Orthopedie Neerplastiek Operatieve acromionplastiek volgens Neer
Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan uw schouder. In deze folder vindt u informatie over het schoudergewricht, de aanleiding voor de operatie, de operatie en de nabehandeling. De schouder De schouder is een kogelgewricht. Het wordt gevormd door de kop van de bovenarm en de kom van het schouderblad. Om het gewricht heen bevindt zich een gewrichtskapsel. Daar omheen lopen spieren en pezen als een soort manchet om het schoudergewricht. Het gewrichtskapsel vormt samen met de pezen en spieren de rotator cuff. Een slijmbeurs tussen de pezen en het schouderdak functioneert als een soort glijlaag, waardoor de pezen kunnen glijden tussen het schouderdak en de kop van de bovenarm. 1
Anatomie van de schouder Figuur 1: de schouder Oorzaak van de klachten De ruimte tussen de bovenarm en het schouderdak is klein. Er is weinig ruimte voor de pezen die de schouderkop bedekken. Bij het bewegen kunnen de pezen en de slijmbeurs bekneld raken tussen de schouderkop en het schouderdak. Dit wordt ook wel impingement genoemd (figuur 2). De beknelling kan een peesontsteking of een slijmbeursontsteking (bursitis) tot gevolg hebben. Dit proces kan eerder optreden door overbelasting, of als u vaak bewegingen boven het hoofd maakt. 2
Impingement Figuur 2: impingement Klachten De beknelde spieren en pezen en de slijmbeursontsteking veroorzaken pijnklachten bij het optillen van de arm. De pijn wordt vooral gevoeld bij zijwaartse tilbewegingen, zoals het ophangen van een jas of het gooien van een bal. Ook werkzaamheden boven het hoofd, het aantrekken van een jas en het liggen op de schouder kunnen pijnlijk zijn. Behandeling van de klachten Er zijn verschillende mogelijkheden om de schouderklachten te verminderen. Medicatie: pijnstillers, die ook ontstekingsremmend werken. Fysiotherapie: de fysiotherapeut kan door middel van voorlichting en oefentherapie de coördinatie en de spierkracht van de schoudergordel verbeteren, om zo de pijn te verminderen. Injecties met verdoving en ontstekingsremmers: hierdoor kan de ontstoken slijmbeurs tot rust worden gebracht. Een schouderoperatie: de neerplastiek. 3
De operatie: de Neerplastiek Deze operatie dankt zijn naam aan de orthopeed Neer, die deze operatie heeft beschreven. Een Neerplastiek wordt uitgevoerd via een open procedure of via een scopie (kijkoperatie). Bij de open procedure wordt er een wond aan de voorkant van de schouder gemaakt. Bij de scopie worden er een aantal kleine wondjes op de schouder gemaakt. U krijgt altijd een algehele narcose. Tijdens de operatie wordt aan de onderkant van het schouderdak een stukje bot verwijderd. Hierdoor wordt de ruimte tussen de schouderkop en het schouderdak ruimer. De pezen, spieren en de slijmbeurs krijgen meer bewegingsruimte. Tegelijkertijd kan (een deel van) de slijmbeurs worden verwijderd. De peeskwaliteit wordt beoordeeld en zonodig gehecht. (zie folder cuff repair). Uw verblijf in het ziekenhuis is gemiddeld 1 nacht. Het ontslag is afhankelijk van de wond(jes) en hoe u zich voelt. De dag na de operatie krijgt u een draagband aangemeten, waarin u uw arm kunt laten rusten. Deze draagt u ter ondersteuning. De fysiotherapeut zal vóór ontslag uit het ziekenhuis, het pendelen van de arm en de schouder met u gaan oefenen. Deze oefeningen moet u de komende tijd regelmatig, minimaal driemaal daags doen, om de schouder soepel te houden. U krijgt ook informatie over wat u thuis wel en niet mag doen. Twee weken na de operatie komt u terug op de polikliniek (verbandkamer). 4
Nabehandeling van de neerplastiek zonder cuff hechting Na deze operatie zijn onderstaande leefregels belangrijk: - Thuis mag u het dragen van de draagband afbouwen op geleide van de pijn. - Het doen van pendeloefeningen minimaal drie maal daags, is belangrijk. - De eerste 2 weken na de operatie mag u de geopereerde arm alleen gebruiken voor lichte activiteiten onder schouderhoogte. Activiteiten met uw arm boven schouderhoogte en zwaardere activiteiten onder schouderhoogte (zoals tillen van zware dingen) dient u te vermijden. - Fysiotherapie wordt direct na de operatie gestart of na een periode van 2 weken. Complicaties Bij iedere ingreep bestaat de kans op complicaties. Gelukkig komen deze bij een schouderoperatie zelden voor. Toch is het van belang dat u hiervan op de hoogte bent. Algemene complicaties: - Nabloeding. - Wondinfectie. - Zenuwbeschadiging. Omdat er sneden in de huid worden gemaakt, kan een huidzenuw beschadigd raken. Dit geeft een doof gevoel in een gedeelte van de huid rondom de wond. Meestal verdwijnen deze klachten in de loop van de tijd vanzelf. Soms zijn ze echter blijvend. Specifieke complicaties: - Na de schouderoperatie kunnen verklevingen optreden. Door de vorming van littekenweefsel kan de schouder stijf worden. Om dit te helpen voorkomen is het belangrijk om regelmatig pendeloefeningen te doen. U leert deze oefeningen van de fysiotherapeut tijdens uw verblijf in het ziekenhuis. 5
Algemene praktische adviezen - Gebruik de pijnstillers die u bij ontslag krijgt. Deze zijn pijnstillend en ontstekingsremmend. - Doe minimaal drie maal daags de pendeloefeningen. - Beweeg ook uw pols, elleboog en vingers regelmatig om te voorkomen dat deze stijf worden. - Na 2 weken, als de hechtingen verwijderd zijn, mag de wond kortdurend nat worden met schoon, stromend water. U mag de wond de eerste vier weken na de operatie nog niet weken (ligbad, zwembad). Gebruik nog geen zeep, want de huid is nog kwetsbaar. Wanneer moet u de arts waarschuwen? Na de operatie kan uw schouder en het gebied rondom de wond dik en warm aanvoelen. Dit wordt geleidelijk minder. Het is ook mogelijk dat u bloeduitstortingen (blauwe plekken) bij de wond heeft. Deze verdwijnen vanzelf. In onderstaande gevallen moet u de arts waarschuwen: - Als de operatiewond veel gaat lekken. - Als het gebied rondom de wond duidelijk dikker wordt. - Als u koorts krijgt, hoger dan 38,5 o C. Belt u tijdens kantooruren naar de polikliniek orthopedie: 0164-278877. Belt u s avonds en in het weekend naar de afdeling orthopedie: 0164-278570. maart 2009 6