De economische kansen van de glastuinbouw Workshop - G. Datum 05 april 2011



Vergelijkbare documenten
Programma Kas als Energiebron

Welkom Uitreiking KIVI-NIRIA Speurwerkprijs 2007

Grenzen voor Luchtkwaliteit

Programma Kas als Energiebron

Grenzen voor Luchtkwaliteit

Geothermie en Glastuinbouw Partners voor een duurzame toekomst? Nico van Ruiten Amsterdam, 31 maart

Energietransitie in de Betuwse Bloem

ENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW

De ka(n)s voor energie: The Big Picture

GREENPORTKAS IN VOGELVLUCHT

Energietransitie Glastuinbouw en warmte

Visie op energie in de glastuinbouw

Optimaal gebruik van CO 2

eindrapportage consultancy Kennistrip WKK met WP eindrapportage consultancy betreft versie datum Auteur project

Aandacht voor bouw en techniek

Tuinbouw fossielvrij. Energiek Event 2018 Feije de Zwart, Bram Vanthoor. Wageningen University & Research, NL

Energievisie Glastuinbouw Bergerden/Huissen - Angeren

DUBO. Energiebesparing in het kantoorpand van HVL Dordrecht

Meerjarenafspraak Energietransitie Glastuinbouw

Aardwarmte voor de tuinbouw in gemeente Lingewaard

Economie van Het Nieuwe Telen

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility

AVR in de Energietransitie en Circulaire Economie

Verkenning energie en verduurzaming glastuinbouw Limburg. 20 februari 2019

Champignon kwekerij t Voske. Klimaatneutraal door Duurzame energie

Bleiswiijk d.d. 9 april Betreft: call voor (onderzoeks)projecten programma Kas als Energiebron 2015 / 2016

Tuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland. Lid stuurgroep Greenports Nederland

Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard

Agromere Serre. Glastuinbouw in de Stad. Beperkingen. Concepten. AVAG ledenvergadering 25 juni 2008 Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw

Helmonds Energieconvenant

Alleen Ga Je Sneller, Samen Kom je verder. Duurzame. warmte GREENHOUSE GEO POWER.

Sterke Greenport. Theo Duijvestijn, wethouder agribusiness. 29 oktober 2013

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd

Aardwarmtenetwerk Pijnacker

Duurzame Greenport Westland Oostland

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Rentabiliteit geconditioneerd telen

Productschap Tuinbouw Met Minder Meer. Helma Verberkt 26 juni 2012 Landelijke dag Roos

NEW BUSINESS. Guy Konings

ARN, uw duurzame innovatieve partner!

Presentatie LANS. Woensdag 25 oktober 2013 Innovatieworkshop Watermanagement in de Agro keten

WKO Uw grondwater is goud waard

Voor een florissante installatie

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren

PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST

Kansrijke WKO concepten

Goede middag. Ik ben Feije de Zwart en vanmiddag zal ik iets vertellen over de resultaten uit het project Tuinbouw Fossielvrij.

Wijziging Meerjarenafspraak Energietransitie Glastuinbouw

Energie meervoudig ruimtegebruik

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Belichting in de Glastuinbouw. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw energiek2020, 17 maart 2011

Demokwekerij Westland. Het tuinbouw innovatiecentrum. Seminar Curaçao

HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE

Symposium duurzaamheid Portaal. Nu aan de slag met het oog op toekoms7ge ontwikkelingen

Innovatienetwerk Nieuwe Energie Systemen (INES) Kies voor slimme technologie en bespaar energie

Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019

De chemie herstellen tussen agro en energie Speech, uitgesproken door Ruud Lubbers, bij de bijeenkomst Agro met energie verbinden, op 10 mei 2011.

Voordracht aan Provinciale Staten. van Gedeputeerde Staten. Watt anders, Energieagenda Ontwerpbesluit

Bijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas. Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse

WKO in duurzame gebiedsontwikkeling case Westland Ir. Marion Bakker SenterNovem

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

3/22/ SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. Energie besparing: Energie besparing:

Jaarplan Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag

50% energiebesparing door betere lichtbenutting

Programma Kas als Energiebron

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019

Verwarmen en koelen met de zon

Glastuinbouw Koploper Energie Besparen Versnellingsplan voor Het Nieuwe Telen

Ontwerp Gezonde Systemen

Raadsakkoord energietransitie. April 2019

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

: Nationaal Platform Zwembaden : de heer Niels de Jong Datum verslag : 3 november 2009 Onderwerp : Verslaggeving managersmeeting

Van gas los! Dialoog In een breder perspectief: Klimaatakkoord Landbouw en Landgebruik Huidige situatie Opgave Klimaatakkoord Ambitie Glastuinbouw

Workshop J De kracht van een klimaatfonds. 05 april 2011

Glastuinbouw van Koploper naar Kampioen Energie Besparen Plan van aanpak Innovatie doorbraken energiebesparing en duurzame energie

Presentatie Nieuwe energie voor het klimaat

Westlandse kassen verwarmen en koelen hele woonwijk

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Voorsprong met mineralen

Aardwarmteproject in Koekoekspolder (Overijssel)

Goedkoopste alternatief op dit moment De grond onder de molens is gewoon te gebruiken Eigen coöperatie mogelijk (zelfvoorziening)

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug

Energietransitie Glastuinbouw en warmte

Het Nieuwe Telen Ines

Passen duurzame ontwikkelingen binnen het vergunningenbeleid anno 2008

Illustratie VESTA. energiemodel gebouwde omgeving. Ruud van den Wijngaart Rob Folkert. Workshop energiebesparing gebouwde omgeving 26 mei 2011

Startnotitie Energietransitie. November 2018

Geothermie. traditioneel energiebedrijf?

Totaal aantal pagina s 4 Zoetermeer d.d. 4 april Betreft: call voor (onderzoeks) projecten programma Kas als Energiebron 2014 / 2015

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Het kan minder! ing. P. Hameetman

Het Nieuwe Telen Potplanten

Energy Solution Development Case: 7 Square Endeavour

Presentatie Pioneering 27 september 2011

Biomassa: realistisch doel of niet?

Innovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen

Biomassa WKK in de glastuinbouw

Verbruik van duurzame energie,

Transcriptie:

De economische kansen van de glastuinbouw Workshop - G Datum 05 april 2011

EMT debat 5 apr. 2011 Stef Huisman & Sjaak Bakker

Economisch belang glastuinbouw Glastuinbouw Ned - Groente & Bloemen Areaal 10.000 ha Bedrijven 5800 Productie waarde 7 miljard Aandeel totale agro productie: 40% Exportwaarde 14 miljard Glastuinbouw Rivierenland areaal 700 ha bedrijven 600 werkgelegenheid 5500 fte 3

communicatie

Glastuinbouw en energie Belangrijke energieverbruiker Werkt aan energie efficiëntie Innovatief Nadert energiedoelen Nog te weinig duurzame energie Huidige wereld energiesituatie 5

Energie kansen en problemen Duurzame energie Kernenergie 6

Gebruikte energietechnieken Optimalisatie CV installatie CO 2 installatie Schermen Klimaat automatisering Warmte Kracht koppeling 7

Stroomproductie centraal decentraal WK glastuinbouw benut alle producten Glastuinbouw als grote speler op de Energiemarkt Net-onbalans opvangen

Nieuwste energietechnieken Energieproducerende kas Het nieuwe telen Bergerden energie & water Biomassa centrale Geo thermie Groen en glas Energielevering omgeving 9

Tuinbouwkassen zijn zonnecollectoren EnergieProducerende Kas Energie oogsten in de zomer Lange termijn energieopslag Hergebruik energie in de winter Optimaliseren klimaat in de kas Zonnewarmte = 100 m 3 gas/m 2 Gebruiker 40 C Warmte productie Elektra WP pompen etc. Warmtebehoefte kas Kleilaag Opslag in zandlaag (Aquifer)

Koude Warmte Opslag Kei probleem In de bodem Bronput Bron boren

Grote effecten op de teelt Anthurium Saxo en Dracaena Surprise EPK Referentie EPK Referentie

Ambitie glastuinbouw 2020 Convenant Schone & Zuinige Agrosectoren 45 % minder CO2-emissie t.o.v. 1990 Verbetering e-efficiency met 2 % per jaar 20 % duurzame energie & Klimaatneutraal bij nieuwbouw Economisch rendabel Leverancier van warmte en elektriciteit

Innovatie- en actieprogramma glastuinbouw voor realiseren v d ambities v h Convenant Samenwerking tussen: LTO Glaskracht Ned. Productschap Tuinbouw Ministerie EL&I En vele anderen toeleverende industrie, kennisinstellingen, adviesbureaus, groeiservice, provincies, gemeenten,... 14

Programma Kas als Energiebron Eén integrale aanpak met 7 transitiepaden: Energie besparen Duurzame energiebronnen Fossiele energie efficiënt inzetten Overig Teeltstrategieën Zonne-energie Geconditioneerd telen: energie besparen en duurzaam

Het Nieuwe Telen Opdracht aan de onderzoekers: Combineer huidige teeltwijze en kennis geconditioneerd telen Zet plant en teelttechniek centraal Teeltconcept substantieel energiezuiniger maken bij minimaal gelijke productie In stappen in te voeren, ook op bestaande bedrijven

Het Nieuwe Telen

Het Nieuwe Telen: stand van zaken

Het Nieuwe Telen: stand van zaken

Bedrijvenclusters 20 tot 30 ha glas clusteren met gezamenlijk facilitair bedrijf

Meer duurzame innovaties glastuinbouw Het principe regen Gietwatervoorziening kas kas dagvoorraad open sloot infiltratiebassin distributieleiding gietwater

Biomassavergisting & glastuinbouw Zeer goede combinatie Biogas opwerken tot aardgaskwaliteit CO 2 benutting in de kassen Reststroombenutting vanuit & voor glastuinbouw

Aardwarmte voor tuinbouw? Risico boring groot Door clustering ook voor kleinere bedrijven

Groen en glas Duurzaam comfortabel speciaal

Kansen voor de glastuinbouw Lichte frisse en vooral groene woningen kantoren scholen

Energielevering aan de omgeving? Warmtelevering aan woonwijk Bergerden voor Arnhem & Nijmegen Win Win situatie 26

Informatie en contact www.greenportarnhemnijmegen.nl Dank voor uw aandacht