Maak zonodig afspraken met de opdrachtgever/ hoofdaannemer over afstemming van activiteiten, lever aanvulling op V&G-plan, leg afspraken vast

Transcriptie

1 Naam functie: Omschrijving werkzaamheden Gereedschappen / machines / hulpmiddelen / materieel Materialen / producten / grondstoffen RIOOLREPARATEUR De hoofdtaak is het vervangen, aanpassen of repareren van riolen. Hierbij wordt zowel bovengronds, in de put als ondergronds in de rioolbuis gewerkt. Naast traditionele renovatie methoden (open ontgraving of dig -methode) worden steeds meer nieuwe no-dig renovatietechnieken toegepast. Het vervangen en aanpassen van riolen kan door middel van ontgravingstechniek, een boor- of moltechniek. Voordat een riool aangepast of gerepareerd wordt, dient deze eerst geïnspecteerd en gereinigd te worden. Inspectie kan met een spiegel tot en met een zelfrijdende tv-camera uitgevoerd worden. Reiniging wordt meestal door gespecialiseerde bedrijven uitgevoerd. Het repareren van riolen kan met verschillende technieken, waaronder het injecteren, aanbrengen van manchetten, breeuwen, buis in buistechniek, koustechniek, aanbrengen van schaaldelen en cementeren. Onder injecteren wordt verstaan het opvullen met cement- of kunstharsmortel van scheuren en lekkende verbindingen. De injectiemethode kan worden toegepast in leidingen die voor de rioolreparateur toegankelijk en niet toegankelijk zijn. De injectie bij niet toegankelijke leidingen wordt op afstand (met behulp van TV-camera, lans of lieren) uitgevoerd. Voor het stoppen van lekkages kunnen manchetten worden geplaatst. Nadat de buiswand op de plaats van de lekkage schoongemaakt is, wordt een rubberen manchet aangebracht. Het breeuwen is het handmatig repareren van een buiswand met lijntouw en vlas gedrenkt in polyurethaan. De buis in buistechniek is een techniek om een nieuwe rioolbuis in een bestaande rioolbuis te brengen. In een bestaande riolering zal een buis met een iets kleinere diameter worden geschoven. Bij de koustechniek wordt een polyester of glasvezelmat kous gemaakt, in de fabriek of terplekke, die aan de buitenzijde voorzien kan zijn van polyurethaan of PVC-folie. De kous wordt in de bestaande riolering gebracht en met behulp van waterdruk op spanning gebracht. Hierna wordt door de kous enkele uren warm water gepompt. Het hars (epoxy) van de kous wordt dan volledig uitgehard en bevindt zich tegen de binnenzijde van de buis. Met een speciaal boorapparaat kunnen de zijaansluitingen van het riool worden aangeboord. Voor elk menstoegankelijk riool kan de rioolreparateur schaaldelen aanbrengen. Deze methode wordt veelal toegepast in rioleringen met een bijzondere vormgeving of als bijzondere omstandigheden daartoe aanleiding geven. De schaaldelen worden vooraf op maat gemaakt. Na het plaatsen van een schaaldeel wordt deze verbonden met een eerder geplaatst schaaldeel. Het cementeren is het bekleden van de inwendige buiswand met een cementmortel. Bij menstoegankelijke leidingen wordt de mortel door middel van spuitbeton aangebracht. In het spuitbeton zijn versnellers verwerkt. In kleine leidingen kan het spuitbeton met behulp van een op afstand bestuurbaar apparaat aangebracht worden. De lichamelijke belasting is zwaar door het voortbewegen in buizen, aan- en afvoer van materiaal en gereedschappen. In de besloten ruimte van een put of rioolbuis heeft hij beperkte bewegingsruimte en werkt hij in geforceerde houding met boor-, slijp-, freesmachine en handgereedschap. Bij het afdalen in putten of buizen wordt geklommen en geklauterd. Er is blootstelling aan lawaai, trillingen, gevaarlijke stoffen, chemicaliën, kunststoffen en biologische agentia. Er moeten diverse metingen (omgevingslucht) verricht worden, een of meerdere ventilatiemethoden toegepast worden en zonodig met perslucht gewerkt worden. Voor het werken in een riool en met perslucht gelden specifieke arbeidstijden en pauzes. Veiligheid is van groot belang. Bovengronds voor het werken met machines, gevaarlijke stoffen en langskomend verkeer en ondergronds voor de gevaren van besloten ruimten, zoals H2S vergiftiging, zuurstoftekort, verdrinkingsgevaar, instortingsgevaar, het werken met chemicaliën en kunststoffen. De werkzaamheden worden volgens voorschriften, richtlijnen, met vergunning en onder toezicht uitgevoerd. Bij grotere werken en reistijden van 2,5 à 3 uur per dag wordt soms buitenshuis overnacht. Soms is continue bewaking van machines, apparatuur en het uithardingproces door de rioolreparateur nodig. Betonboor, spiegel, foto-, tv-inspectie-, radarinspectie-apparatuur, hogedruk spoeltechniek, vacuümtechniek, bezems, borstels, handzaag, fraisboor, hamers, sleutels, vijlen staalspons, stootijzer, slijpmachine, persluchtraket, extrusielasapparaat, boor met schroefvorm / avegaar, boormachines, boorschild met vijzel, laser, theodoliet, injectielans, injectiemal, controleauto, inspectiewagen, robots, kleurencamera, geleidingrol, elektrische lier, lieren, rollenbanen, afpersinstallatie, steiger, ladder, tenten, vrachtwagens, schaft- en sanitaire voorzieningen, mobiele kraan, mixers, betonpomp, dieselaggregaat, menginstallatie, cementeerapparatuur, wikkelmachine, driepoottakel, meetapparatuur, ventilatie / afzuiging Diverse rioolleidingen, kunststofrioolleidingen, rioolleidingen van gries, asbestcement, staal, gietijzer, aansluitleidingen, ultra-ribbuis, ribloc PVC-profielstrip, rubber mof manchet, profielwikkelbuizen van hard polyethyleen (HOPE) of polypropeen, pbvc, gvk, asbestcement buizen, putten, bochten, hulpstukken, aansluitleidingen, aansluitstukken, aquaringen, injectiemortel, cement- of kunstharsmortel, gietmortel, acrylhars, polyurethaanhars, epoxyhars en harder, epoxyzandmengsel, kunststofgebonden cementmortel, snelcement, schuimbeton, hulpstoffen, slipleiding, polyesterlijm, polyesternaaldviltbekleding, glasvezelmatten, PVC-folie, ballon, diverse schaaldelen Risicogebied Veiligheid 2 Vallen van hoogte Vindt zijn werk relatief onveiliger, vaker behandeld voor de gevolgen van een ongeval Te steil talud Te weinig werkruimte Ontbreken afscherming rand bouwput (damwandkuip, sleufbekisting) of rioolput Samenwerking Vallen in / door Struikelen, uitglijden door niet opgeruimde werkplekken Vallen door natte, drassige ondergrond Goede werkvoorbereiding, ga na welke voorzieningen nodig zijn Grondkering aanbrengen Werkvoorbereiding, werkplan opstellen Leuningwerk aanbrengen Maak zonodig afspraken met de opdrachtgever/ hoofdaannemer over afstemming van activiteiten, lever aanvulling op V&G-plan, leg afspraken vast Goede werkvoorbereiding, ga na welke voorzieningen nodig zijn Zorg voor goede, droge ondergrond (aanbrengen draglineschotten) Pagina 1, datum:

2 Vallen van taluds Publieke veiligheid Veilig talud, grondkerende constructies, taludtrap gebruiken Stabiele opstelling machines, materialen, voldoende randbeveiliging Ruime afzetting en waarschuwingsborden plaatsen Langskomend verkeer bij voorkeur omleiden 2 Vallende voorwerpen Werkvoorbereiding Publieke veiligheid Onjuiste opslag/ tussenopslag / omvallen materiaal Wegzakken graafmachine Werken binnen draaicirkel kraan Getroffen of geraakt worden Omvallen, kantelen kraan Kraan te licht voor werkzaamheden Onveilige hijsmiddelen en/ of voorzieningen Controles bij opstellen kraan Publieke veiligheid Aanrijdgevaar Onvoldoende wegafzetting, waarschuwing weggebruikers Slechte zichtbaarheid rioolploeg Onvoldoende / onjuist gebruik veiligheidskleding Materieel, materiaal lossen in/ bij het verkeer Horizontaal en verticaal transport Transport hulpmiddelen en gereedschappen Oneigenlijk gebruik autolaadkraan en graafmachine Hijsen met graafmachine Overbelasten graafmachine Opperen, tillen en sjouwen van materialen Transportafstand Werken in de buurt van hijs- en transportmaterieel Onveilige hijsmiddelen en/of voorzieningen Goede werkvoorbereiding, ga na welke voorzieningen nodig zijn, gebruik interne checklist werkvoorbereiding Bouwplaats, werkplek afzetten, markeren Terrein afzetten i.v.m. veiligheid publiek/ kinderen Langskomend verkeer bij voorkeur omleiden Opslag stabiel uitvoeren, borgen met wiggen Zorg voor een goede ondergrond, leg zonodig rijplaten langs de sleuf en op de plaats van graafmachine Dragen veiligheidshelm verplicht Stel vooraf conditie ondergrond vast Zorg voor stabiele opstelling kraan, op draagkrachtige grondslag of pas draglineschotten toe Kraan met voldoende capaciteit inzetten Gecertificeerde middelen gebruiken/ controleren Aan kabels, kettingen, speciale stroppen, haken op het zicht geen beschadigingen, vervormingen of overmatige slijtage Bij opstellen kraan controleren of er voldoende zwenkruimte is Controleren of kraan horizontaal staat en indien van toepassing goed gestempeld Controleer of de kraan volgens voorschriften is opgesteld Na opbouw kraan inspectie uitvoeren Werkzaamheden afstemmen met anderen op de bouwplaats Ruime afzetting en waarschuwingsborden plaatsen Zorg voor juiste, veilige wegafzetting en plaatsing waarschuwingsborden volgens CROW richtlijnen 96a en 96b (concrete afspraken maken met opdrachtgever) Vrachtwagens, materieel etc voorzien van achteruitrijdsignalen Zorg voor juiste / schone veiligheidskleding Stel bij erg druk verkeer veiligheidsman aan Zorg voor afgezet losgebied Plaats zonodig tijdelijke verkeersvoorzieningen Goede werkvoorbereiding, ga na welke voorzieningen nodig zijn, maak afspraken met de aannemer Maak afspraken met hoofdaannemer over afstemming van werkzaamheden, lever aanvulling op het V&G-Plan, leg afspraken vast Laat werknemer die lasten aanslaat de daarvoor bestemde cursus volgen Goede communicatie (armseinen) tussen kraanbestuurder en begeleider van de last, gebruik genormaliseerde hijsseinen Zorg voor een goede toegang van de werkplek voor mensen, materieel en materiaal Zorg voor mechanisch horizontaal en verticaal transport Zet materiaal en gereedschappen zo dicht mogelijk bij de werkplek Draag PBM, veiligheidshelm verplicht Gecertificeerde middelen gebruiken / controleren 1 Bedwelming / vergiftiging (o.a. besloten ruimten) en Bedelving / verstikking Uitvoering werkzaamheden (zuurstoftekort, bedwelmingsgevaar, brand, explosie, etc.) Werken met gevaarlijke / toxische stoffen, bewerkingen Instorten van (smalle) sleuven Sleuven of putten dieper dan 1 meter Verdrinkingsgevaar door plotseling instromend water Zorg voor voldoende ventilatie en/of mobiele afzuiging Werken volgens de voorschriften Werken in riolen van de VNPR Zie AI-blad nr. 5: Veilig werken in besloten ruimten Zie Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA) Specifieke maatregelen, voorlichting en instructie Afhankelijk van grondsoort bescherming tegen instorting aanbrengen Veilig talud, grondkerende constructies, stempels of damwanden aanbrengen Pas, waar nodig, bronbemaling toe Melden van werk aan gemeente, waterschappen en zuiveringschappen en beheerders van lozingen Werkzaamheden melden bij bewoners Pagina 2, datum:

3 Zuurstoftekort en/of blootstelling aan rioolgassen Afdalen in rioolputten zonder meetapparatuur Rioolinspectie, reiniging Bedwelming door inademen van gevaarlijke, toxische stoffen In riolen komen chemische en biologische reacties voor, waardoor gevaarlijke gassen ontstaan; een rioolput is altijd gevaarlijk tot door metingen het tegendeel is bewezen Voordat iemand in riool afdaalt, moet eerst worden gemeten: Het zuurstofgehalte (20-21 vol %) Concentratie explosieve gassen en dampen (10 % LEL) Concentratie giftige gassen en dampen (MAC-waarde) Werken volgens de voorschriften Werken in riolen van de VNPR Meting omgevingslucht uitvoeren Ademhalingsbescherming gebruiken Zorg voor een veiligheidsman/wachtsman bij de toegang van het riool Iedereen die in het riool werkt moet aangelijnd zijn Dragen van goede communicatieapparatuur (geforceerde) Ventilatie en beschikbaarheid persluchtapparatuur Zorg voor voldoende ventilatie en/of mobiele afzuiging Zie Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA) Zie AI-blad nr. 5: Veilig werken in besloten ruimten Zorg voor ademhalingsbescherming Continu meten van zuurstofgehalte Opleiding en training 3 Elektrocutie, verbranding of explosie (Elektra / elektrocutie Brand / explosie) Ongewild raken van boven- en ondergrondse leidingen en kabels Bij opstellen, verplaatsen, rijden kraan controleren of er voldoende zwenkruimte is Beschadigen gas- of elektriciteitsleiding Zorg voor werkvoorbereiding, recente tekeningen, informatie KLIC met gevaar voor brand en explosie Gebruik detectiesystemen Werk mag alleen uitgevoerd worden door juist opgeleid personeel Draag veiligheidskleding Werken in riolen Werk volgens de voorschriften Werken in riolen van de VNPR Rioolgassen (methaan en zwavelwater- Meting omgevingslucht uitvoeren stof) Explosiegevaar bij verwerken van oplosmiddelbevattende producten bij werk in riolen Beschadigen gas- of elektriciteitsleiding met gevaar voor explosie of elektrocutie Storingen door geen of onvoldoende (kracht-) stroom Ondeskundig gebruik elektrisch gereedschap, apparatuur of installaties in vochtige/ natte omgeving/ werkplek Defect, in slechte staat, of niet goed beveiligd handgereedschap, apparatuur of installaties Slepen met kabels en snoeren door waterplassen (geforceerde) Ventilatie toepassen Als er explosiegevaar is mag het riool nooit worden betreden Gebruik explosieveilige apparatuur en verlichting Geen vuur en niet roken bij de werkzaamheden Bij alle werkzaamheden is een rook en openvuurverbod van toepassing Zorg voor werkvoorbereiding, recente tekening, informatie KLIC Nutsbedrijven informeren Gebruik detectiesystemen Goede afspraken met opdrachtgever/ aannemer Gebruik CE-gemarkeerd elektrisch gereedschap op de juiste wijze Gebruik omvormer van 220 naar 42 volt voor een veilige spanning Controleer voor gebruik gereedschap op goede staat en de nodige beveiligingen Werk zo mogelijk direct vanuit verdeelkast Beveilig gereedschap en apparatuur met aardlekschakelaar Leidingen / kabels voorzien van stevige rubber mantel en voorkom beschadiging Maak tijdens pauzes en na afloop werk installatie spanningloos Zorg dat stekkers en contactdozen niet in het water komen te liggen Opslag Onvoldoende werkvoorbereiding Omvallen buizen, hulpstukken, materialen, materieel, hulpmiddelen Onjuiste opslag/ tussenopslag Onjuiste opslag gevaarlijke stoffen (kunstharsproducten, epoxygebonden middelen, etc.) Opslag gevaarlijk bedrijfsafval Milieugevaarlijke stoffen Zorg bij de werkvoorbereiding voor het juiste materiaal en gereedschappen Zorg voor goede, stevige, droge ondergrond Opslag buizen en andere materialen stabiel uitvoeren, borgen met wiggen Geen materialen opslaan op de rand van sleuf, put of op buizen Sla aangevoerde grondstoffen correct op Leg benodigde hoeveelheden zo dicht mogelijk bij de werkplek Zorg voor goede opslagvoorziening volgens richtlijn CPR 15-1 Beperk hoeveelheid (dagvoorraad) gevaarlijke stoffen Gescheiden opslag van middelen die onderling kunnen reageren Geen lekkende of open verpakkingen opslaan Zorg voor slot en veiligheidsinstructie Zorg voor voldoende en juiste veiligheidssignalering op de opslagplaats Afvalcontainers duidelijk markeren met dezelfde symbolen en waarschuwingszinnen als op de verpakking van de middelen Afval in pedaalemmer met verwisselbare zak of container Afvalcontainers met voetbediening en plaatsen in lekbak Milieugevaarlijke stoffen dienen in een lekbak te worden opgeslagen Zorg voor voldoende middelen om gemorste vloeistof op te ruimen (poetsdoeken of absorptiekorrels) Pagina 3, datum:

4 Algemene voorzieningen 3 Machines en gereedschappen Uitschakelen veiligheidsvoorzieningen Onjuist gebruik van machines en gereedschappen Gebruik machines en gereedschappen Vast raken/ verstrikt raken, naar binnen getrokken worden Breken van slangen Persoonlijke ongevallen/ snijdgevaar, bij doorslijpen van buizen met slijpmachine Alleen werken Kans op ongevallen Rioolinspectie 3 Schaft- / sanitaire voorzieningen Ontbreken van schaft- en sanitaire voorzieningen Werken met kunstharsen (epoxy s) 3 Hygiëne Onvoldoende persoonlijke hygiëne Ontbreken van was-, kleed- en schaftgelegenheid, hygiënische voorzieningen Vervuilde kleding 2 Orde en netheid Vallen en struikelen Afval materialen, bedrijfsafval Milieugevaarlijke stoffen Gevaarlijk bedrijfsafval 3 Begaanbaarheid bouwplaats Slechte toegankelijkheid bouwput en bodemgesteldheid Slechte begaanbaarheid bouwplaats, transportwegen, ondergrond en werkplek Lopen op moeilijk begaanbaar, drassig terrein 2 Bedrijfshulpverlening (BHV) Bedrijfshulpverleningsplan (BHV-plan) Geen of onvoldoende BHV ers De juiste brandblussers EHBO-trommel niet aanwezig of onvolledig Zorg dat alle veiligheidsvoorzieningen in acht worden genomen Uitschakeling veiligheidsvoorzieningen onmogelijk maken Alleen goed opgeleide werknemers met de machines en gereedschap laten werken Gebruik ergonomisch ontworpen machines en gereedschappen Alle gereedschappen en machines moeten CE gekeurd zijn en voldoen aan alle normen Aandacht voor slijtage Zorg voor regelmatig onderhoud, dagcontrole door werknemers, keuring volgens voorschrift Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen Arbouw Afscherming bewegende delen Zorg voor slangbreukbeveiliging / wegschietbeveiliging /borg slangkoppelingen Gebruik de geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen (zie PISA nr ) Gerichte voorlichting en instructie Veiligheidsdraaiboek maken volgens voorschrift veilig werken in riolen Ervoor zorgen dat altijd 1 wachtsman / veiligheidsman bij de toegang van de put staat Iedereen die in het riool werkt moet aangelijnd zijn Dragen van goede communicatieapparatuur Opleiding en training Zorg voor schaft- en sanitaire voorzieningen Schafkeet met mogelijkheid om handen te wassen Maak afspraken met hoofdaannemer over gebruik van door hem ter beschikking gestelde schaft- en sanitaire voorzieningen Ruimte indelen in vuile ruimte, wasruimte en schone ruimten. Bij grotere projecten vanaf 50 mensdagen zelf zorgen voor voorzieningen Zeer veel aandacht voor goede persoonlijke hygiëne Handen wassen alleen voor lunch en einde werktijd Kunstharsgebonden middelen zo snel mogelijk afwassen met milde zeep Maak gebruik van verzorgende crème Eten, drinken en roken tijdens werk verboden Zorg voor goede wasplaats met stromend water (eventueel met voetbediening) Minimaal nodig: houders met vloeibare zeep, zachte wegwerphanddoeken van papier, reinigingsmiddel en huidcrème, oogdouche, afvalcontainers Vervuilde beschermende kleding niet langer dan 1 dag dragen Kleding met hars/harder verontreinigt, zonodig vaker dan 1 x per dag vervangen Wegwerpkleding in containers afvoeren Werkkleding apart houden van privé-kleding Looppaden en werkplek zoveel mogelijk opgeruimd, schoon en vrij van obstakels houden en achterlaten Afval volgens afspraak verzamelen, opslaan en afvoeren Ruim kwartsbevattend gruis en stof direct op Zorg voor voldoende middelen om gemorste vloeistof meteen op te ruimen (poetsdoeken of absorptiekorrels) Gescheiden inzamelen en apart afvoeren naar vergunninghouder Zorg voor een goede toegang tot de bouwput / werkplek voor mensen, materiaal en gereedschap Maak afspraken met opdrachtgever/ aannemer over goede ondergrond (rijplaten, oppervlakte water wegpompen, drainage en aanbrengen zandbed) Bouwplaats, transportwegen, ondergrond en werkplek begaanbaar en toegankelijk houden Zorg voor planmatige aanpak, specifiek voor de bouwlocatie Zorgen voor voldoende BHV ers Niveau op peil houden, vervolgcursussen Zorg voor voldoende brandblussers, volgens voorschrift gekeurd Een persoon aanwijzen die verantwoordelijk is voor brandblussers en EHBO-trommels Pagina 4, datum:

5 Hulp bij ongevallen is moeilijk in korte tijd Niet bekend met BHV ers, maatregelen en/of alarmering waardoor kans op ongevallen, letsel en paniek Zorgen voor alarmkaart op werkplek Vluchtwegen vrijhouden Iedereen op de hoogte houden wie de BHV ers zijn Vooraf hulpverleningsinstructies doornemen, ook met hulpverleners Voordat iemand in een riool afdaalt moet eerst worden gemeten Fysische 2 Geluid / Lawaai factoren Gemiddelde lawaaiblootstelling / werkdag (80-90 db(a) Boren, slijpen, frezen (>90 db(a) Vijzel (76-80 db(a) Compressor ongedempt ( db(a) Compressor gedempt ( db(a) Mobiele kraan ( db(a) Verkeerslawaai (80-90 db(a) Geluidsarme apparatuur, materieel en gereedschap gebruiken, aanschaffen Andere werkmethode kiezen Gehoorbescherming dragen Gehoorbescherming dragen verplicht bij blootstelling boven 85 db(a) Gehoorbeschermingsprogramma uitvoeren 1 Hand- arm trillingen Openbreken bestrating, asfaltlaag met elektrische of pneumatische breek- haken sloophamers Werken met schuur-, polijstgereedschap, hakapparaten, slijpmachines en handmengers Trilstamper, trilplaat bij aanbrengen bestrating Kans op dode vingers en gewrichtsklachten Trillinggedempte apparatuur aanschaffen Handschoenen met dempende vulling gebruiken Andere werkmethode kiezen Werknemers met gewrichtsproblemen deze werkzaamheden niet laten uitvoeren Gebruik zo mogelijk graafmachine, met hulpstukken Werkzaamheden regelmatig afwisselen, taakroulatie Nvt Lichaamstrillingen 3 Verlichting Onvoldoende licht door schermer en bij avondwerk, wintertijd Verlichting in riolen Onveilige verkeerssituaties in de omgeving van het werk 2 Klimaat Blootstelling aan weersinvloeden Hinder van koude, warmte, regen, wind 3 Straling UV-straling van de zon Juiste verlichting toepassen en goed plaatsen Zorg voor voldoende zicht op het werk en machines, minimaal voor verlichtingsniveau van lux, plaats zonodig bouwlampen bij Zorg minimaal voor verlichtingsniveau van lux, zonodig aangevuld met werkpleklampen met goede lichtverdeling en beveiligd tegen ontploffingsgevaar Verlichting niet verblindend t.o.v. verkeer Maak afspraken, bepaal wanneer wel of niet wordt gewerkt Juiste beschermende werkkleding gebruiken Bij warmte voldoende pauzes inlassen en voldoende drinken Bij koude voldoende lange pauze om op te warmen Beschermende werkkleding, crème en PBM Gevaarlijke 1 Kankerverwekkende stoffen (w.o.kwarts) of reprotoxisch stoffen / biologische agentia Vrijkomen van kwartsstof bij voorbewerking, hakken, frezen, stralen, slijpen, bewerken betonnen buizen Kans op kortademigheid, benauwdheid, longaandoeningen (silicose, longkanker) Verwijderen, repareren en aanboren asbestcementbuizen Uitlaatgassen van wegverkeer en machines / materieel Verplichte registraties Draag ademhalingsbescherming masker of helm voorzien van P3 aanblaasfilter (zie PISA) Gebruik Productgroep Informatie Systeem Arbouw (Zie PISA nr , 07, 08, 09) Neem veiligheidsvoorschriften en bedrijfsinstructies in acht Bevochtigen / nat werken, wegzuigen, beperk stofvorming Ruim kwartsbevattend gruis of stof direct op Reinig niet met een veger of met perslucht maar met een stofzuiger of met water Gebruik stofzuiger met filter dat fijn kwartsstof tegenhoudt (absoluutfilter) Gebruik apparatuur met watertoevoer en/of afzuiging Zorg voor een goede ventilatie Voorkom dat anderen onnodig aan stof worden blootgesteld Werkzaamheden uit laten voeren door opgeleid personeel volgens richtlijnen Veilig werken met asbestcement buizen Werken volgens voorschrift (zie PISA nr ) Gebruik Product Informatie Systeem Arbouw (PISA) Uitlaat materieelvoldoende hoog, zonodig verlengen naar boven Onderhoud en afstelling motoren volgens schema Uitlaat van de werknemer af, Afstand werknemer bron vergroten Toxische stoffenregister bijhouden. Voor kankerverwekkende stoffen gelden extra registratie verplichtingen (zie AI-blad nr. 6) Pagina 5, datum:

6 Gerichte voorlichting en instructie over de gevaren die aan het werk verbonden zijn, over de manier waarop het werk veilig en gezond kan worden uitgevoerd, over toepassing van de veiligheidsvoorschriften 2 Stofblootstelling Relatief veel klachten over stof Veel hinder van stof bij het hakken, vegen, schuren, mengen Cementstof irriterend voor ogen en huid, huidaandoeningen, hoesten, kortademigheid, longaandoeningen Plaatsen met weinig ventilatie, zwevend fijn (niet zichtbaar) stof Zorg voor goede werkvoorbereiding, planning en werkvolgorde Beperk verblijfsduur in een stoffige omgeving Gebruik apparatuur met watertoevoer en/of afzuiging Gebruik een stofzuiger met filter dat het fijne stof tegenhoudt (absoluutfilter) Reinig niet met een veger of met perslucht maar met een stofzuiger of met water Maak het oppervlak vochtig, gebruik natte werkmethoden Ruim stof op als het nog nat is Zorg voor een goede ventilatie, tijdens en na de werkzaamheden Voorkom dat anderen onnodig aan stof worden blootgesteld Gebruik ademhalingsbescherming Kies andere werkmethoden Gebruik Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA) 2 Overige toxische stoffen Blootstelling aan chemicaliën bij bedrijfsrioleringen, bitumenkit en tweecomponentenkitten, organische oplosmiddelen bij mengen kitten Methaan- en zwavelwaterstofgas bij plaatsen afsluiter in rioolbuis of put en bij openen oud riool Gebruik Product Informatie Systeem Arbouw (PISA) Informeer naar mogelijk chemicaliën in bedrijfsriolering Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen (zie PISA nr , 06-04, 06-07, 06-09) Lees productinformatie/ etiket Huidcontact vermijden Werk volgens de voorschriften Werken in riolen van de VNPR Geforceerde ventilatie toepassen Draag persoonlijke beschermingsmiddelen Verontreinigde grond / grondwater Stel plan van aanpak op (zie AI-blad nr. 22, CROW publicatie nr.132, PISA nr /31) Tref maatregelen voordat verder gewerkt wordt Tref technische voorzieningen, zorg voor juist materieel Hinder van stank, rook, gas Bepaal meetstrategie en voer deze uit Ventilatie / afzuiging / beluchting riool Vrijkomen van stof bij voorbereiding, Tref afdoende maatregelen (zie stof) hakken, frezen, slijpen, mengen Draag persoonlijke beschermingsmiddelen Blootstelling aan cement(stof) bij mengen Gebruik Productgroep Informatie Systeem Arbouw (Zie PISA nr ) en verspreiden specie Irritatie van de huid door contact met nat Direct huidcontact vermijden cement (chroom 6, kobaltverbindingen) Draag werkhandschoenen Werken met siliconenkit (irriterend voor Zie Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA nr t/m 06-16) de huid) Werken met cementgebonden reparatiemortel Zie Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA nr ) Werken met reparatiemortel (cementbasis) Zie Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA nr ) Werken met epoxygebonden kunstharsmortel (irriterend voor ogen en huid, Zie Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA nr ) overgevoeligheid) Werken met kunstharsgebonden middelen Werkzaamheden laten uitvoeren door werknemers met vereiste opleiding en voldoende instructie Keuze betonreparatiemiddelen Kies cementgebonden middelen, deze geven dezelfde kwaliteit en minder gezondheidsrisico Gebruik epoxygebonden middelen alleen als: Snelle uitharding of Chemische bestendigheid van groot belang is. Afdichten lekkende voegen, scheuren in beton en cement met polyurethaanproducten Zie Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA 14-13, 15 en 16) Mengen, verwerken, injecteren epoxygebonden reparatiemiddelen Zie etiket, PISA, werk volgens voorschrift Vloeistofnevel en damp bij het vernevelen van primers Breng primers bij voorkeur op met trekker, roller of borstel Aanbrengen epoxy lagen Zie Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA nr ) Aanbrengen polyurethaan giet-/ afwerklagen Werken met kunstharsgebonden producten Bij schoonmaken van gereedschap, blootstelling aan oplosmiddelen (tolueen, aceton, metyleenchloride, dioctylftalaat) Zie Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA nr ) Gebruik kunstharsen met zo gering mogelijk gehalte toxische bestanddelen Oplosmiddelvrije kunstharsen hebben de voorkeur Werk bij voorkeur met 1-component producten Bij voorkeur niet spuiten / vernevelen, maar gieten, rollen of lage druk vloeien Gebruik 2-component producten op dispersiebasis Gebruik aceton als reinigingsmiddel Pagina 6, datum:

7 Irritatie van de huid, overgevoeligheid, eczeem door contact met aminen, organische oplosmiddelen, perioxide, harders Huidklachten / irritaties / overgevoeligheid / eczeem Verplichte registraties Draag persoonlijke beschermingsmiddelen Goede persoonlijke hygiëne Ventilatie / afzuiging, zonodig kunstmatige ventilatie Afspraak maken met bedrijfsarts, arbeidshygiënist Toxische stoffenregister bijhouden Biologische agentia Ziekteverwekkende bacteriën bij werken aan / in de buurt van bestaande riolering, verontreinigde grond / grondwater Ziekte van Weil door micro-organismen Voorkom of beperk blootstelling Hygiënische maatregelen en gebruik werkkleding en PBM verplicht Werk volgens voorschriften van de VNPR Overleg met de Arbo-dienst over arbeidsgezondheidskundig onderzoek en vaccinatie s Fysieke 1 Lichamelijke inspanning belasting Handmatige aan- en afvoer van materialen, gereedschappen en machines Belasting van schouders en armen door het onder controle houden van handmenger of mixer Spreiden en uitvlakken van de epoxyharsen, etc op de glasvezel matten Arm, schouder- en rugbelasting door handmatige graafwerkzaamheden, egaliseren grond Werken in gebogen of gedraaide houding Grond afsteken van de kanten van de sleuf, egaliseren van het zandbed en aanvullen sleuf Slechte werkhouding bij het richten en corrigeren van de buis of kous Uitvoeren graafwerk Gebruik graafmachine voor transport, trekken van kousen etc. Mechanisch mengen Andere werkmethode kiezen (vloei- of gietmethode, etc) Gebruik goede scheppen op de persoon en het werk afgestemd Gebruik graafmachine Zorg voor een brede sleuf of grote put Graaf- en verdichtingswerk mechanisch uitvoeren Werkzaamheden regelmatig afwisselen, taakroulatie Training werktechniek Bronbemaling toepassen, zonodig beschermende kleding Sleufloos werken 1 Tillen/ dragen, duwen, trekken van zware lasten Slepen met zwaar materiaal in nauwe Lichtere materialen gebruiken buizen Gebruik hulpmiddelen Inzet robots Plaatsen buizen, rioolputten en kolken Laden, lossen, verplaatsen trilstamper of trilplaat 2 Langdurig staan Gebruik graafmachine bij plaatsen buizen, rioolputten en kolken Gebruik hulpmiddelen, til met meerdere personen 1 Langdurig in dezelfde houding werken Kruipen in buizen Geforceerde houdingen Gebogen houding 1 Regelmatig bukken Straatwerk, opnemen en herstellen 2 Repeterende bewegingen / armbelasting Bij straatwerk, werken met stootijzer of pikhouweel Bij het aanbrengen van schaaldelen in het riool, boren, Breeuwen, frezen etc. Werkzaamheden liggend op een kar uitvoeren Taakroulatie Afwisseling werkzaamheden Taakroulatie, afwisseling van de werkzaamheden Maak gebruik van hulpmiddelen Gebruik graafmachine, shovel, e.d. Afwisseling van de werkzaamheden 1 fysieke belasting Werkplek Nvt Werkhoogte Inrichting Nvt Bewegingsruimte Sleuvenbreedte Diameter riool, toegankelijkheid riool Zorg voor brede sleuf of grote put Riolen met een diameter kleiner dan een meter niet betreden voor werkzaamheden, werkzaamheden met robots of met andere methode uitvoeren 3 Omgevingsfactoren Pagina 7, datum:

8 Visuele 2 Veiligheidssignalering informatie Langskomend verkeer Zorg voor goede en veilige wegafzetting volgens richtlijnen CROW 96a en 96b Ge- / verbodsborden Pictogrammen op materieel, machines en apparaten ontbreken of zijn slecht leesbaar Stickers controleren, zonodig aanbrengen/ schoonmaken of vervangen Arbeids- 2 Aankoop / afname middelen Slecht gereedschap of materieel Schaf nieuw gereedschap of materieel aan Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw) 2 Controle Slecht gereedschap of materieel 2 Keuring Slecht gereedschap of materieel Voer regelmatig controle uit, tref zonodig maatregelen Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw) Voer regelmatig controle en keuring uit, tref zonodig maatregelen Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw) 2 Veiligheidssignalering Functie 2 Tijdsdruk inhoud Werkdruk 2 Interessantheid van het werk Werk is interessant, doet het met plezier Gebruik laten maken van opleidings- en scholingsmogelijkheden voor kennisverbreding en specialisatie Houden van functioneringsgesprek 2 Geestelijk inspannend / moeilijkheidsgraad 3 Werkorganisatie en leiding 3 Samenwerking / werksfeer 3 Werkzekerheid Werkzekerheid is goed 2 Waardering en beloning Voelt voldoende waardering en voldoende beloond Werknemers informeren en betrekken bij resultaten van het werk Bedrijfsbeleid Bedrijfsbeleid Werknemers informeren en betrekken bij resultaten van het werk Voldoende salaris 2 Informatievoorziening / dagelijkse leiding Reacties / agressie verkeersdeelnemers en Vooraf omwonenden voldoende informeren omwonenden Zorg voor juiste, veilige wegafzetting en plaatsing waarschuwingsborden Instructie over omgaan met reacties / agressie 3 Emotionele belasting Werk- en rusttijden Werktijden Het werk is veelal op ver uit elkaar liggende plaatsen Reistijden Reistijden in verhouding soms lang Veel last van files Werk zoveel mogelijk bij woonplaats kiezen Werk zoveel mogelijk bij woonplaats kiezen / indelen Werknemers laten overnachten bij verre projecten PBM 2 Algemeen Onbekendheid/ keuze juiste PBM Gebruik PBM Gebruik Koopwijzer persoonlijke beschermingsmiddelen (Arbouw) Gebruik Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA) Zie PISA nr , 10, 23 / t/m 16/ t/m 10 / 14-01, 03, 13 t/m 16 Voorlichting, informatie en instructie over doel, gebruik en onderhoud PBM PBM zijn afgestemd op de vastgestelde risico s Werknemers zijn verplicht de verstrekte PBM te gebruiken Pagina 8, datum:

9 Ademhalingsbescherming Inademen rioolgassen Ademhalingsbescherming (volgelaatsmasker) met aangedreven gefilterde lucht A3- kwaliteit, combinatie van filters / met toevoer schone perslucht voorzien van kap of masker met overdruk Inademen kwartsstof Ademhalingsbescherming met aangedreven gefilterde lucht P3-kwaliteit / met toevoer schone perslucht voorzien van kap of masker met overdruk Inademen (cement)stof en toeslag Halfgelaatsmasker met filter van P2-kwaliteit / aangedreven gefilterde lucht P2 Inademen epoxy s Halfgelaatsmasker met filter type A/P2 Inademen polyurethaanharsen Gecombineerde blootstelling kwartsstof, dampen van kunstharsen, hecht- en oplosmiddelen Inademen rioolgassen Volgelaatsmasker met filter type AB/P2 Deskundige t.b.v. ademhalingsbescherming raadplegen Gehoorbescherming Omgevingslawaai, verkeerslawaai Hoge geluidsniveaus van machines en materieel bij diverse werkzaamheden Werken met slijptol, frees, boormachine Oogbescherming Werken met slijptol Hakken, slijpen, frezen Werken met bitumen en tweecomponenten, epoxy s, etc Gelaatsbescherming Mengen, aanbrengen en afwerken mortel epoxy s, specie Schoonmaken van materialen Hoofdbescherming Werken onder kraanbereik, vallende voorwerpen Gehoorbescherming, autoplastieken, goed dempende oorkappen Gehoorbescherming verplicht bij blootstelling boven 85 db(a) Dragen veiligheidsbril verplicht Gelaatscherm Veiligheidshelm (NEN-EN 812) verplicht Handbescherming Werken met epoxy s en polyurethaan Verwonding Werkhandschoenen NEN-EN 388 Werkhandschoenen gemaakt van nitrilrubber, neopreen of combinatie van kunststoffen (chemicaliën bestendig) met katoenen binnenvoering en halflange kap Handschoenen moeten van binnen schoon zijn evenals de handen Handschoenen mogen niet langer gedragen worden dan de doorslagtijd (door leverancier aangegeven) Kniebescherming Geknield werken in riool Contact met specie of toeslag Voetbescherming Werken met specie, toeslag, epoxy s, polyurethaan Onvoldoende grip en uitglijden Lichaamsbescherming Weersinvloeden, vocht- en koudebelasting Epoxy s Polyurethaan Kniebescherming of kniekappen, kniestukken voor werkbroek Lichte, thermisch geïsoleerde veiligheidslaarzen of schoenen bestendig tegen kunstharsen en harsen, voorzien van code S5 (S3 voor de schoenen) Goed sluitende overall (lange mouwen) Goed sluitende wergwerpkleding met lange mouwen, epoxydichte overbroek (vocht en thermisch) en voorschoot Overall, bij voorkeur vloeistofdicht Valbeveiliging Hoge zichtbaarheidskleding Werken langs de weg Tuinbroek/semi-overall met reflecterend materiaal, verkeersvest/wegenbouwpak verplicht Pagina 9, datum:

10 Aandachtspunten waarvoor specifieke voorschriften, procedures en/of afspraken gelden: Werken met/in verontreinigde grond / AI- blad nr. 22 Werken met verontreinigde grond en verontreinigd grondwater, SDU, Den Haag bodemsanering CROW publicatie nr. 132 Werken in of met verontreinigde grond en verontreinigd (grond)water, Ede, 1999 Werken in verkeer CROW publicatie nr. 96a Richtlijnen voor maatregelen bij werken in uitvoering op autosnelwegen, Ede, 1995 CROW publicatie nr. 96b Maatregelen bij werken in uitvoering op niet- autosnelwegen en wegen binnen de bebouwde kom, Ede, 1998 Werken in besloten ruimten Werken met kankerverwekkende stoffen Werken met kankerverwekkende stoffen / reprotoxische stoffen Etikettering Werken met gevaarlijke stoffen A-bladen: Oplosmiddelen (OPS) CAO-afspraken Het individu-gerichte pakket preventiezorg AI- blad nr. 5 Besloten ruimten Asbestcement buizen; Veilig werken met asbestcement buizen, (VEWIN, EnergieNed, Stichting RIONED, GWWO / Bolegbo-vok, Arbouw, Bouw- en Houtbond FNV, Hout- en Bouwbond CNV en ABVAKABO,1998) Kwartshoudend stof; Dieselmotoremissies; Aanpak dieselmotoremissies in de bouwnijverheid, Arbouw, 1999 AI-blad nr. 6 Werken met kankerverwekkende stoffen en processen Kwartshoudend stof; zie A-blad Steenhoudend stof AI-blad nr. 26 Veiligheidsinformatiebladen en werkpleketikettering, SDU, Den Haag AI-blad nr. 31 Gezondheidsrisico s van gevaarlijke stoffen, SDU, Den Haag Bestratingsmaterialen Epoxygebonden betonreparatiemiddelen Steenhoudend stof Tillen Het is werkgevers en werknemers niet toegestaan om asbest en asbesthoudende producten te bewerken of te verwerken. Voor sloop van asbesthoudende producten is een asbestsloopplan verplicht. Het vorenstaande is niet van toepassing voor werkzaamheden die uitgezonderd c.q. vrijgesteld zijn in het Asbestbesluit Arbeidsomstandigheden. Het verwerken van nieuwe asbestcement buizen is verboden. Ingeval een analyse rapport betreffende bodemonderzoek is opgesteld, hebben werknemers die op de betrokken grond werkzaamheden moeten verrichten recht op inzage van dat rapport. Werknemers die gebruik moeten maken van stofbril, stofkaphelmen of koolstofmasker mogen dit werk niet langer dan 60 minuten achtereen doen. Intredekeuring Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek Gericht periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (werknemers op terreinen chemische industrie, werknemers die werken met vervuilde grond, blootstelling aan asbest, uitvoerders) Arbospreekuur Oriënterend werkplekonderzoek Risico s gebruik medicijnen, alcohol en/of drugs bij uitoefening van de functie De gele sticker medicijnen, alcohol en drugs kunnen een gevaar betekenen bij deelname aan verkeer en werkzaamheden op hoogten, steigers, ladders en bij gebruik van elektrisch en pneumatisch handgereedschap e.d. Zonodig dient betrokkene gebruik van het arbeidsomstandighedenspreekuur om eventuele beperkingen voor het uitoefenen van de functie door gebruik van deze middelen te laten beoordelen door de bedrijfsarts. Pagina 10, datum: