E N E R G I E L I N I E CASUS FORT PANNERDEN D U U R Z A M E F O R T E N A C A D E M I E 0 5 S E P T E M B E R 2 0 1 8
H + N + S R O & A D R E : L O C A L E N E R G I E L I N I E 5 S E P T E M B E R 2 0 1 8 F I L O S O F I E : BEHOUD DOOR ONTWIKKELING
F I L O S O F I E ( R C E ) 3 Ontwerpstrategieën + In stand houden + Inpassen + Transformeren Programmalijn levend landschap + Synergie tussen erfgoed, economie en ecologie + Historie vormt belangrijke factor bij ontwikkeling + Verbinden van belangen Energielinie als casus + Verbinden militair erfgoed met hernieuwbare energie + Duurzame instandhouding
O N T W E R P P R I N C I P E S + Stapelen functies (diversiteit = weerbaarheid) + Niet aantasten, maar versterken OUV + Leesbaar maken van het systeem (water, militair, energie) + Laag op laag (meeliften op bestaande landschap) + Bescherming tegen nieuwe vijanden (klimaatverandering) + Contrasten
H + N + S R O & A D R E : L O C A L E N E R G I E L I N I E 2 1 J U N I 2 0 1 8 3 L A G E N : M I L I T A I R, E N E R G I E, O R G A N I S A T I E
MILITAIR DNA + Punten: militaire objecten + Lijnen: hoofdweerstandslijn, accessen en watersysteem + Vlakken: inundatiegebieden
MILITAIR DNA + Regionaal functionerend systeem + Ingenieurskunst + Benutting landschappelijke karakteristieken
H + N + S R O & A D S u s t a i n o m y E N E R G I E L I N I E 5 S E P T E M B E R 2 0 1 8 P I L O T P R O J E C T F O R T P A N N E R D E N
H + N + S R O & A D R E : L O C A L E N E R G I E L I N I E 2 1 J U N I 2 0 1 8 D I C H T B I J H E T F O R T
H + N + S R O & A D R E : L O C A L E N E R G I E L I N I E 2 1 J U N I 2 0 1 8 D E K R A C H T V A N D E R I V I E R
H + N + S R O & A D R E : L O C A L E N E R G I E L I N I E 2 1 J U N I 2 0 1 8 D E R U I M T E I N D E U I T E R W A A R D
Loods fort Pannerden
Loods fort Pannerden
Reconstructie loods Markenbinnen
Energie ensemble reconstructie korrel: loods - verblijf officieren - verblijf onderofficieren met terras
variant oppervlakte energieopbrengst inpassing beleving kosten stakeholders generiek m2 kwh/jaar landschap energie toepasbaar energiebesparing trias energetica warmte -25% 0 0 +++ n.v.t. +++ elektriciteit -10% 0 + +++ n.v.t. +++ waterkracht kribturbine kribben 120.000 ++ 0 - RWS ++ damturbine nevengeul 60.000 +++ + - RWS 0 Zon PV kazematten (7x) plat 7 x 15 15.000 + + - SBB / RCE +++ projectie 7 x 30 30.000 ++ ++ -- SBB / RCE + uitslag 7 x 60 60.000 - ++ --- SBB / RCE - vuurmonden groot 200 28.000 0 + 0 SBB / RCE - klein 80 11.000 + 0 - SBB / RCE 0 genieloods zadeldak 95 (NNO) + 95 (ZZW) 15.000 + 0 + SBB / RCE +++ officierenverblijf plat dak 72 10.000 + 0 + SBB / RCE +++ strekdam verharde punt 5750 500.000 0 - - RWS -- drijvend slang 1200 150.000 - +++ -- RWS / SBB + vis 1200 150.000 - +++ - RWS / SBB ++ Biomassa beheer houtige vegetatie wild 47000 (20 ton) 50.000 ++ 0 - SBB + plantage goed oogstbaar 20000 (20 ton) 50.000 - + + RWS / SBB +++
H + N + S R O & A D R E : L O C A L 2 1 J U N I 2 0 1 8 H E T K A D E R
W A T BIJ E L K A A R K O M T Energie + De energietransitie, in alle sectoren van de samenleving + Uitfasering aardgas, energieneutraal, klimaattafels + Opkomst lokale initiatieven, projecten, burgercoöperaties Landschap en erfgoed + Nieuwe omgevingswet: versterken karakter van landschap + RCE: visie en pilotprojecten -- publicatie Energielinie + Provincies: versterking regionale economie + UNESCO-status Nieuwe Hollandse Waterlinie en Stelling van Amsterdam
H + N + S R O & A D R E : L O C A L 2 1 J U N I 2 0 1 8 E R V A R I N G E N E N I N Z I C H T E N P I L O T FORT PANNERDEN
E R V A R I N G E N EN I N Z I C H T E N Aanpak + Een ambitieus doel maakt dat je anders gaat denken + Breed beginnen, trechteren i.s.m. stakeholders (SBB, RWS, gemeente, provincie) Organisatie + Actieve houding van stakeholder (Fort) essentieel + Beheersorganisatie erfgoed heeft specifieke kenmerken (vrijwilligers, financieel) + Persoonlijke capaciteit en betrokkenheid zijn belangrijk en kunnen snel wijzigen + Specifieke expertises (techniek/innovatie, vergunningverlening, financiering/businesscase-ontwikkeling, communicatie en publiciteit) + Denk aan burgercoöperaties als partner voor energie-opwek en realisatie
H + N + S R O & A D R E : L O C A L 2 1 J U N I 2 0 1 8 H O E V E R D E R P ILOT FORT PANNERDEN
V O O R U I T B L I K T O E K O M S T Waterrad + Businesscase in ontwikkeling, exploitatie, subsidie + Vergunningverlening (visstand, scheepvaart, waterbeheer) Energiebesparing + Eerste maatregelen genomen: begrip installaties en schakelpaneel = besparing! + Plaatsen van tochtdeuren, LED-verlichting, koeling, horeca, Verwarming + Verkenning warmtepomp PV op kazematten / fort + Iconische optie, kansrijk op langere termijn
E r i c C r e e m e r s
?
V e r k e e r s p l e i n B a t a d o r p
To m á š B a ť a B a t a I n d u s t r i a l s B e s t N e d e r l a n d 1 s t e w i n k e l 1 9 2 2 1 9 3 0 b o u w B a t a d o r p V e s t i g i n g h o o f d k a n t o o r E u r o p a
M i n i m a a l 2 0 % m i n d e r u i t s t o o t v a n b r o e i k a s g a s s e n d a n i n 1990. KANSEN D u u r z a a m h e i d o p g a v e r i j k s o v e r h e i d 2 0 2 0 2 0 % v a n d e e n e r g i e k o m t u i t d u u r z a m e e n e r g i e b r o n n e n, z o a l s windenergie, z o n n e - e n e r g i e, b i o - e n e r g i e e n a a r d w a r m t e. 2 0 % m i n d e r e n e r g i e v e r s p i lling.
o n d ersteuning