Onderwerp 1. Opening en vaststelling agenda Advies / conclusie Aanwezig: de heer P.M. Terpstra (W@I) de heer J.P. Verweij (ChristenUnie) de heer W. van der Zaag (AWP) mevrouw W.A. Bodewitz (PVDD) mevrouw A.J. de Kruijf (Bos- en Natuureigenaren) mevrouw J. Balkema (PvdA) de heer G.J.P. Jansen (WN) de heer J.L.J. Boot (WN) mevrouw L.A. Tutein Nolthenius (WN) de heer B. de Jong (CDA) mevrouw M.L.A.A. de Bont (CDA) de heer H. Schalkwijk (Agrariërs) mevrouw T. van der Stroom, plv. voorzitter (VVD) de heer N.J.M. Ypma (Bedrijven) de heer P.J.M. Poelmann (dijkgraaf) mevrouw E. van der Vorm, de heer J.G.M. Kromwijk (heemraden) mevrouw J. Goedhart (secretaris) de heer W. Nijenhuis (notulist, notuleerservice Nederland) CONCEPT Notulen Afwezig: de heren Woittiez (VVD), Van Leeuwen (SGP), Schalkwijk (agrariërs), Van der Maat (Agrariërs), Beugelink (WN), Reerink (PvdA) en mevrouw mevrouw G.H. van der Nat (PvdA) Opening De voorzitter opent de vergadering om 19.30 uur. Agenda De heer Ypma (Bedrijven) vindt dat er te weinig gedaan wordt met de input van commissieleden. Mevrouw Tutein Nolthenius (WN) verzoekt agendapunt 5.2.a, Notitie vergunningverlening langs de categorie C-keringen en beantwoording schriftelijke vragen over deze notitie, te behandelen voor of gelijktijdig met agendapunt 3.7 omdat de vergunningverleningsnotitie een aantal vragen oproept die in de beleidsnotitie al vast worden gelegd. Dit voorkomt dubbel werk. Dit wordt besloten. De heer Verweij (CU) vraagt namens de heer Reerink agendapunt 5.2.b, notitie kleine compartimering en beantwoording vragen over deze notitie, door te schuiven naar de volgende commissievergadering. Daarnaast wil hij graag dat zijn vragen worden toegevoegd aan de notitie met de antwoorden. De voorzitter concludeert dat dit voorstel wordt overgenomen. Agendapunt 5.2.b wordt afgevoerd van de agenda. En doorgeschoven naar de commissievergadering van 27 januari 2015. 2. Notulen a. Adviezen en conclusies 30 september 2014 De notulen worden ongewijzigd vastgesteld. Naar aanleiding van De heer Verweij (CU) geeft aan dat hij op de vragen die hij gesteld heeft, naar aanleiding van het rapport van TAUW, zal terugkomen bij de vaststelling van de tarieven (vergadering algemeen bestuur van 17 december 2014). Bestuurszaken /883445 Pagina 1 van 13
Stukken ter advisering 3.1 Kaderstelling voor aanbesteding waterlijn RWZI Utrecht b. Adviezen en conclusies geheim gedeelte vergadering 30 september 2014 De notulen worden ongewijzigd vastgesteld. c. Actielijst met leeswijzer Mevrouw Bodewitz (PVDD) mist bij de terugkoppeling op actiepunt 282 een concreet antwoord op haar vraag in hoeverre de fuiken die geplaatst zijn in wateren met vispassages belemmerend zijn voor vismigratie. Zij kondigt een motie aan voor een verbod op fuiken in deze wateren, mochten deze vismigratie belemmeren. De actielijst wordt vastgesteld. Vraagt of en hoe met name de hybride vorm van aanbesteden geconcretiseerd gaat worden. Mist bandbreedtes en getallen en vraagt hoe een en ander gewaardeerd gaat worden in de EMVI. Wat is de gedachte achter de extra investeringen die gedaan gaan worden? Is bodemsanering wel nodig? Die is toch alleen nodig als de functie verandert? Wat zijn de extra kosten van het slibtransport en zijn hier geen betere oplossingen voor? Wat is de impact op het exploitatiebudget voor dit deel van de slibverwerking en waterzuivering? Wat zijn de eisen aan de watertechnologiesystemen en hoe worden deze functionele eisen straks gespecificeerd? Wat is de procedure voor de aanbesteding? Zal de selectiefase in dialoogvorm gedaan worden? Hij signaleert dat de netto contante waardes dicht bij elkaar liggen, omdat de uitgangspunten niet het karakter hebben van een variabele en hij wil weten hoe er tot het pakket van bandbreedtes gekomen is. Hoe worden zaken als effluent, kwaliteit, energie en chemicaliëngebruik beoordeeld en meegewogen? Worden flexibiliteit en bandbreedtes op grond van referentiewaardes beoordeeld en wat zijn dan die waardes? Hoe wordt social return on investment inhoud gegeven en hoe vertaalt zich dat in de weging? Het is 7,85 eurocent per VVE duurder en hij vraagt waarom er nu juist voor deze dure oplossing gekozen wordt. De heer Van der Zaag (AWP): Verzoekt het college beter gebruik te maken van de extra ruimte in de markt voor kwaliteitseisen. Signaleert dat de aanbesteding van de sliblijn impliciet is meegenomen als het gaat over het verkrijgen van rechten van derden voor de uitvoering en vraagt of er dan nog wel een mogelijkheid voor andere keuze voor sliblijn op termijn mogelijk is. Verdwijnt de transportlijn van het slib? Mevrouw De Kruijf (Bos- en Natuureigenaren): Is de kredietruimte van 104 miljoen euro exclusief de gunningsmarge van 5%? Ze verzoekt het college de gunningsmarge kleiner te maken, mocht de kredietruimte exclusief de gunningsmarge zijn, want 5 miljoen euro aan gunningsmarge is heel veel. De heer Terpstra (W@I): Waarom heeft functionaliteit in de criteria maar 40% gewicht gekregen? Dit zou toch het belangrijkste criterium moeten zijn? Hij wil een toelichting op de hoge kosten voor tijdelijke huisvesting van 3,2 miljoen euro en vraagt waarom deze kosten niet eerder meegenomen waren. Mevrouw Balkema (PvdA): Wil een toelichting op de kredietruimte van 104,4 miljoen euro. Hoe moet dit bedrag begrepen worden in relatie tot eerdere bedragen die lagen tussen de 135 ent 162 Bestuurszaken /883445 Pagina 2 van 13
miljoen euro die genoemd werden in de bijlage van het stuk dat behandeld is in een eerdere vergadering van het algemeen bestuur? Waarom zijn er geen criteria mogelijk om bepaalde aanbieders in of uit te sluiten? Wat houdt het criterium omstelbaarheid in? Verzoekt de tabel op pagina 8 te corrigeren: het gaat niet om bedragen in miljoenen. Vraagt een toelichting op de tariefimpact van herschikking en aanvullende maatregelen van 27 eurocent. Leest op pagina 7 dat het jaar van activering 2019 is, maar op pagina 9 staat dat in de begroting van 2020 de kapitaallasten worden geactiveerd en ze verzoekt dit te corrigeren. In relatie tot de bestuurlijke wegingsfactoren vraagt ze hoe het college staat tegenover een andere weging van 30-30-30-10, waardoor duurzaamheid belangrijker wordt. Daarnaast verzoekt ze een andere indeling van factoren in functionaliteit, continuïteit, flexibiliteit met innovatie, grondstoffen- en milieuprestaties. De heer De Jong (CDA): Vraagt een motivering van de verdeling 40-40-10-10. Is een weging van 10 voor projectbeheersing niet te klein gezien het grote project? Is er al onderzoek gedaan naar bodemsanering en zijn de kosten al helder? Waarom is niet overwogen om bodemsanering binnen het project te brengen en gelijk met alle andere activiteiten aan te besteden? Wat voegt de behandeling van het aanbestedingskader en het afgeven van het mandaat voor het aanbestedingsbedrag door het algemeen bestuur toe aan het besluitvormingsproces en de bedrijfsmatigheid? Mevrouw Bodewitz (PVDD): Sluit zich aan bij het verzoek van de PvdA om de duurzaamheidspunten samen te voegen en daar een hogere weging aan te geven. Is in de eerder dit jaar getoonde tabel waarin zelf doen met uitbesteden is vergeleken, rekening gehouden met het feit dat de ontwateringsinstallaties aangepast moeten worden? Hoe verhoudt het feit dat de aanbesteding nu alleen over het verkrijgen van rechten bij derden voor slibverwerking gaat en niet over de slibontwateringsinstallatie en slibtransportvoorzieningen, zich tot deze tabel? De heer Verweij (CU): Sluit zich aan bij de vragen van mevrouw Balkema en Bodewitz over de weging van duurzaamheid. Hij wil weten wat hij nu bestuurlijk beslist als hij kiest voor het collegevoorstel van een weging van 40-40-10-10. Moet zijn fractie voor een toekomstbestendige, duurzame installatie met laag energieverbruik een andere indeling van criteria of andere percentages kiezen? In navolging van de heer De Jong vraagt hij waarom het algemeen bestuur nu een aanbestedingskader moet vaststellen. Hij vraagt een betere onderbouwing van het krediet bij beslispunt 4. Dekt dit krediet ook het al eerder afgegeven voorbereidingskrediet en de kosten van de al gebouwde proefinstallatie? Waarom worden er geen knock-outcriteria gehanteerd? Bijvoorbeeld voor de minimaal te behalen basiszuiveringsnorm, of een financieel plafond. Klopt het dat er maar één partij is die de technologie van Nereda kan aanbieden voor waterzuivering? Is er door het bestuur geconcludeerd dat de proefinstallatie voor waterzuivering met Neredatechnologie voldoet aan de eisen voor effluent, kwaliteit en prestaties? Hij wenst hier een bestuurlijk oordeel over te vellen. De heer Jansen (WN): Wat zijn de criteria van de selectiefase om te komen tot een selectie van drie tot vijf partijen? Hij sluit zich aan bij de vragen over bodemsanering en vraagt waarom dit een promemoriepost is. Mevrouw Van der Vorm: Het klopt dat aanbestedings- en functionele eisen globaal zijn. Het is ingewikkeld om Bestuurszaken /883445 Pagina 3 van 13
ze zo te formuleren dat ze niet op voorhand partijen in- of uitsluiten. Hier wordt aan gewerkt en men is nog bezig om de cursieve teksten scherp te krijgen. Eisen ten aanzien van functionaliteit, continuïteit, milieuprestatie en financiën zijn goed te concretiseren, maar eisen ten aanzien van flexibiliteit, innovatie en grondstoffen zijn lastiger concreet te maken, want men weet bijvoorbeeld nog niet wat de toekomstige effluenteisen zijn. Hieraan zullen meer kwalitatieve eisen gesteld worden. Er is gekozen voor een weging van 40-40-10-10, want het is lastig om in de beoordeling en verantwoording kwalitatieve aspecten hoog te waarderen. Als de nadruk meer op flexibiliteit, innovatie en grondstoffen ligt, wordt de weging van prijs en functionaliteit lager. Voor deze weging is gekozen, omdat het algemeen bestuur destijds prijs en functionaliteit het belangrijkst vond. Maar er zijn nu wel harde eisen gesteld ten aanzien van milieu. Er staan knock-outcriteria in, bijvoorbeeld ten aanzien van de kwaliteit van het effluent en er zijn stevige eisen ten aanzien van energieverbruik. Mevrouw Balkema en Bodewitz stellen een andere combinatie voor waarbij harde eisen ten aanzien van het milieu vermengd worden met zachte, kwalitatieve aspecten en het college is daar niet voor. Als het algemeen bestuur een andere weging wil, dan kan dat, maar het college heeft de uitkomst van eerder overleg op deze wijze vertaald. Het criterium procesbeheersing met een weging van 10% is erbij gekomen, want het is een groot project dat een uitvoerende partij aan moet kunnen. In het kader van het MER zijn er al wel zaken op een rij gezet over bodemsanering, maar er is momenteel alleen inzicht in de grond naast gebouwen. Er zit wel wat bodemverontreiniging. Saneren is niet altijd nodig bij nieuwbouw als de functie gelijk blijft. In de planning mag men verontreiniging niet negeren, maar de kosten zijn nog heel onduidelijk. Die hangen af van hoe er gebouwd gaat worden en of het bijvoorbeeld ook grondwaterverontreiniging betreft. Daarvoor is nader onderzoek nodig en dat zal als het aan de orde komt, in de begroting verwerkt worden. In de tabel op bladzijde 8 staat het exploitatiebudget van de slibverwerking uitgewerkt. Er wordt nog uitgewerkt hoe het gebruik van chemicaliën gewogen wordt in de EMVI-criteria. Het college wil hier scherp op sturen. Social return on investment zal worden vormgegeven in uitvoeringsafspraken met partijen die gaan bouwen. Er is gekozen voor de meest kapitaalintensieve variant waardoor er ruimte is bij de gunning. Dat wil niet zeggen dat die ruimte ook geheel gebruikt gaat worden. De kredietruimte van 104,4 miljoen euro is exclusief 5% gunningsmarge, maar daarmee is er geen overschrijding van de totale exploitatielasten. Slibinvulling is in de toekomst open. De afspraak is dat het slib tien jaar wordt weggebracht en er na vijf jaar een evaluatie plaatsvindt op grond waarvan een voorstel zal worden gemaakt voor de omgang met het slib in de periode daarna. Er zal geen slibverwerking meer zijn op de RWZI Utrecht en er zal dus geen slibtransportlijn meer zijn. Normaal wordt een gunningsmarge van 10% gehanteerd, dus een gunningsmarge van 5% is niet heel groot. De ramingen zijn gemaakt op basis van de voorlopige ontwerpen en daarom zal er altijd een marge voor een gunning ingebouwd moeten worden. Als de gunningsmarge lager dan 5% wordt dan loopt men het risico dat het gunningsproces moet worden gestaakt. In reactie op de heer Terpstra zegt ze dat het college naast functionaliteit, prijs ook belangrijk vindt. Ze herkent niet dat er voorheen een investeringsbedrag van 135 miljoen euro gehanteerd is. Volgens Europese aanbestedingsregels mogen partijen zoals Nereda niet op voorhand in- of uitgesloten worden. 27 eurocent is de tariefimpact van de structurele meerkosten van de huisvesting en terreinmaatregelen. Vanwege regels over activering wordt activering gedaan op 31-12-2019 en daarmee pas in de begroting van 2020 opgenomen. Bestuurszaken /883445 Pagina 4 van 13
Er is in de plannen voor de sliblijn rekening gehouden met de ontwatering en de slibtransportvoorziening. Om praktische redenen wordt de aanbesteding voor de sliblijn gecombineerd met de aanbesteding voor de waterlijn. Aanpasbaarheid aan toekomstige eisen is een aspect dat vormgegeven wordt in de criteria voor flexibiliteit. Het waterschap vraagt aan aanbesteders bijvoorbeeld hoe zij in de toekomst invulling willen geven aan medicijnzuivering en het voorkomen van geur- en geluidsoverlast. Het bestuur wil een goedwerkende zuivering voor een goede prijs die ook toekomstbestendig is. De Neredatechnologie kan door heel veel partijen worden aangeboden. RoyalHaskoning/DHV heeft het patent en kan die techniek verkopen. Uit onderzoek en een second opinion blijkt dat de Neredatechniek voldoet aan de effluenteisen. Deze stap is gepasseerd. In de selectiefase gaat het niet over bestuurlijke wegingsfactoren. Het betreft zakelijke voorselectie om zekerheid te krijgen dat alleen partijen een aanbod doen die het project ook aankunnen qua grootte en wat betreft juridische aspecten. Buitenlandse aanbieders moeten bijvoorbeeld Nederlands kunnen communiceren. Tegelijk wil het college dat er voldoende kandidaten overblijven. De heer De Jager (van ambtelijke zijde): Wanneer je een partij vraagt om de bodem te saneren, maar het is nog onbekend hoeveel vervuiling er is, zal de kostenraming doorgaans te hoog zijn. Daarom wordt sanering buiten de aanbesteding gelaten. In het verloop van het traject zullen daarom reële afspraken gemaakt moeten worden met uitvoerende partijen. Het kan een onderdeel worden van de sloopstrategie. In tabel 3 op bladzijde 8 gaat het over de vervangingsinvestering die gedaan moet worden over een periode van dertig tot veertig jaar. Deze hoge bedragen zijn nodig om de netto contante waardes uit te rekenen. De bedragen worden niet direct uitgegeven. Het klopt dat de netto contante waardes dicht bij elkaar liggen en dat de bandbreedte op zichzelf niet doorslaggevend is om te besluiten voor nieuwbouw. Toch heeft het college nieuwbouw voorgesteld. Omstelbaarheid is de mate waarin je van de ene configuratie naar de andere kunt komen. Het betreft kosten om een gebouw aan te kunnen passen. Tweede termijn De heer Jansen (WN): Vraagt het college meer aandacht te schenken aan criteria in de selectiefase en adviseert deze mee te nemen in het collegevoorstel. Hij wijst op een slechte ervaring bij een aanbesteding voor een waterzuiveringsinstallatie bij Wijk bij Duurstede. De heer Verweij (CU): Ondersteunt dit advies van de heer Jansen. Hij adviseert de knock-outcriteria scherper en los van de andere criteria te formuleren. Adviseert van milieu een aparte categorie te maken, zodat dit beter gewogen kan worden, los van heel andere categorieën als functionaliteit en continuïteit. Vraagt de tekst bij de categorieën te verhelderen voordat het algemeen bestuur hierover beslist. Adviseert om het huidige algemeen bestuur te laten besluiten over het kredietplafond en het besluitvormingsproces voor de aanbesteding, en om vervolgens het nieuwe bestuur op basis van de gunning te laten besluiten welk krediet er uiteindelijk beschikbaar gesteld wordt. Hoe wordt ruimtegebruik in de aanbesteding meegenomen? Mevrouw De Kruijf (Bos- en Natuureigenaren): Vraagt om een uitleg over de verhoging van 10 miljoen euro, want de initiële investering was 94 miljoen euro en die is nu 104 miljoen euro geworden. Mevrouw Balkema (PvdA): Zal nog terugkomen op de criteria en hoe deze gewogen dienen te worden, want het is inderdaad appels met peren vergelijken. De heer De Jong (CDA): Verzoekt het milieu extra invulling te geven bij de aanbesteding door extra punten toe te kennen aan de mate waarin er voldaan wordt aan de effluenteisen. Bestuurszaken /883445 Pagina 5 van 13
Waarschuwt ervoor dat het niet de eerste keer is dat een groot project vertraagt vanwege bodemvervuiling en verzoekt hier tijdig aandacht aan te besteden. Verzoekt om uitleg waarom het algemeen bestuur nu een budget beschikbaar moet stellen om het dagelijks bestuur het daarna af te laten wikkelen. Mevrouw Bodewitz (PVDD): Vraagt of alle punten uit één categorie even zwaar gewogen worden. Adviseert de selectiefase in dialoog te doen en in deze eerste ronde de kwaliteitseisen te bevragen. En met name te vragen naar een risicobeheersplan. Adviseert een lagere zuiveringsheffing te bereiken door een doordachte fasering in de vernieuwing van de RWZI Utrecht. Adviseert het personeelsbestand als exploitatiepost te gebruiken als keuzecriterium. Adviseert de combinatie van het investeringsbedrag met het exploitatiebedrag uit te werken en te toetsen in de markt. Mevrouw Van der Vorm: Vindt het prima om meer aandacht te besteden aan de selectiefase in de notitie voor het algemeen bestuur. Zal nadenken over de vraag of de knock-outcriteria apart genoemd moeten worden. De milieuaspecten kunnen niet losgekoppeld worden van de functionaliteit, omdat ze daar deel van uitmaken. De effluenteis betreft zowel de functionaliteit als het milieu. Ze vindt de cursieve tekst een aardig beeld geven, maar de uitwerking volgt nog. Omdat de uiteindelijke EMVI-criteria moeten voldoen aan de wet en wellicht nog beter afrekenbaar gemaakt kunnen worden, zal er mogelijk wat wijzigen, maar dit zal wel in de geest zijn van de hier voorgestelde kaders. De tekst in de oplegnota is leidend voor de besluitvorming door het algemeen bestuur. Bij lagere aanbesteding zal de kredietruimte overeenkomstig worden ingeperkt. Ruimtegebruik wordt meegenomen in de criteria over flexibiliteit voor de toekomst. Gezien de ligging in de stad is verkoop van grond geen optie. Bodemsanering is in het MER al onderzocht, maar onder de gebouwen kan niet gekeken worden. De onzekerheid zit hem ook in onduidelijkheid over waar precies gebouwd gaat worden. Bij de 94 miljoen euro waar mevrouw De Kruijf het over had komt nu de slibontwatering en indikking bij voor ongeveer 8 miljoen euro, en daarnaast de terreininrichting en huisvesting. Niet alle punten in een categorie zullen even zwaar wegen. Dit zal evenwichtig uitgewerkt worden. De effluenteisen wegen bijvoorbeeld zo zwaar dat ze een knockoutcriterium vormen. Als er een beter dan minimaal vereist effluent gerealiseerd wordt, levert dat punten op. In reactie op het verzoek van de heer Ypma om de dialoog aan te gaan, zegt ze dat het waterschap op dit moment al in gesprek is met partijen. Niet om te selecteren, maar om de markt te bevragen op een aantal zaken, zoals hun visie op risicobeheersing. Ook in de selectiefase zal er dialoog zijn. De heer De Jager (van ambtelijke zijde): Het is bestuurlijk van belang om via het vaststellen van uitgangspunten en een opdracht aan de voorkant van de procedure te kunnen sturen. Hoe de categorieën vervolgens precies geoperationaliseerd worden, blijft nog een zware opgave voor de ambtelijke ondersteuning. Het niet beschikbaar stellen van een krediet zou marktpartijen kunnen afschrikken om te investeren in een inschrijving. Mocht er na aanbesteding krediet overblijven dan zal het krediet herzien worden en deels besteed kunnen worden aan zaken waarvan de kosten nu nog niet helder zijn. Momenteel wordt gepuzzeld hoe de dialoog in het aanbestedingsproces vorm kan krijgen. Op basis van de voorstellen zal een voorlopige gunning plaatsvinden. Met hen zal het waterschap het gesprek aangaan. De opgave is om kerst 2015 voorlopig te gunnen. De einddatum is 1 januari 2019, want dan worden nieuwe normen van kracht. Er komen knock-outcriteria en verplichte voorschriften in de uitwerking, bijvoorbeeld over social return on investment. Bestuurszaken /883445 Pagina 6 van 13
3.2 Groot Onderhoudsplan zuiveringstechnische werken De voorzitter rondt de bespreking af en concludeert dat het collegevoorstel door kan naar het algemeen bestuur. De heer Boot (WN): Dit plan is exclusief indexering, terwijl bij de begroting van 2015 is afgesproken dat projecten inclusief indexering begroot worden. Hij verzoekt dit aan te passen. Vraagt naar de gevolgen van de onzekerheidsmarge van 20%. Hij verzoekt deze marge uit het plan te halen, want het algemeen bestuur zal toch niet akkoord gaan met een begroting van 50 miljoen euro. De heer Terpstra (W@I): Vraagt een toelichting op de onzekerheidsmarge: met een verschil tussen 34 miljoen euro en 50 miljoen euro kan hij niet akkoord gaan. De heer Van der Zaag (AWP): Klopt het dat bij vervanging alleen rekening gehouden wordt met wijzigingen in lozingseisen? Waarom wordt er dan geen rekening gehouden met innovatie- en duurzaamheidseisen? Vraagt op welke wijze 42,7 miljoen euro bijdraagt aan efficiënte bedrijfsvoering. De heer De Jong (CDA): Vraagt of het college dit plan en met name de onzekerheidsmarge periodiek gaat actualiseren. De heer Verweij (CU): Vraagt of het een raamkrediet is dat jaarlijks bij de begroting terugkomt. In het verleden werd er bij GOP-plannen vaker met zo n raamkrediet gewerkt. RWZI Utrecht valt erbuiten en hij vraagt of de te slopen rwzi er ook buiten gehouden wordt. Zitten alle punten uit de grondstoffenvisie en de energievisie in de GOP-plannen en bijbehorend krediet? Mevrouw Van der Vorm: Er is een onzekerheidsmarge geraamd van plus 20% en min 20% en dat is 40%. Het is niet de bedoeling 50 miljoen te besteden; voordelen en nadelen worden met elkaar gecompenseerd, waarbij gestreefd wordt naar 42,7 miljoen euro. Als er grote afwijkingen zijn dan zal het dagelijks bestuur terugkomen bij het algemeen bestuur. Halverwege de uitvoering is een actualisatie gepland. Het dagelijks bestuur zal de tekst aanpassen zodat duidelijk is dat er op 42,7 miljoen euro gekoerst wordt. Vervanging zal alleen op basis van inspecties gebeuren en waar nodig. Bij vervanging zal de aanpak gebaseerd worden op actuele eisen. De energievisie en grondstoffenvisie zijn de kaders die ten grondslag liggen aan het groot onderhoudsplan. Een en ander zal terugverdiend moeten worden. Het draagt bij aan efficiënte bedrijfsvoering door de voor- en nadelen met elkaar te compenseren en er is bij voorbaat rekening gehouden met fasering van vervanging. Er is rekening gehouden met het feit dat een rwzi gesloopt gaat worden, maar deze installatie heeft nog wel instandhoudingskosten. De indexering zal aangepast worden overeenkomstig de opzet van de begroting. Naar aanleiding van de vraag naar het raamkrediet verwijst hij naar tabel 1 op pagina 3 waar de meerjarenplanning uit voorjaarsnota tot en met 2018 staat. En op pagina 4 staat dat er in 2017 een evaluatie en actualisatie plaatsvindt. Tweede termijn Hoeveel is deze 42,7 miljoen euro lager dan voor zuivering al is begroot? De heer Verweij (CU): Is het een raamkrediet of een krediet? Vraagt of de doelstelling uit de energievisie om 20% minder energie te gebruiken Bestuurszaken /883445 Pagina 7 van 13
verwerkt is in het GOP. Hij wil graag inzicht in de maatregelen en het rendement daarvan. Mevrouw De Kruijf (Bos- en Natuureigenaren): Gezien het feit dat in 2017 herziening van het groot onderhoudsplan plaatsvindt, vraagt ze of het niet zinvoller is om kredietverlening tot en met 2017 te laten plaatsvinden. Mevrouw Van der Vorm: Als er vervangingsinvesteringen gedaan worden dan zal rekening gehouden worden met de energievisie en de grondstoffenvisie. Maar in het GOP zijn deze visies niet expliciet uitgewerkt. Het betreft puur vervangingsinvesteringen. Zodra helder is wat de waterlijn gaat worden, zal de energievisie geactualiseerd worden. Er is 10% gecorrigeerd voor bedrijfsmatig werken in de komende drie jaar en dat betekent een verlaging van 3,3 miljoen euro. Het betreft een tussenvorm van een jaarkrediet en een raamkrediet. Ieder jaar is te zien wat in het GOP geïnvesteerd wordt in de begroting. De jaarschijf is alleen ter informatie opgenomen en in 2017 zal de actualisatie opnieuw goedkeuring vereisen. Mevrouw Van der Vorm: In reactie op de vraag van mevrouw De Kruijf concludeert zij dat er alleen een GOP gemaakt zal worden op basis van al gedane inspectie en de kans om bedrijfsmatiger te gaan werken zal dan gemist worden. Het college zal over dit voorstel nadenken. 3.3 Wijziging gemeenschappelijk e regeling BghU De voorzitter rondt de bespreking af. Het voorstel kan door naar het algemeen bestuur. De heer Terpstra (W@I): Wijst op de eerdere toezegging dat bij toetreden van nieuwe gemeenten het waterschap er een financieel voordeel van zou hebben. De ingelanden hebben voordeel, maar niet het waterschap. Is er niet goed onderhandeld? Vraagt waarom het waterschap 2,5 miljoen euro blijft betalen en verliest in stemverhouding, maar gemeenten er wel voordeel bij hebben. De heer Van der Zaag (AWP): Wat levert deze samenwerking het waterschap op? Is er op korte termijn een robuustere samenwerking te verwachten door aanhaking van nog meer gemeenten? Hij adviseert artikel 56 van de geschillenregeling te verbeteren door er een bindend advies aan toe te voegen. De samenwerking met de BghU is gestart op het moment dat het waterschap al een heel goed contract had met Limburg voor belastinginning. De provincie Limburg wilde met plaatselijke gemeenten verder, en opnieuw onderhandelen over de prijs met Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden en dat zou voor het waterschap hogere kosten hebben betekend. Het waterschap heeft met de stad Utrecht belastinginning tegen dezelfde kosten als bij de provincie Limburg afgesproken. Met BghU is afgesproken dat het waterschap op ditzelfde kostenniveau blijft zitten, ook als er meer gemeenten toetreden en daardoor werd het tarief voor toetredende gemeenten aantrekkelijker en de BghU robuuster en meer toekomstbestendig. Mogelijk kan bij toetreding van nog meer gemeenten het tarief van het waterschap verlaagd worden. Tweede termijn Waarom is niet bedongen dat het voordeel van de nu toetredende gemeenten zich op termijn, bijvoorbeeld na twee jaar, vertaalt in een lager tarief voor het waterschap? Bestuurszaken /883445 Pagina 8 van 13
De heer De Jong (CDA): Liggen de afspraken vast dat het waterschap nu iets meer betaalt dan andere samenwerkingspartners? Mevrouw De Kruijf (Bos- en Natuureigenaren): Wat is het voordeel van meer deelnemers, als je ze in financieel opzicht over de streep moet trekken? Robuustheid wordt groter als het BghU toekomstbestendiger is vanwege een voldoende grote omvang. Een samenwerkingsverband van alleen het waterschap met Utrecht en De Bilt is te klein. Hij verwacht dat ook in de toekomst goedkoper gewerkt kan worden door efficiency, want dat scheelt voor 2015 bijvoorbeeld al een ton. 3.4 Verordening elektronisch bekendmaken De voorzitter rondt de bespreking af en concludeert dat het collegevoorstel op de agenda van de vergadering van het algemeen bestuur kan. Vraagt of er over belangrijke zaken ook gepubliceerd blijft worden in bijvoorbeeld de krant. De burger mag niet monddood gemaakt wordt door elektronische bekendmaking. De heer Van der Zaag (AWP): Klopt het dat niet alle besluitvorming elektronisch bekendgemaakt mag worden? De heer Poelmann: Het budget hiervoor is niet teruggebracht naar nul, maar er is een besparing van 40% geboekt. Het college zal het advies ter harte nemen extra belangrijke zaken ook op andere wijzen bekend te maken en het klopt dat niet alles elektronisch bekendgemaakt mag worden. Tweede termijn Adviseert om bekendmakingen te combineren met extra aandacht vragen voor beleid. 3.5 Projectoverstijgend e verkenning Centraal Holland De voorzitter sluit de bespreking af en concludeert dat het collegevoorstel als hamerstuk door kan naar het algemeen bestuur. Mevrouw De Kruijf (Bos- en Natuureigenaren): Adviseert besluit 2 te herformuleren, want dat is nu moeilijk te begrijpen door foutief gebruik van het woord door. De heer De Jong (CDA): De Stichtse Rijnlanden is penvoerder en levert een projectdirecteur; betekent dit dat het waterschap extra risico loopt of is dat gelijk verdeeld onder participanten? Worden alle IPM-rollen toebedeeld of wordt dit meer selectief gedaan? Hij mist de rol van risicomanager. Mevrouw Balkema (PvdA): Vraagt een toelichting op het feit dat waterschappen Schieland en Krimpenerwaard vanaf 2015 niet meer betrokken zijn. De heer Van der Zaag (AWP): Betekent het feit dat maatregelen in het gebied van De Stichtse Rijnlanden en Rijkswaterstaat liggen ook dat deze beheerders eventuele financiële tegenvallers moeten opvangen? Vraagt hoe de gevolgen van een overstroming van de primaire linie worden opgevangen. Hij mist aandacht voor de compartimentering. Bestuurszaken /883445 Pagina 9 van 13
De heer Boot (WN): Is er voorzien in een terugkoppeling naar het algemeen bestuur ten aanzien van dit grote project? Wordt de 8 miljoen euro uitgegeven aan inhuur van of wordt daarin ook de capaciteit van het waterschap gekapitaliseerd? De heer Verweij (CU): Zijn de kosten gerelateerd aan de hoeveelheid dijk in elk waterschap of is er een andere kostenverdeling? Hoe groot zijn de risico s bij tegenvallers? De risico s bij tegenvallers zijn voor de deelnemers en het Rijk draagt een vast bedrag bij. Wat houdt fase 2 in? De heer Poelmann: Zal de tekst van beslispunt 2 nogmaals beoordelen. Er wordt voor 8 miljoen euro krediet gevraagd en het waterschap wordt voor 193.000 euro aangeslagen. De inbreng van de ambtenaren van het waterschap wordt toegerekend aan het project. De risico s in deze fase van het project liggen bij de vier partijen gezamenlijk. Hij verwacht weinig risico voor overschrijding in deze fase van planvorming en daar zal ook strak op gestuurd worden. Er is nog geen verdeelsleutel voor de versterking van de Lekdijk uitonderhandeld. Het versterken van de Lekdijk vindt hij de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de partijen in Centraal Holland (De Stichtse Rijnlanden, Rijnland, Rijkswaterschap en waterschap Amstel Gooi en Vecht). Dat Schieland niet meedoet is voorstelbaar, want de kans dat een overstroming bovenstrooms voor Schoonhoven Schieland raakt, is niet groot. Schieland moet ook achter de Waaiersluis bijdragen aan versterking van de zeekering. Alle IPM-rollen worden verdeeld en de rol van risicomanager wil hij nog ingevuld hebben. Tegenvallers liggen ook bij Rijkswaterstaat. Er is het risico dat er nieuwe veiligheidsnormen komen, bijvoorbeeld als een nieuw kabinet de veiligheidsaanpak herziet. Hier is rekening mee gehouden. Richting de heer Ypma merkt hij op dat samen met een aantal gemeenten de tweede linie zal worden aangepakt, maar die aanpak heeft een langere looptijd dan tien jaar. Terugkoppeling naar het algemeen bestuur zal gebeuren en hij zegt toe dit goed te organiseren. 3.6 Wijziging Belastingverordeni ng 2015 De voorzitter rondt de bespreking af en concludeert dat het collegevoorstel door kan naar het algemeen bestuur. Informeert dat begin november de Hoge Raad naar aanleiding van ingediende bezwaren een uitspraak heeft gedaan over natuurterreinen die door waterschappen worden belast als zijnde agrarisch gebied. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat deze terreinen als natuurterrein moeten worden aangemerkt. Bij De Stichtse Rijnlanden gaat het om ongeveer 3000 ha. Het college stelt voor het draagvlak ongebouwd met 3000 ha te verminderen en dat van natuur te vermeerderen met 3000 ha. Dat betekent dat de categorie ongebouwd hierdoor een tariefsverhoging krijgt van ongeveer 3,5 euro per ha. Er wordt geen tariefsverlaging voorgesteld voor de categorie natuurterreinen gezien de negatieve reserve. Het waterschap zal bezwaarmakers moeten compenseren uit de reserves ongebouwd. Als dit nog een jaar niet gecorrigeerd wordt, betekent dit dat de reserves ongebouwd nog meer uitgeput worden. Het college wil de gevolgen van de uitspraak van de Hoge Raad nog meenemen in de besluitvorming over de tarieven. Er volgt nog een collegevoorstel over terugbetaling. Bestuurszaken /883445 Pagina 10 van 13
5.2.a 3.7 Notitie vergunningverlenin g langs de categorie C- keringen en beantwoording schriftelijke vragen over deze notitie, Ontwerp beleidsvisie Waterkeringen en Inspraaknotitie Mevrouw De Kruijf (Bos- en Natuureigenaren): Had deze informatie graag eerder ontvangen. Zegt toe dat deze mondelinge informatie schriftelijk beschikbaar komt, voor de behandeling door het algemeen bestuur. Vraagt om een beschouwing bij de tarifering van verschillende groepen. De heer Verweij (CU): Waarom is ten tijde van de voorjaarsnota nog geen rekening gehouden met een daling van het WOZ-draagvlak? Vraagt naar de motivering om zo veel af te wijken van het kostendekkende tarief bij verschillende categorieën en daarmee een aanslag op de reserves te doen. Bij de voorjaarsnota is een sturingsmechanisme ingevoerd dat gelijkmatige tariefsontwikkeling naar de toekomst laat zien. Toen is geconstateerd dat er geen beroep meer gedaan kan worden op de reserves voor de watersysteemkant. Er is toen besloten toe te werken naar kostendekkende tarieven in 2018 en dat betekent een (afnemende) greep uit de reserves voor de tussenliggende jaren. Voor de zuivering is een spaarplan ingevoerd om in 2019 voldoende dekking voor investering te hebben. Daarop is ook de begroting gebaseerd. In de uitwerking blijkt dat voor zuivering een lagere tariefstijging gehanteerd kan worden vanwege meevallers in de kosten en het aantal zuiveringseenheden. De WOZ-waarde is gedaald, dus zal er meer belasting geheven moeten worden om eenzelfde eindbedrag te krijgen. Bij de categorie ongebouwd wordt de belasting berekend over het aantal hectare en dat aantal is nu door de uitspraak van de Hoge Raad gewijzigd. Daarin zit een motivatie hoe het dagelijks bestuur tot tariefstelling is gekomen. De dalende tendens van de WOZ-waarde was bekend ten tijde van de voorjaarsnota, maar pas in oktober was bekend hoe groot die daling was. Tweede termijn Vraagt naar het deel van de beschouwing dat gaat over datgene waarvoor burgers en bedrijven betalen en dat is goed water, veiligheid en zuivering en niet het in stand houden van het waterschap. Het college denkt dat het waterschap zijn taken goed uitvoert. De voorzitter rondt de bespreking af en concludeert dat het collegevoorstel op de agenda van de vergadering van het algemeen bestuur kan, met de toezegging dat er een gewijzigd voorstel komt waarin hetgeen vandaag mondeling is meegedeeld, op schrift komt te staan. De notitie vergunningverlening langs de categorie C-keringen en beantwoording schriftelijke vragen over deze notitie en Ontwerp beleidsvisie Waterkeringen en Inspraaknotitie worden als één agendapunt besproken. Mevrouw Tutein Nolthenius (WN): Door een deel van de beschermingszone vrij te geven is het niet zeker dat de veiligheid geborgd is. Is het college het met de WN-fractie eens dat er nu activiteiten door derden in de buurt van de kering worden toegestaan die de dijk zouden kunnen verzwakken waardoor de veiligheidsrisico s toenemen? Zouden er afspraken gemaakt kunnen worden met gemeenten die een deel van de beschermingszone benutten, zodat zij de gevolgen voor de waterveiligheid dragen? Wat is de waarde van dit gevraagde advies van het algemeen bestuur nu het college gemeenten op 14 juli al per brief op de hoogte heeft gebracht van het besluit om te Bestuurszaken /883445 Pagina 11 van 13
3.8 Wijziging Gemeenschappelij ke Regeling Het Waterschapshuis Stukken ter consultering anticiperen? De heer Poelmann: Concludeert dat de belangrijkste vraag is of activiteiten de dijk verzwakken en het antwoord daarop is ontkennend. Hooguit zal bebouwing bij de primaire kering weggehaald moeten worden bij ophoging. Maar de intentie is om de oplossing voor veiligheid van Centraal Holland te zoeken in de Lekdijk. Er is zorgvuldig omgesprongen met vragen om extra activiteiten in deze zone en er is gepoogd het departement hierin mee te nemen. Na actie van de landelijke SGP-fractie heeft de minister geprobeerd om ingelanden in deze zone wat meer ter wille te zijn. De minister zegt dat het waterschap verantwoordelijk blijft, maar heeft de intentie de wetgeving te herzien op basis van hetgeen gestart is rondom de Lekdijk. Hij wil het binnen de proporties houden en wijst erop dat de dijk niet wordt verzwakt. Bij regionale keringen blijft er een reserveringszone. Welke maatregelen worden in de tweede ring beoogd? Vraagt of het wel juist is dat een deel van de verantwoordelijkheid voor veiligheid overgaat van het waterschap naar gemeenten. Vraagt hoe het risico op overstroming gedekt wordt in die periode tot 2040 als er invulling gegeven wordt aan waterkering in de tweede en derde ring. Waarom krijgt dit onderdeel van de waterkering geen hogere prioriteit, want de gevolgen van een dijkdoorbraak zijn enorm. Mevrouw Tutein Nolthenius (WN): In hoeverre is het zeker dat in 2017 het plan voor de C-kering wordt uitgevoerd? Wat was de functie van de beschermingszone überhaupt, nu zo zeker is dat activiteiten de dijk niet aantasten? Was de beschermingszone in 1996 geen onderdeel van de veiligheidsmaatregelen? De heer Poelmann: Het Deltaprogramma leefde bestuurlijk nauwelijks bij de start. Hij heeft er hard aan getrokken. De deltacommissaris vindt ruimtelijke adaptie belangrijk. De minister wil dereguleren. Dus daarom wordt ruimtelijk adaptie vormgegeven in intentieverklaringen en regionale samenwerking. Hij hoopt dat in 2040 de zaken voor het gebied achter de dijk goed geregeld zijn. Landelijk gezien zat een hogere prioriteit er niet in. Als het algemeen bestuur wil dat het waterschap harder inzet op de veiligheid in de andere ringen dan zal hij dit als opdracht graag oppakken. De dijk wordt niet verzwakt door het bouwen in de reserveringszone. Maar een reservering voor het bouwen van een toekomstige dijk van 3 m hoog wordt wel ontnomen. Zo n hoge dijk zal er nooit komen. Alles wat er gebouwd wordt, moet voldoen aan de watertoets. De voorzitter rondt de bespreking af en concludeert dat het collegevoorstel op de agenda van de vergadering van het algemeen bestuur kan. De voorzitter concludeert dat het collegevoorstel door kan naar het algemeen bestuur. 4. Er zijn geen stukken ter consultering. Informerend deel 5.1 Mededelingen De heer Poelmann: Meldt dat de muskusrattenbestrijding door kan gaan, omdat de Unie van Waterschappen het departement ervan heeft overtuigd dat bestrijding niets te maken heeft met de verspreiding van vogelgriep. Bestuurszaken /883445 Pagina 12 van 13
5.2 Ingekomen stukken Ingekomen stuk 5.2.a, notitie vergunningverlening langs de catergorie C-keringen en beantwoording schriftelijke vragen over deze notitie, is behandeld bij agendapunt 3.7. Ingekomen stuk 5.2.b, notitie kleine compartimering en beantwoording vragen over deze notitie, is doorgeschoven. 6. Rondvraag en sluiting De heer Verweij: Is het algemeen bestuur niet over haar graf heen aan het regeren wanneer het besluit over kredietvoorstellen van alles bij elkaar 154 miljoen euro in de volgende vergadering van het algemeen bestuur? En is wel scherp wat deze besluitvorming betekent in het kader van de Wet Hof? (actiepunt 289). De voorzitter sluit de vergadering om 23.00 uur. Voor akkoord, Vergadering commissie BMZ 25 januari 2014 De secretaris, J. Goedhart Bestuurszaken /883445 Pagina 13 van 13