zelfstandigen (Waz) en de Ziekenfondswet voor ondernemers 15 5.4 Hoe betaalt u belasting en premie als niet-inwoner van Nederland?

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 3 Inhoud 1 Waarom deze brochure? 5 2 Wat is emigratie? 6 2.1 Belasting en woonplaats 6 2.1.1 Bijzondere regelingen in verband met de woonplaats 7 2.1.2 Wonen in twee landen 7 2.2 Tijdelijk naar het buitenland 7 3 Bij uw vertrek: het afhandelen van uw belastingzaken 8 3.1 Het afhandelen van uw belastingzaken 8 3.2 Bijzondere regelingen bij emigratie 9 3.2.1 Lijfrenteregeling bij emigratie 9 3.2.2 U heeft een aanmerkelijk belang in een vennootschap 9 4 Na uw vertrek: wonen in het buitenland, zonder inkomen uit Nederland 10 4.1 Gevolgen voor de Nederlandse inkomstenbelasting 10 4.2 Gevolgen voor de Nederlandse volksverzekeringen 11 4.2.1 Vrijwillige verzekering AOW en Anw na uw vertrek 11 4.3 Gevolgen voor de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (Waz) en de Ziekenfondswet voor ondernemers 12 5 Na uw vertrek: wonen in het buitenland, met inkomen uit Nederland 12 5.1 Gevolgen voor de Nederlandse inkomstenbelasting 12 5.2 Gevolgen voor de Nederlandse volksverzekeringen 14 5.3 Gevolgen voor de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (Waz) en de Ziekenfondswet voor ondernemers 15 5.4 Hoe betaalt u belasting en premie als niet-inwoner van Nederland? 15 6 Inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen na uw emigratie 17 6.1 Verdeling van inkomsten bij gehuwden 17 6.2 Aftrekposten, tariefgroepen, vrijstellingen en dergelijke 17 6.2.1 Schema 18 3 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 4 6.3 Het opleggen van aanslagen 22 6.4 Belasting- en premiepercentages 22 6.5 Teruggaaf van ingehouden loonbelasting/premie volksverzekeringen 24 7 Belastingverdragen 24 7.1 Wat houdt een belastingverdrag in? 24 7.2 Lijst van landen waarmee Nederland een belastingverdrag heeft gesloten 25 8 Heeft u nog vragen? 26 4 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 5 1 Waarom deze brochure? Voordat u naar het buitenland vertrekt om er te gaan wonen, moet u een aantal zaken hebben geregeld: u moet beschikken over een geldig paspoort, eventueel een visum en een werkvergunning. Ook moet u regelingen hebben getroffen voor de belasting en de volksverzekeringen in Nederland. Deze brochure geeft u informatie over de belastingheffing en de premieheffing volksverzekeringen. Geregistreerd partnerschap Sinds 1 januari 1998 kunnen ongehuwden zich bij de burgerlijke stand wettelijk laten registreren: het zogenoemde geregistreerde partnerschap. Geregistreerde partners worden als gehuwd beschouwd. Voor de begrippen huwelijk, huwelijkse periode en echtscheiding kunt u in deze brochure dus ook lezen: geregistreerd partnerschap, periode van het geregistreerde partnerschap en beëindiging van het geregistreerde partnerschap. Let op! Met echtgenoot wordt in deze brochure ook de geregistreerde partner bedoeld. Met huisgenoot wordt bedoeld: iedereen die ongehuwd met iemand samenwoont zonder dat het partnerschap wettelijk is geregistreerd. Dit kan een vriend of vriendin zijn, een kennis, een familielid, enzovoort. Met de termen echtgenoot en huisgenoot kan zowel een man als een vrouw worden bedoeld. Euro In deze brochure vindt u, naast de bedragen in guldens, ook de bedragen in euro s. U kunt namelijk kiezen of u uw aangifte over 2000 in guldens of in euro s doet. 5 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 6 2 Wat is emigratie? Bij het woord emigratie denkt men vaak aan ondernemende Nederlanders die koers zetten naar Canada, Nieuw-Zeeland of Australië. De inwoner van Breda die besluit twintig kilometer verderop, net over de grens in België te gaan wonen, wordt over het algemeen niet gezien als een emigrant. Toch is ook dan sprake van emigratie. Emigreren is immers hetzelfde als in een ander land gaan wonen. En dat kan gevolgen hebben voor de belastingheffing en de premieheffing volksverzekeringen. 2.1 Belasting en woonplaats Iedereen die in Nederland woont, moet in principe in Nederland belasting betalen over zijn totale inkomen. Wie niet in Nederland woont, betaalt hier alleen belasting als hij bepaalde inkomsten uit Nederland geniet. Het is dus voor de Nederlandse inkomstenbelasting van belang waar iemand woont. De nationaliteit is daarbij meestal niet van belang. Uw woonplaats speelt ook een rol voor de heffing van premie volksverzekeringen. Voor de inkomstenbelasting geldt: Wie in Nederland woont, is binnenlands belastingplichtig. Wie niet in Nederland woont maar wel bepaalde inkomsten in Nederland heeft, is buitenlands belastingplichtig. Zie hoofdstuk 5. De vraag waar iemand woont in Nederland of in een ander land is in het algemeen gemakkelijk te beantwoorden. Als u bijvoorbeeld met vakantie naar Spanje gaat, woont u uiteraard niet in Spanje: u bent dus geen emigrant. Daarover bestaat geen twijfel. Vertrekt u echter met uw hele inboedel naar Canada om daar definitief te gaan wonen, dan bent u wel emigrant. Ook hier zal niemand van opkijken. Maar er zijn ook situaties die minder eenvoudig te beoordelen zijn. Bijvoorbeeld: u woont door de week in België, maar uw gezin blijft in Nederland wonen. Bent u dan emigrant of niet? In dergelijke twijfelgevallen hangt het ervan af met welk land u de sterkste persoonlijke band heeft. Om dat te beoordelen, kunnen de volgende omstandigheden een rol spelen: Zijn alle gezinsleden meeverhuisd? 6 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 7 Heeft u de vorige woning aangehouden? Heeft de nieuwe huisvesting een tijdelijk karakter (bijvoorbeeld een hotel of pension)? Heeft u zich bij de gemeente laten uitschrijven? Het totaal van antwoorden op dergelijke vragen geeft uiteindelijk aan met welk land de sterkste persoonlijke band bestaat. Is dat het buitenland, dan pas is er sprake van emigratie. Als u twijfelt of uw vertrek naar het buitenland geldt als emigratie, neem dan contact op met de Nederlandse Belastingdienst. 2.1.1 Bijzondere regelingen in verband met de woonplaats Woonplaats op een schip Als u aan boord van een schip woont dat zijn thuishaven in Nederland heeft, woont u voor de belastingheffing in Nederland. Uitgezonden ambtenaren Naar het buitenland uitgezonden ambtenaren die de Nederlandse nationaliteit hebben en die in dienst blijven bij de Nederlandse overheid, worden beschouwd als inwoners van Nederland. Dit geldt ook voor hun echtgenoot en voor hun kinderen jonger dan 27 jaar als zij in belangrijke mate door hen worden onderhouden. In deze gevallen heeft men te maken met de Belastingdienst Particulieren/Ondernemingen buitenland in Heerlen. 2.1.2 Wonen in twee landen Voor het bepalen van iemands woonplaats wordt niet in elk land dezelfde methode toegepast. Het kan dan ook voorkomen dat zowel de Nederlandse als de buitenlandse belastingdienst u als inwoner van het eigen land beschouwt. Dit kan leiden tot dubbele belastingheffing. Nederland heeft echter met veel landen een belastingverdrag afgesloten waardoor dubbele belastingheffing wordt voorkomen. Zie hoofdstuk 7. 2.2 Tijdelijk naar het buitenland Ook als u tijdelijk in het buitenland gaat wonen, kan er sprake zijn van emigratie. Stel dat u door uw werkgever voor drie jaar wordt uitgezonden naar Indonesië. Uw gezin gaat mee. Beoordeeld naar de omstandigheden zal uw woonplaats in die drie jaar Indonesië zijn. U bent dus geëmigreerd. 7 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 8 Kortom: steeds moeten alle omstandigheden worden gewogen. Bij een vrij korte periode van verblijf in het buitenland zal de conclusie al gauw zijn dat uw woonplaats door uw vertrek niet is veranderd en dat u voor de belastingheffing nog altijd in Nederland woont. Als u voor bijvoorbeeld een jaar wordt uitgezonden, zal doorgaans het gezin niet meegaan. Ook de woning wordt in dat geval meestal aangehouden. De Belastingdienst beschouwt u in dat geval niet als geëmigreerd. 3 Uitzondering: u keert binnen een jaar terug Als u binnen een jaar na uw vertrek terugkeert, beschouwt de Belastingdienst u voor de periode, waarin u in het buitenland verbleef, in principe als inwoner van Nederland. Dit geldt niet als u kunt aantonen dat u in die periode daadwerkelijk in het buitenland heeft gewoond. Het begrip wonen wordt ook hier weer beoordeeld naar de omstandigheden. Bij uw vertrek: het afhandelen van uw belastingzaken 3.1 Het afhandelen van uw belastingzaken Als u van plan bent te emigreren, is het raadzaam contact op te nemen met de Belastingdienst. Die kan u dan helpen met belastingzaken die u voor of bij uw vertrek moet afhandelen. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat u op het moment dat u vertrekt nog belasting- en premieaanslagen moet betalen. Ook moeten er misschien nog aanslagen worden opgelegd. Bovendien kunt u de Belastingdienst verzoeken het vaststellen van aanslagen over de nog openstaande jaren te bespoedigen. Aanslagen die op het moment van vertrek nog niet zijn opgelegd, kunt u alvast betalen door middel van een depotstorting bij de Belastingdienst. Soms kunt u op andere wijze aan de Belastingdienst garanderen dat de aanslagen zullen worden betaald. Nadat u bent geëmigreerd ontvangt u van de Belastingdienst een schattingsformulier voor migranten (Smi-biljet). Met behulp van dit formulier geeft u een schatting van uw inkomen in het jaar van emigratie. Op basis hiervan beoordeelt de Belastingdienst of u in aanmerking komt voor een voorlopige aanslag. 8 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 9 Als u elk jaar aangifte doet, zal de Belastingdienst u na afloop van het jaar waarin u emigreert, een M-biljet uitreiken. Als u normaal geen aangiftebiljet invult maar u verwacht een teruggaaf, kunt u de Belastingdienst, eveneens na afloop van het jaar waarin u emigreert, om een dergelijk biljet vragen. Ten slotte zal de Belastingdienst informeren naar uw inkomen in Nederland na uw vertrek om te kunnen beoordelen of u als buitenlands belastingplichtige moet worden aangemerkt. Zie hoofdstuk 4 en 5. Het kan ook nuttig zijn om voor uw vertrek een gemachtigde aan te wijzen die na uw vertrek uw belastingzaken kan waarnemen. Deze kan dan bijvoorbeeld een eventuele teruggaaf na uw vertrek in ontvangst nemen of zorgen voor de betaling van nog op te leggen aanslagen. Zijn adres kan ook als uw postadres voor de Belastingdienst fungeren waardoor u sneller en effectiever bereikt kunt worden. 3.2 Bijzondere regelingen bij emigratie In sommige situaties kan er, als u naar het buitenland vertrekt, een bijzondere regeling voor de inkomstenbelasting gelden. Meestal zijn dit regelingen waarbij afrekening plaatsvindt voor bedragen waarvoor in het verleden tegemoetkomingen zijn verleend, bijvoorbeeld aftrek van lijfrentepremies of oudedagsreserve voor ondernemers. Enkele van deze regelingen worden hierna kort besproken. Als u denkt dat u bij uw vertrek met één van deze regelingen te maken krijgt, kunt u zich voor nadere informatie wenden tot de Belastingdienst. 3.2.1 Lijfrenteregeling bij emigratie Als u in de periode waarin u in Nederland woonde meer dan f 100.000 (of E 45.378) aan premies voor lijfrenten hebt afgetrokken die onder de nieuwe regeling vallen, zal het totaal van de afgetrokken premies in het jaar van vertrek bij uw inkomen over de Nederlandse periode worden geteld. De premieaftrek wordt als het ware teruggenomen. Ook bent u daarover rente verschuldigd: 20% van de waarde van de polis. Onder voorwaarden kan een lager percentage van toepassing zijn. Is de aanslag eenmaal opgelegd, dan kunt u vervolgens om uitstel van betaling vragen voor de belasting en de rente in verband met deze regeling. Wordt de polis na het vertrek ongewijzigd voortgezet, dan worden deze belasting- en rentebedragen niet meer ingevorderd en vervalt de aanslag na tien jaar. 3.2.2 U heeft een aanmerkelijk belang in een vennootschap Als u een aanmerkelijk belang heeft in een BV, een NV of een andere 9 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 10 vennootschap, moet u bij emigratie de waardeaangroei van bepaalde zaken tot uw inkomen rekenen. Het gaat om de waardeaangroei van: (koopopties op) de aandelen in de vennootschap; winstbewijzen van de vennootschap; schuldvorderingen op de vennootschap. Van een aanmerkelijk belang is sprake als u al dan niet samen met uw echtgenoot of huisgenoot (koopopties op) minimaal 5% van het (geplaatste) aandelenkapitaal bezit. Ook is sprake van een aanmerkelijk belang als u zelf minder dan 5% bezit, maar uw echtgenoot, huisgenoot of familielid bezit wel 5% of meer van het (geplaatste) aandelenkapitaal. De bijzondere regeling die nu voor u geldt, is dat u kunt verzoeken om uitstel van betaling voor een periode van tien jaar. Dit uitstel geldt dan alleen voor het deel van de aanslag dat betrekking heeft op de waardeaangroei. U moet voor dit bedrag zekerheid stellen. Als u binnen die periode de (koopopties op) aandelen, winstbewijzen of schuldvorderingen van de hand doet, wordt deze aanslag ingevorderd. Als u deze niet van de hand doet, dan vervalt de aanslag na tien jaar. 4 Na uw vertrek: wonen in het buitenland, zonder inkomen uit Nederland 4.1 Gevolgen voor de Nederlandse inkomstenbelasting Zoals gezegd kan vertrek naar het buitenland betekenen dat u in Nederland nog belastingplichtig bent. Dat hangt ervan af of u na uw vertrek nog Nederlandse inkomsten heeft. Als u na uw emigratie geen Nederlandse inkomsten meer heeft, bent u niet meer belastingplichtig voor de Nederlandse inkomstenbelasting. Als u na uw emigratie nog wel bepaalde Nederlandse inkomsten heeft, bent u voor de Nederlandse inkomstenbelasting buitenlands belastingplichtig. Om welke inkomsten het gaat, kunt u lezen in hoofdstuk 5. 10 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 11 4.2 Gevolgen voor de Nederlandse volksverzekeringen Wie in Nederland woont, is vanaf zijn geboorte tot zijn 65ste jaar verzekerd voor de Nederlandse volksverzekeringen. Deze leeftijdsgrens van 65 jaar geldt niet voor de Anw, AWBZ en AKW. Voor de volksverzekeringen moet premie worden betaald. De volksverzekeringen zijn: AOW, Algemene Ouderdomswet; Anw, Algemene nabestaandenwet; AWBZ, Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten; AKW, Algemene Kinderbijslagwet (voor de AKW wordt geen premie geheven). Als u na uw vertrek geen Nederlands inkomen meer ontvangt, bent u niet meer verplicht verzekerd voor de eerdergenoemde verzekeringen. Dat betekent niet alleen dat u geen premie meer hoeft te betalen, maar ook dat u geen recht meer heeft op uitkeringen en/of verstrekkingen. Voor de AOW geldt wat dit betreft een uitzondering: het recht op uitkering blijft bestaan. De AOW is namelijk een opbouwverzekering. Dit betekent dat u gedurende een periode van 50 jaar (van de leeftijd van 15 tot 65) voor ieder verzekerd jaar 2% opbouwt van het pensioenbedrag waarop u recht heeft als u 65 jaar wordt. Bij beëindiging van de verzekering door vertrek naar het buitenland stopt deze opbouw. Het op dat moment opgebouwde recht gaat echter niet verloren. Als u 65 jaar wordt, heeft u gewoon recht op een uitkering. De uitkering is echter lager dan wanneer u tot uw 65ste jaar verplicht verzekerd zou zijn geweest. 4.2.1 Vrijwillige verzekering AOW en Anw na uw vertrek Als u wilt, kunt u na uw vertrek de AOW- en Anw-verzekering vrijwillig voortzetten. In principe kan iedereen vanaf 15 tot 65 jaar, gebruikmaken van deze regeling. Wordt een kind tijdens het verblijf in het buitenland 15 jaar, dan is het voor dat kind mogelijk om zich na terugkeer in Nederland in te kopen over de periode vanaf de 15e verjaardag tot de datum van vestiging. Vrijwillige voortzetting van de AOW/Anw-verzekering betekent het volgende: Als u 65 jaar wordt, krijgt u dezelfde AOW-uitkering die u zou hebben gehad als u niet naar het buitenland zou zijn vertrokken. Bij overlijden van één van de echtgenoten is er recht op een Anwuitkering als aan de daarvoor gestelde voorwaarden wordt voldaan. Bij vrijwillige verzekering betaalt u de premie niet aan de Belastingdienst, maar aan de Sociale Verzekeringsbank. Als u voor vrijwillige verzekering in aanmerking wilt komen, moet u dit binnen één jaar na uw vertrek melden bij de Sociale Verzekeringsbank, Kantoor Verzekeringen, Afdeling 11 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 12 Vrijwillige verzekering, Postbus 357, 1180 AJ Amstelveen, telefoonnummer (020) 656 52 25. Men kan u daar ook informatie geven over de voorwaarden, de hoogte van de premie, enzovoort. 4.3 Gevolgen voor de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (Waz) en de Ziekenfondswet voor ondernemers De Waz is een verplichte verzekering tegen de gevolgen van arbeidsongeschiktheid. De Waz is bedoeld voor personen die inkomsten hebben uit in Nederland verrichte arbeid waarover geen WAO-premie is verschuldigd. Als u na uw emigratie geen inkomsten heeft die aan deze omschrijving voldoen, bent u niet verzekerd voor de Waz. Was u als ondernemer verzekerd voor de Ziekenfondswet en bent u na uw vertrek niet meer verzekerd voor de Waz, dan vervalt ook de ziekenfondsverzekering. Meer informatie Meer informatie over de Waz vindt u in de brochure Hoe berekent u uw premie arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen?. Meer informatie over de Ziekenfondswet voor ondernemers vindt u in de brochure Ziekenfondsverzekering ook voor kleine zelfstandigen. Beide brochures kunt u krijgen bij de Belastingdienst. 5 Na uw vertrek: wonen in het buitenland, met inkomen uit Nederland Als u na uw vertrek nog Nederlands inkomen heeft, is het mogelijk dat u over dat inkomen Nederlandse inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen moet betalen. 5.1 Gevolgen voor de Nederlandse inkomstenbelasting Wie niet in Nederland woont maar wel inkomen uit Nederland heeft, moet soms over dit inkomen in Nederland belasting betalen. Deze buitenlandse belastingplicht geldt echter niet voor alle inkomsten uit Nederland. Zo wordt u als niet-inwoner van Nederland bijvoorbeeld niet 12 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 13 belast voor de rente van gewone spaarrekeningen, ook al heeft u die rekeningen in Nederland. Voor de volgende inkomsten bent u als niet-inwoner van Nederland toch in Nederland belastingplichtig: inkomsten uit een in Nederland uitgeoefende dienstbetrekking; een Nederlandse uitkering, bijvoorbeeld een AOW- of Anw-uitkering, een particuliere VUT-uitkering, een WAO-uitkering, een Waz-uitkering of een bijstandsuitkering; een particulier pensioen voorzover in Nederland opgebouwd; een overheidspensioen of uitkeringen van de overheid in verband met vervroegde pensionering; andere inkomsten die onder de Nederlandse loonbelasting vallen zoals vergoedingen voor commissariaten; een periodieke uitkering van de Nederlandse overheid of van één van de Nederlandse overheidsinstanties; winst uit een onderneming die in Nederland wordt gedreven (het gaat dan om een onderneming die wordt gedreven met behulp van een vaste inrichting of vaste vertegenwoordiger in Nederland, bijvoorbeeld een fabriek, kantoor, werkplaats, winkel of filiaal); inkomsten uit een eigen woning in Nederland; inkomsten uit andere onroerende zaken in Nederland; winst uit aanmerkelijk belang. Zie paragraaf 3.2.2. Tot de winst uit aanmerkelijk belang behoren bijvoorbeeld rente, dividenden en andere inkomsten uit aandelen, obligaties, winstbewijzen en andere vorderingen en de winst die behaald wordt bij de vervreemding van (koopopties op) aandelen, winstbewijzen of schuldvorderingen van de vennootschap; een aandeel in de winst van een onderneming waarvan de leiding in Nederland is gevestigd; terugontvangen premies, alimentatie en dergelijke die in een eerder jaar aftrekbaar waren van uw inkomen; termijnen van lijfrenten, waarvoor de premies in een eerder jaar aftrekbaar waren van uw inkomen; bepaalde inkomsten uit werkzaamheden als artiest of sporter in Nederland. Als u geen van de hiervoor genoemde inkomsten in Nederland heeft, bent u niet in Nederland belastingplichtig. Heeft u dergelijke inkomsten wel, dan moet u hierover in principe in Nederland belasting betalen. Er zijn echter situaties waarin internationale regelingen (belastingverdragen) anders bepalen. Zo bepaalt bijvoorbeeld het belastingverdrag met Spanje dat Nederland het AOW-pensioen niet mag belasten. Meer hierover kunt u vinden in hoofdstuk 7. 13 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 14 Voor niet in Nederland wonende belastingplichtigen gelden voor de belastingheffing soms andere regels dan voor inwoners van Nederland. De verschillen vindt u in hoofdstuk 6. 5.2 Gevolgen voor de Nederlandse volksverzekeringen Als u niet in Nederland woont maar wel inkomen uit Nederland heeft, bent u in sommige gevallen wel en in sommige gevallen niet verplicht verzekerd voor de Nederlandse volksverzekeringen. Dit hangt af van wat voor inkomen u uit Nederland heeft. In onder meer de volgende situaties bent u verplicht verzekerd voor alle volksverzekeringen. a. Uw inkomsten uit in Nederland in dienstbetrekking verrichte arbeid vallen onder de loonbelasting. Als u uitsluitend in Nederland arbeid verricht, bent u ook verzekerd in perioden dat uw arbeid tijdelijk wordt onderbroken wegens ziekte, moederschap, ongeval, werkloosheid, betaald verlof, staking of uitsluiting. b. U woont niet in Nederland maar u verricht als zelfstandige uw werkzaamheden wel uitsluitend in Nederland. c. U behoort tot het personeel op vervoermiddelen (ook de binnenvaart en de Rijnvaart). De voorwaarden hiervoor zijn: U verricht niet uitsluitend arbeid in uw woonland. U werkt niet bij een buitenlands filiaal of een buitenlandse vaste vertegenwoordiging van de Nederlandse onderneming. Ook als u bemanningslid bent op een zeeschip kunt u hieronder vallen. Uw werkgever kan u hierover inlichten. Let op! Ook als de bovengenoemde situaties niet op u van toepassing zijn, is het toch mogelijk dat u verzekerd bent voor de AWBZ (dus niet voor de andere volksverzekeringen). U moet dan voldoen aan de volgende voorwaarden: U bent in Nederland verzekerd op grond van de Ziekenfondswet. U heeft op grond van internationale regelingen recht op medische zorg in uw woonland waarvan de kosten ten laste komen van het Nederlandse ziekenfonds. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als u, nadat u bent gestopt met werken, naar het buitenland bent verhuisd en pensioen of een uitkering uit Nederland blijft ontvangen. Als u in Nederland verplicht verzekerd bent, moet u over uw inkomsten premie volksverzekeringen betalen. Bent u niet in Nederland verzekerd, dan hoeft u uiteraard geen premie meer te betalen. U heeft dan ook geen recht meer op uitkeringen. Voor de AOW geldt wat dit betreft een uitzondering: het recht op uitkering blijft bestaan. Zie paragraaf 4.2. 14 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 15 De Anw en AOW-verzekering kunnen na het vertrek eventueel vrijwillig worden voortgezet. Zie paragraaf 4.2.1. 5.3 Gevolgen voor de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (Waz) en de Ziekenfondswet voor ondernemers Als u niet meer in Nederland woont maar nog wel inkomsten uit in Nederland verrichte arbeid heeft waarover geen WAO-premie is verschuldigd, dan blijft u waarschijnlijk verplicht verzekerd voor de Waz. Bent u als ondernemer verzekerd voor de Ziekenfondswet, dan blijft u daarvoor na uw vertrek in de meeste gevallen verzekerd als u voldoet aan de volgende voorwaarden: U heeft na uw vertrek nog inkomsten uit een onderneming in Nederland. U bent voor deze inkomsten verzekerd voor de Waz. Of u verzekerd blijft voor de Waz en voor de Ziekenfondswet is onder meer afhankelijk van het land waarnaar u emigreert. Voor de vraag of in uw situatie de verzekeringen voortduren of eindigen kunt u contact opnemen met de eenheid van de Belastingdienst waaronder u valt. Meer informatie Meer informatie over de Waz vindt u in de brochure Hoe berekent u uw premie arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen?. Meer informatie over de Ziekenfondswet voor ondernemers vindt u in de brochure Ziekenfondsverzekering ook voor kleine zelfstandigen. Beide brochures kunt u krijgen bij de Belastingdienst. 5.4 Hoe betaalt u belasting en premie als niet-inwoner van Nederland? Niet-inwoners van Nederland betalen belasting en premie op dezelfde wijze als inwoners van Nederland. Dat wil zeggen: er wordt ingehouden op loon of uitkering en er worden in bepaalde situaties aanslagen opgelegd. Als u voor de inkomstenbelasting buitenlands belastingplichtig bent en u bent daarnaast verplicht verzekerd voor de volksverzekeringen, dan worden belasting en premie volksverzekeringen in één bedrag ingehouden of met één aanslag geheven. Als u voor de inkomstenbelasting een deel van het jaar binnenlands belastingplichtig en een deel van het jaar buitenlands belastingplichtig bent (en eventueel verplicht verzekerd), dan wordt na afloop van het jaar voor de gehele periode één aanslag opgelegd. Over het jaar van emigratie kunt u aangifte doen met behulp van het aangiftebiljet M. 15 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 16 Zodra u bent geëmigreerd, ontvangt u van de Belastingdienst een schattingsformulier voor migranten (Smi-biljet). Met behulp van dit formulier geeft u een schatting van uw inkomen in het jaar van emigratie. Op basis hiervan beoordeelt de Belastingdienst of u in aanmerking komt voor een voorlopige aanslag. Als u na het jaar van emigratie voor een aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen in aanmerking komt, moet u een aangiftebiljet invullen. Voor deze buitenlands belastingplichtigen bestaan speciale aangiftebiljetten (C-, Ct- en D-biljet). Als buitenlands belastingplichtige heeft u in het algemeen te maken met de Belastingdienst Particulieren/Ondernemingen buitenland te Heerlen. Het adres en telefoonnummer vindt u in hoofdstuk 8. 16 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 17 6 Inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen na uw emigratie In hoofdstuk 5 heeft u gelezen dat buitenlands belastingplichtigen alleen over bepaalde inkomsten uit Nederland belasting moeten betalen. Als inwoner van Nederland wordt u belast voor al uw inkomsten, waar ter wereld u die ook heeft genoten. Er zijn echter meer verschillen tussen buitenlands en binnenlands belastingplichtigen. Het gaat hierbij om de volgende onderwerpen: verdeling van inkomsten bij gehuwden. Zie paragraaf 6.1; aftrekposten, tariefgroepen, vrijstellingen en dergelijke. Zie paragraaf 6.2; het opleggen van aanslagen. Zie paragraaf 6.3; belasting- en premiepercentages. Zie paragraaf 6.4; teruggaaf van ingehouden loonbelasting/premie volksverzekeringen. Zie paragraaf 6.5. 6.1 Verdeling van inkomsten bij gehuwden Vóór emigratie is het zo dat bepaalde inkomsten moeten worden toegerekend aan één van beide gehuwden (degene met het hoogste persoonlijke inkomen). Dat verandert na emigratie: ieder wordt zelfstandig belast voor zijn eigen inkomsten. Voor inkomsten die u gezamenlijk heeft, geldt in principe dat, als u in gemeenschap van goederen bent gehuwd, ieders aandeel de helft is. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om het aandeel in de inkomsten uit een woning in Nederland. 6.2 Aftrekposten, tariefgroepen, vrijstellingen en dergelijke Aftrekposten Er zijn uitgaven die het inkomen verlagen. Dit kunnen kosten zijn die direct met bepaalde inkomsten te maken hebben, zoals hypotheekrente, beroepskosten, enzovoort. Deze kosten zijn voor alle belastingplichtigen aftrekbaar, dus ook voor buitenlands belastingplichtigen. Het moet dan wel gaan om kosten die betrekking hebben op uw inkomsten in Nederland, bijvoorbeeld hypotheekrente voor de aankoop van een tweede woning in Nederland. Daarnaast zijn er bepaalde aftrekposten die geen direct verband houden met de inkomsten, zoals aftrek voor buitengewone lasten of persoonlijke verplichtingen. Als buitenlands belastingplichtige 17 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 18 kunt u alleen in bepaalde situaties in aanmerking komen voor deze aftrekposten. Aan de hand van het schema op bladzijde 19 kunt u bepalen voor welke aftrekposten u in aanmerking kunt komen. Tariefgroepen De tariefgroep waarin u valt, bepaalt de hoogte van uw belastingvrije bedrag. Dit is het bedrag waarover u geen belasting (en premie) hoeft te betalen. Als niet-inwoner van Nederland valt u in principe in tariefgroep 2 met een belastingvrij bedrag van f 8.950 (of E 4.062). Degene die op 31 december 1999 64 jaar of ouder is, heeft daarnaast recht op ouderenaftrek en eventueel op aanvullende ouderenaftrek. In bepaalde situaties kunt u worden ingedeeld in één van de andere tariefgroepen met mogelijk een hoger belastingvrij bedrag. Aan de hand van het schema op bladzijde 19 kunt u bepalen wat voor u geldt. Vrijstellingen en dergelijke Voor buitenlands belastingplichtigen kunnen onder bepaalde voorwaarden (zie het schema op bladzijde 19) de volgende vrijstellingen en bijzondere regelingen gelden: Invorderingsvrijstelling Deze vrijstelling is met name van belang voor mensen met een laag inkomen. Door deze vrijstelling hoeven zij de aanslag helemaal niet, of maar gedeeltelijk te betalen. Middeling Deze regeling geldt voor mensen met wisselende inkomsten. De regeling zorgt ervoor dat het inkomen gelijkmatig wordt verdeeld over drie aaneengesloten jaren. Meewerkaftrek Deze aftrek geldt voor ondernemers als de echtgenoot in de onderneming meewerkt. Zelfstandigenaftrek Ook deze aftrek geldt alleen voor ondernemers. De aftrek is afhankelijk van de hoogte van de gemaakte winst. 6.2.1 Schema Het schema helpt u als buitenlands belastingplichtige bij het beantwoorden van de volgende vragen: Op welke, niet direct met het inkomen verband houdende, aftrekposten kunt u recht hebben? 18 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 19 In welke tariefgroep kunt u worden ingedeeld (van belang voor uw belastingvrije bedrag)? Heeft u recht op vrijstellingen en dergelijke? Schema Aftrekposten, tariefgroepen en vrijstellingen Start Valt uw onzuivere wereldinkomen (zie hierna) in 2000 voor 90% of meer onder de Nederlandse loonbelasting en/of inkomstenbelasting? nee Is uw onzuivere wereldinkomen in 2000 voor 90% of meer onderworpen aan de premie volksverzekeringen? nee Bent u inwoner van België, Suriname, de Nederlandse Antillen of Aruba? ja ja ja Lees verder bij GROEP A op bladzijde 20 Stop Zie het kopje Voor 90% onderworpen aan premieheffing hierna Stop Lees verder bij GROEP B op bladzijde 21 nee Lees verder bij GROEP C op bladzijde 22 Stop Stop Onzuiver wereldinkomen Het onzuiver wereldinkomen bestaat uit de volgende onderdelen: uw inkomsten in Nederland na aftrek van kosten; uw (zuivere) inkomsten en winsten die niet onder de Nederlandse inkomstenbelasting vallen. Als u gehuwd bent gaat het ook om het onzuivere wereldinkomen van uw echtgenoot. Als u ongehuwd samenwoont gaat het voor de tariefgroepindeling ook om het onzuivere wereldinkomen van uw huisgenoot. Voor 90% onderworpen aan premieheffing Als uw onzuivere wereldinkomen in 2000 niet voor 90% of meer aan de inkomstenbelasting is onderworpen maar wel aan de premie volksverzekeringen, geldt het volgende: voor de premie volksverzekeringen leest u verder bij groep A op bladzijde 20. Voor de inkomstenbelasting leest u verder bij groep C op bladzijde 22 of, als u inwoner bent van België, Suriname, de Nederlandse Antillen of Aruba, bij groep B op bladzijde 21. 19 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 20 GROEP A Welke aftrekposten? U kunt in aanmerking komen voor de volgende aftrekposten: alimentatie betaald aan een ex-echtgenoot; buitengewone lasten voor ziekte, invaliditeit, bevalling, adoptie, arbeidsongeschiktheid, ouderdom en overlijden; buitengewone lasten voor studiekosten; buitengewone lasten voor levensonderhoud van kinderen tot 27 jaar; buitengewone lasten voor erkende kinderopvang; premies voor lijfrenten en particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekeringen; rente van schulden (consumptieve rente). Let op! Als u gehuwd bent, kunt u ook steeds de buitengewone lasten en consumptieve rente van uw echtgenoot aftrekken. Welke tariefgroepen? U wordt voor de tariefgroepindeling gelijkgesteld aan iemand die in Nederland woont. U kunt dus in aanmerking komen voor de tariefgroepen 1, 2, 3, 4 of 5. Mogelijke vrijstellingen en dergelijke U kunt in aanmerking komen voor: invorderingsvrijstelling; middeling, als voor elk van de drie jaren waarover u wilt middelen, 90% of meer van uw onzuivere wereldinkomen in Nederland is belast. Als u in Nederland een onderneming drijft met behulp van een vaste inrichting (bijvoorbeeld een winkel), is bovendien nog het volgende van belang: het is afhankelijk van het belastingverdrag dat met uw woonland is gesloten (zie hoofdstuk 7), of u in aanmerking komt voor de zelfstandigenaftrek. 20 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 21 GROEP B Welke aftrekposten? U kunt in aanmerking komen voor de volgende aftrekposten: alimentatie betaald aan een ex-echtgenoot; buitengewone lasten voor levensonderhoud van uw ouders, schoonouders of kinderen; buitengewone lasten voor kosten voor erkende kinderopvang. Let op! Als u gehuwd bent, kunt u ook steeds de buitengewone lasten van uw echtgenoot aftrekken. Welke tariefgroepen? U wordt voor de tariefgroepindeling gelijkgesteld aan iemand die in Nederland woont. U kunt dus in aanmerking komen voor de tariefgroepen 1, 2, 3, 4 of 5. Mogelijke vrijstellingen en dergelijke U kunt in aanmerking komen voor meewerkaftrek voor ondernemers. Als u in Nederland een onderneming drijft met behulp van een vaste inrichting (bijvoorbeeld een winkel), dan kunt u bovendien in aanmerking komen voor: invorderingsvrijstelling; zelfstandigenaftrek; middeling. 21 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 22 GROEP C Welke aftrekposten? U komt niet in aanmerking voor aftrekposten. Welke tariefgroepen? U wordt ingedeeld in tariefgroep 2, met een belastingvrij bedrag van f 8.950 (of E 4.062). Mogelijke vrijstellingen en dergelijke U kunt in aanmerking komen voor meewerkaftrek voor ondernemers. Als u in Nederland een onderneming drijft met behulp van een vaste inrichting (bijvoorbeeld een winkel), is bovendien nog het volgende van belang: het is afhankelijk van het belastingverdrag dat met uw woonland is gesloten (zie hoofdstuk 7), of u in aanmerking komt voor de zelfstandigenaftrek. 6.3 Het opleggen van aanslagen Als u meer dan f 425 (of E 193) aan belasting/premie volksverzekering moet bijbetalen, wordt een aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd: de zogenoemde verplichte aanslag. Deze wordt ook opgelegd als u een voorlopige teruggaaf van de inkomstenbelasting/ premie volksverzekeringen hebt gehad wegens aftrekposten. Een verplichte aanslag betekent niet altijd dat u moet bijbetalen. Ook een teruggaaf is mogelijk. 6.4 Belasting- en premiepercentages Het belastingtarief is opgebouwd uit vier verschillende percentages, schijven genoemd. Hierna ziet u drie tabellen met het schijventarief. Het verschil tussen de tabellen zit steeds in de eerste twee schijven. De eerste twee schijven bevatten altijd een percentage voor belasting en soms een percentage voor premie volksverzekeringen. Premie volksverzekeringen bent u alleen verschuldigd als u verplicht verzekerd bent voor de Nederlandse volksverzekeringen. In paragraaf 5.2 leest u of dat zo is. Als u niet verplicht verzekerd bent voor de Nederlandse volksverzekeringen, geldt voor u tabel 1 hierna. Als u wel verplicht verzekerd bent voor de Nederlandse volksverzekeringen, geldt voor u tabel 2 hierna als u jonger bent dan 65 jaar of tabel 3 hierna als u 65 jaar of ouder bent. Als u in de loop van 2000 65 jaar wordt, geldt voor u in de eerste twee schijven een aangepast percentage. Dit percentage hangt af van de maand waarin u 65 jaar wordt. Zie hiervoor de brochure Aangiftebiljet invullen als u 65 jaar of ouder bent. 22 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 23 Tabel 1 U bent niet verplicht verzekerd voor de Nederlandse volksverzekeringen Schijven Belastbaar bedrag Belastbaar bedrag Percentages in guldens in euro s Eerste schijf f 0 f 15.255 E 0 E 6.922 4,5% belasting Tweede schijf f 15.255 f 48.994 E 6.922 E 22.233 8,55% belasting Derde schijf f 48.994 f 107.756 E 22.233 E 48.898 50% belasting Elke volgende gulden of euro 60% belasting Tabel 2 U bent jonger dan 65 jaar en verplicht verzekerd voor de Nederlandse volksverzekeringen Schijven Belastbaar bedrag Belastbaar bedrag Percentages in guldens in euro s Eerste schijf f 0 f 15.255 E 0 E 6.922 4,5% belasting plus 29,4% premie volksverzekeringen 1) Tweede schijf f 15.255 f 48.994 E 6.922 E 22.233 8,55% belasting plus 29,4% premie volksverzekeringen 1) Derde schijf f 48.994 f 107.756 E 22.233 E 48.898 50% belasting Elke volgende gulden of euro 60% belasting 1) 17,9% AOW plus 10,25% AWBZ plus 1,25% Anw Tabel 3 U bent 65 jaar of ouder en verplicht verzekerd voor de Nederlandse volksverzekeringen Schijven Belastbaar bedrag Belastbaar bedrag Percentages in guldens in euro s Eerste schijf f 0 f 15.255 E 0 E 6.922 4,5% belasting plus 11,5% premie volksverzekeringen 2) Tweede schijf f 15.255 f 48.994 E 6.922 E 22.233 8,55% belasting plus 11,5% premie volksverzekeringen 2) Derde schijf f 48.994 f 107.756 E 22.233 E 48.898 50% belasting Elke volgende gulden of euro 60% belasting 2) 10,25% AWBZ plus 1,25% Anw 23 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 24 6.5 Teruggaaf van ingehouden loonbelasting/premie volksverzekeringen 7 Als u een verplichte aanslag krijgt, ontvangt u automatisch de eventueel te veel ingehouden loonbelasting/premie volksverzekeringen terug. Maar ook als u niet in aanmerking komt voor een verplichte aanslag, is het mogelijk een teruggaaf te krijgen. Uw persoonlijke situatie speelt hierbij een rol. Als u in 2000 als buitenlands belastingplichtige in Nederland belaste inkomsten heeft gehad, is het mogelijk teruggaaf te krijgen als u aan de volgende voorwaarden voldoet: Het bedrag van de teruggaaf is meer dan f 26 (of E 12). U doet aangifte inkomstenbelasting vóór 1 januari 2004. Belastingverdragen Nederland heeft met een groot aantal landen belastingverdragen gesloten. Aan het einde van dit hoofdstuk vindt u een opsomming van deze landen. De inhoud van de verdragen is niet voor elk land hetzelfde. Als Nederland met uw nieuwe woonland een belastingverdrag heeft gesloten, kunt u uw fiscale positie alleen bepalen door dat verdrag te raadplegen. Het belastingverdrag kan voor u van belang zijn als u na uw vertrek inkomen uit Nederland geniet of vermogen in Nederland heeft. 7.1 Wat houdt een belastingverdrag in? Een belastingverdrag is een afspraak tussen twee landen wie het recht van belastingheffing heeft over bepaalde inkomsten. Hierdoor wordt voorkomen dat in twee landen over dezelfde inkomsten belasting zou moeten worden betaald. Voorbeeld U woont in Spanje. U heeft een AOW-pensioen uit Nederland. In hoofdstuk 5 heeft u gelezen dat u daarvoor in Nederland buitenlands belastingplichtig bent. Op grond van de Spaanse belastingwetten zou u als inwoner van dat land ook daar belasting over uw AOW-pensioen moeten betalen. Zonder belastingverdrag betaalt u dus tweemaal over hetzelfde pensioen belasting. Het belastingverdrag dat Nederland met Spanje heeft gesloten, bepaalt nu dat niet Nederland maar Spanje het 24 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 25 AOW-pensioen mag belasten. Het verdrag gaat uit boven de nationale wetgeving. Nederland mag daarom geen belasting heffen over uw AOW-pensioen. Let op! Het verdrag geldt niet voor de volksverzekeringen. 7.2 Lijst van landen waarmee Nederland een belastingverdrag heeft gesloten In de Belastingregeling voor het Koninkrijk (BRK) zijn de fiscale betrekkingen tussen Nederland en de Nederlandse Antillen en Aruba geregeld. De BRK is geen belastingverdrag, maar de toepassing is wel vergelijkbaar. Met de volgende landen heeft Nederland een belastingverdrag gesloten om dubbele belasting op het inkomen te vermijden: Argentinië Australië Bangladesh Belarus (Wit-Rusland) België Brazilië Bulgarije Canada China Denemarken Duitsland Egypte 1) Estland Filippijnen Finland Frankrijk Griekenland Hongarije Ierland IJsland India Indonesië Israël Italië Japan Joegoslavië 2) Kazachstan Korea Letland Litouwen 1) Luxemburg Macedonië Malawi 3) Maleisië Malta Marokko Mexico Nieuw-Zeeland Nigeria Noorwegen Oekraïne Oostenrijk Pakistan Polen Portugal 1) Roemenië Russische Federatie Singapore Sovjet-Unie 4) Spanje Sri Lanka Suriname Thailand Tsjechoslowakije (geldt voor Tsjechië en voor Slowakije) Tunesië Turkije Venezuela Verenigd Koninkrijk de Verenigde Staten van Amerika Vietnam Zambia Zimbabwe Zuid-Afrika Zweden Zwitserland 1) Het verdrag is nog niet in werking getreden. 2) Het verdrag geldt voor Bosnië-Herzegovina, de Federale Republiek Joegoslavië (Servië en Montenegro), Kroatië en Slovenië. 3) Voor Malavi geldt het oude Nederlands-Britse belastingverdrag van 15 oktober 1948. 4) Als u wilt weten voor welke voormalige Sovjetrepublieken dit verdrag geldt, neem dan contact op met de eenheid van de Belastingdienst waaronder u valt. 25 EMIGRATIE

901611 PA 966 23-05-2000 11:05 Pagina 26 8 Heeft u nog vragen? Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen over emigratie en belasting dan kunt u terecht bij de Belastingdienst Particulieren/ Ondernemingen buitenland. Bezoekadres: Schakelweg 5, Heerlen Postadres: Postbus 2865, 6401 DJ Heerlen Telefoon: (045) 573 68 84. Met vragen over vrijwillige voortzetting van de AOW en Anw kunt u terecht bij de Sociale Verzekeringsbank, Kantoor Verzekeringen, Afdeling Vrijwillige verzekering, Postbus 357, 1180 AJ Amstelveen. Telefoon: (020) 656 52 25. Bij emigratie naar België of Duitsland kunt u voor meer informatie over de fiscale gevolgen van (blijven) werken of ondernemen in Nederland ook (gratis) bellen naar het Team grensoverschrijdend werken en ondernemen van de Belastingdienst: 00800-024 12 120. Dit nummer is bereikbaar op werkdagen van maandag tot en met vrijdag van 8.00 uur tot 17.00 uur. Voor algemene vragen over belastingen kunt u (gratis) bellen met de BelastingTelefoon: 0800-0543. De BelastingTelefoon is bereikbaar op werkdagen van maandag tot en met donderdag van 8.00 tot 22.00 uur en op vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. U kunt de Belastingdienst ook vinden op Internet. Het adres is: www.belastingdienst.nl. Dit is een uitgave van: Belastingdienst Directie particulieren januari 2000 26 EMIGRATIE