Wageningen Hoog / De Eng / Buitengebied

Vergelijkbare documenten
Noordwest gasdeel / Noordwest warmte deel / Boomgaarden

Programma van vanavond

DUURZAME WARMTEVOORZIENING

Van het aardgas af, maar hoe dan? Een kijkje in Oostvoorne

Uitkomsten enquete Duurzame buurt. commissie Duurzaam Prinsejagt - 3 maart 2019

Alterna(even voor aardgas

Berkum Energieneutraal Welkom!

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen

Van het aardgas af hoe moet dat nu?

Statenkwartier aardgasloos: Warmte Initiatief Statenkwartier WISH

Statenwarmte/BES. Presentatie resultaten actieonderzoek. Deze versie is voor internet enigszins aangepast. Tom Egyedi. Stat4nWarmt4.

CV-KETEL. Wat te doen als uw cv-ketel binnenkort toe is aan vervanging?

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem

kijk Warmtegids Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Raymond Frank, Energieadviseur Gemeente Zwolle

Commissie Duurzaam Stand van zaken

DUURZAME WARMTEVOORZIENING

HAAL MEER ENERGIE UIT JE HUIS START MET ENERGIEBESPARING

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft

Mijn Groene Huis helpt! Kom naar 'Brugakker Duurzaam'

Informatiebijeenkomst VvE s. Oegstgeest 1 april 2019

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma

WELKOM BIJ. Samen optrekken naar een aardgasvrij Bottendaal. Bewonersavond 27 november 2018

Notitie Productblad Duurzaamheidskaart Versie 1.0

29 November Kennisfestival: Samen op weg naar een breed gedragen energietransitie workshop duurzame warmte bestaande woningen dr.

Showstoppers & gamechangers Beleid voor gasloze woningen

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland

Workshop Collectieve Acties Verduurzaming. Welkom! Jannie Rozema en Kathelijne Bouw

Energietransitie. 13 april 2018

Koppelkansen versterken - verduurzamen. Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN

Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier

ENERGIECAFÉ. Aardgasvrije wijken 28 januari 2019

Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen

Route naar een aardgasvrije wijk. Marjo Kroese, Procesbegeleider aardgasvrije wijken, Klimaatverbond Nederland

Samen DUURZAmer. Krijg inzicht in het totaal en de details van je energieverbruik, en je huidige systeem. Stel je CV goed af

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Het voordeel voor de klant berekenen bij Energiebesparende voorzieningen

Weergave vervolgbijeenkomsten Schothorst-Zuid aardgasvrij - april 2019

DUURZAAM WEERSELO WAAROM EN HOE

Waarom wordt flat 11 opgeknapt?

Werken aan een duurzame Buitenhof. EnergieAmbassadeurs Buitenhof en Leyhof 27 maart 2019

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter

Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5

Buurkracht Alteveer-Cranevelt

VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER WONEN ZONDER AARDGAS IN DE DRECHTSTEDEN

Van Energiebesparen naar CO2-neutraal

LEKKER WARM ZONDER AARDGAS? vers. 3,1

Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis

C. Monitoring en backcasting

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

Welkom bij de Stichting Vastgoed Monitor Regio Food Valley

Begrippenlijst Naar groen is goed te doen

Omons. Het beste besluit neem je samen. Buurthandboek voorjaar 2019

-Werkconferentie uitfaseren aardgas -Carla Roghair Alliander -Marc van der Burght gemeente Arnhem -24 mei 2017

Haalbaarheidsonderzoek koopwoningen Molenwijk energieneutraal

NoordWest Klimaatneutraal. Collectieve inkoop van energiebesparende maatregelen 7 maart 2018

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050

Route kaart naar aardgasvrij

Duurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready

Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk

Scenario s voor de warmtetransitie in Den Haag. Raadscommissie 30 maart 2017

IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP?

De Achterhoek Bespaart Gemeente Doetinchem. Aanvraagformulier.

Technieken en financiering van de aardgasvrijoplossingen

Slim besparen, doe je samen!

Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver?

SUBSIDIE OVERZICHT AANGESLOTEN GEMEENTEN

VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER WONEN ZONDER AARDGAS IN DE DRECHTSTEDEN

energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015

Login op: gebruikersnaam: VvE. Rookgasafvoer renoveren? Of meteen aardgasloos?

Presentatie De Groene Draad over duurzaamheid. 20 november 2018

Breakout-sessie. No-regret en verduurzaming in de praktijk?

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

Energiebesparing Gemeente Huizen

Verwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie

Aardgasloos met bodemenergie. Frans Rooijers

Veelgestelde vragen over toekomst zonder aardgas

Goed geld terug. Financiële hulpmiddelen om je woning energiezuiniger te maken. gagoed.nl

De opkomst van all-electric woningen

Warmtepomp voor (w)elke oplossing? Van idealistische oriëntatie naar realistische aanpak. Ronald Schilt

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht

Investeer slim in uw woning met energiebesparende maatregelen. Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen

Appendix. Kansen voor zonnewarmte in het hart van de energietransitie. Position Paper

Energietransitie Caldomus

Energie besparen is verleidelijk

Programma extra 5 PJ sociale sector

update buurtonderhoudsplan

11 december 2018 Hevea Initiatief, Vivare, Gelders Energieakkoord & Gemeente Renkum

Hoe investeer ik slim? Regel het op Aantrekkelijke rente - boetevrij aflossen

Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij

Presentatie Paddy Noë 26 juni 2019 H 2 H. Huishoudens op waterstof Proef project Wageningen

Goed geld terug. Financiële hulpmiddelen om je woning energiezuiniger te maken. gagoed.nl

Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving

Energie Energiebesparing en duurzame energie in Zwijndrecht

Verwachtingen over de warmte van de toekomst

Transcriptie:

Wageningen Hoog / De Eng / Buitengebied

Welke wijken zijn hier vertegenwoordigd? Gespreksleider Lara Minnaard Wageningen-Hoog / De Eng / Buitengebied Huishoudelijke mededelingen; Beschikbare tijd Tijdelijk ambassadeur tot 21.45 gaan we samen in gesprek over enkele onderwerpen okt vervolgbijeenkomst lokale randvoorwaarden > wie wil? Na deze dia is het ongeveer 20u05

Op tafel ligt informatie over jullie wijken; Wijkanalyse Liander Blad Energielabel / eigendomsverhoudingen Blad capaciteit elektriciteitsnet en ouderdom en materiaal gasnet Blad met doorrekening 4 scenario s Kaart ouderdom Riolering Doorstroomschema scenariokeuze Neem even 10 min de tijd om dit per wijk met elkaar te bespreken Na deze dia is het ongeveer 20u15

Stroomschema mogelijke scenario s Nader onderzoek Er zal onderzoek gedaan moeten worden; kunnen de individuele ketels vervangen worden door een collectief systeem? Dan is een warmteaansluiting of collectieve warmtepomp wellicht mogelijk Is er in de wijk veel / voornamelijk hoogbouw? Hebben deze hoogbouwcomplexen voornamelijk collectieve stookinstallaties? Warmtenet kansrijk Aansluiten op het toekomstige warmtenet is een kansrijke optie. Bij niet-gelijktijdigheid met infra-werken hebben wijken waar dit wel geval is prioriteit) Is het bouwjaar v/d woningen gemiddeld van voor 1990? Staan de woningen dicht bij elkaar en is de wijkvorm compact? Is de riolering in (grote delen van) de wijk ook binnen 10 jaar aan vervanging toe? Hybride individueel De kans is groot dat uw wijk voorlopig nog blijft aangesloten op aardgas. Wilt u, naast isoleren, nog meer verduurzamen? Koppel dan een warmtepomp aan uw huidige ketel of vervangen uw oude ketel door een geïntegreerd hybride systeem. Het aardgas zal er de komende 15 jaar nog niet uit gaan in uw wijk. Over 10 jaar kijken we wat de volgende stap gaat worden. Levering van Waterstof via het bestaande gasnet? Of toch allemaal individueel overstappen op een volledige warmtepomp? All-electric De woningen lenen zich mogelijk voor een individuele allelectric oplossing Is uw woning nog op gas aangesloten? Ligt er al een warmtenet in de wijk? U woont in Nieuw Kortenoord? In de wijk liggen onvoldoende zonnepanelen om de huishoudelijke elektriciteitsverbruiken en dat van de warmtepompen op te wekken. De wijk is dus wel gasloos maar niet energieneutraal. Verduurzaming huidig warmtenet U woont in Noordwest! Om de bron van dit warmtenet te kunnen verduurzamen is het van belang dat de afnemers in Noordwest zich gaan verenigen en in gesprek gaan met de eigenaar van de bron (Ennatuurlijk- Be-Green)

Laten we gaan afstrepen.. Welke van de volgende scenario s is niet geschikt voor jullie wijk en waarom denken jullie dat? Neem even 15 min de tijd hiervoor Begin altijd met isoleren, opwekken (zonnepanelen en boilers), stap over op inductiekoken als u er aan toe bent, ga niet stoken met een houtkachel Warmtenet Grootschalig: restwarmte Parenco, later evt Ultra Diepe Geothermie) Kleinschalig (buurtniveau) Waar kan dit? Daar waar het gasnet oud is Daar waar veel collectieve ketels zijn (hoogbouw en corporatiebezit) Daar waar panden lastiger heel goed na te isoleren zijn Hybride warmtepompen Als tussenstap Daarna (over 15 jaar) opnieuw kiezen (alsnog warmtenet / allelectric of waterstof / groengas door gasnet?) Waar kan dit? Daar waar het gasnet relatief jong is Daar waar de bebouwingsdichtheid laag is Daar waar panden lastiger heel goed na te isoleren zijn All-electric Individueel Blokniveau (mini w-net) Waar kan dit? Bij goed te isoleren panden Bij nieuwbouw Bij panden met vloerverwarming Bij flats met collectieve ketel Bij lagere bebouwingsdichtheid Na deze dia is het ongeveer 20u30

Isoleren Spijtvrije maatregelen voor eigenlijk alle woningtypen en transitiepaden zijn; 1. Dakisolatie 2. Spouwisolatie (indien mogelijk) of gevelisolatie 3. Vloerisolatie onder of op de vloer 4. HR++(+) glas (NB glas ouder dan 15 jr is geen HR glas) 5. Gebruik van geschikt dakoppervlak (=van west tot oost) v zonnepanelen en/of zonneboiler* *Alleen daken met een NW tot NO oriëntatie zijn niet geschikt. Alle andere oriëntaties wel Hoeveel maatregelen heeft u al getroffen? Tel daarbij de maatregelen die voor uw woning niet mogelijk zijn mee: A. 0-1 B. 2-3 C. 4-5 Na deze dia is het ongeveer 20u45

Isoleren Wat houdt u het meest tegen om deze maatregelen te treffen? A Gebrek aan geld B Gebrek aan tijd C Gebrek aan kennis D Anders.namelijk Na deze dia is het ongeveer 21u00

Isoleren De gemeente organiseert regelmatig inkoopacties voor bv isolatie of zonnepanelen. Het is de ervaring dat inkoopacties het meest succesvol zijn als buurtbewoners bij de voorbereiding betrokken zijn en in de uitvoering een actieve rol spelen. Denkt u dat er zulke bewoners te vinden zijn in uw wijk? A Jazeker! Bij de aanwezigen van vanavond is iemand die deze rol op zich wil nemen. B Vast wel. C We denken dat het lastig wordt om in onze wijk zo iemand te vinden. Na deze dia is het ongeveer 21u05

En tenslotte Nog een paar leuke onderwerpen om over te discussiëren. Zonnepanelen en zonneboilers Restwarmte en ultra diepe geothermie (ook als een warmtenet voor jullie buurt minder geschikt is willen we graag jullie mening)

Zonnepanelen en zonneboilers Feit Voor duurzame warmte is (naast aardwarmte en windenergie) grootschalige opwek door zonnepanelen en zonneboilers nodig. Interessante discussievragen; Hoeveel % van het geschikte dakoppervlak in jullie wijk ligt al vol schatten jullie? (Dit valt voor de meeste wijken erg tegen. Binnenkort maakt de gemeente dit inzichtelijk + gaan we inkoopactie organiseren) Waarom liggen nog niet alle geschikte daken vol? Links voor bij of na het gesprek; Is mijn dak geschikt? Hoe leg je zonnepanelen mooi neer? https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/zonnepanelen/zonnepanelen-kopen/hoe-leg-ik-zonnepanelen-mooi-neer/ Na deze dia is het ongeveer 21u15

Restwarmte Vraag Hoe staan jullie tegenover het idee dat we in Wageningen gebruik zouden gaan maken van de restwarmte van Parenco? Positief, neutraal of negatief? En waarom? >zie ook het persbericht op tafel. De gemeente wil veel gestelde vragen beantwoorden http://wageningenduurzaam.nl/wageningenduurzaamopgewekt/warmte/warmtenet/warmtenet-veelgestelde-vragen/ Welke vragen hebben jullie? Interessante links; Hoe werkt aardwarmte? https://hoewerktaardwarmte.nl/ Na deze dia is het ongeveer 21u25

Ultra diepe Geothermie Vraag Hoe staan jullie tegenover het idee dat we in Wageningen misschien gebruik gaan maken van aardwarmte uit diepe aardlagen (4-6km)? A Positief, B neutraal of C negatief? En waarom? De gemeente wil veel gestelde vragen in kaart brengen en deze zoveel mogelijk (laten) beantwoorden. Welke vragen hebben jullie? Links voor bij of na het gesprek; Hoe werkt aardwarmte? https://hoewerktaardwarmte.nl/ Wie voert het onderzoek uit? https://www.ebn.nl/scan/ Na deze dia is het ongeveer 21u35

Dank De tijd is bijna over ;-( De borrel staat klaar! Wat kunt u verwachten?; Over 1, 5 week > Een verslag van deze avond in de stad Wageningen Snel > Een zomerborrel voor informatie uitwisseling tussen actieve wijken In de winter > Een enquête voor alle wageningers Begin 2020 > Een (leesbare) versie van de Warmtevisie Wageningen Daarna > Een lijstje Geen spijtmaatregelen en een Bijeenkomst in uw wijk Meedenkers gezocht! Zijn er onder jullie mensen die zeggen ik wil de komende 6 maanden wel betrokken blijven bij het gesprek rond de warmtetransitie. Laat je naam achter bij de gespreksleider dan krijgt u nadere info over wat dat inhoudt (verwacht +/- 2 avonden en wat zendwerk naar uw buren) Na deze dia is het ongeveer 21u45!