Naar het secundair onderwijs

www.clbnbrussel.be

Naar het secundair onderwijs November 2018 Centrum voor Leerlingenbegeleiding N-Brussel

KIEZEN November 2018 2

Inhoud 1. Hoe kiezen? 2.1 Een richting kiezen 2.2 Een school kiezen 2.3 Inschrijvingsmodaliteiten 2. Structuur en modernisering secundair onderwijs 3. Waar vind ik verdere informatie? 4. Vragen? November 2018 3

1. Hoe kiezen? Kiezen is een proces en stopt niet. Kinderen moeten dat begrijpen/beseffen. De leerkracht gaat dieper in op kiezen in se, jezelf leren kennen (talenten, interesses en motivatie) en bekijkt de beroepenwereld en het SO -> werkboek: wie ben ik, wat wil ik en wat kan ik (talenten): HET INTERVIEW. Klassikale informatie over de structuur van het secundair onderwijs en de beroepenwereld aan onze leerlingen van het zesde leerjaar door de MW. Scholenbezoek. Waarom? https://www.youtube.com/watch?v=xnqkzybidv4 November 2018 4

Informeer jezelf - Info-avond CLB. - Informatiebrochure over studierichtingen. - Individuele opvolging rond OLB door MW op vraag: tim.ruysen@clbvgc.be - Ook: beroepenhuis Gent, doe-beurs (beroepenbeurs) ed.!de expertise en deskundigheid van de leerkracht: zij kennen de kinderen erg goed.! Bezoek scholen, volg de infomomenten met de kinderen erbij en spreek met exleerlingen. Een goede school betekent vaak voor iedereen iets anders. Wacht ook niet te lang met inschrijven! November 2018 5

Plan Van Aanpak 1. De juf of meester zijn de experten: ga altijd eerst bij hen te rade. 2. Wat wil ik en waar precies? Wat is prioritair? Doe de test. www.onderwijskiezer.be 3. Maak je scholenchecklist en vergelijk de scholenchecklists www.vanbasisnaarsecundair.be/vind-een-school November 2018 6

Checklist In welke school kan ik welke keuzepakketten/opties kiezen nu en vooral in het tweede middelbaar en de tweede graad? www.digiclb.be of https://www.onderwijskiezer.be/v2/extra/infomoment_zoek.php Wat zijn de inschrijvingsmodaliteiten? Zie websites van de scholen. Wanneer zijn de informatiemomenten en opendeurdagen? www.digiclb.be of www.onderwijskiezer.be of de websites van de scholen November 2018 7

De kenmerken van een school (en een studierichting) Studie-aanbod? Bereikbaarheid? Grootte? Begeleiding? Dienstverlening? Kosten? Bekendheid? Vertrouwen? De koepels van oudsher Sfeer? Inschrijvingsmodaliteiten? November 2018 8

Aandacht voor leerlingen met bijzondere leernoden en leerlingen met een leerstoornis: - Eventueel maatregelen of ondersteuning BUSO. - M-decreet: type 1 en 8 worden basisaanbod. - Harder werken. Ook belangrijk op de checklist: Weigering van een leerling is mogelijk (mits mededeling binnen de 4 werkdagen én een motivering): - Bij een definitieve uitsluiting. - Bij een verslag M van het CLB. - Als de leerling niet beantwoordt aan de toelatingsvoorwaarden. - Bij overschrijding van de maximumcapaciteit. November 2018 9

Na de checklist: 4. Leg je oor te luister bij schoolpersoneel, oud-leerlingen, ouders, vrienden: welke school past bij mij? 5. Ga op bezoek en pik de infomomenten mee. 6. Maak een DOORDACHTE keuze voor jezelf en vergelijk je eigen kenmerken in overleg met je omgeving: een evenwichtsoefening. Deze keuze is NIET allesbepalend of onomkeerbaar, maar toch https://www.youtube.com/watch?v=jmjxvsclu6s November 2018 10

Kenmerken van de leerling - INTERESSE? - PERSOONLIJKHEID? - TALENTEN? - INZET/STUDIEHOUDING? - GEZONDHEID - WAT JE DOET GOED DOEN, MAAR OOK IETS GOED DOEN ( waarden zoals: zorg, betrokkenheid, hulp, empathie, ) - GOESTING November 2018 11

GOESTING (WELBEVINDEN) November 2018 12

Verantwoordelijkheid nemen voor je keuze Op een dag moest er een uiterst belangrijke opdracht vervuld worden. Er werden 3 mensen aangewezen: Iedereen, Niemand en Iemand. Iedereen werd gevraagd de opdracht uit te voeren. Maar Iedereen dacht dat Iemand het wel zou doen. Hoewel Iedereen het kon, deed Niemand het. Hierdoor werd Iemand boos, omdat het de taak van Iedereen was en Niemand het had gedaan. Iedereen dacht dat Iemand het had kunnen doen, maar Niemand had zich gerealiseerd dat Iedereen het niet wilde doen. Aan het eind beschuldigde Iedereen Iemand omdat Niemand deed wat Iedereen had kunnen doen. November 2018 13

Inschrijven KA en VIA Tienen Wanneer? Van 18 februari t.e.m. 1 maart 2019 Broers en zussen van reeds ingeschreven leerlingen. Van 11 maart t.e.m. 15 maart 2019 Kinderen van personeel. Van 18 maart t.e.m. 29 maart 2019 Alle kinderen. Vanaf 1 april 2019 Vrije inschrijvingen: er is geen voorrang meer. November 2018 14

Leuven https://www.leuven.be/secundaironderwijs#fcid-339 Eerst aanmelden Om in te schrijven in het eerste jaar van een middelbare school, moet je je kind eerst online aanmelden. Voor welke scholen? Alle Leuvense scholen, behalve de Steinerschool in Wijgmaal en het buitengewoon onderwijs. Hoe aanmelden? Je kan je kind aanmelden van 24 april (12 uur) tot 8 mei 2019 (12 uur). Surf naar www.aanmeldensecundair.be en volg de stappen. November 2018 15

Verder: 14 mei 2019 We verwerken de inschrijvingen en wijzen de plaatsen toe. 15 mei 2019 Je krijgt een mail met: De school waar je kan inschrijven Als er geen plaats is in een van de scholen die je doorgaf: 'bewijs van een nietgerealiseerde inschrijving' Praktische informatie over hoe je kan inschrijven 17 mei tot en met 12 juni 2019 Je kan inschrijven in de school die in de mail vermeld wordt. November 2018 16

13 juni 2019 Ouders met een 'bewijs van een niet-gerealiseerde inschrijving' kunnen inschrijven in een school waar nog plaats is. Wat als je je kind niet hebt aangemeld voor 8 mei (12 uur)? Vanaf 13 juni 2019 kan je je kind inschrijven in een school waar nog plaats is. Heb je een vraag of hulp nodig om aan te melden? Van 24 april tot eind juni 2019 kan je terecht bij de helpdesk: Tel. 016 27 28 28 info@aanmeldensecundair.leuven.be November 2018 17

Elders inschrijven? Brussel: idem Meldert, Aarschot, Diest, Zoutleeuw, Hasselt, Sint-Truiden, : Hier kan je inschrijven op de infomomenten of bij de opendeurdagen (zie Onderwijskiezer en de websites van de scholen). November 2018 18

The Masterplan November 2018 19

2. Modernisering Secundair Onderwijs WAAROM? - Te veel uitstroom van jongeren zonder kwalificatie: terug naar de basis! - Te veel richtingen bieden niet wat ze beloven, - Te veel zittenblijvers, - Socio-economische achtergrond leerling speelt een te grote rol in schooltraject, - Eindtermen (wiskunde, Frans, PAV) worden onvoldoende bereikt in bepaalde richtingen en sluiten niet aan op arbeidsmarkt en HO. - Ook resultaat sterkst presterende leerlingen daalt, - Curriculumdossiers: continuïteit HOE? - Stapsgewijze invoering, - Start op 1 september 2019 in het 1 ste leerjaar van het secundair onderwijs, - Leerjaar na leerjaar verder invoeren, November 2018 20

Nieuwe structuur secundair onderwijs November 2018 21

Belangrijk Vanuit 2A heb je een open vizier, behalve voor KSO (toelatingsproef en kunstproef), topsport en Klassieke Talen. Eerste graad is observerend en oriënterend. De tweede graad is meer bepalend wat keuzes betreft dan de eerste graad: hoe verder je gaat, hoe meer je moet kiezen. Je maakt je keuze best op basis van het aanbod van de tweede en derde graad. Veel scholen leggen daar hun accenten. November 2018 22

Uitgangspunten eerste jaar: -> meer algemene vorming in eerste graad:sleutelcompetenties.elke leerling moet deze competenties hebben. -> verplicht remediëringsaanbod -> gelaagde onderwijsdoelen. -> definitieve eindtermen nog niet bekend November 2018 23

Sleutelcompetenties 8 (in A) + 8 (in B)= 16 sleutelcompetenties: - Communicatie in het Nederlands - Communicatie in andere talen - Inzake wiskunde, exacte wetenschappen en technologie - Leercompetenties. - Digitale competenties: mediawijsheid en computationeel denken. - Sociale competenties en burgerzin. - Ontwikkelingscompetenties en ondernemerszin. - Culturele bewustwording en culturele expressie. November 2018 24

Het eerste jaar : 2 mogelijkheden Getuigschrift BaO 1A 6 e lj Geen getuigschrift 1B November 2018 25

Het eerste jaar : 2 mogelijkheden 1A 1B Finaliteit - Doorstroom - Dubbel (D/A) Finaliteit - Arbeidsmarkt November 2018 26

Verschil 1A-1B 1A Veel nieuwe leerstof. Vrij grote klassen. Veel leren-leren, weinig praktijk. Er wordt verwacht dat je na school nog heel wat werkt voor school. Bedoeld voor de finaliteit AMG of DS. 1B Veel herhaling die terug gaat tot het vierde leerjaar BO. Beperkte hoeveelheid nieuwe leerstof. Vooral praktijkgericht, minder leren-leren. Geringe naschoolse studietijd. Bedoeld voor de finaliteit AMG. November 2018 27

Schema eerste graad 1A 1B Algemene vorming 27 lesuren Differentiatie 5 lesuren 2A Algemene vorming 25 lesuren Differentiatie 2 lesuren Basisoptie 5 lesuren 2B Algemene vorming 20 lesuren Differentiatie 2 lesuren Basisoptie 10 lesuren Keuzegedeelte November 2018 28

Het eerste leerjaar A en B ALGEMENE VORMING 27 LESUREN (vakken zoals Frans, geschiedenis, techniek) Uitbreidingsdoelen: zoveel mogelijk Minimumdoelen: grote meerderheid Basisgeletterdheid: elke leerling. Remediëring kan ook hier! DIFFERENTIATIE 5 LESUREN Verkennen (kennismaken) Versterken (remediëren) Verdiepen (uitdagen) November 2018 29

Differentiatie 5 lesuren 9 Differentiatiemogelijkheden - Technologie - Wiskunde wetenschappen - Kunst - Economie - Nederlands - Moderne vreemde talen (Frans en Engels) - Klassieke talen (Latijn en Grieks) - Sociale vorming - Sport November 2018 30

Voorbeeld differentiatie 1A Differentiatiepakket (5u) Differentiatiepakket (5u) Differentiatiepakket (5u) 1 uur differentiatie wiskunde 3 uur technische activiteiten Titularisuur 1 uur differentiatie Frans 1 uur differentiatie wiskunde 2 uur differentiatie Nederlands Titularisuur 1 uur differentiatie wiskunde 4 lesuren klassieke talen Verdieping of remediëring Verdieping November 2018 31

Voorbeeld lessenrooster 1A Basisvorming Keuzegedeelte November 2018 32

1/9/2019 Vanaf 1/9/2019 zullen er geen algemene lessenroosters voorhanden zijn gezien scholen meer dan ooit hun eigen ACCENTEN kunnen en mogen leggen. Scholen kunnen kiezen voor vakken, maar kunnen bepaalde vakken ook clusteren zoals bijvoorbeeld techniek en wiskunde. Scholen kunnen daarenboven ook kiezen voor het al dan niet organiseren van projecten bij deze vakken. November 2018 33

De Prins Diest 1 A versterken, verdiepen en verkennen 5 uur cluster taal 8 uur Geïntegreerde werking via taalweken cluster STEM 10 uur Geïntegreerde werking via vak STEM cluster maatschappij & cultuur 9 uur Geïntegreerde werking via tijdelijke projecten verkennen / Latijn 3 uur versterken en, verdiepen + groepsuur 2 uur Nederlands (3 uur) Frans (3 uur) Engels (2 uur) Wiskunde (4 uur) STEM (3 uur) exacte wetenschappen, ruimtelijk bewustzijn (3 uur) cultuur (2 uur) historisch bewustzijn + NED (2 uur) economie en burgerschap (1 uur) LBV (2 uur) Sport (2 uur)

1 B versterken, verdiepen en verkennen 5 uur Cluster Taal Geïntegreerde werking via taalweken en vak PAV Cluster STEM Geïntegreerde werking via vak PAV cluster maatschappij & cultuur Geïntegreerde werking via vak PAV Verkennen (Techniek) (3 uur) versterken en verdiepen (2 uur) Moderne talen Fr&Eng (3 uur) PAV (13 uur): Ned, wisk, exact wet, ruimt, hist, econ, burgers Techniek (4 uur) cultuur (2 uur) LBV (2 uur) Sport (3 uur)

KSD https://www.ksdiest.be/secundair/studieaanbod/1ste-graad/eerste-leerjaar November 2018 36

VIA Tienen November 2018 37

KAMSA November 2018 38

Sint-Jans College Meldert EERSTE GRAAD 1e jaar A 2e jaar MOD LAT MWE LAT Godsdienst 2 2 2 2 Aardrijkskunde 2 2 1 1 Engels 0 0 2 2 Frans 6 4 4 4 Geschiedenis 1 1 2 2 Latijn 0 5 0 5 Lich. opvoeding 2 2 2 2 Muz. opvoeding 1 1 1 1 Natuurwetensch. 2 2 1 1 Nederlands 6 5 4 4 Plast. opvoeding 2 2 1 1 Soc. Econ. Init. 0 0 2 0 Techniek 2 2 2 2 Wetensch. werk 0 0 3 0 Wiskunde 6 4 5 5 Totaal uren 32 32 32 32 November 2018 39

KA Tienen Basisgedeelte (27u) = 4u Nederlands 3u Frans 2u Engels 1u geschiedenis/clil 1u Natuurwetenschappen 2u Aardrijkskunde 5u Wiskunde 2u STEM 1u Digitale vaardigheden 1u Burgerschapseducatie 1u Express Yourself 2U LBV 2u LO Remediëren/ Verdiepen = 1u Differentiatiepakketten = 5u (1u Remediëren/Verdiepen + 2x 2u onderstaande keuzemogelijkheden) 2u Sport 2u Talen 2u Cultuur 2u Latijn 2u Klassieke Talen 2u Stem 2u Wetenschappen -> CLIL-school (content and language integrated learning) 40

Kiezen dus https://www.youtube.com/watch?v=g23urw95814 November 2018 41

Attestering na het 1 ste jaar - A-attest, al dan niet met verplichte remediëring + ADVIES. - Geen B-attest meer. - Slechts uitzonderlijk C-attest. November 2018 42

Mogelijkheden na 1A en 1B 1A 1B 2A 2B November 2018 43

Basisopties 2A WAT? 11 basisopties schoolafhankelijk. 5 lesuren van 50 minuten. 2 jaar tijd om leerdoelen eerste graad te bereiken. Keuzegedeelte is niet bepalend voor keuzes nadien. Voorbereiding op alle finaliteiten. Voor de kunstrichtingen dien je toestemming van de klassenraad te krijgen. Voor topsport moet je over een topsportstatuut A of B beschikken. November 2018 45

11 Basisopties A-stroom November 2018 1. Klassieke talen (Grieks en Latijn) - Latijn - Grieks-Latijn 2. Moderne talen & wetenschappen 3. STEM-wetenschappen - Industriële wetenschappen - Techniek-wetenschappen 4. STEM-technieken - Mechanica-elektriciteit - Agro-en biotechnieken - Bouw- en houttechnieken - Grafische communicatie en media - Maritieme technieken* - Textiel* 5. Maatschappij & Welzijn 6. Economie & organisatie 7. Voeding & horeca 8. Sport 9. Kunst & creatie* - Artistieke vorming - Ballet - Creatie en vormgeving 10. Steiner 11. Yeshiva Voorbeeld School biedt aan: - BO Moderne talen en wetenschappen - BO Economie en organisatie - BO Maatschappij en welzijn Leerling kiest 1 basisoptie of pakket - BO Economie en organisatie 46

Verschil STEM technieken en wetenschappen Alle STEM componenten komen evenwaardig aan bod Vanuit beide basisopties kunnen leerlingen naar de doorstroomfinaliteit gaan in de tweede graad STEM-technieken - Interactie tussen ontwerpproces en realisatieproces om te komen tot een functionerend systeem of proces - Vanuit een prototype komen tot iets wat geproduceerd kan worden Voorbeeld: een tol maken - Opstellen van een productieplan - Nagaan welke productietechnieken nodig zijn - Opstellen en opvolgen van de kwaliteitsvereisten STEM-wetenschappen - Interactie tussen onderzoeken en ontwerpen om een prototype te realiseren - Een prototype maken Voorbeeld: een tol maken - Onderzoeken welke parameters een rol spelen in de snelheid en beweeglijkheid van de tol (materiaal, zwaartepunt, vorm, gewicht, ) November 2018 47

2 A versterken, verdiepen en verkennen 7 uur cluster taal 8 uur Geïntegreerde werking via taalweken cluster STEM 9 uur Geïntegreerde werking via vak STEM cluster maatschappij & cultuur 8 uur Geïntegreerde werking via tijdelijke projecten basisoptie (5 uur) versterken en verdiepen + groepsuur (2 uur) Nederlands (3 uur) Frans (3 uur) Engels (2 uur) wiskunde (4 uur) STEM (3 uur) exacte wetenschappen, ruimtelijk bewustzijn (2 uur) cultuur (1 uur) historisch bewustzijn + NED (2 uur) economie en burgerschap (1 uur) LBV (2 uur) Sport (2 uur)

Basisopties 2B WAT? 10 lesuren van 50 minuten. 7 basisopties schoolafhankelijk. 2 jaar tijd om leerdoelen eerste graad te bereiken. Keuzegedeelte is niet bepalend voor keuzes nadien. Voorbereiding op finaliteit arbeidsmarkt. November 2018 50

7 Basisopties B-stroom November 2018 1. STEM-technieken Hout en bouw Land- en tuinbouw Elektriciteit Mechanica Zeevisserij en binnenvaart* Textiel* Schilderen en decoratie* Printmedia* 2. Maatschappij & welzijn Haar- en schoonheidszorg Mode* Verzorging 3. Economie & organisatie 4. Voeding en horeca Bakkerij-slagerij Restaurant en keuken 5. Sport 6. Kunst & creatie* 7. Opstroomoptie (niet bij KO) Voorbeeld School biedt aan: BO economie en organisatie BO Maatschappij en welzijn BO STEM-technieken Leerling kiest: BO Economie en organisatie + BO Maatschappij en welzijn 51

Attesten na het 2 e jaar - A-attest - A-attest met verplichte remediëring - B-attest - C-attest November 2018 52

Verschillen tussen de onderwijsvormen in de tweede en derde graad BSO : finaliteit arbeidsmarktgericht http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=dkddidx8byo TSO : dubbele finaliteit ASO : doorstroomfinaliteit KSO : dubbele finaliteit https://www.youtube.com/watch?v=u6mwh7azkk8 November 2018 53

THE MATRIX November 2018 54

THE MATRIX November 2018 55

November 2018 56

November 2018 57

2 e en 3 e graad Doorstroom Dubbel D/A Arbeidsmarkt Domeinoverschrijdend (ASO) Domeingebonden (TSO/KSO) KSO/TSO BSO Economie en organisatie Kunst en creatie Land- en tuinbouw Maatschappij en welzijn Sport STEM Taal en cultuur Voeding en horeca November 2018 58

Domeinschool Doorstroom Dubbel D/A Arbeidsmarkt Domeinoverschrijdend (ASO) Domeingebonden (TSO/KSO) KSO/TSO BSO Economie en organisatie Kunst en creatie Land- en tuinbouw Maatschappij en welzijn Sport STEM Taal en cultuur Voeding en horeca November 2018 59

Campusschool Doorstroom Dubbel D/A Arbeidsmarkt Domeinoverschrijdend (ASO) Domeingebonden (TSO/KSO) KSO/TSO BSO Economie en organisatie Kunst en creatie Land- en tuinbouw Maatschappij en welzijn Sport STEM Taal en cultuur Voeding en horeca November 2018 60

Verticale school Doorstroom Dubbel D/A Arbeidsmarkt Domeinoverschrijdend (ASO) Domeingebonden (TSO/KSO) KSO/TSO BSO Economie en organisatie Kunst en creatie Land- en tuinbouw Maatschappij en welzijn Sport STEM Taal en cultuur Voeding en horeca November 2018 61

DBSO: deeltijds leren/deeltijds werken Na een tweede leerjaar kan je een beroep leren in een bedrijf en je gaat nog 1 of 2 dagen per week naar school. Je moet wel 15 jaar zijn of worden voor 31/12. Leercontract: (SYNTRA) 1 dag school + aanvullend werken (max. 38u) / tewerkstelling wordt vergoed. Deeltijds beroepsonderwijs: (meestal verbonden aan BSO of TSO school) 15 u les + 15 u deeltijdse tewerkstelling. November 2018 62

3. Moeder, waarom leren wij? Info rond leren leren : de map Leerzorg, onderdeeltje Thuis leren en studeren: Technieken en vaardigheden voor ouders en leerlingen (blz 123 tot 157) http://www.letop.be/publicaties/leerzorg (gratis te downloaden) November 2018 63

Algemene vaardigheden Mijn boekentas - Hoe vergeet ik zo weinig mogelijk? Hoe overzicht houden als ik van nature wanordelijk ben? Hoe organiseer ik een werkplek waar ik snel en efficiënt kan werken? Hoe plan ik de studietijd thuis? Hoe studeer ik zelfstandig en toch nauwkeurig? Geef me de vijf. De Vier Beren. November 2018 64

November 2018 65

Lezen! Hoe doe ik een openboekexamen? Hoe studeer ik woordenschat? Hoe krijg ik greep op spelling? Hoe leer ik een dictee? Hoe zie ik de structuur van een tekst? Hoe maak ik een mindmap? Hoe studeer ik teksten met ZO KLAAR? (zit-overzicht-kern-lezen-aanduidenassocieer-repeteer) Hoe studeer ik schema s? Hoe kan ik al die informatie uit een tekst onthouden? Hoe leer ik uit het hoofd? Specifieke vaardigheden Hoe leer ik definities en samenvattingen? Hoe maak ik een spreekbeurt? November 2018 66

Interessante websites www.onderwijskiezer.be www.ond.vlaanderen.be www.schooldoorlichtingen.be www.digiclb.be www.ksleuven.be www.awel.be www.clbchat.be www.vlaamsbrabant.be/doebeurs Ga zeker eens kijken op de websites van de scholen. November 2018 67

Tijd voor een QUIZ November 2018 68

4. Vragen November 2018 69

Veel succes met de keuze! November 2018 70

Bedankt voor uw aanwezigheid November 2018 Centrum voor Leerlingenbegeleiding N-Brussel

TIM RUYSEN tim.ruysen@clbvgc.be 0479/904606 November 2018 Centrum voor Leerlingenbegeleiding N-Brussel

www.clbnbrussel.be