PATIËNTENINFO Totale knieprothese Praktische tipss Fysische geneeskunde - Ergotherapie
Beste patiënt Onlangs onderging u een totale knieprothese in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. In deze brochure vindt u enkele nuttige tips voor bij uw dagelijke activiteiten. De totale knieprothese De dag na uw knieoperatie komt u op de kamer en start de revalidatie. De kinesitherapeut(e) brengt de kinetec aan. Dat is een apparaat dat uw knie passief plooit en strekt zonder dat u zelf iets moet doen. Binnen de pijngrens wordt zo geleidelijk verder gestrekt en geplooid. Vanaf de derde dag zult u hiermee zelf mogen starten. Het strekken wordt extra geoefend eventueel met behulp van extensieposturen. Door gewicht op uw knie te leggen wordt deze een bepaalde tijd gestrekt gehouden. U krijgt ook oefeningen om uw dijbeenspier sterker te maken. U mag in de zetel opzitten en u zult stilaan met een looprek uw eerste stappen zetten onder begeleiding van de kinesitherapeut(e). Op langere termijn stelt uw knieprothese u in staat om op een pijnvrije manier uw vroegere activiteiten te hernemen. Ondertussen zult u de eerste weken na de operatie een aantal richtlijnen moeten volgen om de prothese en andere gewrichten niet te zwaar te belasten. Die instructies passen we toe op dagdagelijkse activiteiten. Maar eerst een aantal algemene stelregels: Zorg voor goed schoeisel. Vermijd langdurig zitten en staan. Vermijd overgewicht of probeer er iets aan te doen. Vermijd het dragen van zware lasten. Laat bij abnormale pijn, zwelling of warmtegevoel uw knie nakijken door uw behandelende arts. Doe slechts geleidelijk meer en blijf steeds voorzichtig. U mag niet op uw geopereerde knie knielen. Springen mag enkel mits akkoord van uw arts.
Enkele tips 1. Opstaan Ga rechtzitten, steun op beide handen en draai beide benen samen uit het bed. Gaat dit niet, dan kunt u met één of beide handen uw knie ondersteunen om uw been uit bed te tillen. U kunt ook uw niet-geopereerde been onder uw geopereerde been leggen en zo mee helpen heffen. 2. Gaan slapen Ga zitten op de rand van uw bed. Schuif eerst zover mogelijk naar achter. Draai beide benen samen in bed door met één hand steun te nemen in het midden van het bed en met de andere hand op de rand van het bed. Gaat dit niet, dan kunt u met één of beide handen uw been helpen op het bed te tillen. Ook hier kunt u helpen heffen door uw niet-geopereerde been onder uw geopereerde been te schuiven.
3. Zich wassen Aan de lavabo Het is aangewezen u in de eerste tijd zittend aan de lavabo te wassen. Leg uw wasgerief en kleren daarom binnen handbereik. Kunt u moeilijk aan uw voet, dan kunt u: Uw voet gekruist op het andere been leggen. Uw voet op een laag stoeltje plaatsen. Eventueel een hulpmiddel gebruiken zoals een badborstel om uw voet te wassen en een grote badhanddoek om hem gemakkelijker af te drogen. In de douche Plaats een stoeltje in de douche, zodat u zittend kunt douchen. Een handgreep aan de muur is niet nodig, maar wel gemakkelijker en veiliger voor het rechtkomen. Een antislipmatje voorkomt uitschuiven. In en uit bad Op de bodem van het bad gaan zitten is moeilijk de eerste weken. U kunt hiervoor een badplank of een badzitje gebruiken. U gaat als volgt in bad: ga langs de zijkant van het bad op de zijkant van de plank zitten. Breng daarna één na één de benen over de rand van het bad. Eventueel ondersteunt u het geopereerde been.
4. Toilet U kunt eventueel een handgreep plaatsen naast het toilet voor extra steun bij het neerzitten of rechtstaan. Als u toch last heeft bij het gaan zitten en rechtstaan, kunt u een toiletverhoger gebruiken. Er bestaan ook toiletverhogers met geïntegreerde armleggers. 5. Aan- en uitkleden U zult vooral moeite hebben met het aantrekken van uw slip, broek, kousen en schoenen. Mogelijkheden zijn: Ga zitten, kruis uw geopereerde been over uw goede been en steek altijd eerst het geopereerde been in de broekspijp. Plaats uw voet van uw geopereerde been op een laag krukje, zodat u gemakkelijker uw broekspijp over uw voet kunt schuiven. Eerst kunt u, indien nodig, een eenvoudig hulpmiddel gebruiken: op een houten stokje kleeft u een wasspeld, in zit bevestigt u uw broek in de wasspeld, door de stok te gebruiken als verlengde arm, stapt u gemakkelijk met uw voet in de broekspijp.
Indien u uw kousen niet aankrijgt door uw been te kruisen of gebruik te maken van een krukje, zult u een kousenaantrekker moeten gebruiken. Voor het aantrekken van schoenen is een verlengde schoentrekker het gemakkelijkst. Er bestaan ook elastische veters die éénmaal ingerijgd en geknoopt niet meer los of vast moeten gedaan worden. U kunt dan zo in en uit uw schoen schuiven. 6. Het huishouden U kunt uw huishouden geleidelijk terug hernemen. Probeer wel in het begin zoveel mogelijk activiteiten zittend te doen, lang staan belast uw knie nog teveel alsook het dragen van zware lasten. Vermijd zitten op beide knieën, uw nietgeopereerde knie mag u natuurlijk wel op de grond plaatsen. Alles kan en mag binnen uw eigen mogelijkheden, maar blijf voorzichtig en overdrijf niet.
7. Enkele extra tips Tenslotte geven we nog enkele tips om uw woning veiliger te maken en ongevallen te vermijden. Rol tapijten tijdelijk op of breng antislip aan. Leg verlengsnoeren en elektriciteitsdraden zoveel mogelijk aan de kant. Loop niet op geboende vloeren. Pas op voor kleine drempels en opstaande randen. Gebruik altijd een stevig en stabiel keukentrapje.
Nog vragen? U kunt ons steeds contacteren op tel. 03 821 35 88 van de dienst fysische geneeskunde - ergotherapie. Therapeuten Cook Clara De Vos Kristin Meese Mirjam Verbiest Hilde Verhaeghe Lies Waarnemend diensthoofd Prof. dr. G. Stassijns Universitair Ziekenhuis Antwerpen, aug. 2008. Niets uit deze brochure mag worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming.