Voedingsbeleid Kinderopvang SKW Doel Het doel van dit voedingsbeleid is drieledig: - Inzichtelijk maken dat Kinderopvang SKW een bijdrage wil leveren aan de gezondheid van kinderen op korte en op langere termijn; - Inzichtelijk maken hoe SKW dat wil doen; - Handvaten bieden voor de medewerkers om hieraan vorm te geven in de praktijk van alledag. Inleiding Eten doen we allemaal, soms zonder na te denken of we wel de goede voedingsstoffen binnen krijgen. Als professionele kinderopvangorganisatie denkt Kinderopvang SKW wél na over wat gezonde voeding is voor de kinderen die zij onder haar hoede heeft. Kinderen hebben energie nodig om te functioneren en om te groeien. Om een gezond gewicht te houden is een balans nodig tussen de hoeveelheid energie die kinderen binnen krijgen en de energie die zij verbruiken. Jong geleerd is oud gedaan, geldt ook voor gezonde voeding. Wat eten we bij SKW Kinderopvang SKW kiest bewust voor gevarieerd eten met voldoende groente, fruit en vezels, weinig zout en zo min mogelijk verzadigd vet. SKW houdt daarbij de actuele richtlijnen van het voedingscentrum aan. Bij SKW eten de kinderen met elkaar en met de pedagogisch medewerkers. De maaltijden worden samengesteld uit onderdelen van een standaardassortiment. Uiteraard wordt rekening gehouden met allergieën, intoleranties en eetgewoonten samenhangend met bepaalde (levensbeschouwelijke) keuzes van een gezin. Tijdens de maaltijden zijn de medewerkers van SKW zich bewust van hun voorbeeldfunctie. Vezels Vezels helpen de weerstand te verhogen van het lichaam tegen ziektes. Vezels bevatten nauwelijks calorieën, maar geven wel een verzadigd gevoel tijdens de maaltijd. Ze zijn
belangrijk voor een goede darmwerking. Omdat vezels vocht nodig hebben om te zwellen is het belangrijk dat kinderen genoeg drinken tijdens de maaltijd. SKW kiest waar mogelijk voor (vezelrijke) volkoren producten en verse groente en vers fruit. Er wordt een uitzondering gemaakt voor kinderen tot een jaar, aangezien hun lichaam nog moet wennen aan vezelrijke voeding. Verse groente en vers fruit Het is belangrijk voldoende fruit en groente te eten. Verschillende soorten groente en fruit eten is belangrijk, omdat de verschillende soorten ook verschillende vitamines en mineralen leveren. Ook bevatten groenten en fruit weinig calorieën. SKW kiest voor een aanbod van vers seizoensfruit en verse groente. Zout Een mens heeft zout nodig voor de werking van de spier- en zenuwcellen. Teveel zout is echter slecht voor de gezondheid. Het advies is om kinderen tot 1 jaar geen zoute producten aan te bieden (de nieren van baby s en kinderen kunnen nog niet veel zout aan), en daarna zo min mogelijk zout toe te voegen aan eten. SKW kiest daarom bewust voor producten die minder zout bevatten. Wij bieden bijvoorbeeld geen craqottes aan (veel zout), maar kiezen voor knäckebröd of rijstwafels. Vet Elke cel in het lichaam heeft vetten nodig. Specifieke vetten zijn nodig voor de werking van de hersenen, zenuwen en hormonen en bieden bescherming tegen beschadiging en kou. Er zijn gezonde vetten en ongezonde vetten. Verzadigde vetten verhogen het cholesterolgehalte, wat schadelijk kan zijn voor het lichaam. Ze komen voor in chocolade, koek, dierlijke producten, volle melkproducten en snacks. SKW kiest bewust voor halfvolle melk, magere yoghurt, 30+ kaas, minder vette smeerkaas, magere vleessoorten als beleg en slechts bij uitzondering producten als chocoladepasta en hagelslag e.d. Transvet is nog ongunstiger voor het lichaam dan verzadigd vet. Transvetten zitten (verborgen) in producten die gebakken en gefrituurd zijn, zoals koek, hartige snacks, pizza s, zoutjes en snacks. SKW let er op dat deze producten geen deel uit maken van het standaard assortiment. Onverzadigde vetten zijn gezond, deze vetten heeft het lichaam juist nodig. Ze komen veel voor in plantaardige producten zoals plantaardige margarine en halvarine, plantaardige olie, noten en vette vis. SKW kiest bewust voor halvarine en plantaardige margarine. Suiker Suiker bevat geen voedingstoffen en is slecht voor het gebit. SKW let er dan ook op dat alleen producten worden gegeten die minder suiker bevatten. Als er thee wordt gedronken kunnen kinderen (vanaf 1 jaar) een lepeltje honing toevoegen, of een klontje suiker. Dan nog bevat deze drank (veel) minder suiker dan andere dranken. Dranken als yoghurtdrank en chocolademelk worden slechts bij uitzondering aangeboden. Hier wijkt SKW af van de adviezen van het voedingscentrum: er wordt geen gebruik gemaakt van light producten. De suikervervangers die daarin zitten, zijn niet gezond voor kinderen.
Drinken Het lichaam bestaat voor het grootste deel (70%) uit water. Vocht is daarom van levensbelang voor het lichaam. Bij SKW wordt bij voorkeur water gedronken, dit is gezond en heeft geen gevolgen voor het gewicht. Thee is een goed alternatief (zelfs met een beetje honing), net als met veel water aangelengde limonade of diksap (1 op 14). Natuurlijke producten SKW let er op zo min mogelijk producten te gebruiken waar kunstmatige stoffen aan zijn toegevoegd. Te denken valt aan kunstmatige zoetstoffen (light-producten) en bepaalde E- nummers.
Biologische producten SKW kiest er niet voor uitsluitend biologische producten te gebruiken. SKW kiest wel bewust voor bepaalde vleeswaren t.o.v. andere zoals vegetarische smeerworst in plaats van gewone smeerworst. Bij gelijke prijzen (of minimale verschillen) zal SKW altijd voor biologische producten gaan. Borst- en flesvoeding Moeders kunnen borstvoeding geven op het kinderdagverblijf en/of afgekolfde melk meegeven. In het standaardassortiment is gekozen voor opvolgmelk. Hoe eten we bij SKW Eten en drinken gebeurt op vaste momenten gedurende de dag. Dit helpt kinderen een gezond eetpatroon op te bouwen en het is beter voor hun gebit. Bij de kinderdagverblijven wordt dagelijks geluncht, bij de buitenschoolse opvang op woensdag, vrijdag, tijdens de schoolvakanties en op lesvrije dagen. Daarnaast zijn er de tussendoortjes. Tijdens de lunch eten kinderen een (brood)maaltijd, de tussendoortjes bestaan uit Fruit, crackers, rijstwafels e.d. De lunch is een moment van samenzijn, waarbij onderling contact gestimuleerd wordt en er een goede sfeer is. Er is ruimte, tijd en aandacht voor de inbreng van ieder kind. Ook de tussendoortjes worden zoveel mogelijk gezamenlijk genuttigd. Het meedoen aan de tussendoortjes kan leeftijdsafhankelijk zijn. In overleg met ouders wordt voor baby s bij het kinderdagverblijf een eigen voedingsschema aangehouden. Drinken is gekoppeld aan eten, maar tussendoor water drinken mag natuurlijk altijd. Het lunchen en de tussendoortjes worden eerst aangekondigd. De kinderen krijgen daarmee de gelegenheid om af te ronden waar ze mee bezig zijn en zich er op voor te bereiden. Pedagogisch medewerkers zorgen er voor dat het aanbod gezond en lekker is en eten samen met de kinderen aan tafel. Door kinderen te laten kiezen (binnen het assortiment) worden ze gestimuleerd om te proeven en te eten. De pedagogisch medewerkers eten mee en eten hetzelfde als de kinderen. Als medewerkers daarnaast iets willen nuttigen dat ze zelf hebben meegebracht, dan doen ze dit tijdens hun pauze buiten het zicht van kinderen en ouders (bijvoorbeeld in de pauzeruimte).
Het standaardassortiment Drinken: Voeding: Tussendoor: Fruit en groente: (magere/halfvolle) melkproducten, sojamelk, thee, water en vruchtensiroop (waaronder Roosvicee/diksap) sterk verdund (1 op 14). Volkoren brood vanaf 1 jaar, licht bruin brood tot 1 jaar, halvarine/margarine, kaas 30 +, smeerkaas, magere vleeswaren, vegetarische smeerworst, sandwichspread, pindakaas, af en toe een ei, appelstroop, vruchtenjam, honing (vanaf 1 jaar). crackers, rijstwafel, ontbijtkoek, soepstengels, volkoren biscuit. diverse soorten vers fruit en groente, afhankelijk van het seizoen. Babyvoeding: Afgekolfde melk of opvolgmelk Op grond van de voedingswijzer zijn de voedingsmiddelen ingedeeld in drie categorieën: Kies voor, Kies niet te vaak voor en Kies bij uitzondering. In het standaardassortiment van de vestiging wordt dagelijks gekozen uit de eerste twee categorieën. De extraatjes Om verschillende redenen wordt soms afgeweken van het standaardassortiment. Bijvoorbeeld bij traktaties of feestelijke gelegenheden als Kerst en Sinterklaas. Als een kind jarig is of afscheid neemt, verzoekt SKW de ouders om rekening te houden met het feit dat de kinderen gebaat zijn bij een gezonde traktatie. De pedagogisch medewerkers kunnen hierover adviseren. Als medewerkers trakteren kiezen ook zij voor een gezonde traktatie, die past binnen dit voedingsbeleid. Beleid moet richtinggevend zijn, maar niet gaan knellen. Daarom is het niet zo erg dat er ook wel eens gezondigd wordt, zoals bij het strooigoed van Sinterklaas of bij warm weer een ijsje. Voedingsmiddelen op verzoek van ouders Waar mogelijk komt SKW tegemoet aan wensen van ouders ten aanzien van voeding. Dat kan gaan om wensen vanuit geloofsovertuiging of dieet, maar ook om de wens voor een ander merk dan dat SKW gebruikt. Voorwaarde om hieraan tegemoet te komen is dat het voor de pedagogisch medewerkers uitvoerbaar moet zijn en dat de handelingen zijn in te passen in het groepsproces. SKW koopt en/of vergoedt deze voedingsmiddelen niet. De ouder is verantwoordelijk voor de afspraken met de pedagogisch medewerkers.
Bijlage 1 Brood / ontbijtgranen Kies voor Kies niet te vaak voor Kies bij uitzondering Volkorenbrood Bruin brood Wit brood Roggebrood Volkoren beschuit Toast Volkoren krentenbrood Boeren muesli Krentenbrood Mueslibrood Havermoutpap Beschuit Knäckebröd Brinta Rice crispies (ontbijtgranen) Muesli (m.u.v. boerenmuesli) Bambix
Bijlage 2 Beleg Kies voor Kies niet te vaak voor Kies bij uitzondering Kaas 20+ en 30+ 40+ Edammer 48+ Goudse kaas Mozzarella, hüttenkäse 45+ Camembert Smeerkaas 30+ Camembert 50+ Brie Roomkaas (incl. roombrie) Verse geitenkaas Maasdammer Rookkaas Slankie/ 20+ smeerkaas Parmezaanse kaas Emmentaler Jam Magere knakworst Pekelvlees Appelstroop Leverkaas Worst (alle soorten) Groentenspread/ sandwichspread Vruchtenhagel Rauwe ham Beenham Honing Rookvlees Achterham Stroop Varkensfricandeau Humus/tapenade Pindakaas Leverpastei Vegetarische worst Gestampte muisjes Kipfilet
Bijlage 3 Drinken Kies voor Kies niet te vaak voor Kies bij uitzondering Halfvolle melk Halfvolle yoghurt Volle melk Karnemelk Magere vruchtenkwark Volle yoghurt Magere yoghurt Yoghurtdrank Vla Magere kwark Magere vla Vruchtenyoghurt met suiker Thee Magere vruchtenyoghurt Yoghurtdrank met suiker Water Water met zeer beperkte hoeveelheid vruchtensap, limonade, Roosvicee of diksap (Alle) chocolademelk Vruchtensap Frisdrank Roosvicee, diksap Limonade
Bijlage 4 Tussendoortjes Kies voor Kies niet te vaak voor Kies bij uitzondering Soepstengels Eierkoek Koekjes (speculaas, chocobiscuit, stroopwafels, cake) Rijstwafel Evergreen (1 stuk) Milkybreak (1 stuk) Volkoren biscuit Ontbijtkoek Blokje 20+ kaas Volkoren beschuit Fruit Tomaat, komkommer Wortel, selderij Rauwkost Augurkjes