Voedingsbeleid. Inleiding. We eten gezond en gevarieerd. We eten en ontdekken samen

Transcriptie

1 Inleiding Een van de pijlers uit ons pedagogisch beleid is ' gezond en in balans'. Vanuit dit pedagogisch beleid kiezen we voor een voedingsbeleid dat aansluit bij de ontwikkeling van kinderen, hun voedingsbehoefte en uitgaat van gezonde keuzes. We helpen kinderen gezond te zijn en te blijven. Bij het opstellen dit voedingsbeleid zijn we ook uitgegaan van de richtlijnen van de gezonde kinderopvang en van het Voedingscentrum. We eten gezond en gevarieerd Het eten dat wordt aangeboden is gezond en we variëren zo veel mogelijk met de producten die we aanbieden. De richtlijnen van het voedingscentrum worden hierbij aangehouden. We bieden verschillende soorten broodbeleg, fruit/groenten, crackers/rijstwafels, e.d. aan. We hebben geregeld iets bijzonders op tafel staan, zoals watermeloen, mango, een tosti of een volkoren pannenkoek. Ook zorgen we ervoor dat er altijd water beschikbaar is voor de kinderen. De kinderen op de bso maken regelmatig zelf gerechten of tussendoortjes voor elkaar. Zie voor een overzicht van voedingsmiddelen bijlage 1. We eten en ontdekken samen Een eetmoment geeft ons de mogelijkheid om aandacht te geven aan de groep, maar ook om aandacht te geven aan ieder individueel kind. Het is een rustmoment met herkenbare rituelen. We besteden aandacht aan de sfeer en de onderlinge interacties. We eten samen met de kinderen en eten dan hetzelfde als de kinderen. Alle ontwikkelingsgebieden van kinderen genoemd in het pedagogisch beleid komen aan bod. We sluiten tijdens een eetmoment aan bij de ontwikkelingsfase van een kind en gebruiken dit moment om de zelfstandigheid van kinderen te stimuleren. Het eten bereiden we zo veel mogelijk aan tafel (boterhammen snijden we met een mes) en laten kinderen daarin zo veel mogelijk zelf doen. Voor een baby is het leerzaam en interessant om de structuur van het eten of van een bord beter te leren kennen en te oefenen met lepelen of prikken. Bij een peutergroep of bij de bso leren we kinderen de tafel dekken, afruimen, zelf smeren, fruit schillen, een ei pellen, inschenken en snijden, maar ook keuzes maken, om hulp vragen en elkaar helpen. We zorgen ervoor dat de duur van het eetmoment aansluit bij de behoefte en het ontwikkelingsniveau van de kinderen. We geven kinderen alle ruimte om te ontdekken. Op de bso kunnen kinderen uit school zelf een tussendoortje en drinken pakken. We zorgen ervoor dat we beschikbaar zijn aan tafel voor een gesprek. Er zijn vaste momenten van de dag waarop iets gegeten wordt. In principe bepalen wij welke voeding aangeboden wordt. Wel doen we dit zo veel mogelijk in overleg met de kinderen. Zeker op de buitenschoolse opvang is het van belang dat kinderen mee mogen denken over de boodschappen, waarbij gezonde voeding voorop staat. Kinderen kiezen vervolgens zelf uit het aanbod. Tijdens de brood- en fruitmomenten bepalen kinderen zelf, onder onze begeleiding, hoe veel ze eten. We bieden eten en drinken tegelijkertijd aan en kinderen bepalen zelf in welke volgorde ze eten en drinken. Ieder kind mag zijn of haar eigen eettempo aanhouden. Status: Vastgesteld Eigenaar: Unitmanager BR, Unitmanager EvdB Pagina: 1 van 6

2 Bijzonderheden Voedingsbeleid We houden rekening met diëten, allergieën en voorschriften op culturele of religieuze basis. We bespreken bijzonderheden rondom voeding van kinderen met ouders en leggen ze vast in de KINDmap en op het formulier bijzonderheden kinderen. Wanneer een kind speciale voeding nodig heeft, dan beslist de unitmanager welke producten door het kindercentrum worden ingekocht en welke producten door de ouders meegegeven moeten worden. De houdbaarheid van producten en de mate waarin ze ook door andere kinderen van de groep gegeten kunnen worden, spelen hierbij een rol. Traktaties We gaan ervan uit dat de traktaties die gegeven worden bij verjaardagen van kinderen en medewerkers zo veel mogelijk gezond zijn. Door zelf met onze verjaardag gezond te trakteren, kunnen we laten zien dat gezonde traktaties ook heel lekker zijn. Bij verjaardagen van kinderen proberen we te overleggen met de ouders over de traktatie. Kijk voor tips eens in het Traktatieboekje van het Voedingscentrum. We letten bij meegebrachte traktaties altijd goed op de richtlijnen voor voedselveiligheid. Kies er eens voor om op je verjaardag te trakteren op een bijzondere activiteit. Op de bso kan je ervoor kiezen om de verjaardag van kinderen te vieren zonder een traktatie vanwege het grote aantal verjaardagen per jaar en het feit dat kinderen vaak op school ook getrakteerd hebben. Feest en uitstapjes Wanneer we een feestje vieren of een uitstapje hebben, proberen we ook voor een gezonde variant te kiezen. Kies bijvoorbeeld voor halfvolle chocolademelk of sap met vezels, een eierkoekje, popcorn of een waterijsje. Tijdens een feestje of uitstapje mag er natuurlijk ook weleens iets ongezonds gegeten worden. We doen dit weloverwogen en in beperkte mate. Activiteiten met voeding Activiteiten met voeding zijn altijd erg leerzaam en leuk om met kinderen te ondernemen. Samen boodschappen doen, samen producten schoonmaken, afwegen, koken etc. geeft kinderen een veelheid aan leermogelijkheden. We proberen ook bij deze activiteiten een gezonde keuze aan te bieden. We maken bijvoorbeeld samen groenten- of tomatensoep, een fruitpizza met een schijf watermeloen als bodem, smoothies in verschillende kleuren of hartige muffins. Probeer ook eens iets heel anders, zoals samen een eetbare menukaart maken of schilderen met de kleurstoffen die je uit groenten kunt halen. Op zoek naar inspiratie? Kijk dan eens op of Voedingsbudget Er is een vastgesteld voedingsbudget. Het uitgangspunt bij hele dagopvang is dat er een lunch wordt verstrekt. Voor de allerkleinsten die nog geen brood eten, zorgen we voor een potje groenten. We verstrekken een potje, totdat een kind een volledige broodmaaltijd mee gaat eten. Status: Vastgesteld Eigenaar: Unitmanager BR, Unitmanager EvdB Pagina: 2 van 6

3 Bijlage 1 Voedingsoverzichten We willen graag dat kinderen gezond opgroeien. We vinden daarom dat bij het bieden van verantwoorde kinderopvang, ook verantwoorde voeding hoort. In ons voedingsaanbod sluiten we aan bij de richtlijnen van het voedingscentrum. In deze bijlage vind je de volgende voedingsoverzichten: Voeding 0-1 jaar Voeding 1-4 jaar Voeding 4-13 jaar 1. Voeding 0-1 jaar Baby s hebben een eigen voedingsschema. Drinken Ze krijgen opvolgmelk of borstvoeding. Naast opvolgmelk of borstvoeding geven we baby s water, koude of lauwe vruchtenthee zonder suiker. We geven baby s geen gewone melk, daarin zit te weinig ijzer en goede vetten en te veel eiwit, en geen limonade of diksap. Eten We starten met de eerste hapjes in overleg met de ouders We starten met vers gepureerd zacht fruit, bijvoorbeeld peer, banaan, meloen Wanneer kinderen een boterham gaan proberen, geven we ze eerst een boterham met alleen een beetje margarine Wanneer kinderen behoefte krijgen aan meer beleg, geven we de producten zoals in bijlage 2 productenoverzicht 1-4 jaar, maar kiezen we zo veel mogelijk voor producten met minder zout. We geven kinderen onder het jaar geen honing, omdat het besmet kan zijn met een ziekmakende bacterie. Vanaf 6 maanden geven we kinderen ook af en toe, bijvoorbeeld 1 keer per week, magere of halfvolle yoghurt 2. Voeding 1-4 jaar Brood en beleg Volkorenbrood of bruinbrood. Zachte (dieet)margarine. Zoet beleg, zoals fruitstroop, halvajam of fruit (geprakt of in kleine stukjes). Hartig beleg (mager) zoals 20+ en 30+ kaas, 20+ of 30+ smeerkaas met minder zout, gekookt ei, hüttenkäse, light zuivelspread, hummus, vegetarische smeerworst, ham, kipfilet, kalkoenfilet, casselerrib, boterhamworst of een plakje beenham. Notenpasta/pindakaas zonder zout of suiker. Groente en fruit, zoals tomaat, worteltjes, komkommer, banaan, appel en aardbei. Zoet beleg kan net zo gezond zijn als hartig beleg als je maar let op de hoeveelheid toegevoegde suikers en vet. In veel kaas en vleeswaren zit vooral ongezond vet. De magere soorten zijn goede keuzes. Smeerkaas met minder zout (per 100 g minder dan 2,3 gram zout of minder dan 0'9 gram natrium). Let op: kinderen kunnen direct levensgevaarlijk allergisch zijn voor notenpasta/pindakaas. Let op: geef een aanbod passend bij de leeftijd. We halveren kleine tomaten en druiven bijvoorbeeld altijd om verstikkingsgevaar te voorkomen. Status: Vastgesteld Eigenaar: Unitmanager BR, Unitmanager EvdB Pagina: 3 van 6

4 Dit is ter afwisseling, 1 à 2 keer per week Niet-mager hartig beleg, zoals volvette (48+) kaas, roomkaas, snijworst. Volvette smeerkaas met minder zout. Zoet beleg met veel toegevoegde suikers zoals vruchtenhagel, gestampte muisjes e.d. en In volvette kaas en in vettere soorten vleeswaren zit vooral verzadigd vet. Omdat deze producten ook goede voedingsstoffen bevatten, kun je ze wel aanbieden bij uitzondering. Drinken Water (eventueel met een schijfje sinaasappel of komkommer) of (vruchten)thee zonder suiker (slappe of aangelengde/afgekoelde lauwe thee). We bieden vooral water aan kinderen aan om te drinken. Bij voorkeur geven we kruiden- of vruchtenthee en geen zwarte of groene thee. Hier zit namelijk cafeïne in. Magere, halfvolle melk of karnemelk. Magere- of halfvolle yoghurt. Eénmaal per dag: sterk verdunde diksap of sterk verdunde aanmaaklimonade. Diksap lijkt misschien gezond, vooral als op het etiket staat: gemaakt van puur geperst fruit, zonder toevoeging van suikers', maar dat is het niet. Het maakt namelijk niet uit of de suiker afkomstig is uit geconcentreerd puur vruchtensap of riet- of bietsuiker, het is allemaal suiker. We geven daarom alleen diksap of aanmaaklimonade die we heel sterk verdunnen en maar één keer per dag. Tussendoortjes Fruit, zoals appel, peer, banaan, kiwi, druiven, meloen, aardbei, mandarijn. Groente, zoals worteltjes, komkommer, paprika, snoeptomaatjes of radijsjes. Rijstwafel, volkoren knäckebröd, volkoren crackertjes, krentenbol, soepstengel, (volkoren) ontbijtkoek, lange vinger, kaneelbeschuitje, volkorenbiscuitje of (volkoren) eierkoek. In de tussendoor eetmomenten kun je volop variëren met producten. Het hoeft dus niet alleen groente en fruit te zijn. Let wel op de hoeveelheid vet, suiker en zout. En als er veel vezels inzitten, is dat mooi! We bieden niet iedere dag een rijstproduct zoals rijstwafels aan. Hier kan relatief veel arseen in zitten, wat schadelijk kan zijn voor de gezondheid van jonge kinderen. Een beetje kaneel over het fruit is lekker voor de variatie. Let op: geef een aanbod passend bij de leeftijd. We halveren kleine tomaten en druiven bijvoorbeeld altijd om verstikkingsgevaar te voorkomen. Status: Vastgesteld Eigenaar: Unitmanager BR, Unitmanager EvdB Pagina: 4 van 6

5 3. Voeding 4-13 jaar Tussendoortjes na school Voedingsbeleid Fruit, zoals appel, peer, banaan, kiwi, druiven, meloen, aardbei, mandarijn. Groente, zoals worteltjes, komkommer, paprika, snoeptomaatjes of radijsjes. In de tussendoor eetmomenten kun je volop variëren met producten. Het hoeft dus niet alleen groente en fruit te zijn. Let wel op de hoeveelheid vet, suiker en zout. En als er veel vezels inzitten, is dat mooi! Eén volkoren boterham, één volkoren krentenboterham, rijstwafel, volkoren knäckebröd, volkoren crackertjes, belegd met bijvoorbeeld magere smeerkaas, appelstroop e.d. (zie ook overzicht brood en beleg.) Krentenbol, (volkoren) ontbijtkoek, volkorenbiscuitje, handje ongezouten, ongezoete popcorn, gedroogd fruit of ongezouten noten. Let op: kinderen kunnen direct levensgevaarlijk allergisch zijn voor noten. Tijdens de bso vakantieopvang kiezen we uit deze tussendoortjes en maken de kinderen ook regelmatig iets zelf. Drinken Na school bieden we water (eventueel met een schijfje sinaasappel of komkommer) of (vruchten)thee zonder suiker (slappe of aangelengde/afgekoelde lauwe thee) aan. We bieden vooral water aan kinderen aan om te drinken. Bij voorkeur geven we kruiden- of vruchtenthee en geen zwarte of groene thee. Hier zit namelijk cafeïne in. Eénmaal per dag: sterk verdunde diksap of sterk verdunde aanmaaklimonade. Bij de broodmaaltijd tijdens o.a. de vakantieopvang: magere, halfvolle melk of karnemelk. Magere- of halfvolle yoghurt. Diksap lijkt misschien gezond, vooral als op het etiket staat: gemaakt van puur geperst fruit, zonder toevoeging van suikers', maar dat is het niet. Het maakt namelijk niet uit of de suiker afkomstig is uit geconcentreerd puur vruchtensap of riet- of bietsuiker, het is allemaal suiker. We geven daarom alleen diksap of aanmaaklimonade die we heel sterk verdunnen en maar één keer per dag. Brood en beleg tijdens hele dagopvang Volkorenbrood of bruinbrood. Zachte (dieet)margarine. Zoet beleg, zoals fruitstroop, halvajam. Hartig beleg (mager) zoals 20+ en 30+ kaas, 20+ of 30+ smeerkaas met minder zout, gekookt ei, hüttenkäse, light zuivelspread, hummus, vegetarische smeerworst, ham, kipfilet, kalkoenfilet, casselerrib, boterhamworst of een plakje beenham. Notenpasta/pindakaas zonder zout of suiker. Zoet beleg kan net zo gezond zijn als hartig beleg als je maar let op de hoeveelheid toegevoegde suikers en vet. In veel kaas en vleeswaren zit vooral ongezond vet. De magere soorten zijn goede keuzes. Smeerkaas met minder zout (per 100 g minder dan 2,3 gram zout of minder dan 0'9 gram natrium) Let op: kinderen kunnen direct levensgevaarlijk allergisch zijn voor notenpasta/pindakaas. Status: Vastgesteld Eigenaar: Unitmanager BR, Unitmanager EvdB Pagina: 5 van 6

6 Groente en fruit, zoals tomaat, worteltjes, komkommer, banaan, appel en aardbei. Dit is ter afwisseling, 1 à 2 keer per week Niet-mager hartig beleg, zoals volvette (48+) kaas, roomkaas, snijworst. Volvette smeerkaas met minder zout. Zoet beleg met veel toegevoegde suikers zoals vruchtenhagel, gestampte muisjes e.d. en In volvette kaas en in vettere soorten vleeswaren zit vooral verzadigd vet. Omdat deze producten ook goede voedingsstoffen bevatten, kun je ze wel aanbieden bij uitzondering. 4. Voeding die we niet aanbieden, 0-13 jaar Er is een aantal productgroepen die we niet aanbieden in onze opvang, omdat deze niet gezond zijn voor kinderen. en We geven kinderen geen producten met veel calorieën, vetten, suikers en/of zout, zoals chips, kaascrackers, snoep en bepaalde soorten grote koeken. Zoet beleg met veel toegevoegde suikers en Deze producten bevatten zowel veel suikers als veel ongezonde verzadigd vet zoals chocoladehagel en -pasta. vetten. (Smeer)Leverworst. (Smeer)leverworst bevat veel vitamine A, teveel daarvan kan schadelijk zijn voor kinderen. Een te grote inname kan bijvoorbeeld leiden tot hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid en vermoeidheid. Gewone smeerkaas. Gewone smeerkaas bevat te veel zout. En de nieren van jonge kinderen kunnen nog niet veel zout aan. Rauwe vleesproducten zoals filet américain en Hierin kunnen ziekmakende bacteriën zitten. rosbief of gerookte vis. Alle zoet smakende drankjes, zoals sappen, Deze dranken bevatten erg veel calorieën en suikers. frisdranken, zoete limonadesiroop e.d. Light dranken met suikervervangers. Kinderen kunnen diarree krijgen van suikervervangers en wennen met deze producten alsnog te veel aan een zoete smaak. Zoete dranken met extra vitamines. Extra vitamines (met uitzondering van vitamine D) hebben kinderen niet nodig als ze verder gezond eten. Laat je dus niet misleiden: als op een zoet drankje bijvoorbeeld 'met extra vitamine C' staat, is dit niet automatisch een gezond product. Chocolademelk of zoete yoghurtdrink. Deze producten bevatten er veel suikers en vetten en daardoor ook veel calorieën. Status: Vastgesteld Eigenaar: Unitmanager BR, Unitmanager EvdB Pagina: 6 van 6