Architectenbureau Guido VONCK bvba

Architectenbureau Guido VONCK bvba Leon Scheerderslaan 14 9111 BELSELE Tel: +32 3 7770788 Fax: +32 3 7779928 GSM: +32 475 731765 B.T.W. BE 0474.531.918 E-mail: guido.vonck@telenet.be website: www.guidovonck.be

Inhoudstafel Voorstellen: Wie ben ik?... 4 Samenwerken met een architect... 5 De eerste gesprekken en budgetbepaling... 5 De architect en de orde van architecten... 5 De keuze van de architect, een vertrouwensrelatie... 6 De onderwerpen van het gesprek... 7 Het bouwbudget... 10 Het voorontwerp... 10 Het contract tussen de bouwheer en de architect...11 De opdracht van de architect... 12 De bouwgrond... 14 Het voorontwerp... 15 De bouwaanvraag... 16 De bouwvergunning... 16 De duur van de behandeling van het dossier?... 18 De geldigheidsduur van de bouwvergunning?... 19 Het uitvoeringsdossier... 19 De uitvoeringsplannen... 19 Het lastenboek... 19 De meetstaat... 20 Het inschrijvingsformulier... 20 Het budget... 20 Het bouwen met een aannemer - zelfbouw... 21 De erelonen van de architect... 22 De aanbesteding... 23 De aannemer... 23 Prijsopgave... 25 De coördinatie... 27 Een algemene aannemer of niet?... 27 Het aannemingscontract... 28 De controle... 28 De werfvergaderingen... 28 Geen solidariteit tussen de aannemer en de architect...29

De aanvaarding... 30 De oplevering... 30 De voorlopige oplevering... 31 De definitieve oplevering... 32 De 10-jarige aansprakelijkheid... 32 De verzekeringen... 33 De brandverzekering... 33 De beroepsaansprakelijkheid... 34 De Beroepsvereniging van architecten... 35 N.A.V.... 35 De orde van architecten: nationale Raad... 35 Bijlagen... 36 Contract bouwheer - architect... 36

Voorstellen: Wie ben ik? Ik heb als architect een ruime ervaring (afgestudeerd in 1979 in de architectuuracademie te Gent), waarvan 2 jaar als stagiair en 3 jaar als medewerker op een ingenieursbureau, gevestigd in Dendermonde, waar ik bankkantoren, schoolgebouwen, industriële gebouwen en woningen voor de Dendermondse maatschappij voor de huisvesting mee heb ontworpen. Sinds het midden van de jaren 80 heb ik een architectenbureau uitgebouwd met verschillende (2 tot 3) collega s-architecten. Tevens hebben verschillende freelance architecten en architectenbureaus met mij samengewerkt aan diverse projecten. Regelmatig werk ik samen met verschillende burelen voor technische uitrusting en stabiliteit. De mate van samenwerken met deze verschillende burelen en medewerkers is afhankelijk van de conjuncturen, de bouwsector en de hoeveelheid werk. Ik heb projecten in de privé woningbouw en in de industriebouw. In de openbare sector werk ik in opdracht voor diverse schoolbesturen. In de semi-openbare sector werk ik aan verschillende projecten voor o.a. Syntra mvl met uitbreidingen van klaslokalen, werkplaatsen en burelen. Naast deze activiteiten heb ik verschillende appartementsgebouwen ontworpen voor privé investeerders in Sint-Niklaas en omgeving. Sedert midden jaren 80 werk ik ook regelmatig voor de Sint-Niklase maatschappij voor de huisvesting, waarbij vooral de renovatie en nieuwbouwprojecten van bestaande wijken onder mijn toezicht zijn uitgevoerd. Momenteel ben ik bezig met verbouwingen aan woningen. Ik ben verzekerd voor mijn beroepsaansprakelijkheid bij de maatschappij Arco te Brussel. Ik hoop hiermee een duidelijk overzicht te hebben gegeven van mijn activiteiten, en natuurlijk ben ik ook steeds bereid voor verdere bespreking of informatieverstrekking. Guido Vonck 4

Samenwerken met een architect Wanneer er plannen zijn om te bouwen of te verbouwen is het zeer belangrijk omvooraf goed geïnformeerd te zijn. In deze brochure vindt u een schat aan informatiedie u zeker op het juiste pad kan zetten. De samenwerking tussen de bouwheer, de architect en de aannemer, alsook de wettelijke rechten en plichten wordenuiteengezet. Om dit alles overzichtelijk te houden is het geheel onderverdeeld in diverse hoofdstukken. De eerste gesprekken en budgetbepaling De architect en de orde van architecten Architecten oefenen een vrij beroep uit. Na 5 jaar studies krijgt de architect zijn diploma. Aanvullend volgt een stageperiode van 2 jaar bij ervaren collega's. Om het beroep te mogen uitoefenen moet de architect ingeschreven zijn bij de Orde van Architecten, bij wet ingesteld in 1963. De deontologie verplicht de architect om het ontwerp van een gebouw voor een cliënt met zorg tot een goed einde te brengen.de tussenkomst van de architect blijft dus niet beperkt tot het tekenen van de plannen. Zo heeft de architect ook een controlerende en adviserende taak en dit voor de hele duur van de werken. 5

Voor elk bouwwerk waarvoor een bouwvergunning noodzakelijk is, dient men sinds 1939 beroep te doen op een architect. Het doel hiervan is de kwaliteit van het bouwwerk te verzekeren, zowel op technisch als op esthetisch gebied. Door samen te werken met een architect ervaart u een persoonlijke benadering: de architect ontwerpt een woning, die aangepast is aan uw prioriteiten, behoeften, wensen, persoonlijkheid en budget. De keuze van de architect, een vertrouwensrelatie De keuze van een architect is een zeer belangrijke beslissing in het bouwgebeuren. Zowel subjectieve als objectieve criteria beïnvloeden de keuze van de architect. Informeer naar de samenwerking, de communicatie, de wijze waarop de architect zijn taak vervuld heeft bij woningen die u aanstaan.het is aangeraden op zoek te gaan naar een architect uit de omgeving. De architect kent de streek, de gronden en de aannemers... en kan gemakkelijker en frequenter de werf bezoeken.een hechte vertrouwensrelatie tussen architect en bouwheer vormt de basis van een goede samenwerking.door te luisteren naar de wensen van de bouwheer en kennis te maken met zijn leefpatroon, krijgt de architect de mogelijkheid zich in te leven in de woon- en leefsfeer van de opdrachtgever. Wees bij hem dus niet spaarzaam met woorden en geef zoveel mogelijk informatie. De architect is uw raadsman die het ontwerp naar maat laat groeien en tot een goed einde brengt. 6

De Orde van Architecten is zich bewust van het belang en de moeilijkheid van de keuze van een architect. Zo ontstond de mogelijkheid gebruik te maken van het "eerste advies. De architect verschaft de eerste inlichtingen of beantwoordt een gewone vraag omtrent waardeschatting of een raadpleging i.v.m. één of ander bouwprobleem. De kostprijs van deze dienstverlening dient vooraf met de architect afgesproken te worden.dit "eerste advies heeft verder geen binding tot gevolg. De onderwerpen van het gesprek De bouwgrond, de oriëntatie van de woning, de plaats, het materiaal...het hele bouwproces begint met de keuze van bouwgrond of de aankoop van een woning. Buiten de prijs, de ligging en de grootte van de bouwgrond zijn er nog tal van factoren die erg belangrijk zijn maar vaak over het hoofd gezien worden. Zoals bv. de oriëntatie van het huis, waarin de woonkamer toch voldoende zonlicht krijgt. Ook de vorm van de bouwgrond is belangrijk. Met de bouwgrond kiest u meteen ook de omgeving waarin u zich wil integreren en thuis voelen.het is interessant om in contact te zijn met een architect vóór de aankoop van de bouwgrond of woning, daar hij u nuttig advies kan geven. De architect kan u vertellen of het huis dat u in gedachten hebt, gebouwd kan worden op dit perceel, want de wet op de Ruimtelijke Ordening laat bepaalde bouwwijzen niet toe. 7

De ideale bouwgrond wordt echter alsmaar zeldzamer, en enkele aspecten i.v.m. deze bouwgrond bepalen onze keuze. Zo zal de geografische ligging de meeste kandidaat-kopers beïnvloeden.de ligging ten opzichte van beroeps-, schoolse en buitenschoolse activiteiten, de nabije infrastructuren zoals handelszaken, sportcomplexen, aanwezigheid van openbaar vervoer... zijn belangrijk. Het fysisch aspect zoals: het reliëf, de oriëntatie, de aard van de bodem, de afmetingen, de grondwaterstand... zijn ook niet te verwaarlozen.dit kan meer kosten veroorzaken met implicaties op het budget zonder een toegevoegde waarde aan het gebouw bij te brengen. Het advies van een architect zal in dit verband bijzonder nuttig zijn.de plaats waar u wilt bouwen bepaalt in sterke mate de prijs van de bouwgrond. Hoe korter u bij een stad of een economisch belangrijk centrum komt, hoe hoger de prijzen oplopen. En hoe groter de vraag, hoe hoger ook de prijs.opgepast met de prijs van een stuk grond. Zo is de vraagprijs niet de prijs die u uiteindelijk dient neer te tellen. Vergeet niet de annex-kosten bij de vraagprijs te rekenen. Deze annex-kosten, ook wel notariskosten genoemd, verschillen voor onderhandse- en openbare verkoop. Het stedenbouwkundig aspect, de voorschriften, het attest, de gewesten...waar men bouwt, gaat men rekening moeten houden met de stedenbouwkundige voorschriften van het terrein. 8

De stedenbouwkundige voorschriften regelen een aantal verplichtingen voor het bouwwerk zoals de inplanting, de afstanden tussen de verschillende grenspunten, de dakhelling, de voorgeschreven bouwmaterialen... De bedoeling hiervan is een zekere harmonie in het bouwlandschap in de directe omgeving tot stand te brengen. Het is mogelijk in samenwerking met de architect, stedenbouwkundige bepalingen te wijzigen door hetzij een aanvraag tot afwijking, hetzij een aanvraag tot wijziging van de verkavelingvergunning in te dienen. Dit neemt tijd in beslag en wordt niet altijd toegestaan.om klaarheid te hebben inzake voorschriften dient de architect een stedenbouwkundig attest aan te vragen. Dat helpt alle veronderstellingen de wereld uit. Het attest kan door iedere belanghebbende bekomen worden bij de gemeentelijke administratie na het invullen van de daartoe bestemde aanvraagformulieren. Dit attest heeft een geldigheid van 1 jaar.de bouwgrond maakt deel uit van een omgeving en het is dan ook logisch informatie in te winnen over de verdere bestemming van die omgeving. 9

Deze gegevens vindt u op de gewestplannen en ruimtelijke uitvoeringsplannen die ter inzage liggen bij de bevoegde instanties zoals het gemeentebestuur, de afdeling Ruimtelijke Ordening en Stedenbouw van de Provincie, de Administratie voor Ruimtelijke Ordening en Leefmilieu in Brussel.In al deze zaken is de architect de best geplaatste partner om zo snel mogelijk op al uw vragen antwoord te krijgen. Het bouwbudget Bouwen met een architect is de goedkoopste werkwijze.vaak veronderstellen kandidaat-bouwers dat, wanneer ze zich tot een architect wenden, hun budget niet meer toereikend zal zijn. Zo zal de architect tijdens de eerste gesprekken aan de bouwheer vragen duidelijk het budget bekend te maken. Aan de hand hiervan, maakt de architect reeds bij het voorontwerp een elementaire kostenraming op. De taak van de architect bestaat erin om uw budget onder controle te houden. Zo voorkomt u alle extra kosten, commissielonen... aangezien alle facturatie rechtstreeks naar de bouwheer gebeurt. Het voorontwerp Na één of meerdere gesprekken en enkele schetsen is het duidelijk of opdrachtgever en architect aan eenzelfde project kunnen werken. De woning is immers het resultaat van een intense samenwerking van het klassieke driemanschap: bouwheer, architect en aannemer. 10

Het contract tussen de bouwheer en de architect De architect heeft een belangrijke opdracht die hem door de wet wordt opgelegd: de ondertekening van het contract. Dit is een belangrijke daad. Er ontstaat hierdoor een langdurige samenwerking tussen bouwheer en architect. Het contract moet duidelijk en ondubbelzinnig opgesteld zijn.het omvat: - de identiteit van beide partijen en de bouwplaatsgegevens - de omschrijving van de opdracht - het honorarium met betalingsmodaliteiten - het beschikbare bouwbudget - de wijze van uitvoering van de werken - clausules ter ontbinding van het contract - afspraken betreffende het begin van de 10-jarige aansprakelijkheid Vaak is het aan te raden ook gegevens in te lassen i.v.m. de controle op de uitvoering van de werken en de termijnen.onderteken geen contract zonder het volledig gelezen te hebben. Elke geschreven overeenkomst in het bouwproces is een juridisch document en bewijsstuk ingeval van conflicten. Indien men een overeenkomst om welke reden ook vroegtijdig beëindigt, zal de architect uiteraard vergoed worden voor de tot dan geleverde prestaties. 11

De opdracht van de architect De architect beoefent een vrij beroep en is dus geen handelaar. Zo is het contract tussen bouwheer en architect een "middelenovereenkomst" (geen "resultaatsovereenkomst") vergelijkbaar met een advocatencontract. Een advocaat kan immers nooit vooraf garanderen dat hij het geding zal winnen. De architect zal m.a.w. met al zijn middelen (kennis en ervaring) een zo goed mogelijke omschrijving maken (d.m.v. tekeningen, lastenboeken...) van het na te streven resultaat.de bouwheer zal met de aannemer daarentegen een "resultaatsverbintenis" afsluiten.als een kandidaat-bouwer zich tot een architect wendt en hem, al was het mondeling, vraagt een voorstudie te maken, is het normaal dat de architect daarvoor wordt vergoed. Deze regel geldt altijd, zelfs als beide partijen overeenkomen dat deze studie "vrijblijvend" is. "Vrijblijvend" betekent alleen dat de opdrachtgever zich niet verbindt om te bouwen met de architect. Terwijl een aannemer zijn bestek meestal gratis aflevert, zal de voorstudie van de architect wel moeten betaald worden. 12

Een architectenopdracht omvat de volgende elementen: - het uitwerken van het voorontwerp met een elementaire kostenraming - het opmaken van het dossier voor de bouwaanvraag - het samenstellen van het uitvoeringsdossier met uitvoeringstekeningen en detailtekeningen (dit zijn meestal uitgewerkte bouwaanvraag-tekeningen) - het opstellen van een beschrijving van de uit te voeren werken (lastenboek) en een volledige opmeting van de hoeveelheden (meetstaat) - het opstellen van een definitieve budgettering - de coördinatie van de gespecialiseerde studies - het uitschrijven van de aanbestedingen voor de verschillende werken en de medewerking bij aanbesteding en toewijzing - de controle over de uitvoering van de werken tot op het ogenblik van de volledige afwerking - de bijstand bij de voorlopige en definitieve oplevering - het nazicht van de rekeningen Het coördineren van de werf maakt geen deel uit van de basisopdracht, doch kan deel uitmaken van een bijkomende opdracht Voor bodemstudies, stabiliteitsstudies of speciale technieken zal indien nodig beroep gedaan worden op een ingenieur, ingenieurarchitect of een gespecialiseerd studiebureau. De architect coördineert deze studies. 13

Er dient op gewezen dat de wet de tussenkomst van de architect niet alleen oplegt voor het uitwerken van de plannen, maar ook voor de controle over de werken. De architect die slechts zou worden belast met een gedeeltelijke opdracht, is verplicht de Orde van Architecten en de gemeentelijke overheden te verwittigen. Het is niet alleen een overtreding van de wet maar bovendien ook een slechte berekening van de bouwheer om de architect geen volledige opdracht toe te vertrouwen. De bouwgrond De helling, de aard van de grond, het soort begroeiing, de omgeving en het uitzicht, de oriëntering en ligging ten opzichte van de straat, kortom alle belangrijke kenmerken van de bouwgrond sturen het voorontwerp reeds in een bepaalde richting.de architect zal onderzoeken bij de administratie (gemeente + stedenbouwkundige diensten) welk de bouwvoorschriften zijn voor uw bouwterrein. Zo mag u niet uit het oog verliezen dat de voorschriften in sommige gemeenten, een aanzienlijke verhoging van de kostprijs van de woning met zich kunnen meebrengen.de kandidaat-bouwer zal een beroep doen op een landmeter wanneer er moet overgegaan worden tot het afpalen van het terrein of wanneer wordt aangebouwd tegen een bestaande woning. De afpaling geschiedt in drie fasen, met name het opzoeken van de grenzen, het afpalen zelf, en het opmaken van een proces-verbaal. 14

Het voorontwerp Een ontwerp moet rijpen, zowel in uw geest als in die van uw architect.op basis van een grondige onderlinge gedachtewisseling over smaak en levenswijze, zal de architect erin slagen om een ontwerp voor te stellen, gesneden naar maat van de cliënt. Maak daarom vooraf een soort "boodschappenlijstje" (een opsomming van wensen en verwachtingen) dat als leidraad kan dienen in de gesprekken met de architect. De omschrijving van een woonprogramma of een levensstijl mag dan nog zo nauwkeurig worden verwoord, het zal toch altijd een verrassing blijven hoe dit alles gestalte krijgt in de eerste schetsen van het ontwerp. De architect heeft immers als vakman de kennis en kunde om uw woorden om te zetten in zijn eigen taal. Zo komt de architect tot een architectonische interpretatie waarin alle gegevens zoals de ligging, de stedenbouwkundige voorschriften, de eisen van het woonprogramma, het budget en alle bouwtechnische details, onderling in harmonie gebracht worden.de studie van het voorontwerp omvat: - een onderzoek van het bouwterrein (is geen bodemstudie) - een schets, al dan niet op schaal - als eerste grafische weergave van het door de opdrachtgever opgemaakte programma (schetsontwerp) - de uitwerking van de gekozen schets als voorontwerp 15

- een benaderende kostenraming, berekend per eenheid van oppervlakte of van volume Als tijdens de voorstudie blijkt dat het niet "klikt" met uw architect kan u best in deze fase in samenspraak met de architect de opdracht stop zetten.u bent dan wel een vergoeding verschuldigd aan de architect, doch deze korte en lichte pijn is te verkiezen boven een slechte verstandhouding waarbinnen men probeert een project af te maken. De bouwaanvraag Als algemene stelregel geldt dat een vergunning altijd nodig is voor het bouwen van een nieuw bouwwerk. Zo mag niemand zonder voorafgaande en uitdrukkelijke toestemming van het College van Burgemeester en Schepenen bouwen. De bouwvergunning Onder bouwen verstaat men grond gebruiken voor het plaatsen van één of meer vaste inrichtingen. Er is een vergunning vereist voor: - alle nieuw te bouwen constructies - een tuinhuisje - een zwembad - een veranda... - een bestaand gebouw afbreken en heropbouwen of verbouwen - het ontbossen - alleenstaande hoogstammige bomen vellen binnen de groene ruimte - het ontginnen of de vegetatie wijzigen van heide of venen 16

- een opslagruimte voor gebruikte voertuigen of voor schroot aanleggen - grond gebruiken voor het plaatsen van één of meer verplaatsbare inrichtingen die voor bewoning kunnen worden gebruikt zoals: woon- en kampeerwagens, afgedankte voertuigen, tenten... - het gebruik van gebouwen wijzigen Er is geen vergunning vereist voor: - tijdelijke constructies op bouwplaatsen zoals: de schuilwagen voor arbeiders, voorzieningen voor de afvoer van water, lichte afsluitingen, heel kleine serres, vogelkooien... - het uitvoeren van de gewone onderhoud- en instandhoudingwerken aan een gebouw, wanneer men echter de afmetingen van de raamopening wijzigt, dient wel een vergunning aangevraagd te worden. Om de bouwvergunning te verkrijgen wordt door de architect een lijvig aanvraagdossier ingediend bij de gemeentelijke administratie.dit dossier omvat: - de aanvraag tot bouwvergunning opgesteld op de speciaal daartoe bestemde formulieren, die afgeleverd worden door de gemeente - een getuigschrift van de architect die belast is met de uitvoering en de controle van de plannen (in het attest vermeldt de architect op welke tabel van de Orde van Architecten hij staat ingeschreven of sinds wanneer hij de machtiging heeft bekomen) 17

- de situatie- en oriëntatieschetsen, de plannen met vlakken en doorsneden, de geveltekeningen, de details en aanduidingen ter verduidelijking van het ontwerp, en dit wordt ondertekend door de architect en de aanvrager - minimum zes foto's, in viervoud van het terrein en van de aanpalende bebouwing - de ingevulde statistische vragenlijsten - de isolatieberekeningen De gemeente kan soms nog aanvullende documenten eisen. Na overhandiging van het dossier aan de gemeentelijke administratie, ontvangt u een ontvangstbewijs. De architect staat in voor de volledige samenstelling en afhandeling van uw aanvraagdossier. De duur van de behandeling van het dossier? De tijdsspanne i.v.m. de behandeling van het dossier bedraagt gemiddeld drie maanden, maar kan in bepaalde gevallen tot een jaar oplopen. (vooral in de grote stedelijke agglomeraties zoals Brussel of Antwerpen)Wanneer u om één of andere reden een weigering ontvangt, voorziet de wet op de ruimtelijke ordening en stedenbouw de kans om in beroep te gaan bij de Bestendige Deputatie van de provincie, tegen het weigeren van uw bouwvergunning en dit binnen een termijn van 30 dagen. Het is ook mogelijk tegen de weigering van een bouwvergunning door de provincie in hoger beroep te gaan bij de koning. 18

Ook hier zal de architect uw beste partner zijn om u bij te staan. Tot slot is er nog een hoger beroep bij de Raad van State mogelijk. vermelden. De geldigheidsduur van de bouwvergunning? De bouwvergunning is twee jaar geldig. Het uitvoeringsdossier Wat heb ik nodig om mijn huis te bouwen? De uitvoeringsplannen Dit zijn meestal de aangevulde bouwaanvraagtekeningen, voorzien van de nodige detailtekeningen. Het lastenboek Het lastenboek bestaat uit een administratief (contractuele bepalingen met de aannemers, prijs, uitvoeringstermijn, boeten...) en een technisch gedeelte. Hierin geeft de architect een omschrijving van de werken en de richtlijnen voor de uitvoering ervan. Materiaalkeuze, kleur, dikte, de verwerking... worden ook weergegeven. Het is immers onmogelijk op de tekeningen deze volledige omschrijving te 19

Het lastenboek voorziet normaal ook een boetebeding voor achterstand bij de uitvoering, te betalen wanneer de aannemer de werken niet binnen de voorziene termijnen voltooit. De meetstaat Dit is een gedetailleerde opmeting van de te gebruiken materiële hoeveelheden. De meetstaat vergemakkelijkt de prijsopgave van de aannemers en voorkomt later discussies over wat wel of niet voorzien is. Deze meting wordt volledig in detail uitgeschreven en bij het lastenboek gevoegd en dient door de aannemer te worden gecontroleerd en aanvaard. Het inschrijvingsformulier Het inschrijvingsformulier is een samenvatting van de opmetingsstaat. De aannemer zal dit formulier gebruiken om zijn prijzen in te vullen. Het budget Bouwen is een sprong in het diepe, een avontuur op onbekend terrein dat een enorme investering van de bouwheer vraagt.als het idee om te gaan bouwen er eenmaal is, leeft de vraag hoe dat financieel te organiseren. Als je een goede architect kiest, bouwt hij uw huis volledig op maat, ook wat de financiële kant betreft. De kostprijs van een nieuwbouw, een verbouwing of een uitbreiding is in sommige gevallen het meest belangrijke aspect. Bouwen met een architect is de goedkoopste oplossing. 20

Het bouwen met een aannemer - zelfbouw Een mogelijke oplossing bestaat erin dat u zelf de handen uit de mouwen steekt en een groot of minder groot deel van de werken zelf uitvoert. Stel uzelf wel even de vraag: - Heb ik de nodige kennis om zelf aan de slag te gaan? - Welke werken kan ik zelf doen? - Heb ik voldoende tijd om de voorgenomen werken binnen een redelijke termijn af te werken? - Kan ik eventueel beroep doen op familie om bij te springen? Niet iedereen mag meewerken aan uw huis. Tenminste niet als u problemen met de BTW-diensten wil vermijden.in tegenstelling tot wat velen menen zijn de erelonen van de architect in het kader van zelfbouw, vaak veel hoger dan in het geval van een bouwwerk met een algemene aannemer. 21

De architect moet dan immers heel wat meer moeite doen om de opdrachtgever toe te laten perfect te begrijpen hoe hij het aan boord moet leggen om te bouwen.zelfbouwen impliceert het gebruik van eenvoudige uitvoeringstechnieken, die het mogelijk maken alleen, of vrijwel alleen te werken. Zelfbouw laat realisatie van ingewikkelde uitvoeringsdetails, die zorgvuldigheid, tijd en handenarbeid vergen toe, maar ze zijn zeer duur indien ze uitgevoerd worden door gespecialiseerde vakmensen. Het spreekt vanzelf dat de besparingen enorm groot kunnen zijn: u verdient immers voor uzelf een brutoloon, waarop noch belastingen, noch sociale zekerheid, noch BTW geheven worden. De erelonen van de architect De uitoefening van het beroep van architect is voorbehouden voor diegenen die lid zijn van de Orde van Architecten. Zo is het beroep van architect gereglementeerd en zijn haar leden aan een deontologie onderworpen. Deze reglementeringen hebben als doel de bouwheer te beschermen tegen misbruiken en onkunde. De Orde van Architecten vaardigt een aantal normen uit die kunnen gerespecteerd worden door de beroepsleden.de Orde van architecten gaat er dan ook van uit dat een architect erelonen aanrekent die hem de mogelijkheden geven zijn beroep in alle eerlijkheid uit te voeren en te voldoen aan alle plichten die de opdracht inhoudt. 22

Zodoende krijgt de architect een rechtvaardige vergoeding voor het werk dat hij op zich heeft genomen en voor de verantwoordelijkheden die daarmee gepaard gaan. De aanbesteding De aannemer Welke aannemer contacteren? De aannemer is verantwoordelijk voor de uitvoering van de werken binnen de vooropgestelde bouwtermijn. De keuze van de aannemer is van het allergrootste belang. Het is daarom aangewezen om aan meerdere aannemers een prijsopgave te vragen. U kan alle werken door één aannemer laten uitvoeren of u kan verschillende aannemers aanwijzen voor de verschillende facetten van de bouw (ruwbouw, buitenschrijnwerk, binnenschrijnwerk...)de meeste architecten gaan zelf enkele aannemers voorstellen met wie ze reeds samengewerkt hebben. Zo is de architect op de hoogte van de vakbekwaamheid en de werkwijze van deze aannemers. Een ander pluspunt is dat de architect de aannemer kent en vanuit die goede verstandhouding bepaalde problemen gemakkelijker kan bespreken of op bepaalde delicate momenten een extra inspanning kan vragen.de architect wordt geacht onafhankelijk te staan ten opzichte van de aannemer om de belangen van de opdrachtgever optimaal te kunnen verdedigen. 23

De lijst met aannemers kan aangevuld worden met een eigen keuze van aannemers of vaklui, die heel degelijk werk gepresteerd hebben bij vrienden, familie, kennissen... Ook hun ervaringen zijn nuttig als leidraad. Uiteindelijk zal de bouwheer de aannemer aanstellen.het is ook de taak van de architect na te gaan of de aannemer regelmatig geregistreerd is. Deze registratie wordt toegekend aan de aannemers in functie volgens verschillende criteria, waaronder de vaststelling dat de aannemer in regel is met de betaling van zijn sociale en fiscale bijdragen. Deze registratie is niet definitief verworven. Wanneer de registratiecommissie vaststelt dat de aannemer zijn fiscale en sociale verplichtingen niet langer nakomt, kan ze overgaan tot zijn schrapping. In de praktijk is het zo dat, al doet men een beroep op een geregistreerd aannemer, de enige zekerheid bekomt door inlichtingen te nemen vóór elke betaling, en dit door contact op te nemen met het Ministerie van Financiën. Een aannemer is niet verplicht zich te laten registreren, nochtans heeft hij er alle belang bij. Niet alleen voor zichzelf (creëert een goed imago voor zijn firma), vooral ten opzichte van zijn klanten.voor de bouwheer is het niet enkel interessant om mee samen te werken, het is in verschillende gevallen een praktische noodzaak. Zo kan u als opdrachtgever ernstige nadelen ondervinden wanneer u een beroep doet op een niet geregistreerd aannemer. 24

De meeste premies die worden toegekend in de bouwsector, zoals renovatie- en bouwpremies, zijn afhankelijk van de samenwerking met een geregistreerd aannemer. Op deze manier zal welomschreven fiscale aftrekbaarheid op een geldige wijze worden toegepast. Prijsopgave De ontvangen prijsopgaven controleren en advies geven aan de bouwheer. Bij het ontvangen van de "prijsopgaven" controleert de architect of ze beantwoorden aan de bepalingen van de plannen en de bestekken. Architect en bouwheer vergelijken samen de inschrijvingen en prijzen, en gaan na of de prijsopgaven administratief in orde zijn. Zo is het fout uitsluitend de kostprijs als keuzebepalend argument te hanteren.vakbekwaamheid, de reputatie van de aannemer, de referenties, de kwaliteit van de uitgevoerde werken, het verantwoordelijkheidsgevoel voor het respecteren van de termijnen en de solvabiliteit van het bedrijf spelen een zeer belangrijke rol. Het is aan te raden woningen te bezoeken, waar de aannemer aan het werk is geweest, en met de bewoners te praten over hun ervaringen.als basis voor een prijsopgave van de aannemer gelden de plannen, het lastenboek en de meetstaat die door de architect worden opgesteld. Als die niet duidelijk zijn, zal dit uiteraard zijn weerslag hebben op de prijsopgaven. 25

De aannemer moet in de prijsopgave vermelden op welke wijze zijn prijzen bepaald zijn.in geval van een "vastgestelde prijs" kent u op voorhand de totaalsom die u zal moeten betalen voor alle materialen en prestaties.bij een opdracht "volgens prijslijst" zijn enkel de eenheidsprijzen vastgelegd. Als de bouw beëindigd is, wordt aan de hand van die prijs uitgerekend hoeveel u moet betalen. Bij werken "in regie" maken bouwheer en aannemer afspraken over een bepaald uurloon en/of bepaalde vaste kosten. Op basis van wekelijkse of maandelijkse betaalstaten wordt dan de afrekening gemaakt. De materialen worden dan rechtstreeks door de aannemer of bouwheer besteld en betaald al dan niet zonder tussenkomst van de aannemer.het is niet altijd gemakkelijk om de kwaliteit van de materialen met elkaar te vergelijken, maar uw architect kan u daarbij nuttig advies geven. Als u de verschillende prijsopgaven vergelijkt, ga dan niet te zeer af op de totaalprijs. Kijk samen met uw architect na of de hoeveelheden wel kloppen en of er niets vergeten is. Neem nooit genoegen met een mondelinge overeenkomst! Enkel een schriftelijke overeenkomst tussen de twee partijen biedt voldoende garantie. Eén van de voordelen van bouwen met een architect is, dat de aannemer niet in de sfeer van een "eenmalige" klant zal werken, hetgeen zeker zowel in prijs als kwaliteit merkbaar zal zijn. 26