ONDERWERP Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: 2017 SAMENVATTING De Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: 2015 stelt regels voor rechtvaardige en evenredige verdeling van schaarse woonruimte. Gelet op de veranderingen in wetgeving (Huisvestingswet en Wet doorstroming Huurmarkt) is het voorstel een gewijzigde verordening vast te stellen. Deze nieuwe Huisvestingsverordening wordt u nu ter vaststelling aangeboden. JURIDISCH EN BELEIDSKADER De in 2015 vastgestelde Huisvestingsverordening is gezamenlijk met gemeenten en corporaties in de regio Zuid-Kennemerland/IJmond geëvalueerd, dit geeft op een aantal punten aanleiding de verordening te verbeteren en aan te scherpen. De regio kent geen gemeenschappelijk bestuursorgaan dat de verordening kan vast stellen. Dat is de bevoegdheid van de afzonderlijke raden. Dat leidt op sommige onderdelen tot onderlinge afwijkingen. BESLUIT B&W 1. De raad voor te stellen de huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: 2017 vast te stellen; 2. Dit besluit voor te leggen aan de commissie Ruimte om advies te geven aan de raad (A-stuk). BESLUIT RAAD De raad van de gemeente ; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 19 september 2017 besluit: de Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: 2017 vast te stellen. De raad voornoemd,
AANLEIDING Op 1 juli 2015 is de Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: 2015 in werking getreden. De verordening stelt regels voor rechtvaardige en evenredige verdeling van schaarse woonruimte. Verwacht wordt dat de schaarste voorlopig nog zal aanhouden. Het is daarom gewenst dat er regels worden gesteld waarin de schaarse woonruimte rechtvaardig en optimaal verdeeld worden tussen verschillende categorieën woningzoekenden. Sinds de inwerkingtreding van de Huisvestingsverordening in 2015 zijn een aantal veranderingen in wet- en regelgeving geweest die aanleiding geven om de verordening te wijzigen. Het gaat om het vervallen van de voorrangstatus van statushouders en om wijzigingen in wetgeving rond tijdelijke verhuur van woonruimte. Met de voorgestelde wijzigingen wordt gewaarborgd dat de gemeentelijke taakstelling van het huisvesten van statushouders kan worden uitgevoerd, dat woningzoekenden die een contract voor bepaalde tijd aangaan hun inschrijftijd kunnen behouden en dat de positie van de jongere woningzoekende wordt verbeterd. Voorts zijn de artikelen met betrekking tot mantelzorg, herhuisvesting stadsvernieuwingskandidaten en doorstroming vanuit maatschappelijke opvang gewijzigd. Daarnaast zijn er een aantal wijzigingen opgenomen die aansluiten op de wens om voor verschillende complexen meer maatwerk te leveren. MOTIVERING Statushouders De Huisvestingswet is in 2016 gewijzigd waardoor de voorrangspositie voor statushouders per 1 april 2017 niet meer wettelijk is verankerd. De wijziging zorgt ervoor dat statushouders hun voorrangspositie behouden. Omdat gemeenten aan de taakstelling moeten blijven voldoen is een voorrangspositie ten opzichte van regulier woningzoekenden noodzakelijk om invulling te geven aan deze taakstelling. Statushouders krijgen een eenmalig aanbod vanuit de corporatie en kunnen niet zelf op zoek naar geschikte woonruimte. Jongeren Door de inwerkingtreding op 1 juli 2016 van de Wet Doorstroming Huurmarkt 2015 zijn er nieuwe vormen van huurcontracten mogelijk. Corporaties kunnen aan bepaalde groepen tijdelijke huurcontracten verstrekken. Dit stimuleert de doorstroming en zal het aanbod voor diverse groepen vergroten. Een van de vormen is het tijdelijke huurcontract voor jongeren. Om ervoor te zorgen dat jongeren - na een maximale periode van 5 jaar - kunnen doorstromen naar het regulier aanbod is het van belang dat zij hun reeds opgebouwde inschrijftijd bij Woonservice kunnen behouden. Via de voorgestelde wijzigingen in de verordening is het mogelijk woningen te labelen voor jongeren en ze met voorrang toe te wijzen aan jongeren van 27 jaar en jonger. Daarnaast kunnen woningen met een lage huur (onder de kwaliteitskortingsgrens) met voorrang worden toegewezen aan jongeren onder de 23 jaar. Jongeren onder de 23 jaar kunnen namelijk geen huurtoeslag krijgen bij woningen boven deze kwaliteitskortingsgrens ( 414,02 prijspeil 2017). Mantelzorg In de Huisvestingswet 2014 is vastgesteld dat mantelzorgers en mantelzorgontvangers met voorrang (urgentie) een huurwoning toegewezen kunnen krijgen. De afbakening van het begrip mantelzorger was in 2015 nog niet scherp en is dat nu - na de nodige jurisprudentie - wel en daarom opgenomen in de nieuwe verordening. Herhuisvesting stadsvernieuwingskandidaten
- u «JjLJ Woningzoekenden die in verband met sloop of ingrijpende renovatie hun woning moeten verlaten kunnen met voorrang (stadvernieuwingsurgentie) op een andere woning reageren. De duur van de urgentie is gelet op de periode die nodig is voor herhuisvesting en met de druk die er is op de woningmarkt gewijzigd van een halfjaar naar anderhalf jaar. Vanwege de nieuwe regels van passend toewijzen is het daarnaast niet meer mogelijk om met een hoog inkomen via een stadsvernieuwingsurgentie opnieuw een sociale huurwoning te betrekken. De wijzigingen verbeteren de doorstroom vanuit de maatschappelijke opvang Binnen de veiligheidsregio Kennemerland is in het protocol Maatschappelijk Opvang afgesproken dat gemeenten van herkomst verantwoordelijk zijn voor herhuisvesting, inkomen en zorg als hun inwoners in de opvang verblijven. Het uitgangspunt is dat mensen in de maatschappelijk opvang in de eigen regio waar zijn woonachtig zijn geweest naar vervolghuisvesting gaan. In de nieuwe verordening is bepaald dat men twee van de afgelopen drie jaar voorafgaand aan het verblijf in een instelling in de regio moet hebben gewoond. Hierdoor wordt gestimuleerd dat deze groep zich eerder richt op woonruimte in de eigen woonregio. De mogelijkheid om een keer een aangeboden woning te weigeren is komen te vervallen. Daardoor zal deze groep sneller een aangeboden woning accepteren en wordt daardoor de doorstroom bevorderd. De wijzigingen sluiten aan op de wens om voor verschillende complexen meer maatwerk te leveren Door een corporatiewoning in eerste aanleg te bestemmen voor een doelgroep kunnen woningen beter passend worden toegewezen. In de vigerende voorrangsbepalingen is de leeftijdsgrens voor voorrang voor seniorenwoningen gelegd bij 65 jaar en ouder. Er blijkt niet voor alle gelabelde complexen voldoende vraag van 65 jarigen en ouder. Het kan dan zijn dat mensen met een ander leefpatroon (bv huishoudens met kinderen) de woningen betrekken. Verhuurders en zittende bewoners vinden dit in een aantal gevallen ongewenst. Door in de verordening op te nemen dat voor een woning de minimale leeftijd op 55 jaar en ouder geldt (via 'kan-bepaling') wordt corporaties de mogelijkheid geboden om vrijkomende seniorenwoningen toe te wijzen aan woningzoekenden die meer bij de andere bewoners van het complex passen. Ook komt het voor dat er gezinnen reageren op woningen die qua grootte niet passen bij de woning. Ook voor deze woningen is een kan bepaling opgenomen en kan voorrang worden gegeven aan kleine huishoudens bij kleinere woningen en kunnen grotere woningen worden voorbestemd voor gezinnen. Er is geen aanleiding om voorrang te geven aan regulier woningzoekenden met een binding aan de regio of de Gemeente De Huisvestingswet geeft de mogelijkheid om 50% van het vrijkomende woningaanbod met voorrang toe te wijzen aan woningzoekenden met een economische of maatschappelijke binding aan de regio. Binnen deze 50% kan nog eens voorrang worden verleend aan woningzoekenden met een binding aan de gemeente (ook weer 50%). In de nu voorgestelde verordening is een bepaling opgenomen dat dit kan worden ingevoerd als blijkt dat een te groot deel wordt toegewezen aan woningzoekenden die geen binding hebben aan de regio. Omdat de verdeling van woonruimte voor het merendeel plaatsvindt op basis van inschrijftijd wordt aangenomen dat (gelet op de benodigde zoektijd) het merendeel van de vrijkomende woningen de komende jaren toegewezen zal worden aan woningzoekenden met een binding aan de regio. De afgelopen jaren is er immers sprake geweest van een regionale bindingseis voor alle vrijkomende woningen. Om dit te monitoren heeft Woonservice gegevens verzameld van mensen die zich als woningzoekenden hebben ingeschreven en mensen die een woning hebben geaccepteerd. Hieruit blijkt dat in het eerste halfjaar van 2016 in totaal 84,3% van de woningen in de regio Zuid Kennemerland is toegewezen aan personen met een binding aan de regio. Ter
vergelijking: in het eerste kwartaal van 2015 (toen de bindingseis nog van kracht was) bedroeg dit percentage 83,3%. In is 81,1% van de woningen toegewezen aan personen met een binding aan de regio. Hiervan is 36,9% toegewezen aan woningzoekenden uit. In de 19% van de woningen in die is toegewezen aan woningzoekenden buiten de regio zitten ook de verhuringen aan statushouders; zij wonen vrijwel nooit al in de regio. In de Huisvestingswet staat dat maximaal 25% van de verhuringen bestemd mag worden voor eigen inwoners en nog eens 25% voor inwoners van de regio. Uit de cijfers blijkt dat dit ruimschoots gehaald wordt zonder aanvullende maatregelen. Omdat er geen sprake is van verdringing is er nu geen aanleiding om de bindingseis toe te passen. Verhuringen Totaal Gemeente Bloemendaal Haarlem Haarlemmerliede Zandvoort woningzoekende Bloemendaal 20 10 1 5 5 41 Haarlem 35 762 2 44 49 892 Haarlemmerliede 1 4 5 en Spaamwoude 4 19 41 8 72 Zandvoort 2 9 1 81 93 Buiten Regio 17 123 4 21 31 196 Totaal 79 927 8 111 174 1.299 Verhuringen Totaal Gemeente Bloemendaal Haarlem Haarlemmerliede Zandvoort woningzoekende Bloemendaal 25,3% 1,1% 12,5% 4,5% 2,9% 3,2% Haarlem 44,3% 82,2% 25,0% 39,6% 28,2% 68.7% Haarlemmerliede 1,3% 0.4% 0.4% 5,1% 2,0% 36,9% 4.6% 5.5% Zandvoort 2,5% 1,0% 12,5% 46,6% 7,2% Buiten Regio 21,5% 13,3% 50,0% 18,9% 17,8% 15,1% Totaal 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% Bron: Woonservice Kennemerland, jaarverslag 2016 bindingsmonitor FINANCIËN De verordening past binnen de bestaande begroting en de wijziging heeft geen andere financiële consequenties. PARTICIPATIE EN COMMUNICATIE De voorgestelde wijzigingen in de Huisvestingsverordening 2017 zijn in nauw overleg met gemeenten in de regio Zuid Kennemerland en IJmond en de daarin werkzame corporaties afgestemd. Zij kunnen zich vinden in de voorgestelde wijzigingen. De huurdersorganisaties van worden geïnformeerd over de nieuwe verordening. De Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: 2015 wordt bekend gemaakt via Nieuws en de gemeentelijke website www.heemstede.nl De Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: 2015 wordt
gepubliceerd op Overheid.nl; Er wordt een persbericht uitgegeven; De vastgestelde verordening wordt op www.officielebekendmakingen.nl en de gemeente website beschikbaar gesteld. DUURZAAMHEID NVT BIJLAGEN Huisvestingsverordening en toelichting Zuid-Kennemerland/IJmond: 2017 met kenmerk 693553 Toelichting met kenmerk 693607 Overzicht wijzigingen met kenmerk 693600