Voedingsbeleid Kikker Rik 2

Transcriptie

1 Voedingsbeleid Kinderopvang Kikker Rik 2015

2 Inhoud Inleiding... 3 Het aanbod... 3 Speciale voeding... 3 Allergie... 3 Afwisseling... 3 Dagritme voedingsbeleid... 4 Traktaties... 4 Bij de lunch... 4 Als tussendoor... 4 Drinken... 4 Fles... 5 Fruit... 5 Brood... 6 Tussendoortje... 6 Dagritme dreumes/peuter groepen... 7 Fruit... 7 Lunch... 7 Middag eetmoment... 7 Namiddag eetmoment... 7 Dagritme voor de BSO groepen... 8 Schoolgaande dagen hele dag basisschool... 8 Schoolgaande dagen halve dag basisschool... 8 Vakantiedagen en hele opvangdagen... 8 Lunch... 8 Drinkmomenten... 8 Bijlage 1: Bereiden van borst- of flesvoeding... 9 N.B. In dit beleidsstuk wordt gesproken over ouders. Waar ouders staat kan ook verzorgers gelezen worden. Onder verzorger wordt de ouder en/of wettelijk vertegenwoordiger (bijvoorbeeld een voogd) van het kind verstaan. Voedingsbeleid Kikker Rik 2

3 Inleiding Voeding is een belangrijk onderdeel van ons dagelijks leven. Ieder mens, ieder gezin gaat hier op een eigen manier mee om. Op onze kinderopvang hebben we te maken met kinderen in de leeftijd van 0-12 jaar. Bij Kikker Rik zien we het als onze verantwoordelijkheid om kinderen het gezonde voorbeeld te geven als het gaat om eten en bewegen. Bij de inkoop van de levensmiddelen wordt daarom altijd voor de meest gezonde variant gekozen. Het huidige voedingsbeleid onderscheidt zich van het voorgaande beleid door het kiezen voor producten die minder zout, minder zoet en minder verzadigde vetten bevatten. Het beleid is er tevens op gericht kinderen van jongs af aan een gezond eetpatroon aan te wennen. De regelmaat in eettijden draagt bij aan het zorgen voor geborgenheid, veiligheid en betrouwbaarheid. Tijdens alle eet-/drinkmomenten wordt er zowel door de kinderen als door de pedagogisch medewerkers aan tafel gegeten en gedronken. Een kind nuttigt het eten/ drinken altijd onder toezicht van een pedagogisch medewerker en maakt gebruik van een eigen beker en bord. Handen dienen voor het bereiden van en het nuttigen van voedsel/ drinken altijd gewassen te worden. Producten worden na opening voorzien van de datum van openen. Op de verpakkingen staat aangegeven tot wanneer de producten houdbaar zijn. De producten kunnen tot en met de houdbaarheidsdatum worden gebruikt. Het aanbod De gezondheidsraad in Nederland heeft aanbevelingen vastgesteld waaraan een gezond voedingspatroon moet voldoen. Omdat het hierbij vooral gaat om voedingstoffen heeft het voedingscentrum deze aanbevelingen omgezet in voedingsmiddelen. Door de aanbevelingen te volgen voldoet het voedingsbeleid aan de voedingstoffen die kinderen nodig hebben. Kikker Rik hanteert vanuit deze aanbevelingen de volgende richtlijnen bij het samenstellen van de dagelijkse voeding en het inkopen van maaltijden. Volkoren producten: Deze producten zijn rijk aan vezels, bevatten nauwelijks vet, bevatten voldoende energie en dragen bij aan een regelmatige stoelgang. Seizoensproducten: Vers fruit bevatten veel vitamines, mineralen en vezels. Minimale hoeveelheid snoep ed. Hierbij worden uitzonderingen gemaakt bij speciale gelegenheden. Meervoudige onverzadigde vetten; Hierin is de keuze gemaakt voor margarine en magere vleeswaren om zo het percentage verzadigde vetten te beperken. Halfvolle zuivelproducten. Water en vruchtensiroop. Speciale voeding Wanneer een kind vanuit een levensovertuiging bepaalde producten niet mag eten kunnen ouders in overleg met de pedagogisch medewerkers bepalen welke producten worden aangeboden. Kikker Rik doet haar best zoveel mogelijk aan de wensen van de ouders tegemoet te komen. Allergie Sommige kinderen hebben een voedselallergie of intolerantie, of ontwikkelen deze in de loop der tijd. Mocht een kind een voedingsallergie of -intolerantie hebben dan kunnen ouders dit tijdens het intakegesprek, of schriftelijk, doorgeven. Kikker Rik houdt hier rekening mee maar het kan voorkomen dat ouders wordt verzocht zelf voedingswaren voor het kind mee te geven. Hierbij kunt u denken aan producten als glutenvrij brood. Afwisseling Gevarieerd eten is nodig om het lichaam gezond te houden. Eet men steeds hetzelfde, dan is het lastig om alle benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen. Voedingsstoffen zijn bijvoorbeeld vitamines en mineralen. Voedingsbeleid Kikker Rik 3

4 Naast lekker en gezond, kan eten ook leerzaam zijn. Zo kan een kind diverse smaken leren kennen door diverse producten te voelen, ruiken en proeven. Dagritme voedingsbeleid De locaties hebben een vast dagritmeschema. Dit geeft de kinderen ritme en overzicht op het verloop van de dag en zorgt voor voldoende momenten van eten/drinken, verzorging, rustmomenten en activiteiten. De genoemde tijden zijn een richtlijn. Traktaties Een verjaardag betekent feest en bij zo n verjaardag komt vaak een traktatie kijken. Er kan zowel niet-eetbare als een eetbare traktatie aangeboden worden. Kinderen mogen trakteren bij bijvoorbeeld een verjaardag of een geboorte van een broertje of zusje. Kikker Rik vraagt ouders om zo gezond mogelijk te trakteren en de traktatie zo klein mogelijk te houden en niet te calorierijk te maken. Als de traktatie uit snoep bestaat, dan wordt het na het uitdelen in de tasjes van de kinderen gedaan, zodat de ouders thuis zelf kunnen besluiten of ze het wel of niet aan hun kind willen geven. Voor traktatie-ideeën kunnen ouders altijd bij de pedagogisch medewerkers terecht of worden zij verwezen naar de website Voorbeelden van gezonde traktaties voor kinderen van 0-4 jaar zijn: een doosje rozijntjes, kaas/worst, een fruithapje, fruit, rijstewafel, popcorn, een babykoekje, een Danoontje met minder suiker, een peuterkoekje, of een waterijsje. Voorbeelden van gezonde traktaties voor kinderen van 4-12 jaar zijn: een doosje rozijntjes, kaas/worst, fruit, rijstewafel, popcorn, of een waterijsje. De traktatie wordt binnen het voedingsbeleid gezien als vervanging van het tussendoortje. Hierdoor blijft het aantal eetmomenten hetzelfde zodat de traktatie geen extra belasting voor de tanden betekent. Een traktatie levert vaak wel wat extra calorieën maar blijft zo binnen de perken. Wel is het de bedoeling dat er nog fruit aangeboden wordt naast de traktatie. Feestjes Bij feestjes wordt er van het standaard voedingsbeleid afgeweken en kan er gekozen worden uit de onderstaande extra voedingsmiddelen. Bij de lunch Pannenkoeken en poffertjes Kadetje en/ of krentenbolletje Tosti Broodje knakworst Kokosbrood voor op brood Gekookt eitje Als tussendoor Popcorn Rozijntjes Plakjes worst/kaas/tomaat/komkommer Drinken Yoghurtdrank Sinasappelsap Verschillende feestjes brengen verschillende extra's met zich mee: Tijdens het Sinterklaasfeest kan er bijvoorbeeld gedacht worden aan kruidnootjes en speculaasjes. Suikerwerk zoals schuimpjes en tumtums worden niet aan het strooigoed toegevoegd. Tijdens Kerstmis en Pasen kan er gedacht worden aan kerst-/paasbrood of een gekookt eitje. Voedingsbeleid Kikker Rik 4

5 Dagritme babygroepen In overleg met de ouders wordt het dag-/eetritme voor de allerjongsten bepaald. Fles Ouders kunnen borstvoeding meegeven, gebruik maken van de door Kikker Rik aangeboden voeding of zelf aangeschafte producten meegeven. Voor kinderen die borstvoeding krijgen geldt dat de borstvoeding dadelijk na aankomst bij het kinderdagverblijf, achterin de koelkast wordt om temperatuurschommelingen te voorkomen. De meegebrachte voeding dient gekoeld aangeleverd te worden. Kikker Rik verzorgt Nutrilon 1 en 2 voor de flesvoeding. Andere flesvoeding dienen ouders zelf mee te nemen. De pedagogisch medewerkers volgen tijdens de bereiding van de flesvoeding nauwkeurig de geldende werkinstructies op die aan het voedingsbeleid als bijlage toegevoegd zijn. Wanneer een baby er aan toe is, dit is meestal vanaf ongeveer 8 maanden, proberen de pedagogisch medewerkers met de kinderen te oefenen met het drinken uit een tuitbeker. Dat is beter voor de mondmotoriek dan een beker met een tuit. Wanneer een kind de beker niet leegdrinkt, heeft het waarschijnlijk geen dorst. De kinderen worden gestimuleerd om zoveel mogelijk op één moment te drinken, om tandbederf tegen te gaan. Naast borstvoeding of opvolgmelk krijgen kinderen water als ze tussendoor dorst hebben, of wanneer dit met de ouders overlegd is, een beetje diksap. Kinderen onder het jaar wordt nog geen gewone melk gegeven, omdat daar te weinig ijzer en goede vetten inzitten en teveel eiwit. Voor de kinderen die reeds vaste voeding eten gelden 4 eetmomenten per dag. Naast deze eetmomenten krijgen de kinderen, indien gewenst aanvullend borst- of flesvoeding. Tijdens de vier vaste eetmomenten per worden onderstaande voedingsmiddelen genuttigd: uur Fruit en vruchtensiroop/water uur Brood en melk/water uur Ontbijtkoek/cracker met stroop of jam en vruchtensiroop/water uur Lichte snack en vruchtensiroop/ water. Met het geven van eerste hapjes wordt gestart in overleg met de ouders, meestal als het kind ongeveer 5 maanden oud is. Er wordt begonnen met de zogenaamde oefenhapjes, waarbij het eten gepureerd is. Meestal is dit fruit met een zachte smaak, zoals peer, banaan, appel, meloen of perzik, en in het begin slechts één soort, zodat het kind eerst aan de losse smaken kan wennen. Het fruit wordt gegeven van een ondiep, plastic lepeltje, zodat meteen de mondmotoriek geoefend kan worden. Naarmate het kind aan het oefenhapje gewend is, kan met ouders overlegd worden om meerdere soorten fruit te combineren. Eerst nog gepureerd, naarmate het kind ouder is, in kleine stukjes gesneden. Vanaf de leeftijd van ongeveer 6 maanden oud is krijgt het, mits dit met de ouders overlegd is, een broodstengel of een vergelijkbaar product als tussendoortje. Wanneer dit goed gaat en een kind zich niet meer in de kruimeltjes verslikt, kan rond 7 maanden een broodje in kleine stukjes aangeboden worden. Het brood wordt met een beetje zachte halvarine uit een kuipje, omdat hierin veel onverzadigde (goede) vetten zitten. Verder wordt het brood eventueel belegd met beleg. Kinderen onder 1 jaar krijgen geen honing, omdat honing besmet kan zijn met een bacterie waar jonge kinderen erg ziek van kunnen worden. Fruit Wanneer een kind zover is dat het voeding in vastere vorm kan nuttigen krijgt het vers, gepureerd fruit aangeboden. Naarmate het kind zich verder ontwikkelt wordt het fruit steeds meer in vaste vorm aangeboden totdat de kinderen zo ver zijn om fruit in stukjes te eten. Voedingsbeleid Kikker Rik 5

6 Brood Kinderen krijgen tot de leeftijd van 1 jaar tarwebrood aangeboden. De eerste boterham wordt belegd met hartig beleg, de tweede boterham mag zowel met hartig als zoet beleg. Kinderopvang Kikker Rik houdt zoveel mogelijk rekening met de wensen van ouders en de behoeften van het kind. Kinderen ouder dan 1 jaar wordt flesvoeding, halfvolle melk of water tijdens de broodmaaltijd aangeboden Honing wordt niet aan kinderen tot 1 jaar aangeboden daar honing eventuele gezondheidsrisico s met zich mee kan brengen omdat honing niet gezuiverd wordt voor verkoop. Tussendoortje Als tussendoortje kan er een babykoekje, een zachte cracker (evt. belegd met appelstroop of jam) of een stukje ontbijtkoek aangeboden. Voedingsbeleid Kikker Rik 6

7 Dagritme dreumes/peuter groepen De dreumes-/peutergroepen kennen vier vaste eet-/drinkmomenten per dag. Tijdens deze momenten worden onderstaande voedingsmiddelen genuttigd: uur Fruit en vruchtensiroop/water uur Brood en melk/sap/water uur Ontbijtkoek/ cracker met stroop of jam en vruchtensiroop/water uur Lichte gezonde snack en vruchtensiroop/water. Fruit Bij de dreumes/peutergroepen wordt s ochtends rond 9.30 uur fruit gegeten. Elk kind krijgt tenminste een half stuk fruit aangeboden. Het fruit dat aangeboden wordt aan de kinderen bestaat uit appels, peren, kiwi s en bananen. Daarnaast wordt ook seizoensgebonden fruit aangeboden zoals meloen, mandarijnen en aardbei. Op die manier leren de kinderen verschillende smaken kennen en waarderen. De kinderen worden gestimuleerd om soms ook iets te kiezen wat ze minder lekker vinden, of waarvan ze denken dat ze iets niet lusten, maar hierin wordt niets geforceerd. Bij het fruit wordt vruchtensiroop en water aangeboden. Lunch De dreumesen en peuters lunchen rond half 12. Tijdens de lunch wordt volkorenbrood aangeboden. Kinderen hebben per dag de keuze uit 2 varianten zoetbeleg en meerdere soorten hartig beleg. Onder hartig beleg verstaan wij: smeerkaas, kaas, vegetarische smeerworst, zuivelspread en vleeswaren zoals ham en kipfilet. Af en toe worden iets vettere vleeswaren, zoals grillworst, leverkaas of gebraden gehakt besteld, of krijgen de kinderen een gekookt ei of rauwkost, zodat de kinderen een gevarieerd aanbod hebben. Een kind krijgt voldoende voedingstoffen binnen bij het eten van minimaal een half plakje kaas of vleesbeleg. De kinderen krijgen maximaal 3 boterhammen aangeboden. De boterhammen worden besmeerd met margarine met een laag vetpercentage. Bij de lunch wordt melk/ water aangeboden. Omdat de lunch is een goede mogelijkheid om het gebruik van fruit en groenten te stimuleren wordt de kinderen tijdens de broodmaaltijd ook komkommer en tomaat aangeboden. Op de peutergroepen eten de kinderen hun eerste boterham met een vorkje om de hand oog coördinatie te stimuleren. Een volgende boterham kan eventueel zonder vorkje gegeten worden. Vanaf de leeftijd van 3 jaar mogen de kinderen onder begeleiding hun brood zelf smeren. Middag eetmoment Rond half vier krijgen de kinderen aan tafel voor vruchten- of vanilleyoghurt die met water verdund is, zodat de kinderen het kunnen drinken. Tevens kan er nog één volkorenkoekje, volkoren knäckebröd of ontbijtkoek aangeboden worden. Als alternatief of als afwisseling wordt gekozen voor rijstewafels, eierkoek of een boterham. Namiddag eetmoment Rond half zes bieden wij de kinderen nog een groentesnack aan, zoals een stukje komkommer, een worteltje of wat snoeptomaatjes. Voedingsbeleid Kikker Rik 7

8 Dagritme voor de BSO groepen De buitenschoolse opvang kent op schoolgaande dagen 2 eet- en/of drinkmomenten (dit geldt niet voor de woensdag) per dag. Op woensdagen en gedurende de schoolvakanties geldt er een alternatief schema. Schoolgaande dagen hele dag basisschool - 14:30 uur Eet-/drinkmoment - 17:00 uur Drinkmoment Schoolgaande dagen halve dag basisschool - 12:00 uur Lunch - 16:00 uur Eet-/drinkmoment - 17:15 uur Drinkmoment Vakantiedagen en hele opvangdagen - 8:00 uur Optioneel drinkmoment met een lichte snack - 10:00 uur Eet-/drinkmoment - 12:00 uur Lunch - 15:00 uur Eet-/drinkmoment - 17:00 uur Drinkmoment Lunch Tijdens de lunch wordt de kinderen het volkorenbrood aangeboden. Het is belangrijk dat iedere boterham besmeerd wordt met halvarine. De kinderen krijgen, afhankelijk van hun leeftijd, maximaal 5 boterhammen tijdens de lunch aangeboden. Tijdens de vakanties krijgen kinderen af en toe naast een broodmaaltijd een ander product aangeboden. Dit kan bijvoorbeeld soep, knakworstjes of pannenkoeken zijn. Drinkmomenten Tijdens de drinkmomenten hebben kinderen de mogelijkheid om limonade, water of lauwe thee te drinken. Bij de lunch wordt melk of water geserveerd. Naast de vaste drinkmomenten hebben kinderen te allen tijde de mogelijkheid om water te drinken. Op warme dagen zijn er kannen water en bekers de hele dag op de groep beschikbaar en wordt er extra water tussentijds aangeboden. Voedingsbeleid Kikker Rik 8

9 Bijlage 1: Bereiden van borst- of flesvoeding Het bereiden van voeding voor zeer jonge kinderen, gaat altijd gepaard met risico s die bijzondere aandacht vereisen. Door de volgende richtlijnen na te leven, houden wij de risico s zo klein mogelijk. Voorbereiding: De fles van het kind dat borstvoeding of flesvoeding krijgt is duidelijk voorzien van een naam, evenals het poederbakje, dat ouders eventueel zelf meenemen. Voordat de fles wordt klaargemaakt, wordt eerst het werkblad schoongemaakt en wat de pedagogisch medewerker de eigen handen. Klaarmaken: De fles wordt pas gemaakt op het moment dat het kind gevoed zal worden. Het water voor de flesvoeding wordt ongeveer 30 seconden opgewarmd in de magnetron en de afgekolfde borstvoeding wordt langzaam opgewarmd in de flessenwarmer. De fles wordt nooit warmer dan C verwarmd. Voor borstvoeding is dit uiterst belangrijk, omdat de beschermende stoffen in deze voeding verloren gaan als de voeding te warm wordt, maar sowieso heeft de fles dan de beste drinktemperatuur. Tussendoor en vlak voor het geven wordt de fles goed geschud en wordt wat klaargemaakte melk op de binnenkant van de pols gedruppeld om te voelen of deze niet te warm is. Schoonmaken: Melk die overblijft na het voeden wordt weggegooid, de fles en de speen worden direct na het drinken met koud water afgespoeld. De ouders zijn verantwoordelijk voor het uitkoken van de fles. Bewaren: Verse borstvoeding wordt zo snel mogelijk onderin de koelkast geplaatst, waar het maximaal drie dagen bewaard mag worden. Ingevroren borstvoeding wordt zo snel mogelijk in de vriezer geplaatst, waar het maximaal drie maanden bewaard mag worden. Voedingsbeleid Kikker Rik 9