Naam functie: Omschrijving werkzaamheden Gereedschappen / machines / hulpmiddelen / materieel Materialen / producten / grondstoffen SCHILDER CONSTRUCTIE De constructieschilder schildert in de bouw aan beton- en staalconstructies. De bedrijven, waar hij werkt, hanteren een ruimer begrip van het werk, omdat ook de voorbehandeling (gritstralen, stoomstralen, wassen) tot het werk behoort. Hij is belast met het ontroesten (bikken, stralen, etc.) en schilderen van staalconstructies alsmede het schoonmaken, repareren en schilderen van betonconstructies. Opbrengen gebeurt met behulp van kwast of roller, of met (airless) spuittechnieken. Constructieschilderwerk is seizoenarbeid: in het algemeen wordt alleen gewerkt bij redelijke weersomstandigheden: geen regen, niet te vochtig of te koud weer. Bij veel constructies is het onmogelijk (of te kostbaar) om er steigers bij te bouwen. Bij het schilderen van hoogspanningsmasten en havenkranen worden geen steigers gebruikt, maar klimmen de schilders door de constructie, met een gordel om het middel waaraan verfbussen en kwasten hangen. Valbescherming is hierbij van het grootste belang. Schilders van hoogspanningsmasten zijn in het algemeen niet ouder dan 35 jaar, en beschikken over een goede lichamelijke conditie. De lichamelijke belasting is zowel dynamisch als statisch. Er moet veel geklommen en geklauterd worden. Het werk wordt voornamelijk staand, maar ook in allerlei werkhoudingen zoals geknield of gehurkt uitgevoerd. Soms moet ook gekropen worden. Ook wordt regelmatig boven schouderhoogte gewerkt en moeten ladders en steiger verplaatst worden. Er is blootstelling gevaarlijke stoffen, (kwartshoudend en loodhoudend) stof, oplosmiddeldampen, stank, rook, nevel, gas en beperkte blootstelling aan lawaai en aan hand-armtrillingen. Werken met verfproducten / oplosmiddelen kan leiden tot huidaandoeningen, ziekten aan het zenuwstelsel (OPS) en beroepsastma. Goede hygiënische voorzieningen en maatregelen zijn belangrijk. Veiligheidsrisico s zijn werken op (grote) hoogte en onvoldoende gebruik van veiligheidsvoorzieningen en valbeveiliging. Om milieuverontreiniging te voorkomen wordt steeds vaker overgegaan tot het afschermen van staal- en betonconstructies. Afgeschermd werken kan leiden tot hogere blootstelling aan stof, spuitnevel en/of oplosmiddeldampen, en is nadelig voor de hoeveelheid licht om bij te werken. Gritstraalapparaat, stoomstraalapparaat, straalpijp, spuitlans, slangen, bikhamers, verfschrapers, borstels, staalborstels, schuurmachines, kwasten, rollers, roerhout, spaan, airless spuit, ladder, steiger, rolsteiger Primers, expoxyprimer, menie, epoxyhars, acrylaten, chromaten, coatings, alky- en isocyaatverven, chloorrubberverf, teervrije twee componenenten epoxy coatings, poylester coatings, polyurethaan coatings, (ethyl)zinksilicaat, oplosmiddelen (styreen, tetra, methylisobutylbeton), zuren, bytulacetaat, white spirit, watergedragen verfproducten Risicogebied Veiligheid 1 Vallen van hoogte Werkvoorbereiding Werken aan hoogspanningsmasten en andere hoge constructies Valrisico indien geen steiger gebruikt kan worden Opbouwen / gebruik steiger Zelf opbouwen (rol)steiger Gebruik rolsteiger, hoogwerker Samenwerking Goede werkvoorbereiding, ga na welke voorzieningen nodig zijn, overleg met opdrachtgever over te nemen maatregelen, hanteer interne checklist werkvoorbereiding Maak gebruik van vangnetten, vanglijnen, valgordels (harnasgordel en chute) en/of andere valbeschermingsmiddelen Valbeveiliging verplicht Bouwen van constructies die als werksteiger kunnen dienen Beperk aantal klimbewegingen Constructie voorzien van voldoende (permanente) aanhechtingspunten en geleiderails voor vallijnen Bij moeilijk bereikbare delen behandelen met spuitnozzle op lange staaf Laat steigers bij voorkeur opbouwen door een erkend steigerbouwer Gebruik alleen goedgekeurd steiger- en klimmaterieel volgens voorschrift Zorg voor juiste, stabiele opstelling en maak (rol)steiger aan gevel vast Steigerplanken en kantplanken goed vastzetten, zonodig bij opbouwen/ afbreken steiger valbeveiliging gebruiken Steiger opbouwen volgens AI-blad nr. 21 Rolsteigers Stel rolsteiger, hoogwerker op een vlakke, stevige ondergrond en alle poten uitgezet Gebruik alleen hoogwerkers voorzien van sticker Draag valbeveiliging Werk niet bij onweer, harde wind (meer dan windkracht 6) Werknemers, die werken met (rol)steigers, gevelridders en hoogwerkers en andere hulpmiddelen training laten volgen Maak afspraken met hoofdaannemer over afstemming van activiteiten, lever aanvulling op V&G-Plan, leg afspraken vast Vallen in / door 2 Vallende voorwerpen Vallend materiaal of gereedschap Werken binnen draaicirkel van kraan Vallende lasten Losse onderdelen Omgeving van werkplek afzetten (vallend voorwerpen of gereedschap) Overleg met gemeente/ opdrachtgever over regels en richtlijnen als werkplek afgezet moet worden Voorkom dat derden getroffen worden Dragen veiligheidshelm verplicht Zorg dat lasten goed geborgd zijn Geen losse onderdelen op werkplek Aanrijdgevaar Pagina 1, datum: 27-04-2006
Horizontaal en verticaal transport Werkvoorbereiding Opperen, tillen en sjouwen van materialen Transportafstand Werken in de buurt van hijs- en transportmaterieel Onveilige hijsmiddelen en/of voorzieningen Goede werkvoorbereiding, ga na welke voorzieningen nodig zijn, maak zonodig afspraken met opdrachtgever/ aannemer Maak zonodig afspraken met aannemer over afstemming van activiteiten, leg afspraken vast Zorg voor een goede toegang van de werkplek voor mensen, materieel en materiaal, verken transportroute Zorg voor mechanisch horizontaal en verticaal transport Gebruik hoogwerker, rolsteigers Zie maatregelen bij fysieke belasting Gebruik ladders alleen voor verticaal transport wanneer lichte werkzaamheden tot een hoogte van 10 meter moeten worden uitgevoerd Zet materiaal en gereedschappen zo dicht mogelijk bij de werkplek Draag PBM, veiligheidshelm verplicht Gecertificeerde middelen gebruiken / controleren 2 Bedwelming / vergiftiging (o.a. besloten ruimten) 3 Elektrocutie, verbranding of explosie (Elektra / elektrocutie) Algemene voorzieningen Opslag Onvoldoende werkvoorbereiding Onjuiste opslag gevaarlijke stoffen (afbijtmiddelen, verven, lakken, etc.) Opslag gevaarlijk bedrijfsafval Milieugevaarlijke stoffen 3 Machines en gereedschappen Uitschakelen veiligheidsvoorzieningen Onjuist gebruik van machines en gereedschappen Gebruik machines en gereedschappen Vast raken/ verstrikt raken, naar binnen getrokken worden 3 Schaft- / sanitaire voorzieningen Ontbreken van schaft- en sanitaire voorzieningen 3 Hygiëne Onvoldoende persoonlijke hygiëne Ontbreken van was-, kleed- en schaftgelegenheid, hygiënische voorzieningen Zorg bij de werkvoorbereiding voor het juiste materiaal en gereedschappen Sla aangevoerde materialen / grondstoffen correct op Leg benodigde hoeveelheden zo dicht mogelijk bij de werkplek Zorg voor goede opslagvoorziening volgens richtlijn CPR 15-1 Beperk hoeveelheid (dagvoorraad) gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen voorzien van etiketten met symbool Gescheiden opslag van middelen die onderling kunnen reageren Geen lekkende of open verpakkingen opslaan Zorg voor slot en veiligheidsinstructie Zorg voor voldoende en juiste veiligheidssignalering op de opslagplaats Afvalcontainers duidelijk markeren met dezelfde symbolen en waarschuwingszinnen als op de verpakking van de middelen Afval in pedaalemmer met verwisselbare zak of container Afvalcontainers met voetbediening en plaatsen in lekbak Milieugevaarlijke stoffen dienen in een lekbak te worden opgeslagen Gemorste vloeistof opvangen en verwijderen Zorg dat alle veiligheidsvoorzieningen in acht worden genomen Uitschakeling veiligheidsvoorzieningen onmogelijk maken Alleen goed opgeleide werknemers met de machines en gereedschap laten werken Gebruik ergonomisch ontworpen machines en gereedschappen Alle gereedschappen en machines moeten CE gekeurd zijn en voldoen aan alle normen Aandacht voor slijtage Zorg voor regelmatig onderhoud, dagcontrole door werknemers, keuring volgens voorschrift Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen Arbouw Afscherming bewegende delen Gerichte voorlichting en instructie Zorg voor schaft- en sanitaire voorzieningen Schafgelegenheid/ -keet met mogelijkheid om handen te wassen Maak afspraken met opdrachtgever / aannemer over gebruik van door hem ter beschikking gestelde schaft- en sanitaire voorzieningen Goede persoonlijke hygiëne Handen wassen voor roken, eten, toiletbezoek en einde werktijd Maak gebruik van verzorgende crème (zie huidbeschermingswaaier Arbouw) Eten, drinken en roken tijdens werk verboden Zorg voor goede wasplaats met stromend water (eventueel met voetbediening) Minimaal nodig op korte afstand van werklocatie: houders met vloeibare zeep, zachte wegwerphanddoeken van papier, reinigingsmiddel en huidcrème, oogdouche, afvalcontainers Pagina 2, datum: 27-04-2006
2 Orde en netheid Vallen en struikelen Afval materialen, bedrijfsafval Milieugevaarlijke stoffen, gevaarlijk bedrijfsafval 3 Begaanbaarheid bouwplaats / werkplek Slechte begaanbaarheid werkplek, transportwegen en ondergrond Lopen op moeilijk begaanbaar terrein 2 Bedrijfshulpverlening (BHV) Bedrijfshulpverleningsplan (BHV-plan) Geen of onvoldoende BHV ers De juiste brandblussers EHBO-trommel niet aanwezig of onvolledig Hulp bij ongevallen is moeilijk in korte tijd Niet bekend met BHV ers,maatregelen en/of alarmering waardoor kans op ongevallen, letsel en paniek Looppaden en werkplek zoveel mogelijk opgeruimd, schoon en vrij van obstakels houden en achterlaten Afval volgens afspraak verzamelen, opslaan en afvoeren Ruim gevaarlijk afval direct op Gescheiden inzamelen en apart afvoeren naar vergunninghouder Werkplek, transportwegen, ondergrond en begaanbaar en toegankelijk houden Maak afspraken met opdrachtgever/ aannemer over goede ondergrond (rijplaten) Zorg voor planmatige aanpak, specifiek voor deze werkzaamheden Zorgen voor voldoende BHV ers Niveau op peil houden, vervolgcursussen Zorg voor voldoende brandblussers, volgens voorschrift gekeurd Een persoon aanwijzen die verantwoordelijk is voor brandblussers en EHBO-trommels Zorgen voor (mobiele) telefoon en alarmkaart op werkplek Vluchtwegen vrijhouden Iedereen op de hoogte houden wie de BHV ers zijn Vooraf hulpverleningsinstructies doornemen, ook met hulpverleners Fysische 2 Geluid / Lawaai factoren Relatief weinig klachten over lawaai Gemiddelde lawaaiblootstelling / werkdag (89 db(a) Grit- of stoomstraler (110-120 db(a) Schuurmachine (> 90 db(a) Polijstmachine (85-96 db(a) Geluidsarme apparatuur, materieel en gereedschap gebruiken, aanschaffen Andere werkmethode kiezen Gehoorbescherming dragen Gehoorbescherming verplicht bij blootstelling boven 85 db(a) Gehoorbeschermingsprogramma uitvoeren 2 Hand- arm trillingen Weinig klachten over trillingen Ontroesten, stralen Bikken handmatig en/of met bekrachtigde hamer Gezondheidseffecten zoals dode vingers en gewrichtsaandoeningen Trillinggedempte apparatuur aanschaffen Andere werkmethode kiezen Niet langer dan 1 tot 2 uur over de gehele dag met dit soort apparatuur werken Werknemers met gewrichtsproblemen deze werkzaamheden niet laten uitvoeren Werkzaamheden regelmatig afwisselen, taakroulatie Nvt Lichaamstrillingen 3 Verlichting Veel hinder van onvoldoende verlichting Onvoldoende licht door schermer, afgeschermd werk en bij avondwerk 2 Klimaat Meestal seizoenarbeid Hinder van koude, warmte, regen, wind Hinder van tocht Temperatuurswisselingen Werkvoorbereiding; juiste/ veilige verlichting toepassen en goed plaatsen Zorg minimaal voor verlichtingsniveau van 150 200 lux, plaats zonodig bouwlampen bij (NEN 3840) Zorg minimaal voor verlichtingsniveau van 200-800 lux, zonodig aangevuld met werkpleklampen met goede lichtverdeling Meestal wordt gewerkt bij redelijke weersomstandigheden; geen regen, niet te vochtig of te koud weer Maak afspraken, bepaal wanneer wel of niet wordt gewerkt Juiste beschermende werkkleding gebruiken Bij warmte voldoende pauzes inlassen en voldoende drinken Bij koude voldoende lange pauze om op te warmen Nvt Straling UV-straling van de zon Beschermende kleding, crème en PBM Gevaarlijke stoffen / biologische agentia 3 Kankerverwekkende stoffen (w.o.kwarts) of reprotoxisch Stof bij schuren Gebruik schuurmachine met gerichte afzuiging Draag ademhalingsbescherming P2-kwaliteit Ventilatie en afzuiging Pagina 3, datum: 27-04-2006
Loodhoudende primer/verf Zie PISA nr. 13-09 Gebruik halfgelaatsmasker met filter type A/P2 bij spuiten Gebruik halfgelaatsmasker met filtter type A bij kwasten / rollen Zorg voor goede ventilatie en afzuiging Verplichte registraties Toxische stoffenregister bijhouden Voor kankerverwekkende stoffen en loodhoudende producten gelden extra registratie verplichtingen (zie AI-blad nr. 6) 1 Stofblootstelling Relatief veel klachten over stof Veel hinder van stof bij schuren 2 Overige toxische stoffen Veel hinder van toxische stoffen Gebruik van aangroeiwerende verven (antifouling) Brandwerende verf op antimoonwitbasis Epoxycoatings oplosmiddel bevattend Epoxylcoatings oplosmiddelar/vrijdag Impregeneermiddelen op oplosmiddelbasis Oplosmiddelhoudende verven, beitsen, lakken, bitumenverf, chloorrubberverf, isocyanaathoudend, etc. Oplosmiddelarme/vrije verven, lakken, etc Schimmelwerende verven op oplosmiddelbasis Schimmelwerende verven op waterbasis Silicaatverven, 1 of 2 componenten Siliconenharsverf Nitroverdunning Terpentijn Terpetine of thinner Reinigingsmiddelen (tolueen, trichloorethyleen) (irritatie van huid en slijmvliezen) Beroepsgebonden aandoeningen: Huidaandoeningen, ziekten aan het zenuwstelsel, beroepsastma, loodvergiftiging Verplichte registraties Beperk verblijfsduur in stoffige omgeving Gebruik apparatuur met watertoevoer en/of afzuiging Maak het oppervlak vochtig, gebruik natte werkmethoden Ruim stof op als het nog nat is Voorkom dat anderen onnodig aan stof worden blootgesteld Gebruik ademhalingsbescherming (stofmasker P2 kwaliteit) Kies andere werkmethoden Zie PISA nr. 13-03 Zie PISA nr. Zie PISA nr. 13-07 Zie PISA nr. 13-06 Zie PISA nr.? Zie PISA nr. 13-, 04, 05, 08, 12 Zie PISA nr. 13-11 Zie PISA nr. 13-13 Zie PISA nr. 13-14 Zie PISA nr. 13-15 Zie PISA nr. 13-16 Zie PISA nr. 13-10 Zie PISA nr. 13-18 Zie PISA nr. 13-19, 20 Werk zo schoon mogelijk Indien gemorst wordt, het gemorste zo snel mogelijk van de huid verwijderen Gebruik aceton als reinigingsmiddel Draag persoonlijke beschermingsmiddelen Goede persoonlijke hygiëne Ventilatie / afzuiging, kunstmatige ventilatie Afspraak maken met bedrijfsarts, arbeidshygiënist Toxische stoffenregister bijhouden Fysieke 2 Lichamelijke inspanning belasting 2 Tillen/ dragen, duwen, trekken van zware lasten 2 Langdurig staan 2 Langdurig in dezelfde houding werken 2 Regelmatig bukken 2 Repeterende bewegingen / armbelasting Verwijderen, gritstralen, stoomstralen, bikken, schoonmaken van oude verflagen Reinigen van te schilderen oppervlak Opbrengen van verflagen 2 fysieke belasting Werkplek Nvt Werkhoogte Inrichting Taakroulatie, afwisseling van werkzaamheden / werkhouding Pagina 4, datum: 27-04-2006
Nvt Bewegingsruimte 3 Omgevingsfactoren Visuele 2 Veiligheidssignalering informatie Ge- / verbodsborden Arbeidsmiddelen Functie inhoud werkdruk 2 Aankoop / afname Slecht gereedschap of materieel 2 Controle Slecht gereedschap of materieel 2 Keuring Slecht gereedschap of materieel 2 Veiligheidssignalering 2 Tijdsdruk 2 Interessantheid van het werk Werk is niet interessant, niet boeiend en eentonig Schaf nieuw gereedschap of materieel aan Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw) Voer regelmatig controle uit, tref zonodig maatregelen Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw) Voer regelmatig controle en keuring uit, tref zonodig maatregelen Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw) Afwisseling van taken en bied uitdaging in het werk Ga regelmatig na wie een cursus zou kunnen volgen en overleg daarover Stel een bedrijfseigen opleidingsplan op Zorg voor scholing van personeel en zonodig voor vervolgopleiding Gebruik laten maken van opleidings- en scholingsmogelijkheden voor kennisverbreding en specialisatie en ontplooiing Leg opleidingsgegevens van personeel vast Houden van functioneringsgesprek 2 Geestelijk inspannend / moeilijkheidsgraad 3 Werkorganisatie en leiding 3 Samenwerking / werksfeer 3 Werkzekerheid Onvoldoende zekerheid 2 Waardering en beloning Onvoldoende waardering Onvoldoende beloond Jobzekerheid bieden Werknemers informeren en betrekken bij resultaten van het werk Bedrijfsbeleid Bedrijfsbeleid Werknemers informeren en betrekken bij resultaten van het werk Voldoende salaris 2 Informatievoorziening / dagelijkse leiding 3 Emotionele belasting PBM 2 Algemeen Onbekendheid/ keuze juiste PBM Gebruik PBM Ademhalingsbescherming Chloorrubberverf Oplosmiddelhoudende verf Oplosmiddelvrije verf Silicaatverven, siliconenharsverf Terpertijn, terpentine, thinner Gebruik Koopwijzer persoonlijke beschermingsmiddelen (Arbouw) Voorlichting, informatie en instructie over doel, gebruik en onderhoud PBM PBM zijn afgestemd op de vastgestelde risico s Werknemers zijn verplicht de verstrekte PBM te gebruiken Volgelaatsmasker filter type A/P2, type A, spuiten: halfgelaatsmasker filter type A/P2 Halfgelaatsmasker filter type P2 Ademhalingsbescherming (dubbel???)\ Pagina 5, datum: 27-04-2006
Bitumenverf, chloorrubberverf Oplosmiddelhoudende verf Oplosmiddelvrije verf Silicaatverven, siliconenharsverf Terpertijn, terpentine, thinner Stof bij handmatig bikken, schrapen, afsteken, schuren Stof bij slijpen, bikken met bekrachtigde hamer Volgelaatsmasker filter type A/P2, type A, spuiten: halfgelaatsmasker filter type A/P2 Halfgelaatsmasker filter type P2 Stofmasker van P2- kwaliteit Volgelaatsmasker met P3-filter of bij voorkeur masker of helm met aangeblazen gefilterde lucht (type TM3 of TH3) Gehoorbescherming Hoge geluidsniveaus van gereedschappen en materieel Gehoorbescherming; bij voorkeur otoplastieken of goed dempende oorkappen (verplicht boven 85 db(a) (NEN-EN 352-1, -2, -3, -4 en NEN-EN 358) Oogbescherming Schuren, slijpen, bikken, spuiten Veiligheidsbril in combinatie met ademhalingsbescherming Gelaatsbescherming Verfspatten Gelaatscherm Hoofdbescherming Handbescherming Producten met hoog irriterende stoffen (afbijtmiddelen, schoonmaakmiddelen, chromaathoudende verven, terpentine, etc.) Werkhandschoenen gemaakt van nitrilrubber, neopreen of combinatie van kunststoffen (chemicaliën bestendig) met katoenen binnenvoering en halflange kap Handschoenen moeten van binnen schoon zijn evenals de handen Handschoenen mogen niet langer gedragen worden dan de doorslagtijd (door leverancier aangegeven) Werkhandschoenen NEN-EN 388 Voetbescherming Onvoldoende grip en uitglijden, koudebelasting, verwonding Werken met verfproducten, chemische stoffen Lichte, thermisch geïsoleerde veiligheidslaarzen of schoenen bestendig tegen kunstharsen en harsen, voorzien van code S5 (S3 voor de schoenen) Lichaamsbescherming Spuiten (airless) Beschermende kleding, goed ventilerend (dichtgeweven katoen) Valbeveiliging Valbeveiliging Maak gebruik van vangnetten, vanglijnen, valgordels (harnasgordel en chute) en/of andere valbeschermingsmiddelen Gordel waaraan bussen en kwasten kunnen hangen Aandachtspunten waarvoor specifieke voorschriften, procedures en/of afspraken gelden: Rolsteigers AI-blad nr. 21 Rolsteigers, SDU, Den Haag Etikettering AI-blad nr. 26 Veiligheidsinformatiebladen en werkpleketikettering, SDU, Den Haag Werken met gevaarlijke stoffen AI-blad nr. 31 Gezondheidsrisico s van gevaarlijke stoffen, SDU, Den Haag A-bladen: Epoxygebonden betonreparatiemiddelen Tillen CAO-afspraken Het individu-gerichte pakket preventiezorg Artikel 50: ten aanzien van arbeidsomstandighedenbeleid Artikel 51: ten aanzien van arbeidsomstandigheden Artikel 54: ten aanzien van persoonlijke beschermingsmiddelen Intredekeuring Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek Gericht periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (werknemers op terreinen chemische industrie, blootstelling aan asbest, uitvoerders) Arbospreekuur Oriënterend werkplekonderzoek Risico s gebruik medicijnen, alcohol en/of drugs bij uitoefening van de functie De gele sticker medicijnen, alcohol en drugs kunnen een gevaar betekenen bij deelname aan verkeer en werkzaamheden op hoogten, steigers, ladders en bij gebruik van elektrisch en pneumatisch handgereedschap e.d. Zonodig dient betrokkene gebruik van het arbeidsomstandighedenspreekuur om eventuele beperkingen voor het uitoefenen van de functie door gebruik van deze middelen te laten beoordelen door de bedrijfsarts. Pagina 6, datum: 27-04-2006