Slaapproblemen Print Heel wat kinderen hebben een periode waarin ze niet deze goed slapen. In de meeste gevallen gaat dat vanzelf weer folder over. Slaapproblemen kunnen voor veel problemen zorgen. Het heeft invloed op het gezin en zorgt vaak voor stress. Ouders kunnen bijdragen aan zowel het ontstaan als het in stand houden van de slaapproblemen. Door uw kind aandacht te geven als het huilt of zeurt wanneer het naar bed moet, wordt uw kind in principe beloond voor zijn of haar gedrag. Het is belangrijk om duidelijk en consequent te zijn bij het naar bed sturen. In deze brochure vindt u gerichte adviezen voor een aantal slaapproblemen. Ouders hebben invloed op het slaapgedrag van een kind. Slaapbehoefte Goed slapen houdt uw kind gezond. Wanneer uw kind slaapt, rust het lichaam uit. Bovendien groeien kinderen het hardst wanneer ze slapen.
De behoefte aan slaap verschilt van kind tot kind en is afhankelijk van de leeftijd; baby s slapen ongeveer 15 uur, ouderen nog maar zes uur per etmaal. Er is geen algemeen advies hoeveel slaap een kind nodig heeft en hoe laat het naar bed moet. Er is wel een richtlijn te geven: als uw kind s morgens uitgerust en hongerig uit bed stapt en zich overdag goed kan concentreren dan slaapt het voldoende. Is het daarentegen hangerig en sloom, of juist prikkelbaar en hyperactief en het ziet er moe uit, dan kan dat wijzen op een slaaptekort. Een mogelijke oplossing is om uw kind vroeger naar bed te brengen. Sluit samen de dag af Probeer uw kind naar bed te brengen in een gezellige, ontspannen sfeer. Probeer gedurende de week een vaste bedtijd aan te houden. Het uitkleden, wassen, plassen en tandenpoetsen herhaalt zich hierbij in een duidelijk ritme en vaste volgorde. Ondertussen kunt u met uw kind de dag doornemen. Prijs uw kind om wat er goed ging of als het iets nieuws heeft geleerd. U doet er verstandig aan om alles wat u met uw kind doet rustig te houden. Stoeien, spannende verhalen of tv-series maken uw kind juist extra wakker of overactief. Een leuk aangeklede slaapplek met een behaaglijk bed is een prettige plek waar uw kind zich veilig voelt. Ook kunt u samen naar een muziek luisteren of een boek lezen. Overdag kunt u uw kind beter niet voor straf naar bed sturen. Dan blijft de slaapplaats een prettige en veilige omgeving. Oudere kinderen willen graag nog even alleen op hun kamer lezen of muziek luisteren. Spreek af dat u na een kwartier of halfuurtje nog even welterusten komt wensen. Wees op de afgesproken tijd wel duidelijk en beslist: en nu ga je slapen! Slaapproblemen Problemen rondom slapen kunnen zijn: Uw kind wil niet naar bed Kinderen die uit zichzelf graag naar bed gaan zijn met een (nacht)lampje te zoeken! Naar bed gaan betekent een afscheid. Jonge kinderen kunnen zich onzeker voelen omdat ze alleen gelaten worden. Daarom is een vaste volgorde van alle vertrouwde slapen-gaan-handelingen belangrijk. Laat de slaapkamerdeur op een kier of laat een lampje aan. Dan vindt uw kind het minder eng om alleen te zijn. Word niet boos als uw kind niet naar bed
wil. Boos worden neemt eventuele angst niet weg en uw kind wordt er alleen maar wakkerder van. Grotere kinderen vinden het juist gezellig om alleen te zijn met hun ouder(s) wanneer hun jongere broertje en/of zus al naar bed is. Tien minuten extra aandacht werkt vaak beter dan een boze scène. Probeer wel kalm en duidelijk te zijn wanneer uw kind echt naar bed moet. Uw kind slaapt niet in Soms kunt u de oorzaken van inslaap problemen meteen vinden; er is bijvoorbeeld in huis teveel lawaai of uw kind heeft last van lawaai van buiten. Het kan ook zijn dat uw kind overdag altijd uitgerust is en dus wat later kan gaan slapen. Andere oorzaken zijn wat lastiger te achterhalen: voelt uw kind zich niet veilig? Piekert het ergens over? Bijvoorbeeld over een verhuizing, gezinsuitbreiding, ruzie, problemen op school, het overlijden van een dierbaar persoon of huisdier? Erover praten helpt meestal goed. Wanneer uw kind niet kan inslapen, ga dan niet bij uw kind zitten of liggen. Ook avondkinderen (kinderen die s avonds actiever zijn) moeten in bed liggen om uit te rusten. In de huiskamer gaan kinderen weer spelen. Breng uw kind dat uit bed komt dan ook direct weer terug! Uw kind slaapt niet door Het is heel normaal dat uw kind wel eens wakker wordt omdat het moet plassen, dorst heeft of droomt. Stop het weer lekker in en meestal zal het verder slapen. Soms lukt dit niet omdat uw kind al is uitgeslapen. Kinderen die s middags nog een dutje doen zijn vaak tegen de ochtend alweer vroeg wakker. Probeer dit middagdutje af te leren of breng uw kind s avonds wat later naar bed. Na een nachtmerrie kan uw kind weer bang zijn om te gaan slapen. Stel het dan extra gerust en vertel dat alles goed is. Sommige kinderen die niet kunnen doorslapen liggen over van alles en nog wat na te denken. Probeer erover te praten en ga na of uw kind zich somber of verdrietig voelt. Wen uw kind niet aan om bij u in bed verder te slapen. Nachtmerries, nachtangsten of slaapwandelen Er is een duidelijk verschil tussen nachtmerries en nachtangsten. Na een nachtmerrie is een kind meestal wakker (of wakker te maken) en kan het zich over het algemeen goed herin-
neren waar die enge droom over ging. Bij nachtangsten zit uw kind rechtop met opengesperde ogen en gilt van angst. Het is niet wakker te krijgen en praten heeft geen zin. De volgende morgen herinnert het zich niets meer van een akelige droom. Als uw kind nachtangsten heeft, houd het dan alleen maar vast totdat het bedaard is en weer verder gaat slapen. Wakker maken kan uw kind in grote verwarring brengen. Nachtangsten zijn absoluut onschadelijk en zijn normaal bij kinderen van vier tot zeven jaar. Ze komen meestal rondom hetzelfde tijdstip terug. Zo n half uur tot drie uur na inslapen. Slaapwandelen is een normaal verschijnsel. Het gebeurt meestal in de eerste uren van de (diepe) slaap. Ook hierbij is uw kind niet echt wakker en kunt u het beter ook niet wakker maken om verwarring te voorkomen. Het enige dat u kunt doen, is zorgen dat uw kind zich niet bezeert en geen gevaarlijke dingen kan doen (traphekje dicht, voordeur op slot, slaapkamerramen sluiten, enz.). dagboek: bedtijd, moment van inslapen, het s nachts wakker worden, wel of niet doorslapen en wat u toen heeft gedaan. Bijzondere gebeurtenissen van die dag schrijft u ook op. Zo ontdekt u misschien een patroon en komt u dichter bij mogelijke oplossingen. Boeken: Eet- en slaapproblemen (Martin Herbert) Kinderen met slaapproblemen (Ruttien Schregardus) Slaapdagboek Een slaapdagboek van uw kind kan een hulpmiddel zijn om de oorzaak van het slaapprobleem te vinden. U noteert in dit
Meer informatie? Wilt u meer informatie over slaapproblemen, neem dan contact op met de afdeling Jeugdgezondheidszorg van GGD Flevoland. Colofon Uitgever: GGD Flevoland Algemeen postadres: Postbus 1120 8220 BC Lelystad T: 088 0029920 E: info-jeugd@ggdflevoland.nl I: www.ggdflevoland.nl Vestigingen: Almere Dronten Boomgaardweg 4 Installatieweg 34 1326 AC Almere 8251 KP Dronten Print deze folder Emmeloord Lelystad Kometenlaan 1 Noorderwagenstraat 2 8303 CN Emmeloord 8223 AM Lelystad