Het gebouw van de toekomst - HomeLab2050 'Active House, een gezonde energievisie ir Atto Harsta - Aldus bouwinnovatie + Living Daylights

Vergelijkbare documenten
Stichting Living Daylights. Light Inspirations. ir Atto Harsta

Aldus bouwinnovatie. Herstructurering Foodcenter Amsterdam 12 maart eigenwijze ingenieurs inventieve adviseurs

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0

Active House: woningen die meer geven dan nemen

Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal

Bij het opstellen van deze notitie zijn de volgende relevante documenten als uitgangspunten gehanteerd:

Energie en comfort in duurzame gebouwen

Duurzaamheid in Boswinkel Oost

Bruikbaarheid. Inleiding Basisbegrippen Energie Materialen Vormgeving. Krieties of is er wat anders aan de hand??:

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen

De weg van de energietransitie d.d VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst

Quadruple P voor een duurzame stad: People Planet Profit en Project

Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. wonen zonder. energierekening

ACTIVE HOUSE ACTIVE HOUSE. In 10 stappen. ir. Anne Struiksma Energie, duurzaamheid, circulariteit Utrecht

PLUS LEVEN. Wetgeving 2015; epc van 0,4 / Wij reeds energieneutraal in 2015 icm windenergie Wetgeving per : BENG

Verduurzamen van de gebouwde omgeving. Actuele ontwikkelingen op het gebied van verduurzamen gebouwde omgeving

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

Constructieve Flexibiliteit. Rijk Blok

CIRCULAIRE TRANSFORMATIE VAN SCHOOL TOT WONINGEN Dennis Hauer

1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB

Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG)

Context en opgave CE community. Voor welke opgaven staan SmartwayZ.NL en InnovA58?

Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie. Visie renovatie & energiezuinigheid. Programma. Renoveren in bestaande bouw

DE NIEUWKOOPSE EILANDEN

BEWONERSBIJEENKOMST-WETERINGDUURZAAM MAART DE-TWEEDE-UITLEG-

Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland?

ZERO PENTATHLON. Ontwerpopdracht 1 Master Architectuur binnen theoretisch vak Constructie 4 i.s.m. Bouwfysica en Installaties 4

ActiveHouse & House of Tomorrow Today. Jos Lichtenberg

Wijzer worden van duurzame huisvesting

Duurzame architectuur > méér dan alleen fysieke maatregelen

Kom verder. Saxion. Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Welkom. Jan de Wit, 20 juni 2012

Kingspan Insulated Panels

Bouwlokalen: Energieplus Bouwen en Renoveren. Haico van Nunen

Workshop C-Bèta 23 mei 2019

Jos Lichtenberg december 2015 Homelab 2050

Trias energetica. Verdiepende opdracht

D Duurzaamheid Active House

Trends in duurzaam bouwen

WKO in duurzame gebiedsontwikkeling case Westland Ir. Marion Bakker SenterNovem

Januari 2011 Vereniging van Bouwkunst Tilburg Workshop Duurzame Stedenbouw.

Energieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0

Energieneutraal en duurzaam bouwen

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Schoonschip is de meest duurzame drijvende woonwijk van Europa, bestaande uit 46 drijvende huishoudens die een nieuwe standaard definieert voor

Verduurzaming Rijksvastgoed en Bodemenergie (WKO)

Passief Bouwen. Carl-peter Goossen

Van duurzaam denken naar duurzaam doen

INNAX Gebouw & Omgeving

Naar een gezonde school? Naar een gezonde school?

Helderheid over duurzaamheid voor Nagele

Inhoud. Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving

WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie. 25 april 2019

VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN

Fris en aardgasloos Innovatiepartnerschap Delden en Markelo

Levende schoolgebouwen voor Vitale Gemeenten

Duurzaam Vastgoed. Roy Bruggeman

Energieneutraal via de Passief bouwen route

Schilindex. Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG. Gerrit Jan Kuiper NII

Slimbouwen & ActiveHouse Jos Lichtenberg

Presentatie VvE SEINENERGIE. VOOR duurzame ontwikkeling

Sea Sparkle De duurzame drijvende woning. Nederland

Duurzame woningverbetering

VERKENNING van de BioBased Economy

Uitnodiging marktontmoeting FUMO-gebouw vol energie

Groen onderzoek _. overzicht onderzoeksresultaten Groene longen in de klas Renoveren met groen en glas Groen licht voor ouderenzorg

Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO

Groen in de klas. Anouk Pelzer Innovatieadviseur Aldus bouwinnovatie Projectleider onderzoeksproject BGG Architect

Bouwen is Vooruitzien

Betekenis van circulaire economie voor de grondketen

Cradle to Cradle van idee naar praktijk. Sebas Veldhuisen, Johan Gijsman Doetinchem, 3 februari 2010

Circulaire economie en de bouw & vastgoed sector

Welkom Themabijeenkomst Gezond Wonen

De NESK scholen duurzaam opgeleverd. Focus-Huygens College gebouwd voor de toekomst

Collectief Particulier Opdrachtgeverschap en Energiezuinig Wonen waar liggen verbindingen?

Concept Ecovision. Il sole come partner. Concept Ecovision. schermature solari Colt

Onze Ambitie : De gemeente OOsterhOut wil een DuurzAme gemeente zijn en een Actieve bijdrage leveren AAn een schone, veilige

Zorg voor energie en comfort

Duurzaamheid, Energie en Milieu

Energieprestaties grondgebonden woningen

Philips Circular lighting

Lindenhove. Renovatie & Transformatie. Informatie vanuit Renovatieteam Lindenhove

De bakens verzetten. Verduurzamen van commercieel vastgoed. Machiel Karels - consultant

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland

CIRCULAIRE ENERGY BOOSTER

BOUWHULPGROEP ACTIVE HOUSE Ontwerpen met specificaties

1. Ruimtelijk 2. Nieuwe 3. Waarden 4. Elkaar 5. Partijen 6. Spelregel 7. Bestaande 8. Verhaal 9. Andere 10. Verbindingen

Verlichting door de ogen van de gebruiker

Duurzame bouw door zonregulering. Wouter Beck Hunter Douglas Europe

EfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving

Het kan minder! ing. P. Hameetman

Grootschalige implementatie van zonnestroom in onze steden

HOUSING ENERGY ENERGIE GENERERENDE WONINGBOUW. P5 Eindpresentatie ARCHITECTUAL ENGINEERING. Rein Roosma 24 juni 2011

Helmonds Energieconvenant

Amsterdam: energie neutrale stad!

In 10 stappen een Active House

Blik op de toekomst. John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017

Energie voor de toekomst I TVVL Kennisplein

Transcriptie:

Het gebouw van de toekomst - HomeLab2050 'Active House, een gezonde energievisie ir Atto Harsta - Aldus bouwinnovatie + Living Daylights

Ambitie Biobased Economy Welke duurzaamheidsinitiatieven zijn er? Atto Harsta

Evolutie: van buiten naar binnen

Growing Green Cities Hanging gardens of Babylon - 600 v Chr.

Ambitie Active House WHY Welke duurzaamheidsinitiatieven zijn er?

GGC 2015-55% van de wereldbevolking 2050-70% van de wereldbevolking Cities WHY?

GGC People & Buildings > 90% van de dag binnen WHY?

Growing Green Cites - BioDesign

Ambitie Active House WHAT Welke duurzaamheidsinitiatieven zijn er?

Duurzaamheid in de bouw Het behalen van een Leed platinum certificaat is vanaf het begin ons doel geweest.

Active House visie Nog een nieuwe visie op duurzaamheid?

Home for Life (2009) Lystrup, Denmark AART A/S Architects

Home for Life (2009) Lystrup, Denmark AART A/S Architects

Energie Actieve schil / actieve bouwelementen Integraal installatieontwerp Hernieuwbare bronnen (binnen projectgrens) Vraaggestuurde en gebruikersgestuurde regelingen Monitoring Binnenklimaat Gezondheid Comfort Emissies Daglichttoetreding Visueel comfort Geluid - stilte Individuele controle Omgeving Levensduur Grondstoffen Uitstoot broeikasgassen Landschap en milieu Culturele context

Active House is a vision of buildings that create healthier and more comfortable lives for their occupants without impacting negatively on the climate

In de Active House visie is het thema energie net zozeer een architectonische als een installatietechnische opgave. Alleen met een holistische benadering zal een Active House ook leiden tot Active Users.

AH = EEN SYSTEEM BENADERING

PHOTOSYNTHESE

Duurzame thema s Het thema energie is onlosmakend verbonden met de andere duurzame thema s zoals materiaal (C2C en embodied energy) watergebruik en duurzame voedselproductie. Het integreren van deze thema s is zeer relevant voor de ontwikkeling van een duurzame stad Energie+...

Consumptie Schaarse metalen: nog 58jaar beschikbaar bij huidig consumptieniveau

2 Succesfactoren in duurzame woonwijken Bewoners gebruiken energie, gebouwen niet Meer focus op ontwerp van woningen en installaties dat aan de behoeften van bewoners voldoet en dat het gebruik van techniek makkelijk maakt. = GEBRUIKER CENTRAAL STELLEN Dr.ir. Gaby Abdalla Januari 2013

Duurzaamheid in de bouw Conclusie n.a.v. een evaluatie van 21 energiezuinige projecten: Er moet vanuit wetgeving en convenanten energiezuinig worden gebouwd, waarbij het belangrijkste nog wel eens vergeten wordt, namelijk dat er mensen komen te wonen.

Energie neutrale gebouwen gebruikers conclusies negatief: sommige maatregelen staan het woongenot in de weg, herrie door ventilatiesystemen en warmtepompen, te weinig verse ventilatielucht, oververhitting in de zomer, slechte regelbaarheid van installaties en het ontbreken van regelbaarheid per vertrek, trage opwarming in de winter, te weinig voorlichting over het gebruik en onderhoud van installaties en ventilatiesystemen. * publicatie Schatgraven in de bestaande bouw.

biobased materials; GEZOND LEVEN BEWUSTZIJN & GEDRAG voedsel VS architectuur

GEZOND LEVEN BEWUSTZIJN & GEDRAG

Tijdelijk functioneel Tijdelijk functioneel groen op groen wachtlanden Soet op Suyt, Helmond

Tijdelijk functioneel groen Soet op Suyt, Helmond

Groen is een hype GEZOND LEVEN BEWUSTZIJN & GEDRAG

Groen is een hype High Line, New York GEZOND LEVEN BEWUSTZIJN & GEDRAG

platform duurzame huisvesting Gebied - Gebouw - Gebruiker 07 juli 2014

Active House, activerende gebouwen in een gezonde omgeving waar het welbevinden van de gebruiker centraal staat

Volhoudbaarheid alles wat de komende generaties graag willen erven, willen gebruiken en kunnen onderhouden. (Jon Kristinsson)

Ambitie Active House = Systeembenadering = basis van de Circulaire Economie Welke duurzaamheidsinitiatieven zijn er?

circulaire economie technische vs. biologische kringloop

Systeemdenken SYSTEEMDENKEN 1.0 Trias Energetica

Systeemdenken Energiebesparing, trias energetica - old style vraag verminderen duurzaam opwekken schoon leveren gebouw energievraag voorkomen door bouwkundige maatregelen energie duurzaam opwekken op gebouwniveau energie op gebouwniveau schoon en efficient opwekken met fossiele bronnen Trias Energetica

Systeemdenken Energiebesparing, trias energetica - new style 3 Re-use energy 4 Produce and use fossile energy as efficient possible vraag verminderen reststromen benutten duurzaam opwekken gebouw energievraag voorkomen door bouwkundige maatregelen reststromen hergebruiken op gebouwniveau energie duurzaam opwekken op gebouwniveau Trias Energetica

Systeemdenken Deze energietransitie, vraagt om radicale oplossingen in alle sectoren Energietransitie

Systeemdenken # # Integrale gebiedsaanpak

Systeemdenken # # Integrale gebiedsaanpak

Afval = Voedsel LOKALE KRINGLOPEN BENUTTEN denken in lokale volhoudbare kringlopen

Tijdloze aantrekkingskracht GEBRUIK ONEINDIGE BRONNEN Radiozendstation Kootwijk, J.M. Luthmann

Tijdloze aantrekkingskracht DE ZON ALS PRIMAIRE BRON Radiozendstation Kootwijk, J.M. Luthmann

Ambitie Active House en Gezondheid Welke duurzaamheidsinitiatieven zijn er?

Duurzaamheid in de bouw

wit Rotterdam Centraal Station winnaar Daylight Award + 2014 blauw

Florence Nightingale, 1898 Notes on Nursing What It Is, and What It Is Not It is the unqualified result of all my experience with the sick that, second only to their need of fresh air, is their need of light; that, after a close room, what hurts them most is a dark room and that it is not only light but direct sunlight they want.

Gebrek aan vitamine D oorzaak allerlei ziektes

Medicijnen vervingen licht

Medicijnen vervingen licht Techniek is bepalend

Transformatie Westraven from a SICK to a HEALTHY building.

gezonde gebouwde omgeving Gebouwniveau + Installaties Zijn in de praktijk veelal leidend. De vraag is of dat altijd de beste keuze is Mens sana in corpore sano in domus sana schaalniveau Domus sana?

gezonde gebouwde omgeving beheer en onderhoud

gebied Luchtvervuiling fijn stof < pm 10

wit Rotterdam Centraal Station winnaar Daylight Award + 2014 blauw

flexibiliteit oriëntatie lichtverdeling uitzicht contrasten stemming taakverlichting verblinding controle kunstlicht dynamiek LICHT helderheid spectrum bioritme zonlicht schaduw oververhitting groen daglichtautonomie gezondheid privacy kleur slechts een onderdeel van HEALING ENVIRONMENT sociale veiligheid Zintuigelijke architectuur

Zien staafjes kegeltjes hersenen beeldvormend licht SCN hypofyse pijnappelklier nietbeeldvormend lichtgevoelige ganglioncellen cyclische processen

Lezen kunnen ze met 200 lux om te groeien is minimaal 2000 20.000 lux noodzakelijk.

Een infuus aanleggen kan met 350 lux om te genezen is minimaal 2000 20.000 lux noodzakelijk.

Werken kunnen ze prima met 300 lux om echt productief te zijn is 1000 lux een minimum.

Groen In, op en aan gebouw synergie Daglicht, Sterke relatie Groen, daglicht, groen Uitzicht & uitzicht en Kleur Uitzicht op groen werkt stressverlagend

gezonde gebouwde omgeving Installaties Hoe gezond zijn gezonde installaties? ioniserende lampen

transparantie comfort dynamische gevel

Growing Green Cites - BioDesign Samenwerken met de Natuur - symbiose Stefano Boeri Architetti, BIOMILANO, Expo 2015 Milaan SAMENWERKEN MET DE NATUUR

Samenwerken met de Natuur Agro en Bouw verbinden Energie-oogsten; Kas ontvangt op jaarbasis 3 x zoveel energie als nodig.

Samenwerken met de Natuur Agro en Bouw verbinden Vitaal lokaal? 30 kinderen Energie-oogsten; Kas in ontvangt 45 m2 op jaarbasis met 3 x amper zoveel energie Licht als nodig. en Lucht

visiepresentatie Lakenplein Bewoners van duurzaam gebouwde woningen wensen in de eerste plaats comfort en pas daarna milieubewuste en kostenbesparende maatregelen. comfort first

'Active House, een gezonde energievisie ir Atto Harsta - Aldus bouwinnovatie + Living Daylights www.alduurzaam.nl atto@aldus.nl

DAGLICHT & GEZONDHEID

Zien staafjes kegeltjes hersenen beeldvormend licht SCN hypofyse pijnappelklier nietbeeldvormend lichtgevoelige ganglioncellen cyclische processen

Daglicht & Gezondheid Naast visuele (E H ) ook belangrijke niet-visuele behoefte (psychisch, fysiologisch) aan licht Deze vereist hoge lichtniveaus direct op het oog (E V ) ongeveer 30 tot 60 minuten buiten zijn

Daglicht Daglicht & Gezondheid Vitamine D productie (door UV-straling op huid) De biologische klok regelt alle cognitieve processen zoals (door zichtbaar licht op oog) Te weinig daglicht? Ontregelde biologische klok Depressie Verstoord slaap-waak ritme Slechte concentratie Verstoorde eetlust SAD Slechte botten Verminderde energie Risico kanker

Voldoende duisternis is net zo belangrijk als voldoende daglicht

Aldus bouwinnovatie # Vitaal lokaal? Groene longen in de klas. 79

Herbestemming bestaand vastgoed Green Living Cities

Groen In, op en aan gebouw synergie Daglicht, Sterke relatie daglicht, Groen, groen & uitzicht Uitzicht en Kleur Uitzicht op groen werkt stressverlagend

Energie terrorisme = EINDE ENERGIETERRORISME passief Growing huis & de up notaloze in Almere woning

Energie terrorisme kostenverdeling basisschool: salariskosten 72% verzuimkosten 7% Totale kosten per jaar 100% Salariskosten 72% exploitatie kosten 7% overige kosten 14% Verzuimkosten 7% Gebouwcomponent exploitatie 7% - Schoonmaakkosten 2,5% - Onderhoudskosten 2% 0,5% 2% 2% 2,5% - Energiekosten 2% - Afschrijvingen 0,5% Energiekosten 2% - gebouwgebonden (verwarmen, koelen, verlichting) 1,4% - gebruikersgebonden (stopcontacten, computers e.d.)0,6% EPC 1,4% 0,6% 1,4% - alleen gebouwgebonden energie teveel Growing energie up in Almere energie

versnelling marktacceptatie BB bouwmaterialen de BioBased bouwakker GEZOND BOUWEN Aldus 12 februari 2013

DAMPOPEN BOUWEN Aldus 12 februari 2013

Materiaalgebruik i.r.t. Energieneutraal Ca. 12% betreft materiaalgebonden energiegebruik voor winning, productie, transport en afvalverwerking van de materialen voor de constructie van het gebouw

Materiaalgebruik i.r.t. Gezondheid Veel gebouwgebonden (binnenmilieu) klachten worden veroorzaakt door materiaalkeuzes (Radon/Toron, VOS, Formaldehyde, Organische en Syntetische vezels, e.d.)

GEZOND MATERIALEN

visiepresentatie Lakenplein Maximaal inzetten op het gebruik van natuurlijke (biobased) materialen. Deze hebben een lage CO2 footprint en zijn gezond voor de gebruiker BIOBASED = GEZOND BOUWEN Sluiten van Kringlopen

Duurzaam & Gezond Mens sana in corpore sano in domus sana Biobased woning