Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36406 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kraima, Anne Charlotte Title: New insights in pelvic anatomy and implications for radical nerve-sparing pelvic surgery. From microscopy to a virtual 3D anatomical atlas Issue Date: 2015-11-17
18 List of publications
288 Chapter 18
Journal publications Kraima AC, West NP, Treanor D, Magee DR, Roberts N, van de Velde CJ, DeRuiter MC, Quirke P, Rutten HJ. The anatomy of the perineal body in relation to abdominoperineal excision for low rectal cancer. Colorectal Disease in press. Kraima AC, West NP, Treanor D, Magee DR, Bleys RL, Rutten HJ, van de Velde CJ, Quirke P, DeRuiter MC. Understanding the surgical pitfalls in total mesorectal excision: investigating the histology of the perirectal fascia and autonomic nerves. Eur J Surg Oncol in press. Kraima AC*, Kleppe M*, Kruitwagen RFPM, van Gorp T, Smit NN, van Munsteren JC, DeRuiter MC. Understanding lymphatic drainage pathways of the ovaries to predict sites for sentinel nodes in ovarian cancer. Int J Gynecol Cancer 2015; 25(8): 1405-1414. Kraima AC, West NP, Treanor D, Magee DR, Rutten HJ, Quirke P, DeRuiter MC, van de Velde CJ. Whole mount microscopic sections reveal that Denonvilliers fascia is one entity and adherent to the mesorectal fascia; implications for the anterior plane in total mesorectal excision? Eur J Surg Oncol 2015; 41(6): 738-745. Kraima AC*, van Schaik J*, Susan S, van de Velde CJ, Hamming JF, Lakke EA, DeRuiter MC. New insights in the neuroanatomy of the human adult superior hypogastric plexus and hypogastric nerves. Auton Neurosci 2015;189:60-67. Kraima AC*, Derks M*, Smit NN, van Munsteren JC, van der Velden J, Kenter GG, deruiter MC. Lympathic drainage pathways from the cervix uteri; implications for radical hysterectomy? Gynecol Oncol 2014; 132(1):107-113. Kraima AC, Smit NN, Jansma D, Wallner C, Bleys RL, van de Velde CJ, Botha CP, DeRuiter MC. Toward a highly-detailed 3D pelvic mode: approaching an ultra-specific level for surgical simulation and anatomical education. Clin Anat 2013;26(3)333-338. Kraima AC, Derks M, Smit NN, van de Velde CJ, Kenter GG, DeRuiter MC. Careful dissection of the distal ureter is highly important in nerve-sparing radical pelvic surgery: a 3D reconstruction and immunohistochemical characterization of the vesical plexus. Submitted. Kraima AC, West NP, Treanor D, Roberts N, Magee DR, Smit NN, van de Velde CJH, DeRuiter MC, Rutten HJ, Quirke P. The role of the longitudinal muscle in the anal sphincter complex: implications for low rectal and anal pathology. Submitted. 18 List of publications 289
Kraima AC*, Smit NN*, Jansma D, Eisemann E, Park HS, Chung MS, West NP, Quirke P, Rutten HJ, van de Velde CJH, Vilanova A, DeRuiter MC. A novel 3D virtual anatomical atlas: taking the next step in enhancing surgical anatomical education and patient-specific clinical guidance. Submitted. Kraima AC, Rutten HJ, van de Velde CJ, DeRuiter MC. Two centuries of conflicting anatomical and surgical descriptions of Denonvilliers fascia: a historical review. Submitted. * authors contributed equally to this work Textbook publications Lang MM, Kraima AC, van de Velde CJ. What is cancer of the rectum? In: Multidisciplinary Management of Rectal Cancer Questions and Answers 2nd edition, Springer. In press. Kraima AC, DeRuiter MC. What is the anatomical relationship of the nerves in the pelvis? In: Multidisciplinary Management of Rectal Cancer Questions and Answers 2nd edition, Springer. In press. Kraima AC, Quirke P, DeRuiter MC, van de Velde CJ, Rutten HJ. Will the extralevator approach for low rectal cancer become the new gold standard? Pitfalls of a technique from the anatomical perspective. In: Multidisciplinary Management of Rectal Cancer Questions and Answers 2nd edition, Springer. In press. Conference proceedings Kraima AC, West NP, Treanor D, Magee DR, Roberts N, van de Velde CJ, DeRuiter MC, Quirke P, Rutten HJ. The anatomy of the perineal body in relation to abdominoperineal excision for low rectal cancer. J Path, in press. Kraima AC, West NP, Treanor D, Roberts N, Magee DR, Rutten HJ, Quirke P, DeRuiter MC, van de Velde CJ. Whole mount sections reveal that Denonvilliers fascia is one entity and adherent to the mesorectal fascia; implications for the anterior plane in total mesorectal excision? J Path, in press. Kraima AC, West NP, Treanor D, Roberts N, Magee DR, Smit NN, van de Velde CJ, DeRuiter, Rutten HJ, Quirke P. The three-dimensional anatomy of the anal sphincter complex and its relevance to low recta land anal pathology. J Path, in press. 290 Chapter 18
Kraima AC, Smit NN, Jansma D, West NP, Quirke P, Rutten HJ, Vilanova A, van de Velde CJ, DeRuiter MC. The virtual surgical pelvis: a highly-detailed 3D pelvic model for anatomical education and surgical simulation. Eur J Surg Oncol 2014; 40(11), S32. Kraima AC, Derks M, Kenter GG, Rutten HJ, van de Velde CJ, DeRuiter MC. Careful dissection of the distal ureter in radical pelvic surgery is highly important: a reappraisal for the vesical plexus. Eur J Surg Oncol 2014; 11(40), S107. Kraima AC, van Schaik J, Rutten HJ, Lakke EA, van de Velde CJ, DeRuiter MC. New insights in the neuranatomy of the superior hypogastric plexus: implications for total mesorectal excision. Eur J Surg Oncol 2014; 11(40), S19. Kraima AC, Derks M, van Munsteren JC, van der Velden J, Kenter GG, DeRuiter MC. Pelvic lymphatic drainage pathways in relation to the autonomic nerves: implications for radical hysterectomy. Eur J Cancer 2013; 49:S717-S718. Kraima AC, Derks M, Rutten HJ, van de Velde CJ, DeRuiter MC. An immunohistochemical study on fetal pelves reveals sensory-autonomic pathways in relation to dissection planes for total mesorectal excision. Eur J Surg Oncol 2012; 38(9): 841. Smit NN, Kraima AC, Jansma D, DeRuiter MC, Botha CP. A unified representation for the model-based visualization of heterogeneous anatomy data. EuroVis Short Papers 2012; 85-89. Smit NN, Kraima AC, Jansma D, DeRuiter MC, Botha CP. The unified anatomical human (beta): model-based representation of heterogeneous anatomical data. Proceedings of the 3D Physiological Human (3DPH) Workshop, CASA 2012. Smit NN, Kroes T, Kraima AC, Jansma D, DeRuiter MC, Valstar ER, Botha CP. Towards declarative medical visualization. Proceedings of the Eurographics workshop on Visual Computing for Biology and Medicine, 2012. 18 List of publications 291
19 Dankwoord
294 Chapter 19
Dit proefschrift heeft niet tot stand kunnen komen zonder de hulp en bijdrage van een aantal mensen, in het bijzonder mijn beide promotors professor M.C. de Ruiter en professor C.J.H. van de Velde. Beste professor de Ruiter, beste Marco, je hebt mij geleerd om een goede, kritische wetenschappelijke vraag te stellen en die te beantwoorden. Ik wil je bedanken voor jouw vertrouwen, de kansen die je mij hebt gegeven, je nimmer aflatende steun en de manier waarop je jouw interesse in de anatomie hebt overgedragen aan mij. Beste professor van de Velde, beste professor, bedankt voor de kans die u mij gaf om met zeer weinig wetenschappelijke ervaring aan dit onderzoek te beginnen. Ik heb heel veel geleerd van uw inzicht in de wetenschappelijke en klinische vooruitgang van de chirurgie, en de kritische blik daarop, wat essentieel is geweest bij het tot stand komen van dit proefschrift. Beste dr. Vilanova Bartoli, beste Anna, de vele medisch-technische discussies hebben ervoor gezorgd dat we uiteindelijk hetgeen hebben bereikt wat we wilden: een virtueel 3D patiëntspecifiek bekkenmodel. Beste dr. Botha, beste Charl, zonder jouw enthousiasme en innovatieve ideeën kon het project niet van start gaan. Ondanks de vrij korte samenwerking was het toch een hele waardevolle. Beste professor Rutten, beste Harm, u bent nauw betrokken geweest bij het tot stand komen van dit proefschrift. De fascinatie die u als chirurg heeft voor de anatomie werkt aanstekelijk. Door uw kennis en ervaring kon ik in Leeds het rectum bestuderen, juist op die punten waar die chirurgisch meer opheldering behoeft. De leden van de promotiecommissie professor C.A.M. Marijnen, professor R. Beets-Tan, professor R.L.A.W. Bleys en dr. A.L.Vahrmeijer, wil ik bedanken voor het kritisch beoordelen van de wetenschappelijke inhoud van mijn proefschrift. Dear professor Quirke, dear Phil, thank you for giving me the opportunity to work with you in Leeds. It has been an extremely valuable experience to me. You shed light on those aspects of research I would not have looked at otherwise, and helped me to really interpret results and how these could be of value to clinicians. Dear Nick West, it has been good to work with you; perhaps the week of non-stop slide scanning was the best. 19 Dankwoord 295
All other colleagues from level 4: thank you for the pleasant time in Leeds, helping me with producing and scanning the enormous amounts of slides, giving me mental support to persist in doing this, and introducing me to the wonderful country and cultural habits of England. Beste Noeska, we zijn de afgelopen jaren echt partners in crime geweest en vonden telkens nieuwe energie om ons project door te zetten en vorm te geven. Bedankt voor alles. Beste Daniel, naast jouw soepele manier van zaken doen met Zuid-Korea, was jouw vrolijkheid onmisbaar de afgelopen vier jaar. Ik ben erg blij dat jij mijn paranimf bent. Beste Bert, mijn promotietijd was lang niet zo leuk geweest zonder jou. Bedankt voor het geduldig aanleren van allerlei verschillende lab-technieken en de gezelligheid die daarmee gepaard ging. In Memoriam: Beste Jan, ik luister vaak naar somebody will know someday en denk dan terug aan de fantastische tijd op het lab met zoveel humor en goede muziek. Je hebt als persoon diepe indruk op mij gemaakt en ik zal je nooit vergeten. Tim, Emmeline, Rebecca, Sabine, Sjoerd, en Heiko, dank voor de fantastische tijd. Kamer T1-52 zal nooit meer hetzelfde zijn. Marlies Baardman, Marloes Derks en Marjolein Kleppe, dank voor jullie support al snijdende en plakkende. Giorgios and Marcello, the Greek and Portuguese spirit that you brought to the Anatomy department were really delightful. Marcus, you helped me fighting my nostalgia when I came back from Leeds. Collegae van de afdeling Anatomie & Embryologie en collegae-onderzoekers van de afdeling Heelkunde, dank voor al jullie hulp, alle gezelligheid en de geweldige congressen, chirurgendagen en skirurgie s. Jan van Schaik en professor Jaap Hamming, het belang van zenuwsparend opereren reikt verder dan de oncologische chirurgie. Jan, ik ben blij dat wij mede dankzij Jänig de eersten zijn die kwakzalverij in een positief daglicht hebben weten te stellen. Dr. Ko van der Velde, professor Gemma Kenter, dr. Toon van Gorp en professor Roy Kruitwagen, dank voor jullie input en de prettige samenwerking. 296 Chapter 19
Vrienden en vriendinnen, jullie vriendschap is van onnoembare waarde voor mij. Ik lever liever in op het aantal uren slaap, dan dat ik ook maar een greintje van de gelukkige momenten met jullie mis. Familie in Nederland en Italië, dank voor jullie steun. Een speciaal woord van dank gaat uit naar Kapitein Rob, aan wie ik mijn eerste kennismaking met de thorax, het abdomen en een toxisch megacolon te danken heb. Lieve Joost, jij wordt misselijk bij het horen van het woord maag-darm kanaal terwijl ik dan juist op het puntje van mijn stoel ga zitten. Behalve dit, zijn wij vier handen op één buik. Ik vind het super leuk dat jij mijn paranimf bent. Lieve mama en papa, jullie zijn trots op mij, maar ik ben heel erg trots dat jullie mijn ouders zijn. Jullie geven de beste adviezen ter wereld en staan altijd voor mij klaar. 19 Dankwoord 297
20 Curriculum Vitae
300 Chapter 20
Anne Charlotte Kraima was born at 2 March 1985 in Zwolle, the Netherlands. At the age of 5, she moved with her parents to Alphen aan den Rijn, where she grew up and attended high school. In 2004, she was accepted into the University of Amsterdam to study medicine. As being part of her study, she did a 6-month scientific internship at the Sant Orsola-Malpighi Hospital in Bologna, Italy and a 3-month clinical internship in surgery at the Tygerberg Hospital in Cape Town, South Africa. In april 2011, she obtained her medical degree (artsexamen cum laude). Shortly after, she started this Ph.D. project under the supervision of Professor M.C. DeRuiter (Clinical Anatomy) and Professor C.J.H. van de Velde (Oncological Surgery) at the Leiden University Medical Center in Leiden. The project involved a close collaboration with the Computer & Visualisation group at the department of Intelligent Systems, Delft University of Technology (supervisor: dr. A. Vilanova Bartoli). From March to August 2014, she worked as a research fellow at the Leeds Institute of Cancer and Pathology, University of Leeds in the United Kingdom. Under the supervision of Professor P. Quirke (Pathology) she studied the histological anatomy of the rectum in human adult cadaveric pelvic exenteration specimens. In May 2015, she finished her Ph.D. project and started working as a surgical resident (ANIOS chirurgie) at the Flevo Hospital in Almere (opleider: dr. P.C.M. Verbeek). 20 Curriculum Vitae 301