Uitvoeringsplan Openbare Orde en Veiligheid 2009 Gemeente Sliedrecht Dit document is tot stand gekomen door samenwerking tussen: Zuid-Holland-Zuid District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden
- 2 - Inleiding. Het is gebruikelijk dat er tegen het eind van het jaar een informatieve bijeenkomst (voorheen commissievergadering) wordt gehouden waarin de lokale inzet en speerpunten van de politie, gemeente en het Openbaar Ministerie in het afgelopen en het komende jaar wordt besproken. Tijdens deze bijeenkomst wordt ook het ontwerp uitvoeringsplan openbare orde en veiligheid behandeld. Het uitvoeringsplan openbare orde en veiligheid is een vervolg op de kaderbrief 2009 die de districtsleiding van de politie Alblasserwaard en Vijfheerenlanden halverwege 2008 heeft opgesteld. In deze kaderbrief worden ontwikkelingen en prioriteiten aangegeven op districtelijk niveau. Deze kaderbrief is als bijlage bij dit uitvoeringsplan gevoegd. Voor Sliedrecht geldt dat de lokale aandachtspunten voor 2009 niet wezenlijk afwijken van de ontwikkelingen in het district. De lokale speerpunten die kunnen worden benoemd zijn achtereenvolgens: - Geweld; - Jeugdcriminaliteit; - Vernielingen/volumecriminaliteit. Met betrekking tot het laatste gedachtestreepje is de aanpak van volumecriminaliteit en dan met name op het gebied van diefstal uit auto s en diefstal van fietsen een aanvulling op de kaderbrief. Het bovenstaande betekent niet dat er voor de andere onderwerpen die niet genoemd zijn in het uitvoeringsplan of de kaderbrief lokaal geen aandacht meer zal/kan zijn. Lokaal zullen de ontwikkelingen worden gevolgd en als er aanleiding voor is zal er inzet plaatsvinden op een gesignaleerde problematiek of een trend. Tot slot is een groot deel van de zaken die in het uitvoeringsplan 2009 worden genoemd een voortzetting van bestaand (lopend) beleid.
- 3 - Thema Geweld Het tegengaan en oplossen van geweldsdelicten raakt de essentie van de taken van de overheid en is als dusdanig altijd een prioriteit. Geweld bestaat uit vele deelgebieden die variëren in complexiteit. De komende jaren wordt een extra impuls gegeven aan het delen van informatie tussen partners over en de integrale aanpak van geweld in de openbare ruimte (bedreiging, mishandeling en openlijke geweldpleging) en huiselijk geweld. Binnen het district Alblasserwaard / Vijfheerenlanden worden veel geweldsdelicten op straat gepleegd door jongeren tijdens het uitgaan. Overmatig drinken van alcohol, al dan niet in combinatie met drugs (XTC, cocaïne), speelt een rol bij uitgaansagressie. Ook in 2009 staan de partners voor de uitdaging deze vorm van geweld verder in te dammen. De bestrijding van huiselijk geweld zal in 2009 nieuwe impulsen krijgen onder andere middels het huisverbod. Voorts zal uitvoering worden gegeven aan maatregelen ter bestrijding van het overmatig gebruik van alcohol middels de verdere uitwerking van het regionale projectplan verzuip jij je toekomst. Tabel I: aangiften van geweld gemeente Sliedrecht 1.4. Lichamelijke integriteit, aangiften opgenomen gemeente Sliedrecht Aangiften opgenomen 2003 2004 2005 2006 2007 2008 t/m juli 1.4.5. Mishandeling 55 80 67 63 69 37 1.4.4. Bedreiging 26 34 34 25 22 14 1.4.1. Zedenmisdrijf 12 13 8 29 7 5 1.4.6. Straatroof 4 3 1 1 5 0 1.4.3. Openlijk geweld (persoon) 10 8 4 1 3 3 1.4.2. Moord, doodslag 0 0 0 1 0 0 1.4.7. Overval 4 1 0 2 1 0 1.4. Lichamelijke integriteit 111 139 114 121 107 59 Activiteiten partners: Politie 1. Algemeen: De politie garandeert Noodhulp binnen 15 minuten, 24 uur per dag; De politie garandeert een oplossingspercentage geweld van tenminste 70%; Inzet van politie in verband met de openbare orde en veiligheid, waaronder wekelijks iedere vrijdag en zaterdagavond en nacht in uitgaansgebieden en bij evenementen; Er is een analyse voltooid naar het geweld binnen het district; De Algemene Plaatselijke Verordening wordt gehandhaafd middels bekeuringen; Geweldszaken krijgen voorrang in de behandeling van zaken; Slachtofferhulp wordt pro-actief aangeboden; Slachtoffers van geweld worden binnen 3 weken benaderd in het kader van nazorg; Een duidelijke deelname in en ondersteuning van het door de gemeente Sliedrecht geïnitieerde cameratoezicht op openbare plaatsen; 2. Huiselijk Geweld Ondersteuning van ernstig bedreigde slachtoffers middels een noodknop (AWARE); Invoering huisverbod, middels interne voorlichting en opleiding; Toename van het aantal meldingen dat wordt doorgezet richting hulpverlening; Het aantal ambtshalve vervolgde misdrijven en aangehouden verdachten is toegenomen; Deelname aan een casusoverleg recidivisten huiselijk geweld. Het aantal sepots huiselijk geweld is gedaald. Door het Landelijk Projectbureau Huiselijk Geweld van de politie is een audit uitgevoerd naar het sepotbeleid bij
- 4 - huiselijk geweldzaken in ZHZ. Afhankelijk van de resultaten worden in overleg met het OM afspraken gemaakt over dit sepotbeleid. Gemeente De bekendheid van het meld- en adviespunt voor huiselijk geweld bevorderen. Het meld- en adviespunt voor huiselijk geweld subsidiëren. Inzet van zogenaamde suswachten in het uitgaansgebied iedere vrijdag- en zaterdagavond en nacht en tijdens oud en nieuw. Het realiseren van cameratoezicht op (openbare) plaatsen waar dit een wezenlijke bijdrage levert aan de openbare orde en veiligheid. Openbaar ministerie 1. Algemeen: Instellen van vervolging van strafbare feiten 1. Naar verwachting zal het OM in 2009 25 tot 30 eenvoudige mishandelingen afdoen; Indien sprake is van ernstig geweld tegen personen, overgaan tot voorgeleiding van verdachte(n) bij rechter-commissaris 2 ; Verstrekken van informatie aan het slachtoffer via het Slachtoffer Informatie Punt; Aanpak conform protocol geweld tegen ambtenaren in de (semi)openbare ruimte - voor alle gevallen als bedoeld in het protocol altijd overleg met weekdienst of piketofficier; - geen transactie, tenzij de eis ter zitting een geldboete zou opleveren en er geen ruimte is voor civiele vordering; - in beginsel overgaan tot voorgeleiding bij de rechter-commissaris; - het OM zorgt ervoor dat de vordering tot schadevergoeding ter afwikkeling aan de rechtbank wordt voorgelegd. Hogere strafeis bij geweld tegen: - personen in uitoefening van hun functie (100% verhoging); - personen die burgermoed hebben getoond (100% verhoging); - personen die in een afhankelijke situatie tot de dader staan (33% verhoging). 2. Huiselijk Geweld Strafrechtelijke aanpak conform protocol, waarin o.a.: Altijd vervolgen; Bij het ontbreken van een aangifte vindt waar mogelijk ambtshalve vervolging plaats; Zoveel mogelijk voorgeleiden van verdachte bij de rechter-commissaris; In geval van schorsing voorlopige hechtenis verzoekt het OM zoveel mogelijk om bijzondere schorsingsvoorwaarden, zoals straat- of contactverbod en hulpverleningstraject; Zo snel mogelijk inschakelen hulpverlening voor dader en slachtoffer; Het OM informeert indien gewenst de slachtoffers van huiselijk geweld over het verloop van het strafproces; Deelname aan een wekelijks screeningsoverleg huiselijk geweld in het veiligheidshuis om de informatiestromen tussen de partners te verbeteren; Deelname aan casusoverleg recidivisten huiselijk geweld. 1 Daar waar in dit uitvoeringsplan gesteld wordt dat het OM vervolging van strafbare feiten instelt, geldt dat dit alleen van toepassing is indien dit binnen het juridisch kader mogelijk is. 2 Daar waar in dit plan vermeld staat dat het OM de verdachte(n) zal voorgeleiden bij de rechtercommissaris, geldt dat dit alleen mogelijk is indien het een geval betreft waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten en waarbij ernstige bezwaren en gronden voor voorlopige hechtenis aanwezig zijn.
- 5 - Thema Jeugdcriminaliteit De aanpak van de groeiende jeugdcriminaliteit vergt een versterkte inzet waarbij alle ketenpartners hun bijdrage moeten leveren. Ten aanzien van de aanpak van risicojeugd, waaronder 12-minners, voert de gemeente de regierol. De rol van politie is het signaleren en adviseren over deze groep. Los van percepties over de omvang van de jeugdproblematiek, is het duidelijk dat jeugdige daders en/of groepen een belangrijke rol spelen in zaken als overlast, vernielingen en mishandelingen. Door het grote volume van deze misdrijven is er veel te winnen in een integrale aanpak van deze vormen van criminaliteit. Door gezamenlijke aanpak moet het mogelijk zijn meer te bereiken dan waar partners afzonderlijk toe in staat zijn. Tabel II: Viermaandelijks overzicht politiecontacten minderjarigen district II Politiecontact minderjarigen 2005 2006 2007 2008 t/m juli Verdachte gehoord 269 181 123 81 Verdachte aangehouden 143 120 57 60 Verdachte in verzekering gesteld 30 20 15 12 HALT-afdoening 61 52 14 6 Melding overlast van/door jeugd 2003 2004 2005 2006 2007 2008 t/m juli Sliedrecht 231 160 188 113 101 58 Activiteiten partners: Politie Het voorkomen van overlast en criminaliteit door preventieve inzet van politie in verband met de openbare orde, waaronder bij evenementen en wekelijks iedere vrijdag en zaterdagavond en nacht in de uitgaansgebieden; Preventief wekelijks toezicht op overlastplekken, de personalia en portretten van overlast veroorzakende jongeren worden opgenomen in het Jeugd Informatie Systeem; De Algemene Plaatselijke Verordening wordt gehandhaafd middels bekeuringen; De politie garandeert de doorlooptijden (Kalsbeeknorm) voor jeugdige verdachten; Risicojongeren worden aangemeld bij het Jeugd Preventie Team; Delictgedrag van kinderen jonger dan 12 leidt tot een zogenaamde STOP-reactie ; Bij wangedrag worden ouders van minderjarigen aangesproken op hun ouderlijke verantwoordelijkheid; De contacten met de scholen worden versterkt door het naleven van het convenant Veilig In en Om School; Aandacht voor het schoolverzuim van jeugd middels samenwerking met leerplichtambtenaren; Overleg met de jeugdcoördinator bij iedere signalering, ontbieding en aanhouding van jongeren; De politie houdt een overzicht bij van jeugdige veelplegers, op basis waarvan afspraken kunnen worden gemaakt met de partners; De politie ontwikkelt een persoonsgerichte aanpak van jeugdige meerplegers. Deelname aan de diverse overleggen gericht op jeugdigen waaronder het hanggroepenoverleg, SJS overleg, MDT-overleg, etc. Het handhaven van het gemeentelijke drugsbeleid.
- 6 - Samen met Openbaar Ministerie en gemeente ontwikkelen en uitvoeren van een projectmatige aanpak op het gebied van jeugd en alcohol (projectplan verzuip jij je toekomst ). Een duidelijke deelname in en ondersteuning van het door de gemeente Sliedrecht geïnitieerde cameratoezicht op openbare plaatsen; Gemeente Het uitwerken en uitvoeren van het jeugdbeleid jeugd(in)begrepen (ambulant jongerenwerk stimuleren, meer speelvoorzieningen voor de oudere jeugd, etc.). Het handhaven van het gemeentelijke drugsbeleid. Coördinatie tussen de verschillende jeugd(zorg)instellingen. Het ondersteunen van projecten, die veel belovend zijn in de adequate aanpak van gezins- en opvoedingsondersteuning en van huiselijk geweld, zoals home start en de gezinscoach. Structureel MDT overleg, het signalerings- en zorgnetwerk voor 0 tot 12 jarigen, dat de gehele schoolloopbaan dekt. Structureel een COOS-overleg (coördinatieoverleg overlast hanggroepen Sliedrecht) voeren met de politie en het jongerenwerk om gevallen van overlast door hanggroepen te bespreken en acties uit te voeren die hieruit voortkomen. Structureel een SJS-overleg (samenwerkingsverband jeugdwelzijn Sliedrecht) voeren. SJS bestaat uit diverse partijen. Deze partijen bespreken in een SJS-overleg individuele zaken van jongeren tussen de 12 en 18 jaar, die in ernstige problemen verkeren. Problemen bij jongeren in een zo vroeg mogelijk stadium signaleren en samen met partners als jeugdwerk, politie en scholen snel optreden en maatwerk leveren. Een blijvende zorg voor informatievoorziening aan jongeren en opvoeders. Jeugd, opvoeders, jongerenwerk en politie laten meedenken en meepraten over de uitvoering van wijkvoorzieningen. Gemeente neemt de regierol op zich in het maken van afspraken over het gebruik van een (speel)voorziening tussen buurtbewoners en jongeren. Afstemmen van de diverse voorlichtingsprogramma s (zoals drugs, alcohol, overgewicht en vuurwerk) en projecten van GGD, Bouman GGZ en de politie. Signaleren van onveilige plekken en aandachtsgebieden door middel van wijkbijeenkomsten en avondschouwen, leefbaarheidmonitor en het Handhavingsarrangement Merwede-Lingelijn. Subsidiëren van (sport)activiteiten en het jongerenwerk. Een time-out voorziening in stand houden, een plek waar jongeren tijdelijk terecht kunnen, toch onderwijs volgen, enige extra begeleiding krijgen, om vervolgens de schoolloopbaan weer gewoon op te pakken. Handhaven van bestaande maatregelen zoals genoemd in het plan van aanpak vandalisme en overlast 2007/2008 (waaronder het cameratoezicht, suswachten in het uitgaansgebied). Contacten leggen en onderhouden met groepen jongeren en ouders. Samen met Openbaar Ministerie en politie ontwikkelen en uitvoeren van een projectmatige aanpak op het gebied van jeugd en alcohol (projectplan verzuip jij je toekomst ). Het realiseren van cameratoezicht op (openbare) plaatsen waar dit een wezenlijke bijdrage levert aan de openbare orde en veiligheid. Openbaar Ministerie Samen met gemeenten en politie ontwikkelen en uitvoeren van een projectmatige aanpak op het gebied van jeugd en alcohol (projectplan verzuip jij je toekomst ). Het vervolgen van strafbare feiten die voortkomen uit de handhaving van het gemeentelijk softdrugsbeleid. Bij jeugdcriminaliteit: Regie op sluitende aanpak minderjarige veelplegers.
- 7 - Op tactisch niveau: afstemming tussen ketenpartners in Arrondissementaal Platform Jeugdcriminaliteit, waarbij OM voorzitter is. Op operationeel niveau: OM is voorzitter Jeugdketenoverleg, waarin naast OM ook politie en Raad voor de Kinderbescherming zijn vertegenwoordigd. Hier worden de door de politie ingediende zaken besproken. OM neemt de afdoeningsbeslissing. Snelle afhandeling van jeugdzaken: doorlooptijd tussen 1e verhoor en beoordeling OM in 80% van de gevallen < 3 maanden en tussen 1e verhoor en afdoening in 80% van de gevallen < 6 maanden. Bespreking (in leerplichtoverleg) en afdoening van leerplichtzaken. Het OM zorgt bij een mislukte HALT-straf voor de afdoening. Naar verwachting zal het O.M. in 2009 ongeveer 55 tot 60 jeugdzaken (misdrijven) afdoen. Bij jeugdoverlast: Instellen van vervolging bij overtredingen van de APV m.b.t. overlast. (Alleen van toepassing op de niet betaalde politietransacties en de APV-overtredingen die met een OM- transactie worden afgedaan)
- 8 - Thema Vernielingen/Volumecriminaliteit. In het Coalitieakkoord heeft het kabinet aangegeven de criminaliteit met een kwart te willen verminderen. Om deze doelstelling te bereiken is een flinke investering nodig ten aanzien van het proces opsporing én de preventie van veelvoorkomende misdrijven (zogenaamde volumecriminaliteit). Inzoomend op dit voornemen is het binnen het district Alblasserwaard / Vijfheerenlanden onmogelijk om aan de categorie vernielingen voorbij te gaan. In 2007 maakt vernielingen circa 30% van de aangiften uit. Ondanks herhaalde inspanningen van politiezijde om in het district deze groeiende bron van criminaliteit een halt toe te roepen, vertoont het aangifteverloop in vrijwel alle gemeenten een stijgende lijn. Gezien de onwenselijkheid en kosten van deze ontwikkeling is een integrale aanpak in het district van groot belang. In Sliedrecht is binnen het begrip volumecriminaliteit de aanpak op het gebied van diefstal uit auto s en diefstal van fietsen al enige jaren aan de orde. Ook voor 2009 wordt deze aanpak voortgezet. Het betreft hier een aanvulling op de kaderbrief. Tabel III: Aangiften van vernieling in Sliedrecht in de openbare ruimte: Aangiften opgenomen 2003 2004 2005 2006 2007 2008 t/m juli 260 Vernieling/beschadiging 0 0 0 0 0 0 261 Vernieling auto 179 128 189 109 94 84 262 Vernieling middelen openb. vervoer 1 1 0 0 1 0 263 Vernieling openbare gebouwen 16 11 17 16 14 2 264 Vandalisme/baldadigheid 7 5 6 0 7 1 265 Dierenmishandeling 1 0 0 0 0 1 266 Graffiti 0 2 7 0 20 5 269 Overige vernieling/beschadigingen 150 136 112 90 91 46 326 Openlijk geweld tegen goederen 1 1 5 3 5 2 554 Overlast van/door plakken/kladden 0 0 0 0 0 0 2.2.1. Vernieling/zaakbeschadiging 355 284 336 218 232 141 Activiteiten partners: Politie De politie garandeert dat alle aangiften met daderindicatie worden onderzocht; Het voltooien van een analyse naar vernielingen binnen het district; Naast regulier horecatoezicht in het weekend, garandeert de politie gerichte inzet op hotspots en looproutes van en naar uitgaansgelegenheden; Preventief toezicht op de hangplekken waar jeugd samenkomt en vernielingen aanricht (zie ook thema jeugdcriminaliteit); Mobiel videotoezicht wordt op toptijden ingezet om een daderindicatie te krijgen; Een duidelijke deelname in en ondersteuning van het door de gemeente Sliedrecht geïnitieerde cameratoezicht op openbare plaatsen; Bevorderen dat eigenaren / beheerders het vernielde binnen 3 dagen herstellen; Het verhogen van de alertheid van burgers door o.a. SMS-alert; Het bevorderen van criminaliteitspreventie door adviezen zoals de avondschouw; Deelname en ondersteuning van de diverse overleggen met horeca en bewoners en participatie in initiatieven op het gebied van vandalisme en overlast. Het in samenwerking met de gemeente komen tot de jaarlijkse aanpak voor oud en nieuw.
- 9 - Gemeente Samenwerking tussen politie, horeca, gemeente en het openbaar ministerie op het gebied van uitgaan voortzetten op onder andere de volgende gebieden: voeren van horeca-overleggen, de continuering van het project suswachters en andere afspraken met de horeca over toezicht en de registratie van beelden door middel van cameratoezicht op plaatsen waar dit van belang is in het kader van de openbare orde en veiligheid, etc. Bewustwording bevorderen door gesprekken met jongeren op het Griendencollege en de basisscholen te voeren in het kader van veiligheid, vandalisme en overlast en voorzieningen/behoeften van jongeren. Blijvende aandacht voor de verdere bestrijding van vandalisme en overlast. Coördineren van wijkgericht werken (waaronder contacten wijkplatforms, wijkavonden, avondschouw, etc). Bijhouden en publiceren schade door vernielingen aan publieke eigendommen en het verhalen van de schade op de daders (tenzij dit niet mogelijk is doordat er bijvoorbeeld geen dader bekend is). Contacten leggen en onderhouden met groepen jongeren en ouders. Contacten leggen en onderhouden met omwonenden bijvoorbeeld in het kader van uitgaan. Gemeente neemt de regie rol op zich in het maken van afspraken over het gebruik van een (speel)voorziening tussen buurtbewoners en gebruikers. Samenwerking en informatievoorziening bevorderen tussen diverse partijen. Adequaat herstel van vernielingen aan publiek domein door middel van de servicelijn. In samenspraak en samenwerking met de politie initiëren van een aanpak op het gebied van fietsendiefstallen (waaronder het creëren van bewustwording onder inwoners). In samenspraak en samenwerking met de politie initiëren van een aanpak op het gebied van diefstallen uit auto s. Het realiseren van cameratoezicht op (openbare) plaatsen waar dit een wezenlijke bijdrage levert aan de openbare orde en veiligheid. Het voeren van de regie en het samen met de politie komen tot een aanpak voor oud en nieuw. Openbaar Ministerie Vervolging van strafbare feiten; Als de gedupeerde zich als benadeelde partij stelt, via schadebemiddeling trachten een regeling te treffen met verdachte om schade te vergoeden. Vervolging van strafbare feiten: naar verwachting zal het O.M. in 2009 ongeveer 225 tot 230 zaken voor vernieling/openlijk geweld afdoen. Het uitvoeringsplan openbare orde en veiligheid 2009 voor de gemeente Sliedrecht is op (datum) 2008 aangenomen door de gemeente Sliedrecht, de politie en het openbaar ministerie. De politie Zuid-Holland-Zuid District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden Het Openbaar Ministerie J. B. Willemsen (Districtschef) P. van de Beek (Hoofdofficier) De gemeente Sliedrecht De burgemeester van Sliedrecht, M.C. Boevée