Newsletter Juli 2014 INTRO Beste lezer, Het nieuwe Boek X van het Wetboek Economisch Recht werd recent gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad, en er zijn toch een aantal nieuwigheden die al dan niet rechtstreeks een impact zullen hebben op de werking van uw activiteiten. Hieronder bespreken we kort een aantal van deze wijzigingen. In de eerste plaats wordt een overzicht gegeven van wat de wijzigingen zijn binnen de wetgeving met betrekking tot de precontractuele informatie, waarin werd geopteerd voor een veel ruimer toepassingsgebied als voorheen. Vervolgens geven wij u ook nog een overzicht van de nieuwigheden in de Wet op de marktpraktijken na de integratie ervan in het Wetboek Economisch Recht. Bovendien is er ook nog een nieuwe Europese Verordening uitgevaardigd die in januari van volgend jaar van kracht zal gaan, en die het uitvoeren van beslissingen in het buitenland eenvoudiger en minder kostelijk zou moeten maken. Tot slot wijzen we erop dat er belangrijke regelgeving in de maak is die de wetgeving van toepassing op online kansspelen en weddenschappen zal vervolledigen. Wij wensen u veel leesgenot toe en staan uiteraard steeds te uwer beschikking voor verdere toelichting. Prettige zomermaanden! IN DEZE UITGAVE Gewijzigde wetgeving m.b.t. precontractuele informatie... 2 De nieuwigheden in de wet op de marktpraktijkenn na integratie in het wetboek economisch recht... 3 De nieuwe Brussel I- Verordening: zal een uitspraak gemakkelijker kunnen worden uitgevoerd bij een buitenlandse tegen-partij?... 4 Filip Desmedt Olivier Van Fraeyenhoven Kansspelwetgeving: bekendmaking van drie ontwerp KB s ter regulering van de online kansspelen en weddenschappen... 5
GEWIJZIGDE WETGEVING M.B.T. PRECONTRACTUELE INFORMATIE Sedert 31 mei 2014 is de gewijzigde wetgeving m.b.t. Precontractuele informatie in het kader van commerciële samenwerkingsovereenkomsten in werking getreden (zie Boek X, titel 2 van het Wetboek Economisch Recht). Deze wetgeving beschermt de zwakkere partij die bij de verkoop van producten of de verstrekking van diensten een commerciële formule (zoals gemeenschappelijk uithangbord, handelsnaam, knowhow, commerciële of technische bijstand) gebruikt van de andere partij. Deze beschermde partij moet minstens één maand voor ondertekening van de overeenkomst, een specifiek precontractueel informatiedocument ontvangen. De wijziging zou tot meer duidelijkheid en soepelheid moeten leiden. Hierna worden de grootste wijzigingen samengevat: Er wordt geopteerd voor een ruim toepassingsgebied: de wetgeving beoogt dus niet enkel de franchiseovereenkomst, maar ook concessie, agentuur, (met uitsluiting van bank en verzekeringsagenten). Er wordt bovendien duidelijk gemaakt dat de vergoeding betaald door de persoon die het recht verkrijgt eveneens ruim moet beschouwd worden (zowel rechtstreeks als onrechtstreekse vergoeding). Het verbod om tijdens de bedenktermijn van één maand een verbintenis aan te gaan wordt enigszins versoepeld door twee uitzonderingen: a) een geheimhoudingsakkoord met geldboete kan overeengekomen worden bij/vanaf afgifte van het precontractueel informatiedocument en b) het verbod geldt niet voor de verplichtingen die reeds in uitvoering zijn, wanneer de partijen over een hernieuwing/ wijziging onderhandelen. In de volgende gevallen, zal het voortaan volstaan om (minstens één maand vooraf) een vereenvoudigd document (en de ontwerp overeenkomst) over te maken: a) wanneer de overeenkomst van bepaalde duur, hernieuwd wordt; b) wanneer een nieuwe overeenkomst wordt gesloten tussen dezelfde partijen; c) wanneer de overeenkomst gewijzigd wordt, terwijl die reeds minstens 2 jaar gesloten en in uitvoering is tussen partijen; indien zulke wijziging echter ingaat op een schriftelijk verzoek van de beschermde partij, dan dient er zelfs helemaal niets afgegeven te worden. Alle documenten (inclusief de overeenkomst) moeten in duidelijke en begrijpelijke taal opgesteld worden. Ingeval van onduidelijkheid, zal de interpretatie ten gunste van de beschermde partij gebeuren. De wetgeving voorzag reeds dat de beschermde partij de nietigheid van het contract of van de relevante bepalingen kan inroepen gedurende twee jaren na het afsluiten ervan, wanneer de voorziene documenten niet overhandigd worden, bepaalde vermeldingen ontbreken en/of als de bedenktermijn van één maand niet wordt gerespecteerd. De wetgeving voorziet nu ook dat de beschermde partij het gemene recht m.b.t. wilsgebreken of quasi-delictuele aansprakelijkheid kan inroepen als de verplichte informatie onjuist of onvolledig is of ontbreekt. De wetgeving voorziet nu uitdrukkelijk dat de beschermde partij op expliciete en gemotiveerde wijze afstand kan doen van haar wettelijke bescherming, na het verstrijken van de bedenktijd van één maand, volgend op het sluiten van de overeenkomst. 2
Tenslotte is uitdrukkelijk voorzien dat de Belgische rechtbanken bevoegd zijn en dat Belgisch recht aangewend moet worden m.b.t. de precontractuele fase, indien de medecontractant de activiteit waarop de overeenkomst slaat, hoofdzakelijk in België uitoefent. Barbara Terriere DE NIEUWIGHEDEN IN DE WET OP DE MARKTPRAKTIJKEN NA INTEGRATIE IN HET WETBOEK ECONOMISCH RECHT Op 31 mei 2014 is het boek VI Marktpraktijken en consumentenbescherming, dat aan het Wetboek Economisch recht werd toegevoegd (WER), in werking getreden. Net zoals in de Wet op de Marktpraktijken zijn de doelstellingen van Boek VI voornamelijk de consumentenbescherming en de bescherming van de eerlijke handelspraktijken tussen ondernemingen. Hoewel het niet de bedoeling was dat Boek VI een loutere codificatie van de bestaande Wet op de Marktpraktijken zou vormen en er wijzigingen zouden worden doorgevoerd om de tekst in lijn te brengen met de Europese richtlijn 2011/83/EU van 25 oktober 2011 over de consumentenrechten, zijn de wijzigingen uiteindelijk toch eerder beperkt. De omzetting van de richtlijn houdt voornamelijk een aantal wijzigingen in m.b.t. alle overeenkomsten die worden gesloten met consumenten. Het gaat onder meer om: de zaken waarover een consument dient te worden geïnformeerd vooraleer hij tot aankoop overgaat; Algemeen verbod van default options (standaard opties) die de consument moet afwijzen; De uitdrukkelijke toestemming van de consument wordt vereist voor elke extra betaling boven de overeengekomen vergoeding voor de hoofdverbintenis en het verbod voor een onderneming om betaling te vragen voor gebruik van een betaalmiddel die de kost voor de onderneming overstijgt; Regels inzake de leveringstermijn; De risico-overgang. Maar ook voor wat betreft de overeenkomsten op afstand in het bijzonder, zijn er wijzigingen en op dit vlak geldt er een maximale harmonisatie. De belangrijkste wijzigingen betreffen onder meer: De uitgebreide precontractuele informatieverplichting; Bijzondere regels inzake het herroepingsrecht; De verplichting voor de onderneming om een modelformulier te verstrekken dat de consument kan gebruiken ingeval van herroeping. Tenslotte voor wat betreft de regelgeving m.b.t. uitverkopen, sperperiode, solden, verkoop met verlies, prijsverminderingen, etc., zijn er ook beperkte wijzigingen ingevoerd doch deze zijn zeer summier. Zo is het 3
bijvoorbeeld niet langer nodig om een voorafgaandelijke kennisgeving te doen bij de FOD Economie ingeval van uitverkopen en kunnen solden worden aangekondigd voor de aanvang van de soldenperiode doch slechts mits vermelding van de aanvangsdatum ervan. Het is echter teleurstellend dat de beperkingen die worden voorzien in onze Belgische wetgeving (bv. m.b.t. de aankondiging van prijsverminderingen) en meermaals niet conform het Europees recht zijn bevonden, niet worden opgeheven. De wetgever heeft gepoogd om hier tegen in te gaan door in bepaalde bepalingen van de wettekst de expliciete vermelding op te nemen dat deze praktijken de bedoeling hebben eerlijke marktpraktijken te verzekeren tussen de ondernemingen om zo de toepassing van de Richtlijn oneerlijke marktpraktijken uit te schakelen. Dit is o.i. uiteraard niet correct en betreurenswaardig aangezien dit wellicht tot nog meer rechtsonzekerheid zal leiden. Aurélie Wauters DE NIEUWE BRUSSEL I-VERORDENING: ZAL EEN UIT- SPRAAK GEMAKKELIJKER KUNNEN WORDEN UITGEVOERD BIJ EEN BUITENLANDSE TEGENPARTIJ? De gewijzigde Brussel I-Verordening (nr. 1215/2012) betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke zaken zal een aantal wijzigingen met zich meebrengen voor rechtsvorderingen die worden ingesteld na 10 januari 2015. De bedoeling van deze hervorming is om o.a. een vereenvoudiging door te voeren van het uitvoeren van gerechtelijke beslissingen in andere lidstaten. Daar waar tot op vandaag een exequatur procedure nodig is om een gerechtelijke beslissing in een andere lidstaat te gaan uitvoeren, zal dit vanaf 10 januari 2015 niet langer noodzakelijk zijn. Dit zou een kosten en tijdsbesparing moeten teweegbrengen voor de rechtzoekende partij. Een in een lidstaat gegeven beslissing, die in die lidstaat uitvoerbaar is, is ook in andere lidstaten uitvoerbaar zonder dat een verklaring van uitvoerbaarheid vereist is. Hoe dit evenwel praktisch in zijn werk zal moeten gaan, is nog niet volledig duidelijk. Er dient een afschrift van de beslissing te worden voorzien die voldoet aan de voorwaarden om de echtheid ervan te kunnen vaststellen, en desgevallend een vertaling. De deurwaarder zal dit aan de schuldenaar betekenen. Tussen de betekening en de eerste uitvoeringsmaatregel dient dan evenwel een redelijke termijn te worden gerespecteerd. Er wordt echter niet verduidelijkt wat deze termijn is, hetgeen een eerste knelpunt inhoudt. Daarnaast zijn er nog een aantal andere praktische problemen bij de uitvoering. Indien een beslissing maatregelen bevat die in het recht van de aangezochte lidstaat onbekend zijn, moeten deze maatregelen voor zoveel als mogelijk in overeenstemming worden gebracht met maatregelen die wel in dat systeem bestaan. De vraag is wie dit zal moeten doen, want dit wordt niet verduidelijkt. 4
Daarnaast heeft de aangezochte partij het recht om een procedure tot weigering op te starten. Maar ook hier wordt niet weergegeven voor welke instantie dat zulks moet gebeuren. Elke lidstaat kan dit zelf invullen, doch dit is voor België nog niet gebeurd. Logischerwijze zou dit moeten toekomen aan de bevoegdheid om kennis te nemen van betwistingen aangaande de uitvoering zelf. Op dit moment moeten we vaststellen dat er nog veel hiaten in deze regelgeving zitten die er toe leiden dat aan de bedoeling van de hervorming volledig wordt voorbijgegaan. In plaats van een (reeds goed werkende) exequatur procedure te vervangen door een meer kosten en tijdbesparende procedure, lijkt de nieuwe regelgeving te gaan verzanden in een kluwen van procedures. Wijziging en verbetering lopen niet steeds hand in hand: tene quod bene. Filip Desmedt KANSSPELWETGEVING: BEKENDMAKING VAN DRIE ONTWERP KB S TER REGULERING VAN DE ONLINE KANSSPELEN EN WEDDENSCHAPPEN De Wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers ( kansspelwetgeving ) is in zekere zin een kaderwetgeving, die moet worden uitgewerkt in Koninklijke Besluiten. Dat is met name het geval voor de online aspecten van de kansspelwetgeving, waar via Koninklijke Besluiten belangrijke aspecten van de online kansspelwetgeving moeten worden geregeld, zoals een opsomming van de kansspelen die online kunnen worden aangeboden, de voorwaarden waaronder online kansspelen kunnen worden aangeboden, enz. De uitvoerende macht heeft tot op vandaag nagelaten om vele van deze Koninklijke Besluiten te nemen. In april 2014 heeft België, in het kader van Europeesrechtelijke verplichtingen, drie belangrijke ontwerp Koninklijke Besluiten aan de Europese Commissie genotificeerd. Het betreft de volgende drie ontwerpen: Ontwerp van Koninklijk besluit betreffende de nadere regels van toezicht op en controle van de geëxploiteerde kansspelen op vergunde websites; Ontwerp van Koninklijk besluit betreffende de lijst van spelen die mogen worden uitgebaat door houders van aanvullende vergunningen via informatiemaatschappij-instrumenten; Ontwerp van Koninklijk besluit betreffende de voorwaarden waaronder de kansspelen via informatiemaatschappij-instrumenten kunnen worden aangeboden en welke minstens betrekking hebben op de registratie en identificatie van de speler, de controle van de leeftijd, de aangeboden spelen, de spelregels, de wijze van betaling en de wijze van verdeling van prijzen. 5
Deze ontwerp Koninklijke Besluiten zijn de langverwachte uitvoering van artikel 43/8, 2, 2-4 van de kansspelwetgeving. Wanneer zij in werking zullen treden vormen zij een essentieel onderdeel van het Belgische regelgevende landschap van toepassing op online kansspelen en weddenschappen. De precieze datum van inwerkingtreding is niet gekend. Na notificatie aan de Europese Commissie kunnen de ontwerp KB s gedurende een periode van drie maanden niet in werking treden ( stand still periode ). In bepaalde gevallen kan deze stand still periode nog worden verlengd. Ook de Raad van State moet nog haar advies verlenen over deze tekst. Een inwerkingtreding voor september/oktober van dit jaar lijkt dus onwaarschijnlijk. Dit neemt evenwel niet weg dat deze ontwerpen een belangrijke en essentiële vervollediging zullen vormen van de online kansspelwetgeving en nu al een licht werpen op enkele van de beleidskeuzes die de Belgische regelgever in dit domein wil maken. Pieter Paepe en Helena De Groof OVER ASTREA Astrea is een advocatenkantoor met sterke competenties in alle rechtsgebieden waar een onderneming of entrepreneur mee wordt geconfronteerd.. Astrea bestaat uit één team van meer dan 35 gespecialiseerde en ervaren advocaten die volgens de noden van de cliënt worden ingezet en met een pragmatisch gerichte aanpak de meest efficiënte oplossing nastreven. Astrea werkt vanuit Antwerpen en Brussel voor een nationaal en internationaal cliënteel en is actief op het vlak van vennootschapsrecht, lokale en internationale samenwerkings- en overnamecontracten (M&A), milieurecht, ruimtelijke ordening en vastgoedrecht, administratief recht, sociaal recht, internationale tewerkstelling, distributierecht, algemeen handelsrecht, transport en logistiek, fiscaal recht en intellectuele eigendomsrechten. Commercial law department: Olivier Van Fraeyenhoven : ovf@astrealaw.be Filip Desmedt: fde@astrealaw.be Barbara Terriere: bte@astrealaw.be Nicolas Wesling: nwe@astrealaw.be Aurélie Wauters: awa@astrealaw.be Pieter Paepe: ppa@astrealaw.be Helena De Groof: hdg@astrealaw.be 6