FACULTEIT GODGELEERDHEID PERMANENTE ONDERWIJSCOMMISSIE SINT-MICHIELSSTRAAT 4 BE-3000 LEUVEN KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN LEUVEN 31 december 2010 VERSLAG 3 december 2010 13-15u Cove 02.16 Leden Aanwezig: L. Beernaert, D. Bosschaert, E. Claes, Y. De Maeseneer, A. Dillen (verslaggever), W. Francois, M. Grouwels, J. Haers, J. Heiremans, D. Kenes, T. Leesen, B. Lemmelijn, A. Liégeois, B. Maertens, G.-J. Monteyne, D. Pollefeyt, L. Tack, G. Van Belle, Nicolas Vancayzeele, S. Van den Branden, G. Vanderschaeghe, P. Van Hecke (programmadirecteur), H. Warnink. Afwezig m.k.: B. Broeckaert, J. Cockx, C. De Wilde, M. Lamberigts, G. Miseur, J. Verheyden. Verslag Bij het verslag (pagina 3) wordt opgemerkt dat de afspraken gemaakt over de methodische oefeningen in het kader van het opleidingsonderdeel Inleiding in het Christendom en de christelijke theologie ondertussen ook op Toledo verschenen zijn (onder andere toevoeging van de vereiste om deel te nemen aan de sessies bij herhaaldelijke onwettelijke afwezigheid kan men niet slagen voor het opleidingsonderdeel, uitleg over de interne puntenverdeling (verhouding aanwezigheid (1 punt), opdrachten (9 punten), toets (10 punten)) wordt toegevoegd. De studenten merken bij pagina 3 op dat ze enkel akkoord zijn met de invoering van de originaliteitsverklaring bij de masterproef als aan alle voorwaarden zoals opgesomd in het verslag, voldaan is. De programmawijzigingen in verband met de master WIDR werden reeds op de faculteitsraad goedgekeurd. W. François merkt op dat ook brochures (waarvoor moest betaald worden) werden uitgedeeld tijdens Refo 500 (pagina 5) Het verslag wordt goedgekeurd. 2. Mededelingen * Tussentijdse toets Op de vorige vergadering werd verslag uitgebracht van de tussentijdse toets Inleiding OT/NT. Deze toets was bij de meeste studenten zeer positief. De resultaten op de tussentijdse toets voor Geloof en Ethiek waren minder hoog. Twee van de zeventien generatiestudenten waren geslaagd, vijf van de
negen van de studenten uit de verkorte bachelor waren geslaagd. 26% van de studenten die had deelgenomen aan deze tussentijdse toets was geslaagd, wat vrij laag is. Dit stimuleert studenten om voor dit vak bijzondere aandacht te hebben. Deze cijfers zijn vergelijkbaar met de cijfers van andere jaren. De tussentijdse toets voor Inleiding tot de wijsbegeerte werd door de studenten en de docent als positief ervaren: studenten werden gerustgesteld en hebben ook onmiddellijk feedback gekregen op het examen. De docent overweegt om een nabespreking voor iedereen te organiseren. De tussentijdse toets voor Inleiding tot de islam was bezig op het moment van de vergadering. Docentenevaluatie De onderwijscel heeft vergaderd over de docentenevaluatie. De resultaten zijn in het algemeen excellent of zeer goed. De docenten worden over het eindoordeel ingelicht en indien er aanbevelingen zijn, worden deze doorgegeven aan de docent. Tijdens de volgende vergadering komt er een meer algemeen verslag. 3. Tweejarige master Er komt in 2014 een tweejarige master, die rollend zal ingevoerd worden. De SLO zal integraal ingedaald worden in de master, en zal mogelijk minder dan 60 studiepunten omvatten hiervoor zijn we afhankelijk van algemene bepalingen rond de SLO. 4. Hervorming bachelor & programmahervormingen masteropleiding We moeten voor 15 februari aanpassingen aan de bachelor invoeren met het oog op de invoering van de tweejarige master. Hiervoor zal mogelijk een extra vergadering worden ingelast. Er is het voorstel om binnen de bachelor een aantal minores in te voeren. Dat voorstel vloeit voort uit een vraag aan het HIW in verband met doorstroming van studenten met een master in de Godgeleerdheid en een daaropvolgend voorstel vanuit het HIW om een soort minor in te voeren in de bachelor die de overstap naar filosofie zou vergemakkelijken. Er zijn voorstellen van minores van 30 studiepunten en van 60 studiepunten, en ondertussen werd ook over minores omtrent andere disciplines (bijvoorbeeld religiestudie) gedacht. Hierover moet nog verder gepraat worden. Een aantal voorstellen omtrent de hervorming van de bachelor liggen reeds duidelijker voor. Er is het voorstel om de scriptie 1 te schrappen, omdat de masterthesis verlengd zal worden. Er moet verder nagedacht worden over het aantal studiepunten van de bachelorscriptie (nu scriptie 2) (10, 8, 6,?). Verder stelt de POC voor om het opleidingsonderdeel Methodology of empirical research wat nu een keuzevak is in de master - naar de bachelor te verplaatsen. Er zou dan een Nederlandstalige variant moeten zijn voor het Engelstalige master-vak. Dit wordt nagevraagd bij de docent. Er zullen ook een aantal extra filosofievakken opgenomen moeten worden in de bachelor (als keuzevakken). Tijdens de vorige vergadering werden reeds filosofische opleidingsonderdelen besproken, maar ondertussen blijkt dat de opleidingsonderdelen die men in filosofie verwacht, andere zijn dan degene die vorige vergadering werden voorgesteld met het oog op de STB. Het voorstel is om de OPO s Logica en Wetenschapsfilosofie toe te voegen aan het bachelorprogramma en om Natuurfilosofie (master) opnieuw te schrappen. Op die manier zijn de staatsrechtelijke programma s en de STB goed op elkaar afgestemd, en is een vlotte overgang naar filosofie eveneens mogelijk. Verder wordt ook voorgesteld om Historische inleiding in de wijsbegeerte toe te voegen aan het bachelorprogramma. Mogelijk komt dit opleidingsonderdeel in de toekomst ter vervanging van Hedendaagse wijsbegeerte. Ook Algemene moraalfilosofie wordt toegevoegd. Verder staat de POC achter het voorstel voor om het opleidingsonderdeel Liturgiewetenschappen en sacramentenleer uit de bachelor van naam te veranderen: Liturgie en sacramenten. De redenen voor deze naamsverandering betreffen een relatieve onduidelijkheid over de huidige titels van de vakken en een stroomlijning van de verschillende vakken door de opleiding heen. 3 DECEMBER 2010, 13-15 UUR 2/6
Ook voor de master is de poc akkoord met naamsveranderingen: A04B7A Seminarie Sacramentologie en liturgiewetenschappen wordt Seminarie liturgiewetenschappen en sacramententheologie en A07C0A Sacramentologie en liturgiewetenschappen wordt Liturgie- en sacramententheologie Er wordt een grondige wijziging in het masterprogramma voor de opleidingsonderdelen OT voorgesteld. De huidige samenstelling van de groep docenten OT is veranderd, wat ook andere specialisaties met zich meebrengt. Er is onder andere meer aandacht voor buitenbijbelse teksten. Verder is het belangrijk om verschillende methodische en hermeneutische invalshoeken aan bod te laten komen in relatie tot teksten uit het gehele Oude Testament. Op die manier kunnen studenten die slechts één opleidingsonderdeel uit Bijbel (OT) volgen toch een vak volgen dat een zekere verdieping inhoudt. Er worden nu ook meer synchrone benaderingen geprogrammeerd en er is meer aandacht voor contextualiteit (daarbij wordt onder andere verwezen naar de lezing van F. Segovia over diversiteit tijdens het voorbije academiejaar). Doordat er meer aandacht is voor de methodiek worden studenten beter voorbereid op zelfstandig onderzoek en wordt de kritische zin gestimuleerd. Er is meer garantie op een verdere vorm van onderzoeksgebaseerd onderwijs. De specialisatiecolleges en de seminaries zijn vooral bedoeld voor studenten die de major Bijbel volgen, de andere colleges staan open voor iedereen. Het voorstel betreft volgende vakken (met nieuwe vakcodes). Theologische en godsdienstwetenschappelijke colleges (vierde jaar, Ned. en Eng.) Contextuele benaderingen in de exegese van het Oude Testament Een literatuurwetenschappelijke en hermeneutische benadering van het Oude Testament vertrekkende vanuit recente synchronische methoden, met uitdrukkelijke aandacht voor postmoderne, contextuele benaderingen en zowel de complementariteit als het contrast met de diachrone onderzoeksmethoden. Teksten en Religie in de Tweede Tempeltijd: Sociaal-religieuze benadering Dit opleidingsonderdeel geeft een historisch, sociaal-religieus en thematisch overzicht van die periode van het Jodendom (van ca. 500 voor tot 200 na Chr) waarin het Oude Testament geleidelijk aan vorm kreeg en waarin het Christendom ontstond. Het behandelt onder andere het proces van canonisering van het Oude Testament, de Dode-Zeerollen en de Joodse achtergrond van het Nieuwe Testament. Seminarie (vierde en vijfde jaar, Ned. en Eng.) Tekstkritiek van het Oude Testament De methodiek van concreet tekstkritisch onderzoek wordt aangeleerd door begeleide zelfwerkzaamheid op te bouwen rond perikopen van beperkte omvang. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar het dynamische karakter van de tekstontwikkeling in het Oude Testament. Specialisatiecollege (vierde en vijfde jaar, Ned. en Eng.) Teksten en tekstgeschiedenis van het Oude Testament Studie van de oudtestamentische teksten vanuit 1) hun materiële overlevering (tekstkritiek), 2) de daarmee onlosmakelijk verbonden inhoudelijke en literaire ontwikkeling (redactiekritiek) en 3) de doorwerking en het gebruik van die teksten in hun historische én hedendaagse context (theologische interpretatie). Onderzoekscolleges (vijfde jaar en eerste doctoraatsjaar, enkel Eng.) Biblical Poetry Starting from a synchronic point of view, this research course will focus on the literary, linguistic and semantic analysis of Old Testament poetic pericopes. In this respect, the Biblical text will be studied simultaneously on the basis of the original text and its modern translation. Special Issues in the Study of Second Temple Period This research course will focus, from a religious studies point of view, on special themes, such as the scripturalization of religion, purity, afterlife, sectarianism, or messianism, in the texts and religion of the Second Temple Period. De studenten zijn zeer positief over dit voorstel. 3 DECEMBER 2010, 13-15 UUR 3/6
G. Van Belle stelt de vraag of onder contextuele benaderingen ook intertekstuele benaderingen vallen. Dit wordt bevestigd. In alle opleidingsonderdelen wordt de hoogste wetenschappelijkheid nagestreefd, ook bepaalde contextuele benaderingen worden met een kritische blik bekeken. De vicedecaan stelt voor om te lange titels te vermijden (Teksten en Religie in de Tweede Tempeltijd: Sociaal-religieuze benadering, hier kan best de ondertitel weggelaten worden), zowel in het Nederlands als in het Engels. De onderzoekseenheid voorziet een eerste versie van de syllabusteksten tegen na de kerstvakantie, zodat deze aan de universiteit kunnen worden doorgegeven tegen 31 januari. De programmadirecteur dankt B. Lemmelijn voor de presentatie en de grondige voorbereiding. Het voorstel kan op grote instemming rekenen. 6. Plagiaatsverklaring/originaliteitsverklaring Er ligt een Engelstalige versie van een plagiaatsverklaring voor. Dit document moet in het Nederlands vertaald worden, maar alvorens het te vertalen moet het document eerst inhoudelijk bekeken worden. In het Engels staat voorlopig vermeld dat dit document bedoeld is om bij verschillende werkstukken gevoegd te worden. Nederlandstalig Sommigen zien deze verklaring hetzij als een motie van wantrouwen, hetzij als een vorm van betutteling van studenten. Deze visies worden uitgebreid besproken en de bedoeling van het document ( originaliteitsverklaring ) wordt verder toegelicht. De hoofdbekommernis van een dergelijk document is de optimale sensibilisering en begeleiding van studenten en docenten rond het probleem van plagiaat. Er wordt een dubbele beweging voorzien. Naast dit document en de sensibilisering rond plagiaat, wordt er extra aandacht besteed aan plagiaatspreventie binnen de methodische sessies en wordt nagekeken of er in de richtlijnen aanvullingen nodig zijn. Dr. Stef Van den Branden zal zich uitdrukkelijk met deze thematiek bezighouden. Dit document is niet bedoeld als motie van wantrouwen. Het is wel een duidelijke engagementsverklaring dat de student aandacht heeft voor plagiaat. Het document zelf verandert de beoordeling van professoren niet er wordt altijd gelet op plagiaat. Dit document maakt studenten meer attent voor het belang hiervan. Het Engelstalige document is gemaakt op basis van buitenlandse voorbeelden. In heel wat buitenlandse universiteiten is een dergelijk document zeer normaal. Er wordt gevraagd of het niet kan ingevoerd worden voor de K.U.Leuven als geheel, maar dat is niet zo eenvoudig. De studenten begrijpen de logica, maar zijn bang dat de verklaring niet het gewenste effect heeft en mogelijk tot een vorm van plagiaatsparanoia leidt. Heel wat studenten zijn bang om plagiaat te plegen en hebben het gevoel hier nog niet de juiste ondersteuning bij te krijgen. Ze vragen om een nog duidelijkere omschrijving van wat plagiaat is. Een aantal professoren merken op dat het niet de bedoeling is om een heksenjacht te organiseren en dat doorgaans enkel de meest flagrante vormen van plagiaat ernstig bestraft worden. Met gevallen in de grijze zone wordt in de examencommissie prudentieel omgegaan. Door meer informatie te geven hoopt de faculteit ook de angst weg te nemen. Door de invoering van de originaliteitsverklaring zal de faculteit zich nog meer verplicht voelen om bijzondere aandacht te besteden aan de preventie van plagiaat, doordat promotoren en studenten hierop attent gemaakt worden, doordat er meer aandacht zal komen voor de methodische sessies, enzovoort. Er zal verder moeten nagegaan worden hoe plagiaat besproken wordt in de methodische sessies en welke informatie tot nu toe gegeven werd. De studenten wijzen erop dat ze niet akkoord gaan met de invoeren van de zogenaamde originaliteitsverklaring als ze niet zeker zijn van goede begeleiding, opvolging en informatie rond plagiaat. Studenten vragen of het mogelijk is om bij het indienen van het thesisonderwerp een intentieverklaring af te leggen in plaats van een originaliteitsverklaring bij het indienen van de thesis. Dit is niet mogelijk, omdat dat eerste weinig betekenis heeft. Het gaat niet enkel over de intentie om geen plagiaat te plegen. 3 DECEMBER 2010, 13-15 UUR 4/6
De originaliteitsverklaring kadert binnen de vraag van de universiteit om meer aandacht te hebben voor een toetsbeleid en voor kwaliteitszorg. Er wordt voorgesteld om het document te veranderen met volgende wijzigingen: - Opnemen van een uitdrukkelijke omschrijving van plagiaat in verwijzing naar de richtlijnen - Oplijsten van de mogelijke sancties - Enkel van toepassing voor masterproef (de student voegt het, ondertekend, zelf bij elk ingebonden exemplaar bij). - De formulering rond Turnitin wordt aangepast (bedoeld is dat de Faculteit Turnitin gebruikt als een van de manieren om plagiaat op te sporen). - Het deel over de studietrajectbegeleider kan geschrapt worden. - Op deze manier, als een dergelijke nieuwe versie van de tekst (in het Nederlands) gemaakt wordt en als extra aandacht zal gaan naar begeleidingssessies, wordt het principe van de originaliteitsverklaring goedgekeurd. In het licht van deze bespreking worden verder nog twee zaken besproken. - De vraag wordt gesteld hoe te verwijzen naar zaken die in de lessen gezegd worden. Hiervoor moet ook een adequate bronvermelding voorzien zijn, behalve wanneer het over zeer algemene kennis (zoals het begin en einde van het Tweede Vaticaans Concilie) zou gaan. - Onder de categorie good practice valt de praktijk waarbij promotor en student samen een stuk thesis bekijken met een of meerdere originele bronnen ernaast. Op die manier kan in het schrijfproces zelf nagegaan worden of parafrasering en bronverwijzing goed verloopt. 7. Vaticanum II Er werd aan professoren gevraag om op te lijsten in welke mate ze aandacht besteden aan Vaticanum II tijdens hun lessen. Dit is belangrijk om hiaten te ontdekken. De vraag zal opnieuw gesteld worden, omdat nog niet alle professoren geantwoord hadden. Een iets meer systematische inleiding in Vaticanum II (in een historisch en/of interdisciplinair college) is allicht wenselijk. Dit wordt verder opgevolgd. 8. Verblijf abdij Westmalle In het kader van het opleidingsonderdeel Seminarie fundamentele ethiek wordt een verblijf van een weekend voorzien in de abdij van Westmalle. In het seminarie wordt de casus besproken van de monniken van Thiberine. Het verblijf in de abdij wil de studenten laten kennismaken met wat monnikenleven (trappisten) is. De faculteit komt tussen voor de helft van de verblijfskosten. 9. Werkvormen De onderwijsraad heeft bepaald dat er bij elk opleidingsonderdeel maar één werkvorm mag gedefinieerd worden. Er worden nieuwe typologieën voorgesteld. T. Leesen zal de docenten aanschrijven met een voorstel in functie van verdere aanpassingen. De POC stimuleert docenten om in de vrije tekst bij elk OPO voldoende de complexiteit van de aanpak weer te geven, zodat een overzicht van de diversiteit in aanpak kan behouden blijven. 10 PR Een nieuw voorstel voor een poster wordt besproken. Hierbij wordt opgemerkt dat witte tekst op oranje achtergrond moeilijk leesbaar is voor mensen die kleurenblind zijn. De leesbaarheid van ver is niet zo groot er wordt voorgesteld op te zoeken naar een groter lettertype. Het gele vlak is eerder storend. Het voorstel is om dit te vervangen door oranje. 11. Toetsbeleid Elke faculteit moet een toetsplan maken met geplande acties en knelpunten met het oog op transparantie. Ook het plagiaatsbeleid past hierbinnen. Er zal verder gekeken worden naar hoe punten gegeven worden en welke criteria hiervoor bestaan. Dit bestaat reeds voor de masterproef en de pastorale stage, maar zal verder uitgebreid worden. Dit punt wordt later opnieuw opgenomen. 3 DECEMBER 2010, 13-15 UUR 5/6
12. Sub-POC WIDR Er zitten dit jaar 23 studenten in de master WIDR, voordien waren dat er meestal ongeveer 33. Van de 23 studenten zijn er 8 die nieuw ingeschreven zijn. De anderen waren al bezig. Zowel het aantal nieuwe inschrijvingen als het aantal studenten die aan een tweede/derde deel van hun opleiding bezig zijn daalt. De optie wereldgodsdiensten blijft de meest populaire optie. Dit jaar studeren de meeste studenten deeltijds en is het merendeel werkstudent. De vorige jaren lag deze verhouding anders. De sub-poc WIDR doet een voorstel om een aantal mastervakken uit andere faculteiten toe te voegen aan het programma van de master WIDR. Het gaat daarbij om Joodse filosofie, Antropology and islam, Arabische filosofie, Ethnographic fieldwork: analysis and communication, Ethnographic fieldwork: exemplary research, Anthropology and islam, Gender, religie, en diversiteit in cross-cultureel perspectief, Anthropology of religion. Verder moet nog nagekeken worden of deze OPO s min of meer verspreid over het eerste en tweede semester vallen. 13. Semesterindeling De voorgestelde semesterindeling (idem als voordien) wordt als goed beschouwd. 14. Studenteninitiatieven en vragen - De studenten delen mee dat Leen Nuyts gestopt is als onderwijsverantwoordelijke. De programmadirecteur dankt haar voor haar inzet. Jeroen Heiremans is faseverantwoordelijke voor de tweede fase. Laura - Ook Laura Tack is nieuw in de POC (master na master). - De rondleiding in verband met de bijbel van Anjou was zeer interessant. Er was een tijdelijk probleem met de gidsen, maar dat werd opgelost. De studenten danken professor Van Belle voor het initiatief. - Er vindt een tweede Quo vadis plaats (Quo Vadis II) op 9 december, 20 u -22u30. Verschillende professoren uit verschillende onderzoekseenheden zijn uitgenodigd, met name J. Verstraeten, G. Van Belle, M. Steen, M. Lamberigts, L. Boeve. Ook professoren zijn uitgenodigd om deel te nemen aan deze avond. - Op 16 december sluit de cursusdienst. 9 december is de laatste dag voor professoren om hnun cursus in te dienen. - De studenten merken op dat ze het eerste deel van de cursus kerkelijk recht net voor de POCvergadering ontvangen hebben. - Op 13 december is er kerstfeest. Niet iedereen werd uitgenodigd (een deel van het ATP en postdocs kregen geen uitnodiging), maar dat is te wijten aan een administratief probleem bij de studenten en zal opgelost worden. De studenten bieden hun excuses aan voor dit communicatieprobleem. - Tijdens de adventsviering zal mgr. Hoogmartens voorgaan (om half zeven voor het kerstfeest). In het gedeelte enkel voor professoren worden de onderwerpen van masterproef en scriptie besproken. Annemie Dillen Secretaris Pierre Van Hecke programmadirecteur 3 DECEMBER 2010, 13-15 UUR 6/6