UWV Tijdreeksen 218
Inhoudsopgave Inleiding 2 1. WW 3 2. WIA (IVA en WGA) 4 2.1. WIA Totaal 4 2.2. IVA 5 2.3. WGA 6 3. WAO 7 4. WAZ 8 5. Wajong 9 6. Ziektewet 1 7. Uitgekeerde bedragen 11 Colofon 12 UWV Tijdreeksen 218 1
Inleiding UWV Tijdreeksen is een jaarlijkse publicatie van Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Met deze publicatie geven wij in vogelvlucht de ontwikkelingen op het gebied van de werknemersverzekeringen weer. Per wet hebben wij een korte uitleg van het doel van de wet, een tabel en een grafiek opgenomen. Tevens geven wij de belangrijkste ontwikkelingen weer. In de tabel laten wij het aantal nieuwe, lopende en beëindigde uitkeringen en de gemiddelde van de afgelopen 1 jaren zien. De aantallen nieuwe en beëindigde uitkeringen geven een beeld van de instroom en uitstroom in het betreffende jaar. Het aantal lopende uitkeringen betreft het aantal uitkeringen ultimo jaar. Een uitzondering is de Ziektewet waar het gemiddeld aantal lopende uitkeringen wordt weergegeven. In de grafiek geven wij het aantal lopende uitkeringen naar leeftijdsklasse weer. Een uitzondering is de Ziektewet waar wij het gemiddeld aantal lopende uitkeringen naar vangnetgroep tonen. In het laatste hoofdstuk vermelden wij de uitgekeerde bedragen per wet en per jaar. Bij elke wet geven wij een korte duiding van de ontwikkelingen in de afgelopen jaren. Voor uitgebreide informatie en toelichting verwijzen wij u naar het Jaarverslag UWV, de Kwantitatieve Informatie, de UWV-kennisverslagen en de financiële nota s (Januarinota, Juninota en Nota financiële bijstellingen). Deze kunt u vinden op www.uwv.nl. UWV Tijdreeksen 218 2
1. WW De Werkloosheidswet (WW) verzekert werknemers tegen de financiële gevolgen van werkloosheid. Op 1 juli 215 is de wet aangepast en de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) ingevoerd. Mede hierdoor is het aantrekkelijker geworden werk te aanvaarden omdat een deel van de inkomsten niet wordt verrekend met de uitkering. De aantallen in de tabel en grafiek betreffen ontslagwerkloosheid en zijn exclusief werkloosheid als gevolg van betalingsonmacht, werktijdverkorting en weersomstandigheden. Ontwikkelingen: De groeiende economie zien we terug in de werkloosheidscijfers. Tussen 215 en 218 is het lopend bestand met ca. 4% gedaald. De verwachting is dat de daling in 219 doorzet. De werkloosheid daalt sinds 215 in alle leeftijdsklassen, bij jongeren iets sneller dan bij ouderen. Het aandeel van 55-plussers is ongeveer 35% van de totale populatie uitkeringsgerechtigden. De gemiddelde neemt toe als gevolg van cao-loonstijgingen, de halfjaarlijkse prijsindexatie en de aanpassing in het Dagloonbesluit werknemersverzekeringen. De inkomensverrekening als onderdeel van de WWZ leidt daarentegen tot een lagere uitkeringshoogte. Dit is zichtbaar in de overgang van 215 naar 216. Tabel 1.1 Aantal WW-uitkeringen Aantallen x 1. en gemiddelde in 29 427,6 269,9 328,6 17.98 21 414,6 263,7 42,8 18.814 211 414, 269,9 47,9 19.74 212 52,5 34,2 432,2 18.979 213 613,2 437,7 515,7 19.128 214 65,2 44,8 62,1 18.891 215 583,7 445,9 578,7 18.744 216 491, 412, 524,9 16.931 217 39,2 33, 472,2 17.37 218 335,5 262,7 42,7 17.958 Grafiek 1.1 Lopende WW-uitkeringen naar leeftijd Aantallen x 1. 5 45 4 35 113 129 141 137 3 25 2 15 1 5 86 62 65 71 126 117 131 127 98 114 94 73 8 8 89 11 92 85 66 8 77 73 68 65 6 48 5 77 6 7 74 68 41 44 53 44 13 9 1 16 21 18 19 16 11 1 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 15-24 25-34 35-44 45-54 55-AOW leeftijd UWV Tijdreeksen 218 3
2. WIA (IVA en WGA) De wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) voorziet werknemers en ambtenaren van een uitkering bij arbeidsongeschiktheid. De WIA kent 2 regelingen, de IVA (zie 2.2) en de WGA (2.3). De WIA is in werking getreden op 29 december 25. Wie ziek is geworden sinds 1 januari 24 kan na een wachttijd van 14 weken een beroep doen op de WIA. 2.1. WIA Totaal Ontwikkelingen: De stijging van het aantal WIA-uitkeringen komt voor een belangrijk deel voor rekening van mensen in de leeftijdscategorie 55 jaar en ouder. Door de afschaffing van de vervroegde uittredingsregelingen en het verhogen van de pensioengerechtigde leeftijd werken mensen langer door. Naarmate mensen ouder worden, neemt de kans op gebreken en daarmee arbeidsongeschiktheid toe. Vanaf 216 is de stijging van het aantal uitkeringen in de WIA groter dan de daling in de WAO. Het gevolg is dat de uitkeringslasten voor totaal WIA en WAO toenemen (zie hst. 7). Tabel 2.1 Aantal WIA-uitkeringen Volume x 1. en gemiddelde in 29 29,3 82,8 6, 17.443 21 35,6 11,1 8,5 17.192 211 37,9 138,4 9,8 17.614 212 33,9 161,7 1,8 18.698 213 37,1 186,5 12,7 19.227 214 36,9 29,6 14,1 19.778 215 35,8 229,6 16,1 2.225 216 4, 253,4 16,6 2.899 217 41,7 277, 18,4 21.322 218 43,4 32,5 18,8 21.658 Grafiek 2.1 Aantal WIA-uitkeringen Aantallen x 1. 35 3 25 2 15 1 5 139 123 18 94 82 71 59 48 64 69 75 81 86 37 57 5 26 43 35 27 18 24 29 34 38 41 44 48 51 54 12 15 18 19 21 22 22 22 22 23 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 15-34 35-44 45-54 55-AOW leeftijd UWV Tijdreeksen 218 4
2.2. IVA UWV verstrekt op grond van de regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA) uitkeringen aan volledig en duurzaam arbeidsongeschikten. Ontwikkeling: Een belangrijke factor in de stijging van het aantal uitkeringen is de overgang van WGA naar IVA. Dit gaat om mensen die eerst niet duurzaam arbeidsongeschikt waren, maar dat in de loop van de tijd wel zijn geworden. In 217 gebeurde dit ca. 1. maal, bijna evenveel als de nieuwe instroom in de IVA. De populatie arbeidsongeschikten in de IVA bestaat voor ruim 6% uit 55-plussers. Tabel 2.2. Aantal IVA uitkeringen Volume x 1. en gemiddelde in 29 5,6 2,1 1,7 17.881 21 7,3 28,2 2,1 18.179 211 7,8 36, 3,1 19.791 212 6,7 42,9 3,5 19.788 213 7,9 51,5 4,2 2.457 214 8,2 61,3 4,9 2.818 215 8,5 72, 6,2 2.94 216 9,6 85, 6,5 21.645 217 1,5 98,1 7,2 22.34 218 11,6 112,9 8,6 22.711 Grafiek 2.2 Lopende IVA-uitkeringen naar leeftijd Aantallen x 1. 12 1 8 6 4 2 69 59 5 42 35 29 24 28 2 26 23 15 2 17 11 12 1 3 4 5 6 7 8 9 1 12 6 8 1 12 14 2 2 2 2 3 3 3 3 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 15-34 35-44 45-54 55-AOW leeftijd UWV Tijdreeksen 218 5
2.3. WGA UWV verstrekt op grond van de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) uitkeringen aan gedeeltelijk arbeidsgeschikten en aan volledig maar niet niet-duurzaam arbeidsongeschikten. Ontwikkeling: De instroom is jaarlijks 2. hoger dan de uitstroom. Het lopend bestand neemt met ca. 1. per jaar toe. De overige 1. betreft personen die over gaan van de WGA naar de IVA. De populatie uitkeringsgerechtigden in de WGA is gemiddeld jonger dan in de IVA. Waar bij de IVA ruim 6% 55- plus is, is dit in de WGA iets meer dan 35%. Tabel 2.3 Aantal WGA-uitkeringen Volume x 1. en gemiddelde in 29 23,8 62,8 4,4 17.255 21 28,4 81,9 6,4 16.748 211 3,1 12,4 6,7 16.631 212 27,2 118,9 7,3 18.387 213 29,2 135, 8,5 18.846 214 28,7 148,3 9,2 19.26 215 27,2 157,6 9,9 19.83 216 3,4 168,3 1,1 2.443 217 31,3 178,8 11,2 2.833 218 31,8 189,6 1,2 2.862 Grafiek 2.3 Lopende WGA-uitkeringen naar leeftijd Aantallen x 1. 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 22 16 27 21 2 16 7 64 57 52 47 41 35 28 47 5 53 56 58 43 38 33 25 29 32 35 37 39 4 42 11 13 16 17 19 19 19 19 19 2 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 15-34 35-44 45-54 55-AOW leeftijd UWV Tijdreeksen 218 6
3. WAO De Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) is de voorloper van de WIA. De WAO voorziet werknemers en ambtenaren bij arbeidsongeschiktheid van een uitkering. Alleen personen die ziek zijn geworden vóór 1 januari 24, kunnen nog een beroep doen op de WAO. De nieuwe uitkeringen in de tabel betreffen een herleving van een eerder verkregen recht. Dit betreft mensen die binnen 5 jaar na beëindiging van de WAO-uitkering opnieuw ziek of arbeidsongeschikt zijn geworden. Ontwikkelingen: Het aantal lopende WAO-uitkeringen neemt, doordat de regeling voor nieuwe gevallen gesloten is, jaarlijks af. De verhoging van de AOW-leeftijd leidt ertoe dat de afname enigszins vertraagd wordt. De beëindiging van de uitkering betreft voornamelijk pensionering (8%) en overlijden (15%). Bij slechts 1% is er sprake van herstel. De uitstroom door overlijden zal in verhouding licht toenemen door de hogere sterftekans bij de gemiddeld ouder wordende WAO-populatie. Tabel 3.1 Aantal WAO-uitkeringen Volume x 1. en gemiddelde in 29 5,6 521,7 42, 16.313 21 4,3 486,3 39,7 16.438 211 3,1 443,9 45,5 18.75 212 2,2 46,2 39,9 17.936 213 1,5 373,1 34,5 18.7 214 1, 343, 31,2 18.189 215,9 315,1 28,8 18.271 216,7 293, 22,8 18.196 217,7 272,5 21, 18.492 218,7 253,6 2,1 18.745 Grafiek 3.1 Lopende WAO-uitkeringen naar leeftijd Aantallen x 1. 7 6 5 4 3 2 1 29 149 275 138 252 128 233 118 217 19 23 11 93 86 79 72 189 181 173 165 83 73 64 55 47 39 33 26 21 17 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 15-44 45-54 55-AOW leeftijd UWV Tijdreeksen 218 7
4. WAZ De Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) is een verzekering tegen de financiële gevolgen van langdurige arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen, beroepsbeoefenaren, directeuren-grootaandeelhouders en meewerkende echtgenoten. Alleen personen die ziek zijn geworden vóór 1 januari 24, kunnen nog een beroep doen op de WAZ. De nieuwe uitkeringen in de tabel betreffen een herleving van een eerder verkregen recht. Ontwikkelingen: Evenals bij de WAO zal ook het aantal uitkeringen in de WAZ in een lager tempo dalen door de verhoging van de AOW-leeftijd. Pensionering geldt als de meest voorkomende reden van uitstroom. Tabel 4.1 Aantal WAZ-uitkeringen Volume x 1. en gemiddelde in 29,3 34,3 4,7 11.476 21,2 3,4 4, 11.659 211,2 26, 4,6 12.857 212,2 22,5 3,7 13.181 213,1 19,6 3,1 13.153 214,1 17,2 2,5 13.256 215,1 15,1 2,1 13.482 216,1 13,5 1,6 13.677 217,1 12, 1,5 13.718 218, 1,8 1,3 13.921 Grafiek 4.1 Aantal WAZ-uitkeringen Aantallen x 1. 4 3 2 1 25 1 22 19 16 14 13 11 1 9 9 8 7 6 5 4 4 3 3 2 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 15-54 55-AOW leeftijd UWV Tijdreeksen 218 8
5. Wajong UWV verstrekt op grond van de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) uitkeringen aan personen die vóór hun 17e levensjaar of als student arbeidsongeschikt zijn geworden. De Wajong bestaat uit drie onderdelen: Oude Wajong: tot en met 29 stond het recht op uitkering centraal. Wajong 21: vanaf 1 januari 21 kwam het recht op arbeidsondersteuning centraal te staan. Als onderdeel van de arbeidsondersteuning konden jonggehandicapten inkomensondersteuning aanvragen. Wajong 215: per 1 januari 215 is de Participatiewet in werking getreden en hebben uitsluitend volledig en duurzaam arbeidsongeschikte jonggehandicapten nog recht op een uitkering. Nieuwe jonggehandicapten met mogelijk arbeidsvermogen vallen voortaan onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Ontwikkelingen: Als gevolg van de Participatiewet is de instroom bij UWV gering. Mede als gevolg hiervan daalt het aantal lopende Wajong-uitkeringen bij UWV. De gemiddelde is in 218 gedaald met,7%. Dit komt vooral door daling van het uitkeringspercentage van maximaal 75% naar 7% van het wettelijk minimumloon voor personen met arbeidsvermogen. Tabel 5.1 Aantal Wajong uitkeringen Volume x 1. en gemiddelde in 29 17,6 192, 4,3 11.189 21 17,8 25,1 4,6 11.46 211 16,3 216,2 5,2 12.833 212 15,3 226,5 5,1 12.666 213 17,7 238,7 5,5 12.912 214 17,4 25,6 5,7 13.99 215 4,5 248,8 6,4 13.464 216 4,2 247,1 6,1 13.839 217 4,7 245,8 6,1 14.23 218 5,2 245,1 6,5 14.129 Grafiek 5.1 Lopende Wajong-uitkeringen Aantallen x 1. 3 25 2 15 1 19 31 38 48 2 32 38 53 21 33 38 59 22 34 39 65 23 35 4 72 24 25 26 27 28 36 36 37 37 37 41 42 43 45 47 79 85 91 96 99 5 56 62 65 67 7 72 61 51 41 33 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 15-24 25-34 35-44 45-54 55-AOW leeftijd UWV Tijdreeksen 218 9
6. Ziektewet Voor zieke werknemers is de werkgever verplicht gedurende de eerste twee jaar van ziekte loon door te betalen. Alleen de zogeheten vangnetgroepen komen in aanmerking voor een uitkering vanuit de Ziektewet (ZW). Binnen de Ziektewet bestaan de volgende vangnetgroepen: Zwangere vrouwen: vrouwen die ziek zijn als gevolg van zwangerschap of bevalling; Flexwerkers: uitzendkrachten en werknemers waarbij het dienstverband afloopt tijdens de ziekteperiode. In dit overzicht worden alleen de flexwerkers getoond die publiek (geen eigenrisicodrager) verzekerd zijn; Zieke WW-ers: ex-werknemers met een WW-uitkering; en Overig: dit betreft vooral de no risk polis - dat zijn arbeidsgehandicapten waarvoor de werkgever geen loondoorbetalingsverplichting heeft - en vrijwillig verzekerden. Ontwikkeling: De stijging van het aantal uitkeringen in de afgelopen jaren is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de gunstige conjunctuur, de stijging van het aantal flexwerkers doordat een deel van de uitzendbedrijven die voorheen eigenrisicodragers waren nu een deel van hun werknemers publiek verzekeren, de toenemende bekendheid bij werkgevers en werknemers van de no-riskpolis en voor een beperkt deel aan de griepgolf. Tabel 6.1 Aantal Ziektewet-uitkeringen Volume x 1. en gemiddelde in 29 293,2 87,3 383,4 14.53 21 281,2 98,4 371,6 14.872 211 273,4 1,1 372,7 15.398 212 26,4 99,6 347,1 15.866 213 21,6 95,7 268,9 16.439 214 22,5 91,8 269,7 16.746 215 24,2 88, 277,5 16.955 216 236, 87,2 285,5 17.247 217 251,7 9,4 299,8 17.32 218 282,6 94,7 321,6 17.483 Grafiek 6.1 Aantal Ziektewet-uitkeringen Volume x 1. 12 1 8 6 8 19 9 1 11 24 28 29 9 3 9 33 9 9 36 35 1 34 11 32 4 45 49 45 42 41 33 27 27 29 33 2 15 16 17 17 16 16 17 16 17 18 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 Zwangere vrouwen Flexwerkers Zieke WW'ers Overig UWV Tijdreeksen 218 1
7. Uitgekeerde bedragen Dit hoofdstuk toont per wet het totale uitgekeerde bedrag. De bedragen betreffen het totaal aan bruto uitgekeerde bedragen aan uitkeringsgerechtigden. Voor de wetten WW, WIA, WAO, Ziektewet en Wajong wordt het uitgekeerde bedrag apart getoond. De categorie Overig bevat de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ), de Wet arbeid en zorg (Wazo), de Toeslagenwet (TW) en de Inkomensvoorziening Oudere Werklozen (IOW). Ontwikkelingen: Het totaal door UWV uitgekeerde bedrag aan uitkeringen lag de afgelopen 1 jaren rond 2 miljard. De uitgekeerde bedragen arbeidsongeschiktheidsuitkeringen WIA en WAO samen stijgen sinds 216 weer. Daar staat een daling van het totaal uitgekeerde bedrag WW als gevolg van een gunstige conjunctuur tegenover. Tabel 7.1 Uitgekeerde bedragen naar wet Bedragen x 1 miljard Jaar WW WIA WAO Ziektewet Wajong Overig Totaal 29 4,7 1,1 8,2 1,3 2,4 1,9 19,5 21 5,4 1,5 7,8 1,6 2,5 1,9 2,6 211 4,9 1,9 7,2 1,6 2,6 1,9 2,2 212 5,9 2,3 6,5 1,7 2,4 1,8 2,7 213 6,6 2,6 5,7 1,6 2,4 1,7 2,6 214 6,9 3,1 5,4 1,5 2,7 1,8 21,4 215 6,4 3,5 5, 1,5 2,8 1,7 2,9 216 5,6 4,1 4,6 1,5 2,9 1,7 2,4 217 4,9 4,6 4,4 1,6 3, 1,7 2,1 218 4,1 5,2 4,1 1,6 3, 1,9 19,9 Tabel 7.1 Uitgekeerde bedragen naar wet Bedragen x 1 miljard 25 2 1,9 1,9 1,9 1,8 1,7 1,8 1,7 1,7 1,7 1,9 15 1 5 5,4 4,9 5,9 4,7 6,6 1,3 1,6 1,6 1,7 2,4 2,5 2,6 2,4 1,1 1,5 1,9 2,3 8,2 7,8 7,2 6,5 1,6 6,9 6,4 5,6 4,9 4,1 1,5 1,5 1,5 1,6 1,6 2,4 2,7 2,8 2,9 3, 3, 2,6 3,1 3,5 4,1 4,6 5,2 5,7 5,4 5, 4,6 4,4 4,1 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 WAO WIA Wajong ZW WW Overig UWV Tijdreeksen 218 11
Colofon Uitgave UWV Financieel-Economishce Zaken Postadres Postbus 58285 Postcode 14 HG Amsterdam Volg ons Disclaimer Deze publicatie bevat statistische informatie. Voor verantwoordingsinformatie kan men terecht in producten als de Kwantitatieve Informatie en de financiële nota s (Januarinota, Juninota en Nota financiële bijstellingen). Deze zijn te vinden op www.uwv.nl. UWV 219 De kennispublicaties van UWV hebben betrekking op vier gebieden. Deze kennen een eigen kleurcodering. Zo kunt u snel zien op welk gebied een publicatie betrekking heeft: ontwikkelingen in de sociale zekerheid arbeidsmarkt en arbeidsparticipatie verder professionaliseren van de dienstverlening financiële aspecten van de sociale zekerheid UWV Tijdreeksen 218 12
UWV Tijdreeksen 218 13