Instituut V er eeten b Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis 1
2
De diagnose kanker verandert iemands leven. Het hebben van deze ziekte roept veel vragen op en geeft onzekerheid. De Tilburg biedt patiënten en hun naasten zorg en duidelijkheid. In nauwe samenwerking met alle betrokken zorgprofessionals leveren we up-to-date medische zorg op topklinisch niveau en bieden we ondersteuning tijdens het onderzoek en tijdens en na de behandeling. We doen dit door: uit te blinken in basiszorg en op het gebied van de meest voorkomende kankersoorten zorg te bieden op topniveau. Daarnaast zijn we gespecialiseerd in neuro-, hoofd-hals-, maag- en slokdarmkanker; snel de diagnose te stellen en snel te starten met een passende behandeling; écht te luisteren en samen met de patiënt de juiste keuzes te maken voor zijn/haar behandeling; ieder behandelplan met alle betrokken behandelaars te bespreken; één zorgverlener te benoemen die het behandelproces overziet en waar de patiënt terecht kan met vragen; zorg te bieden volgens de laatste standaarden, in nauwe samenwerking met regionale zorgprofessionals (zoals huisartsen, thuiszorg, verpleeghuizen, andere ziekenhuizen) en academische onderzoekscentra; wetenschappelijk onderzoek te doen en te blijven innoveren; continu de kwaliteit te bewaken en waarderingen en ervaringen van patiënten hierin mee te nemen. Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis 3
is een samenwerkingsverband tussen het gefuseerde Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis en Instituut Verbeeten. Onze missie is kwalitatief goede oncologische zorg leveren en, waar nodig, patiënten door te verwijzen naar gespecialiseerde centra. Bundeling van krachten wil het zorgaanbod dichtbij, in de regio behouden en optimaliseren. Dat doen we door onze krachten te bundelen en intensief samen te werken op het gebied van onderzoek, behandeling en begeleiding. Dit komt de kwaliteit en de veiligheid van onze zorg ten goede. Voorbeelden hiervan zijn de Multidisciplinaire Overleggen en de Tumorwerkgroepen. dr. Laurens Beerepoot, voorzitter dr. Huub Maas Multidisciplinaire Overleggen Specialisten van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis en Instituut Verbeeten bespreken wekelijks gezamenlijk patiënten met alle soorten tumoren. Deze zogeheten Multidisciplinaire overleggen zijn een van de eerst bereikte mijpalen van het fusieziekenhuis. Afhankelijk van de tumorsoort worden alle patiënten met kanker vóór (en vaak ook na) hun behandeling besproken door specialisten. Zij overleggen met radiotherapeut-oncologenw, radiologen en pathologen. De besprekingen vinden geregeld plaats via videoconferencing. Experts uit andere Nederlandse ziekenhuizen kunnen eenvoudig aan dit beeldschermoverleg deelnemen. Ook de huisartsen uit Tilburg, Waalwijk en omgeving zijn betrokken bij de overleggen en krijgen een verslag van de besprekingen. Door op deze multidisciplinaire manier kennis uit te wisselen, kunnen we samen een behandelplan maken voor onze patiënt. Tumorwerkgroepen De moderne oncologische zorg vraagt om steeds meer gespeciali-seerde artsen, verpleegkundigen en behandelketens. Daarom hebben we voor bijna iedere kankersoort een tumorwerkgroep. Binnen een tumorwerkgroep worden proto-collen en zorgpaden gemaakt en vastgesteld en wordt de kwaliteit van de zorg rondom de betreffende tumorsoort bewaakt en verder verbeterd. De werkgroep zorgt ervoor dat de aanwezige expertise, nieuwe kennis en inzichten van de zorgprofessionals ingezet worden voor de behandeling van kanker. Op deze manier werken we aan kwalitatief hoogwaardige oncologische zorg. Robert poorter, Instituut Verbeeten dr. Simo Brada Marie Nas, secretaresse Wideke Nijdam, secretaris 4
01. Borstkankerzorg De behandelt per jaar 400 tot 450 patiënten met borstkanker, wat ons tot een van de grootste mammapoli s van Nederland maakt. Wij bieden volledige borstkankerzorg op het allerhoogste niveau. Ook dit jaar kregen wij het roze lintje van Borstkankervereniging Nederland. Ons multidisciplinaire mammateam bestaat uit mammacareverpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, mammachirugen, internist-oncologen, radiologen, radiotherapeuten, nucleair geneeskundigen, pathologen, plastisch chirurgen en klinisch psychologen, allemaal gespecialiseerd in de zorg rondom borstkanker. Ons doel is dat iedere vrouw met borstkanker in Tilburg en omgeving de allerbest mogelijke zorg krijgt. Iedere patiënte is een echtgenote, dochter en/of moeder. Dit verliezen wij nooit uit het oog!, aldus Patricia Jansen, mammachirurg. Contactgegevens: specialisme chirurgie (mammacare) Contactgegevens: specialisme interne geneeskunde Locatie St. Elisabeth: (013) 539 80 39 Locatie St. Elisabeth: (013) 539 25 36 Locatie TweeSteden: (013) 465 55 80 Locatie TweeSteden: (013) 465 52 93 02. Gynaecologie (onco-gynaecologie) In Nederland zijn acht oncologische centra aangewezen door de Nederlandse Vereniging van Obstetrie en Gynaecologie (NVOG), waaronder het Gynaecologisch Oncologisch Centrum Zuid (GOCZ). Het GOCZ is het centrum voor de behandeling van gynaecologische kanker in Brabant. Het GOCZ behandelt alle gynaecologisch oncologische tumorsoorten op de twee centrumlocaties: het Elisabeth-TweeSteden ziekenhuis, locatie TweeSteden Tilburg het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven Hiernaast wordt nauw samengewerkt met de omliggende ziekenhuizen: het Elkerliek ziekenhuis in Helmond, het Màxima Medisch Centrum in Veldhoven, het St. Anna Ziekenhuis in Geldrop, het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch en het Amphia Ziekenhuis in Breda. Patiënten met baarmoeder- of eierstokkanker kunnen meestal geopereerd worden in de omliggende ziekenhuizen. Het doel van het GOCZ is om de behandeling van vrouwen met kanker aan de geslachtsorganen zo goed mogelijk uit te voeren, met gebruik van de meest recente kennis en wetenschappelijke inzichten. Hierbij houden wij zoveel mogelijk rekening met de wens van de patiënt. Zorg dichtbij huis indien mogelijk en zorg op een centrumlocatie als dit voor de kwaliteit van de behandeling noodzakelijk is. Contactgegevens: Locatie St. Elisabeth: (013) 539 80 25 Locatie TweeSteden: (013) 465 52 66 Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis 5
03. Hematologie Hematologie is het medisch specialisme dat zich bezighoudt met afwijkingen van het bloed, de bloedvormende organen en de lymfklieren. Er wordt actief geparticipeerd in HOVON- en EORTC-verband. Daarnaast participeren we actief in HOVON-werkgroepen. Voor het behalen van level-c-sct, worden sluiskamers gebouwd voor vroege terugplaatsing van autologe transplantatiepatiënten. We investeren in adequate en doelmatige diagnostiek, ontwikkelen zorgpaden en startten we, naast het maandelijks overleg met het consulterend ziekenhuis, een wekelijks hemato-oncologisch multidisciplinair overleg. Internist-hematoloog Marc Durian en Simo Brada, internist-oncoloog/hematoloog geven aan dat protocollen en beleid verder op elkaar afgestemd worden en dat de zorg kwalitatief voldoende gewaarborgd moet zijn door aanwezigheid van voldoende hematologen, diagnostische - en therapeutische faciliteiten. Contactgegevens (poli interne geneeskunde) Locatie St. Elisabeth: (013) 539 25 36 Locatie TweeSteden: (013) 465 52 93 04. Keel-, neus- en oor- en kaakchirurgie (hoofd-halskanker) Onze kliniek is het eerste Brabantse ziekenhuis met een Centrum voor Hoofd-Hals Oncologie. Deze felbegeerde titel werd onlangs toegekend door de Nederlandse Werkgroep Hoofd-Hals Tumoren (NWHHT). KNOarts Arvid Kropveld is trots op de erkenning: Patiënten met hoofdhalskanker mogen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg alleen nog behandeld worden in gespecialiseerde centra, zoals het onze. In Brabant was sprake van een witte vlek. Patiënten konden alleen terecht in de academische ziekenhuizen in Rotterdam, Utrecht of Nijmegen. Vanaf nu kunnen ze gelukkig dicht bij huis behandeld worden. Contactgegevens: Locatie St. Elisabeth: (013) 539 80 38 Locatie TweeSteden: (013) 465 53 09 05. Longgeneeskunde (longtumoren) Contactgegevens longgeneeskunde: Locatie St. Elisabeth: (013) 539 25 48 Locatie TweeSteden: (013) 465 53 08 6
06. Lower Gastro Enterologie (colonrectaal tumoren) Ook colonrectaaltumoren worden behandeld door de GE-chirurgen. Nu de laparoscopische GE-chirurgische behandelingen op één locatie zijn geconcentreerd, is er een forse groei in het aantal behandelingen dat we verrichten. We leveren hoogwaardige state-of-the-art oncologische zorg. Ook hier is een gespecialiseerde physician assistant het eerste aanspreekpunt voor patiënten en verwijzers. Het vakgebied is momenteel erg in ontwikkeling. We passen sinds enkele jaren in Tilburg met veel succes de modernste methoden toe en zijn erg trots op onze resultaten, zoals een kortere ligduur en minder complicaties. We zien deze vorm van chirurgie als een teamsport en we zijn ontzettend tevreden over de manier waarop onze hele organisatie meewerkt aan het behalen van een zo goed mogelijk resultaat voor de patiënt, aldus David Zimmerman, chirurg. Contactgegevens (chirurgie) Contactgegevens MDL Locatie St. Elisabeth: (013) 539 80 39 Locatie St. Elisabeth: (013) 539 25 33 Locatie TweeSteden: (013) 465 55 80 Locatie TweeSteden: (013) 465 52 93 07. Neurochirurgie (hersentumoren) De Kliniek voor kanker heeft een Neurocentrum waarin de poliklinieken voor neurologie, neurochirurgie en Gamma Knife zijn gevestigd. Het Neurocentrum in Tilburg is het grootste van Nederland. In het Neurocentrum houden neurologen, neurochirurgen, verpleegkundig specialisten en verpleegkundigen spreekuur. Patiënten voor neuro-oncologie kunnen hier terecht. Ook zijn er speciale ruimtes waarin artsen de behandeling van hun patiënten kunnen bespreken met collega s in andere ziekenhuizen. Voor ons is het fantastisch dat we nu allemaal dicht bij elkaar werken. Daardoor is overleg, of even met elkaar meekijken veel gemakkelijker geworden, vertelt neurochirurg Guus Beute. Contactgegevens neurochirurgie: Locatie St. Elisabeth: (013) 539 80 32 Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis 7
08. Ouderen met kanker Oudere mensen met kanker vragen andere Van alle mensen met zorg dan jonge mensen die de ziekte krijgen. kanker is ruim veertig procent ouder Bijkomende andere ziekten, de levensfase dan 70 jaar waarin ze zich bevinden en fysieke, mentale en sociale omstandigheden bepalen in hoge mate in hoeverre een behandeling succesvol kan zijn. Om elke oudere passende zorg te bieden en over- en onderbehandeling te voorkomen, is er een geriatisch-oncologisch spreekuur en worden kwetsbaarheidsmetingen ingepast in oncologische zorgpaden....loop er niet voor weg! Deze initiatieven zijn niet alleen regionaal van belang maar blijken ook een voorbeeld voor andere ziekenhuizen, aldus geriater Huub Maas. Contactgegevens: Locatie St. Elisabeth: (013) 539 xx xx Locatie TweeSteden: (013) 465 51 11 (Geriatrie algemeen) 09. Upper Gastro Enterologie (slokdarm, maag, lever, alvleesklier) De vakgroep GE-chirurgie bestaat uit acht bevlogen chirurgen. Doordat zij allemaal een specifiek aandachtsgebied hebben, is het expertiseniveau hoog. We hebben een regionale verwijsfunctie en zijn daarmee één van de centra die zijn benoemd om deze laag-volume hoog-complexe chirurgie te beoefenen. Het centrum is geconcentreerd op de locatie TweeSteden Tilburg. We hanteren mulitdisciplinaire besprekingen en maken een plan van aanpak. In geval van slok-, darm- en maagkanker verrichten we tegenwoordig (thoraco)laparoscopische oesophagusresecties. Onze physician assistant is het directe aanspreekpunt voor zowel patiënt als verwijzer, waardoor het contact voor alle partijen laagdrempelig verloopt. Contactgegevens chirurgie Contactgegevens MDL Locatie St. Elisabeth: (013) 539 80 39 Locatie St. Elisabeth: (013) 539 25 33 (Op kaart aangeduid als Maag/Lever/Darm Locatie TweeSteden: (013) 465 55 80 Locatie TweeSteden: (013) 465 52 93 (op kaart aangeduid als Interne Geneeskunde (MDL)) 8
10. Urologie (Prostaatkanker) Urologen zien veel patiënten met problemen door kanker, omdat bij 20% van alle kankers het de prostaat, de blaas, de nier, de testis of de penis betreft. Voor de vakgroep urologie Midden Brabant, die werkzaam is in de ziekenhuizen van Tilburg en Waalwijk, is oncologie een speerpunt. De zorg omhelst diagnostiek, behandeling en begeleiding. Deze zorg wordt uiteraard volgens de landelijk geldende standaarden verleend. Er is nauwe samenwerking met andere disciplines binnen de, maar Prostaat ook met andere collega s in de regio en nationaal. De vakgroep onderscheidt zich door deze zorg op maat te leveren: de beste zorg die het beste past in die specifieke situatie van iedere patiënt waarbij rekening wordt gehouden met diens wensen. Hierbij worden alle mogelijke behandelingen aangeboden die toepasbaar zijn. Als het nodig of gewenst is, vindt verwijzing plaats naar andere centra voor een specifieke behandeling. Tilburg is daarbij in Brabant sinds 2003 het centrum voor brachytherapie voor prostaatcarcinoom. Contactgegevens: Locatie St. Elisabeth: (013) 539 80 24 Locatie TweeSteden: (013) 465 54 00 Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis 9
Radiotherapie (Instituut Verbeeten) Radiotherapie is het specialisme binnen Instituut Verbeeten dat zich bezighoudt met de behandeling van veelal kwaadaardige tumoren met behulp van ioniserende straling. Instituut Verbeeten wil zorg op maat bieden. Met aandacht voor wat de patiënt zelf belangrijk of nodig vindt en door gebruik te maken van de meest geavanceerde technieken, wordt de best mogelijke behandeling gegeven. Daarbij zijn wetenschappelijk onderzoek en innovatie essentieel. Nieuwe technologieën hebben invloed op de manier van werken. Door geïntegreerde beeldvorming en nieuwe bestralingstechnieken is de nauwkeurigheid verbeterd. Het is mogelijk een tumor met een hogere dosis te bestralen, omliggend weefsel beter te sparen en tegelijkertijd de totale bestralingstijd aanzienlijk te reduceren. Dat is gunstig voor de patiënt, want er zijn minder behandelingen nodig, de tijd per behandeling wordt korter en gezond weefsel wordt gespaard. Instituut Verbeeten wordt gezien als een onmisbare partner binnen oncologische netwerken. Vanuit drie vestigingen in Tilburg, Breda en Den Bosch werkt Instituut Verbeeten nauw samen met onder meer het Elisabeth- TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg, het Amphia Ziekenhuis in Breda en het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. Contactgegevens: Instituut Verbeeten 013-594 77 77 Speciale aandacht voor palliatieve zorg Palliatieve zorg is zorg voor mensen bij wie genezing niet meer mogelijk is. Soms kan de ziekte worden afgeremd en duurt deze periode nog jaren. Maar het kan ook korter duren, zoals enkele maanden en soms slechts dagen. De zorg richt zich in deze fase op het behouden of verbeteren van kwaliteit van leven. Het voorkomen en verlichten van lijden staat daarbij voorop. Hierbij kan gedacht worden aan de behandeling van lichamelijke klachten, maar ook aan ondersteuning bij angst, omgaan met verdriet of het bespreken van levensvragen. De wensen van onze patiënt staan hierbij voorop. Het Palliatief Advies Team (PAT) bestaat uit artsen (oncoloog, geriater, cardioloog en anesthesioloog) en verpleegkundigen die gespecialiseerd zijn in palliatieve zorg. Daarnaast kan het PAT terugvallen op diverse andere hulpverleners, zoals een geestelijk verzorger, psycholoog, maatschappelijk werk, radiotherapeut of apotheker etc. Het PAT kan alleen ingeschakeld worden door de arts, arts-assistent of verpleegkundige van maandag tot en met vrijdag: 9:30-16:00, via: (06) 53 78 17 25 of palliatiefadviesteam@tsz.nl, palliatiefadviesteam@elisabeth.nl. Informatiecentra Informatiecentrum oncologie locatie TweeSteden ziekenhuis Infotheek Oncologie Instituut Verbeeten: (013) 5947580 en www.wegwijzerkanker.nl Oncologisch centrum locatie St. Elisabeth. 1 statement van allen. (volgt nog) Vast aanspreekpunt De empathische oncoloog, de lieve fysiotherapeut, de betrokken verpleegkundige en al die anderen, allemaal hebben ze het beste met je voor. Maar jij, (kersvers) kankerpatiënt hebt veel te verwerken. Soms zie je door de bomen het bos niet meer. Wie zei nou wat? En welk medicijn was nu ook alweer waarvoor bedoeld? Omdat de medewerkers van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis zich realiseren dat een behandeltraject veelomvattend en soms verwarrend is, werken ze voor verschillende specialismen met regieverpleegkundigen. Wie te maken krijgt met kanker wordt direct gekoppeld aan een van deze gespecialiseerde verpleegkundigen. Tijdens het hele traject van gesprekken en behandelingen blijft de regieverpleegkundige het vaste aanspreekpunt. Op vaste momenten in het zorgpad dat iemand doorloopt staat een gesprek met de regieverpleegkundige gepland, maar ook als je het even niet meer weet staat hij of zij je met raad en daad terzijde. 10
Innovatie Het wetenschappelijk onderzoek is een van de pijlers van het verder ontwikkelen van de zorg voor patiënten. En is een essentieel onderdeel van de opleiding van medisch en verpleegkundig specialisten. Het draagt in belangrijke mate bij aan een innoverend zorgklimaat en daarmee aan hoogwaardige, verbeterde patiëntenzorg en uitstekend onderwijs. Samenwerking met externe partijen als academische ziekenhuizen, medisch-technologische bedrijven, kwaliteits- en onderzoeksinstituten is daarbij essentieel. Binnen het ETZ wordt volop meegewerkt aan nationaal en internationaal onderzoek bij vrijwel alle tumorsoorten. Ook wordt er eigen onderzoek geïnitieerd. De resultaten uit de onderzoeken krijgen steeds meer een plaats in de dagelijkse praktijk. Niet alleen de medisch specialisten, maar ook de paramedici en verpleegkundigen benaderen hun vak met een wetenschappelijke onderbouwing en vraagstelling. De wetenschap van de beperkingen en de kennis van het onbekende zijn een bron van inspiratie voor het initiëren van eigen onderzoek. S.Brada, Hematoloog Door jullie was de chemo een stuk minder vervelend. Het was eigenlijk altijd gezellig. Deze kaart is klein maar mijn dankbaarheid is groot Bedankt voor alle goede zorgen Complimenten en heel erg bedankt. Jullie zijn stuk voor stuk kanjers. Jullie maken het allemaal heel dragelijk en ik vond het ook iedere keer heel gezellig. Mijn begeleiders waren allen ook echt verrast over hoe gemoedelijk en gezellig het was. Heel erg dankje wel voor jullie inzet, warmte en aandacht in de afgelopen 15 maanden. Bedankt dat jullie er altijd voor me zijn Bedankt dat ik altijd op jullie kan rekenen. Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis 11
MOC, locatie TweeSteden (013) 465 57 64 Oncologisch centrum, locatie St. Elisabeth (013) 539 20 03 Locatie St. Elisabeth Locatie TweeSteden Instituut Verbeeten Hilvarenbeekseweg 60 Dr. Deelenlaan 5 Brugstraat 10 5022 GC Tilburg 5042 AD Tilburg 5042 SB Tilburg (013) 539 13 13 (013) 465 56 55 (013) 594 77 77 www.elisabeth.nl www.tweestedenziekenhuis.nl www.verbeeten.nl Instituut V er eeten b