HR_184_70.jpg Hugo Vanderstraeten Feestmarathon Olympische Spelen zijn ontstaan: het beroemde Olympisch Stadion van Athene. De legende van Marathon De legende van Marathon is het verhaal van de Griekse boodschapper Op 31 oktober 2010 vindt de 28e editie van de 'Athene Marathon' plaats. Niets speciaals, zul je denken. Toch wel! Dit jaar is het 2500 jaar geleden dat deze afstand voor het eerst werd afgelegd. Het wordt een groot feest. Lopers van over de hele wereld zullen eind oktober aan de start staan om de herdenkingsmedaille in de wacht te slepen. Naast het eeuwenoude parcours is ook de aankomstplaats heel bijzonder. De oudste marathon ter wereld eindigt op de plaats waar de Pheidippides. In 490 voor Christus landde de Perzische koning Darius met zijn vloot bij het Griekse dorp Marathon. Hij wilde zijn vijand Athene uitschakelen. Op de vlakte rond Marathon slaagde het kleine Griekse leger erin de veldslag tegen een overmacht van Perzen te winnen. De overlevende Perzen vluchtten halsoverkop met hun schepen. Soldaat Pheidippides werd aangeduid om het nieuws van de 'nikè' (de overwinning) in Athene te melden. Hij liep de hele weg van Marathon naar Athene. In één Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.1
HR_184_71.jpg ruk legde hij de afstand van ongeveer 40 km over moeilijk begaanbare wegen en heuvels af. Uitgeput kwam Pheidippides in Athene aan. Hij kon alleen nog maar de woorden: 'Verheugt u, wij hebben gewonnen!' zeggen. Daarna zakte hij helemaal in elkaar en stierf ter plaatse. De legende van Marathon was geboren. organiseren. Op de laatste dag van die spelen stond ter ere van de legende van Marathon een langeafstandsloop op het programma. Men zou lopen van Marathon naar Athene: de Olympische marathon was een feit. Bij een test bleek de afstand tussen de steden 48 km. De organisatie vond dat net iets te lang en de marathon werd ingekort tot 40 km. In de jaren erna veranderde de afstand nog enkele keren. In 1908, bij de Olympische Spelen in Londen, zou de marathon starten voor het koninklijk paleis. Omdat één van de Engelse prinsen ziek was, maar toch graag de start wilde zien, besloot men de lopers te laten vertrekken aan de oostelijke kant van het paleis. De afstand tot het stadion was toen precies 42 km en 195 m. Tot op vandaag is dit nog steeds de enige juiste afstand van de marathon. De marathon van Athene is erkend als het originele 42 km 195 m In 1896 kreeg Athene de eer om de eerste moderne Olympische Spelen te marathonparcours. Op 31 oktober, 2500 jaar na de historische slag van Marathon, zullen de lopers er, dezelfde route volgen die boodschapper Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.2
HR_184_72.jpg Pheidippides aflegde. Het Belgisch record is 2 uur, 7 minuten en 20 seconden, gelopen door Vincent Records Rousseau in 1995. Bij de vrouwen is het wereldrecord 2 uur, 15 minuten en 25 seconden. Het werd in april 2003 in Londen gelopen door de Britse Paula Radcliffe. Zij verbeterde het wereldrecord met circa 5 minuten en verdiende hiermee meer dan 500 000 dollar. Het Belgisch record is 2 uur, 23 minuten en 5 seconden, gelopen in 2002 door Marleen Renders. Volgens de legende liep Pheidippides in 490 voor Christus de marathon in ongeveer 6 uur. Hij haalde een snelheid van bijna 7 km/u. Vandaag staat het wereldrecord bij de mannen op naam van de Ethiopiër Haile Gebrselassie, in een tijd van 2 uur, 3 minuten en 59 seconden, gelopen in 2008 in Berlijn. De wereldrecordhouder liep aan een Een marathon in 2 uur? gemiddelde snelheid van 20,42 km/u. Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.3
HR_184_71.jpg De top van de mannelijke marathonlopers 21 atleten hebben tot nu toe een loopt een volledige marathon in marathon binnen de 2 uur en 6 minuten gemiddeld 2 uur en 6 minuten, aan een gelopen. Alle 21 atleten zijn Afrikanen: gemiddelde snelheid van ongeveer 20 15 Kenianen, 3 Ethiopiërs en 3 km/u. Vele mensen vragen zich af waar Marokkanen. Eén van de Marokkanen de tijdsgrens ligt. Is een tijd van 2 uur loopt nu voor de VS. In Kenia legt bij de mannen mogelijk? Volgens iedereen al op jonge leeftijd zeer grote specialisten moet het met de huidige afstanden te voet of al lopend af. De wetenschappelijke begeleiding Keniaanse (gepaste training, hoogtestages, de eeuwenlang. Omdat hun voorvaders al juiste voeding, bloedtesten en steeds zo hard renden, erfden de Kenianen betere loopschoenen) mogelijk zijn om een hoop looptalent. Hun lichaam en binnen 10 jaar zo'n topprestatie te spieren hebben zich aangepast aan het leveren. vele lopen. stammen doen dit al Het geheim van de Kenianen De beste lopers komen uit stammen die in de ijle lucht van de Keniaanse hoogvlakten leven. Op grote hoogte is er minder zuurstof aanwezig. Hooglanders hebben daarom meer rode bloedcellen. Rode bloedcellen Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.4
HR_184_72.jpg zijn de treintjes die zuurstof in ons lichaam rondvoeren. Hoe meer treinen er rijden, hoe meer zuurstof er naar de spieren van de benen kan worden gebracht. Hoe meer zuurstof, hoe langer men fit blijft. Ook de longen moeten harder werken op grote hoogte. Daardoor worden ze groter en beter getraind en zorgen ze voor meer groepen. De wedstrijdlopers vertrekken eerst, dan volgen de joggers. Sommigen lopen echt voor hun plezier mee en verkleden zich heel opvallend. Je ziet de vreemdste snuiters voorbijkomen. Vele lopers dromen ervan om ooit eens de marathon van New York, de grootste ter wereld, te lopen. Er wordt zelfs gesproken over zuurstof in het bloed en dus meer de 'Marathon Big Five': New York, energie in de benen. Al deze eigenschappen maken de Kenianen tot toplopers. Razend populair Boston, Londen, Chicago en Berlijn. In ons land is de marathon van Brussel de grootste. De start van de 'Brussels Marathon' wordt gegeven op 10 oktober 2010 onder de triomfboog in het Jubelpark en het parcours loopt langs de belangrijkste straten van de stad tot op Grote Markt. Muziekbandjes maken het voor de lopers supergezellig: een echt loopfeest! Naast de marathon is er ook een wedstrijd over Steeds meer mensen willen een marathon lopen. Vaak doen ze dat om 1,5 km speciaal voor jongeren tussen 6 en 12 jaar. een goed doel te steunen. Grote stadsmarathons krijgen tot 50 000 deelnemers aan de start. Om de 10 à 20 minuten starten de lopers in Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.5
HR_184_71.jpg lichaam nog meer op de proef stellen: de triatleten. De triatlon bestaat uit drie disciplines: 3,8 km zwemmen, 180 km fietsen en een volledige marathon. De bekendste triatlon is de 'Ironman' in Looptalent Wil je weten of je looptalent hebt? Doe dan de 15 minutenlooptest. Zet een parcours uit. Maak het niet langer dan 400m. Loop gedurende 15 minuten en laat iemand de afstand die je loopt bijhouden. Raadpleeg daarna de tabel hieronder. Als je als 11-jarig meisje meer dan 3 km hebt gelopen, heb je looptalent. Honolulu op Hawaï. Het is het wereldkampioenschap triatlon. Wie deze wedstrijd wint, mag zich voor een jaar de Ironman (de 'man van staal') noemen. In 1996 en 1999 won onze landgenoot Luc Van Lierde. De recordtijd van de Ironman, 8 uur, 4 minuten en 8 seconden, staat nog steeds op zijn naam. Sinds de Olympische Zomerspelen van Sydney 2000 is de triatlon een Olympische sport. Op de Spelen legt men echter geen hele triatlon af, maar de zogenaamde Olympische afstand: 1,5 km zwemmen, 40 km fietsen en 10 km lopen. Nog straffer! Een marathon lopen is superzwaar en vraagt zeer veel van een mens. Toch zijn er vrouwen en mannen die hun Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.6
HR_184_72.jpg joggen: lopen als ontspanning of als conditietraining legende : oude verhalen die als waar gebeurd worden verteld, maar niet altijd historisch juist zijn. Verklarende woordenlijst De schuingedrukte woorden uit de tekst worden hieronder verklaard: atleet: een geoefende sporter Big Five: Engels voor: 'de grote vijf' circa: ongeveer Darius: koning van Perzië (Iran) van 522 v. Chr. tot 485 v. Chr. discipline: sporttak, bv. fietsen is een sportdiscipline editie: versie, aflevering feit: gebeurtenis die echt is gebeurd hoogtestage: verblijf van enkel weken in de bergen om het lichaam meer zuurstof te laten opnemen hoogvlakte: vlak gebied hoog in de bergen huidig: van nu, tegenwoordig moderne Olympische Spelen: de klassieke Olympische Spelen werden gehouden vanaf 776 v. Chr. en in 393 verboden door de Romeinse keizer Theodosius I. Baron Pierre de Coubertin organiseerde in 1896 in Athene de eerste moderne Olympische Spelen. overmacht: groter aantal parcours: route, te volgen weg Perzen: inwoners van Perzië, nu Iran triomfboog: een ereboog gebouwd ter herdenking van een feestelijke gebeurtenis veldslag: deel van een oorlog, groot gevecht tussen twee legers vloot: grote groep schepen VS: Verenigde Staten van Amerika (USA) ijle: ijle lucht is lucht met minder zuurstof Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.7
HR_184_71.jpg En nu jij! 1. Met de atlas Vul de tabel aan. Gebruik hiervoor je atlas of de online Basisatlas. Zet een kruisje achter de stad, als die stad ook de hoofdstad van het land is. Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.8
HR_184_72.jpg 2. Van dollar naar euro Zoekopdracht: 1 US dollar = euro het dollarteken = 2 000 dollar = 500 000 dollar = 3. Duid aan op een tijdlijn. Zoek de juiste datum op in de Van A 3 krant, noteer hieronder en duid aan op de klastijdlijn of digitale tijdlijn. - de slag bij Marathon - de eerste klassieke Olympische Spelen - de eerste moderne Olympische Spelen - de Olympische Spelen van Londen: marathon = 42km en 195 m 4. Test je eigen looptalent. Doe samen met een klasgenoot de 15 minutenlooptest en bereken je gemiddelde snelheid in m/min en km/u. Vergelijk met de waarden in de Van-A-3-krant. Na 5 minuten liep ik: meter - Na 10 minuten liep ik: meter - Na 15 minuten liep ik: meter Mijn gemiddelde snelheid is: Mijn looptalent is 5. Een marathon in 2 uur Welke de gemiddelde snelheid moet een marathonloper halen om de marathon in 2 uur te lopen? Bereken. Geen paniek, dit is niet zo moeilijk! (Illustratieverantwoording: het copyright op de illustraties berust bij de volgende personen, firma's en instellingen: Ina Hallemans (tekeningen), Flickr/wallyg (p. 1), Reporters (p. 2), Reporters (p. 3), Flickr/jaccodotorg (p. 4), Image Select en Picasa/Harry (p. 5), Reporters (p. 6), Gino Santa Maria - Fotolia.com en moonrun - Fotolia.com (p. 7)) Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.9