Internationale handel in diensten



Vergelijkbare documenten
Internationale handel in diensten

Bijlage A: Toelichting standaard record lay-out

4.2.3 Wijzigingen in de dienstencodes met ingang van 2012

Handleiding. Internationale Handel in Diensten. Versie 2016

Internationale Handel in Diensten naar landen

Internationale Handel in Diensten naar landen

Dienstenlijst. Internationale Handel in Diensten naar landen. Versie

Handleiding. Internationale Handel in Diensten. Versie 2017

Internationale Handel in Diensten naar landen

Internationale Handel in Diensten naar landen

CODELIJST VOOR DIENSTEN EN OVERDRACHTEN (geldig vanaf 1 januari 2014) (Toelichting in bijlage)

Activiteiten met het buitenland. F01CDC Coördinatiecentra

Activiteiten met het buitenland. F01DGS Alle diensten

Activiteiten met het buitenland. F01CDC Coördinatiecentra

Activiteiten met het buitenland. F01CDC Coördinatiecentra

Activiteiten met het buitenland F13CON: constructie en industriële installatie -

Activiteiten met het buitenland. F03TRP Vervoer

Activiteiten met het buitenland F23CON: specifieke sectoren, bouwheren -

Klantteam StiPP «aansluitnr»

Centraal Bureau voor de Statistiek INTRASTAT. Het stelsel voor de statistieken van de handel met EU-landen. Versie 2015

Activiteiten met het buitenland: F01DGS en F02CMS: diensten en overdrachten. Handleiding Ed (rev. 2014)

Breuk in de tijdreeks internationale ale handel in diensten0t

Activiteiten met het buitenland. F03CMS Specifieke diensten

INTRASTAT. Het stelsel voor de statistieken van de handel met EU-landen. Versie Centraal Bureau voor de Statistiek

(PDO) - Technische beschrijving van het periodebestand

Activiteiten met het buitenland F02INS/F02OFI : diensten en overdrachten - financiële sectoren. Handleiding Ed. 2019

tariefgroep Hoofdactiviteit van de werkgever NACE code (indicatief)

Activiteiten met het buitenland F02CCI: Betaalkaarten. Handleiding Ed (rev. 2019)

BESCHRIJVING ROLSTOELEN STANDAARD

RAPPORTAGE INZAKE DE BETALINGSBALANS DOOR DE INGEZETEN KREDIETINSTELLINGEN VANAF 2007

Activiteiten met het buitenland: F02INS/F02OFI : diensten en overdrachten - financiële sectoren. Handleiding Ed. 2015

Belastingdienst. Handleiding Digitaal aanleveren van uitbetaalde bedragen aan derden met eigen software

Activiteiten met het buitenland

Handleiding aanleveren wagenlijsten

INTRASTAT BRIEF NR. 12

Versie: 2014 Datum: Auteur: CBS

CARGO DATA SYSTEMS BV

Toelichting Aanvragen NS Account Nieuwe Medewerkers.

Informatie voor ondernemers

Installatie handleiding CBS-IRIS Installeren op Windows 2000, Windows XP

De gegevens moeten uiterlijk vóór 1 februari, volgend op het belastingjaar waarop de gegevens betrekking hebben, bij de Belastingdienst binnen zijn.

Technische nota AbiFire Link boekhouding SCHAUBROECK

KEY2PARKEREN. Koppeling Tradelec

Investeringen. Investeringsverwachtingen. CBS informatie. 1 Investeringen materiële vaste activa binnen DVU B3075. Toelichting. Periode.

Activiteiten met het buitenland F01PKI: kredietinstellingen. Handleiding Ed (Rev. 2019)

GEBRUIKERSHANDLEIDING TRACENET ADVANCED

HOOFDSTUK 1 Een systematiek voor het oplossen van btw-problemen

3 mei Statistisch Bulletin. no. Jaargang. Centraal Bureau voor de Statistiek

02 mei Statistisch Bulletin. no. Jaargang. Centraal Bureau voor de Statistiek

Centraal Bureau voor de Statistiek

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Inflatie in december licht gestegen

Klik op één van de vragen hieronder om het antwoord te zien. U kunt in dit document ook met Ctrl-F naar trefwoorden zoeken.

Handleiding MijnEigenDossier

Gebruikershandleiding User Management Scenario 2

AGS2 in Sprinter 2000

Information Only. Voorbeeld vragenlijst Investeringen Verslagjaar Land vestiging en naam hoofdkantoor. Ander land, namelijk:

ALGEMENE VOORWAARDEN EERSTE HULP DICHTBIJ!

Wijziging regels plaats van dienst/ procedure teruggaafverzoeken per Onderwerp: EU BTW pakket per 1 januari Bestemd voor: alle ondernemers

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Inflatie stijgt naar 2,1 procent

NO1 N11 Namen en Adressen 7-cijferige Rekeningnummers

Hoe maak ik een ANWB-inlogaccount aan?

Inflatie in januari 1,4 procent Halvering in halfjaar tijd Inflatie Nederland en eurozone nagenoeg gelijk

Special wijziging BTW- factureringsregels Per 1 januari 2013

Verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Inflatie stijgt naar 2,7 procent

Statistisch Bulletin. Jaargang

Activiteiten met het buitenland. F02BRO Verzekeringstussenpersonen

Rapport. Maatwerk voor brancheverenigingen FME

ASCII CONDITIES (ICC) 1.1

Jaarmonitor goederenvervoer

Handleiding. Zorgregelbestanden

6 september Statistisch Bulletin. no. Jaargang. Centraal Bureau voor de Statistiek

HRo - Omzetbelasting -- Deel 1

HRo - Omzetbelasting -- Deel 1

Handleiding Kwaliteit in Beweging Abakus

Instituut voor de nationale rekeningen

Rapport. Maatwerk voor brancheverenigingen. FHI federatie van technologiebranches

AFO Leveranciers

INFO DOUANEWAARDE Toelichting aangifte van gegevens inzake de douanewaarde (D.V.1)

Erkenningsregeling nutssectoren

Mijn WSB ACCOUNT Dealer handleiding In deze handleiding zijn de functionaliteiten van het Mijn WSB ACCOUNT beschreven voor dealers.

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Inflatie lager in december

ClieOp 03 Bestandsbeschrijving

Invulinstructie Exceldefinitie WMO303

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Inflatie daalt naar 2,4 procent

Aangifte van schade VvAA reisverzekering

Vanaf 1 januari 2010 worden de basisregels inzake het bepalen van de plaats van een dienst grondig veranderd in het Btw-Wetboek 1.

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Laagste inflatie sinds 1987

Handleiding voor het aanmaken en gebruik van een gebruikersaccount voor de website.

De bijzondere btw-aangifte : omschrijving van de roosters

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

XML-/ASCII-KOPPELING JOURNAALPOSTEN 1/5

N01 N11 Namen en Adressen 7-Cijferige Rekeningnummers

Gebruikershandleiding User Management Scenario 5

Uw persoonlijke nalatenschapsdossier GOED GEREGELD

Internet Bankieren. De voorwaarden voor een correct BTL91 bestand.

Activiteiten met het buitenland F02BRO: verzekeringstussenpersonen. Handleiding Ed (Rev. 2019)

BTW-wijzigingen vanaf 1 januari 2010 VAT-PACKAGE

HANDLEIDING. Inkoopfacturen, inkoopbonnen en verkoopfacturen.

CBS: Inflatie december naar laagste niveau in ruim 5 jaar

Transcriptie:

Internationale handel in diensten Statistiekopgave Internationale handel in diensten Toelichting bij de dienstensoorten (uitgebreid) Versie 2012 Centraal Bureau voor de Statistiek

Inhoudsopgave Pagina 1. INLEIDING... 4 1.1 WIE MOET GEGEVENS LEVEREN... 4 1.2 VERPLICHTING... 4 1.3 VERANTWOORDELIJKHEID... 4 1.4 INZENDTERMIJN... 4 1.5 VERSLAGPERIODE... 4 1.6 INVOER EN UITVOER VAN DIENSTEN... 4 2. ELEKTRONISCHE VRAGENLIJST... 5 3. STANDAARD RECORD LAY-OUT... 5 3.1 TOELICHTING OP DE STRUCTUUR VAN HET BESTAND... 5 3.1.1 Record lay-out elektronische aanlevering... 6 3.1.2 Toelichting op de velden van voorlooprecord 1... 7 3.1.3 Toelichting op de velden van voorlooprecord 2... 7 3.1.4 Toelichting op de velden van het datarecord... 8 3.2 TELEFOONNUMMER... 9 3.3 NULOPGAVE... 9 3.4 CORRECTIEPOSTEN... 9 3.5 SPECIFICATIES VERZENDEN BESTANDEN VIA UPLOAD... 9 3.6 SPECIFICATIES BESTANDEN VIA E-MAIL... 10 4. TOELICHTING OP DE DIENSTENSOORTEN... 10 4.1 CODELIJST DIENSTENSTROMEN... 10 4.2 DIENSTENCODE VOLGENS DE STANDAARD DIENSTENNOMENCLATUUR... 10 4.2.1 Algemene toelichting op de dienstensoorten... 10 4.2.2 Onderscheid internationale handel in diensten en internationale handel in goederen... 11 4.2.3 Wijzigingen in de dienstencodes met ingang van 2012....12 4.2.4 Dienstencodes... 13 4.2.5 Toelichting per dienstensoort... 15 Industriële diensten.....15 Onderhoud en reparatie 16 Zeevaart: passagiersvervoer... 17 Zeevaart: vrachtvervoer... 17 Zeevaart: vervoersondersteunende diensten... 17 Luchtvaart: passagiersvervoer... 18 Luchtvaart: vrachtvervoer... 18 Luchtvaart: vervoersondersteunende diensten... 18 Ruimtevaart... 18 Spoorvervoer: passagiersvervoer... 19 Spoorvervoer: vrachtvervoer... 19 Spoorvervoer: vervoersondersteunende diensten... 19 Wegvervoer: passagiersvervoer... 19 Wegvervoer: vrachtvervoer... 20 Wegvervoer: vervoersondersteunende diensten... 20 Binnenvaart: passagiersvervoer... 20 Binnenvaart: vrachtvervoer... 20 Binnenvaart: vervoersondersteunende diensten... 21 Vervoer per pijplijn en transport van elektriciteit... 21 Overige vervoersondersteunende diensten... 21 Post- en koeriersdiensten... 22 Telecommunicatiediensten... 22 Bouwdiensten in het buitenland door ingezetenen... 23 Bouwdiensten in Nederland door niet-ingezetenen... 23 Levensverzekeringen en pensioenverzekeringen (premies)... 25 Levensverzekeringen en pensioenverzekeringen (claims)... 25 Vrachtverzekeringen (premies)... 25 Vrachtverzekeringen (claims)... 25 Andere directe verzekeringen (premies)... 25 pagina 2 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

Andere directe verzekeringen (claims)... 26 Herverzekeringen (premies)... 26 Herverzekeringen (claims)... 26 Ondersteunende diensten voor verzekeringen... 26 Financiële diensten... 27 Computerdiensten... 28 Informatiediensten... 28 Stamrechten... 29 Franchises en soortgelijke rechten... 29 Andere royalty s en licentierechten... 29 Transitohandel (handelsdiensten)... 30 Andere aan de handel gerelateerde diensten... 30 Operational lease... 30 Juridische diensten... 30 Accounting, auditing, boekhouding en belastingadvies... 30 Zakelijk advies, managementadvies en public-relationsdiensten... 31 Adverteren, marktonderzoek en opiniepeilingen... 31 R&D: leveren van op maat en niet op maat onderzoek... 31 R&D: aan- en verkoop van eigendomsrechten op R&D...32 R&D: technische test- en analysediensten ten behoeve van octrooien...32 Architecten- en ingenieursdiensten en andere technische diensten... 32 Afvalverwerking en milieudiensten... 33 Landbouwkundige en mijnbouwkundige diensten... 33 Andere niet eerder genoemde zakelijke diensten... 33 Intraconcerndiensten... 33 Audiovisuele en verwante diensten... 34 Andere persoonlijke, culturele en recreatieve diensten... 34 Overige diensten... 35 4.3 LANDENCODERING VOLGENS DE GEONOMENCLATUUR... 36 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 3

1. Inleiding Deze handleiding bevat informatie over de wijze waarop de statistiekopgave Internationale Handel in Diensten gedaan kan worden en de toelichting op de dienstensoorten. 1.1 Wie moet gegevens leveren De gevraagde gegevens voor de statistiek Internationale Handel in Diensten dienen geleverd te worden door ondernemingen die, gedurende de verslagperiode, diensten aan niet-ingezetenen hebben geleverd of diensten van niet-ingezetenen hebben afgenomen. Indien bij een onderneming tijdens de verslagperiode geen internationale dienstentransacties hebben plaatsgevonden, is er sprake van een nihil opgave. 1.2 Verplichting Ondernemingen zijn wettelijk verplicht de statistiekopgaven van de Internationale Handel in Diensten rechtstreeks aan het CBS te leveren. 1.3 Verantwoordelijkheid Een informatieplichtige onderneming kan het opstellen van de statistiekopgave uitbesteden aan een zogenaamde derde aangever. De verantwoordelijkheid voor de juistheid, volledigheid en tijdigheid van de opgave blijft echter bij de informatieplichtige onderneming berusten. 1.4 Inzendtermijn De opgave over een kwartaal moet bij het CBS zijn ontvangen uiterlijk 30 kalenderdagen volgend op het kwartaal waarover opgave gedaan wordt. 1.5 Verslagperiode De statistiek Internationale Handel in Diensten is een kwartaalstatistiek. De velden Begin verslagperiode en Einde verslagperiode moeten bij de kwartaalopgave de eerste respectievelijk de laatste maand van de verslagperiode als inhoud hebben. NB Kwartaalopgaven dienen betrekking te hebben op de kalenderkwartalen (januari- maart, apriljuni etc.). 1.6 Invoer en uitvoer van diensten De diensten zijn ingedeeld in een aantal soorten diensten. Deze indeling staat met een toelichting vermeld in hoofdstuk 4.2 (Dienstencode volgens de Standaard Diensten Nomenclatuur). Met invoer worden de diensten bedoeld die door een Nederlands bedrijf worden verworven (ingekocht) bij een niet in Nederland gevestigd bedrijf of persoon. Met uitvoer worden de diensten bedoeld die door een Nederlands bedrijf aan een niet in Nederland gevestigd bedrijf of persoon geleverd worden. De invoer en de uitvoer vormen de dienstenstromen. Zowel de in- als uitvoer moet gespecificeerd worden naar de soort dienst en naar land (zie hoofdstuk 4 op bladzijde 10 en verder). Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 4

Alle bedragen moeten worden opgegeven in hele Euro s ( ). 2. Elektronische vragenlijst Opgave voor de statistiek Internationale Handel in Diensten kan gedaan worden via het internet vragenlijst. De internetlink (URL) naar de vragenlijst vindt u in de aanschrijfbrief. Per kwartaalopgave ontvangt u een aparte inlogcode. Voor vragen neemt u contact op met het CBS Contact Center via: contactcenter@cbs.nl. 3. Standaard record lay-out Een tweede mogelijkheid om de statistiekopgave te doen is via de standaard record lay-out. Hieronder zijn de specificaties vermeld die nodig zijn bij het bouwen van computerprogramma s voor het samenstellen van de statistiekopgaven Internationale Handel in Diensten. 3.1 Toelichting op de structuur van het bestand Bestanden mogen uitsluitend ASCII-tekens bevatten. De volgende gegevens moeten in elke e-mail aanwezig zijn: - één record van het type IDA1 met gegevens over de aangever en - één record van het type IDA2 met gegevens over de opgave. Datarecords: per informatieplichtige per dienstenstroom: een of meer datarecords. Afsluitrecord: een record van het type IDA9, als teken dat het einde van het bestand is bereikt en dat het bestand volledig is. N: Indien een veld niet van toepassing is, moet het worden gevuld met spaties (alfanumerieke velden) of nullen (numerieke velden). Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 5

3.1.1 Record lay-out elektronische aanlevering Voorlooprecord 1 Omschrijving Positie Lengte Waardebereik Vaste waarde Recordtype 1 4 4 IDA1 Naam (derde) aangever 5 44 40 Alfanumeriek Aangevernummer 45 63 19 Alfanumeriek 64 1 Spatie Telefoonnummer contactpersoon 65 79 15 Alfanumeriek Reserve 80 80 1 Spatie Voorlooprecord 2 Omschrijving Positie Lengte Waardebereik Vaste waarde Recordtype 1 4 4 IDA2 Begin verslagperiode 5 10 6 JJJJMM Einde verslagperiode 11 16 6 JJJJMM 17 1 Spatie Aangevernummer 18 36 19 Alfanumeriek 37 1 Spatie Ondernemingsnummer 38 46 9 Alfanumeriek 47 1 Spatie Creatiedatum 48 55 8 JJJJMMDD Creatietijd 56 61 6 HHMMSS Reserve 62 80 19 Spaties Datarecord Omschrijving Positie Lengte Waardebereik Vaste waarde Begin verslagperiode 1-6 6 JJJJMM Einde verslagperiode 7-12 6 JJJJMM Ondernemingsnummer 13 21 9 Alfanumeriek CBS-nummer informatieplichtige 22-31 10 Alfanumeriek Regelnummer 32 36 5 Numeriek Dienstenstroom 37 37 1 Alfanumeriek Dienstencode 38 40 3 Numeriek Land 41 42 2 Alfanumeriek Waardeteken 43 43 1 +,- Factuurwaarde 44 53 10 Numeriek Correctiepost 54 54 1 Spatie of C Administratienummer 55 74 20 Alfanumeriek Reserve 75 80 6 Spaties Afsluitrecord Omschrijving Positie Lengte Waardebereik Vaste waarde Recordtype 1 4 4 IDA9 Reserve 5 80 76 Spaties pagina 6 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

3.1.2 Toelichting op de velden van voorlooprecord 1 Omschrijving Naam (derde) aangever Aangevernummer Telefoonnummer Contactpersoon Toelichting De naam van het bedrijf dat de statistiekopgave naar het CBS zendt. Nummer van het bedrijf dat de statistiekopgave naar het CBS zendt. Dit nummer omvat 19 posities en wordt door het CBS verstrekt. Deze informatie is nodig om met de aangever van de statistische opgave contact op te kunnen nemen. 3.1.3 Toelichting op de velden van voorlooprecord 2 Omschrijving Begin verslagperiode Einde verslagperiode Aangevernummer Ondernemingsnummer Creatiedatum Creatietijd Toelichting Eerste maand van de periode (jaar en maand) waarop de opgave betrekking heeft. Laatste maand van de periode (jaar en maand) waarop de opgave betrekking heeft. Nummer van het bedrijf dat de statistiekopgave naar het CBS zendt. Dit nummer omvat 19 posities en wordt door het CBS verstrekt. Onderneming waartoe de informatieplichtige behoort. Dit nummer wordt verstrekt door het CBS. (b.v. o12345678 ) Datum waarop het bestand is aangemaakt. Bij duplicaatbestanden moet de creatiedatum van het oorspronkelijke bestand worden aangegeven. Tijd waarop het bestand is aangemaakt. Bij duplicaatbestanden moet de creatietijd van het oorspronkelijke bestand worden aangegeven. Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 7

3.1.4 Toelichting op de velden van het datarecord Omschrijving Begin verslagperiode Einde verslagperiode Ondernemingsnummer CBS-nummer informatieplichtige Regelnummer Toelichting Eerste maand van de periode (jaar en maand) waarop de opgave betrekking heeft. Laatste maand van de periode (jaar en maand) waarop de opgave betrekking heeft. Onderneming waartoe de informatieplichtige behoort. Dit nummer wordt verstrekt door het CBS. (b.v. o12345678 ) Dit nummer omvat maximaal 10 posities en vormt voor de dienstenstatistiek de identificatie van de informatieplichtige en wordt door het CBS verstrekt. Het nummer bestaat uit één letter gevolgd door acht cijfers of negen cijfers. De letter is een j, een b, o of e. Het volgnummer van de datarecords, beginnend met 00001 en oplopend met 1. Dienstenstroom Aanduiding van de aard van de dienstenstroom; zie hoofdstuk 4.1. Dienstencode Land Waardeteken Factuurwaarde Correctiepost Administratienummer Aanduiding van de soort dienst volgens de Standaard Diensten- Nomenclatuur. De soort dienst wordt geïdentificeerd door een driecijferig code. Voor de juiste code zie hoofdstuk 4.2. Land van de niet-ingezetene waarmee uw bedrijf de diensttransactie heeft. Het land wordt geïdentificeerd met de alfanumerieke code volgens de Geonomenclatuur; zie hoofdstuk 4.3. Indien een post een correctiepost omvat, kan veld Factuurwaarde een negatieve waarde bevatten. In dat geval moet in het veld waardeteken met het teken "-" of "+" worden aangegeven of de waarde in het volgende veld negatief of positief is. Ingeval van nulwaarden s.v.p. het teken "+" gebruiken. Factuurwaarde aangeven in hele euro's. De factuurwaarde is de waarde die de leverancier aan de afnemer in rekening brengt. Indien deze waarde meer dan 10 posities omvat dient deze post opgesplitst te worden over meerdere records. Deze optie is uitsluitend bedoeld voor de verwerking van correcties (b.v. creditnota s) op eerder ingezonden statistiekopgaven. Indien een record een correctiepost betreft, in dit veld een C vermelden. Een referentie die u naar eigen behoefte kunt gebruiken (b.v. factuurnummer). pagina 8 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

3.2 Telefoonnummer Om snel met de (derde) aangever van de statistische opgave te kunnen communiceren, bestaat de mogelijkheid om het telefoonnummer van de contactpersoon in de record lay-out elektronische aanlevering te vermelden. Hiervoor is in het voorlooprecord het veld Telefoonnummer contactpersoon gecreëerd. Dit veld bestaat uit 15 posities en is opgebouwd in raw format. Dit wil zeggen dat deze opbouw overeenkomt met het telefoonnummer, zoals dit gebruikt wordt bij Gsmtelefoons. Als voorbeeld wordt hierna het telefoonnummer van het Contact Center CBS: +31455706627 weergegeven. De opbouw van het telefoonnummer ziet er als volgt uit: landcode +31, netnummer 45, abonneenummer 5706627. Het telefoonnummer moet links uitgelijnd worden. 3.3 Nulopgave Indien in een verslagperiode geen invoer of uitvoer van diensten heeft plaatsgevonden moet een "nulopgave" worden ingezonden. Een nulopgave bestaat uit de voorlooprecords (recordtype IDA1 en IDA2), een datarecord van de dienstenstroom (invoer en / of uitvoer) waarvoor de nulopgave wordt gedaan en het afsluitrecord (recordtype IDA9). In het datarecord wordt het veld "Factuurwaarde" gevuld met 0. Voorts moeten de velden "Ondernemingsnummer" en "CBS-nummer informatieplichtige" worden ingevuld. 3.4 Correctieposten In de statistiekopgave kunnen correctieposten worden aangeleverd. Deze posten worden in het datarecord in het veld Correctiepost aangeduid met een C. Deze optie is uitsluitend bedoeld voor de verwerking van correcties (b.v. creditnota s) op eerder ingezonden statistiekopgaven. (De volgende velden mogen afwijken t.o.v. de oorspronkelijke statistiekopgave: Dienstenstroom, Dienstencode, Land, Waarde teken en Factuurwaarde.) 3.5 Specificaties verzenden bestanden via upload Ieder bestand moet volledig voldoen aan de indeling van de hierboven beschreven "record lay-out elektronische aanlevering" (zie 3.1). U kunt uw in te zenden bestanden via upload aanbieden aan het CBS. U heeft hiervoor geen specifieke software nodig. Uploaden van bestanden doet u door via uw internetbrowser een beveiligde verbinding met het CBS te maken. Het HTTPS-protocol (HyperText Transfer Protocol Secure) zorgt voor een veilige uitwisseling van gegevens via het Internet. Het uploaden van bestanden vereist eenmalig een enquêtecode, een inlognaam en een wachtwoord. Wilt u van de uploadmogelijkheid gebruik maken, stuurt u dan een e-mail naar bedrijveninfo@cbs.nl, met als onderwerp IDG. In deze e-mail vermeldt u verder: het CBS-informatieplichtige nummer, de firmanaam van de aangever, het adres van de aangever, de naam, het e-mail adres en het telefoonnummer van de contactpersoon. De enquêtecode, inlognaam en wachtwoord en de internetlink worden u dan via e-mail toegezonden. Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 9

3.6 Specificaties bestanden via e-mail Ieder bestand moet volledig voldoen aan de indeling van de hierboven beschreven "record lay-out elektronische aanlevering" (zie 3.1). Indien u het bestand beveiligd via e-mail naar het CBS wilt versturen, dan moet u gebruik maken van de hiervoor speciaal door ons ontwikkelde software: CBSsend. Deze software comprimeert de bestanden en voegt een digitale envelop toe, waaraan te herkennen is voor welke statistiek deze informatie bedoeld is. Indien de omvang van de te verzenden bestanden te groot is, dan worden deze over een aantal e-mailberichten verdeeld. Vervolgens worden deze berichten beveiligd door versleuteling. Tevens krijgt u een ontvangstbevestiging dat het CBS uw data heeft ontvangen. Wilt u CBSsend ontvangen, belt u dan met een van de medewerkers van ons CBS Contact Center (045-570 6627, op werkdagen tussen 10.00-12.00 en 14.00-16.00 uur). U krijgt dan de handleiding en een cdrom met de software toegezonden. Statistische opgaves, die met behulp van CBSsend beveiligd zijn, worden via e-mail gestuurd naar ve@data.cbs.nl. 4. Toelichting op de dienstensoorten 4.1 Codelijst Dienstenstromen Code I U Omschrijving Invoer van een dienst Uitvoer van een dienst 4.2 Dienstencode volgens de Standaard DienstenNomenclatuur 4.2.1 Algemene toelichting op de dienstensoorten Er is sprake van Internationale Handel in Diensten als een ingezetene (in dit geval uw bedrijf) dienstentransacties heeft met niet-ingezetenen (bedrijven zowel als personen). Met ingezetenen worden bedrijven en personen bedoeld die in Nederland economische activiteiten ontplooien en daartoe voor langere tijd over een locatie in Nederland beschikken. Niet-ingezetenen hebben hun economisch belangencentrum buiten Nederland. Ook moeder- en dochterbedrijven in het buitenland worden in dit verband als niet-ingezetenen beschouwd. Als uw bedrijf diensten verleent aan een niet-ingezetene is sprake van uitvoer van diensten. Als uw bedrijf diensten afneemt van een niet-ingezetene is sprake van invoer van diensten. Het land waar de afnemer respectievelijk verlener van de dienst ingezetene is, bepaalt het land van bestemming respectievelijk het land van herkomst van de internationale dienst. Het internationale karakter van de dienst wordt niet door grensoverschrijding (van en naar Nederland) bepaald, maar wel door het feit dat uw bedrijf met een niet-ingezetene dienstentransacties heeft. Voor de vaststelling van de waarde van de afzonderlijke dienstentransacties kunt u in het algemeen de registratie van de facturenstroom van uw bedrijf gebruiken. Let wel: het is de bedoeling dat u de bruto waarde van de in- en uitgevoerde diensten afzonderlijk opgeeft, ook als er onderling verrekening (bijvoorbeeld via een intraconcern boekhouding of clearing) plaatsvindt. pagina 10 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

4.2.2 Onderscheid Internationale Handel in Diensten en internationale handel in goederen Internationale Handel in Diensten bevat over het algemeen - géén goederen. Er zijn echter uitzonderingen: Bouwdiensten in het buitenland door een ingezetene (code 250) Als uw bedrijf - in opdracht van een niet-ingezetene - in het buitenland goederen aanschaft die noodzakelijk zijn bij de uitvoering van een bouwkundig project in het buitenland, dienen deze goederen opgegeven te worden als invoer onder code 250. Bouwdiensten in Nederland door een niet-ingezetene (code 251) Als een niet-ingezeten bedrijf - in opdracht van uw bedrijf - in Nederland goederen aanschaft die noodzakelijk zijn bij de uitvoering van een bouwkundig project in Nederland, dienen deze goederen opgegeven te worden als invoer onder code 251. Transitohandel (handelsdiensten, code 270) Bij aankoop van goederen door uw bedrijf bij een niet-ingezetene en de wederverkoop van deze goederen aan een andere niet-ingezetene, zonder dat de goederen in Nederland komen, dient de waarde van de transitohandel als uitvoer opgegeven te worden, op het moment van de wederverkoop. Overigens: de op te geven waarde is het verschil tussen de waarde van de goederen bij wederverkoop en de waarde van de goederen bij aankoop. Als de goederen worden verkocht voor een lagere waarde dan de aankoopwaarde wordt een negatieve uitvoer van handelsdiensten geregistreerd. Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 11

4.2.3 Wijzigingen in de dienstencodes met ingang van 2012 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 12

4.2.4 Dienstencodes 202 INDUSTRIËLE DIENSTEN 203 ONDERHOUD EN REPARATIE VERVOERSDIENSTEN Zeevaart 207 Passagiersvervoer 208 Vrachtvervoer 209 Vervoersondersteunende diensten Luchtvaart 211 Passagiersvervoer 212 Vrachtvervoer 213 Vervoersondersteunende diensten 218 Ruimtevaart Spoorvervoer 220 Passagiersvervoer 221 Vrachtvervoer 222 Vervoersondersteunende diensten Wegvervoer 224 Passagiersvervoer 225 Vrachtvervoer 226 Vervoersondersteunende diensten Binnenvaart 228 Passagiersvervoer 229 Vrachtvervoer 230 Vervoersondersteunende diensten 231 Vervoer per pijplijn en transport van elektriciteit 232 Overige vervoersondersteunende diensten COMMUNICATIEDIENSTEN 246 Post- en koeriersdiensten 247 Telecommunicatiediensten BOUWDIENSTEN 250 Bouwdiensten in het buitenland door ingezetenen 251 Bouwdiensten in Nederland door niet-ingezetenen VERZEKERINGSDIENSTEN Levensverzekeringen en pensioenverzekeringen 875 Premies 880 Claims Vrachtverzekeringen 876 Premies 881 Claims Andere directe verzekeringen 877 Premies 882 Claims Herverzekeringen 878 Premies Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 13

883 Claims 258 Ondersteunende diensten voor verzekeringen 260 FINANCIËLE DIENSTEN COMPUTER- EN INFORMATIEDIENSTEN 263 Computerdiensten 264 Informatiediensten ROYALTY S EN LICENTIERECHTEN 267 Stamrechten 891 Franchises en soortgelijke rechten 892 Andere royalty s en licentierechten ANDERE ZAKELIJKE DIENSTEN 270 Transitohandel (handelsdiensten) 271 Andere aan de handel gerelateerde diensten 272 Operational lease 275 Juridische diensten 276 Accounting, auditing, boekhouding en belastingadvies 277 Zakelijk advies, managementadvies en public-relationsdiensten 278 Adverteren, marktonderzoek en opiniepeilingen 379 380 381 R&D: Leveren van op maat en niet op maat onderzoek R&D: Aan- en verkoop van eigendomsrechten op R&D R&D: Technische test- en analysediensten ten behoeve van octrooien 280 Architecten- en ingenieursdiensten en andere technische diensten 282 Afvalverwerking en milieudiensten 283 Landbouwkundige en mijnbouwkundige diensten 284 Andere niet eerder genoemde zakelijke diensten 285 Intraconcerndiensten PERSOONLIJKE, CULTURELE EN RECREATIEVE DIENSTEN 288 Audiovisuele en verwante diensten 289 Andere persoonlijke, culturele en recreatieve diensten 982 OVERIGE DIENSTEN, niet eerder genoemd pagina 14 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

4.2.5 Toelichting per dienstensoort Industriële diensten Code Dienst 202 Industriële diensten Omschrijving Industriële diensten betreffen be- en verwerking van goederen, verricht door een onderneming die géén eigenaar van de goederen is. Industriële diensten vinden plaats in opdracht van de eigenaar van de goederen en omvatten uiteenlopende activiteiten als vervaardiging, assemblage en raffinage, maar ook verpakking, etikettering en andere verwante werkzaamheden. Als uitvoer dient te worden opgegeven de door uw bedrijf in rekening gebrachte vergoeding voor industriële diensten aan een niet-ingezeten opdrachtgever (de goederen blijven hierbij eigendom van de opdrachtgever). Als invoer dient te worden opgegeven de aan uw bedrijf in rekening gebrachte vergoeding voor industriële diensten door een niet-ingezetene (de goederen blijven hierbij eigendom van uw bedrijf ). De in rekening gebrachte vergoeding omvat de verrichte werkzaamheden en eventueel door de dienstverlener voor uitvoering van de opdracht aangeschafte goederen en diensten. - assemblage van geprefabriceerde gebouwen (behoort tot Bouwdiensten. code 250 of 251) - (her)verpakken van goederen samenhangend met vervoersdiensten (behoort tot Vervoersondersteunende diensten code 209, 213, 222, 226, 230, 232) Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 15

Onderhoud en reparatie Code Dienst 203 Onderhoud en reparatie Omschrijving Deze dienstensoort omvat onderhoud- en reparatie van goederen door een onderneming die géén eigenaar van de goederen is. Als uitvoer dient te worden opgegeven de door uw bedrijf aan een nietingezeten opdrachtgever in rekening gebrachte vergoeding voor onderhouden reparatiewerkzaamheden (de goederen blijven hierbij eigendom van de opdrachtgever). Als invoer dient te worden opgegeven de aan uw bedrijf door een nietingezetene in rekening gebrachte vergoeding voor onderhoud- en reparatiewerkzaamheden van uw goederen (de goederen blijven hierbij eigendom van uw bedrijf). De waarde van reparatie betreft de reparatiewerkzaamheden (niet de waarde van de goederen vóór of na reparatie). De in rekening gebrachte vergoeding omvat de verrichte werkzaamheden en eventueel aangeschafte goederen en diensten ten behoeve van deze werkzaamheden. - onderhoud en reparatie van vervoermiddelen - onderhoud en reparatie van transmissiematerieel en satellieten - onderhoud en reparatie van technische aard (zoals onderhoud en reparatie van consumentenelektronica (geen computers en randapparatuur), elektronische huishoudelijke apparaten, elektronische en optische apparaten, elektrische apparatuur en medische apparatuur) - onderhoud en reparatie van schoenen en lederwaren, meubels (inclusief stofferingen) - onderhoud en reparatie van juweliersartikelen, uurwerken en dergelijke - onderhoud en reparatie van machineparken en telefoonnetwerken - onderhoud en reparatie van industriële machines, robots en fabrieksapparatuur - schoonmaken van vervoermiddelen (behoort tot Vervoersondersteunende diensten code 209, 213, 222, 226, 230, 232) - onderhoud en reparatie van gebouwen (inclusief onderhoud en reparatie van (lucht)haven- en spoorwegvoorzieningen en inclusief reiniging van de buitenkant van gebouwen) (behoren tot Bouwdiensten code 250 of 251) - onderhoud en reparatie van computers en randapparatuur (behoren tot Computerdiensten code 263) - schoonmaken van de binnenkant van gebouwen (behoort tot Andere niet eerder genoemde zakelijke diensten code 284) - onderhoud en reparatie van boortorens (behoren tot Landbouwkundige en mijnbouwkundige diensten code 283) pagina 16 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

Vervoersdiensten Code Dienst 207 Zeevaart: passagiersvervoer Omschrijving Vervoer per schip van niet-ingezeten passagiers door uw bedrijf (uitvoer) of van passagiers (in opdracht van uw bedrijf) door een niet-ingezetene (invoer). - goederen (voedsel, drank, enz.) verkocht aan boord voor consumptie tijdens het vervoer - vervoer dat deel uitmaakt van vakantie- en tourpakketten - vervoer van passagiers binnen een ander land dan het land waar ze wonen (behoort tot Reisverkeersdiensten, behoeft niet te worden opgegeven) (ver)huur van schepen zonder bemanning (behoort tot Operational lease code 272) - financiële lease van vervoermiddelen (wordt niet als dienst beschouwd) 208 Zeevaart: vrachtvervoer Vervoer van vracht per schip door uw bedrijf in opdracht van een nietingezetene (uitvoer) of door een niet-ingezetene in opdracht van uw bedrijf (invoer). - sleepdiensten voor het vervoer van olieplatforms, drijvende kranen en baggerschepen - (ver)huur van schepen zonder bemanning (behoort tot Operational lease code 272) - financiële lease van vervoermiddelen (wordt niet als dienst beschouwd) 209 Zeevaart: vervoersondersteunende diensten Diensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een nietingezetene aan uw bedrijf (invoer) ter ondersteuning van passagiers- of vrachtvervoer over zee. - cargo handling (bijvoorbeeld laden en lossen van containers) - opslag van goederen - in- en omverpakken van goederen - sleepdiensten, loodsdiensten en navigatiehulp - havendiensten - schoonmaak van schepen - bergings- en reddingsoperaties - bemiddeling van vervoersdiensten over zee - reparaties aan havenvoorzieningen (behoren tot Bouwdiensten code 250 of 251) - onderhoud en reparatie van schepen (behoort tot Onderhoud en reparatie code 203) Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 17

211 Luchtvaart: passagiersvervoer Vervoer per luchtvaartuig van niet-ingezeten passagiers door uw bedrijf (uitvoer) of van passagiers (in opdracht van uw bedrijf) door een nietingezetene (invoer). - goederen (voedsel, drank, enz.) verkocht aan boord voor consumptie tijdens het vervoer - vervoer van extra bagage - vervoer van passagiers binnen een ander land dan het land waar ze wonen (behoort tot Reisverkeersdiensten, behoeft niet te worden opgegeven) - (ver)huur van luchtvaartuigen zonder bemanning (behoort tot Operational lease code 272) - financiële lease van luchtvaartuigen (wordt niet als dienst beschouwd) 212 Luchtvaart: vrachtvervoer Vervoer van vracht per luchtvaartuig door uw bedrijf in opdracht van een niet-ingezetene (uitvoer) of door een niet-ingezetene in opdracht van uw bedrijf (invoer). - (ver)huur van luchtvaartuigen zonder bemanning (behoort tot Operational lease code 272) - financiële lease van luchtvaartuigen (wordt niet als dienst beschouwd) 213 Luchtvaart: vervoersondersteunende diensten Diensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een nietingezetene aan uw bedrijf (invoer) ter ondersteuning van passagiers- of vrachtvervoer door de lucht. - cargo handling (bijvoorbeeld laden en lossen van containers) - opslag van goederen - in- en omverpakken van goederen - sleepdiensten, loodsdiensten en navigatiehulp - luchthavendiensten - schoonmaak van luchtvaartuigen - bemiddeling van vervoersdiensten door de lucht - reparaties aan luchthavenvoorzieningen (behoort tot Bouwdiensten - code 250 of 251) - onderhoud en reparatie van luchtvaartuigen (behoort tot Onderhoud en reparatie code 203) 218 Ruimtevaart Lancering van satellieten door uw bedrijf in opdracht van een niet-ingezetene (uitvoer) of door een niet-ingezetene in opdracht van uw bedrijf (invoer). Vervoer van passagiers en uitrusting per ruimtevaartuig door uw bedrijf in opdracht van een niet-ingezetene (uitvoer) of door een niet-ingezetene in opdracht van uw bedrijf (invoer). - reparatie en onderhoud van satellieten (behoort tot Onderhoud en reparatie code 203) pagina 18 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

220 Spoorvervoer: passagiersvervoer 221 Spoorvervoer: vrachtvervoer Vervoer per trein van niet-ingezeten passagiers door uw bedrijf (uitvoer) of van passagiers (in opdracht van uw bedrijf) door een niet-ingezetene (invoer). - vervoer van passagiers binnen een ander land dan het land waar ze wonen (behoort tot Reisverkeersdiensten, behoeft niet te worden opgegeven) - goederen (voedsel, drank, enz.) verkocht aan boord voor consumptie tijdens het vervoer (behoren tot Reisverkeersdiensten behoeft niet te worden opgegeven) Vervoer van vracht per trein door uw bedrijf in opdracht van een nietingezetene (uitvoer) of door een niet-ingezetene in opdracht van uw bedrijf (invoer). - laden en lossen door de spoorwegmaatschappij 222 Spoorvervoer: vervoersondersteunende diensten Diensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een nietingezetene aan uw bedrijf (invoer) ter ondersteuning van passagiers- of vrachtvervoer over het spoor. - laden en lossen van containers - opslag van goederen - in- en omverpakken van goederen - verkeerscontrole - schoonmaak van treinen - bemiddeling van vervoersdiensten over het spoor - reparaties aan spoorwegvoorzieningen (behoren tot Bouwdiensten code 250 of 251) - onderhoud en reparatie van treinen (behoort tot Onderhoud en reparatie code 203) 224 Wegvervoer: passagiersvervoer Vervoer per bus of auto van niet-ingezeten passagiers door uw bedrijf (uitvoer) of van passagiers (in opdracht van uw bedrijf) door een nietingezetene (invoer). - goederen (voedsel, drank, enz.) verkocht aan boord voor consumptie tijdens het vervoer - vervoer van passagiers binnen een ander land dan het land waar ze wonen (behoort tot Reisverkeersdiensten, behoeft niet te worden opgegeven) - (ver)huur van bus of auto zonder bemanning (behoort tot Operational lease code 272) - financiële lease van vervoermiddelen (wordt niet als dienst beschouwd) Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 19

225 Wegvervoer: vrachtvervoer Vervoer van vracht per vrachtauto door uw bedrijf in opdracht van een nietingezetene (uitvoer) of door een niet-ingezetene in opdracht van uw bedrijf (invoer). - (ver)huur van vrachtwagens en andere wegvervoermiddelen zonder bemanning (behoort tot Operational lease code 272) - financiële lease van vervoermiddelen (wordt niet als dienst beschouwd) 226 Wegvervoer: vervoersondersteunende diensten Diensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een nietingezetene aan uw bedrijf (invoer) ter ondersteuning van passagiers- of vrachtvervoer over de weg. - cargo handling (laden en lossen van containers) - opslag van goederen - in- en omverpakken van goederen - sleepdiensten en verkeerscontrole voor vervoerders - schoonmaak van motorrijtuigen - bergings- en reddingsoperaties - bemiddeling van vervoersdiensten over de weg - onderhoud en reparatie van motorvoertuigen (behoort tot Onderhoud en reparatie code 203) 228 Binnenvaart: passagiersvervoer Vervoer per binnenvaartschip van niet-ingezeten passagiers door uw bedrijf (uitvoer) of van passagiers (in opdracht van uw bedrijf) door een nietingezetene (invoer). - goederen (voedsel, drank, enz.) verkocht aan boord voor consumptie tijdens het vervoer - vervoer van passagiers binnen een ander land dan het land waar ze wonen (behoort tot Reisverkeersdiensten, behoeft niet te worden opgegeven) - (ver)huur van binnenvaartschepen zonder bemanning (behoort tot Operational lease code 272) - financiële lease van vervoermiddelen (wordt niet als dienst beschouwd) 229 Binnenvaart: vrachtvervoer Vervoer van vracht per binnenvaartschip door uw bedrijf in opdracht van een niet-ingezetene (uitvoer) of door een niet-ingezetene in opdracht van uw bedrijf (invoer). - (ver)huur van binnenvaartschepen zonder bemanning (behoort tot Operational lease code 272) - financiële lease van vervoermiddelen (wordt niet als dienst beschouwd) pagina 20 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

230 Binnenvaart: vervoersondersteunende diensten Diensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een nietingezetene aan uw bedrijf (invoer) ter ondersteuning van passagiers- of vrachtvervoer per binnenvaart. - cargo handling (bijvoorbeeld laden en lossen van containers) - opslag van goederen - in- en omverpakken van goederen - sleepdiensten, loodsdiensten en navigatiehulp - havendiensten - schoonmaak van binnenvaartschepen - bergings- en reddingsoperaties - bemiddeling van vervoersdiensten per binnenvaartschip - reparaties van havenvoorzieningen (behoren tot Bouwdiensten code 250 of 251) - onderhoud en reparatie van binnenvaartschepen (behoort tot Onderhoud en reparatie code 203) 231 Vervoer per pijplijn en transport van elektriciteit Vervoer van goederen zoals olie en gas per pijplijn door uw bedrijf in opdracht van een niet-ingezetene (uitvoer) of door een niet-ingezetene in opdracht van uw bedrijf (invoer). Transport van elektriciteit door uw bedrijf in opdracht van een nietingezetene (uitvoer) of door een niet-ingezetene in opdracht van uw bedrijf (invoer). - distributie van elektriciteit, olie, gas, enz. (behoort tot Andere niet eerder genoemde zakelijke diensten code 284) 232 Overige vervoersondersteunende diensten Diensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een nietingezetene aan uw bedrijf (invoer) ter ondersteuning van passagiers- of vrachtvervoer die niet toegewezen kunnen worden aan een specifieke soort vervoermiddel. - onderhoud en reparatie van overige vervoersmiddelen (behoort tot Onderhoud en reparatie code 203) Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 21

Communicatiediensten Code Dienst 246 Post- en koeriersdiensten Omschrijving Post- en koeriersdiensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (invoer). - vervoer van post uitbesteed aan vervoersondernemingen (behoort tot Vrachtvervoer code 208, 212, 221, 225 of 229) - opslag van goederen en verwante diensten (behoort tot Vervoersondersteunende diensten code 209, 213, 222, 226, 230 of 232) - financiële diensten verleend door postbedrijven (behoren tot Financiële diensten code 260) 247 Telecommunicatiediensten Telecommunicatiediensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (invoer). - transmissie van televisie- en radio-uitzendingen (beschikbaar stellen van zendtijd) - (ver)huur van satellietruimte - (mobiele) telefonie - diensten van internetproviders - operationele leasing van telecommunicatielijnen of -capaciteit - installatie van uitrusting van telefoonnetwerken (behoort tot Bouwdiensten code 250 of 251) - databasediensten (behoren tot Informatiediensten code 264) - onderhoud en reparatie van transmissiematerieel en satellieten (behoort tot Onderhoud en reparatie code 203) pagina 22 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

Bouwdiensten Code Dienst 250 Bouwdiensten in het buitenland door ingezetenen Omschrijving Als uitvoer dienen te worden opgegeven de door uw bedrijf gefactureerde aanneemsommen aan de niet-ingezeten opdrachtgever. Als invoer dient te worden opgegeven de waarde van de aan uw bedrijf door niet-ingezetenen geleverde goederen en diensten voor gebruik in het project in het buitenland. - bouwvoorbereidend werk ter plekke - reiniging van de buitenkant van gebouwen - baggerwerkzaamheden - montage en installatie van machineparken - installatie van uitrusting van telefoonnetwerken - onderhoud en reparatie van gebouwen (inclusief onderhoud en reparatie van (lucht)haven- en spoorwegvoorzieningen) - voorbereidend werk voor mijnbouw en olie- en gaswinning (behoort tot Landbouwkundige en mijnbouwkundige diensten code 283) - schoonmaak van verontreinigde grond (behoort tot Afvalverwerking en milieudiensten - code 282) - onderhoud en reparatie van machineparken en telefoonnetwerken (behoort tot Onderhoud en reparatie code 203) 251 Bouwdiensten in Nederland door nietingezetenen Als invoer dient te worden opgegeven de waarde van de aan uw bedrijf (als opdrachtgever) gefactureerde aanneemsommen voor bouwkundige diensten door het niet-ingezeten bedrijf. Als uitvoer dienen te worden opgegeven de door uw bedrijf geleverde goederen en diensten voor gebruik in bouwprojecten die worden verricht door een niet-ingezeten bedrijf in Nederland - bouwvoorbereidend werk ter plekke - reiniging van de buitenkant van gebouwen - baggerwerkzaamheden - montage en installatie van machineparken - installatie van uitrusting van telefoonnetwerken - onderhoud en reparatie van gebouwen (inclusief onderhoud en reparatie van (lucht)haven- en spoorwegvoorzieningen) - voorbereidend werk voor mijnbouw en olie- en gaswinning (behoort tot Landbouwkundige en mijnbouwkundige diensten code 283) - schoonmaak van verontreinigde grond (behoort tot Afvalverwerking en milieudiensten - code 282) - onderhoud en reparatie van machineparken en telefoonnetwerken (behoort tot Onderhoud en reparatie code 203) Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 23

Verzekeringsdiensten Schematische weergave: Uitvoer verzekeringsdiensten: premies Uw in Nederland gevestigd (verzekerings)bedrijf ontvangen premies In buitenland gevestigd bedrijf, bedrijfsonderdeel of persoon Nederland Invoer verzekeringsdiensten: premies Uw in Nederland gevestigd bedrijf betaalde premies In buitenland gevestigd (verzekerings)bedrijf Nederland Buitenland --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Uitvoer verzekeringsdiensten: claims Uw in Nederland gevestigd (verzekerings)bedrijf uitbetaalde claims In buitenland gevestigd bedrijf, bedrijfsonderdeel of persoon Nederland Buitenland Invoer verzekeringsdiensten: claims Uw in Nederland gevestigd bedrijf uitbetaalde claims In buitenland gevestigd (verzekerings)bedrijf Nederland Buitenland pagina 24 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

Code Dienst 875 Levensverzekeringen en pensioenverzekeringen (premies) 880 Levensverzekeringen en pensioenverzekeringen (claims) 876 Vrachtverzekeringen (premies) Omschrijving Levensverzekerings- en pensioenverzekeringsdiensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (door uw bedrijf ontvangen premies; uitvoer) of levensverzekerings- en pensioenverzekeringsdiensten van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (door uw bedrijf betaalde premies; invoer). - overlijdensverzekeringen (behoren tot Andere directe verzekeringen code 877) Levensverzekerings- en pensioenverzekeringsdiensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (door uw bedrijf betaalde bedragen i.v.m. claims; uitvoer) of levensverzekerings- en pensioenverzekeringsdiensten van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (door uw bedrijf ontvangen bedragen i.v.m. claims; invoer). - overlijdensverzekeringen (behoren tot Andere directe verzekeringen code 882) Vrachtverzekeringsdiensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (door uw bedrijf ontvangen premies; uitvoer) of vrachtverzekeringsdiensten van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (door uw bedrijf betaalde premies; invoer). - verzekering van voertuigen die gebruikt worden bij het vervoer van goederen (behoort tot Andere directe verzekeringen code 877) 881 Vrachtverzekeringen (claims) Vrachtverzekeringsdiensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (door uw bedrijf betaalde bedragen i.v.m. claims; uitvoer) of vrachtverzekeringsdiensten van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (door uw bedrijf ontvangen bedragen i.v.m. claims; invoer). - verzekering van voertuigen die gebruikt worden bij het vervoer van goederen (behoort tot Andere directe verzekeringen code 882) 877 Andere directe verzekeringen (premies) Andere directe verzekeringsdiensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (door uw bedrijf ontvangen premies; uitvoer) of andere directe verzekeringsdiensten van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (door uw bedrijf betaalde premies; invoer). - overlijdensverzekeringen - ongevallenverzekeringen - ziektekostenverzekeringen - verzekering van alle soorten voertuigen - brandverzekeringen en andere verzekeringen tegen schade aan eigendommen - reisverzekeringen Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 25

882 Andere directe verzekeringen (claims) Andere directe verzekeringsdiensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (door uw bedrijf betaalde bedragen i.v.m. claims; uitvoer) of andere directe verzekeringsdiensten van een niet-ingezetene uw bedrijf (door uw bedrijf ontvangen bedragen i.v.m. claims; invoer). - overlijdensverzekeringen - ongevallenverzekeringen - ziektekostenverzekeringen - verzekering van alle soorten voertuigen - brandverzekeringen en andere verzekeringen tegen schade aan eigendommen - reisverzekeringen 878 Herverzekeringen (premies) 883 Herverzekeringen (claims) 258 Ondersteunende diensten voor verzekeringen Herverzekeringsdiensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (door uw bedrijf ontvangen premies; uitvoer) of herverzekeringsdiensten van een nietingezetene aan uw bedrijf (door uw bedrijf betaalde premies; invoer). Herverzekeringsdiensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (door uw bedrijf betaalde bedragen i.v.m. claims; uitvoer) of herverzekeringsdiensten van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (door uw bedrijf ontvangen bedragen i.v.m. claims; invoer). Diensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een nietingezetene aan uw bedrijf (invoer) ter ondersteuning van verzekeringsdiensten. - verzekerings- en pensioenadvies - taxaties en vereffeningen - actuariële diensten - administratief regelen van bergingsoperaties - afwikkelen van schadeverhaling, schadeloosstelling en dergelijke pagina 26 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

Financiële diensten Code Dienst 260 Financiële diensten Omschrijving Financiële diensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (invoer), meestal uitgedrukt in provisies, commissies en vergoedingen. - financiële bemiddeling - financieel beheer - financieel advies - kredietverlening - verlening van financiële leasing - factoring - clearingsdiensten - diensten ter ondersteuning van fusies en overnames - rente of de waarde zelf van kredieten, financiële leasing, enz. (worden niet beschouwd als betalingen voor diensten) - verzekeringsdiensten (behoren tot Verzekeringsdiensten code 875, 880, 876, 881, 877, 882, 878 of 883) - ondersteunende diensten voor verzekeringen (behoren tot Ondersteunende diensten voor verzekeringen code 258) Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 27

Computer- en informatiediensten Code Dienst 263 Computerdiensten Omschrijving Computerdiensten (m.b.t. hardware, software en gegevensverwerking) van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (invoer). - onderhoud en reparatie van computers en randapparatuur - systeemonderhoud en andere ondersteunende diensten - analyse, ontwerp en programmeren van gebruiksklare systemen - advies en implementatiediensten - ontwikkeling, levering en documenteren van software op maat - herstel van gegevens en/of software na calamiteiten - data-entry en tabelleren - webpaginahostingdiensten - levering van verpakte, niet op maat gemaakte software (wordt niet als dienst beschouwd) - diensten van internetproviders (behoren tot Telecommunicatiediensten code 247) - automatiseringscursussen (behoren tot Andere persoonlijke, culturele en recreatieve diensten code 289) - databasediensten (behoren tot Informatiediensten code 264) - licentierechten voor het gebruik van computerprogramma's (behoren tot Andere royalty s en licentierechten code 892) 264 Informatiediensten Informatiediensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (invoer). - levering van nieuws, foto's en artikelen aan de media - databasediensten zoals databaseontwerp, gegevensopslag en - verspreiding en diensten van internetzoekmachines - abonnementen op nieuwsvoorzieningen, tijdschriften, kranten en krantendatabases (per gewone post of elektronisch) pagina 28 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

Royalty s en licentierechten Code Dienst Omschrijving 267 Stamrechten Stamrechten (eigendomsrechten op niet-financiële immateriële activa) verkocht door uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of verkocht door een niet-ingezetene aan uw bedrijf (invoer). - aan- en verkoop van eigendomsrechten die voortvloeien uit research en ontwikkeling (behoren tot R&D: Aan- en verkoop van eigendomsrechten op R&D code 380) 891 Franchises en soortgelijke rechten 892 Andere royalty s en licentierechten Verlening van franchising en van gebruiksrechten op geregistreerde handelsmerken door uw bedrijf aan een niet-ingezetene (door uw bedrijf ontvangen royalty's; uitvoer) of verlening van franchising en van gebruiksrechten op geregistreerde handelsmerken door een niet-ingezetene aan uw bedrijf (door uw bedrijf betaalde royalty's; invoer). Verlening van andere gebruiksrechten en licenties door uw bedrijf aan een niet-ingezetene (door uw bedrijf ontvangen royalty's en licentierechten; uitvoer) of verlening van andere gebruiksrechten en licenties door een nietingezetene aan uw bedrijf (door uw bedrijf betaalde royalty's en licentierechten; invoer). - verlening van gebruiksrechten op niet-financiële immateriële activa zoals patenten, copyrights en industriële processen en ontwerpen (royalty's en licentierechten voor het gebruik van deze activa) - verlening van gebruiksrechten op computerprogramma s (licentierechten voor het gebruik van computerprogramma's) - verlening van gebruiksrechten op resultaten van R&D (licentierechten voor het gebruik en reproductie van resultaten van R&D). - verlening van rechten op audiovisuele producten (behoort tot Audiovisuele en verwante diensten code 288) Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 29

Andere zakelijke diensten Code Dienst 270 Transitohandel (handelsdiensten) Omschrijving Aankoop van goederen door uw bedrijf bij een niet-ingezetene en de wederverkoop van deze goederen aan een andere niet-ingezetene, zonder dat de goederen in Nederland komen. De waarde van de transitohandel moet altijd als uitvoer gerapporteerd worden, op het moment van de wederverkoop. De op te geven waarde is het verschil tussen de waarde van de goederen bij wederverkoop en de waarde van de goederen bij aankoop. Als de goederen worden verkocht voor een lagere waarde dan de aankoopwaarde wordt een negatieve uitvoer van handelsdiensten geregistreerd. - vervoersdiensten (behoren tot Vervoersdiensten code 208, 209, 212, 213, 221, 222, 225, 226, 229, 230, 231 of 232) - verzekeringsdiensten (behoren tot Verzekeringsdiensten code 875, 880, 876, 881, 877, 882, 878 of 883) 271 Andere aan de handel gerelateerde diensten Andere aan de handel gerelateerde diensten van uw bedrijf aan een nietingezetene (uitvoer) of van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (invoer). - diensten van goederenmakelaars, bemiddelaars, (handels)agenten etc. (meestal uitgedrukt in commissies) - diensten voor de verkoop van goederen bij veilingen (meestal uitgedrukt in commissies) - bemiddeling van vervoersdiensten (behoort tot Vervoersondersteunende diensten code 209, 213, 222, 226, 230 of 232) 272 Operational lease Operational lease (=(ver)huur van vervoermiddelen zonder bemanning) door uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of door een niet-ingezetene aan uw bedrijf (invoer). - financiële lease (wordt niet als dienst beschouwd) - lease van telecommunicatielijnen of -capaciteit (behoort tot Telecommunicatiediensten code 247) 275 Juridische diensten 276 Accounting, auditing, boekhouding en belastingadvies Juridische diensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (invoer). Accountings-, auditings-, boekhoudings- en belastingadviesdiensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (invoer). pagina 30 Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0

277 Zakelijk advies, managementadvies en public-relationsdiensten Zakelijk advies, managementadvies en public-relationsdiensten van uw bedrijf aan een niet-ingezetene (uitvoer) of van een niet-ingezetene aan uw bedrijf (invoer). Advies en operationele ondersteuning ten behoeve van: - bedrijfsbeleid en -strategie - planning, structurering, beheer en controle voor de organisatie - verbetering van bedrijfsimago, relatie met publiek en andere instellingen - management auditing - markt-, human resource- en productiemanagement - projectmanagementadvies - adverteren, marktonderzoek en opiniepeilingen (behoren tot Adverteren, marktonderzoek en opiniepeilingen code 278) 278 Adverteren, marktonderzoek en opiniepeilingen 379 R&D: Leveren van op maat en niet op maat onderzoek Adverteren, marktonderzoek en opiniepeilingen door uw bedrijf voor een niet-ingezetene (uitvoer) of door een niet-ingezetene voor uw bedrijf (invoer). - ontwerp en ontwikkeling van advertenties en reclame door reclamebureaus - plaatsing van advertenties en reclame in de media, inclusief de (ver)koop van advertentieruimte - diensten voor tentoonstellingen verleend door handelsbeurzen - promotie van producten - marktonderzoek, telemarketing en opiniepeilingen Research en ontwikkeling omvat diensten in verband met het leveren van op maat en niet op maat onderzoek in de natuur-, sociale en geesteswetenschappen en experimentele ontwikkeling van nieuwe producten en processen. - fundamenteel onderzoek: experimentele of theoretische activiteiten aan de vergroting van kennis - toegepast onderzoek: origineel onderzoek gericht op een specifiek praktisch doel - experimentele ontwikkeling: het ontdekken of ontwikkelen van nieuwe producten en processen, waaronder kwaliteitsverbetering - industrieel design - marktonderzoek (behoren tot Adverteren, marktonderzoek en opiniepeilingen code 278) - aan- en verkoop van eigendomsrechten, die voortvloeien uit research en ontwikkeling (behoren tot Aan- en verkoop van eigendomsrechten op R&D code 380) - verlening van gebruiksrechten op resultaten van R&D (licentierechten voor het gebruik en reproductie van resultaten van R&D) (behoren tot Andere royalty s en licentierechten code 892) Toelichting op de dienstensoorten (uitgebreid) versie 3.0 pagina 31