Profielwerkstuk Economie De euro en de gevolgen voor de werkgelegenheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Profielwerkstuk Economie De euro en de gevolgen voor de werkgelegenheid"

Transcriptie

1 Profielwerkstuk Economie De euro en de gevolgen voor de werkgelegenheid Profielwerkstuk door een scholier 2839 woorden 6 maart ,2 126 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Op 1 Januari 2002 was het zover: De Euro werd het nieuwe betaalmiddel van 12 van de EU- landen (zie afbeelding). Nederland behoort hier ook toe. Het is begrijpelijk dat deze verandering van valuta grote gevolgen met zich meebrengt, we zullen immers moeten betalen met ander geld, dat ook nog eens een andere waarde heeft. 1,- is namelijk niet fl 1,-, maar is gelijk aan 2, Het lijkt dus net alsof we andere prijzen gaan betalen voor de producten. Dit is natuurlijk niet zo, alle prijzen zijn verrekend volgens de regels, net als de lonen. In de periode 1 Januari Januari 2001 vond de overschakeling van de gulden naar de Euro plaats door het bankwezen en de financiële sector. Vanaf 1 Juli 2001 prijsden toonbankinstellingen hun producten zowel in guldens als in Euro's. Zowel de consumenten als de producenten konden zo aan de nieuwe valuta wennen. In dit werkstuk ga ik me richten op de gevolgen die de invoering van de Euro met zich meebrengt voor de werkgelegenheid in de EMU. Eerst ga ik vertellen over de geschiedenis van de Euro. Daarna zal ik ingaan op de gevolgen van de invoering van de Euro voor de inflatie, de rente en de investeringen door bedrijven. Daarna trek ik hieruit conclusies met betrekking tot de werkgelegenheid. Tot slot zal ik een korte samenvatting maken waarin ik antwoord geef op mijn hoofdvraag: Wat zijn de gevolgen van de invoering van de Euro voor de werkgelegenheid in de EMU? Hoofdstuk 1 Hoe is de euro ontstaan? Par. 1.1: Wat is de Euro? De Euro is de naam van de munt die vanaf 1 Januari 2002 het wettige betaalmiddel is voor 12 van de EUlanden. Deze nieuwe valuta komt natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen. Vele verdragen hebben uiteindelijk geleid tot een Economische en Monetaire Unie (EMU). Hieronder volgt een kort overzicht van de verschillende stappen die genomen zijn om uiteindelijk te komen tot deze EMU. Pagina 1 van 6

2 Par. 1.2: De stappen. 1) De oprichting van de EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) in 1951, door Nederland, België, Luxemburg, Duitsland, Frankrijk en Italië. De EGKS is ontstaan op voorstel van de Franse minister van buitenlandse zaken Robert Schuman. In feite was dit de eerste aanzet voor de Europese samenwerking en zijn de zes deelnemende landen de grondleggers van de latere Europese unie en eurozone. Met de EGKS werd het beheer over de kolen en staalindustrieën in handen gegeven van een supranationale autoriteit. Lidstaten dragen daarvoor een deel van hun soevereiniteit over aan de EGKS. Oorlog tussen de lidstaten moest hiermee tot het verleden gaan behoren. 2) Op 25 Maart 1957 bekrachtigden de eerder genoemde 6 landen in Rome een tweetal verdragen: de Europese Economische Gemeenschap (EEG) en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom) werden opgericht. Eind 1985 is het verdrag van de EEG voor de eerste keer herzien met de Europese Akte. Het belangrijkste onderdeel van deze Akte was de afspraak om per 1 Januari 1993 te komen tot een Europese interne markt. 3) Het verdrag van Maastricht, in februari 1992 ondertekend door de toen nog twaalf lidstaten van de Europese Gemeenschap, verwezenlijkte de intenties van de Europese Akte. De oude Europese gemeenschappen werden vervangen door de nieuwe Europese Unie (EU). De bestaande EG-verdragen werden uitgebreid met bepalingen over samenwerking op beleidsterreinen als economisch en monetair beleid, buitenlands en veiligheidsbeleid, sociaal beleid en onderdelen van de beleidsterreinen van Justitie en Binnenlandse Zaken. Hiermee is de pijlerstructuur ontstaan van de Europese Gemeenschap. Dit verdrag van Maastricht stippelt een tijdschema in drie fasen uit voor de totstandkoming van een Economische Monetaire Unie met een gemeenschappelijke munt, een centrale bank en een financiële markt zonder binnengrenzen. Om toe te kunnen treden tot deze EMU zullen landen aan een aantal voorwaarden moeten voldoen. Op 1 januari 1973 traden 3 nieuwe lidstaten toe tot de EG: Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk. Noorwegen haakte op het laatste moment af. Acht jaar later werd Griekenland lid, in 1986 gevolgd door Spanje en Portugal. Finland, Zweden en Oostenrijk traden op 1 Januari 1995 tot de Europese Unie toe. Op dit moment zijn in totaal 15 lidstaten bij de Europese Unie aangesloten. 4) Op 18 Juni 1997 bereikte de Europese raad (dat zijn de staatshoofden en regeringsleiders) overeenstemming over het Verdrag Van Amsterdam. Dit maakte de weg vrij voor de start van het uitbreidingsproces met landen in Midden- en Oost-Europa en Cyprus. Het verdrag betekent vooral winst op het vlak van de democratisering, het Europees Parlement kreeg voortaan op meerdere terreinen de rol van medewetgever. Daarnaast werden afspraken gemaakt over de economische stabiliteit van de EMU: het Stabiliteits- en Groeipact. Dit pact bevat afspraken over de begrotingsdiscipline die de deelnemers aan de EMU na de invoering van de euro zullen betrachten. 5) In het weekend van 1, 2 en 3 Mei 1998 besloot de Europese raad dat elf landen mogen toetreden tot de EMU. Dit zijn: Nederland, België, Duitsland, Spanje, Frankrijk, Ierland, Italië, Luxemburg, Oostenrijk, Portugal en Finland. Later kwam Griekenland er nog bij. Daarnaast is op 3 mei 1998 bekend gemaakt tegen welke onderlinge verhouding de EMU -valuta's per 1 Januari 1999 opgaan in de euro. Indien nodig, kunnen de centrale banken ingrijpen, zodat de wisselkoersen op de afgesproken niveaus uitkomen. 6) 1 Januari 1999 is de EMU van start gegaan. De munten van de deelnemende landen zijn definitief aan elkaar gekoppeld en zijn slechts verschijningsvormen' van de euro geworden. 7) 1 Januari 2002 zijn de euromunten en bankbiljetten in omloop gebracht. Uiterlijk 1 maart 2002 zijn de Pagina 2 van 6

3 nationale valuta's geen wettige betaalmiddelen meer. Hoofdstuk 2 De Europese Centrale Bank Par. 2.1: Wat is de ECB? De ECB, de Europese Centrale Bank, die in Frankfurt is gevestigd, is sinds 1 januari 1999 verantwoordelijk voor het gezamenlijke monetaire beleid in de EMU en voor de uitgifte van de eurobankbiljetten. Sinds 1 januari 1999 stuurt de ECB de rente op de geldmarkt in alle eurolanden. Samen met de nationale centrale banken vormt de ECB het Europese Stelsel van Centrale Banken (ESCB). De Raad van Bestuur van het ESCB, dat wil zeggen, de presidenten van de nationale centrale banken en de directie van het ECB, stelt de grote lijnen van het monetaire beleid vast. De dagelijkse invulling daarvan doet de directie van de ECB. De nationale centrale banken - in Nederland is dat de Nederlandsche Bank - zorgen voor de uitvoering van dit beleid. Par.2.2: Het beleid van de ECB. De voornaamste doelstelling van de ECB is ervoor te zorgen dat de waarde van de euro stabiel blijft. Daarbij gaat het om de interne waarde van de euro, dus het vermijden van inflatie waardoor de koopkracht achteruit gaat. Eventuele veranderingen in de externe waarde, dus de wisselkoers van de euro t.o.v. bijvoorbeeld de dollar, worden daarbij voor lief genomen. Het accent ligt duidelijk op de inflatiebestrijding. Par. 2.3: Het rente-instrument. Het belangrijkste instrument dat de ECB heeft om de inflatie te beperken is de korte rente. De ECB kan door haar eigen rentetarieven te verhogen de banken dwingen ook hun rente te verhogen. Particuliere banken zijn in het EMU-gebied namelijk altijd aangewezen op kortlopend krediet van de ECB. Als de ECB de banken een hogere kredietprijs berekent, zullen zij die gestegen rente ook aan hun klanten doorgeven. Krediet in rekening courant, rood staan', wordt duurder. De geldmarktrente, zoals we de korte rente ook wel noemen, stijgt. Als de rente verhoogd wordt, dan wordt lenen duurder. Mensen zullen dan gaan sparen en minder lenen om bestedingen te doen. De geldhoeveelheid neemt als gevolg hiervan af en de bestedingen ook. Als bestedingen afnemen zal dit inflatie tegenhouden. Als de inflatie te hoog blijkt te worden zal de ECB de rente dus verhogen. Zo'n 2% inflatie is het maximum wat zij zal toestaan (lesbrief economische integratie). Hoofdstuk 3 Wat zijn de gevolgen van de invoering van de euro voor de inflatie en wat betekent dat voor de werkgelegenheid? Par. 3.1: Wat is inflatie. Inflatie wordt omschreven als een algehele prijsstijging. Je kunt inflatie grofweg in tweeën delen. Ten Pagina 3 van 6

4 eerste kosteninflatie: inflatie die wordt veroorzaakt door hogere productiekosten die worden doorberekend in de verkoopprijs en ten tweede bestedingsinflatie: inflatie die veroorzaakt wordt door te hoge bestedingen. Par. 3.2: Invloed euro op de inflatie. Bij de komst van de euro moesten alle prijzen van guldens naar euro's omgerekend worden. Dit had als negatief extern effect dat alle producten duurder werden door afrondingsverschillen. Zo werd bijvoorbeeld een film bij de videotheek bij de omschakeling naar de euro f 0,80 duurder. Hiervoor was deze nog f 8,- nu 4,-. Door deze manier van omrekenen van gulden naar euro worden alle producten zo'n 10% duurder zoals in het voorbeeld is te zien. Dit betekent een verlies van de koopkracht van de consument, waardoor zij niet in staat zijn hun oude bestedingen te blijven voortzetten. Dit is niet de enige oorzaak van inflatie die de invoering van de euro met zich meebrengt. Door het wegvallen van de wisselkoersrisico's tussen de 12 EMU-landen, waartussen ongeveer 70% van de handel plaatsvindt, heeft een ondernemer geen risico meer dat zijn aankopen onverwachts duurder uit komen te vallen. Hierdoor zijn prijzen vrij stabiel en is er geen sprake van geïmporteerde kosteninflatie, die wordt veroorzaakt door hogere prijzen in het buitenland. Mede door het wegvallen van de grenzen van financiële markt is de markt steeds transparanter geworden. Dit zorgt ervoor dat consumenten de prijzen goed kunnen vergelijken. Hierdoor is de concurrentie tussen de EMU landen enorm toegenomen. Producenten zijn nu niet meer in staat om hun prijzen zonder meer te laten toenemen en moeten rekening houden met de concurrentie in het EMU-gebied. Dit geldt vooral bij een markt van volkomen concurrentie', waarbij het product homogeen is en dus géén of weinig onderscheid vertoont bij de verschillende producenten. Dit zijn goederen zoals rijst, graan en aardappelen. Zoals reeds in hoofdstuk 2 is uitgelegd is er bij de komst van de euro ook een monetaire unie ontstaan die wordt geleid door een centrale bank; de ECB. Deze heeft als deelbeleid om de geldhoeveelheid in de gaten te houden in Euroland. Als de ECB de geldhoeveelheid beperkt dan heeft de consument minder te besteden en is de kans op bestedingsinflatie gering. Het is dan ook de bedoeling van de centrale bank om met dit beleid de inflatie te beperken. Par. 3.3: Invloed inflatie op de werkgelegenheid. De komst van de euro zoals hiervoor behandeld is, brengt zowel negatieve als positieve gevolgen voor de inflatie en dus de werkgelegenheid met zich mee. Negatief gevolg van de euro voor de werkgelegenheid is, dat door de invoering ervan ondernemers hun prijzen in hun voordeel omrekenen. Dit leidt soms wel tot een prijsverhoging van 10%. De koopkracht daalt en daarmee dus de afzet van de ondernemers. Een dalende afzet geeft een dalende productie en dat heeft weer als gevolg dat er ontslagen vallen. Echter wanneer de bestedingen weer toenemen zullen deze conjunctureel werklozen weer aan een baan komen, omdat de productie dan weer toeneemt en hun arbeidskracht weer nodig is. Tevens bij een dalende koopkracht zullen werknemers looneisen stellen om hun koopkracht in stand te houden. Hogere lonen zorgen voor hogere kosten van de ondernemer, kosteninflatie. Daarbij komt nog eens dat wanneer de lonen meer stijgen dan de arbeidsproductiviteit het voordeliger is om arbeid te vervangen door kapitaal dat als gevolg heeft dat het aantal arbeidsplaatsen afneemt. Dit verschijnsel van vervanging van arbeid door kapitaal heeft tot gevolg dat het aantal structureel werklozen toeneemt. Deze werklozen zullen dus ook bij een toename van de bestedingen niet meer aan het werk komen, omdat het aantal Pagina 4 van 6

5 arbeidsplaatsen gewoonweg is vermindert. De inflatie kan zoals was te lezen in par. 3.2 ook verminderen door de komst van de euro. De positieve uitwerkingen van de euro op de inflatie zullen hogere bestedingen tot gevolg hebben. De productie zal hierdoor toenemen en de kosten per product kunnen hierdoor afnemen waardoor de ondernemer een groter percentage winst heeft. Het is in dit geval dan ook niet nodig om prijsverhogingen door te voeren als ondernemer, de winst is immers al hoger dan voorheen. Een hogere productie brengt een hogere afzet met zich mee, en een hogere afzet weer een grotere behoefte aan arbeidskrachten. Par. 3.4: Conclusie Wat betreft de inflatie zal de komst van de euro zowel positieve als negatieve gevolgen hebben. Op den duur zullen de positieve gevolgen de overhand nemen, want de conjuncturele werkloosheid zal mede door het beleid van de ECB, dat is toegespitst op het verlagen van de inflatie, weer dalen door een aantrekkende conjunctuur. Het negatieve gevolg voor de inflatie door de invoering van de euro, is dat er structurele werkloosheid kan ontstaan. Op lange termijn zullen deze verdwenen arbeidsplaatsen wel weer terugkomen, maar deze ontwikkeling leg ik nader uit in hoofdstuk 5. Hoofdstuk 4 Wat zijn de gevolgen van de invoering van de euro voor de rente en wat betekent dit voor de werkgelegenheid? Par. 4.1: Wat is rente precies. Rente is de vergoeding die men ontvangt voor het ter beschikking stellen van kapitaal of het geld dat men moet betalen voor het lenen van geld. Je kunt hierbij onderscheid maken tussen lange en korte rente. Korte rente betaal je voor leningen met een looptijd van korter dan een jaar en lange rente betaal je dan ook vanzelfsprekend wanneer je geld leent voor een periode van langer dan een jaar. De hoogte van de rente zal bij een langlopende lening hoger liggen dan bij een kortlopende lening, omdat het risico dat je loopt van geldontwaarding door inflatie, bij een langlopende lening hoger ligt. Dit is om de eenvoudige reden dat je geld in de toekomst minder waard wordt, de uitlener wil hier dus een hogere vergoeding voor. Par. 4.2: Invloed euro op de rente. Door het verdwijnen van de wisselkoersen binnen het EMU-blok is er geen risico meer dat betalingen in het buitenland hoger uit zullen vallen dan vooraf was voorzien. De verdwenen wisselkoers maakt aankopen in het buitenland, binnen de EMU, minder risicovol en daarom worden de bestedingen positief beïnvloed. Door een positieve beïnvloeding van de bestedingen is er meer vraag naar leningen. In dit geval gaat het vooral om leningen op de geldmarkt, dus kortlopende leningen. De rente op de geldmarkt komt tot stand door de wisselwerking van vraag en aanbod van vermogen. Daarom zal meer vraag naar kortlopende leningen leiden tot een hogere rente in heel Euroland, want de EMU heeft maar één geldmarkt. De ECB, zoals ik reeds verteld heb in hoofdstuk 2, beïnvloedt zelf ook de rente op de geldmarkt om de inflatie te drukken. Als de inflatie te hoog dreigt te worden wordt de rente verhoogd waardoor lenen duurder wordt en sparen aantrekkelijker. De bestedingen worden geremd en daarmee de bestedingsinflatie. Het doel van de ECB is dan ook om alles te stabiliseren zoals de rente, inflatie en natuurlijk de wisselkoers van de euro. Pagina 5 van 6

6 Met de invoering van de euro heeft de ECB de macht in handen wat betreft de korte rente en kan zij de rente zo beïnvloeden, zodat zij een gepaste hoogte heeft zodat de geldhoeveelheid zo groeit of afneemt, dat inflatie wordt beperkt / gestabiliseerd. Par. 4.3: Invloed rente op de werkgelegenheid. De invoering van de euro en daarmee het ontstaan van de ECB heeft dus een grote invloed op de korte rente. De ECB kan namelijk de vraag naar kort vermogen beïnvloeden en daarmee dus de geldhoeveelheid. Wanneer de rente laag is, zullen mensen meer lenen om te besteden. De vergoeding die financiële instellingen vragen ter vergoeding voor het ter beschikking stellen van vermogen is dan namelijk laag. Deze verhoging van bestedingen zorgt ervoor dat de afzet van bedrijven stijgt. Deze extra afzet die tot een hoogconjunctuur kan leiden zorgt voor extra werkgelegenheid, doordat de productie samen met de afzet zal stijgen. Omgekeerd wanneer de ECB de geldhoeveelheid wil verkleinen om bestedingen te beperken, zal zij de rente verhogen. Lenen is nu duurder en bestedingen lopen achteruit (laagconjunctuur). Natuurlijk dalen met deze dalende bestedingen ook de afzet en de productie en daarmee de werkgelegenheid. Par. 4.4: Conclusie. Het doel van de ECB is om de inflatie binnen de perken te houden en dat wil zeggen, niet meer dan een groei van 2% t.o.v. het vorige jaar. Het beleid dat de ECB voert ligt in het verlengde van de ontwikkeling van de inflatie. Een te lage inflatie, of deflatie, is niet goed voor de economie, dit wil de ECB dan ook voorkomen. Dit zorgt er namelijk voor dat mensen hun bestedingen uitstellen in de hoop dat hun producten in de toekomst goedkoper worden. Te hoge inflatie is natuurlijk ook niet goed, want dan gaan mensen per direct kopen, omdat ze de prijzen elke dag' zien stijgen. Daarom is het dan ook de doelstelling van de ECB om de inflatie te stabiliseren en dit kan goed met de rente beïnvloed worden, zoals uitgelegd in par Hoofdstuk 5 Eindconclusie. Zoals blijkbaar al opgevallen is, hangt alles een beetje met elkaar samen. De inflatie hangt samen met het rentebeleid en daarmee met de investeringen door bedrijven. Het is moeilijk te voorspellen of het rentebeleid goed uitgevoerd zal worden door de ECB, maar in dit werkstuk ben ik ervan uitgegaan dat dit het geval is. Ik heb in alle hoofdstukken een korte conclusie gegeven over de invloed van de invoering van de euro op de werkgelegenheid. In elk hoofdstuk was de conclusie dat de werkgelegenheid zou toenemen. De conclusie van mijn werkstuk is dus: door de komst van de euro zal de werkgelegenheid in de EMU toenemen. Mijn hoofdvraag: wat zijn de gevolgen van de invoering van de euro voor de werkgelegenheid in de EMU?', is hiermee beantwoord. Pagina 6 van 6

Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken;

Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken; Werkstuk door een scholier 2376 woorden 29 november 2001 7,3 29 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn

Nadere informatie

1. Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken;

1. Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken; Werkstuk door een scholier 2302 woorden 20 februari 2000 6 144 keer beoordeeld Vak Economie 1. Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in

Nadere informatie

6,3 ECONOMIE. Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari keer beoordeeld. Lesbrief Globalisering INFLATIE

6,3 ECONOMIE. Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari keer beoordeeld. Lesbrief Globalisering INFLATIE Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari 2011 6,3 17 keer beoordeeld Vak Economie ECONOMIE Lesbrief Globalisering INFLATIE Soort Oorzaken OPLOSSINGEN Vraag Bestedingsinflatie Door de oplevende

Nadere informatie

5,2. 1.Het ontstaan van de Europese Unie. 2.Geschiedenis van de EU: Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober keer beoordeeld

5,2. 1.Het ontstaan van de Europese Unie. 2.Geschiedenis van de EU: Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober 2002 5,2 13 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 1.Het ontstaan van de Europese Unie Op 18 april 1951 werd de eerste stap gezet richting een

Nadere informatie

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG!

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! I.I De geboorte van de Europese Unie Zoals jullie waarschijnlijk wel weten zijn er de vorige eeuwen veel oorlogen in Europa geweest. Vooral de Eerste en de Tweede Wereldoorlog

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Euro

Praktische opdracht Economie Euro Praktische opdracht Economie Euro Praktische-opdracht door een scholier 1619 woorden 17 februari 2003 6,7 12 keer beoordeeld Vak Economie 1 Onderzoeksvraag. Mijn onderzoeksvraag is: Wat zijn de voor- en

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Economische Monetaire Unie

Praktische opdracht Economie Economische Monetaire Unie Praktische opdracht Economie Economische Monetaire Unie Praktische-opdracht door een scholier 3907 woorden 17 juni 2004 6,1 37 keer beoordeeld Vak Economie Samenvattingen: Deelvraag 1: De Economische en

Nadere informatie

Hoe is de EU tot stand gekomen?

Hoe is de EU tot stand gekomen? Verslag door? 2035 woorden 4 februari 2018 10 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoe is de EU tot stand gekomen? de geschiedenis de EU is tegenwoordig niet meer weg te denken van politieke tot economische

Nadere informatie

Examen HAVO. Economie 1

Examen HAVO. Economie 1 Economie 1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.30 16.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed

Nadere informatie

Ontstaan van de EU Opdrachtenblad Schooltv-beeldbank

Ontstaan van de EU Opdrachtenblad Schooltv-beeldbank Ontstaan van de EU Opdrachtenblad Schooltv-beeldbank GROEP / KLAS.. Naam: Ga www.schooltv.ntr.nl Zoek op trefwoord: EU Bekijk de clip Het ontstaan van de EU en maak de volgende vragen. Gebruik de pauzeknop

Nadere informatie

DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE TIJDSLIJN

DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE TIJDSLIJN DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE TIJDSLIJN INTRO VOOR DE LEERKRACHT Deze tijdslijn illustreert het verhaal van de Europese Unie. U kunt de tijdslijn in verschillende stukken afdrukken

Nadere informatie

6, Het verband tussen de euro en de ecu De ecu. Werkstuk door een scholier 1684 woorden 7 december keer beoordeeld

6, Het verband tussen de euro en de ecu De ecu. Werkstuk door een scholier 1684 woorden 7 december keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1684 woorden 7 december 2001 6,3 18 keer beoordeeld Vak Economie De euro in de praktijk. Hoofdstuk 1: De euro. 1.1 Begrip. Sinds 1 januari 1999 hebben de deelnemers aan de Europese

Nadere informatie

ECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn

ECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H7 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 7 Europese grenzen? Paragraaf 7.1 Wat

Nadere informatie

6,9. Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april keer beoordeeld. De euro

6,9. Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april keer beoordeeld. De euro Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april 2002 6,9 53 keer beoordeeld Vak Economie De euro Sinds 1 januari 2001 betalen we met de Euro. De euro is de gemeenschappelijke munt voor de landen die lid

Nadere informatie

2) sparen -> oppotten: chartaal of giraal geld op een betaalrekening. Direct kunnen gebruiken (=liquide). Geen rendement

2) sparen -> oppotten: chartaal of giraal geld op een betaalrekening. Direct kunnen gebruiken (=liquide). Geen rendement Samenvatting door C. 1209 woorden 29 mei 2016 7,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Samenvatting Economie Monetaire Zaken H.1 Geld * Geld -> Chartaal (munten en bankbiljetten) + Giraal (geld

Nadere informatie

Als de lonen dalen, dalen de loonkosten voor de producent. Hetgeen kan betekenen dat de producent niet overgaat tot mechanisatie/automatisering.

Als de lonen dalen, dalen de loonkosten voor de producent. Hetgeen kan betekenen dat de producent niet overgaat tot mechanisatie/automatisering. Top 100 vragen. De antwoorden! 1 Als de lonen stijgen, stijgen de productiekosten. De producent rekent de hogere productiekosten door in de eindprijs. Daardoor daalt de vraag naar producten. De productie

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESCHIKKING VAN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESCHIKKING VAN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 16.5.2007 COM(2007) 256 definitief 2007/0090 (CNS) Voorstel voor een BESCHIKKING VAN DE RAAD overeenkomstig artikel 122, lid 2, van het Verdrag betreffende

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-I

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-I 4 Antwoordmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juiste berekening

Nadere informatie

5.1 Wie is er werkloos?

5.1 Wie is er werkloos? 5.1 Wie is er werkloos? Volgens het CBS behoren mensen tot de werkloze beroepsbevolking als ze een leeftijd hebben van 15 tot en met 64 jaar, minder dan 12 uur werken, actief op zoek zijn naar betaald

Nadere informatie

Vroeger: directe ruil goederen tegen goederen, nadeel: moeilijk waardeverhouding / ruilverhouding te schatten.

Vroeger: directe ruil goederen tegen goederen, nadeel: moeilijk waardeverhouding / ruilverhouding te schatten. Samenvatting door een scholier 1593 woorden 27 juni 2003 4,4 11 keer beoordeeld Vak Economie Leerstof Economie 1: Hoofdstuk 4: Vroeger: directe ruil goederen tegen goederen, nadeel: moeilijk waardeverhouding

Nadere informatie

Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75

Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75 DEEL 3.4 DE EURO Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75 3.4. DE EURO DOEL - De leerlingen/cursisten ontdekken de voordelen van het gebruik van de eenheidsmunt: wisselen van geld is niet meer nodig, je spaart

Nadere informatie

1950 De Verklaring van Schuman

1950 De Verklaring van Schuman Hoofdstuk 3 31 Van Gemeenschappelijke Markt tot euro 8 mei 1945 : de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) wordt beëindigd. Europa ligt in puin. De angst voor een herhaling van een dergelijk drama brengt politici

Nadere informatie

Werkstuk Economie Economie van Europa

Werkstuk Economie Economie van Europa Werkstuk Economie Economie van Europa Werkstuk door een scholier 4563 woorden 26 april 2001 6,1 217 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Ik doe mijn werkstuk over de Economie van Europa, uiteraard wel

Nadere informatie

1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij:

1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 9. ENERGIE 1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 31973 D 0045: Besluit 73/45/Euratom van de Raad van 8 maart

Nadere informatie

AEG deel 3 Naam:. Klas:.

AEG deel 3 Naam:. Klas:. AEG deel 3 Naam:. Klas:. 1-Video Grensverleggend Europa; Het moet van Brussel. a-in welke Europese stad staat Jan Jaap v.d. Wal? b-beschrijf in het kort waarom een betere Europese samenwerking nodig was.

Nadere informatie

MACRO-VRAAG EN MACRO-AANBOD

MACRO-VRAAG EN MACRO-AANBOD pdf18 MACRO-VRAAG EN MACRO-AANBOD De macro-vraaglijn of geaggregeerde vraaglijn geeft het verband weer tussen het algemeen prijspeil en de gevraagde hoeveelheid binnenlands product. De macro-vraaglijn

Nadere informatie

SAMENVATTING SYLLABUS

SAMENVATTING SYLLABUS SAMENVATTING SYLLABUS Julie Kerckaert Inleiding tot het Europees en internationaal recht Academiejaar 2014-2015 Inhoudsopgave Deel 2: Inleiding tot het Europees recht... 2 1. Het juridisch kader van het

Nadere informatie

Onderzoek gunstige prijsligging.

Onderzoek gunstige prijsligging. Onderzoek gunstige prijsligging. BMW 3 Serie Model 320D. 22 Eu-Lidstaten. Jordy Reijers Marketing/Onderzoek P van. Prijs 1 Inhoud Opgave Onderzoek informatie over Eu landen Welke landen hanteren de euro?

Nadere informatie

5.2 Wie is er werkloos?

5.2 Wie is er werkloos? 5.2 Wie is er werkloos? Volgens het CBS behoren mensen tot de werkloze beroepsbevolking als ze een leeftijd hebben van 15 tot en met 64 jaar, minder dan 12 uur werken, actief op zoek zijn naar betaald

Nadere informatie

Domein GTST havo. 1) Gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland; of anders geformuleerd: (C + I + O + E M)

Domein GTST havo. 1) Gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland; of anders geformuleerd: (C + I + O + E M) 1) Geef de omschrijving van trendmatige groei. 2) Wat houdt conjunctuurgolf in? 3) Noem 5 conjunctuurindicatoren. 4) Leg uit waarom bij hoogconjunctuur de bedrijfswinsten zullen stijgen. 5) Leg uit waarom

Nadere informatie

1. Lees de vragen goed door; soms geeft een enkel woordje al aan welke richting je op moet.

1. Lees de vragen goed door; soms geeft een enkel woordje al aan welke richting je op moet. AANVULLENDE SPECIFIEKE TIPS ECONOMIE VWO 2007 1. Lees de vragen goed door; soms geeft een enkel woordje al aan welke richting je op moet. : Leg uit dat loonmatiging in een open economie kan leiden tot

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 havo 2000-I

Eindexamen economie 1 havo 2000-I Opgave 1 Meer mensen aan de slag Het terugdringen van de werkloosheid is in veel landen een belangrijke doelstelling van de overheid. Om dat doel te bereiken, streeft de overheid meestal naar groei van

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Europese Unie

Werkstuk Aardrijkskunde Europese Unie Werkstuk Aardrijkskunde Europese Unie Werkstuk door een scholier 2970 woorden 21 maart 2005 5,4 25 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave Inleiding De geschiedenis De regeling in Europa ( organen

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Waar produceren

Hoofdstuk 1: Waar produceren Hoofdstuk 1: Waar produceren Open economie - Een land handeld veel met het buitenland, importeert & exporteert veel Er is meer keuze aan goederen of diensten dan in een gesloten economie Concurrentiepositie

Nadere informatie

Loonkosten per product omhoog - Prijzen omhoog - Internationale concurrentiepositie omlaag

Loonkosten per product omhoog - Prijzen omhoog - Internationale concurrentiepositie omlaag Samenvatting Economie Europa Samenvatting door S. 1608 woorden 27 maart 2017 7,5 27 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1: Waar produceren Open economie - Een land handeld veel met het

Nadere informatie

5,4. Betoog door een scholier 2858 woorden 6 december keer beoordeeld. Nederlands. Een opstel over de euro. Een nog hechter Europa

5,4. Betoog door een scholier 2858 woorden 6 december keer beoordeeld. Nederlands. Een opstel over de euro. Een nog hechter Europa Betoog door een scholier 2858 woorden 6 december 2001 5,4 49 keer beoordeeld Vak Nederlands Een opstel over de euro. Een nog hechter Europa Iedereen die naar het nieuws kijkt weet nu wel dat de euro in

Nadere informatie

Antwoorden Lesbrief Waar voor je geld

Antwoorden Lesbrief Waar voor je geld Antwoorden Lesbrief Waar voor je geld Deze lesbrief (derde druk, 2015) is een uitgave van De Nederlandse Bank en tot stand gekomen met medewerking van Gerrit Gorter en Han van Spanje (VECON). 1. Prijzen

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-I

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-I Opgave 1 Belastingen en bestedingen In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken wordt onderzocht wat de effecten zijn van een wijziging in de tarieven van directe en indirecte belastingen op de

Nadere informatie

Te weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken.

Te weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken. Hoofdstuk 4 Inkomen Paragraaf 4.1 De inkomensverschillen Waardoor ontstaan inkomens verschillen. Inkomensverschillen ontstaan door: Opleiding Verantwoordelijkheid Machtspositie Onregelmatigheid of gevaar

Nadere informatie

Centraal Planbureau 1 Europa in crisis

Centraal Planbureau 1 Europa in crisis 1 Europa in crisis Waarom dit boek? Vergelijkbaar met De Grote Recessie van 2 jaar geleden qua vorm en stijl qua beoogde doelgroep Euro-crisis ingrijpend voor ons dagelijkse leven / welvaart oplossing

Nadere informatie

Begrippenlijst Economie H10 geld en geldschepping

Begrippenlijst Economie H10 geld en geldschepping Begrippenlijst Economie H10 geld en geldschep Begrippenlijst door V. 902 woorden 8 juni 2013 3 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Kern van de economie Begrippenlijst economie hoofdstuk 10 10.1 geld

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1994 Nr. 266

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1994 Nr. 266 15 (1965) Nr. 5 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1994 Nr. 266 A. TITEL Verdrag tot instelling van één Raad en één Commissie welke de Europese Gemeenschappen gemeen hebben, met

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2008-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2008-II Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 De werkgelegenheid verandert met

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 3 november 2004 (05.11) (OR. en) 14028/04 EUROPOL 50 JAI 409

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 3 november 2004 (05.11) (OR. en) 14028/04 EUROPOL 50 JAI 409 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 3 november 2004 (05.11) (OR. en) 14028/04 EUROPOL 50 JAI 409 NOTA van: de Franse, de Duitse, de Italiaanse, de Spaanse en de Britse delegatie aan: het Comité van artikel

Nadere informatie

Samenvatting Economie Internationale Handel

Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting door een scholier 1611 woorden 9 september 2001 6,5 169 keer beoordeeld Vak Economie Economie Internationale Handel Hoofdstuk 1 Nederland is erg

Nadere informatie

ALGEMENE ECONOMIE /03

ALGEMENE ECONOMIE /03 HBO Algemene economie Raymond Reinhardt 3R Business Development raymond.reinhardt@3r-bdc.com 3R 1 M Productiefactoren: alle middelen die gebruikt worden bij het produceren: NOKIA: natuur, ondernemen, kapitaal,

Nadere informatie

Bijlage HAVO. economie. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-1022-a-17-1-b

Bijlage HAVO. economie. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-1022-a-17-1-b Bijlage HAVO 217 tijdvak 1 economie Bronnenboekje HA-22-a-17-1-b Opgave 1 verwachte kosten en opbrengsten per avond van La Mama 14 13 12 1 9 8 7 6 5 4 3 2 2 3 4 5 6 7 8 9 1 12 P GO = gemiddelde totale

Nadere informatie

Examen VWO. Economie 1,2 (nieuwe stijl) en economische wetenschappen I en recht (oude stijl)

Examen VWO. Economie 1,2 (nieuwe stijl) en economische wetenschappen I en recht (oude stijl) Economie 1,2 (nieuwe stijl) en economische wetenschappen I en recht (oude stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Voor dit examen zijn maximaal 62 punten te behalen; het examen bestaat

Nadere informatie

Werkstuk Economie De euro

Werkstuk Economie De euro Werkstuk Economie De euro Werkstuk door een scholier 2382 woorden 21 mei 2001 6,6 43 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Iedereen van onze klas moest voor economie een werkstuk maken, de keuze van het

Nadere informatie

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs 1.1 Een blik op een eeuw Europa Deel 1: Een beetje geschiedenis Dankzij onze vrienden, Marie en Alexander,

Nadere informatie

Prijsstabiliteit: waarom is dat belangrijk voor jou? Voorlichtingsbrochure voor leerlingen

Prijsstabiliteit: waarom is dat belangrijk voor jou? Voorlichtingsbrochure voor leerlingen Prijsstabiliteit: waarom is dat belangrijk voor jou? Voorlichtingsbrochure voor leerlingen Wat kun je kopen voor 10? Wat dacht je van twee cd-singles, of misschien een maandabonnement op je favoriete blad?

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 vwo 2004-II

Eindexamen economie 1 vwo 2004-II Opgave 1 Stoppen met roken!? In een land betalen rokers bij de aanschaf van tabaksproducten een flink bedrag aan indirecte belasting (tabaksbelasting)*. Dat vinden veel mensen terecht omdat de overheid

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend.

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Bankzaken 1 maximumscore 1 Voorbeeld van een juiste verklaring: De inflatie van 1,6% is een gemiddelde waarin de

Nadere informatie

6,3. Samenvatting door een scholier 2386 woorden 25 juni keer beoordeeld. Economie in context

6,3. Samenvatting door een scholier 2386 woorden 25 juni keer beoordeeld. Economie in context Samenvatting door een scholier 2386 woorden 25 juni 2012 6,3 13 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context Paragraaf 19.1: Consumentenprijsindex en gevolgen inflatie. Inflatie: stijging van

Nadere informatie

Profielwerkstuk Economie De euro, gemeenschappelijke munt

Profielwerkstuk Economie De euro, gemeenschappelijke munt Profielwerkstuk Economie De euro, gemeenschappelijke munt Profielwerkstuk door een scholier 3902 woorden 17 juli 2009 n 6,7 17 keer beoordeeld Vak Economie De euro, één gemeenschappelijke munt Profielwerkstuk

Nadere informatie

WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN VERORDENING VAN DE RAAD tot wijziging van Verordening (EG) nr. 974/98 over de invoering van de euro

WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN VERORDENING VAN DE RAAD tot wijziging van Verordening (EG) nr. 974/98 over de invoering van de euro RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 19 december 2005 (OR. en) 14883/05 Interinstitutioneel dossier: 2005/0145 (CNS) UEM 205 ECOFIN 370 OC 877 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: VERORDENING

Nadere informatie

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep. Meander Samenvatting groep 7 Thema 2 Om ons heen Samenvatting Landschappen Landschappen in Europa zijn heel verschillend. Nederland is een heel vlak land. Frankrijk is een land met heuvels en bergen. Zweden

Nadere informatie

10889/10 VP/mg DG G I

10889/10 VP/mg DG G I RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 24 juni 2010 (OR. en) 10889/10 Interinstitutioneel dossier: 2010/0135 (E) ECOFIN 360 UEM 209 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: BESLUIT VAN DE RAAD overeenkomstig

Nadere informatie

Samenvatting Economie Internationale handel

Samenvatting Economie Internationale handel Samenvatting Economie Internationale handel Samenvatting door een scholier 1484 woorden 7 oktober 2003 5,5 44 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief Internationale handel HS 1 Nederland handelsland Par.

Nadere informatie

Samenvatting Economie Inkomen Hoofdstuk 1 t/m 3

Samenvatting Economie Inkomen Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting Economie Inkomen Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 1203 woorden 17 januari 2005 6,1 90 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting economie lesbrief: inkomen. Hoofdstuk 1: de

Nadere informatie

EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT PE-CONS 3659/1/01 REV 1

EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT PE-CONS 3659/1/01 REV 1 EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT DE RAAD Brussel, 27 mei 2002 2001/0138 (COD) LEX 311 PE-CONS 3659/1/01 REV 1 TRANS 181 PECOS 199 CODEC 1126 VERORDENING (EG) Nr. /2002 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 9 MAART UUR

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 9 MAART UUR SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 9 MAART 2016 08.45-10.15 UUR SPD Bedrijfsadministratie Algemene economie Woensdag 9 maart 2016 B / 9 2015 NGO-ENS B / 9 Opgave 1 (21

Nadere informatie

Concept Welvaart en Groei

Concept Welvaart en Groei LESBRIEF 5 Inflatieverwachtingen Doelgroep: SLU: 5 havo, 5/6 vwo 1 lesuur exclusief huiswerkopdracht Concept Welvaart en Groei begrippen CE inflatie korte vs lange termijn vertrouwen prijsstabiliteit monetair

Nadere informatie

KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN LESTIPS OP WWW.EUROPAEDUCATIEF.NL HET STARTPUNT VOOR EUROPA IN HET ONDERWIJS. werkvel - 1. Tweede Fase Havo/vwo

KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN LESTIPS OP WWW.EUROPAEDUCATIEF.NL HET STARTPUNT VOOR EUROPA IN HET ONDERWIJS. werkvel - 1. Tweede Fase Havo/vwo werkvel - 1 De Europese Unie (EU). Je hebt er dagelijks mee te maken. Al is het alleen al omdat je niet alleen Nederlander bent, maar ook Europeaan. Of dat er bijvoorbeeld euro s in je portemonnee zitten.

Nadere informatie

5,8. Praktische-opdracht door een scholier 1585 woorden 12 december keer beoordeeld

5,8. Praktische-opdracht door een scholier 1585 woorden 12 december keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 1585 woorden 12 december 2007 5,8 10 keer beoordeeld Vak Economie Conjunctuur Deze praktische opdracht gaat over conjunctuur. Ik beantwoord een aantal vragen in mijn

Nadere informatie

Michiel Verbeek, januari 2013

Michiel Verbeek, januari 2013 Michiel Verbeek, januari 2013 1 2 Eens of oneens? De bankiers zijn schuldig aan de kredietcrisis. De huidige economische crisis is het gevolg van de kredietcrisis van 2008. Als een beurshandelaar voor

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2000-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2000-II Opgave 1 Uit een krant: Uitzendbranche blijft groeien Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat de uitzendbranche in het eerste kwartaal van 1998 flink is gegroeid. In vergelijking

Nadere informatie

1. natuurlijke omstandigheden. 2. loonkosten. 3. infrastructuur

1. natuurlijke omstandigheden. 2. loonkosten. 3. infrastructuur Samenvatting door een scholier 1067 woorden 13 juli 2001 4 44 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting:Internationale Handel Hoofdstuk 1: ****Nederland Handelsland**** 1.1 Export/Import: de waarde van

Nadere informatie

Handel (tastbare goederen) 61 35 + 26 Diensten (transport, toerisme, ) 5 4 + 1 Primaire inkomens (rente, dividend, ) 11 3 + 8

Handel (tastbare goederen) 61 35 + 26 Diensten (transport, toerisme, ) 5 4 + 1 Primaire inkomens (rente, dividend, ) 11 3 + 8 betalingsbalans Zweden behoort tot de EU maar (nog) niet tot de EMU. Dat maakt Zweden een leuk land voor opgaven over wisselkoersen, waarbij een vrij zwevende kroon overgaat naar een kroon met een vaste

Nadere informatie

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs 1.1 Een blik op een eeuw Europa Deel 1: Een beetje geschiedenis Dankzij onze vrienden, Marie en Alexander,

Nadere informatie

Beknopte gids over de euro

Beknopte gids over de euro Beknopte gids over de euro Economische en Financiële Zaken Over de euro De euro bestaat sinds 1999. Hij verscheen aanvankelijk alleen op loonstrookjes, rekeningen en facturen. Op 1 januari 2002 kwamen

Nadere informatie

Module 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging

Module 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Module 8 havo 5 Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Economische conjunctuur hoogconjunctuur Reëel binnenlands product groeit procentueel sterker dan gemiddeld. laagconjunctuur Reëel binnenlands product groeit

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2000-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2000-II 4 Antwoordmodel Opgave voorbeeld van een juiste berekening: 84.760.000 4 = 2.080 uur 63.000 2 voorbeeld van een juist antwoord: Een antwoord waaruit blijkt dat uitzendkrachten in deeltijd werken. 3 voorbeelden

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-II

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-II 4 Antwoordmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juist antwoord

Nadere informatie

7,4. Samenvatting door een scholier 1838 woorden 5 december keer beoordeeld

7,4. Samenvatting door een scholier 1838 woorden 5 december keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1838 woorden 5 december 2005 7,4 9 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Economie H5 Paragraaf 1 Geld = ongedifferentieerde koopkracht die door iedereen wordt geaccepteerd

Nadere informatie

Europa in crisis. George Gelauff. Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering

Europa in crisis. George Gelauff. Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering Europa in crisis George Gelauff Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering Opzet Baten en kosten van Europa Banken en overheden Muntunie en schulden Conclusie 2 Europa in crisis Europa veruit

Nadere informatie

Eindexamen vwo economie 2014-I

Eindexamen vwo economie 2014-I Opgave 1 1 maximumscore 2 De kredietcrisis in de VS leidt ertoe dat Nederlandse banken verlies lijden op hun beleggingen in de VS en daardoor minder makkelijk krediet verstrekken aan bedrijven. Hierdoor

Nadere informatie

Eindexamen economie havo I

Eindexamen economie havo I Opgave 1 Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. 1 Voorbeeld van een juiste berekening: 47,5 27,5 100% = 72,73% 27,5

Nadere informatie

5. Protocol tot vaststelling van het statuut van de. Europese Investeringsbank

5. Protocol tot vaststelling van het statuut van de. Europese Investeringsbank De Slotakte vermeldt de verbindende protocollen en de niet-verbindende verklaringen Slotakte De CONFERENTIE VAN DE VERTEGENWOORDIGERS VAN DE REGERINGEN VAN DE LIDSTATEN, bijeen te Brussel op 30 september

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores

Vraag Antwoord Scores Opgave 1 Hoe verdelen we de zorgkosten? 1 maximumscore 2 Stel het bbp op 100 en het totaal van de zorgkosten op 9 9 1,035 24 = 9 2,283328 = 20,55 1 100 1,0132 24 = 136,99 20,55 136,99 100% = 15% (en dat

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

Profielwerkstuk Maatschappijleer Uitbreiding van de Europese Unie

Profielwerkstuk Maatschappijleer Uitbreiding van de Europese Unie Profielwerkstuk Maatschappijleer Uitbreiding van de Europese Unie Profielwerkstuk door een scholier 1933 woorden 26 mei 2003 5,8 48 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Uitbreiding van de Europese Unie

Nadere informatie

ONTSTAAN VAN DE EUROPESE UNIE

ONTSTAAN VAN DE EUROPESE UNIE ONTSTAAN VAN DE EUROPESE UNIE Hoe het begon 1870: Frans-Duitse oorlog om Elzas-Lotharingen Elzas-Lotharingen Welke grondstoffen vindt men terug in dit gebied? Hoe het begon 1870: Frans-Duitse oorlog om

Nadere informatie

wisselkoers Euro in Amerikaanse dollar 1,3644 Hoeveel dollar is 590?

wisselkoers Euro in Amerikaanse dollar 1,3644 Hoeveel dollar is 590? wisselkoers Euro in Amerikaanse dollar 1,3644 Hoeveel dollar is 590? 1,3644 * 590 = $805 2300 is dan 1,3644 * 2300 =$3138,12 Hoeveel euro is $789? 1,3644 dollar = 1 euro $789 / 1,3644 =578,28 euro Bereken

Nadere informatie

Beknopte gids over de euro

Beknopte gids over de euro Europese Commissie Beknopte gids over de euro Economische en Financiële Zaken Over de euro De euro bestaat sinds 1999. Hij verscheen aanvankelijk alleen op loonstrookjes, rekeningen en facturen. Op 1 januari

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 havo 2001-II

Eindexamen economie 1 havo 2001-II Eindexamen economie havo 2-II 4 Antwoordmodel Opgave Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Maximumscore dalen 2

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN or** ir ir * ie *ür* COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 31.12.1998 COM( 1998) 732 def. 98/0353 (CNB) Voorstel voor een VERORDENING (EG) VAN DE RAAD over de omrekeningskoersen tussen de euro

Nadere informatie

6,4. Samenvatting door een scholier 1622 woorden 13 april keer beoordeeld. Praktische economie

6,4. Samenvatting door een scholier 1622 woorden 13 april keer beoordeeld. Praktische economie Samenvatting door een scholier 1622 woorden 13 april 2004 6,4 26 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie MODULE 5 Hoofdstuk 1 Par. 1 Door de waarde van de in-en uitvoer te delen door het

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief Internationale handel

Samenvatting Economie Lesbrief Internationale handel Samenvatting Economie Lesbrief Internationale handel Samenvatting door een scholier 1819 woorden 4 mei 2004 8,2 97 keer beoordeeld Vak Economie INTERNATIONALE HANDEL COMPLETE SAMENVATTING: H 1 T/M 3 Hoofdstuk

Nadere informatie

Eindexamen economie vwo II

Eindexamen economie vwo II Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een

Nadere informatie

Valutamarkt. fransetman.nl

Valutamarkt. fransetman.nl euro in dollar wisselkoers Wisselkoers (ontstaat op valutamarkt) Waarde van een munt uitgedrukt in een andere munt Waardoor kan de vraag naar en het aanbod van veranderen? De wisselkoers van de euro in

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores

Vraag Antwoord Scores Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 bij (1) volkomen concurrentie bij (2) niet bij (3)

Nadere informatie

Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2

Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2 Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2 Als je moet kiezen welk plaatje je op je cijferlijst zou willen hebben,

Nadere informatie

Voorbeeldcasussen workshop DELFI-tool t.b.v. de LWEO Conferentie 2016. Auteurs: Íde Kearney en Robert Vermeulen

Voorbeeldcasussen workshop DELFI-tool t.b.v. de LWEO Conferentie 2016. Auteurs: Íde Kearney en Robert Vermeulen Voorbeeldcasussen workshop DELFI-tool t.b.v. de LWEO Conferentie 2016. Auteurs: Íde Kearney en Robert Vermeulen De voorbeelden in de casussen zijn verzonnen door de auteurs en komen niet noodzakelijkerwijs

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Inkomen

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Inkomen Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Inkomen Samenvatting door een scholier 1329 woorden 12 maart 2004 7,8 37 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting economie Inkomen hoofdstuk 1: Inkomen in natura:

Nadere informatie

Antwoorden stencils OPGAVE 1 11.313 pond. (36,41%) 1,48 miljard als het BNP in procenten harder is gestegen dan het bedrag in ponden in procenten

Antwoorden stencils OPGAVE 1 11.313 pond. (36,41%) 1,48 miljard als het BNP in procenten harder is gestegen dan het bedrag in ponden in procenten Antwoorden stencils OPGAVE 1 1. Nominaal Inkomen 1996 = 25,34 miljard pond x 1,536 = 38,92224 miljard pond Bevolkingsomvang 1996 = 3.340.000 x 1,03 = 3.440.200 Nominaal Inkomen per hoofd = 38,92224 miljard

Nadere informatie