veiligheid. Evolutie van de heffingen en taksen De verschillende soorten milieuhefffiingen die Evonik Degussa Antwerpen NV werden opgelegd, zijn in 27 goed voor ca. 2,53 miljoen EUR. De voornaamste hefffiingen en taksen zijn opgesplitst in bijdragen voor afvalwater (22%), watervang (29%), drijfkracht (35%), wetgeving beheersing risico s zware ongevallen (13%) en afvalverwerking (1%). Andere taksen zoals gemeentelijke en dossiertaksen (milieuvergunning), werden buiten beschouwing gelaten. VGM-Kosten 199 27,4% 5,4% 2,8% VGM-Kosten 27 17,3% 3,7% 3,3% 15% 49,9% 7,8% 31,3% 25,2% 1,7% afval afvallucht afvalwater andere gezondheid veiligheid September 1.9.27: Afscheid Jan Van den Bergh/ Introductie Lutz Hippe (foto1) 6/7.9.27: Jahrestagung Fachkräfte für Arbeitssicherheit (foto2) 7.9.27: Diploma-uitreiking SIRA-project in Metropolis 1 2 3 12.9.27: Naamswijziging (foto3)
28 I Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu I 29 2.4 Water 2.5 Energie Brakwater Het brakwater, opgepompt uit het kanaal-dok B2, wordt gebruikt als koelmedium. Dit brakwater komt niet in contact met de producten die Evonik Degussa Antwerpen NV produceert en wordt dus, met een beperkte temperatuurstijging, onbezoedeld naar het Kanaaldok teruggestuurd. Spaarzaam omgaan met koelwater is een constante opgave voor Evonik Degussa Antwerpen NV. Een belangrijke stap voorwaarts in de beperking van het brakwaterverbruik werd in het verleden gerealiseerd door het inzetten van koeltorens voor de proceskoeling van nieuwe productie-eenheden zoals Oxeno en Methionine. Dit heeft als resultaat dat wij, jaar na jaar, steeds minder brakwater verbruiken per geproduceerde ton product. In vergelijking met 199, verbruikt Evonik Degussa Antwerpen NV drie keer minder brakwater per ton verkocht product. ter voor de keuken en sanitair gebruik en anderzijds in bedrijfswater voor productie- en brandblusdoeleinden. Door permanent optimaliseren van de processen slaagt Evonik Degussa Antwerpen NV erin om haar specififiek drinkwaterverbruik te verbeteren. In vergelijking met 199, verbruikt Evonik Degussa Antwerpen NV maar half zoveel drinkwater per ton verkocht product. In 28 willen wij samen met externe specialisten verder bekijken hoe we door hergebruik van water het drinkwatergebruik nog verder kunnen beperken. De WKK of warmtekrachtkoppeling Om stoom met hoogst mogelijke energie-effificiëntie te kunnen produceren nam Degussa in 1999 in samenwerking met Electrabel een WKK in dienst. Deze WKK genereert 45 megawatt aan elektriciteit op basis van aardgas waarbij Drinkwater Het van het drinkwaternet binnengenomen water wordt gesplitst in enerzijds drinkwazeer hete verbrandingsgassen ontstaan. De warmte van deze verbrandingsgassen wordt grotendeels gerecupereerd bij de productie van stoom. Een dergelijke combinatie van elektriciteits- en stoomproductie verbruikt 3% minder brandstof dan conventionele gescheiden producties waardoor de CO 2 -uitstoot in dezelfde verhouding gereduceerd wordt, hetgeen belangrijk is binnen de Kyoto-overeenkomsten. Het heropstarten van de eenheid ME-1 zal bijkomende hoeveelheden stoom vergen. Om in deze behoefte te voorzien met minimale bijkomende CO 2 -emissie, heeft Evonik Degussa Antwerpen NV een contract afgesloten met een externe partner voor de bouw van een tweede WKK-installatie. Op deze manier zijn wij in staat om ook in de toekomst in onze energie-behoefte te voorzien, gebruikmakend van de beste beschikbare technologie. Brakwater % t / jaar 12 16 1 14 Drinkwater % t / jaar 12 25 1 12 8 2 8 1 8 6 15 6 6 4 1 4 4 2 2 Hoeveelheid 5 2 Hoeveelheid 199 23 24 25 26 27 Hoeveelheid/ton Verkochte producten 199 23 24 25 26 27 Hoeveelheid/ton Verkochte producten September 13.9.27: European Sales Meeting Aerosil (foto1) 16/17.9.27: Europatour 27: start in Antwerpen (foto2) 25/26.9.27: Energietreffen (foto3) 1 2 3 Kunsttentoonstelling Florent Andries in OCC/Personeelsrestaurant
I Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu 3 Duurzaamheidsverslag 27 - Veiligheid, Gezondheid, Kwaliteit en Milieu I 31 2.5 Energie Elektriciteit Het elektriciteitsverbruik wordt steeds beperkt gehouden door bij aankoop te kiezen voor laagspanningsmotoren met een hoog rendement en door het installeren van energiebesparende toerentalregelingen op elektrische motoren van pompen en ventilatoren. Zo is bijvoorbeeld de beslissing genomen om in het koelwaterpompstation een 6 kv-toerentalregeling te installeren welke energiebron wordt aardgas hoofdzakelijk gebruikt voor de productie van stoom als warmtedrager. Anderzijds worden calorierijke afvalgassen, die tijdens een aantal processen ontstaan, gebruikt om stoom te produceren om zodoende aardgas te besparen. Indien we de historische evolutie van het aardgasverbruik overlopen sinds 199, zien we ook hier een duidelijk gestegen effificiëntie: per ton geproduceerd eindprojaarlijks 1.7 MWh aan elektriciteit zal besparen. De permanente inspanningen hebben ertoe geleid dat het elektriciteitsverbruik per geproduceerde ton is gehalveerd in vergelijking met 199. Uit veiligheidsoverwegingen beschikken alle productie-eenheden ook over noodstroomaggregaten om bij stroomuitval de kritische apparaten van de nodige stroom te voorzien en te zorgen voor noodverlichting. Aardgas en andere brandstoffen Aardgas is voor Evonik Degussa Antwerpen NV zowel grondstof als energiebron voor het aanmaken van producten. Als duct wordt nu drie keer minder aardgas verbruikt dan vroeger. Het gebruik van aardgas voor warmtetoepassingen zal bovendien, na het in dienst nemen van de tweede WKK, nog verder dalen. CO 2 Evonik Degussa Antwerpen NV volgt nauwlettend de uitstoot van CO 2 op zoals deze verhandeld wordt onder het European Trading System. Overeenkomstig de wetgeving werd de meetprocedure met ingang van 28 aangepast. De hoeveelheid CO 2 wordt bovendien door een geaccrediteerde instelling, het Verifificatiebureau, jaarlijks aan een audit onderworpen. Daar dit systeem nog vrij nieuw is, zijn er slechts waarden vanaf 25 voorhanden. Zoals vorig jaar aangekondigd, vertonen de cijfers van 27 een stijging van 1% t.o.v. 26. Electriciteit Aardgas % t / jaar % t / jaar 12 12 18 2 1 16 1 14 15 8 12 8 6 1 6 1 8 4 6 4 5 4 199 23 24 25 26 27 2 Hoeveelheid Hoeveelheid/ton Verkochte producten 2 199 23 24 25 26 27 2 Hoeveelheid Hoeveelheid/ton Verkochte producten Oktober 4/5.1.27: Afscheid Jan Van den Bergh (foto1) 4.1.27: Jaarlijkse bijeenkomst Oprustgestelden Evonik Degussa Antwerpen NV 5.1.27: Bezoek Dr. Oberholz (foto 2) 12.1.27: Kaas- en wijnavond PK 19.1.27: Bezoek politici kieskring Antwerpen in het kader van Onderneming & Politiek (VOKA) (foto 3) 19.1.27: 1ste jubilarisfeest voor medewerkers met 25 jaar dienst (foto 4) 24/26.1.27: 3-daagse uitstap Club Oprustgestelden 1 2 3 4
32 I Duurzaamheidsverslag 27 - Sociaal Duurzaamheidsverslag 27 - Sociaal I 33 3. Sociaal 3.1 Inleiding 3.2 Opleiding Een nieuwe ceo Op 1 september 27 gaf Jan Van den Bergh het roer als Afgevaardigd Bestuurder van Evonik Degussa Antwerpen NV door aan Lutz Hippe. Jan Van den Bergh had negen jaar in Antwerpen gewerkt, waarvan vijf jaar als Afgevaardigd Bestuurder. Toen het concern hem vroeg om de marketing en later het volledige beleid van de Business Unit C4 (Oxeno) op zich te nemen, heeft hij deze uitdaging met veel plezier aanvaard. Toch viel het afscheid na negen jaar Antwerpen zwaar, gezien de vele mooie, maar soms ook moeilijke momenten. Hij kan met trots terugkijken op de belangrijke investeringen die de jongste jaren in Antwerpen gebeurd zijn en hij heeft met wederzijds respect de hele fabriek meegeloodst in de veranderende omgeving van de 21ste eeuw. Zijn afscheid werd op 4 en 5 oktober 27 passend gevierd met werknemers, vrienden en hoogwaardigheidsbekleders. Sinds september 27 is Lutz Hippe dan aan de slag gegaan als Afgevaardigd Bestuurder van Evonik Degussa Antwerpen NV. Hij werkt al sinds 1984 voor Degussa en heeft verschillende leidinggevende functies bekleed in Duitsland en de VS. Van 1994 tot 1997 was hij al Technisch Directeur in de Antwerpse vestiging. Van 21 tot 27 was hij verantwoordelijke voor Productie en Techniek bij de Business Unit Advanced Fillers & Pigments. Een nieuwe naam Het Degussa-concern, onderdeel van de RAG-groep, had al in 26 aangekondigd dat er een nieuwe bedrijfsstructuur zou komen. In 27 was het dan zover: de sectoren Chemie, Energie en Immobiliën werden ondergebracht in een afzonderlijke vennootschap en de mijnbouwactiviteiten bleven bij de RAG-groep. Om deze koerswijziging kracht bij te zetten, werd op 12 september in het Duitse Essen de naam van het nieuwe concern bekendgemaakt. De nieuwgeborene heet sinds die dag Evonik en hult zich in een nieuw deep purple logo. Het woord Evonik en de nieuwe huisstijl weerspiegelen de centrale competenties van het concern: creativiteit, specialisatie, vernieuwing en betrouwbaarheid. Nadat in de ochtend van 12 september de nieuwe concernnaam werd voorgesteld aan de internationale pers, waren in de namiddag de eerste sporen van het deep purple op het bedrijfsterrein in Antwerpen al merkbaar. De nieuwe naam werd intern bekend gemaakt en twee reuzenballonnen met nieuw logo gaven het startsein voor een lange reeks van aanpassingen van de oude naam Degussa. Om de overgang geleidelijk te laten gebeuren, heet het Antwerpse bedrijf nu Evonik Degussa Antwerpen NV. Op 5 oktober bracht Dr. Alfred Oberholz, lid van de Vorstand van Evonik Industries AG, een bezoek aan de vestiging om de nieuwe structuur en de nieuwe naam aan de werknemers toe te lichten. In een snel evoluerende sector en een maatschappij die technologisch voortdurend innoveert, is het belangrijk om de werknemers bij te scholen. Het opleidingsprogramma van Evonik Degussa Antwerpen NV is dan ook bijzonder uitgebreid. In 27 volgden ruim 8 van de 1.33 medewerkers één of andere opleiding, goed voor 16.5 uren of 2.62,5 dagen opleiding. 2,15% van de loonmassa werd in 27 aan vorming besteed. Hiermee scoort Evonik Degussa Antwerpen NV ruim boven het minimumpercentage van 1,9%, dat door het Inter- Professioneel Akkoord wordt vooropgesteld. Aangezien veiligheid ook in 27 een belangrijk aandachtspunt was, werden er opnieuw enkele opleidingen georganiseerd rond specififieke veiligheidsthema s. Circa 1 medewerkers uit diverse afdelingen namen deel aan een opleidingssessie over valbeveiliging, een thematiek waar heel wat medewerkers mee te maken krijgen. Een tweede specififieke veiligheidsopleiding ging over het aanslaan van lasten, de 84 cursisten kregen desbetreffend zowel een theoretische als een praktische opleiding. VKM-introductieprogramma voor nieuwe medewerk(st)ers 46 nieuwe medewerk(st)ers hebben in 27 deelgenomen aan het introductieprogramma rond Veiligheid, Kwaliteit, Milieu. Tijdens dit informatieve en praktijkgerichte programma worden de nieuwe medewerkers ondergedompeld in het veiligheids-, kwaliteits- en milieubeleid bij Evonik Degussa Antwerpen NV en krijgen zij de principes van brandbestrijding en ademhalingsbescherming aangeleerd door onze Fabrieksbrandweer. Onze Medische Dienst leert de basisprincipes over het tillen van lasten (rugschool) aan. Naast VKM-thema s is er ook aandacht voor toelichting bij het gebruik van PC en intranet en bij de loon/wedde-berekening. Go for Chemistry - project (SIRA) Evonik Degussa Antwerpen NV wil met haar aandeel in het SIRA-project (Scheikundige Industrie Regio Antwerpen) jongeren een nieuw toekomstperspectief bieden, door hen bij- of om te scholen tot procesoperator. Zo ontstaat een win-win situatie voor het bedrijf, de maatschappij én voor de jongere. Met een krappe arbeidsmarkt voor technisch geschoold personeel maken we het voor lager geschoolde jongeren mogelijk een uitdagende job te vinden. In 27 volgden 33 jongeren deze opleiding, waarvan 4 bij Evonik Degussa Antwerpen NV. November 5/8.11.27: Succesvolle DQS-audit bij EDANV (foto1) 9.11.27: 2de jubilarisfeest 17.11.27: Ruienwandeling met Personeelskring 21.11.27: Bezoek ACTA + leerkrachten 21.11.27: Schoolbezoek Stella Maris (Merksem) 23.11.28: Offificiële inhuldiging CS-uitbreiding (foto2) 25.11.27: Sinterklaasfeest Personeelskring 26.11.27: Medewerking aan Deutschland-Tag georganiseerd door Deutsche Botschaft te Brussel 29.11.27: Bezoek ACTA Start anti-diefstal-campagne (foto3) 1 2 3 Kunsttentoonstelling Ingrid Thijs in OCC-Personeelsrestaurant
34 I Duurzaamheidsverslag 27 - Sociaal Duurzaamheidsverslag 27 - Sociaal I 35 Educatief pc-project en e-learning Medewerkers kunnen zich met een fi fifinanciële tegemoetkoming van de fifirma een pc aanschaffen. Door de aankoop verbindt men zich ertoe deel te nemen aan een reeks opleidingssessies via het internet (e-learning). Voor de zelfstudiepakketten kunnen de medewerkers kiezen tussen de courante Offificepakketten en taalpakketten Engels en Duits, de twee voertalen binnen het concern. Weldra zal ook Frans als derde taalpakket worden aangeboden. Op deze manier wil Evonik Degussa Antwerpen NV het permanent leren bevorderen en het werken met een pc, in dit geval via e-learning, aanmoedigen. In 27 hebben 117 medewerkers van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Opleidingstraject voor leidinggevenden In het najaar van 27 zijn we gestart met een nieuw opleidingstraject voor onze leidinggevenden. Deze training, die in 27 reeds door 45 medewerkers werd gevolgd, biedt ondersteuning bij leidinggevende taken binnen een steeds evoluerende organisatie. Alle hiërarchische leidinggevende niveaus nemen deel aan een inhoudelijk gelijklopend opleidingsprogramma, zodat alle deelnemers eenzelfde achtergrond meekrijgen. De opleiding wordt georganiseerd op een externe locatie, zodat de cursisten weg zijn uit de dagelijkse werkomgeving en in een aangenaam kader met collega s ervaringen kunnen uitwisselen. Opvolgingsdagen en vervolgtrajecten staan nog op het programma. Opleiding productiemedewerkers Als introductie organiseert Evonik Degussa Antwerpen NV voor alle nieuwe productiemedewerkers een twaalf dagen durende opleiding. In modules van 2 of 3 dagen verwerft de nieuwe medewerker inzicht in chemie, fysica en procestechnologie; pomp-, meet- en regeltechniek en achtergrondinformatie bij onderhoudstaken. In 27 volgden zowat 4 medewerkers deze opleiding, die samen met ACTA (Antwerps Centrum voor Toegepaste Automatiseringstechnieken) georganiseerd wordt. 3.3 Sociaal overzicht Cao 27-28 De nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst voor 27-28 werd afgesloten in de loop van de eerste helft van het jaar 27. In het kader van deze besprekingen werden als blijk van waardering voor de constructieve bijdragen en de extra inspanningen van de afgelopen jaren sport-, cultuuren geschenkencheques overhandigd. Daarnaast werd aan de medewerkers een budget ter beschikking gesteld om zelf allerlei teambuildingsactiviteiten te organiseren, zoals o.a. een zeilweekend, een avonturendag in Durbuy, een gezamenlijke kookavond, Reorganisatie bij de perboraat-eenheid Op 26 juni moest de Directie tijdens een Buitengewone Ondernemingsraad haar intentie tot sluiting van een productieeenheid aankondigen. Voor perboraat, dat voornamelijk als bleekmiddel in waspoeders wordt gebruikt, gingen de productiehoeveelheden substantieel achteruit ten gevolge van gewijzigde marktomstandigheden. Hierdoor kwamen 33 arbeidsplaatsen in het gedrang. Ook nu namen de Directie, vakbonden en medewerkers het engagement om de impact voor de betrokkenen zo beperkt mogelijk te houden en een vervangende tewerkstelling aan te bieden. Dit engagement van de Directie wordt ondersteund door het heropstarten van de ME-1- eenheid, die in de loop van 28 gepland is. De medewerkers die naar de methionineeenheden verplaatst worden, volgen sinds eind 27 een intensief trainingsprogramma. Aan iedereen werd ondertussen een passende functie aangeboden. December 4.12.27: Bezoek Agoria v.z.w. (foto1) 14.12.27: 1ste viering (Marl) n.a.v. 1-jarig bestaan van Oxeno (foto2) 18.12.28: Bezoek Vertrauenskörpervorstand Dialogen Directie/medewerkers 1 2
I Duurzaamheidsverslag 27 - Sociaal 36 Duurzaamheidsverslag 27 - Sociaal I 37 3.4 Maatschappelijke verantwoordelijkheid Sportieve inspanning en ontspanning De Europatour is een tweejaarlijkse wielertoer van het Evonik-concern. Voor de vierde editie van deze tour was Antwerpen als startplaats uitgekozen en zo vertrokken op 16 september meer dan 14 renners van op de Antwerpse Grote Markt. Aangezien Degussa enkele dagen voordien omgedoopt was in Evonik, was het een unieke gelegenheid om de renners in het deep purple logo te tooien! De renners hielden ook halt in een aantal vestigingen van het Evonik-concern en bereikten na zeven dagen, met uiteindelijk 1. kilometer in de benen, het Duitse Rheinfelden. Op die manier wordt de bedrijfsgeest gekoppeld aan de sportieve uitdaging. Een ander voorbeeld van mens sane in corpore sano was de deelname van een aantal medewerkers van Evonik Degussa Antwerpen NV aan de 1 Miles van Antwerpen, op 22 april 27. En dan was er natuurlijk ook nog het 17de internationale Motortreffen, waarbij van 31 mei tot 3 juni zowat 2 motorrijders uit binnen- en buitenland in Berendrecht verzamelden en bovendien een bezoek brachten aan Evonik Degussa Antwerpen NV. Internationale vakantieuitwisselingen Aangezien de wereld een steeds globaler karakter krijgt en afstanden tussen landen kleiner worden, is het belangrijk om de eigenheid van elk land van binnenuit te leren kennen. Die ervaring kunnen jonge familieleden van medewerkers van Evonik Degussa Antwerpen NV opdoen door een deelname aan het internationale uitwisselingsprogramma Nieuwe Horizonten. Jongeren tussen 14 en 18 verblijven ongeveer 2 weken in een buitenlands Evonikgastgezin. Met dit programma zijn er de afgelopen jaren 16 jonge familieleden van de Antwerpse medewerkers op buitenland- ervaring vertrokken. Naast het bedrijfsinterne programma biedt het Evonikconcern ook jaarlijks aan een aantal kinderen de kans een volledig schooljaar via de organisatie AFS in het buitenland door te brengen. Kunst laat van zich horen Evonik Degussa Antwerpen NV heeft met zijn kunstcommissie een lange en mooie traditie om kunst te integreren binnen de fabrieksmuren. Ook in 27 ondersteunde Evonik Degussa Antwerpen NV vijf tentoonstellingen van medewerkers of van hun familie. Het personeelsrestaurant werd met een grote variatie aan schilderijen, kunstfoto s, beeldhouwwerken en keramiek opgeflfleurd. Maar ook buiten de fabrieksmuren kregen de kunstwerken van onze medewerkers en hun familie de nodige aandacht: In het voorjaar organiseerde Evonik Degussa Antwerpen NV samen met de KunstKamer een tentoonstelling in Het Brantijser, een gerestaureerd historisch pand, waarin de managementschool van de Antwerpse universiteit gehuisvest is. Ontmoetingen met politici Op geregelde tijdstippen treedt Evonik Degussa Antwerpen NV in dialoog met haar omgeving. Ook het politieke, beleidsvoorbereidende en beleidsuitvoerende niveau komt hierbij aan bod. Zo ontving Evonik Degussa Antwerpen NV op 21 juni havenschepen Marc van Peel voor een bezoek en werklunch waarbij thema s als havenmobiliteit, transportmodi (spoorvervoer, containertrafifiek, ) en de impact van de Antwerpse chemiecluster aan bod kwamen. Meer sociale thema s werden besproken tijdens het bezoek van de schepen Robert Voorhamme: de afstemming van het onderwijs op de havenindustrie (o.m het SIRA-project) was een belangrijk thema tijdens zijn bezoek aan Evonik Degussa Antwerpen NV op 3 juli. En een week later, op 11 juli, kwam de Districtsraad van Berendrecht-Zandvliet- Lillo langs voor een kennismakend bezoek en een werklunch om milieu, veiligheid en communicatie tussen de buurbedrijven en de gemeente en districten te bespreken. Op 19 oktober bezochten 17 afgevaardigden uit Kamer, Senaat en Vlaams Parlement de vestiging van Evonik Degussa Antwerpen NV, in het kader van het initiatief Onderneming en Politiek, in samenwerking met VOKA (Kamer van Koophandel) en het Vlaams Economisch Verbond. Samen met Essenscia, de multisectorale koepelorganisatie van de chemie en de life sciences, werd er nader kennisgemaakt en diepgaand gediscussieerd over de opportuniteiten van de chemische industrie en over knelpunten zoals mobiliteit, werkgelegenheid en opleiding. Deze bijeenkomst verschafte de aanwezigen ook een update van het verrichte werk binnen het kader van de Ronde Tafel Chemische Industrie.
Raad van Bestuur: Dr. Alfred Oberholz, Voorzitter Dr. Claus Rettig Dr. Hubert Wennemer Jan Van den Bergh (t.e.m. 31.8.27) Dr. Lutz Hippe (vanaf 1.9.27) Commissaris: PriceWaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren bcvba Vertegenwoordigd door Bernard Gabriëls Willy Goyvaerts Directie: Jan Van den Bergh, Afgevaardigd Bestuurder (t.e.m. 31.8.27) Dr. Lutz Hippe, Afgevaardigd Bestuurder (vanaf 1.9.27) Dr. Rudolf Vanheertum, Directeur Operations Frank Daman, Directeur Colofon Dit rapport belicht de werkzaamheden van Evonik Degussa Antwerpen NV op fifinancieel, sociaal, milieu- en veiligheidsvlak voor het jaar 27. Het is beschikbaar in het Nederlands en in het Engels en kan ook geraadpleegd worden op de website www.evonik.com/antwerpen. Dit rapport werd gedrukt op FSC-papier. Voor meer informatie over dit rapport en over de werkzaamheden van Evonik kan u terecht bij: Evonik Degussa Antwerpen NV Contactpersoon: Erna Versmissen, Communicatieverantwoordelijke 3/56.32.64 Tijsmanstunnel West B-24 Antwerpen België