Praktische-opdracht door een scholier 5949 woorden 2 april 2005 7,1 39 keer beoordeeld Vak Economie Inhoudsopgave Inleiding Wat is de euro? De euro is een hobby van miljoenen Wanneer is het idee van de euro ontstaan? Wanneer is het idee van de euro ontstaan? Wat is het verdrag van Maastricht? Wat is de EMU? Wat zijn de criteria waar de EMU-landen aan moeten voldoen? Wat is de planning? Wat is de planning? Welke landen doen er mee aan de euro? Welke landen van de EU doen niet mee aan de euro? Welke landen zullen zich in 2004 bij de EMU voegen? Kan een deelnemend land uit de euro treden? Hoe zien de munten eruit? Hoe zien de bankbiljetten eruit? Wat zijn de echtheidskenmerken van de bankbiljetten? Wat is de koers van de euro? Wat zijn de voor- en nadelen van de euro? Heeft de invoering van de euro invloed op de koopkracht? Wordt de euro aangegrepen om de prijzen te verhogen? Hoe is Nederland voorbereidt op de euro? Nationaal Forum voor de introductie van de euro Wat was Coins for Care? De enquête De hoofdvraag beantwoordt Evaluatie Literatuurlijst Extra: Euroquiz voor de leraar Inleiding https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 1 van 16
Voor de praktische opdracht van Economie hebben wij als onderwerp de euro gekozen. Dit leek ons een interessant onderwerp en er is veel informatie over te vinden. Ook omdat het erg actueel is en veel mensen ermee te maken hebben, wijzelf ook. We waren erg nieuwsgierig naar het begin, de voorbereiding en het afronden van de euro. Maar ook de (iets) minder belangrijke dingen wilden we weten, bijvoorbeeld de koers van de euro. Hoofdvraag: Hoe is de euro ontstaan? Deelvragen: Wanneer is het idee van de euro ontstaan? Wat was de planning? Wat is het verdrag van Maastricht? Wat is de EMU? Wat zijn de criteria waar de EMU-landen aan moeten voldoen? Welke landen doen er mee aan de euro? Welke landen zullen zich in 2004 bij de EMU voegen? Wat is de euro? Hoe zien de munten en bankbiljetten eruit? Wat is de waarde van de munt? Wat zijn de voor- en nadelen van de euro? Heeft de invoering van de euro invloed op de koopkracht? Hoe is Nederland voorbereidt op de euro? Wat is Coins for Care? Wat is de euro? De euro is de munt van de EMU die 12 andere munten heeft vervangen. De naam euro is in 1995 bedacht tijdens de Europese top. Men wilde de euro eerst franc noemen, omdat de Centrale Bank zich zou vestigen in Frankfurt. Het teken van de euro werd op 12 december 1996 door de Europese Commissie gepresenteerd. Omdat de euro in verschillende landen is ingevoerd, wordt hij ook wel eenheidsmunt genoemd. De landen die de euro hebben ingevoerd, vormen samen een muntunie. Elk land heeft zijn eigen staatshoofd op de munt. Zo zijn er dus toch nog verschillende munten. Er zijn veel mensen die als hobby er een verzameling van de euromunten opnahouden. De biljetten daarentegen zijn allemaal hetzelfde. Er zijn biljetten van 5, 10, 20, 50, 100, 200 en 500 euro. De biljetten worden bij hogere waarden groter. Zo is het biljet van 5 het kleinst en van 500 het grootst. Veel mensen zagen dit aan het begin van de invoering van de euro als een bezwaar, omdat de grote biljetten niet in hun portemonnee zouden passen. De waarde van de euro is 2,20371 gulden. De eerste officiële dag dat er met de euro betaald kon worden, 1 januari 2002, wordt E-day genoemd. Het eurosymbool is door de Europese Commissie ontworpen omtrent de voorlichtingscampagne voor de gemeenschappelijke munt. Het ontwerp moest aan drie duidelijke voorwaarden voldoen: https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 2 van 16
Het moest een zeer herkenbaar symbool voor Europa zijn Het moest gemakkelijk met de hand te schrijven zijn Het moest er aantrekkelijk uitzien Er werden 30 ontwerpen gemaakt. Tien daarvan werden aan een publiekstest onderworpen. Twee ontwerpen bleken boven de anderen uit te steken. Hieruit hebben de toenmalige voorzitter van de Europese Commissie en de voor de euro verantwoordelijke Eurocommissaris hun keuze gemaakt. Het eurosymbool werd op 12 december 1996 door de Europese Commissie gepresenteerd. Het symbool gaat uit van de Griekse letter epsilon, en verwijst zo naar de wieg van de Europese beschaving en naar de eerste letter van Europa. De twee evenwijdige strepen laten zien dat de euro een stevige, betrouwbare munt is. De euro is een hobby van miljoenen Miljoenen mensen binnen en buiten Europa hebben met de nieuwe munt ook een nieuwe hobby gevonden. Alle euromunten verzamelen. Dat kan wel even duren, want er zijn per land 8 munten, er zijn 12 landen; 12 x 8= 96. Dit jaar komen er nog eens 10 landen bij, dus dat is een totaal van 198. Normale munten, dan hebben we het nog niet eens over de speciale munten gehad. De gouden en zilveren. De munten van bijvoorbeeld Catherina-Amalia de 500ste verjaardag van Vincent van Gogh en het huwelijk tussen Maximá en Willem-Alexander. Al met al een hobby van miljoenen. Wanneer is het idee van de euro ontstaan? Nog voor het einde van de Tweede Wereldoorlog maakten de geallieerden afspraken over hoe ze financiële en monetaire zaken zouden gaan regelen. Dat gebeurde in juli 1944 in het Amerikaanse plaatsje Bretton Woods. Daar ontstond het zogenaamde Bretton Woods stelsel. Afgesproken werd dat de Amerikaanse dollar een vaste waarde zou krijgen tegenover goud. Iedereen kreeg dus de garantie dat hij voor een dollar altijd een vaste hoeveelheid goud kon krijgen. De dollar werd in de periode na de Tweede Wereldoorlog een harde munt, een munt met een vaste waarde. Dat zorgde voor stabiliteit. De andere munten hadden een vaste koers tegenover de dollar. Wie toen goederen in het buitenland bestelde, wist hoeveel hij zou moeten betalen als de goederen geleverd werden. Het kon natuurlijk wel gebeuren dat de koers van een munt aangepast moest worden. Als de koers daalde tegenover de dollar, dan werd de munt minder waard, steeg de koers dan werd de munt meer waard. Het stelsel van Bretton Woods werkte zo goed dat de Europese Commissie pas in 1965 voor het eerst een voorstel deed voor de invoering van vaste wisselkoersen tussen de munten van de lidstaten van de toenmalige EEG (Europese Economische Gemeenschap). In december 1969 werd door de regeringsleiders van de EEG een werkgroep opgericht die alle noodzakelijke maatregelen moest opsommen om een Economische en Monetaire Unie van start te doen gaan. De werkgroep, die onder leiding stond van de Luxemburgse eerste minister Pierre Werner, werkte bijna een jaar aan het rapport. In oktober 1970 was het klaar. In maart 1971 stemden de zes EEG-lidstaten in met de invoering van een Economische en Monetaire Unie. Die invoering was gepland in drie fases en zou gerealiseerd moeten zijn in 1980. Enkele maanden later, in augustus 1971, zorgden de Verenigde Staten voor een koude douche. Zij besloten de dollar los te koppelen van het goud. De dollar had daardoor https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 3 van 16
geen vaste wisselkoers meer en werd een vlottende munt. De waarde van de dollar daalde spectaculair. Maar de onrust die ontstond door het opgeven van het stelsel van Bretton Woods betekende de genadeslag voor het plan-werner. De Europese landen reageerden op die gebeurtenissen door hun munten aan elkaar te koppelen in de zogenaamde muntslang. Ze spraken marges af waarbinnen de waarde van hun munten tegenover elkaar konden schommelen. De muntslang ging in maart 1972 van start. Maar door de oliecrisis kwam de muntslang al snel onder zware druk. Ook het verschillende economische beleid van de deelnemende landen zorgde voor de nodige spanningen, die nog versterkt werden door de aanhoudende zwakte van de dollar. In 1977, vijf jaar na de instelling van de muntslang, deed voorzitter Roy Jenkins van de Europese Commissie een nieuw voorstel voor de oprichting van een Economische en Monetaire Unie. Uiteindelijk leidde dat voorstel in 1979 tot het Europees Monetair Stelsel, het EMS. De munten die deelnamen aan het EMS kregen een zogenaamde spilkoers tegenover de European Currency Unit, de ECU. De waarde van de munten mochten slechts binnen een afgesproken marge rond de spilkoers schommelen. De ECU is geen gewone munt, het is een korfmunt die samengesteld is uit de deelnemende munten. Elke munt krijgt een bepaald aandeel in de ECU, afhankelijk van haar gewicht. Zo heeft de Duitse Mark een aandeel van ongeveer 30% in de ECU, het aandeel van de Franse frank bedraagt bijna 20%, dat van de gulden ongeveer 9,5% en dat van de Belgische frank iets minder dan 8%. Het EMS hield het lang uit. In 1993 kreeg het systeem zware aanvallen van speculanten te verduren. Als gevolg daarvan werden de schommelingsmarges verhoogd en verlieten het Britse pond en de Italiaanse lire het EMS. Ondertussen was de voorbereiding van de EMU, de Economische en Monetaire Unie, begonnen. In 1985 bracht de Europese Commissie een Witboek uit over de Europese eenheidsmarkt. De Commissie vond een muntunie een voorwaarde om de eenheidsmarkt te doen slagen. Een werkgroep onder leiding van commissievoorzitter Jacques Delors kreeg in 1988 opdracht een rapport op te stellen voor de invoering van de EMU. De werkgroep-delors stelde, zoals het plan-werner, een schema in drie fases voor. In december 1991 tekenden de regeringsleiders van de Europese Unie het Verdrag van Maastricht, dat de einddatum voor de invoering van de eenheidsmunt en de voorwaarden voor de deelname aan de muntunie vastlegde. De eerste fase voor de invoering van de eenheidsmunt begon op 1 januari 1990. De lidstaten begonnen hun economieën op hetzelfde niveau te brengen. Die fase werd afgesloten op 1 januari 1993 toen de eenheidsmarkt in werking trad. Tijdens de tweede fase zorgen de lidstaten dat zij voldeden aan de deelnemingscriteria. 1 januari 1999 begon de laatste fase voor de invoering van de euro. De euro werd toen een officiële munt en wettig betaalmiddel in de landen die voldeden aan de voorwaarden. Drie jaar later, op 1 januari 2002, startte de verdeling van de euromunten en de biljetten en werden de nationale munten uit de omloop genomen. Zij verloren op 1juli 2002 hun status van wettig betaalmiddel. Sinds 1 januari 2002 kunnen we in de hele Europese Muntunie met hetzelfde geld betalen. Op vakantie hoeven we niet meer voortdurend prijzen om te rekenen. En als we ergens anders in Europa iets willen kopen, kunnen we de prijzen exact vergelijken met de prijzen thuis. Wat is het verdrag van Maastricht? https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 4 van 16
In 1991, werd op de Europese top in Maastricht het verdrag van Maastricht afgesloten. Hierin stond onder andere dat nog voor het jaar 2000 een Europese munt ingevoerd zou worden. Landen die mee wilden doen aan dit verdrag moesten dus lid worden van de EMU. In het verdrag stond ook dat de landen aan bepaalde criteria moesten voldoen, de zogenaamde maastrichtsvoorwaarden. Wat is de EMU? EMU is afkorting van Economische Monetaire Unie. Deze Unie heeft als doel dat Europa één gelijke munt heeft, de euro. En dat Europa een markt wordt zonder grenzen. Daarom zijn in 1992 de grenzen tussen bepaalde Europese landen opengesteld. De Europese Centrale Bank in Frankfurt zorgt sinds 1 januari 1999 voor het Centrale Monetaire Beleid, de dag dat de EMU van start ging. Vanaf 1 januari 1999 bestond de euro giraal, dat betekent dat het geld abstract was. Op 1 januari 2002 werd de euro chartaal, dus concreet. De EMU wordt gezien als de eerste stap naar één Europa. De EMU bestaat uit België, Duitsland, Spanje, Frankrijk, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Griekenland en Finland. Een aantal belangrijke mensen bij de totstandkoming van de EMU zijn: Jacques Chirac (de Franse president), Wim Duisenberg (de eerste president van de Europese Centrale Bank), Wim Kok (oud ministerpresident), Nout Wellink (de laatste president van de Nederlandse Bank) en Gerrit Zalm (de minister van Financiën). Wat zijn de criteria waar de EMU-landen aan moeten voldoen? De EMU heeft 5 voorwaarden waar de (aankomende) EMU-landen aan moeten voldoen. De landen die lid willen worden doen erg veel moeite om dit te doen lukken. Het belangrijkste criterium is de inflatie, deze mag niet hoger zijn dan 1,5% boven het gemiddelde van de drie lidstaten met de laagste inflatie. Dit is zo met de Europese Centrale Bank afgesloten. Het tweede criterium is de rente. De rente op staatsobligaties mag niet hoger zijn dan 2%punten boven de gemiddelde rente van de drie lidstaten met de laagste rente. (Een staatsobligatie is een schuld die de staat heeft tegen een vaste rente.) Het derde criterium heeft te maken met de wisselkoers. Deze koers moet twee jaar lang zonder devaluatie (waardevermindering) binnen de normale marges van het wisselkoersmechanisme van de EU-landen zijn gebleven én het land moet lid zijn geweest van dit mechanisme. Het vierde criterium is het overheidstekort, dit mag niet hoger zijn dan 3% van het BBP (bruto binnenlands product). Het overheidstekort zegt iets over het in de hand houden van de eigen overheidsfinanciën en daarmee de stabiliteit van het land. Het laatste criterium is de staatsschuld. Dit moet lager zijn dan 60% van het BBP. Of een ander mogelijkheid is dat deze structureel moet dalen naar de 60%. https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 5 van 16
Wat is de planning? Op 1 mei 1998 De Europese ministers van Financiën stellen een lijst op van landen die kunnen deelnemen aan de muntunie. Op 2 en 3 mei 1998 Het Europees Parlement brengt advies uit over de lijst die de Europese ministers van Financiën op 1 mei hebben opgesteld. De regeringsleiders beslissen op een Europese Raad, na kennis te hebben genomen van het advies van het Europees Parlement, over welke landen zullen deelnemen aan de muntunie. De Europese leiders hadden afgesproken dat tegelijkertijd de onderlinge wisselkoersen van de munten van de deelnemende landen definitief vastgelegd zullen worden om speculatie tegen te gaan. Midden 1998 Oprichting van de Europese Centrale Bank en het Europees Stelsel van Centrale Banken. Tegelijkertijd wordt het Europees Monetair Instituut opgeheven. Vanaf 1 januari 1999 De euro doet zijn intrede en wordt de officiële, girale munt van de landen die deelnemen aan de Economische en Monetaire Unie (dat wil zeggen dat hij al gebruikt kan worden voor overschrijvingen, betalingen met kredietkaarten en debet- of pinkaarten.) Bankrekeningen kunnen ook omgezet worden in euro). De nationale munten van de landen die deelnemen aan de EMU worden beschouwd als onderverdeling van de euro. Hun wisselkoersen tegenover de euro zijn vast. De ECU houdt op te bestaan en wordt vervangen door de euro in een verhouding van 1 tegen 1, tenzij in contracten waarin een andere verhouding is vastgelegd. Vanaf nu is het Europees Stelsel van Centrale Banken verantwoordelijk voor het monetair beleid en de wisselkoerstransacties van de muntunie. Nieuwe staatsleningen worden uitgegeven in euro. Op de aandelenbeurzen worden de aandelen genoteerd in euro. Vanaf 1 januari 2002 De eurobankbiljetten en munten komen in omloop. Vanaf nu kan ook cash in euro worden betaald. Vanaf 28 januari De gulden is geen wettig betaalmiddel meer. Je kunt er dus niet meer mee betalen. Voor de na deze data gevonden euro s zijn de volgende data belangrijk: Tot 1 januari 2003 Kom je nog guldenmunten of guldenbankbiljetten tegen, dan kun je ze nog tot 1 januari 2003 op je eigen rekening storten. Maar hier kunnen kosten aan verbonden zijn. Tot 1 januari 2007 kun je guldenmunten bij kantoren van de Nederlandsche Bank omwisselen voor euro's. Je moet na 1 januari 2003 wel kunnen uitleggen waarom je de munten niet eerder kon omwisselen. Ook moet je een legitimatiebewijs tonen. Tot 1 januari 2032 kun je guldenbankbiljetten omwisselen tegen euro's bij kantoren van de Nederlandsche Bank. Wederom moet je na 1 januari 2003 wel kunnen uitleggen waarom je de bankbiljetten niet eerder kon omwisselen en moet je een legitimatiebewijs tonen. Tabel Belangrijke data voor landen met euro LANDEN https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 6 van 16
EINDE VAN PERIODE STATUS WETTIG BETAALMIDDEL VOOR NATIONALE MUNTEN EINDE PERIODE INWISSELBAARHEID NATIONALE MUNTEN BIJ NATIONALE CENTRALE BANKEN Nederland 28-01-2002 Munten: 01-01-2007 Biljetten: 01-01-2032 Duitsland 31-12-2001 De DEM werd tot 28-02-2002 in winkels aangenomen Munten: oneindig Biljetten: oneindig Ierland 09-02-2002 Munten: oneindig Biljetten: oneindig Frankrijk 17-02-2002 Munten: 17-02-2005 Biljetten: 17-02-2012 Griekenland 28-02-2002 Munten: 28-02-2004 Biljetten: 28-02-2012 Luxemburg Munten: 31-12-2004 Biljetten: 28-12-2012 Oostenrijk Munten: oneindig Biljetten: oneindig Finland Munten: 28-02-2012 Biljetten: 28-02-2012 België Munten: 31-12-2004 Biljetten: oneindig Italië Munten: 28-02-2012 Biljetten: 28-02-2012 https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 7 van 16
Portugal Munten: 31-12-2002 Biljetten: 28-02-2022 Spanje Munten: oneindig Biljetten: oneindig Welke landen doen er mee aan de euro? In 2002 bestond er een kopgroep van twaalf landen. Deze landen, gemakkelijk te onthouden met het ezelsbruggetje DING FLOF BIPS, zijn Duitsland, Ierland, Nederland, Griekenland, Finland, Luxemburg, Oostenrijk, Frankrijk, België, Italië, Portugal en Spanje. Deze landen wilden lid worden van de EMU en voldeden aan de criteria. Welke landen van de EU doen niet mee aan de euro? Het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Denemarken ontbreken op de lijst van deelnemende landen. De Britten hebben in het Verdrag van Maastricht laten opnemen dat ze voorlopig niet meedoen met de euro. De Deense bevolking heeft deelname aan de euro in een referendum afgewezen. Zweden doet voorlopig ook niet mee aan de euro, maar komt in de toekomst mogelijk op dat standpunt terug. In week 2 van 2003 heeft de Britse premier Blair bekend gemaakt wel mee te willen doen aan de euro. Hij is altijd al vóór de euro geweest. De eerstvolgende keer dat Groot-Brittannië zich bij de EMU kan voegen is in 2007. Welke landen zullen zich in 2004 bij de EMU voegen? Dit jaar zullen zich 10 landen bij de EMU voegen, dit is in 2002 door de Europese Commissie besloten en in het voortgangsrapport gezet. Deze landen hebben nu kunnen zien hoe het de euro-lidstaten van nu de afgelopen jaren is vergaan. Ze hebben in die tijd ook kunnen werken aan de criteria waar zij nog niet aan voldeden. De nieuwe eurolanden zijn Polen, Tsjechië, Hongarije, Slowakije, Slovenië, Estland, Letland, Litouwen, Cyprus, Malta. Kan een deelnemend land uit de euro treden? In principe is deelname aan de Europese Monetaire Unie (EMU) definitief. In het Verdrag van Maastricht staat dan ook niet de mogelijkheid eruit te stappen en de eigen munt weer in te voeren. Afgezien van de juridische belemmeringen zou het herinvoeren van de eigen munt een enorme kostenpost betekenen, zeker nu de euro al een aantal jaar in gebruik is. Hoe zien de munten eruit? De kleur, de grootte en dikte zijn bij de 8 muntstukken steeds verschillend. Elk EMU-land heeft een eigen ontwerp voor de nationale zijde van de munt. De Europese zijde is bij elke munt gelijk. Nederland heeft aan de nationale zijde van de euro de Koningin staan en aan de Europese zijde Europa. De randen van de muntstukken zijn verschillend, op deze manier kunnen blinden voelen welke munt ze in hun hand hebben. Hoe zien de bankbiljetten eruit? https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 8 van 16
De zeven biljetten zien er in alle landen identiek uit. Het ontwerp van de biljetten is van de Oostenrijker Robert Kalina. Op de ene zijde staan vensters, poorten en bruggen afgebeeld, deze staan voor openheid. Hun tweede doel is dat ze verschillende soorten Europese architectuurstijlen laten zien. Aan de ander zijde staat Europa afgebeeld. Ieder biljet heeft een eigen kleur en een eigen formaat. Hoe hoger de waarde van het biljet, hoe groter het formaat van het biljet. Een biljet van 10 euro is dus kleiner dan een biljet van 100 euro. De biljetten zijn gemaakt van een speciaal papier. Dit is gemaakt uit katoenvezels. Op het papier is een reliëf aangebracht. Op deze manier kunnen blinden en slechtzienden het geld herkennen. Een ander voordeel van het reliëf is dat het geld moeilijker nagemaakt kan worden en eerder van echt onderscheiden kan worden. Wat zijn de echtheidskenmerken van de bankbiljetten? De eurobiljetten hebben een paar gemeenschappelijke kenmerken: Het watermerk wordt als het tegen het licht gehouden wordt zichtbaar. Het laat een afbeelding zien en de waarde van het biljet. Als het biljet tegen het licht wordt gehouden kan men aan de linkerkant van het biljet een donkere verticale draad zien lopen. Voor de bankbiljetten van 5, 10 en 20 euro zijn er speciale kenmerken: Baanvormig folie met daarop een hologram. Op het hologram staat het euroteken en de waarde van het biljet. De iriserende baan is een glanzende lijn op de achterzijde van het biljet, die van kleur verandert bij het bewegen van het geld. Op deze lijn is wederom het euroteken en de waarde van het geld te zien. De bankbiljetten van 50, 100, 200 en 500 euro hebben de volgende kenmerken: Als het biljet schuin wordt gehouden, dan ziet men rechtsvoor een zegelvormig hologram met daarop een afbeelding en de waarde van het bankbiljet in cijfers staat. Als het biljet in het licht heen en weer wordt bewogen, ziet men rechtsonder aan de achterkant van het biljet dat de kleur van de waardecijfers verandert van de kleur paars naar groen of bruin. Deze verandering komt door een speciale inkt, die afhankelijk is van de lichtval. Wat nou als je in bezit raakt van valse euro s? Het bezitten van valse euro s is verboden en wordt als een misdrijf gezien. Maar ook het uitgeven of aanbieden van valse euro s is tegen de wet(artikel 208 en 209 Wetboek van Strafrecht). Bij banken en andere officiële instellingen zijn de medewerkers verplicht het geld te controleren. Als er vals geld wordt gevonden moet de eigenaar een formulier ondertekenen waarin staat dat hij afstand van het geld doet. Wil de eigenaar dit niet doen, dan wordt de politie ingeschakeld. Zo een biljet wordt naar De Nederlandse Bank gestuurd. Indien het biljet toch echt was, krijgt de eigenaar het bedrag teruggestort op zijn rekening. Het biljet wordt niet meer terug in roulering gebracht. Op dit moment is er veel discussie over of de 30 geheime echtheidskenmerken ook bekend gemaakt moeten worden, of in ieder geval enkele. Sinds de komst van de euro is er veel meer valsmunterij, dan voorheen met de gulden. Nederland kan niet zomaar de echtheidskenmerken bekend maken, omdat dit in Europees verband gedaan moet worden. https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 9 van 16
Wat is de koers van de euro? De officiële koers bestaat altijd uit 6 cijfers. Alleen bedragen die betaald moeten worden of ontvangen, worden afgerond op 2 cijfers. Land Valuta ValutaCode 1 euro is... België frank BEF 40,3399 Duitsland mark DEM 1,95583 Finland markka FIM 5,94573 Frankrijk franc FRF 6,55957 Griekenland drachme GRD 340,750 Ierland pond IEP 0,787564 Italië lire ITL 1936,27 Luxemburg frank LUF 40,3399 Nederland gulden NLG 2,20371 Oostenrijk schilling ATS 13,7603 Portugal escudo PTE 200,482 Spanje peseta ESP 166,386 Wat zijn de voor- en nadelen van de euro? Voordelen Met de euro weet je waar je aan toe bent Omdat er nu geen koerswisselingen meer zijn, wordt geld niet minder waard. Zo loopt men bij bijvoorbeeld het wisselen van geld geen verlies door daling van geldwaarde. Dit is ook een groot voordeel voor bedrijven. Want aan het wisselen van geld zitten veel risico s waar de bedrijven voor verzekerd moeten worden, dat kost erg veel geld. De boekhouding van alle EMU-bedrijven is nu in euro s. De euro is duidelijk Zonder het moeilijke omrekenen kunnen nu prijzen tussen de EMU-landen worden vergeleken. Politici kunnen de euro niet devalueren (minder waard maken) De euro zorgt voor kostenbesparing. Men verliest nu geen geld meer aan het wisselen van het geld. De euro maakt het leven gemakkelijker. Naast de yen en de dollar is de euro nu ook een wereldmunt. Nadelen van de euro De bevolking vindt dat zij haar nationale munt kwijt is. De euro zegt de ouderen niet veel, zij kunnen er maar niet aan wennen. Landen hebben enorm moeten bezuinigen om mee te mogen doen aan de euro. Alles is duurder geworden. De euro heeft ontzettend veel geld gekost https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 10 van 16
De gulden was jaren één van de sterkste munten, nu is zij ingeruild voor de zwakke euro. Heeft de invoering van de euro invloed op de koopkracht? Formeel heeft de overgang op de euro geen gevolgen voor de koopkracht. Weliswaar wordt alles omgerekend in cijfers ongeveer twee keer minder (2,20371), maar in de feitelijke kosten verandert er niets. De praktijk is anders. In de zomer van 2002 heeft N. Wellink, directeur van de Nederlandsche Bank, moeten toegeven dat door voornamelijk afronding de prijzen behoorlijk zijn gestegen. Vooral de horeca heeft in Nederland de kans gegrepen om de tarieven flink te verhogen. Dit artikel vonden we op internet in het Algemeen Dagblad van 28 mei 2003. AMSTERDAM - De prijzen zijn in de afgelopen vijf jaar spectaculair gestegen. Dat blijkt uit een onderzoek van HP/De Tijd. Het opinieblad vergeleek aan de hand van kassabonnen uit 1998, 2000 en 2003 de prijzen van honderd producten en diensten. De gemiddelde prijsstijging bedroeg liefst 49 procent.hp becijferde niet alleen wat de consument extra voor zijn dagelijkse boodschappen is gaan betalen (een kwart). Het blad besteedde ook aandacht aan zaken als lichamelijke verzorging (+ 61 procent), vervoer (+ 36 procent) en horecabezoek (+ 42 procent). Meest in het oog springend is de stijging van de nominale ziekenfondspremie, van 13,08 gulden naar 21,45 euro (47,27 gulden). Dat is een toename van 261 procent. Vooral voor de luxe dingen is de Nederlander fors meer gaan betalen. Zo werd de Albert Heijn bezorgservice 150 procent duurder, een telefoontje naar KPN inlichtingen binnenland 167 procent, een glaasje bier 52 procent en een Vietnamese loempia 76 procent. Ook de meer alledaagse producten, zoals een pot Calvé pindakaas (50 procent) en een strippenkaart (21 procent), gingen in prijs omhoog. De prijzen stegen na 2000 sterker, in de aanloop naar de invoering van de euro als betaalmiddel. Minister De Geus van Sociale Zaken wil eerst het onderzoek bestuderen, maar noemde in een eerste reactie de gemiddelde prijsstijging "een ongelofelijk getal". "Ik weet niet of ik dit moet geloven. Er zijn ook onderzoeken die stijgingen van 20 à 25 procent laten zien", aldus De Geus. Volgens de bewindsman zijn de eerste levensbehoeften de laatste jaren gemiddeld met niet meer dan 3 à 5 procent gestegen. (ANPbericht n.a.v. een onderzoek door HP de Tijd) Wordt de euro aangegrepen om de prijzen te verhogen? De prijsontwikkelingen worden nauwlettend gevolgd door onder meer de Consumentenbond en het Economisch Bureau ING in samenwerking met De Telegraaf. De waarnemingen van de studententeams, die De Telegraaf op pad stuurt, zijn maandelijks te lezen in De Financiële Telegraaf. Een bekende 'truc' is het 'stiekem' verhogen van de guldenprijs, zodat een mooie, ronde europrijs uit de bus rolt. Totnogtoe is geen sprake van stelselmatige prijsverhogingen als gevolg van de euro. Maar in de horecasector worden regelmatig uitzonderingen op die regel gevonden. Consumenten kunnen zelf ook een steentje bijdrage aan het voorkomen van prijsverhogingen. Bij het EuroMeldpunt kunnen zij aankloppen met klachten over stiekeme prijsverhogingen, verkeerde omrekeningen en onduidelijke prijskaartjes. Het EuroMeldpunt is bereikbaar via het gratis telefoonnummer 0800-0120 of via www.consumentenbond.nl. Op deze site worden ook de EuroMissers (voor bedrijven die prijzen niet goed omrekenen en/of verhogen) en de maandelijkse EuroPluim (voor de beste jongetjes van https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 11 van 16
de klas) gepubliceerd. Hoe is Nederland voorbereid op de euro? Nederland is begonnen met voorbereiden op 1 januari 2001. Vanaf die maand werd elke maand een nieuw euro-nieuws op tv laten zien. Er waren dus in totaal 12 afleveringen. Dit werd door postbus 51 verzorgd. Op 1 juli 2001 werd in de winkels alles dubbelgeprijsd, op deze manier kon de consument wennen aan de euro en aan de waarde daarvan. Op 1 september 2001 werden in verschillende winkels collectebussen geplaatst. Dit is gedaan door de Nationale eurocollecte Coins for Care. Het is bedoeld voor het inzamelen van vooral buitenlands geld en muntstukken die door de invoering van de euro overbodig worden. De opbrengst gaat naar meer dan 100 erkende goede doelen in heel Nederland. Op 15 oktober 2001 werden ook bij alle banken in Nederland collectebussen geplaatst door de Nationale eurocollecte Coins for Care. En op 1 december 2001 werden banken en toonbankinstellingen bevoorraad met euro munten en bankbiljetten. (Bij een toonbankinstelling moet je denken aan bijvoorbeeld supermarkten, warenhuizen, en andere bedrijven die met contant geld te maken hebben.) Deze actie kreeg de naam frontloading gekregen. In december 2001 kregen ook alle inwoners van Nederland, van 6 jaar en ouder, een afhaalcoupon voor een kennismakingsset met euromunten. Deze set heet de eurokit. Deze eurokit had een waarde van f 8,55. Dit komt neer op 3,88. Alle mensen konden vanaf deze dag ook voor f 25,- een pakket kopen met euromunten. Op 27 december 2001 waren alle banken in Nederland extra lang geopend. De reden hiervoor was dat er een gigantische drukte werd verwacht omdat de euro een paar dagen later een echt betaalmiddel werd. En op 1 januari 2002 werden de euromunten en eurobiljetten in omloop gebracht in alle EMU landen. Vanaf 12.00 uur moesten alle pinautomaten aangepast zijn. Van 24 tot en met 26 januari 2002 werd er een gigantische huis-aan-huis collecte gehouden, langs zo n 6.000.000. huishoudens in Nederland, door de nationale eurocollecte Coins for Care. De bedoeling is ook weer zoveel mogelijk Nederlandse guldens en andere buitenlandse muntstukken en bankbiljetten op te halen. Wederom ging dit naar meer dan 100 goede doelen in Nederland. Vanaf 28 januari 2002 waren winkeliers niet meer verplicht om prijzen te vermelden in guldens en euro s. Vanaf deze dag was de gulden geen wettig betaalmiddel meer. Verder werden op scholen speciale lessen gegeven over de euro, kwamen er posters, stickers, https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 12 van 16
omrekenapparaatjes, men kon op het internet kijken en de Eurolijn bellen die speciaal voor mensen met vragen over de euro was opengesteld. Nationaal Forum voor de introductie van de euro De invoering van de euro in Nederland vond plaats onder het Nationaal Forum voor de introductie van de euro (NFE). Het NFE was tot begin 2002 actief. De lidstaten van de EU vulden de voorbereiding van de totstandkoming van de EMU en de invoering van de euro zelf in. De overheid kon zich bij de voorlichting over de invoering van een nieuwe munt niet als monopolist opstellen, het is een verandering die de hele samenleving raakt. (Een monopolist is iemand die erg veel macht heeft, omdat hij de enige aanbieder is, terwijl er veel vragers zijn.) Daarom is in februari 1996 in Nederland het Nationaal Forum voor de introductie van de euro ingesteld. Samen werd aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de invoering van de euro vorm gegeven. Het Forum richtte zich op de uitwisseling van informatie en wilde bevorderen dat de overgang voor burgers, bedrijfsleven en overheid soepel, efficiënt en zonder onnodige kosten verliep. Het Nationaal Forum bestond uit verschillende organisaties uit alle hoeken van de samenleving. Deze organisaties leverden vanuit hun eigen invalshoek en deskundigheid een bijdrage aan de voorbereiding van de introductie van de euro. In het Nationaal Forum zijn vertegenwoordigd; Christelijk Nationaal Vakverbond, Consumentenbond, Federatie Nederlandse Vakbeweging, Land- en Tuinbouworganisatie Nederland, MKB-Nederland, de Nederlandsche Bank, Nederlandse Vereniging van Banken, Ministerie van Economische Zaken, Ministerie van Financiën, de pensioenfondsen, Raad Nederlandse Detailhandel, de Unie mhp, Vakcentrale voor middengroepen en hoger personeel, Verbond van Verzekeraars, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Vereniging VNO-NCW. Met onder andere billboards probeerde het Nationaal Forum voor de introductie van de euro de Nederlander bewust te maken van de komst van de nieuwe munt. Wat was Coins for Care? Op 27 februari 2003 sloot Coins for Care de nationale inzamelactie van buitenlands geld af. Van 1 september 2001 tot en met 1 maart 2002 werd in de deelnemende winkels totaal 132.422 kilo "waardeloos" kleingeld opgehaald, met een totale waarde van 3.350.461. Uit de samenwerking met Eurocollecte verwacht Coins for Care nog een deel van de collecteopbrengst te ontvangen boven op dit zelf in winkels opgehaalde bedrag. Door de inzet van duizenden vrijwilligers en de sponsoring van vele bedrijven zijn de kosten van de Coins for Care- actie beperkt gebleven tot slechts 122.000 (4%). De opbrengst zal verdeeld worden over de 118 niet-collecterende doelen die zich hebben aangesloten bij Coins for Care. "Een fluitje van een cent" dacht Esther Jacobs (32) eind 1999 toen zij op het idee kwam om rondom de invoering van de euro al het overgebleven buitenlandse geld in te gaan zamelen voor het goede doel. https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 13 van 16
Esther Jacobs wilde laten zien dat iedereen iets voor het goede doel kan doen en dat dit niet veel hoeft te kosten. Maar dat was niet zo makkelijk. De verwerking van al die soorten geld bleek heel ingewikkeld. Banken in Nederland nemen geen buitenlands muntgeld aan, er bestaan geen telmachines die zoveel landen tegelijk kunnen verwerken en een vrachtwagen kan je niet zomaar volladen met muntjes: door het gewicht zakt hij zo door zijn assen. Toen een contract was gesloten met het Engelse Coin Co voor de verwerking, was de eerste stap gezet. Maar goede doelen en bedrijven waren in eerste instantie terughoudend om met een onbekende organisatie en persoon in zee te gaan. Toen de eerste bedrijven zich aanmeldden (Ernst & Young als sponsor, Shell als inzamellocatie en het Wereld Natuur Fonds als bekend doel) begon het echt te lopen. De media besteedden veel aandacht aan het idee en de belangstelling werd steeds groter. Ruim 4000 winkels en bedrijven plaatsten inzamelbakken gemaakt van gerecyclede rioolbuizen. Een van de deelnemende doelen, Dorcas Hulp Nederland, bood haar logistieke netwerk van 150 depots door het hele land, waardoor de duizenden vrijwilligers in de buurt van hun woonplaats het opgehaalde geld konden inleveren. Deelnemers aan de actie waren grotere en kleinere organisaties die zich inzetten op ieder gebied; van gezondheidszorg, kinderen en sport, tot natuur en milieu, voor projecten in binnen- en buitenland. Nog nooit werkten zoveel instellingen samen om zo n grote actie neer te zetten. In de toekomst wil Coins for Care zich richten op het bevorderen van professionaliteit, samenwerking en transparantie in de liefdadigheid om de betrokkenheid en het vertrouwen van het publiek te vergroten. De enquête We hebben een enquête gemaakt om te toetsen wat de mensen weten over de euro, wat hun mening over de euro is en hoe groot hun besef is van de gevolgen van de euro. We maakten 11 vragen en deelden die uit aan 35 mensen tot en met 19 jaar. De overige 35 waren voor mensen van 20 jaar en ouder. Vraag 1) Vind u dat u goed bent voorbereid op de euro? Vraag 2) Wanneer is de euro ingevoerd? Vraag 3) Wilt u de gulden weer terug? Vraag 4) In welke landen is de euro een wettig betaalmiddel? Vraag 5) Rekent u nog om? Vraag 6) Heeft u minder te besteden sinds de komst van de euro? Vraag 7) Bent u het eens met de komst van de euro? Bij vraag 1 keken we hoeveel procent vindt dat hij goed was voorbereid. Bij vraag 2 keken we hoeveel procent wist wanneer de euro was ingevoerd. Bij vraag 3 keken we hoeveel procent de gulden weer terug zou willen hebben. Bij vraag 4 keken we hoeveel procent van de ondervraagden alle eurolanden wisten te noemen. Bij de vijfde vraag brachten we het percentage omrekenaars in kaart. Bij vraag 6 keken we hoeveel procent minder te besteden had sinds de komst van de euro. Bij vraag 7 keken we naar het percentage dat het eens was met de komst van de euro. https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 14 van 16
We merkten dat alle jongeren die de enquête hadden ingevuld vonden dat ze goed voorbereid waren op de euro. Ik ben ermee doodgegooid noemde één iemand zelfs. De ouderen en de jongeren waren beide even slecht in het beantwoorden van de vraag wanneer de euro was ingevoerd. Wij trekken daaruit de conclusie dat ze misschien toch niet zo goed zijn voorbereid. Het was opvallend dat bijna iedereen de gulden terugwilt, redenen zijn alles is duurder geworden en ik geef het nu veel sneller uit. Bijna iedereen rekent nog om. En bijna iedereen heeft minder te besteden sinds de komst van de euro. Een echte uitschieter was de laatste vraag. We vonden het vooral grappig dat juist de ouderen het eens waren met de komst van de euro en de jongeren niet. Dit hadden we echt niet verwacht. De hoofdvraag beantwoordt In 1965 ontstond het idee om voor heel Europa één munt te maken, de munt die wij nu kennen als de euro. In 1971 tekenden 6 regeringsleiders van de EEG het document waarmee het plan voor de Europese munt zou kunnen worden gerealiseerd. In 1979 ontstond het Europees Monetair Stelsel. In 1991 tekenden 12 regeringsleiders van de EU het verdrag van Maastricht. Op 1 januari was de euro een girale rekeneenheid. Op 1 januari 2002 was de euro een feit en kon er met de munt betaald worden. Dit jaar (2004) zullen zich nog 10 landen bij de EMU voegen, vanaf dan zullen er 22 Europese landen met de euro betalen. Evaluatie We vonden de opdracht best moeilijk, maar ook heel interessant, we weten nu veel meer over de euro en over de beleving van de mensen in onze omgeving over de euro. Het leukste vonden we dat we een site opgespoord hebben, waarin we onze eigen eurobiljetten kunnen achtervolgen door heel de wereld. Door de getallenreeks op de biljetten is dit mogelijk (http://www.eurobilltracker.com/index.php?referer=11496). We zijn blij dat we voor dit onderwerp gekozen hebben, omdat het erg leuk en leerzaam was. Literatuurlijst Boeken: Bart Lubbers, Hoeveel euro krijg ik voor mijn gulden?, 5e, herz. dr. - Naarden : Strengholt, 1998 Internetsites: www.euro.nl www.telegraaf.nl www.ecb www.nrc.nl/dossiers/euro/ Extra: Euroquiz voor de leraar https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 15 van 16
Welke instelling waakt over de stabiliteit van de euro? A) De Europese Centrale Bank B) Het Internationaal Monetair Fonds C) De Wereldbank Wanneer is de euro de officiële giralemunt van Europa geworden? A) 1 juli 1998 B) 1 januari 1999 C) 1 januari 2000 Uit welk land komt de ontwerper van de Europese zijde van de euromunten? A) Finland B) België C) Portugal Welk land doet niet mee aan de euro? A) Oostenrijk B) Zweden C) Luxemburg In welke stad werd besloten dat we in 2002 met de euro zouden betalen? A) Amsterdam B) Frankfurt C) Maastricht Hoeveel bankbiljetten zijn er in Nederland vervangen? A) 100 miljoen B) 250 miljoen C) 350 miljoen Waar schrijft men euro met andere letters? A) Griekenland B) Spanje C) Italië Wat wordt weergegeven op de eurobiljetten? A) Beroemde mensen B) Architectuur C) Dieren https://www.scholieren.com/verslag/21185 Pagina 16 van 16