GS brief aan Provinciale Staten Postadres Provinciehuis Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl Datum Zie verzenddatum linksonder Aan Provinciale Staten Bijlagen 2 Onderwerp Pachtprijzenbesluit Pachtjaar 2019. Geachte Statenleden, Hierbij ontvangt u ter kennisneming de door ons op 28 augustus 2018 vastgestelde pachtprijzen voor 2019. Deze behoren bij het Handelingskader Pacht 2018-2021, dat op 3 april 2018 door ons is vastgesteld. De provincie heeft ca 3.700 hectare agrarische gronden in eigendom die we te zijner tijd willen overdragen of verkopen. Een deel van het provinciaal eigendom ligt in (blijvend) agrarische gebied. Daarnaast liggen er gronden binnen de beleidsbegrenzing van het Natuurnetwerk Nederland (NNN) en in belangrijke weidevogelgebieden. Ook het tijdelijke beheer draagt bij aan de realisatie van deze beleidsdoelen. Hier wordt bij de pachtuitgifte rekening mee gehouden. Alle gronden worden in geliberaliseerde pacht uitgeven. De pachtprijs is marktconform. Bij geliberaliseerde pacht is de hoogte van de pachtprijs vrij, maar voor gronden in (blijvend) agrarisch gebied, hebben wij gekozen voor een pachtprijs die ligt tussen de jaarlijks vastgestelde regionorm 1 voor reguliere pacht conform het Pachtprijzenbesluit 2018 van de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO) en 1,5 % van de waarde van de agrarische grond bij verkoop (marktconform). De provinciale gronden waar ook provinciale doelen op worden gerealiseerd, zoals gronden binnen het NNN en de aangewezen gronden voor weidevogels buiten het NNN, worden onder voorwaarden uitgegeven. Deze voorwaarden hebben een drukkend effect op het opbrengend vermogen van de gronden. Voor deze gronden is de hoogte van de pachtprijs bepaald op basis 1 De regionorm voor reguliere pacht voor Hollands Utrechts Veenweidegebied is conform het Pachtprijzenbesluit 2018 706,00. dd. 18-09-2018
van de regionorm voor reguliere pacht voor Hollands Utrechts Veenweidegebied. Voor de beperkende pachtvoorwaarden met betrekking tot bemesting, bestrijdingsmiddelen en voorgeschreven maaidata wordt de pachtprijs gecorrigeerd op basis van de landelijke systematiek (Uitvoeringsbesluit pacht). De pachtprijzen zijn afhankelijk van voorwaarden die voor de verschillende categorieën gelden. Hieronder wordt op hoofdlijn de categorisering van gronden toegelicht: Pachtprijzentabel 2019 Provincie Zuid-Holland per ha 2018 2019 1. Gronden in (blijvend) agrarisch gebied a. Bouwland (afhankelijk van het gewas) Graan 700,00 700,00 Aardappelen/Uien/Spruiten en Fruit 1.500,00 1.500,00 Bieten/Mais 1.200,00 1.200,00 Bloembollen 2.300,00 2.300,00 b. Grasland 800,00 800,00 2. Gronden met provinciale doelen - a. Grasland waarop beperkte bemesting is - 353,00 toegestaan b. Grasland waarop geen bemesting is - 176,50 toegestaan c. Ingerichte gronden met natuurdoelstellingen en percelen die voor 60% of meer niet agrarisch te gebruiken zijn - 50,00 3. Overig a. Water en bos/ bosschages 1,00 1,00 1. Gronden in (blijvend) agrarisch gebied a. Bouwland De teelt van het bouwlandperceel wordt op basis van een door de provincie gemaakt bouwplan voorgeschreven. De pachtprijs is afhankelijk van het gewas dat mag worden geteeld. b. Grasland De graslandpercelen die buiten het NNN liggen en ook niet zijn aangemerkt als weidevogelgebied worden zonder beperkingen in geliberaliseerde pacht uitgegeven. 2. Gronden met provinciale doelen Dit betreft gronden die binnen het NNN liggen en gronden die zijn aangewezen voor de realisatie van weidevogeldoelen. NNN Voor de gronden in het NNN zijn natuurdoelen bepaald. Op de te verpachten gronden gaat het om botanische doelen en om weidevogeldoelen. Ten behoeve van de realisatie van deze doelen 2/5 dd. 18-09-2018
worden voorwaarden gesteld. Het gaat daarbij om voorwaarden, zoals het verbod op het gebruik van chemische onkruidbestrijding (alleen toegestaan na schriftelijke toestemming). Op de gronden met botanische doelen is bemesting niet toegestaan. Door de gronden niet te bemesten krijgen kruiden meer kans, waardoor (conform de doelstelling) een kruidenrijkere vegetatie ontstaat. Daarmee wordt ook de kwaliteit vergroot van het leefgebied van insecten. Op gronden met weidevogeldoelen is geen bemesting toegestaan, tenzij dat nodig is om het natuurdoel te realiseren. Ook geldt een uitgestelde maaidatum. NNN Krimpenerwaard Ten behoeve van zelfrealisatie door de huidige agrarische ondernemers is voor een deel van het NNN Krimpenerwaard bepaald dat extensief agrarisch medegebruik mogelijk is. Voor dit deel van het NNN Krimpenerwaard gelden botanische en weidevogeldoelstellingen. Ten opzichte van de hierboven beschreven pachtvoorwaarden gelden afwijkende voorwaarden voor bemesting. Voor de omvorming van de huidige agrarische bedrijven naar een natuurinclusief bedrijf is tijd nodig. Er moet bepaald worden welke bemesting passend is in de eindsituatie (als het NNN is ingericht en de bedrijven natuurinclusief zijn), en in de transitieperiode. Dit is maatwerk. De natuur- en waterkwaliteitsdoelen moeten gehaald worden, maar er moet ook een economisch rendabel natuurinclusief bedrijf mogelijk zijn. Aan het Deskundigen Advies Team Krimpenerwaard (DAT) is gevraagd om hierover advies te geven. Het DAT bestaat uit aan de Universiteit van Wageningen en Nijmegen verbonden deskundigen op het gebied van laagveenecologie, aquatische ecologie en innovatieve landbouw. Het DAT geeft onafhankelijk advies m.b.t. de realisatie van het NNN Krimpenerwaard. Het DAT geeft in het advies aan dat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat alleen al de stikstofdepositie vanuit de lucht in veel gebieden leidt tot een bemestingsniveau waarbij soortenrijke / kruidenrijke graslanden minder gemakkelijk gerealiseerd kunnen worden. Er is echter nog maar weinig onderzoek gedaan naar de werking van de verschillende soorten mest en het effect daarvan op de natuurwaarden van graslanden. Het DAT adviseert om voor om de komende jaren onderzoek uit te laten voeren naar die effecten, bijvoorbeeld op verschillende proefvelden in de Krimpenerwaard. In een periode van 2 tot 3 jaar kunnen volgens het DAT heldere conclusies getrokken worden over het effect van de verschillende soorten mest op de natuurwaarden en de biodiversiteit van natuurgraslanden in het gebied. Vooruitlopend op de uitkomsten van het onderzoek adviseert het DAT om in het jaar 2019 een mozaïekbeheer voor bemesting en maaidata in te voeren. Dit wordt nu samen met de regiopartners uitgewerkt tot een beheerkaart. Op basis daarvan worden de NNN-gronden in de Krimpenerwaard verpacht. Het DAT geeft in het advies aan dat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat alleen al de stikstofdepositie vanuit de lucht in veel gebieden leidt tot een bemestingsniveau waarbij soortenrijke / kruidenrijke graslanden minder gemakkelijk gerealiseerd kunnen worden. Er is echter nog maar weinig onderzoek gedaan naar de werking van de verschillende soorten mest en het effect daarvan op de natuurwaarden van graslanden. Het DAT adviseert om voor om de komende jaren onderzoek uit te laten voeren naar die effecten, bijvoorbeeld op verschillende proefvelden in de Krimpenerwaard. In een periode van 2 tot 3 jaar kunnen volgens het DAT 3/5 dd. 18-09-2018
heldere conclusies getrokken worden over het effect van de verschillende soorten mest op de natuurwaarden en de biodiversiteit van natuurgraslanden in het gebied. Vooruitlopend op de uitkomsten van het onderzoek adviseert het DAT om in het jaar 2019 een mozaïekbeheer voor bemesting en maaidata in te voeren. Dit wordt nu samen met de regiopartners uitgewerkt tot een beheerkaart. Op basis daarvan worden de NNN-gronden in de Krimpenerwaard verpacht. Voor het gedeelte van het NNN Krimpenerwaard waar extensief agrarisch medegebruik mogelijk is gelden met betrekking tot bemesting de volgende specifieke voorwaarden: - Op 20% van het areaal met weidevogeldoelstellingen wordt geen bemesting toegestaan; - Op 50% van het areaal met botanische doelen wordt geen bemesting toegestaan; - Op 2 meter langs watergangen en op 5 meter langs plas-dras wordt geen bemesting toegestaan; - Op gronden waar wel bemesting wordt toegestaan geldt een maximale mestgift van 15 ton/ha per jaar drijfmest of 10 ton/ha per jaar ruige stalmest. Daarnaast gelden voorwaarden voor het moment van toedienen van mest, maximale hoeveelheid vee per hectare en maaidata. Voor het overige gedeelte van het NNN Krimpenerwaard gelden de NNN-voorwaarden. Bovenstaande pachtvoorwaarden voor de gronden in het NNN komen in de pachtprijs tot uiting in de volgende drie tarieven: a. Grasland waarop beperkte bemesting is toegestaan Conform het landelijke Uitvoeringsbesluit pacht geldt een kortingspercentage van 50% voor gronden waarop een beperkte mestgift wordt toegestaan (maximale mestgift van 15 ton/haper jaar drijfmest of 10 ton/ha per jaar ruige stalmest). b. Grasland waarop geen bemesting is toegestaan Voor gronden waarop geen bemesting is toegestaan geldt een kortingspercentage van 75%. c. Ingerichte gronden en gronden die voor 60% niet agrarisch te gebruiken zijn. Voor gronden die al voor het NNN zijn ingericht (bijvoorbeeld geplagde gronden) en gronden die voor minimaal 60% niet agrarisch te gebruiken zijn (bijvoorbeeld omdat ze bestaan uit moeras, plasdras of water). In pachtovereenkomsten met gronden binnen de NNN zullen de waterschapslasten niet worden doorberekend. Weidevogelgebieden buiten het NNN PS hebben in juni 2018 bij de vaststelling van de Kadernota / Kaderbesluit Groen besloten om 10 mln. voor de realisatie van weidevogeldoelen / icoonsoorten op provinciegronden op te nemen in de businesscase Natuurnetwerk Nederland. Ter uitvoering hiervan worden weidevogelkerngebieden gecreëerd gronden in eigendom van PZH. Dit wordt gezamenlijk met de 4/5 dd. 18-09-2018
regiopartners opgepakt, waarbij de inzet is dat deze ook gronden inbrengen voor de weidevogelkerngebieden. Als eerste stap richting duurzaam beheerde weidevogelkerngebieden worden in 2019 voorwaarden gesteld aan het gebruik van de gronden t.b.v. het vergroten van de kwaliteit van het leefgebied van weidevogels op de betreffende provinciale gronden. Op de betreffende gronden gelden dezelfde pachtvoorwaarden als voor de gronden binnen het NNN met een weidevogeldoelstelling. De komende periode wordt samen met de regiopartners verder invulling gegeven aan het creëren van de weidevogelkerngebieden en het duurzaam beheer daarvan. De pachtvoorwaarden zijn gelijk aan de pachtvoorwaarden voor gronden in het NNN. 3. Overig a. Water of bos/bosschages De gronden die bestaan uit water of bos/bosschages worden tegelijk met aangrenzende gronden verpacht om te zorgen dat deze gronden worden beheerd. In het najaar van 2018 zal op basis van toedeling met de geselecteerde belangstellenden een pachtovereenkomst worden gesloten, waarin algemene voorwaarden voor de pacht en eventuele specifieke natuurvoorwaarden zijn opgenomen. Naar aanleiding van de ervaringen en eventuele nieuwe inzichten voor wat betreft de natuurvoorwaarden, mest- en maaimozaïekbeheer binnen het NNN, en het weidevogelbeheer buiten de NNN zullen de pachtvoorwaarden en de daarbij behorende pachtprijzen worden getoetst. Dit kan een verdere aanscherping van de pachtvoorwaarden en de daarbij behorende pachtprijzen voor 2020 tot gevolg hebben. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, secretaris, voorzitter, drs. H.M.M. Koek drs. J. Smit Bijlagen: - Pachtprijzenbesluit pachtjaar 2019 - Bemestingsadvies NNN van het Deskundigen Advies Team Krimpenerwaard (DAT) 5/5 dd. 18-09-2018