Nieuwjaarstoespraak van burgemeester Peter Snijders van donderdag 3 januari 2013. Thema; samen werken in een nieuwe (Hyper-)tijd Dames en heren, jongens en meisjes, Allereerst namens het gemeentebestuur een gezond, gelukkig, succesvol en vooral een sportief 2013 toegewenst! Van harte welkom hier in Theater de Voorveghter. Bijzonder welkom aan de sportgenomineerden. Fijn dat u allen aanwezig bent bij de nieuwjaarsreceptie. We gaan er een mooie avond van maken met als hoogtepunt de sportverkiezing van de gemeente Hardenberg. Maar eerst wil ik als burgemeester graag met u vooruit kijken naar wat 2013 ons gaat brengen en natuurlijk nog even stilstaan bij een aantal zaken die in het jaar wat achter ons ligt zijn gepasseerd. Terugblik 2012 Vorig jaar waren de temperaturen rond deze tijd veel kouder en werd er volop geschaatst in het land. Zelfs op het kanaal Almelo-De Haandrik kon en werd volop geschaatst. Dat zorgde een gezellig sfeer en een oer-hollands gevoel. We hadden gehoopt op een Elfstedentocht, maar daar vroor het niet lang en hard genoeg voor. In februari werden we opgeschrikt door het nieuws dat prins Friso een ernstig gewond was geraakt bij skiongeluk in Oostenrijk. In april 1
viel het kabinet, wat voor meer onrust zorgde in deze financieel moeilijke tijd. En heel Nederland kleurde oranje tijdens het EK voetbal Over het voetbal wil ik eigenlijk niets meer kwijt, het was teleurstellend, maar wat heb ik genoten van de Olympische Spelen. Prachtige beelden hebben we gezien uit Londen en geweldige sportprestaties. Epke Zonderland die een unieke en nog niet eerder vertoonde prestatie neerzette. Ook André Kuipers zette na 193 dagen in de ruimte geleefd te hebben weer zijn voeten op Nederlandse bodem. Aan het einde van 2012 komen de VVD en PvdA als grootste partijen naar voren tijdens de verkiezingen en stellen ze een nieuw regeerakkoord op. En zo waren er natuurlijk nog veel meer bijzondere momenten in 2012. Ook in de gemeente Hardenberg is er in 2012 veel gebeurd. Een aaneenrijging van gebeurtenissen in een jaar dat de stad Hardenberg zijn 650-jarig bestaan vierde. We hebben de meest toonaangevende momenten voor ons als gemeente op rijtje gezet. Kijkt u met mij mee? Foto s 2012 (gemonteerd in een kort filmpje) In een notendop heeft u zojuist kunnen zien wat er allemaal gerealiseerd is door de gemeente, maar ook door en met de Hardenbergse samenleving. Uiteraard zijn er nog veel meer prestaties te noemen, maar de zojuist getoonde beelden geven een mooi samenvattend overzicht. 2
Dankzij een daadkrachtig en constructief samenspel tussen gemeenteraad en college hebben we deze plannen tot uitvoering kunnen brengen en bouwen we samen aan de toekomst. Helaas ontvingen we op woensdag 19 december 2012 het droevige bericht dat VVD-raadslid Albert Schipper die morgen was gestorven. Het overlijden van Albert heeft ons allemaal zeer geraakt. Een betrokken raadslid dat dankzij zijn uitstekende gevoel voor politieke verhoudingen en zijn constructieve maar kritische houding binnen de raad veel invloed had binnen de Hardenbergse politiek. De fractie van de VVD en de gemeenteraad verliest met het overlijden van Albert Schipper een bijzonder kundig, betrokken en ervaren volksvertegenwoordiger. Tot slot is op de valreep van 2012 een nieuwe fractie toegetreden tot de politieke arena. Door een splitsing in de fractie van Groen Links hebben we een achtste partij in de raad ontvangen, genaamd DS 12. Vooruitblik: 2013 De vooruitblik begint met de constatering dat we dit jaar starten met een toename van 155 inwoners in het afgelopen jaar! De gemeente telt 59600 inwoners op 1 januari. Economisch gezonde regio Zuinig over de drempel! Zo heette de eerste oudejaarsconference 3
van Wim Kan op televisie. Dat was in 1973. Veertig jaar later lijkt er niet veel veranderd. Denkend aan 2012 krijg je gemakkelijk sombere beelden op je netvlies. De economische crisis, faillissementen, bezuinigingen en een stijgende werkloosheid. Ook in 2013 zijn deze begrippen nog aan de orde. Ook in Hardenberg. Ik heb het dan niet alleen over het verlies aan koopkracht waar velen van ons mee geconfronteerd worden, maar vooral over het verlies aan werkgelegenheid waardoor inwoners binnen onze gemeente hun baan kwijt raken en in financiële problemen komen. Of de situatie op de woningmarkt met onverkoopbare huizen met alle gevolgen van dien. Het vertrouwen in banken dat is verminderd, wat weer grote financiële onzekerheden met zich meebrengt. Dit raakt mensen diep, ook inwoners van onze gemeente. Het kabinet werkt met alle macht aan maatregelen om deze crisis het hoofd te bieden maar extra bezuinigingen zijn onafwendbaar. Ook de gemeente Hardenberg krijgt te maken met deze bezuinigingen die bovenop de bezuinigingsmaatregelen komen van de afgelopen jaren. Die ontwikkelingen dwingen ons heel goed te kijken naar wat écht belangrijk is. We moeten scherpe keuzen maken. Dat doet ons pijn, want hierdoor moeten we met sommige waardevolle zaken stoppen of zwaar minderen. Maar u zult begrijpen dat wij deze maatregelen moeten nemen om onze gemeentefinanciën gezond te houden. 4
Voor 2013 lijkt daarom het motto: zuinig over de drempel. We moeten behoedzaam en terughoudend omgaan met de gemeentefinanciën en keuzes maken, niet alleen bij nieuwe ontwikkelingen, ook in het bestaande beleid zullen opnieuw keuzes moeten worden gemaakt. Dat is zorgelijk maar je zou het ook kunnen omdraaien en zeggen dat je van een gemeentebestuur niet anders mag verwachten dan behoedzaam en terughoudend te werk te gaan. Zonder overigens daarbij ambitie loos te worden zeg ik erbij. Integendeel zelfs. Juist deze tijd vraagt om ambitie, verbindingen zoeken, allianties aangaan en nieuwe paden te betreden. En dat is precies ook wat de gemeente Hardenberg probeert en in de praktijk ook doet. We zijn in een overgangsfase aangekomen naar een nieuwe tijd. De Europese geschiedenis kan worden omschreven in drie perioden. Oudheid, Middeleeuwen en Nieuwe tijd. Nu zitten we volop in een transitie naar een nieuwe fase; misschien wel een Hypertijd. Democratisering, individualisering, informatisering en innovatiedrang maar ook verduurzaming en spiritualiteit. Belangrijke punten die in ons denken en handelen centraal staan. Een essentieel punt daarbij is: samenwerken. Meer dan ooit zijn we aangewezen op elkaar om onze doelen te realiseren. Dat doen we als gemeente. Denk aan de ambtelijke samenwerking tussen de gemeente Ommen en Hardenberg in de bestuursdienst, de samenwerking met de 5
brandweren van Emlichheim en Uelsen, de economische regio Zwolle. Maar ook in de Hardenbergse samenleving zijn prachtige voorbeelden te noemen. Inwoners onderling in een vereniging zoals in bijv. Kloosterhaar met een eigen zwembad. Een eenmalig initiatief als het theaterspektakel 650 jaar Hardenberg waarin ontzettend veel inwoners hebben samengewerkt en een prachtig spektakel hebben neergezet. Deze initiatieven maken dat je trots kunt zijn op wat er is en wat voor kracht er in onze samenleving zit. Zo is in december van vorig jaar de stichting Recreatie en Toerisme opgericht. Een prachtig voorbeeld hoe verschillende bedrijven en gemeente kunnen samenwerken. Hiervan wil ik u een kort filmpje laten zien. - Filmpje stichting Recreatie en Toerisme Zoals u ziet is de stichting een voorbeeld van hoe het kan op het gebied van samenwerken. Hierbij wordt ieder persoon of instelling in hun kracht gezet en maakt gebruik zijn of haar expertise, wat uiteindelijk voor een beter resultaat zorgt. Ook de provincie Overijssel juicht deze ontwikkeling toe. Slim zijn en allianties aangaan. Denken in kansen en mogelijkheden en daarmee op een slimme manier omgaan. Dat geldt niet alleen voor de gemeente, maar ook voor ondernemers en inwoners. Wees creatief of beter innovatief. Dat is ook de nieuwe Hypertijd. De gemeente Hardenberg kent verschillende bedrijven en ondernemers 6
die op deze manier werken en daarmee een voorbeeld zijn voor anderen. Een van die voorbeelden is de Vrieling Adviesgroep, dat zich richt op makelaardij en assurantiën met vestigingen in Dedemsvaart en Hardenberg. Graag wil ik Wim Vrieling even op het podium vragen om het één en ander toe te lichten. Geef hem een hartelijk applaus! Kort interview Wim Vrieling midden op het podium. 1. Vraag burgemeester Snijders: Meneer Vrieling: Uw bedrijf richt zich op makelaardij en assurantiën. Lijkt me moeilijk in deze tijd. In de woningmarkt zit weinig beweging. Hoe is het bij u gegaan afgelopen jaar? 2. Vraag burgemeester Snijders: Is dat beter of minder dan u had verwacht? En kunt u ons ook vertellen hoe u deze tijd beleeft? 3. Vraag burgemeester Snijders: Er zitten meerdere ondernemers in de zaal. Wat wilt u aan deze ondernemers en misschien ook wel inwoners meegeven? Wat kunt u iedereen aanraden? Bedankt Wim Vrieling voor je uitleg en voorbeelden. We zijn altijd vol goede moed. 7
Voor de komende jaren moeten wij als gemeente zorgen voor het behoud van een goed regionaal, duurzaam economische klimaat. Belangrijk is dat bedrijven hier graag investeren. Want bedrijven brengen vernieuwing, groei en werkgelegenheid. Vitale regio Als gemeente vinden we het ook belangrijk dat inwoners langer vitaal blijven. Daarom neemt de gemeente Hardenberg onder andere deel aan het project Vitaal Vechtdal. Samen met de Saxenburggroep, de zorgverzekeraar en huisartsen in onze regio. Doel van dit project is om mensen langer gezond te houden. Zorg die gericht is op preventie. Wie toch ziek is, krijgt zorg die hij of zij echt nodig heeft. Zorg is er op deze manier, op maat en betaalbaar. Ook weer een mooi voorbeeld waarin we de samenwerking zoeken met betrokken partijen. Een ander voorbeeld waaraan de gemeente gewerkt heeft afgelopen jaar is de kanteling van de Wmo. Hiermee willen we als gemeente het beroep op bijv. de individuele Wmo-voorzieningen tot maatwerk terugbrengen. Dit doen we door de samenwerking tussen professionals en vrijwilligers op het gebied van welzijn te verbeteren. Ook gaan we nieuwe aanvragen op een andere manier behandelen. Dit betekent dat we eerst kijken naar de eigen kracht van de aanvrager of zijn of haar netwerk. Vervolgens kijken we of algemene 8
of collectieve voorzieningen uitkomst kunnen bieden. Pas in het uiterste geval wordt een individuele voorziening aangeboden. In Slagharen hebben we een pilot gedraaid. In totaal is 33 procent van de aanvragen afgehandeld zonder dat het nodig bleek een individuele voorziening te verstrekken. De pilot was succesvol. Daarom gaan we de komende periode deze werkwijze over de gehele gemeente uitrollen. Ook weer een mooi voorbeeld van verbeterde samenwerking tussen partijen en waarbij het accent van gemeente naar samenleving verschuift en belangrijk, de cliënt centraal blijft staan. Bereikbare regio Vorig jaar heb ik in mijn nieuwjaarstoespraak aandacht gevraagd voor de bereikbaarheid van onze gemeente, onze regio. Het afgelopen jaar hebben we op dit gebied niet stilgezeten en zijn er cruciale stappen gezet. Ik noem met trots een aantal voorbeelden. 1. Er is in totaal nu 280 miljoen beschikbaar gesteld voor het verbeteren van de verbinding tussen Zwolle en Hardenberg en Coevorden en Hardenberg; 2. Verbetering openbaar vervoer met de komst van de Vechtdallijnen; 3. Opwaardering van de N377 en N48; 9
4. Ook de vervoersmogelijkheden over water worden in de toekomst verbeterd, Kanaal en Vecht. Dit zijn grote en belangrijke ontwikkelingen voor de bereikbaarheid van gemeente Hardenberg. Duurzame regio Een van de blijvende thema s is duurzaamheid of volhoudbaarheid. Vele initiatieven genomen of in samenwerking opgezet. Duurzaamheidsleningen, het meest duurzame gemeentehuis, een energie neutrale woning en een gemeentewerf die dit jaar naar verwachting meer energie gaat opleveren dan dat het zelf verbruikt. Het Hardenbergse model van Bewust Duurzaam Thuis een mooi voorbeeld voor de provincie, dat ook door andere gemeenten gebruikt kan worden. Een mooie prestatie! Komend jaar gaan we kijken hoe we huizen straat voor straat kunnen aanpakken om ze, in samenspraak met bewoners, duurzamer te maken. Op deze manier hopen we de leefkosten voor inwoners en ondernemers naar beneden te brengen en het milieu te sparen. Tevens zorgt het aanpassen van woningen en panden weer voor werkgelegenheid in de bouw, die dat nu heel hard kan gebruiken. Slot Dames en heren, jongens en meisjes, ik rond af. Het mag duidelijk zijn dat we in een nieuwe tijdsperiode zijn 10
terechtgekomen; de Hypertijd. Een tijd waarin beweging permanent is, flexibiliteit noodzakelijk, nieuwe verbanden ontstaan en ook weer verdwijnen. Samenwerken is daarbij het sleutelwoord. Zelf initiatieven nemen, kijken naar eigen kracht en verantwoordelijkheid nemen. Maar ook minder gemeente en meer samenleving. De gemeente als regisseur om partijen, zo nodig, bij elkaar te brengen en, natuurlijk, als vangnet. Door stevig samen te werken, maken we het verschil. Samen verder bouwen aan de toekomst van Hardenberg om ook onze volgende generatie goed te kunnen laten wonen, werken en leven in deze gemeente. Dat beschouw ik als de belangrijkste bestuurlijke opdracht voor deze gemeente en daar zetten we graag samen met u de schouders onder! 11